Lweny Maduong’

6—Huss Kod Jerome

Injili ne opicihi e dala mar Bohemia, chon mana higa mar mia ochiko. Muma He oloki kendo lemo bende ne itimo ayanga, ka oti kod dhok ma ji winjo. To kaka ne teko mar papa medore, e kaka wach Nyasaye bende ne omedo dinore. Gregory VII, mane oseketo kuome en owuon migawo mar boyo stinga mar ruodhi . ne ok odok chien kuom paro mane oketo bende mar keto ji wasumbni kendo. Kaluwore kod wachno, ne okel ruoth ma tamo ji mondo kik gilem ka gitiyo gi dho jo Bohemia. Papa ne owacho ni; Gima moro jal ma nyalo gik moko duto, en ka nyasi otim gi dhok ma ok ong’e, kendo ni richo mathoth kod puonj, ma ok odhi kare ne osechungi nikech ji ne oweyo tiyo kod chikni eri.” Wylie. h.3. ch.l. Kamano Rumi ne ogolo chik mondo ler mar wach Nyasaye onegi, kendo mondo olome ji ei mudho. to kata kamano polo ne osechiwo jochung’ mamoko, mondo orit kanisa. Ng’eny joWaldens, jo-Albigens mane sand mager oriembo e miechgi e piny France kod Italy, ne obiro e dala mar Bohemia. Kata obedo ni ne ok gitem puonjo ayanga, to ne gitiyo gi miynmo ahinya ling’ ling’. Kamano yie mar adiera ne okan ka wuok e higni mia aehiel nyaka higni mia machielo. LM 73.1

Kane pok Huss obedoe. ne nitiere ji e piny mar Bohemia mane oehungo malo mondo ong’ad bura ayanga ne mibadhi mar kanisa kod terrruok mar oganda. Luoro mar loch mar athiratach ne ochier, kendo sand ne otugore kendo kuom jopuonjre mag injili. Ne oriembgi mondo gilem ei bungu kod gode, kendo ne imanyogi gi jolweny mana ka le. mi ng’enygi ne onegi. Bang’ kinde moro ne ogol chik mondo ji duto ma obaro oweyo lemo marjo-Rumi owang’ e mach. To kata obedo ni jo-Kristo ne owito ngimagi, ne gigeno ni ne gibiro locho. Ng’at moro mane otho mane osepuonjo ni warruok ne inyalo yudi mana ka okalo kuom Jawar mane ogur kuom yie kende, ne owacho niya: “Ruto mar jo WaSik adiera sani oloyowa, to ok enobed ma nyaka chieng’. Ng’ato chieng’ fndro enochung’ e dier oganda ma onge gi ligangla. kata teko, to en ok gini loye.” Ibid. b.3. ch.l. Ndalo mag Luther ne pod ni mabor; to ng’ato ne biro chungo malo, ma neno mane obiro timo ka okwerogo Rumi ne biro yiengo pinje. Johana Huss ne onyuol gi bolruok. kendo ne oweye kaka nyathi kich bang’ kane wnon gi osetho. Min gi mane gidong’ godo, nc kwano somo kod luoro Ruoth Nyasaye kaka mwandu man gi nengo moloyo. Ne otemo mondo onwang’ ne wuode gi keni ma kama. Huss ne osomo e skul mane ni e gweng’gi. ka aye to odok e mbalariany mane ni e dala mar Parague, ka orwake kaka jasom tim hera. Min gi ne odhi kode e wuoth mane odhigo Parague. Nikech ne en chi liel bende ne odhier. ne oonge kod mich mar mwandu mar piny mane onyalo chiwo ne wuode. To kane gichokore machiegni gi dho ranga dala maduong’ ne ogoyo chonge piny e bath wuowi matin ma ne onge wuon mare no, mondo oehiwne gweth moa kuom wuon mare man e polo. Mamano ne ni kod ng’eyo matin kuom kaka lemo mare ne ibiro rwaki. LM 73.2

Ei mbalariany kanyo, Huss ne oyangore kaka ja 1 o mane ochiwore ma ok ol. bende mane ni kod dongruok mapiyo: ka ngimane ma onge mbala, kod kido mar loch mar muolo ne omiyo piny ngima ohere. Ne en ng’ama oyie kod kanisa mar Rumi. kendo ne odwaro ka oketo chunye ahinya gweth mag chuny mane Rumi wacho ni miyo ji. LM 74.1

Chieng’ moro mar mor, ne odhi mondo ohul richone, mi ochulo otonglone moko manok mogik mane okano, kendo oriedo e laini mondo oyud bedo thuolo mane owachi. Bang’ tieko ngimane mar mbalariany mane oyudoe tiegmok, ne odonjo e dolo; kendo ka odongore mapiyo, ne okete e od bura mar ruoth. Bende ne okete kaka profesa kanyo, to bang’e ne obedo rekta mar mbalariany mane oyudoe tigruok mare. Kuom higni manok, jasom tim maberno ne obedo mor mar pinygi, kendo nyinge ne olandore e piny Uropa duto. LM 74.2

To kata kamano Huss ne ochako tichne mar kelo lokruok ka en e pap machielo. Higni mathoth bang’ kawo chenrone mar jadolo, ne oyiere kaka jayalo mar kanisa mar Bethlehem. Jal mane ochako kanisani, ne kedo mondo injili oyal ne ji gi dhok ma ginyalo winjo, kendo ne okwano ni mano ne waeh ma owinjore ahinya. Kata obedo ni Rumi to ne ok mor gi timni, ji ne ok oweyo dhiyo kode nyirne chutho e piny mar Behemia. To nc nitiere tarruok LM 74.3

maduong’ kuom ng’eyo ndiko. kendo timbe mahundu marichoe moioyo ema ne dhiyo nyime e dier joma ne ni e ngas. Timbe marichogi eki, Huss ne okwero gi chir, ka odok e ndiko. mondo oket teko kuom loye mag adiera, kod liw mane onwoyo. LM 75.1

Ka en japiny mar Parague, Jerome ma bang’e ne obedo osiep Huss machiegni ahinya, ne otingo gik mane Wycliffe ondiko mi obirogo ka oa e dala mar England. Jaod moth mar England, ma en achiel kuom joma ne puonj Wycliffe oloko, ne en nyar jo Bohemia, kendo kokadho kuom mbi mare, tich mar jatim lokruok ne olandore ahinya e pinygi. Huss ne osomo ndikogi eki ka oketo chunye ahinya: ne oyie ni ng’ama ne ondikogi ne en ja-Kristo ma odimbore. kendo ne oketore mar chung’ ne ber mar lokruok mane Wycliffe oting’o maio. Kata obedo ni ne ok ong’eyo maber, Huss ne osechako wuoth eyo mane biro tere mabor ahinya gi Rumi. LM 75.2

E kindeno ema ne jomoko ochopo e piny Parague; mwache ariyo mane owuok e dala mar England. Joma osomo, mane oserwako ler kendo ne obiro mondo olande e piny mabor ku. Ka gichako gi rnonjo ayanga injili mar papa, ogulmama ne okweyogi mapiyo; to ka ok giikore mar weyo gima ne gitimo, ne gichako gitemo yore mamoko. Ka gin jok man kod rieko mar goro to bende gin joyalo, ne gidhiyo nyime mar timo rieko margi. Ne gigoro pichni ariyo ma gichungo e nyim ji ka gineno. Achiel ne nyiso kaka Yesu ne odonjo Jerusalem ka, “omuol kendo oidho nyathi kanyna.” Mathayo 21:5 ka jopuonjrene luwe ka lepgi oyiech kod tiendgi nono. Picha mar ariyo to ne nyiso jatend dini; ka pangore kendo ikowe - ka papa orwako kandho ma nengone tek, kod osimbo adek osidhne ewiye, ka oidho arnbuor ma odhethi, kendo joma goyo kulumbete otelo e nyime, kendo jo-kadinal kod jo-dolo bende orwakore gi lewni ma chero wang’. LM 75.3

