Προφήτες και βασιλείς

ΚΕΦΆΛΑΙΟ 3—ΠΕΡΗΦΑΝΙΑ ΚΑΙ ΕΥΗΜΕΡΙΑ

Όσο διάστημα ο Σολομών εξύψωνε το νόμου το ουρανού, ο Θεός ήταν μαζί του και του έδινε σοφία για να διοικεί τονλαό του Ισραήλ με αμεροληψία και με ευσπλαχνία. Στην αρχή, ενώ περιβαλλόταν με πλούτη και με κοσμικές τιμές, παρέμεινε ταπεινός,ενώ η επιρροή που ασκούσε ήταν μεγάλη. PG 29.1

“Και εξουσίαζεν ο Σολομών επί πάντα τα βασίλεια, από του ποταμού έως της γης των Φιλισταίων, και έως των ορίων της Αιγύπτου.” “Και είχεν ειρήνην πανταχόθεν κύκλω αυτού. Κατώκει δε ο Ιούδας και ο Ισραήλ εν ασφαλεία, έκαστος υπό την άμπελον αυτού και υπό την συκήν αυτού . . . πάσας τας ημέρας του Σολομώντος.” (Α ', Βασ. 4:21,24,25). PG 29.2

Ύστερα όμως από μια χαραυγή μεγάλων υποσχέσεων, η ζωή του σκοτείνιασε από την αποστασία. Η Ιερά Ιστορία καταχωρεί το λυπηρό γεγονός ότι αυτός που είχε ονομασθεί Ιεδιδίας, “Ηγαπημένος του Κυρίου” (Β ', Σαμ. 12:25 περιθώριο), αυτός που είχε τιμηθεί από το Θεό με τόσο σημαντική θεϊκή εύνοια ώστε η σοφία και η ακεραιότητά του να του προσδώσουν παγκόσμια φήμη. Εκείνος που είχε οδηγήσει άλλους να αποδώσουν τιμή στο Θεό του Ισραήλ, στράφηκε από τη λατρεία του Κυρίου και υποκλίθηκε στα ξόανα των ειδωλολατρών. PG 29.3

Εκατοντάδες χρόνια πριν ο Σολομών ανεβεί στο θρόνο, ο Κύριος, προβλέποντας τους κινδύνους οι οποίοι θα πολιορκούσαν εκείνους που θα εκλέγονταν ως κυβερνήτες του Ισραήλ, έδωσε νουθεσία στο Μωυσή για την καθοδήγησή τους. Οδηγίες χορηγήθηκαν ώστε εκείνος που θα καθόταν στο θρόνο του Ισραήλ έπρεπε να “γράψει δι’εαυτόν αντίγραφον” των εντολών του Κυρίου “εξ εκείνου το οποίον είναι ενώπιον των ιερέων των Λευιτών.” PG 29.4

“Τούτο θέλει είσθαι πλησίον αυτού, και θέλει αναγινώσκει εν αυτώ πάσας τας ημέρας της ζωής αυτού, διά να μάθη να φοβήται Κύριον τον Θεόν αυτού, να φυλάττη πάντας τους λόγους του νόμου τούτου, και τα διατάγματα ταύτα, ώστε να εκτελή αυτά. Διά να μη υψωθή η καρδία αυτού, και διά να μη εκκλίνη από των εντολών δεξιά ή αριστερά, όπως μακροημερεύση εν τη βασιλεία αυτού, αυτός και τα τέκνα αυτού, εν τω μέσω του Ισραήλ.” (Δευτ. 17:18-20). PG 29.5

Παράλληλα με την καθοδήγηση αυτή ο Κύριος κατέστησε ιδιαίτερα προσεκτικό εκείνον που θα χριζόταν βασιλιάς να μη “πληθύνει εις εαυτόν γυναίκας, διά να μη αποπλανηθή η καρδία αυτού”, ούτε να “πληθύνει σφόδρα εις εαυτόν αργύριον και χρυσίον.” (Δευτ. 17:17). PG 30.1

