IALAM IA KI KHUN

54/85

LYNNONG 52—KABA JIED IA KA SKUL

Ngi don Ki Jingduhnong Bashyrkhei. — Don ki por ba nga shem ia lade kaba kwah dik-dik ba U Blei Un kren sha ki kmie-ki kpa da ka ktien kaba lah ban iohsngew shai kumba U la kren sha ka tnga U Manoah, ban iathuh ha ki kaei kaba ki dei ban leh ha kaba hikai ia ki khun jong ki. Ngi don ki jingduhnong bashyrkhei ha kawei-pa-kawei ka tnat trei kam lyngba ka jingleh-klet ia ka jinghikai kaba ha ïing. Dei kane kaba la shon jingmut ha ngi ia ka jingdonkam ia ki skul ha kiba ka borktah bakynja niam kan symshar. Lada lah ban leh ia kaei-kaei pyrshah ia ka jingsniew bakhraw, ha ka bor-ka jingkhlaiñ jong U Jisu ngin leh ia ka. — Manuscript 119, 1899. IIKK 297.1

Kaba Iashem Markhmat Ia Ka Kam Badonkam Katta-katta. — Ko ki kmkie-ki kpa, ki nongri-ki nongsumar, to buh ia ki khun jong phi ha ki skul kiba hikai pynbit kiba ki borktah, ki syriem ia kito ki jong ka skul-ïing kaba la pyniaid beit bha; ki skul ha kiba ki nonghikai kin rah ia ki na kawei ka bynta sha kawei pat, bad ha kiba ka lyer bakynja mynsiem ka long ka jingiwbih jong ka jingim sha ka jingim . . . . La ki samla jong ngi kiba la iohpdiang ia ka jinghikai bastad na ki kmie-ki kpa bariewblei kin iaibteng ne-em ban long kiba la pynkyntang da ka jingshisha ka shong eh ha ka borktah kaba, hadien ba ki mih na ki ïing jong ki, ki iashem hapdeng kito ki briew sha kiba ki peit na ka bynta ka jinghikai Khristan. — Testimonies, Vol. 8, sla 226. IIKK 297.2

Kano ka Kynhun Jong Ki Nongai Jingnang-Jingstad? — Don ar kynhun ki nongai jingnang-jingstad ha ka pyrthei. Kawei ka kynhun ka long kito ia kiba U Blei U pynlong ki lad-ki lynti jong ka jingshai, bad kawei pat ka kynhun ka long kito ia kiba u Soitan u pynlong kum ki nongtalbikam jong u, kiba stad ban leh ia kaba sniew. Kawei ka kynhun ka pyrkhat sani ia ka jinglong jong U Blei bad ka nangroi ha ka jingtip ia U Jisu, ia Uba U Blei U la phah sha ka pyrthei. Kane ka kynhun ka long kaba la ai lut sha kito kiei-kiei kiba wallam ia ka jingpynshai bakynja bneng, ka jingstad bakynja bneng, kaban kyntiew ia ka mynsiem. Ia kawei-pa-kawei ka bor-ka jinglah jong ka jinglong tynrai jong ki la aiti lut sha U Blei, bad ia ki jingpyrkhat jong ki la pyndem ngon sha U Khrist. Kato kawei pat ka kynhun ka long kaba iasoh bad u syiem jong ka jingdum, uba peitngor ban ioh ia ka lad ban hikai ha kiwei pat ia ka jingtip ia kaba sniew. — Fundamentals of Christian Education, sla 174. IIKK 297.3

To Jied Ia Ka Skul Ha Kaba U Blei U Long Ka Nongrim. — Ha kaba thmu na ka bynta ka jingnang-jingstad ki khun jong ki shabar jong ka ïing, ki kmie-ki kpa ki dei ban tip ba kam long shuh kaba lait na ka jingma ban phah ia ki sha ki skul paidbah, bad ki dei ban ialeh shitom ban phah ia ki sha ki skul ha kiba kin ioh ia ka jingnang-jingstad kaba la pynshong nongrim ha ki Jingthoh. Halor baroh ki kmie-ki kpa ka shong ka kamram bashongkun jong kaba ai sha ki khun jong ki ia ka jingnang-jingstad kaban ialam ia ki ban kylla long ki nongiashim bynta jong ka jinglong tynrai bakynja-blei lyngba ka jingkohnguh ia ka mon bad ka lynti jong U Blei. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 205. IIKK 298.1