-Ma ne en yalo mane omako pach ji duto ma wuok e dho udi mopogore opogore. Ji ne obiro mondo orang gik mane ogorgo. Onge ng’ama ne nyalo weyo mak owinjo gima gino ne puonjo, kendo ji ne owuoro pogruok mane nitie e kind muolo kod bolruok mar Kristo japuonj kod sunga gi ng'ayi mar papa , ma wacho ni en misumbane. LM 75.4

Ne nitiere mutni nraduong’ e dala mar Parague. kendo mwachego ne oneno ni ber mondo gitang’ne ngimagi. To puonj mane gipuonjo ne ok wi ji owilgo. Pichnigo ne oweyo paro matut e pach Huss mi mano ne onnyo odonjo e nono tiend ndiko matut kaachiel kod gik mane Wycliffe ondiko. Kata obedo ni ne ok oikore e sechego mar rwako lokruok duto mane Wycliffe puonjo, to ne oneno maler kit kanisa mar Rumi hie, kendo ne okwedo gi miyumo sunga kod dhiyo nyime gi mibadhi mar lojno. LM 76.1

Ler ne orieny kawuok Bohemia, mi ochorore nyaka e piny mar German, nikech chachni mane obedo e mbalariany mar Parague ne omiyo jopuonjre mang'eny miche mag jo German owuok. Ng’enygi ne ohango yudo ng'eyo mar Biblos kuom Huss, kendo kane giduogo, ne gilando ng’eyo mar injili e piny mar wuonegi. Huma mar tich mane otimo e piny Parague ne oting’ mi oter e dala mar Rumi. kendo bang’e mapiyo ne oluong Huss mondo odhi ochung’ e nyim Papa, winjo wach ne en nyenyruok e nyim tho mar adier. Kingi mar Bohemia kod jaode, mbalariany. kanyakla mag ruodhi. kod ogulmama mar sirikal ne oriwore ka mako ne papa wach mondo omi oyiene Huss odong’ e dala mar Parague, to mondo oduok wach ka okalo kuom jalupne e dala mar Rumi. Kar mondo ochiwnegi kwayo margi, papa ne omedo dhiyo nyime gi tern kendo ng’ado ne Huss bura mar tho, kaaye to owacho ni ochungo bonra maduong’ mar piny Parague. LM 76.2

Bura ma kamano kane ong’adi e tieng’no, ne kelo bwok malach. Nyasi mane itimo kaluwore kode ne oketi mondo okel bwok kuom ji mane jo ng'iyo papa kaka jachung’ mar Xyasaye owuon, ma oting’o rayaw mar polo kod nam mar mach kendo man kod teko mar ng’ado bura mar ringruok kod mar chuny. Ji ne oyie ni dhoranga polo olorore ne gweng” ma papa ochungo. Kendo ni, mana nyaka gol kethono oko, joma otho ne iloronegi oko mar paradiso. kaluwore kod masira malichni, tije duto mag lemo ne ing’ado oko. Kanisni ne iloro. Kend ne iketo bedo malich e dho kanisa oko, joma otho ne ok iki e kuonde ma oketi mag iko joma otho, to ne iwitogi mana oko ka ok otim nyasi maggi e wang’ bugni mag ohula man e pap. Kamano, ka gitimo gik mane donjo ne pach ji, Rumi ne oketore mondo ochik pachgi. LM 76.3

Boma mar Parague ne opong’ gi koko. kidieny maduong’ ne okwedo Huss kaka jal mane omiyo masiche gi duto tirnore, kendo ne gichiko gi thwon mondo ochiwe ne Rumi mondo ochulne kuor. Mondo opie apaka, jatim. lokruok ne owuok kuom kinde moro e dier oganda e kind jo pinygi. Ka ondiko ne osiepne mane oweyo e piny Parague, ne owacho niya: “Ka asewuok e dieru, en mana luwo buche kod ranyisi mag Yesu Kristo, mondo kik achiw thuolo ne joma pachgi richo mar kelo kuomgi gin giwegi bura mar tho ma osiko ma nyaka chieng’. Kendo mondo kik abed ng’at ma kelo chandruok kod sand ne jok makare. Bende asewuok nikech parruok kuom jodolo ma chunygi ok odhi kare, nimar ginyalo medo dhiyo nyime ka gitamore mondo kik yalnu wach Nyasaye; to ok aseweyou mondo utamru yie gi adiera mar polo, ma aikora mar thone ka Xysayaye osira”. Bonnechose. The reformers before the reformation. Vol 1. Pg 87. LM 77.1

Huss ne ok oweyo tich mare, to ne odhiyo nyime ka owuotho e alwora mar pinygi duto, ka oyalo ne oganda maduong’ mane ni kod dwaro. Kamano, yore mane papa okonyore godo kuom thiro injili, ema ne omiyo injili ornedo landore malach. “Onge gima wanyalo timo mondo wakedgo gi adiera, to mana ni mondo adiera omed dhiyo nyime’’ 2 jo-Korintho 13:8. LM 77.2

Paro mane Huss obedo godo e okangni kuom tichne, ne nyalo nenore kaka picha mar lweny malit. Kata obedo ni kanisa ne temo mondo obembe gi pend polo, ne pok okwedo loch mare. Kanisa mar Rumi, ne pod okwano kaka chi Kristo, kendo papa bende ne pod okwano kaka jachung’ kendo jal ma obedo ei ofis Nyasaye. Gima ne Huss kedogo. ne en tiyo gi loch e yo marach to ok loch hie. Ma ne okelo lweny malich e kind kaka wach donjone, kod dwaro mar pache. Ka loch ne ni kare kendo ok lokre, kaka ne oyie ni onego obedi. to obet. nade ni ne owinjo ka gimoro chune mondo kik omiye duong’? Ne oneno ni miye luor en timo richo; to ere kaka bolruok ne kanisa ma ok lokre machalo karna ne nyalo miyo ng’ato chopi e wach ma kamano? Ma, ne en chandruok mane ok onyal loso; ma e kiawa mane chando pache saa ka saa. Dwoko machiegni mane onyalo chopoe, ne en ni; ne osenenore, kendo onwoyore, mana kaka ne osebedo nyadicbiel chon e ndalo mag Jawar, ni jodolo mag Kanisa ne osebedo joricho, kendo ne gitiyo gi loch margi tna chik oyie godo, mondo gichopi e giko ma chik ok oyie godo. Ma, ne omiyo okwanyo yalo ne jomoko ma kargi. kuom weche ma onego ota paro mag ji mawuok ei ndiko maler: e yo machielo. en ni, gima chiko ji achiel ma ok lokre. en Nyasaye kawuoyo ei Biblos, to ok kanisa kokalo kuom jodolo. Wylie, b. ch.2. LM 77.3

Bang’ kinde moro, ka ilo mane nitie e dala mar Parague ne oseduono. Huss ne oduogo e kanisa mare mar Bethlehem mondo omed dhiyo nyime gi miyumo maduong’ kod chir mar yalo wach Nyasaye. Jo wasike ne ojing’ kendo rateke, to kata kamano. chi moth kod ji mathoth man kod nenruok mar yawuot ruodhi, ne gin osiepene, kendo ji mathoth ma kwan gi dongo ne joriwore kode. Ka giporo adiera maliw kod puonj mage mane ting’o chuny kaachiel gi ngimane maler, kod dogmas makelo wichkuot mane jo-Rumi yalo kod guondo gi nek mane gitirno, ji mathoth ne kwano bedo machiegni gi Huss kaka luor. LM 78.1