Στο Σολομώντα δεν ήταν άγνωστες οι προειδοποιήσεις αυτές, και για ένα διάστημα τις έλαβε υπόψη. Η μεγαλύτερη επιθυμία του ήταν να διοικήσει σύμφωνα με τις εντολές που δόθηκαν από το Σινά. Ο τρόπος με τον οποίο χειριζόταν τις κυβερνητικές υποθέσεις βρισκόταν σε κτυπητή αντίθεση με τις συνήθειες των εθνών της εποχής του. Τα έθνη αυτά δεν είχαν το φόβο του Θεού και των οποίων οι διοικητές ποδοπατούσαν τον ιερό νόμο Του. PG 30.2

Στην προσπάθειά του να στερεώσει τις σχέσεις του με το ισχυρό βασίλειο στα δυτικά του Ισραήλ, ο Σολομών επιχείρησε να βαδίσει επάνω σε απαγορευμένο έδαφος. Κατά τα πρώτα,ένδοξα χρόνια της βασιλείας του Σολομώντα, η σοφία, η αγαθοεργία και η ακεραιότητα του βασιλιά ήτανφανερή.Ο Σατανάς ήξερε τα ευεργετικά αποτελέσματα που επακολουθούν την υπακοήκαι επιδίωξε να χρησιμοποιήσει μέσα που να υποδαυλίσουν ύπουλα τον Σολομώντα στην άκρα αφοσίωση στους ηθικούς κανόνες, επιφέροντας το χωρισμό του από το Θεό. Το ότι ο εχθρός επέτυχε στο σκοπό του αυτόν, το γνωρίζουμε από ό,τι βρίσκεται καταχωρημένο: “Έκανε δε ο Σολομών επιγαμίαν μετά του Φαραώ, βασιλέως της Αιγύπτου, και έλαβε την θυγατέρα του Φαραώ και έφερεν αυτήν εις την πόλιν Δαβίδ.” (Α ', Βασ. 3:1). PG 30.3

Κρίνοντας από ανθρώπινη πλευρά, ο γάμος αυτός, αν και αντιτιθέμενος στη διδασκαλία του νόμου του Θεού, φαινόταν σαν ευλογία, επειδή η ειδωλολάτρισσα γυναίκα του Σολομώντα μεταπείσθηκε και ενώθηκε μαζί του στη λατρεία του αληθινού Θεού. Επιπλέον, ο Φαραώ πρόσφερε σημαντική εκδούλευση στονλαό του Ισραήλ όταν κυριεύοντας τη Γεζέρ, “τους Χαναναίους τους κατοικούντας εν τη πόλει είχε φονεύσει, και είχε δώσει αυτήν δώρον εις την θυγατέρα αυτού, την γυναίκα του Σολομώντος.” (Α ', Βασ. 9:16). Την πόλη αυτή την ανοικοδόμησε ο Σολομών, ενισχύοντας το βασίλειό του κατά μήκος της μεσογειακής ακτής. Η σύναψη συμμαχίας με ένα ειδωλολατρικό έθνος επισφράγισε τη συμφωνία για το γάμο του με μια ειδωλολάτρισσα. Ο Σολομών απερίσκεπτα παρέβλεψε τη συνετή πρόνοια που είχε λάβει ο Θεός για τη διατήρηση της αγνότητας του λαού Του. Η ελπίδα του ότι η Αιγύπτια γυναίκα του μπορούσε να προσηλυτισθεί, δεν ήταν παρά μια ασθενής δικαιολογία για την αμαρτία. PG 30.4