To Pyrkhat Bniah Ia Ka Jingsneng Jong U Blei Sha Ki Israel. — Katba ki jingbishar jong U Blei ki hap halor ka ri Ijipt, U Trai U la bthah ia ki khun Israel ym tang ban pynsah khop ia ki khun jong ki hapoh ki ïing jong ki, hynrei wat ia ki jingri jong ki ruh dei ban wallam noh na ki lyngkha. . . . IIKK 298.2

Katba ki khun Israel ki la pynsah khop ia ki khun jong ki hapoh ki ïing jong ki ha ka por ba ki jingbishar jong U Blei ki la long ha ka ri Ijipt, kumta ruh ha kine ki por jong ka jingma ngi dei ban pynsah ia ki khun jong ngi kiba la pynkhlad-pynkyrpang na ka pyrthei. Ngi dei ban hikai ia ki ba ki hukum jong U Blei ki mut kham palat ban ia kaba ngi tip-ngi sngewthuh. Kito kiba sumar ia ki kin ym pyrthuh-bud ia ki jingleh jong ki nongryngkang ia ka hukum jong U Blei. IIKK 298.3

Ki kmie-ki kpa ki dei ban ñiewkor-ñiewburom ia ka Ktien jong U Blei, da kaba kohnguh ia ki jinghikai jong ka. Sha ki kmie-ki kpa ha kine ki sngi, kumjuh ruh sha ki khun Israel, U Blei U pynbna: “Kine ki ktien. . . kin ialong ha ka dohnud jong me; bad men iaihikai ia ki ha la ki khun, te men kren shaphang jong ki haba me shong ha la ïing, bad haba me iaid ha ka lynti, bad haba me thiah ruh, bad haba me khie ruh. Bad men teh ia ki kum ka dak ha ka kti jong me, bad kin long kum ki jingteh shyllangmat hapdeng ki khmat jong me. Bad men thoh ia ki ha ki shawkad jingkhang ka ïing jong me, bad ha ki khyrdop jong me.” IIKK 298.4

Pynban halor kat kane ka jingbthah bashai kdar, katto-katne na ki briew jong U Blei ki shah ia ki khun jong ki ban leit pule sha ki skul paidbah, ha kiba ki iakhleh bad kito kiba sniew ha ki jinglong-ki akor bakynja mynsiem. Ha kine ki skul ki khun jong ki kim lah ban pule ia ka Baibl lymne ban tip ia ki aiñtynrai jong ka. Ko ki kmie-ki kpa Khristan, phi dei bana thaw lad na ka bynta ki khun jong phi ba yn pynnang-pynstad ia ki ha ki aiñ-tynrai jong ka Baibl. — Manuscript 100, 1902. IIKK 299.1

Ia Ka Jingshisha La Pynpulom; Ia U Khynnah la Pynkulmar Jingmut. — Hato ki khun jong ngi ki iohpdiang na ki nonghikai ha ki skul paidbah ia ki jingpyrkhat kiba iahap-sur bad ka Ktien jong U Blei? Hato ia ka pop la pynpaw kum ka jingiapyrshah ia U Blei? Hato ia ka jingkohnguh sha baroh ki hukum jong U Blei la hikai kum ka jingsdang jong baroh ka jingstad? Ngi phah ia ki khun jong ngi sha ka Sabbath Skul khnang ba ia ki yn hikai shaphang ka jingshisha, te ki leit pat sha skul man ka sngi, hangta ia ki jinghikai kiba khleh bad ka jinglamler la ai ha ki ba kin pule bad ban nang. Kine kiei-kiei ki pynkulmar ia ka jingmut, bad kam dei ban long; naba lada ki khynnah ki iohpdiang ia ki jingpyrkhat kiba pynbakla ia ka jingshisha, kumno keiñ ia ka borktah jong kane ka jingnang-jingstad yn ialeh pyrshah? IIKK 299.2