Nyaka chop sano. Huss ne pod ochung’ mana ka tiyo kende; to koro Jerome, ma kane en e piny mar England ne oserwako puonj mag Wycliffe, ne obiro mi oriwore kode e tich mar lokruok. Ji ariyogo, ne ngimagi oduogo oriwore. kendo ne ok gidhi pogore e thogi. Rieny mar rieko ahinya, lep mayot. kod somo - mich mamiyo ng’ato yudo pwoch - ne Jerome ni godo e rang’iny ma malo ahinya; to kuom kidogo eko ma miyo ng’ato bedo ng’ama ratego, Huss ema ne duong’. Yo mokwe mane ong’ado godo wach, ne okonyo kaka rageng’ mane geng’o chuny ma yudhore mar Jerome, mane oseneno nengo mare mi oyie kod riekni mane ong’ado ka en kod bolruok. Lokruok ne omedo landore mapiyo e bwo tich margi mane oriw. LM 78.2

Nyasaye ne oyie mondo ler mare man gi duong’ orieny kuom chwo mane Oyiergi eki, ka ofwenyo negi both mathoth mag Rumi. To kata kamano, ne ok giyudo ler duto mane onego ochiw ne piny. Nyasaye ne golo joge kawuok e mudho mar Rumi ka okalo kuom jotichne gi; to kata kamapo, ne nitiere rachwany mathoth kendo madongo mane gidhi romo godo, kendo ne otelo negi ka gidhiyo nyime, e okang’ ka okang’ kaka ne ginvalo ting’o. ne ok giiokore mar yndo ler duto wang’ achiel. Mana kaka duong’ mar wang’ chieng’ mar chuny odiochieng, ne jogo ma osedak e mudho kuom kinde malaeh, dine omiyo giwuok ma giweye po nono ni ne oehiwe. Kuom mano, ne ofweny ne jotelo matin matin kaka ji ne nyalo rwako. Bang’ higni mia ka higni mia, jotich ma moko ma jo adiera ne wuok, mondo omed telo ne ji ka tero e wang’yo mar kelo lokruok. LM 78.3

Lweny mane ni e kanisa ne pod medo dhiyo nyime. Jo papa adek koro ne laro loch, kendo larruokgi ne opong’o piny jo-Kristo duto gi mahundu kod ng’anjo. Ka ok giromo gi ayenje mane gidirore ng’ato gi ng’ato, ne gidok kuom gi lwenje. Moro ka moro ne ochako ng’iewo gi lwenje kendo yudo jolweny. Adier, pesa nyaka bedgo; kendo mondo oyud ma, rnich, ofis, kod gweth mag kanisa ne nyaka loki mondo ong’iew. Jodolo bende ka kopo kit jotendgi, ne odonjo e koko kod lweny mondo gidwok joma gipiem godo piny, kendo mondo gimed teko kuom loch margi giwegi. Ka chir mare medore pile pile. Huss nomor kuom gik makwero mane idewo kuom nying mar lemo, kendo oganda ne odonjo ne jotelo kaka jogo mane omiyo chandruok odonjo e piny jo-Kristo. LM 79.1

Boma mar Parague ne ochako onenore ka gima nitie e chandruok mar lweny mar chwero remo. Mana kaka e tienge machon, jatich Nyasaye ne osedonjne kaka ng’at ma thago Israel. 1 Ruodhi 18:17. ne ochak ochung bomano kendo. Kendo Huss ne ochako owuok e kind anyuolane. Neno ma adiera ma kende mane otimo e kilisia mare ma nohero mane ni Bethlehem ne orumo. Ne nyaka owno ewi kar yalo malach ne piny jo-Kristo duto ka pok opielo ngimane piny kaka janeno mar adiera. LM 79.2

Mondo gik maricho mane chacho Europe ochangi, ne oluong bura mar galamoro mondo orom e dala mar Constance. Burano ne oluongi ka luwore kod gornbo mar Sigismund ma moth, gi achiel kuom papa adek mane jo yware ka; Johana XXIII. Papa Johana ma kite kod dwache ne ok nyal chung’ ka onon kata mana gi jodolo mane kitgi richo mana ka kit jolemo alerna mane ni e ndalono, ka chutho to ne ok nitiere okang’ mar luongo bura. To kata kamano, ne ok oyiero mondo oping dwaro mar Sigismund. LM 79.3

Wach maduong’ mane idwaro mondo otimre, ne en golo weche mag sigu ei kanisa, kendo pudho puonj mar miriambo gi lop tiende. Mano ema omiyo ne oluong papa ariyo mane jowasigu mondo obed kanyo. kanyakla kod jalo mane ni kod paro manyien, Johana Huss. Jal mokwongo, ka ni kod paro kuom bedo thuolo margi, ne ok odhi en owuon, to ne ochung’ne gi ajent margi. Papa Johana XXIII kaka ng’ama ne omiyo burano olosi, ne obiro e bura ka en kod parruok mathoth ka ochich ni samoro Sigismund ne osebedo gi chenro moro ling’ling’ mar lonye oko e telo, kendo ka en kod luoro bende mar dwoko penjo kuom mahundu mane osekelo wichkuot kuom osimbo mar loch kod mahundu mane omiyo oyude. To kata kamano, ne odonjo ei boma mar Constance gi nyadhi maduong’, ka iluwo bang’e gi jotelo mag lemo ma nitiere e ngas ma malo moloyo, ka iluwogi kod bogi mar jong’ad bura. Jopadri duto kod joma oluor duto mag boma kod kwan maduong’ mar jopiny ne owuok mondo orwake. Wiye malo ne nitiere mabul molos gi dhahabu, mane oting’ gi jong’ad bura ang’wen. Ng’ama ne nigi wendo to ne oting kotelo e nyime, kendo lewni ma nengogi tek mag jo-kadinol kod ruodhi ne opedho wuondruok. LM 80.1

Gi e kindegi, jawuoth machielo bende ne ochomo dala mar Constance. Huss ne ong’eyo masira mane rite. Ne opogore ka owuok kuom osiepene mana ka gima ok obi chako romo kodgi kendo. Ne odhi nyime gi wuodhe ka owinjo ka gima ne idhi tere e kar weng’o. Kata obedo ni ne osemiye oboke mane oyiene bedo thuolo gi moth mar Bohemia, bende ne oyudo machielo ka wuok kuom moth Sigismund, to pod ne otimo ikmok duto mar wuoth ka en kod wach mar tho mare e pache. LM 80.2

Ei baruwa mane ondiko ne osiepne mane ni e dala mar Parague ne owachoe niya: “Owetena awuok ka an kod oboke ma oyiena bedo thuolo ma owuok kuom moth mondo adhi arom gi jowasika mathoth kendo ma tho an kod chir kanyakla kuom Nyasaye ma ratego duto, kuom Jawama; ageno ni obiro winjo lemou ma ulamo ka uketo chunyu. Bende ni obiro ruwo ng’eyo adiera kod rieko ei dhoga, mondo omi anyal sirogi. Kendo ni obiro niiya Roho mare maler ochiela ei adiera mare, mondo ka an kod chir. to abed modhil e tem, e jela, kata ka dwarore to e tho malit. Yesu Kristo ne osandore nikech joge mane ohero maber; koro, dang’ wabuogi ka oweyonwa ranyisi mondo waluw time, mondo mi wan wawegi wabed modhil ka wan kod horruok kuom gik moko duto nikech warruokwa? En en Nyasaye, to wan wan chwech mage; En en Ruoth. to wan wan wasumbini mage; En en Jaloch mar Piny, wan to wan mana gik ma ojar matho - to eka ne osandore! Ang’o ma rnonowa neno masira wan bende, to rnoloyo ka neno masira bedonwa kaka pwodhruok? Kuom mano joherana, ka tho nrara nyalo timo solro mondo onred yudo duong', to lem urn mondo omre piyo kendo ni mondo onriya nyalo mar chung’ emasichena ka ategno. To ka en gima ber mondo aduog iru. to walanr Nyasayc mondo aduog ka aonge nrbala - tiende ni mondo kik athir kata mana nukta achiel kende mar injili, mondo mi awe ne owetewa ranyisi maber mondo giluw. Samoro, kuom mano, ok unyal chako neno wang’a kendo e dala mar Parague, to po nono, dwach Nyasaye ma ratego oduoga iru to kare wadhiuru nyime gi ehuny motegno ei ng’eyo kod hero chikene.” Bonechose. Vol.l pgs. 147,148. LM 80.3