Για ένα διάστημα ο Θεός από μεγάλη ευσπλαχνία παρέβλεψε το τρομερό αυτό λάθος. Και ο βασιλιάς θα μπορούσε, αν ακολουθούσε ορθή πορεία, να αναχαιτίσει τουλάχιστον μέχρι ένα σημαντικό σημείο τις πονηρές δυνάμεις που είχε θέσει σε κίνηση η απρονοησία του. Αλλά ο Σολομών είχε αρχίσει να χάνει από τα μάτια του την Πηγή της δύναμής του και της δόξας του. Καθώς οι προτιμήσεις του υπερίσχυαν της λογικής, η εμπιστοσύνη στον εαυτό του αυξανόταν και προσπαθούσε να διεκπεραιώσει την πρόθεση του Θεού με το δικό του τρόπο. Έκρινε ότι η σύναψη πολιτικών και εμπορικών σχέσεων με τα γειτονικά έθνη θα μπορούσε να φέρει τα έθνη αυτά στην επίγνωση του αληθινού Θεού. Έτσι, άρχισε να εγκαινιάζει μια ανόσια συμμαχία με το ένα έθνος ύστερα από το άλλο. Συχνά τις συμμαχίες αυτές επισφράγισαν γάμοι με ειδωλολάτρισσες πριγκίπισσες. Οι εντολές του Κυρίου παραμερίζονταν λόγω των συνηθειών των γειτονικών λαών. PG 31.1

Ο Σολομών κολακευόταν με την ιδέα ότι η σοφία του και η επιρροή του παραδείγματός του θα οδηγούσε τις γυναίκες του από την ειδωλολατρία στη λατρεία του αληθινού Θεού και ακόμη ότι με την σύναψησυμμαχιών θα έφερνε τα γύρω έθνη σε στενότερη επαφή με το Ισραήλ. Μάταιη ελπίδα! Το λάθος του Σο-λομώντα να θεωρεί τον εαυτό του αρκετά δυνατό να αντισταθεί στην επιρροή των άθεων συντρόφων του ήταν μοιραίο. Όπως μοιραία ήταν και η απάτη που τον έκανε να ελπίζει ότι αν και ο ίδιος παραμέλησε το νόμο του Θεού, οι άλλοι θα οδηγούντο να τον σέβονται και να υπακούουν στα ιερά εντάλματά του. PG 31.2

Οι συμμαχίες και οι εμπορικές σχέσεις με τα ειδωλολατρικά έθνη τού απέδωσαν φήμη, τιμή και πλούτη του κόσμου. Ήταν ικανός να κάνει εισαγωγή χρυσού από το Οφείρ και αργύρου από τη Θαρσείς σε μεγάλες ποσότητες. “Κατέστησεν εν Ιερουσαλήμ ο βασιλεύς τον άργυρον και τον χρυσόν ως λίθους, και τας κέδρους κα-τέστησεν ως τας εν τη πεδιάδι συκαμίνους διά την αφθονίαν.” (Β ', Χρον. 1:15). Ο πλούτος μαζί με όλους τους ακόλουθους πειρασμούς του εισέβαλε στην εποχή του Σολομώντα και σε ένα σημαντικά αυξανόμενοποσοστό του λαού. Το ατόφιο όμως χρυσάφι του χαρακτήρα είχε θαμπωθεί και είχε φθαρεί. PG 31.3

Τόσο βαθμιαία ήταν η αποστασία του Σολομώντα, που πριν να το καταλάβει, είχε κιόλας απομακρυνθεί από το Θεό. Σχεδόν ανεπαίσθητα άρχισε να εμπιστεύεται όλο και λιγότερο στη θεϊκή καθοδήγηση και ευλογία, και επίσης να στρέφει την εμπιστοσύνη του στη δική του δύναμη. Με το πέρασμα του χρόνου άρχισε να αφαιρεί από το Θεό την αμετάθετη εκείνη υπακοή που προοριζόταν να κάνει τον Ισραήλ έναν ξεχωριστό λαό και να προσαρμόζεται ολοένα και περισσότερο στις συνήθειες των γειτονικών κρατών. Υποχωρώντας στους παρεμπίπτοντες με την επιτυχία και την τιμητική θέση του πειρασμούς, λησμόνησε την Πηγή της ευημερίας του. Η φιλοδοξία να ξεπεράσει όλα τα άλλα έθνη σε δύναμη και μεγαλείο, τον έκανε να παραποιήσει για εγωκεντρικούς σκοπούς τα μέχρι τότε χρησιμοποιούμενα για τη δόξα του Θεού δώρα του ουρανού. Το χρήμα που έπρεπε να θεωρείται ιερή παρακαταθήκη για να βοηθούνται οι πραγματικά φτωχοί και να μεταδίδονται οι αρχές της ιεροπρεπής ζωής στον κόσμο, δαπανήθηκαν εγωιστικά για φιλόδοξους σκοπούς. PG 32.1