Ngi lah ma ban sngew phylla ba hapoh kiba kum kine ki jinglong-jingman katto-katne na ki samla hapdeng jong ngi kim sngewtynnad shuh ia ki lad-ki kabu bakynja niam? Ngi lah ma ban phylla ba ki kie-berong sha ka jingpynshoi? Ngi lah ma ban sngew phylla, kum kiba la shah lyndet kumta, ba ia ki bor-ki buit jong ki la aiti lut sha ki jingleh sngewbha kibym pynbha ei-ei ruh ia ki, ba ia ki jingshit rhem niam jong ki la pyntlot, bad ia ka jingim bakynja mynsiem jong ki la pyndum? Ka jingmut kan long kajuh ka jinglong kum kata da kaba la bsa ia ka, ka jingot kaba long kumjuh ka jinglong tynrai kum u symbai uba la bet. Hato kine ki jingshisha kim shym biang ban pyni ia ka jingdonkam eh ia ka jingiada naduh ki snem banyngkong ia ka jingnang-jingstad ki samla jong ngi? Hato kan ym kham bha ia ki samla ban san hapdeng katto-katne ka jingbymstad-jingbymtip ia kata kaba la ju pdiang kum ka jingnang-jingstad ban ia kaba kin kylla long kibym suidñiew shaphang ka jingshisha jong U Blei? — Testimonies, Vol. 6, sla 193, 194. IIKK 299.3

Ki Skul Ha Baroh Ki Balang Jong Ngi. — Ha baroh ki balang jong ngi dei ban don ki skul, bad ki nonghikai ha kine ki skul ki long kiba trei ruh kum ki mishoneri. Ka long kaba donkam ba ia ki nonghikai la pyntbit ba kin trei bha ia ka bynta jong ki ha kane ka kam badonkam jong kaba ai jingnang-jingstad ia ki khun jong ki nongsumar Sabbaton, ym dei tang ha ki sobjek saians, hynrei ha ki Jingthoh. Kine ki skul, ba la tei ha ki kyntoit bapher bad ba la pyniaid da ki shynrang lane da ki kynthei kiba sheptieng ia U Blei, katkum ka jingbuh-beit, dei ban tei halor kijuh ki nongrim ne ki aiñtynrai kumba la tei ia ki skul jong ki nongiathuhlypa. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 168. IIKK 300.1

Ki Skul Ka Balang Ha Ki Nongbah. — Ka long kaba donkam eh ba ia ki skul ka balang yn tei, sha kiba yn lah ban phah ia ki khun bad ba kin iaidon hi hapoh ka jingpeit-jingsumar ki kmie jong ki bad ba kin ioh lad ban leh da ki kam ia ki jinghikai jong ka jingkloi ban iarap kam kaba long ka jingthmu jong U Blei ba kin nang ha ïing. . . . IIKK 300.2

Kham bun shuh-shuh lah ban leh ban iada bad pynnang-pynstad ia ki khun jong kito ki briew kibym lah mynta hi ban mih noh na ki sorbah. Kane ka dei ka kam kaba shongdor ia ki jingialeh babha tam jong ngi. Ia ki skul ka balang dei ban tei na ka bynta ki khynnah kiba hapoh ki nongbah, bad kum ka jingiasoh bad kine ki skul dei ban thaw ia ki lad na ka bynta ka jinghikai ha ki klas pule kiba kham shajrong, haba ia kine la donkam eh. — Review and Herald, December 17, 1903. IIKK 300.3

