Ang mga Buhat sa mga Apostoles

ANG BEREA UG ANG ATENAS

Didto sa Berea nakakaplag ug mga Judiyo nga andam sa pagsusi sa mga kamatuoran nga iyang gipanudlo. Ang sinulat ni Lucas nagpahayag mahitungod kanila nga nagingon: “Kining mga Judiyoha mabuot pa kay sa mga Judiyo didto sa Tesalonica, kay kini sila midawat man sa pulong uban sa bug-os nga pagkamasibuton, nga sa adlaw-adlaw nanagtuon sa kasulatan, sa pagsusi kong tinuod ba gayud ang mga butang nga gisulti kanila. Busa daghan kanila ang mituo; uban sa dili diriyut nga mga hamiling babaye nga Gresyanhon, ug mga lalald usab.” ABA 197.1

Ang mga kaisipan sa mga Bereahanon wala mahiktin sa pagayad. Andam sila sa pagsusi sa katinuoran sa mga pagtulon-an nga giwali sa mga apostoles. Ilang giton-an ang Biblia, dili gikan sa pagkamasuldtsukiton, apan aron sa sila mahibalo kong unsa ang nasulat mahitungod sa sinaad nga Mesiyas. Sa adlaw-adlaw ilang gisusi ang tinugahan nga mga sinulat, ug sa ilang gitandi ang kasulatan sa kasulatan, diha sa ilang kiliran ang langitnong mga manolunda, nagalamdag sa ilang mga hunahuna ug nagaimpresar sa ilang mga kasingkasing. ABA 197.2

Bisan diin ang mga kamatuoran sa maayong balita imantala, kadtong nagtinguha sa matmud-anon sa pagbuhat sa matarung madala ngadto sa usa ka makugihon nga pagsusi sa mga Kasulatan. Kong, niining naghinapus nga mga yugto sa kasaysayan sa yuta, sila nga giwalihan niining maong mga kamatuoran mosunod sa panig-ingnan sa mga Bereahanon, nga nagasusi sa mga Kasulatan adlaw-adlaw, ug ginatandi ang mga pulong sa Dios ngadto sa mga mensahe nga gidala ngadto kanila, karon aduna unta ing daghan nga maunongon ngadto sa mga sugo diha sa kasugoan sa Dios, diin karon aduna lamay pipila kong itandi. Apan kong ipresentar ang mga kamatuoran sa Biblia nga wala higustohi, daghan ang mga tawo magdumili sa paghimo niini nga pagsusi. Bisan dili makahimo sa pagsupak sa madn-aw nga pagtulon- an sa Kasulatan, sila magpaila gihapon sa tuman nga pagduhaduha sa pagtoon sa mga ebidensya nga gitanyag. Ang uban naghunahuna nga bisan pa kining maong mga pagtulon-an tinuod gayud, gamay lamang ang hinungdan kong dawaton ba o dili ang bag-o nga kahayag, ug sila mo ngunit lamang gihapon sa makapaghimuot nga mga sugilanon nga maoy gigamit sa kaaway sa pagdaldal sa mga kalag sa paghisalaag. Sa ingon niini ang ilang mga hunahuna mabutaan sa sayop, ug mahimulag sila gikan sa langit. ABA 197.3

Ang tanan pagahukman sumala sa kahayag nga nahatag. Ang Ginoo magpadala sa Iyang mga embahador uban sa usa ka mensahe sa kaluwasan, ug sila nga makadungog, Iyang panilngan sa paagi sa ilang pagtagad sa mga pulong sa Iyang mga sulogoon. Kadtong sa tininuod nagapangita sa kamatuoran magahimo sa usa ka mabinantayon nga pagsusi, sumala sa kahayag sa pulong sa Dios, mahitungod sa mga doktrina nga gipresentar ngadto kanila. ABA 198.1

Ang dili-matinuhoong mga Judiyo sa Tesalonica, nga napuno sa kasina ug sa pagdumot sa mga apostoles, ug wala matagbaw nga ilang napapahawa sila gikan sa ilang kaugalingon nga siyudad, misunod kanila ngadto sa Berea ug gihulhugan ang mga bastos nga matang sa katawhan batok kanila. Sa kahadlok nga dagmalan si Pablo kong magpabilin siya didto, gipadala siya sa mga kaigsuonan ngadto sa Atenas, inubanan sa pipila ka mga Bereahanon nga bag-o pang midawat sa pagtoo. ABA 198.2