Απορροφημένος από μια ακατανίκητη επιθυμία να υπερβεί τα άλλα έθνη σε εξωτερική επίδειξη, ο βασιλιάς παρέβλεψε την ανάγκη της απόκτησης της ομορφιάς και της τελειότητας του χαρακτήρα. Αποζητώντας τη δόξα του μπροστά στον κόσμο, πούλησε την τιμή και την ακεραιότητά του. Στα τεράστια έσοδα που έφερνε το εμπόριο με πολλά κράτη, προστέθηκε συμπληρωματική βαριά φο-ρολογία. PG 32.2

Με αυτό τον τρόπο περηφάνια, φιλοδοξία, ασωτία και τρυφηλότητα καρποφόρησαν στη σκληρότητα και στον εκβιασμό. Το ευσυνείδητο, στοχαστικό πνεύμα που χαρακτήριζε τη συμπεριφορά του προς το λαό κατά το πρώτο μέρος της βασιλείας του, είχε τώρα αλλάξει. Από σοφότερος και σπλαχνικότερος των αρχόντων, κατάντησε τύραννος. Ο άλλοτε συμπονετικός, θεοφοβούμενος προ-στάτης του λαού, έγινε δυνάστης και δεσποτικός. Ο ένας φόρος μετά τον άλλον επιβαλλόταν στο λαό για να εξευρεθούν οι πόροι για τη συντήρηση της πολυτελέστατης αυλής. PG 32.3

Ο λαός άρχισε να διαμαρτύρεται. Ο σεβασμός και ο θαυμασμός που έτρεφαν άλλοτε για το βασιλιά τους μεταβλήθηκε σε δυσαρέσκεια και απέχθεια. PG 32.4

Σαν προφύλαξη ενάντια στην εξάρτηση από τον ανθρώπινο βραχίονα, ο Κύριος είχε προειδοποιήσει τους μέλλοντες αρχηγούς του Ισραήλ να μη πληθύνουν άλογα για τον εαυτό τους. Κατά παράβλεψη όμως της εντολής αυτής, “εγίνετο εις τον Σολομώντα εξαγωγή ίππων ... εξ Αιγύπτου, και εκ πάντων των τόπων.” “Και συνήθροισεν ο Σολομών αμάξας και ιππέας και είχε χιλίας τετρακοοίας αμάξας, και δώδεκα χιλιάδας ιππέων, τους οποίους έθεσεν εις τας πόλεις των αμαξών, και πλησίον του βασιλέως εν Ιερουσαλήμ.” (Β ', Χρον. 1:16, 9:28, Α” ', Βασ. 10:26). PG 32.5

Όλο και περισσότερο ο βασιλιάς ερχόταν στο σημείο να θεωρεί την πολυτέλεια, την τρυφηλότητα και την εύνοια του κόσμου σαν ένδειξη μεγαλείου. Όμορφες και ελκυστικές γυναίκες κατέφθαναν από την Αίγυπτο, τη Φοινίκη, τον Εδώμ, τον Μωάβ και από διάφορα άλλα μέρη. Αυτές οι γυναίκες αριθμούσαν σε εκατοντάδες. Η θρησκεία τους ήταν η ειδωλολατρία και είχαν διδαχθεί να εκτελούν απάνθρωπες και εξαχρειωτικές ιεροτελεστίες. Καταγοητευμένος από την ομορφιά τους, ο βασιλιάς παραμελούσε τα καθήκοντά του προς το Θεό και προς το βασίλειό του. PG 33.1

Οι γυναίκες του ασκούσαν μεγάλη επιρροή επάνω του, και βαθμηδόν υπερίσχυσαν ώστε αυτός να ενωθεί μαζί τους στη λατρεία. Ο Σολομών αγνόησε τη διδασκαλία που ο Θεός είχε δώσει για να χρησιμεύσει αυτή ως φραγμός κατά της αποστασίας, και είχε τώρα παραδοθεί στη λατρεία των ανύπαρκτων ψεύτικων θεών. PG 33.2