Ei oboke machielo mane ondiko ne jadolo mane osebedo japuonjre mar injili, Huss ne owuoyoe gi bolruok matut ahinya kuom both mare, ka odonjo ne en owuon gi ketho mar winjo mit mar rwako kandho ma nengone tek kendo kuom ketho seche e tich ma onge gi nengo. Eka ne omedo wacho weche malich ma kamagi ka osayo niya: “Mad duong’ mar Nyasaye kod warruok mar chunje okaw pachi moloyo bedo gi ohala mathoth kata kuonde dak mathoth. Bed motang’ gi pedho odi maber moloyo pedho chunyi; to moloyo ket lit mari kuom rwakruok mar chunyi. Bed mang’won kendo bolri ne joma odhier. kendo kik iketh mwanduni kuom timo nyasi. Koso donge onego ikwo ngimani mondo idar iwuogi e gik manono? Aluor nikech ibi miyi kum mager mana kaka ne osetimna ing’eyo gik ma apuonjo nikech iserwako puonj maga nyaka ia e nyathi, kuom mano, en gima onge tiende mondo amed ndikoni. To akuong’orani gi ng’wono mar Ruoth ni kik iluw timna moro kuom timbena ma kalo ka yamo ma iseneno kuoma”. To ne ondiko e dier ng’e baruwano niya: “To akwayi osiepna ni kik iketh kidoni nyaka chop ing’e adier ni ase tho” - Ibid. vol. I pg.148.149. LM 81.1

Ka en e wuoth mare, Huss ne oneno ranyisi kuonde duto mar landruok mar puonj mage, kod pwoch mane ji rwako godo yo mane ochako. Ji ne chokore mondo orwake, kendo e bombe moko jong’ad bura ne biro ire mana ka giwuotho e wang’yore. Kane ochopo e dala mar Constance, Huss ne omi bedo thuolo duto. Papa ne omedone ewi oboke mane moth osemiye mane kete thuolo, singruok mar arita maber. To ne giketho singruogegi eki mane gisiko ka ginwoyo, kendo jatim lokruok, bang’ kinde machwok ne omaki mi oketi e’ od ang’ech ma odwanyore kendo ma dung’ tik marach, ka papa kod jodolo mage ema ne ogolo chik mondo otimne kamano. Papa ne ok onwang’o ohala moro kuom timo tim ma kama, kendo mana mapiyo piyo nono en bende ne okete mana e od ang’echno. Ibid vol. I pg. 247. Ne oyudi e nyim bura ni en gi ketho mag mahundu madongo kendo maricho, ka iweyo nek, kuo, kod terruok; “richo ma ok oromo oluong nyinge”. Bura wuon ema ne owacho kamano; kendo giko to ne omaye osimbo mar loch, mi obole e od jela. Joma ne piem kode bende ne oma loch margi., kendo papa manyien ema ne oyier. Kata obedo ni papano ne nigi richo madongo moloyo moro amora mane Huss osedonjone godo jodolo, kendo mane miyo odwaro lokruok gi thwon, to eka bura mane olonyo papano, ema ne odhiyo nyime mar toyo jatim lokruok. LM 82.1

Tuech mar Huss ne okelo mirima maduong’ e dala mar Bohemia. Yawuoyi marateke man kod kido mag ruodhi, ne ondiko ne jobura baruwa ka gidhaw ne kwinyo ma kamano. Ruoth mane wiye okuot, kendo ne ok dwar yie gi ketho mar dwanyo baruwa mar bedo thuolo mane ondiko ne Huss, ne opingo weche duto mane odonjne godo, to kata kamano, jowasik jatim lokruok ne owuoyo marach kendo ne giramo. Ne gitemo wuoyo ka gisiro bedo mane papa obedogo gi gut gi Huss, ka gisiro bedo mare ma luor, kod miyumo mane en godo gi kanisa. Ne gigolo rnbaka kuom kinde malach mondo onyis ni yie ok onego obed ni irito, kanyakla kod joma puonjo miriambo, kata gi joma ichichgo ni puonjo miriambo, bed ni omigi oboke ma ketogi thuolo kowuok kuom liiodhi kod papa. Jacques Lenfant. History of the council of Constance. Vol.l pg. 516. Kamano. ne gilocho. LM 82.2

Ka tuo kod bedo e jela ojonye. nikech muya mang’ue mar od ang’ech ne okelo kuome midhusi mane ochiegni kata mana nege - giko to ne oter Huss e nyim doho. Ka otweye gi ratege. ne ochung’ e nyim moth ma luor mare kod yie mare maber ne osingi mondo orite. Kuom kinde malach duto mane iteme. Huss ne osiko mana kuom adiera. kendo e nyim chokruok mar joma oluor mag piny kod kanisa, ne owacho weche mag adiera kendo maiich miwuoro ka okwero mibadhi mag jotelogo. Kane openje mondo otim yiero, kata ka oweyo wechego kata ka inege, to ne oyiero tho nikech wach maber. LM 83.1

Ng’wono mar Xyasaye ne osire. Kuom jumbe mathoth mag neno masira mane okadho ka pok ochopo e giko mar buch tho. kwe mar polo ne opong’o chunye. Ne owacho ne osiepne mane gin godo e jela niya: “Andiko baruwani ei jela ka, ka hvetena otwe gi ratege, kendo ageno ni kiny enong’adna buch tho ka Kristo osirowa ma waromo kendo ei kwe mamit mar ngima mabiro, eka ining’e kaka Nyasaye osebedona mang’won kendo oseyangorena. Kaka osesira maber e, chuny tembe kod masiche”. Bonnechose. Vol.2, pg.67. LM 83.2

Ka en ei nur mar od ang’ech, ne oneno loch mar yie mar adier. Ka en ei lek mare, kendo odok nyaka ei Kilisia man e piny Parague kama ne oseyaloe injili, ne oneno ka papa kod jo-bishop mage jorucho pichni mag Kristo mane osegoro e kor ot. Lekni ne ochando chunye; to kinyne ne oneno jogoro mathoth ka odich gi goro pichnigo mathoth, kendo gi rangi marieny moloyo. Kane gisetieko gima ne gitimo, jogoro mane olwor gi ji mathothgo ne owacho niya: “Koro, we papa kod jo-bishop obi. Ok ginichak giruchgi kendo”. Jatim lokruok ka pimo lekno ne owacho niya; “Akawo wachni ni en adiera. Ni picha mar Kristo ok enoruchi. Gisegombo mar kethe. to enochak ogore kendo manyien ei chunje mag ji duto gi joyalo mabeyo ma oloya”. D ‘Aubigne b. l.ch. 6. LM 83.3

Huss ne okel mogik e nyim bura. Ne en chokruok ma galamoro kendo ma rieny, kingi, yawuot ruodh'i mag pinyruoth, jolup jotelo mag pinyruoth, jokadinol, jo-bishop kod jo-dolo, gi oganda makwar mane obiro kaka joneno kuom gik mane dhi timore e odiochiengno. Ji ne owuok e tung’ piny joKristo koni gi koni mondo gibi ginee misango mokwongo maduong’ kuom lweny malach mane idhi yud godo bedo thuolo kuom weche mag chuny. LM 84.1