Sa ingon niini ang pagpanglutos misunod sa mga magtutudlo sa kamatuoran gikan sa usa ka siyudad ngadto sa usa. Ang mga kaaway ni Cristo wala makapugong sa pag-uswag sa maayong balita, apan milampus sila sa pagpalisud sa buhat sa mga apostoles. Apan bisan pa sa atubangan sa pagsupak ug sa kasamok sa walay hunong si Pablo mipadayon sa unahan, hugot ang pagtoo sa pagpadayon sa katuyoan sa Dios ingon sa gipadayag nganha kaniya diha sa panan-awon didto sa Jerusalem: “Ipadala ko ikaw sa halayo ngadto sa mga Hentil.” Buhat 22:21. ABA 198.3

Ang dinalian nga pagpahawa ni Pablo gikan sa Berea nagtungina kaniya sa higayon nga iyang gidahum sa pagduaw sa mga kaigsoonan didto sa Tesalonica. ABA 198.4

Sa pag-abut niya sa Atenas, gipapauli sa apostol ang mga igsuon nga Bereahanon uban sa usa ka mensahe ngadto kang Silas ug I imoteo sa pag-agpas kaniya dihadiha. Nakaabut si Timoteo sa Berea sa wala pa mopahawa si Pablo didto, ug uban ni Silas nagpabilin sa pagpadayon sa buhat nga nasugdan pag-ayo didto, ug sa pagpahimangno sa bag-ong mga kjnabig diha sa mga prinsipyo sa pagtoo. ABA 198.5

Ang siyudad sa Atenas mao ang kaulohan sa paganismo. Dinhi wala ihibalag ni Pablo ang usa ka katawhan nga ignorante, ug dali masugyotan, sama sa didto sa Listra, kondili ang usa ka katawhan nga nabantug tungod sa ilang kahibalo ug kultura. Sa bisan diin maoy motagbo sa mata estatuwa sa ilang mga dios ug sa gipakadios nga mga bayani sa kasaysayan ug sa balak, samtang ang matahum nga mga arkitektura ug mga pinintal nagrepresentar sa himaya nga nasudnon ug sa naila nga pagsimba sa pagano nga mga dios. Ang mga igbabati sa katawhan nabihag sa katahum ug sa kaanindot sa arte. Sa tanang dapit ang mga santuwaryo ug mga templo nga gigastuhan sa hilabihan ka daku nga salapi, nagpakawan sa ilang gantong nga mga porma. Gisaulog ang mga handumanan sa mga kadaugan sa gubat ug sa mga binuhatan sa bantugang mga tawo pinaagi sa eskultura, sa mga altar, ug sa mga lapida. Kining tanan naghimo sa Atenas nga usa ka daku nga galeriya sa arte. ABA 199.1

Samtang si Pablo nagnanaw ibabaw sa katahum ug sa kahalangdon nga naglibut kaniya, ug sa iyang nakita nga ang tibuok siyudad naulipon sa diwata, naukay sa pangabugho alang sa Dios ang iyang espiritu, kinsa iyang nakita nga gipakaulawan sa tanang dapit, ug gikumot ang iyang kasingkasing sa kaluoy alang sa katawhan sa Atenas, kinsa, nga bisan pa sa ilang hataas nga kultura, mga ignorante mahitungod sa tinuod nga Dios. ABA 199.2

Ang apostol wala malimbongi sa iyang nakita niining sentro sa kahibalo. Ang iyang espirituhanon nga kinaiya buhi kaayo ngadto sa kadanihan sa langitnong mga butang nga ang kalipay ug ang himaya sa kadato nga dili mawagtang nahimong walay bili sa iyang mga mata ang kaambong ug kasilaw nga naglibut kaniya. Samtang iyang nakita ang kaanindot sa Atenas iyang naila ang makabibihag nga gahum niini sa mga mahigugmaon sa arte ug sa siyensya, ug ang iyang hunahuna sa halawum naimpresar sa kaimportante sa buhat nga diha sa iyang atubangan. ABA 199.3