“Ότε εγήρασεν ο Σολομών, αι γυναίκες αυτού εξέκλιναν την καρδίαν αυτού κατόπιν άλλων θεών. Και η καρδία αυτού δεν ήτο τελεία μετά του Κυρίου του Θεού αυτού, ως η καρδία Δαβίδ του πατρός αυτού. Και επορεύθη ο Σολομών κατόπιν της Αστάρτης, της θεάς των Σιδωνίων, και κατόπιν του Μελχώμ, του βδελύγματος των Αμμωνιτών.” (Α ', Βασ. 11:4,5). PG 33.3

Στα δυτικά του υψώματος του Όρους των Ελαιών, απέναντι από το όρος Μόριά, όπου δέσποζε ο όμορφος ναός του Κυρίου, ο Σολομών έκτισε ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα για να χρησιμοποιηθεί ως ειδωλολατρικό προσκυνητάρι. Προκειμένου να ευχαριστήσει τις γυναίκες του, τοποθέτησε πελώρια είδωλα, άχαρα ξύλινα και πέτρινα ξόανα μέσα στα δασύλλια από μυρτιές και ελαιόδενδρα. Εκεί, μπροστά στα θυσιαστήρια των ειδωλολατρικών θεοτήτων, μπροστά “εις τον Χεμώς, το βδέλυγμα του Μωάβ” “και εις τον Μολόχ, το βδέλυγμα των υιών Αμμών ” τελούντο οι πιο χαμερπείς τελετουργίες της ειδωλολατρίας. (Α ', Βασ. 11:7). PG 33.4

Η πορεία του Σολομώντα έφερε την αναπόφευκτη τιμωρία της. Ο χωρισμός του από το Θεό εξαιτίας της επικοινωνίας του με τους ειδωλολάτρες ήταν η καταστροφή του. Αποσύροντας την αφοσίωσή του από το Θεό, έχασε την αυτοκυριαρχία του. Η ηθική του δραστηριότητα εξέλειπε. Τα λεπτά του αισθήματα αμβλύνθηκαν, η συνείδησή του πωρώθηκε. Αυτός που στα αρχικά χρόνια της βασιλείας του είχε δείξει τέτοια μεγάλη σοφία και συμπόνια αποδίδοντας ένα ανυπεράσπιστο βρέφος στη δυστυχισμένη μητέρα του (βλέπε Α ', Βασ. 3:16-18), έπεσε τόσο χαμηλά, που συγκατατέθηκε να αναρτήσει είδωλο στο οποίο ζωντανά παιδιά προσφέρονταν για θυσίες. PG 33.5

Αυτός που στα νιάτα του είχε προικισθεί με διακριτικότητα και κατανόηση, που στην ανδρική ηλικία του είχε εμπνευσθεί να γράψει, “υπάρχει οδός ήτις φαίνεται ορθή εις τον άνθρωπον, αλλά τα τέλη αυτής φέρουσιν εις θάνατον” (Παρ. 14:12), στα κατοπινά χρόνια τόσο πολύ ξέφυγε από την αγνότητα ώστε να ευνοεί ακόλαστες και αηδιαστικές ιεροπραξίες που συγγένευαν με τη λατρεία των Χεμώς και Ασταρώθ. Αυτός που στα εγκαίνια του ναού είχε πει στο λαό, “ας ήναι λοιπόν η καρδία σας τελεία προς Κύριον τον Θεόν ημών” (Α ', Βασ. 8:61), έγινε ο ίδιος παραβάτης και στην καρδιά και στη ζωή, αρνούμενος τα ίδια του τα λόγια. Θεώρησε την ακολασία ως ελευθερία. Προσπάθησε - αλλά με ποια τιμή! - να ενώσει το φως με το σκοτάδι, το καλό με το κακό, την αγνότητα με την ανηθικότητα, το Χριστό με το Βελίαλ. PG 34.1