Kane oluonge mondo ong’ad wach mogik, Huss ne owacho ni; otamore weyo gik mane otimo, kendo ne ochomo wang’e tir kuom ruoth mane oketho singruok mare gi wichkuot mi owacho niya: “Ne aketo chunya ka ayiero mar timo kamano kenda awuon mondo abi achung’ e nyim burani, kane abedo e bwo arita mar jopiny kod vie mar ruoth ma bende ni ka’’ Bonnechose. Vol.2. pg.84. meny matut ne oloko pat wang’ Sigismund makwar e seche ma wang’ ji duto mane nitie e bura ne olokore ka ochome. LM 84.2

Kane oseng'ad bura, nyasi mar wichkuot ne ochakore. Jo-bishop ne orwako mabus margi gi rwakruok maler. kendo kane okawo law mar dolono. Huss ne owacho niya: “Ruodhwa Yesu Kristo ne orwaki gi kandho marachar e yor ajara, saa ma ne Herode ogolo chik mondo otere e nyim Pilato” Ibid. Vol.2. pg.86. kane ochak osaye ni mondo olokre, ne odwoko ka olokore ong'iyo ji niya: “Kare ere wang’ ma darang godo polo? Ere kaka anarang wang’ oganda mang’ongo ma aseyalo negi injili? Ooyo; akwano warmok margi ka gima nigi nengo moloyo ringruogni modhier. ma koro oyierne mana tho”. Lewni mag dologo ne ogol kachiel achiel ka jadolo ka jadolo dhuolo kuong’ e saa mane otimo migape e nyasi. Giko to ne gisidhone osimbo machal gi tat dero ma olos gi kalatas, kendo ne gigoro kuome pichni mag jochiende ma bwogo ji, kaaye to ondiki niya: “Jamiriambo maduong’ ma ja andhoga ema ochung’ e nyimwa”. Huss ne owacho ka mor opong’e, “Be anarwak osimbo mar wichkuotni nikech in adier, A Yesu. In mane irwakona osimbo mar kudho?” Kane oserwake kamano, jodolo ne owacho niya: “Koro wachiwo chunyi ne Jachien’’. Kendo Johana Huss ne oting’o wang’e ka orango polo mi owacho niya: “An achiwo chunya e lweti, A Ruoth Yesu, nikech iseresa”. Wylie b.3, ch. 7. LM 84.3

Ne ochiwe e Iwet jo sirikal. mi otere kania idhi negee. Oganda makwar ne oluwo bang’e. ji miche mathoth ma oting’o gi lwenje. jodolo kodjobrshop ka orwako lepgi ma nengogi tek kodjodak mar piny Constance. Kane osetweye e yath, kendo duto ne oseikore mondo omok mach. jal mane onegi nikech adiera mane opuonjono ne ochak osa mondo ores ngimane ka oweyo gik mane opuonjo. Ne openjo niya: “Gin ang'o mag miriambo ma apuonjo ma onego awe? Ang’eyo ni aonge gi richo moro. Aluongo Xyasaye mondo obed janeno ni duto ma asendiko kendo ayalo, ne asetimo mana ka an kod paro mar reso chunje ka agolo oko e richo kod kethruok: kendo kuom mano abiro medo guro matek gi remba adierago eko ma asendiko kendo yalo”. Ibid. b3. ch.7. Kane osernok kuome mach. ne ochako wer ni: “Yesu wuod Daudi kecha Katnano e kaka ne omedo wer ma dwonde oling’ ma nyakachieng”. LM 85.1

Kata mana jowasike ne obwok ka gineno chir mane en godo. Ja papa moro man kod miyumo. ka lero kit tho mane Huss otho godo kaachiel kod Jerome ma ne oduog oneg bang’e mana mapiyo. ne oduogo owacho niya: “Giduto ne gin kod paro maler kane saa margi rnogik ochopo. Ne giikore ne mach ka joma ne dhi e nyasi mar kisera. Ne ok giywago rem moro amora. Kane mach kakni, ne gichako wero wende mag pak; kendo lit mar mach ne ok nyal chungo wendgi”. Ibid, b.3, ch.7. LM 85.2

Kane ringre Huss osewang’ duto, bum mare kanyakla gi lowo kama ne gintie, ne ochoki mi oboi e aora mar Rhine, mi omol nyaka ei nam mandiwa. Joma ne sande ne paro ni gisepudho adiera mane opuonjo. To ne ok gipar ni bum mare mane obol mi odhi e nam mandiwano, ne chalo gi kodhi mane okir e wang” piny duto; kendo ni e pinje mane pok ong’ere maber, ne obiro nyagoe olembe mathoth kuom joneno mag adiera. Dwol mane owuoyo e bura mane obedo e dala mar Constance, ne ochiewo dwonde moko mane ibi winji kuom tienge duto mane biro. Huss to koro ne onge, to adiera mane othone ne ok nyal lal. Ranyisi mare mar adiera kod chuny motegno, ne biro jiwo oganda mang’ongo mondo ochung’ motegno nikech adiera, e dier sand kod tho. Nek mane onegego, ne onyiso maler e nyim wang’ piny duto kwinyo mane onge gi tich mar Rumi. Kata obedo ni jowasik adiera ne ok ong’eyo, to kata kamano, ne gimedo mana chwalo adiera mane gitemo kayiem nono mondo gikethi. LM 85.3

To. eka loch machielo ne ibi chak gur e dala mar Constance. Remb janeno ntachielo nyaka tim neno kuom adiera. Jerome, kane osegoyo ne Huss oriti chieng’ mane owuok ka odhi e nyim bura, ne ojiwe mondo obed gi chit kendo ochung’ motegno, ka onyise ni ka opo ni odonjo e masira moro. to en owuon ne odhi huyo ka odhi konye. Kane owinjo ni jatim lokruok ne oketi e od twech, japuonjre nta jaadierano ne oikore mar chopo singruok mare. Ne owuok ma onge oboke ma oyiene bedo thuolo. ka en gi osiepne achiel, ka ochomo dala mar Constance. Kane ochopo kanyo, ne ofwenyo mana ni onyenyore e masira ka onge nyalo mar timo gimoro mondo ores ngima mar Huss. Ne oringo ma otony ka owuok e bomano ero, to kata kamano ne ornake ka en e wang’yo madhi dala kando ne oduoge mana ka otweye gi rateke kendo ka en e bwo arita mar askeche. Kane okwongo chung’ e nyim bura, kane oterno mondo odwok wach kuom ketho mane odonjne godo, to koko maduong enta ne oromo godo. “Tere uru e ntach! Tere uru e nrach! Bonnechose. Vol 1. pg. 234. Ne obaye e od ang’ech ka otweye gi nyororo e yo mane orniye rent maduong’. kendo ne imiye mana kuon gi pi. Bang dweche ntoko, to mahundu mane otim ne Jerome ne okelo kuonte tuo mane odwa mana nege. Kendo jowasike ka m kod luoro ni mita ka dotony owuogi e lwetgi. ne ohojone Iwetgi. To kata kamano, ne obedo e bwo twech kuom higa achiel. LM 86.1