Niining daku ug siyudad, diin ang Dios wala simbahan, si Pablo napiit sa usa ka pagbati nga nag-inusara, ug siya nangandoy alang sa kaluoy ug sa tabang sa iyang mga masigka magbubuhat. Kutob sa kalabutan sa tawhanong panagkahigalaay, nagbati siya sa iyang kaugalingon nga hingpit nga nag-inusara. Diha sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Tesalonica gipadayag niya ang iyang mga pagbati diha sa mga pulong nga nagingon, “Mao ray nahibilin sa Atenas.” l Tesalonica 3:1. Ang mga kalisdanan nga daw dili masagubang nagpakita sa iyang atubangan, nga naghimo niini nga daw hapit walay paglaum alang kaniya ang pagsulay sa pagkab-ot sa mga kasingkasing sa katawhan. ABA 199.4

Samtang siya nagahulat kang Timoteo ug kang Silas, si Pablo dili nga walay buhat. “Iyang gipakiglantugi ang mga Judiyo ug ang mga tawo nga masimbahon; ug didto sa tabuan sa adlaw-adlaw iyang gipakiglantugi ang uban kanila nga gihibalag niya.” Apan ang labing daku nga buhat niya didto sa Atenas mao ang pagdala sa maayong balita sa kaluwasan ngadto kanila nga walay igong kahibalo mahitungod sa Dios ug mahitungod sa Iyang tuyo alang sa kaliwat nga nahulog. Sa wala madugay nahibalag sa apostol ang paganismo diha sa labing malinglahon ug madanihon nga ponna. ABA 200.1

Ang mga dagkung mga tawo sa Atenas wala magdugay sa pagkahibalo mahitungod sa presensya diha sa ilang siyudad sa nag- inusara nga magtutudlo nga nagpatin-aw sa atubangan sa katawhan sa mga pagtulon-an nga bag-o ug kahibulongan. Ang uban niining maong mga tawo nangita kang Pablo ug nakigsulti kaniya. Sa wala madugay natigum ang usa ka pundok sa katawhan nga naglibut kanila. Ang uban naandam sa pagkantalita sa apostol ingon nga usa nga layo kaayo nga pagkaubos kanila sa katilingbanon ug sa panabut, ug kini sila miingon taliwala sa ilang kaugalingon, “Unsa man kahay buot isulti niining tawong tigpamunit ng kahibalo?” Ang uban nga nagingon nga “tungod kay siya nagwali man kang Jesus ug ang pagkabanhaw ngadto kanila,” nagingon, “Kini siya daw usa ka tigmantala ug mga dios nga dumoluong.” ABA 200.2

Taliwala kanila nga gihibalag ni Pablo didto sa dapit nga taboan mao “ang pipila sa mga pilosopo nga mga Epicureo ug mga Estoico;” apan sila, ug ang tanan uban nakapakigsulti kaniya, sa wala madugay nakasabut nga siya kahibalo nga daku pa kay sa ilang kaugalingong kahibalo. Ang iyang gahum sa panabut nakapatahud sa may kahibalo; samtang ang iyang mainiton ug lohiko nga pangatarungan ug ang gahum sa iyang pagkamamomulong nakadani sa pagtagad sa tanan nga diha sa mga tumatambong. Nakaila ang iyang mga tigpaminaw nga siya dili usa ka bag-ong kinabig, apan nakasagubang sa tanang mga matang uban sa makabigon nga mga pangatarungan sa pagsuportar sa mga doktrina nga iyang gipanudlo. Sa ingon niini ang apostol mitindog nga wala mahadlok, nga mitagbo sa iyang mga kaatbang diha sa ilang kaugalingong baruganan, nga giparang ang lohika sa lohika, ang pilosopiya sa pilosopiya, ug ang kalarino mamolong sa kalarino. ABA 200.3