Ενώ ξεκίνησε ως ένας από τους μεγαλύτερους βασιλείς που κράτησαν ποτέ σκήπτρο, ο Σολομών κατάντησε έκλυτος, το όργανο και ο σκλάβος των άλλων. Ο άλλοτε ευγενικός, ανδροπρεπής χαρακτήρας του κατάντησε αποχαυνωμένος και θηλυπρεπής. Η πίστη του στο ζώντα Θεό αντικαταστάθηκε με αθεϊστικές αμφιβολί-ες. Η δυσπιστία κατέστρεψε την ευτυχία του, εξασθένισε τις αρχές του και εξαχρείωσε τη ζωή του. Η δικαιοσύνη και η μεγαλοψυχία στην αρχή της βασιλείας του μεταβλήθηκαν σε δεσποτισμό και τυραννία. Δυστυχισμένη, εύθραυστη ανθρώπινη φύση! Ελάχιστα πράγματα μπορεί να κάνει ο Θεός για ανθρώπους που χάνουν το αίσθημα της εξάρτησής τους από Αυτόν. PG 34.2

Στο διάστημα των χρόνων αυτών της αποστασίας, η πνευματική κατάπτωση του Ισραήλ βάδιζε αυξανόμενη. Πώς μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού ο βασιλιάς τους είχε συνενώσει τα συμφέροντά του με σατανικούς παράγοντες: Με τους παράγοντες αυτούς εργάσθηκε ο Σατανάς για να φέρει σύγχυση στη σκέψη των Ισραηλιτών ως προς την πραγματική και νόθα λατρεία, και έγιναν εύκολη λεία. PG 34.3

Το εμπόριο με τα άλλα έθνη τούς έφερε σε στενή επαφή με εκείνους που δεν είχαν αγάπη για το Θεό, και έτσι η δική τους αγάπη για Αυτόν χαλάρωσε σημαντικά. Η ευαισθησία της αντίληψής τους για τον άγιο χαρακτήρα του Θεού νεκρώθηκε. Αρνούμενοι να ακολουθούσουν το δρόμο της υπακοής, μεταβίβασαν την αφοσίω-σή τους στον εχθρό της δικαιοσύνης. Η επιγαμία με τους είδωλολάτρες κατάντησε κοινή συνήθεια και σύντομα οι Ισραηλίτες έχασαν την αποστροφή τους για την ειδωλολατρία. Η πολυγαμία έγινε επιτρεπτή. Ειδωλολάτρισσες μητέρες δίδασκαν στα παιδιά τους να τηρούν τις ειδωλολατρικές ιεροτελεστίες.Στη ζωή ορισμένων μαλιστα, η αγνή θρησκευτική λατρεία που συνέστησε ο Θεός, αντικαταστάθηκε με την ειδωλολατρία της χειριστής μορφής. PG 34.4

Οι Χριστιανοί οφείλουν να διακρίνονται και να χωρίζονται από τον κόσμο, από το πνεύμα του και από την επιρροή του. Ο Θεός είναι πάντα ικανός να μας φυλάξει από τον κόσμο, αλλά εμείς δεν πρέπει να είμαστε “εκ του κόσμου”.. Η αγάπη Του ούτε ασταθής είναι, ούτε αυξομειώνεται. Πάντοτε αγρυπνάει επάνω από τα τέκνα Του με άμετρη φροντίδα. Απαιτεί όμως και αφοσίωση αμέριστη. PG 35.1

“Ουδείς δύναται δύο κυρίους να δουλεύη, διότι ή τον ένα θέλει μισήσει, και τον άλλον θέλει αγαπήσει, ή εις τον ένα θέλει προσκολληθή, και τον άλλον θέλει καταφρονήσει. Δεν δύνασθε να δουλεύητε Θεόν και Μαμμωνά.” (Ματθ. 6:24). PG 35.2