Dwoko mar tho mar Huss, ne ok obedo kaka jo papa ne paro. Keth mane otim ne oboke mare mane oyiene bedo thuolo. ne ochiewo ichwang’ ma chalo gi apaka, kendo kaka yo maber, jobura ne ong’ado ni kar wang’o Jerome; to mondo gichune olokre owe gik mane opuonjo ka nyalore. Ne okele e nyim chokruok mi omiye thuolo mar lokruok weyo gik mane opuonjo, kata mar wang’ e mach. Tong’ dine otho e kinde mane ochako bet e twech mare, rnano dine obedone kaka ng’wono ka opim kod masiche mane osekaloe; to koro, tuo ne ose miyo odhero kod ngima mar ka rod twech, gi sand mar paio, kaachiel kod Hero ka opogore gi osiepene. Ka tho mar Huss bende Onego chunye, adier, dhil mar Jerome ne orumo, mi ne oyie mar chiwruok ne jobura. Ne osingore mar dhil kuom yie mar Katholik, kendo ne oyie gi gima jobura ne otimo kuom ng’ado ne gik mane Wycliffe kod Huss ondiko buch tho. To kata kamano ne oyie gi gik ma adiera mane gipuonjo. Ibid, vol.2, pg. 141. LM 86.2

kuom timo winjruok ma kama, Jerome ne oramo mar kweyo dwol mar chuny mondo otony oa e masira mare. To ka en kar kende e ode mar ang’ech, ne ornedo neno maler gima ne ne osetimo. Ne oparo kuom chir kod long’o mar Huss, ka opimo kod kaka en to ne okwedo adiera. Ne oparo bende kuom Japuonj maduong’ mane osesingore mar tiyone, ma bende ne odhii e tho mar msalaba nikech en. Kane pok okwedo gik mane opuonjo, ne oseyudo hoyo e dier chandruokne duto, ka en kod singruok mar hera mar Jawar; to koro sani, luoro kod chich ne sando chunye. Ne ong’eyo ni mondo obed gi kwe kod Rumi, ne nyaka omed weyo gik mathoth. Yo mane odonjoeno ne dhi gik mana e ng’anjo. Omiyo ne ong’ado wach mondo otony ne masira mana kuom kinde matin to kik okwed Ruodhe. LM 87.1

Bang’e ne ochak okele e nyim bura. Bolruok mare ne pok oromo joma ne ng’adone bura. Riyo mar remo mane gin godo, mane tho mar Huss osenego, ne chako gombo ng’at machielo ma onge ketho. Mana ka Jerome osiko ka okwedo adiera, eka ne onyalo reso ngimane. To ne osesingore mondo omak yie mare motegno ka oluwo owadgi mane onegi ei mach. LM 87.2

Ne okwedo yo mane olokore godo mokwongo. kendo kaka ng’at ma tho, ne okwayo ka okecho, thuolo mar loso ritruok mare. Ka giluoro gima ne dhi timore nikech wechene, jo-padri ne ochuno ni nyaka oyie kata otamre weche mane odonjne godo. Jerome ne okwedo kwinyo kod tim ma ok kare ma kamano. Ne owacho niya: “Usebedo ka umaka kendo ulorona kuom ndalo mia adek gi piero ang’wen, e jela ma opong’ gi luoro, e chuny chido gi koko gi gik ma dung’ kod gombo malich mar gik moko duto; kaaye to ugola oko e nyimu kendo uchiko itu ne jowasika ma tho, mi utamru winja ka un joma riek adier kendo ler mag piny, beduru motang’ mondo kik utim ne tim ma kare richo. An to an mana gima nyap ma tho; ngimana ni kod ber matin; to ka asayou ni mondo kik ung’ad buch amwor kamano, to awuoyo ne an matin moloyo kaka awuoyonu”. Ibid, vol.2 pg 146.147. LM 87.3

Giko to ne ochiwne kwayo mare. E nyimjoma ne ng'adone bura, Jerome ne ogoyo chonge piny mi olerno, mondo Roho mar Polo onyal chiko pache kod wechene, mondo kik owach gimoro amora ma opogore gi adiera. kata ma ok oromo gi Japuonjne. Odiochiengno ne oneno chopo kare mar singruok mar Nyasaye mane ochiwo ne jopuonjrene mokwongo ni: Kendo noteru e nyim joloch gi ruodhi nikech an, mondo udoknigi joneno, kendo ni joma ok jo- Yahudi to ka gimakou, kik uparru kaka unuwachi; nikech gima duwachi nomiu e saano. Nirnar ok tin ema unuwuo, to Roho mar Wuonu erna enowno gi dhou.” Mathayo 10:18-20 LM 88.1

Weche mag Jerome, ne ochiwo bwok kod gornbo kata rnana kuom jowasike. Kuom higa achiel, ne osebedo rnana ka otow e jela, ka ok onyal somo kata neno, ka en e chandruok maduong’ mar paro kod chuny ma ong awore, to eka ne owuoyo maler kendo ka en kod teko mana ka gima ne osebedo kod thuolo mar somo. Ne osierno ne jowinjo mage tol mabor mar joma ler mane oseng’adnegi buch tho gi jong’ad bura ma ok timgi kare. Chiegni tienge duto, nitie joma osebedo ka ni kod dwaro mar ting’o jowadgi malo. To ji osejarogi kendo owitogi oko, to bang’e achien osenyis ka gin jok mane oromo antiya luor. Kristo owuon ne ong’adne bura kaka ng’at marach e nyim bura mane onge gi tim makare. LM 88.2

Ka ne oweyo gik mane opuonjo, Jerome ne oserwako tim makare mai jobuia kuom ng’adone Huss buch tho. To sani koro ne ohulo richone ma obedo janeno kuom bedo ma onge ketho kod ler mar jok mane onegi. Ne owacho niya: “Ne ang’eye nyaka oa e nyathi, ne en ng’at ma berie moloyo ji te, ng at makare kendo maler; ne ong’adne bura mar tho, ka ok odew bedo mare ma onge ketho. An bende aikora mar tho; ok anang’wony e nyim sand ma jowasika kod joneno mag miriambo oselosona. ma be chieng moro enodwok wach kuom maricho duto ma gisetimo e nyim Nyasaye, ma onge gima nyalo wuondo.” Bonnechose. Vol.l.pg. 151. LM 88.3

Ka oseyore kende owuon kuom kwedo adiera, Jerome ne omedo dhiyo nyime ka wacho niya: kuom richo duto mane asetimo nyaka ne achak bedo nyangweru, onge ma oyieyore e pacha mapek kendo mamiya kuyo malich maclial kod mano mane atimo ka an e iye ka. Kane ayie gi bura mar richo mane ong’adi ne Wycliffe kendo mane ongadi ne ng’at maler mane onegi nikech yie mare; Johana Huss. Jatenda kendo osiepna. Ee ahulo richono kawuok e chunya kendo awacho ka an kod bwok ni ne an kod wichkuot nikech luoro mar tho. ne ang’adone puonj maggi buch tho. Kuom mano, atimo kwayo: “Nyasaye ma nyalo gik moko duto mondo oyie owenae richona, kendo moloyo to marach moloyo moko duto.” Ka osiemo joma ne ng'adone bura, ne owacho niya: “Ne ung’adone Wycliffe kod Johana Huss bura mar tho, ok nikech ne giteng’o puonj mar kanisa oko, to nikech ne gikwedo mibadhi mane wuok kuom jo-Rumi ka gikwedo sunga margi, kod ng'ayi gi mahundu duto mag jopadri kod jodolo. Gik mane gisesiro motegno bende mane ok nyal kwedigo, an bende aparo kendo awacho mana kaka ne giwacho.” LM 89.1

Jodolo ne ochacho weehene katetni kendo wacho niya: ang’o ma pod wamedo manyo? Waseneno gi wengewa wawegi achiel kuom jopuonj mag miriambo madongo ka ochung’ e nyimwa ka. Ka apakano ok yuke, Jerome ne owacho niya: “Ango? Uparo ni aluoro tho? Usebedo ka umaka kuom higa a chiel e od ang’ech makelo luoro man kod bwok moloyo tho owuon. Usetiyo koda marach moloyo kata ja-Turkey, kata ja-Yahudi kata jachilo, kendo ringra osetow kuom chokena ka pod angima; to ok aseng’ur nikech ywagruok bedo marach ne dichwo ma chunye otegno; to ok anyal weyo mak anyiso bwok mara kuom tinibe mahundu ma kama ma otim ne ja-Kristo.” Ibid, vol.2, pg 151-153 LM 89.2