Ang pagano niyang mga kaatbang nagpahinumdum kaniya sa gidangatan ni Socrates, nga, tungod kay siya maoy usa nagpasiugda sa dumoluong nga mga dios, gihukman sa kamatayon, ug ilang gitambagan si Pablo sa dili pagpapiligro sa iyang kinabuhi sa sama nga paagi. Apan ang pakigpulong sa apostol nakapapilit sa pagtagad sa katawhan, ug ang iyang kaalam nga wala maapektohi nakakabig sa ilang pagtahud ug pagdayeg. Siya wala mapahilum sa siyensya o sa kantalita sa mga pilosopo, ug sa pagtagbaw sa ilang kaugalingon nga siya desidido nga motuman sa iyang sugo sa taliwala nila, ug diha sa tanang mga kaulangan, sa pagtug-an sa iyang sugilanon, ilang gihukman ang paghatag kaniya sa usa ka makiangayon nga paghusay. ABA 201.1

Sumalaa sa gikasabutan ilang dad-on siya ngadto sa Areopago. Kining dapita maoy usa sa labing balaan nga mga dapit sa tibuok Atenas, ug mga panumdumon ug mga kapundokan niini maoy usa nga makapatagad niini sa usa ka matuo tuohong pagtahud, nga diha sa mga hunahuna sa uban nahimo kining dapita nga gikahadlokan. Dinhi niining dapita nga ang mga butang nga kalabut sa tinuhoan sagad ginatimbang timbang pag-ayo sa mga tawo nga giila nga katapusang mga maghuhukom sa tanang labaw ka importante nga mga suliran sa pamatasan ug sa lungsodnon. ABA 201.2

Dinhi, nga nahilayo gikan sa kasaba ug sa kisaw sa naghuot nga mga dalan, ug sa kaguliyang sa nagkasagol nga mga pangatarungan, mahimong madungog ang apostol nga walay makasanta. Naglibut kaniya natigum ang mga magbabalak, mga tawo nga mga espesyalista, ug mga pilosopo—ang mga makinaadmanon ug mga manggialamon sa Atenas, nga mipangutana kaniya sa pagingon: “Makahimo ba kami sa pagpakisayud unsa kining bag-ong tuloohan nga imong ginatudlo? Kay gikahatdan mo ang among mga dalunggan sa pipila ka laing mga butang; busa buot unta kami mahibalo unsay kahulogan niining mga butanga.” ABA 201.3

Niadtong takna sa solemne nga kapangakohan, malinawon ang apostol ug maugdang. Nabug-atan ang iyang kasingkasing sa usa ka importante nga mensahe, ug ang mga pulong nga nanggula gikan sa iyang mga ngabil nakapatuo sa iyang mga tigpamati nga siya dili tabian nga walay buhat. “Mga taga Atenas, nasabut ko nga sa tanang paagi kamo mga masimbahon gayud. Kay sa naglakaw ako sa kadalanan ug naniid sa inyong mga ginasimba, nakita ko gani usab ang usa ka halaran nga diha niini gikasulat kining mga pulonga, Alang sa dios nga wala hiilhi. Kining inyong ginasimba nga wala ninyo hiilhi, nan, kini mao ang akong ginamantala kaninyo.” Uban sa ilang pagkamasinabuton ug sa heneral nga kinaadman, sila mga walay kabangkaagan mahitungod sa Dios nga nagbuhat sa uniberso. Apan bisan pa niini dihay naghandum alang sa daku pa nga kahayag. Sila nagakab-ot ngadto sa Walay Kinutoban. ABA 201.4

Uban sa kamot nga gituy-od paingon sa templo nga nagdasok sa mga larawan sa mga diosdios, gihowad ni Pablo ang lulan sa iyang kalag, ug giyagyag ang malibugon nga mga pangatarungan sa tinuhoan sa mga taga-Atenas. Ang labing makinaadmanon sa iyang mga tigpatalinghug nahikurat samtang sila nagpatalinghug sa iyang pangatarungan. Iyang gipakita ang iyang kaugalingon nga may kasinatian sa ilang mga buhat sa arte, sa ilang literatura, ug sa ilang tinuhoan. Sa gipunting niya ang ilang mga estatuwa ug mga idolo, siya mipahayag nga ang Dios dili mahimo nga ipahisama sa mga porma nga hinimo sa tawo. Kining maong mga larawan nga linilok, bisan sa labing hanap nga pagsabut, dili makarepresentar sa himaya ni Jehova. Iyang gipahinumduman sila nga kining maong mga larawan walay kinabuhi, apan ginamandoan sa tawhanong gahum, nga inolihok lamang kong lihokon sila sa mga kamot sa mga tawo; ug tungod niini sila nga nagsimba kanila sa tanang paagi mga labaw pa nianang ilang gisimba. ABA 202.1