To Pynioh Skul Na Ka Bynta Ki Balang Barit. — Shibun ki long-ïing, kiba, na ka bynta ka jingpynang-pynstad ia ki khun jong ki, ki la kynriah sha ki jaka ha kiba ia ki skul heh jong ngi la tei, kin jin da la trei ka kam kaba kham bha namar U Kynrad da kaba iaisah ha kaba ki don. Ki dei ban pynshlur ia ka balang ha kaba ki long ki dkhot ban tei ia ka skul balang ha kaba ki khynnah jong kita ki thaiñ jong ki kin lah ban iohpdiang ia ka jingnang-jingstad badap pura, lem bad kaba trei da ki kti. Kan jin da kham bha shibun ia ki khun jong ki, ia ki hi, bad na ka bynta ka kam jong U Blei, lada ki iaisah ha ki balang kiba kham rit, ha kaba ia ka jingiarap jong ki la donkam, ha ka jaka kaba leit sha ki balang kiba kham heh, ha kiba, namarba ia ki ym shym la donkam, ka iaidon ka jingpynshoi ban hap sha ka jingbym trei-kam ei-ei ha ka jinglong bakynja mynsiem. IIKK 301.1

Hangno-hangno ba don khyndiat ki nongsumar Sabbaton, ki kmie-ki kpa ki dei ban iasoh lang ha kaba pynioh ia ka jaka na ka bynta ka skul balang ha kaba ia ki khynnah bad ki samla lah ban hikai. Ki dei ban ai kam ia u nonghikai Khristan, uba, kum u mishoneri ba la aiti lut, un ai jingnang-jingstad ia ki khynnah ha kata ka rukom kat ban ialam ia ki ban kylla long ki mishoneri. Ai ba yn ai kam ia ki nonghikai kiban ai ka jinghikai kaba paka ha ki laiñ kyllum, da kaba pynlong ia ka Baibl ka nongrim bad ka jingim jong baroh ka jingpule. — Testimonies, Vol. 6, sla 198. IIKK 301.2

Ha ki shnong-ki kyntoit ba don khyndiat ngut ki bangeit, to ai ba ar lane lai tylli ki balang kin iasoh ha kaba tei ia ka ïing kaba synlar na ka bynta ka skul balang. — Najuh, sla 109. IIKK 301.3

Lada ki kmie-ki kpa ki sngewthuh ia ka jingdonkam jong kine ki jaka ai jinghikai, ban iatrei-lang ban leh ia ka kam ba U Trai U kwah ba yn pyndep ha kane ka por, ia ki jingthmu jong u nongshun na ka bynta ki khun jong ngi yn pynpulom noh. — Manuscript 33, 1908. IIKK 301.4

Ki Skul Balang Ha Ïing. — Katba lah ei, baroh ki khun jong ngi ki dei ban ioh ia ka jingnang-jingstad Khristan. Ban pynioh ia kane teng-teng ngi dei ban seng ia ki skul balang ha ïing. Kan bha lada shibun ki long-ïing ha ka kyntoit kin iasoh ha kaba ai kam ia u nonghikai uba lehrit, uba sheptieng Blei ban ai sha ki kmie-ki kpa ia kata ka jingiarap kaba la donkam ha kaba hikai ia ki khun jong ki. Kane kan long ka jingkyrkhu bakhraw sha kiba bun ki kynhun basaphred jong ki nongsumar Sabbaton, bad kane ka long ka jingthmu kaba kham pdiang sngewbha sha U Trai ban ia kata kaba la bud hateng-hateng, kaba phah ia ki khynnah rit jngai na ïing jong ki ban leit pule ha kawei na ki skul kiba kham heh. IIKK 301.5

Ia ki kynhun barit ki nongsumar Sabbaton la donkam ban pynshai ia ka jingshai ha khmat ki paramarjan jong ki; bad ia ki khun la donkam ha ki ïing jong ki, ha kiba ki lah ban long ka jingiarap sha ki kmie-ki kpa jong ki haba la wai ki kynta pule ha skul. Ka ïing Khristan kaba beit-ryntih bha, ha kaba ki khun rit ki lah ban ioh ia ka jingsneng-pynbeit jong ki kmie-ki kpa kaba long katkum ka jingbuh-beit jong U Trai, ka dei ka jaka babha tam na ka bynta jong ki. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 158. IIKK 302.1