Yamo maruto ne ochako omuoch kendo, kendo Jerome ne ohuch godo ng’weeh ka idwoko e od tweeh, to kata kamano ne nitiere jomoko e dier chokruok mane weehene omulo chunygi matuut kendo mane ogombo ni ores ngimane. Ne olime gi joma oluor mag kanisa ka gisaye mondo ochiwre e lwet jobura. Ne oket e nyime dongruok ma rienyie moloyo kaka mich mar weyo piemruok mare kod dala mar Rumi. To mana kaka Ruodhe, kane ochiwne duong’ mar pinyni, Jerome ne odong’ ka ochung’ matek. Ne owacho negi niya: “Nyisa aneuru ka okalo kuom ndiko maler ni aseboth.” Achiel kuom joma ne teme ne owacho niya: “Ndiko maler! Kare gik moko duto nyaka tern mana ka okalo kuom ndiko maler? To ng'a manyalo winjo tiendgi; mana nyaka kanisa ema lokne tiendgi? LM 89.3

Jerome ne odwoko niya: “Dipo ni puonj mag dhano ni kod nengo mar yie rnoloyo injili mar Jawarwa?” Paulo ne ok ojiwo joma ne ondikonegi baniwa mondo owinj puonj mag dhano. to ne owachonegi niya: “Manyuru ndiko.” LM 90.1

“Jamriambo” e dwoko mane oyudo. “Aywago ang’e kuom gima omiyo asebedo ka asayi kuom kinde malach. Aneno ka Jachien ema chiki.” Wylie. b.3. ch.10. LM 90.2

Mano e kinde mane ong’adne Jerome buch tho. Ne otere mana kama ne Huss ochiwoe ngimane. Ne odhi ka ower ka wang’e rieny gi mor kod kwe. Wang’e ne rango Kristo, kendo luoro mar tho ne oselalne. Kane janiok yugi ochorore machiegni kode ka oikore mar moko mach, jal mane onegi kaluwore kod yie mareno ne owachone niya: “Bi nyime ka gi chir. mok amoka mach ka aneno. Tong’ dine aluor. dine ok abedo ka.” LM 90.3

Wechene mogik mane owacho ka mach kakni kuome ne en lemo. Ne oywak niya: “Nyasaye manyalo gik moko duto, kecha kendo wenae richona duto; nikech ing’eyo ni asebedo ka ahero adiera mari.” Bonnechose. VoI2. pg 168. Dwonde ne oling’. to dhoge ne odhi nyime kadiemore ka olemo. Kane mach osetimo tichne, bum mare kod lowo mane gilwarie ne ochoki, kendo mana kaka mag Huss ne owitgi e Rhine. LM 90.4

Kamano e kaka jo-Nyasaye ma joting’ ler ma jo adiera ne olal nono. To ler mar adiera mane giting’o, kendo mane giyalo, ler mar ranyisi margi mar loch - ne ok nyal negi. Mana kaka dhano nyalo temo geng’o chieng’ mondo kik rieny, e kaka ne ginyalo temo geng'o odiochieng'no mane ru kuom piny. LM 90.5

Nek mar Huss ne omoko mach mar ichwang’ kod bwok e daia mar Bohemia. Piny duto ne owinjo ni ne olwar e Iwet guondo mar jodolo kod wuondo wang’ mar ruoth. Ne osewachi ni en japuonj ma jaadiera, kendo jobura mane ogolo chik mar thone ne ni kod richo mar nek. Puonj mage koro ne okawo paeh ji mathoth moloyo kaka ne osetimo chien kacha. Chike mane jo-papa ogolo ne ong’ado ne gik mane Wycliff ondiko bura mar mach. To rnago mane ok okethi ne koro owuok e kwonde mane gipondoe. kendo ne isomogi kanyakla kod Biblos. kata migape nioko mane ji nyalo yudo. Kendo ji mathoth ne otelnigi e yo ma kamano kuom yudo adiera mar yie mar lokruok. LM 91.1

Jok mane onego Huss, ne ok ochung’ machiegni mondo gibed joneno mar loch mar yo mane ochako. Papa kod ruodh piny ne joriwore mondo orochgi e wuodhgi, kendo jolweny mag Sigismund ne ool e dala mar Bohemia; to ne ochungnegi Jares. Ziska, ma mapiyo bang’ kane lweny osechakore ne olokore muofu, to ma be ne en achiel kuom jomadar mane ni kod nyalo e ndalone ema ne obedo jatelo mar jo-Bohemia. Ka gigeno kuom kony mar Nyasaye, kendo kuom dm makare mar wuodhgi, jogo ne osiro jolweny marateke moloyo mane inyal kelnegi. Ruoth ne osiko ka oro jolweny manyien ndalo ka ndalo kendo ne gimonjo Bohemia, to kata kamano, ne ithoro tamo wang’gi. Jo Hussi go, ne otingore malo mi oyombo tho, kendo onge gima ne nyalo chung’ e nyimgi. Higni moko manok bang’ kane lweny osechakore, Ziska ng'at mane jachir ne otho. to kare ne okaw gi Procopius, ma bende ne en ng’at ma jachir kendo jalweny man kod lony, kendo jatelo man kod nyalo moloyo. LM 91.2

Jowasik jo-Bohemiia. kane ong’eyo ni jalweny ma muofu cha ne osetho. ne oneno ni mano ekinde mar dwoko duto mane gisewito. Papa koro ne ogolo monj kuom jo-Hussi, kendo ne ochak oor jolweny marateke e dala mar Bohemia; to kata kamano, ne ologi marach. LM 91.3

Monj machielo ne ochak oketi. Ei pinje duto mag papa e dala mar Ulaya duto, ne ogol pesa, chwo kod gilwenje. Ji mathoth rie odonjo e rang’iny mar papa, ka osingo negi ni giko to ne ibiro tieki jo-Hussi ma jomiriambogo. Ka gin kod chir mar loch, oganda makwar ne odonjo e dala mar Bohemia. Jo- Hussi ne ochokore mondo orad kodgi. Jolweny e kidienje ariyo, ne ochorore machiegni moro gi moro, nyaka aora moro ema ne ochung’e diergi. Jo monjgo ne ni kod lang marateke, to kar mondo gidum ging’ad aora mondo gidonji e Iweny gi jo-Hussi mane gisea mabor mondo girom godo; ne gichung’ achung’a ka ging’iyo jo-Hussi mana ka giling’ mos. Wylie, b.3. ch.17. To kadiemo wang’ nono, bwok moro ma galagala ne olwar kuom jolwenygo. Ka ok gidiro kata mana ngum achiel, jolweny ma ratekego ne otore mi okere mana ka gima teko moro ma ok ne ema lawogi. Jolweny mag jo-Hussi tie onego kwan maduong’. Ne gi lawogi ma gipeyogi ma kar mondo lwenyno ohiny jo-Bohemia,.to ne omedogi mana mwandu. LM 91.4