Gidala ni Pablo ang mga hunahuna sa iyang diwatahan nga tig¬patalinghug ngadto sa unahang mga utlanan sa ilang bakak nga tinuhoan ngadto sa usa ka tinuod nga pagtan-aw sa Dios, kinsa ilang gingalanan nga “Wala Hiilhi nga Dios.” Kining mao nga Pagkaanaa, nga karon iyang gimantala ngadto kanila, wala magsalig sa tawo, wala magldnahanglan bisan unsa nga butang gikan sa tawhanon nga mga kamot aron idugang ngadto sa Iyang gahum ug himaya. ABA 202.2

Ang katawhan nataban sa pagdayeg sa mainiton ug sa makatarunganon nga pagpasabut ni Pablo mahitungod sa mga hiyas sa matuod nga Dios—sa Iyang gahum sa paglalang ug sa pagkaanaa sa Iyang nagpatigbabaw nga pagpaigo. Uban sa matinguhaon ug sa mainiton ug sa larino nga mamolong ang apostol mipahayag nga nagingon, “.Ang Dios nga mao ang nagbuhat sa kalibutan ug sa tanang butang nga ania niini, maingon nga Ginoo man siya sa langit ug sa yuta, wala magpuyo diha sa mga templo nga binuhat sa kamot, ni pagaalagaran siya sa mga kamot sa mga tawo, nga daw may pagpanginahanglan pa siya, sanglit siya gayud mao man gani ang nagahatag ug kinabuhi ug gininhawa ug sa tanang butang.” Ang mga langit dili igo nga kapuy-an sa Dios, unsa pa kaha ang mga templo nga binuhat sa mga kamot sa tawo! ABA 202.3

Niadtong panahon sa kasta, sa diha nga ang mga katungod sa mga tawo sagad wala maila, gipahigayon ni Pablo ang dakung kamatuoran mahitungod sa pagkaigsoon sa katawhan, nagpahayag nga ang Dios “mao ang nagbuhat sa tanang nasud sa katawhan gikan sa usa ka tawo aron papuy-on sa tanang dapit sa yuta.” Diha sa panan-aw sa Dios ang tanan managsama, ug ngadto sa Magbubuhat ang tagsatagsa ka tawo nakautang sa labing labaw nga pagkamaunongon. Unya gipakita sa apostol, unsaon sa Iyang katuyoan sa grasya ug sa mahigugmaong kalolot sa pagdagan sama sa usa ka lanot nga bulawan, pinaagi sa tanan Niyang pagdumala sa tawo. Siya “ang naghukom sa mga panahon nga gitagal, ug sa mga udanan sa ilang puloy-anan, aron sila mangita sa Ginoo, basin pa nga ila Siya nga mahikapan ug makaplagan, bisan tuod nga Siya dili ra halayo gikan sa matag-usa kanato.” ABA 203.1

Sa nagatudlo siya sa hamili nga mga sanglitanan sa pagkatawo nga naglibut kaniya, sa mga pulong nga hinulaman gikan sa usa sa ilang kaugalingong mga magbabalak iyang gihulagway ang walay katapusan nga Dios ingon nga usa ka Amahan, kang kinsang mga anak mao sila. “Diha Kaniya kita nangabuhi ug nagalihok ug nagalungtad,” siya mipahayag; “ug matud pa usab gani sa inyong mga magbabalak nga nagingon, Kay lata usab Iyang kaliwat. Kay kaliwat man diay kita sa Dios, nan dili nato paghunahunaon nga ang pagka-Dios nahisama ug bulawan, o salapi, o bato, nga minugna sa kabatid ug sa panghanduraw sa tawo. ABA 203.2