Ka Jingeh Ia Ki Dkhot Balang Bamarwei Sha Ki Jaka Bakyndong. — Katto-katne ki long-ïing ki nongsumar Sabbaton ki sah marwei ba la pynkhlad jngai na kiwei pat ki parabangeit. Kine ki ju phah ia ki khun jong ki sha ki skul heh kiba don hostel, ha kiba ki la ioh jingiarap bad ki leit phai ban long ka jingkyrkhu ia ka ïing jong ki hi. Hynrei katto-katne kim lah ban phah ia ki khun jong ki jngai na ïing ban ioh jinghikai pynnang-pynstad. Ha kum kata ka jingiashem ki kmie-ki kpa ki dei ban ialeh shitom ban ai kam ia u nonghikai niam uba long ka nuksa babha, uban sngew ba ka long ka jingsngewbha ban trei namar U Kynrad ha kano-kano ka jaid kam bad uba mon ban rep pynbha ia kano-kano ka bynta jong ka brisoh waiñ U Trai. Ki kpa bad ki kmie ki dei ban iatrei-lang bad u nonghikai, da kaba trei shitrhem na ka bynta ka jingkylla thymmai ki khun jong ki. — Testimonies, Vol. 6, sla 198, 199. IIKK 302.2

Trei Kumba Ia Ka Jingim Ban Pynim Ia Ki Khun. — Ha katto-katne ki ri ia ki kmie-ki kpa la pynbor da ka aiñ ban phah ia ki khun jong ki sha skul. Ha kine ki ri, ha ki kyntoit ba don ka balang, ia ki skul dei ban seng skhem, wat la ym palat ia hynriew ngut ki khynnah kiban wan skul. To trei la kumba phi trei na ka bynta ka jingim jong phi ban pyllait im ia ki khynnah na kaba ngam jyllop ha ki borktah bapynjakhlia, bapynsniew jong ka pyrthei. IIKK 302.3

Ngi jngai bak shadien ka kamram jong ngi ha kane ka kam badonkam. Ha shibun ki jaka ki skul ki la dei ban trei-kam bun snem mynshuwa. Shibun ki kyntoit ha kane ka rukom kin jin da la don ia ki nongmih-khmat jong ka jingshisha kiban jin da la ai ia ka jinglong bad ka rukom sha ka kam jong U Trai. Ha ka jaka jong kaba lum lang shibun ki jingtei ha ki khyndiat ki jaka, ia ki skul la dei ban tei ha shibun ki thaiñ bad ki kyntoit. IIKK 303.1

To ai ba yn sdang ia kine ki skul hapoh ka jingpyniaid kaba stad, ba ia ki khynnah bad ki samla yn lah ban pynnang-pynstad ha ki balang jong ki hi. Ka dei ka jingpynsngewsih ia U Blei ba la don ka jinglyndet bakhraw bn trei ha kane ka bynta, haba ka Jingpyndap-biang bakynja-blei ka la long kyrhai eh sha ngi da ki tiar-ki tar bad ki lad trei-kam. Najuh, sla 199, 200. IIKK 303.2

Ia Ka Skul Ba La Tei Ym Dei Ban iehnoh. — Ia ka kam skul ha ka jaka kaba la pynskhem ia ka skul balang ym dei lano-lano ban iehnoh lymda U Blei U ialam beit bad shai bha ba ia kane dei ban leh. Ki borktah ba-iapyrshah ki lah ban iasylla pyrshah ia ka skul, hynrei lem bad ka jingiarap jong U Blei u nonghikai u lah ban leh ia ka kam bakhraw, kaba pynim, ha kaba pynkylla ia ka jingiaid jong kiei-kiei baroh. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 157. IIKK 303.3

Ban Kyntiew Ia Ki Khun Bymkohnguh, Kibym Shah Synshar. — Teng-teng don hapoh ka skul kaba eh — kaba shitom katta-katta. Ki khynnah kibym shym la iohpdiang ia ka jingnang-jingstad kaba dei bha ki pynmih shibun ka jingeh-jingshitom, bad da ka jingmutlop jong ki la pynsngewsih eh ia ka dohnud jong u nonghikai. Hynrei to ai ba un ym duh jingkyrmen. Ka jingtynjuh bad ka jingjynjar ki wallam ia ka jingiashem. Lada ki khynnah ki long kibym kohnguh bad kibym shah synshar, la nang donkam shuh-shuh ia ka jingtrei shitom. Ka jingshisha ba don ki khynnah lem bad kiba kum kita ki jinglong ka dei kawei na ki daw balei ia ki skul balang dei ban seng skhem. Ia ki khynnah kiba ki kmie-ki kpa ki la lyndet ban hikai pynstad bad ban sneng pynbeit dei ban pyllait im lada lah. — Najuh, sla 153. IIKK 303.4