Ο Σολομών ήταν προικισμένος με θαυμάσια σοφία, αλλά ο κόσμος τον απομάκρυνε από το Θεό. Οι σημερινοί άνθρωποι δεν είναι δυνατότεροι από εκείνον. Ρέπουν το ίδιο να υποχωρήσουν στις επιδράσεις που προξένησαν την πτώση του. Όπως ο Θεός προειδοποίησε το Σολομώντα για τον κίνδυνο που διέτρεχε, έτσι και τώρα προειδοποιεί τα τέκνα Του να μη θέτουν σε κίνδυνο τις ψυχές τους ερχόμενοι σε επαφή με τον κόσμο. PG 35.3

“Εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αποχωρίσθητε, λέγει Κύριος, και μη εγγίσητε ακάθαρτον, και Εγώ θέλω σας δεχθή, και θέλω είσθαι Πατήρ σας, και σεις θέλετε είσθαι υιοί Μου και θυγατέρες, λέγει Κύριος Παντοκράτωρ.” (Β ', Κορ. 6:17,18). PG 35.4

Μέσα στην ευημερία ενεδρεύει ο κίνδυνος. Στο κύλισμα των αιώνων από τα πλούτη και τις τιμές κινδύνευε πάντοτε η ταπεινοφροσύνη και η πνευματικότητα. Δεν έχουμε δυσκολία να κρατήσουμε ένα άδειο ποτήρι. Το ξέχειλο ποτήρι είναι εκείνο που χρειάζεται προσεκτική ισορροπία. Οι θλίψεις και οι αντιξοότητες μπορεί να δημιουργούν λύπη. Η ευημερία όμως είναι η πιο επικίνδυνη για την πνευματική ζωή. Αν ο άνθρωπος δε βρίσκεται σε συνεχή υποταγή με το θέλημα του Θεού, αν δεν είναι καθαγιασμένος από την αλήθεια, τότε η ευμάρεια ασφαλώς θα αφυπνίσει τη φυσική ροπή για την αλαζονεία. PG 35.5

Στην κοιλάδα της ταπείνωσης όπου οι άνθρωποι εξαρτώνται από το Θεό για να τους διδάξει και να τους οδηγήσει σε κάθε βήμα, υπάρχει σχετική ασφάλεια. Άτομα όμως που βρίσκονται σ’ένα απαυγασμα της ζωης και από τη θέση που έχουν θεωρούν ότι κατέχουν μεγάλη σοφία, βρίσκονται στο μεγαλύτερο των κινδύνων. Αν τα άτομα αυτά δεν εξαρτηθούν από το Θεό, οπωσδήποτε θα πέσουν. PG 35.6

Όταν η περηφάνια και η φιλοδοξία υποθάλπονται, η ζωή καταστρέφεται, επειδή η περηφάνια μη νιώθοντας καμιά ανάγκη, κλείνει την καρδιά στις άπειρες ευλογίες του ουρανού. Όποιος στοχεύει στον αυτοδοξασμό, θα βρεθεί απογυμνωμένος από τη χάρη του Θεού, με την ικανότητα της οποίας κερδίζονται τα πραγματικά πλούτη και οι πιο ικανοποιητικές χαρές. Όποιος όμως παραχωρεί και κάνει τα πάντα για το Χριστό, θα γνωρίσει την εκπλήρωση της υπόσχεσης: “Η ευλογία του Κυρίου πλουτίζει, και λύπη δεν θέλει προστεθή εις αυτήν.” (Παρ. 10:22). Με το απαλό άγγιγμα της χάρης ο Σωτήρας αφαιρεί από την καρδιά την ανησυχία και την ανίερη φιλοδοξία, ανταλλάσσοντας την εχθρότητα με την αγάπη και τη δυσπιστία με την εμπιστοσύνη. Όταν Αυτός α-πευθύνεται στην ψυχή λέγοντας “ακολούθει Μοι ”, η ακατανίκητη γοητεία του κόσμου εξουδετερώνεται. Στον ήχο της φωνής Του, το πνεύμα της απληστίας και της φιλοδοξίας φεύγει, και απελευθερωμένοι τότε οι άνθρωποι σηκώνονται και Τον ακολουθούν. PG 36.1