“Ang Dios wala lamang manumbaling sa maong mga panahon sa kaburong; apan karon Siya nagasugo sa tanang mga tawo bisan diin sa paghinulsol.” Sa mga panahon sa kangitngit nga gisundan sa pag- anhi ni Cristo, ang Hari sa langit wala kaayo manumbaling sa diwata sa mga pagano; apan karon, pinaagi sa Iyang Anak, Iyang napadala ang kahayag sa kamatuoran ngadto sa mga katawhan; ug Siya nagapaabut gikan sa tanan ang paghinulsol ngadto sa kaluwasan, dili lamang gikan sa mga kabusug sa mga mapainubsanon, kondili gikan sa mapahitas-on nga pilosopo ug sa mga prinsipe sa yuta. “Kay Siya nakatudlo na ug adlaw kanus-a, subay sa katarungan, Iyang pagahukman ang kalibutan pinaagi sa usa ka tawo nga Iyang gitudlo alang niini; ug kini Iyang gipanghimatud-an ngadto sa tanan nga mga tawo, sa pagbanhaw Kaniya gikan sa mga patay.” Sa gipamulong ni Pablo ang mahitungod sa pagkabanhaw gikan sa mga patay, “dihay nanagbiaybiay: apan ang uban miingon, Maminaw ra kami kanimo pag-usab mahitungod niini.” ABA 203.3

Sa ingon mini natapus ang mga buhat sa apostol didto sa Atenas, ang sentro sa kinaadman nga pagano, tungod kay ang mga taga- Atenas, sa ilang pagpadayon sa paggunit sa ilang diwata, miliso gikan sa kahayag sa matuod nga tinuhoan. Sa diha nga ang usa ka katawhan matagbaw na sa hingpit sa ilang nakab-ot, gamay na lamang ang panginahanglan ang mapaabut gikan kanila. Bisan sila nagpasigarbo sa ilang kinaadman ug sa edukasyon, ang mga taga-Atenas nagpadayon pagkanahimong daotan ug dugang pa nga natagbaw sa lubog nga mga katingalahan sa pagsimba ug mga diosdios. ABA 204.1

Taliwala kanila nga nagpatalinghug sa mga pulong ni Pablo dihay pipila nga nakasabut sa mga kamatuoran nga gipresentar, apan sila dili gusto nga mopaubus sa ilang kaugalingon sa pag-ila sa Dios ug modawat sa piano sa kaluwasan. Walay kalarino sa mga pulong, walay gahum sa pangatarungan, nga makakabig sa makasasala. Ang gahum sa Dios lamang ang makapadapat sa kamatuoran ngadto sa kasingkasing. Siya nga magapadayon sa paglingiw gikan niining gahuma dili makab-ot. Ang mga Gresyanhon nanagpangit sa kaalam, apan bisan pa niini ang mensahe sa krus alang kanila maoy usa ka kabuangan tungod kay ilang gipakalabaw ang ilang kaugalingon nga kaalam kay sa kaalam nga nagagikan sa itaas. ABA 204.2

Diha sa ilang garbo sa salabutan ug sa tawhanon nga kahibalo tingali makaplagan ang katarungan ngano nga kong itanding gamay ra ug kalampusan ang mensahe sa maayong balita didto sa taliwala sa mga taga-Atenas. Ang mga tawo nga may kaalam nga kalibutanon nga moduul kang Cristo ingon nga kabus ug nawala nga mga makasasala, mahimong maalam ngadto sa kaluwasan; apan kadtong moduul ingon nga mga inilang mga tawo, nga nagapataas sa ilang kaugalingon nga kaalam, mapakyas sa pagdawat sa kahayag ug sa kahibalo nga Siya lamang ang makahatag. ABA 204.3

Sa ingon niini gisugat ni Pablo ang paganismo sa iyang kaadlawan. Sa kinatibuk-an dili nga walay pulos sang mga kabudlay ni Pablo didto sa Atenas. Si Dionisio, nga usa sa labing inilang lungsoranon, ug may uban pa, nagdawat sa mensahe sa maayong balita ug sa hingpit mihiusa sa mga tumotoo. ABA 205.1