Higni moko manok bang’e, e bwo loch mar papa manyien, monj machielo ne ochak ochan. Mana kaka mokwongo, ne ogol chwo kod gilweny e dala mar Ulaya. Ne osingi gik madongo ne ng’ato ang’ata mane nyalo donjo e lweny mar masirani. Ng’ato ang’ata mane otimo monjno ne osingne weyo richo . duto. Ji duto mane otho e lwenyno, ne osingnegi mich mathoth e polo, kendo jok mane otony, ne dhi kayo duong’ kod mwandu e pewe mag lweny. Eka ne ochak ochok jolweny ma galamoro, kendo ne ging’ado aora mi gitundo e dala mar Bohemia. Jolweny mag jo-Hussi ne opodho e nyimgi, ka giywayo joma ne otimo monjgo ka gitero mabor ei piny, ka gimiyogi paro ni giseloyo lweny. Giko to jolweny mag Procopius ne ochung’, kendo ka gilokore ging’iyo jowasigu, ne gichorore mondo gimigi lweny. Joma ne otimo monjgo koro eka ne ofwenyo both margi mi ginindo ei kambi mondo girit firimbi. Kane giwinjo dwond jolweny mane chorore machiegni, kata mana ka pok joHussi onyenyore e lela, joma ne otimo monj ne kibaji ochako goyo. Yawuot ruodhi, jomadar, kod askeche ne obolo okumba margi piny mi oringo ka ochomo tung’ piny ang’wen. Jambetre mar papa mane obedo jatelo mar monjno ne otemo kayiem nono mondo ochok jolwenje mane obwok kendo okere. Kata obedo ni ne otemo matek maromo nade, to kata mana en bende e giko ne odonjo e ndunyo ng’wech. Yo ne orumo, kendo peyo maduong’ ne ochako olwar e lwet joloch. LM 92.1

Nyadiriyo, jolweny ma galamoro mane oor gi pinje ma rateke moloyo mag Ulaya, oganda ma jochir ma jolweny, ma otiegi kendo oiki ne Iweny ne ondunyo ng'wech ma ok odiro kata mana ngum achiel e nyim jokedo mar piny ma yomyom. Ma ne en nyismok mar teko mar Nyasaye. Joma ne otimo rnonj ne ochwadi gi teko mar polo mi obwok. Jal mane oloyo oganda Iweny mar Farao e dier nam makwar, mane oriembo jolweny mag jo-Midian e nyim Gideon kod jolwenje mia adek, Jal mane opielo jolweny mag Asiria mana kuom otieno achiel kende. ema ne ochako oriyo Iwete mondo othal godo loch mar jasand ji. “Ne giluoro ahinya kanyo, kama ne luoro ongee; ni mar Nyasaye osekeyo choke magjalo ma biro mondo oked kodi; isekwodo wigi nikeeh Nyasaye osedagi gi.” Zaburi 53:5 LM 93.1

Ka jotelo mag papa chunygi oa nikech ok ginyal yudo loch ka gitiyo gi lweny, ne gidok mondo gilos wach gi dhok. Ne gidonjo c winjruok ni ka sama giwuondore ni gimiyo jo-Bohemia thuolo mar chuny, to mondo gindhoggi e lwet jo-Rumi. Jo-Bohemia nc oketo okenge ang’wen mane nyalo miyo gibedi e winjruok gi Rumi: Yalo munia gi thuolo duto; ratiro mar kanisa duto chamo mikate kendo madho divai e saa ma ichamoe sawo, kendo tiyo gi dho minegi e saa ma ilcmo; golo jotelo mag kanisa duto e ofis mar sirikal kod loch mar piny; kendo po ni nitie mahundu moro, to ong’ad bura e ute sirikal mag yalo bura kuom jodolo kod ji mana machalre. Jotelo mag papa ne oyie mondo okenge ang'wen mag jo-Hussi go orwaki, to ratiro mar lero tiendgi, mar wacho bergi mowinjore to mondo odong’ e hvet jobura. Tiende ni e lwet Papa kod kingi. Wylie, b.3. ch.18. Winjruok ne otim e wi wachni. kendo Rumi ne otiyo gi mibadhi kod wuond mondo oyud godo gino mane ok onyal yudo gi lweny; kuom keto loko mare owuon ewi gik ma jo-Hussi ne ondiko. mana kaka kuom muma. ne onyalo dwanyo tiendgi mondo ochop godo ehenro mare. LM 93.2

Kane oganda mathoth mar Bohemia oneno ni wachno ne ondhogo bedo thuolo margi, ne ok ginyal yie gi riwruok. Gwenyruok kod pogmok nc owuok, mane okelo lweny kod chwero remo e kindgi giwegi. Ma e lweny ma Procopius wuod ruotli ne owitoe ngimane, kendo bedo thuolo mar joBohemia ne orumo. LM 93.3

Sigismund, jandhok mar Huss kod Jerome, ema ne koro obedo moth mar Bohemia, kendo ka ok odewo kuong’ruok mare mar siro ratiro mar joBohemia, ne odhiyo nyime ka osiro mana jo papa. To ne oyudo matin ahinya kuom chiwraok mar tiyo ne Rumi. Ngimane ne opong’ gi tich kod masiche kuom higni piero ariyo. Jolwenje ne okethore, kendo mwandu mane en godo ne oywere mi odhi gi oliula mar Iweny mar kinde malach mane onge olemo; koro bang” bedo e loch kuom higa achie!. ne otho ma oweyo pinyruodhe ka ilaro gi Iweny malich, mi oweyo ne nyikwaye nying ma chilo ornieno. LM 94.1

Koko, Iweny kod remo machwer ne nwoyore. Jolweny ma mwache ne ochako rnonjo dala mar Bohemia, kendo lwenje ne ochako goyore e iye ka pogo piny. Jogo mane osiko ka jo adiera kuom injili, ne ichiwo e lwet sand kendo iehwero rembgi. LM 94.2

Mana kaka owetegi mokwongo. mane odonjo e winjruok kod Rumi ne orwako both margi, jok mane osiko ka gin jo adiera kuom yie machon, ne ochako chokore e kanisa ma opogore ka gikonyore gi nying mar: “owete ma oriwore.” Timni eri, ne omiyo ji ma owuok e kidienje ma opogore opogore obedo mamon kodgi, to kata kamano ne ok giweyo chung’ motegno. Ka ochun gi rnondo gidwar kar pondo e kind yiende kod rogni, ne pod gichokore mondo gisom wach Nyasaye kendo giriwre e lame. LM 94.3

Ka okadho kuom joote mane oor ling’ling’ e pinje ma opogore opogore, ne gipuonjore ni, ka kod kacha ne nitie jok ma oyie gi adiera, moko manok e bomani to moko manok e boma cha, jok mane sand ochomo mana kaka gin, kendo ni e chuny gode mag Alps, ne nitiere kanisa machon mane oyiengore e wi mise mar ndiko maler, kendo ne kwedo mibadhi mag lamo nyiseche manono mag Rumi. Wylie, b.3. ch.19. Rieko ma kama ne orwaki gi mor maduong’, kendo tudruok ne ochaki gi jo-Kristo ma jo-Waldens. LM 94.4

Ka gichung’ motegno kuom injili, jo-Bohemia ne oneno ka rito e dier otieno duto mar sandgi, e chuny modho mandiwa, ka giloko wang’gi kochomo yo wuok chieng’ mana ka joma ne riio ffiondo piny orum. Ombulu margi nc oling e ndalo mag richo to nc giparo weche inane Huss okwongo wacho. mi Jerome bende onwoyo ni: “Higni mia achiel ne nyaka iworre ka pok piny oru. Wechegi ne obedo ne jo-Tabora(Jo-Hussi) gima ne weche Josef obedo ne Uganda mane ni e od tueeh e pinv Misri. “Atho. to Nyasaye enolimu adier. kendo golu oko” Ibid. h.3. eh. 19. LM 94.5

Kinde mogik mar higni gana achiel gi mia abieh. ne obedo joneno mag kanisni mag owete mane medore mos mos. Kata obedo ni ne ok gin mabor gi sand kamano. to ne gin kod kwe. Kane ochak higa mar gana aehiel gi mia auchiel, kwan mar kanisni maggi e dala mar Bohemia kod Moravia, ne oromo mia ariyo. Ezra Hall Gillet. Life and Times of John Hass. Vol.2. pg;. 570. Joma odong’ mane otony kawuok e gero kod mach gi ligangla. ne obedo mamor. nimar ne gibedo kod nyalo mar neno ni mar piny mane Huss owuovo kuome. Wylie, h.3. eh. 19. LM 95.1