Ban Pynkylla Thymmai Ia Ki Samla Kiba Im Riew-pyrthei. — Bun snem mynshuwa ia ki jingtei jong ka skul la tei ha kiwei pat ki jaka ha syndah ka ¬¬¬____, ym dei ki jingtei baheh, hynrei ki jingtei kiba biang na ka bynta ki skul balang, ha kiba ki khynnah bad ki sbalangi la lah ban iohpdiang ia ka jingnang-jingstad bashisha. Ki kot pule ba la pyndonkam ki dei ban long kiban ialam ia ka jingmut sha ka hukum jong U Blei. ha kane ka kam ia ka jingshai bad ia ka jingkhlaiñ bad ia ka bor jong ka jingshisha yn pynkhraw. Ki samla na ka pyrthei, kiba ia ki jingmut jong ki ym pat pynsniew dur da ki jingmlien jong ka jingawria, kin iasoh bad kine ki skul bad hangta kin kylla kaba mut. . . . Kaba kum kane ka kam mishoneri, la bthah ia nga, kan don ka borktah kaba paw bad bakhlaiñ ha kaba pynphriang ia ka jingshai bad ka jingtip ia ka jingshisha. — Manuscript 150, 1899. IIKK 304.1

Ban Iaipynneh Ia Ki Kyrdan Bahakhlieh Duh. — Ka jinglong jong ka kam ba la leh ha ki skul jong ngi ka dei ban long ha ka kyrdan bahakhlieh duh. U Jisu Khrist, U Nongpynbhapat, U long tang ma U hi ka jingpynbha pat na ka bynta ka jingnang-jingstad ba-bakla; bad ia ki jinghikai ba la hikai ha ka Ktien jong U dei ban iaibuh ha khmat ki samla ha ka dur kaba itynnad bad bakhring tam. Ka jingsneng-jingpynbeit jong ka skul ka dei ban iasoh lang bad ka jinghikai jong ka ïing, bad ha baroh ar, ha ïing bad ha skul ia ka jingsynlar bad ka jingriewblei dei ban iaipynneh. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 174. IIKK 304.2

Ban Pynkhreh Na Ka Bynta Ka Klas Bakham Shajrong. — Sha ki kmie-ki kpa U phah ia ka jingmaham kaba jam, To lum ia ki khun jong phi shapoh ki ïing jong phi hi; to lum noh ia ki jngai bak na kito kibym suidñiew ia ki hukum jong U Blei, kiba hikai bad kiba leh ia kaba sniew. To mih noh na ki nongbah kloi lan katba lah. To tei ia ka skul balang. To ai ha ki khun jong phi ia ka Ktien jong U Blei kum ka nongrim jong baroh ka jingnang-jingstad jong ki. Kane ka dap da ki jinghikai basngewtynnad, bad lada ki khynnah skul ki pynlong ia ka ka jingpule jong ki ha ka klas rit hangne ha pyrthei, kin long kiba la pynkhreh na ka bynta ka klas kaba shajrong shuh-shuh ha neng. — Testimonies, Vol. 6, sla 195. IIKK 304.3

U Blei U thawlad Ia Ka Jingpyndap. — Ki skul jong ngi ki long ki atiar bakyrpang jong U Trai ban pynbit ia ki khynnah bad ki samla na ka bynta ka kam mishoneri. Ki kmie-ki kpa ki dei ban sngewthuh ia ka jingkitkhlieh jong ki bad iarap ia ki khun jong ki ban sngewnguh na ka bynta ki lad-ki kabu bakhraw bad ki jingkyrkhu ba U Blei U la pyndap-pynbiang na ka bynta jong ki ha ki kabu kiba iadei bad ka jingnang-jingstad. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 149. IIKK 305.1