Ang tinugahan nga sinulat naghatag kanato niining daklit nga pagtan-aw ngadto sa kinabuhi sa mga taga-Atenas, kinsa, nga uban sa tanan nilang kahibalo, kultura ug arte, anaa pa gihapon nalubong sa mga kahilayan, aron makita unya kong unsaon sa Dios, pinaagi sa Iyang mga ulipon, pagbadlong sa pagkadiwatahan ug sa mga sala sa usa ka mapahitas-on, ug masaligon sa kaugalingon nga katawhan. Ang mga pulong sa apostol, ug ang pagsaysay sa iyang panglihok ug sa mga palibut, sumala sa pagsubay sa dagang sa tuga, igatunol ngadto sa tanang umalabut nga mga kaliwatan, nga magapamatuod sa iyang walay pagkauyog nga pagsalig, sa iyang kaisog diha sa pag-inusara ug sa kalisdanan, ug sa kadaugan nga iyang nadaug alang sa Cristiyanismo diha gayud sa kinapusoran sa paganismo. ABA 205.2

Sa mga pulong ni Pablo dihay bahandi sa kahibalo alang sa iglesya. Siya diha sa usa ka katungdanan diin masayon ra unta niya sa pagsulti nga makapasuko sa iyang mapahitas-ong mga tigpatalinghug ug magdala sa iyang kaugalingon ngadto sa kalisdanan. Kong ang iyang pakigpulong usa pa ka laktud nga pangataki sa ilang mga dios ug sa dagkung mga tawo sa siyudad, daku ang kalagmitan nga iyang matagamtaman ang gidangatan m Socrates. Apan uban sa usa ka kabuot nga nahimugso sa diosnong gugma, sa mabinantayon iyang gibira ang ilang mga hunahuna ngadto sa gawas gikan sa mga dios nga pagano pinaagi sa pagpadayag ngadto kanila sa tinuod nga Dios, nga wala nila hiilhi. ABA 205.3

Karon ang mga kamatuoran sa Kasulatan mao ang pagadad-on sa atubangan sa dagkung mga tawo sa kalibutan aron sila makapili tali sa pagsugot sa kasugoan sa Dios ug sa pagsugot sa prinsipe sa daotan. Ginapahiluna sa Dios ang walay katapusan nga kamatuoran sa ilang atubangan—ang kamatuoran nga maghimo kanila nga maalam ngadto sa kaluwasan, apan dili Siya magpugos sa pagdawat niini. Kong molingiw sila gikan niini, Iyang pasagdan sila nga mapuno sa bunga sa ilang kaugalingon nga mga binuhatan. ABA 205.4

“Sa mga nagakalaglag, ang kaasoyan sa krus maoy usa ka binuang; apan alang kanato nga ginaluwas, kini mao ang gahum sa Dios. Kay nahisulat kini: Akong pagalaglagon ang kaalam sa mga manggialamon, ug akong pagapakyason ang kahait sa panabut sa mga mahait ug salabutan.” “Apan gipili sa Dios ang ginapakabuang sa kalibutan aron sa pagpakaulaw sa mga manggialamon, gipili sa Dios ang ginapakahuyang sa kalibutan aron sa pagpakaulaw sa mga kusgan, gipili sa Dios ang timawa ug tinamay sa kalibutan, bisan ang mga butang nga wala magalungtad aron sa pagwagtang sa mga butang nga nagalungtad.” 1 Corinto 1:18, 19, 27, 28. Daghan sa labing daku nga mga makinaadmanon ug sa mga dakung tawo sa kagamhanan, ang labing pinasidunggan nga mga tawo sa kalibutan, niining katapusang mga adlaw, ang molingiw gikan sa kahayag tungod kay ang kalibutan pinaagi sa kaalam wala makaila sa Dios. Apan bisan pa niini pagapahimuslan sa mga ulipon sa Dios ang matag-higayon sa pagsulti sa kamatuoran nganha niining maong mga tawo. Ang uban niini moila sa ilang pagkawalay hibangkaagan mahitungod sa mga butang sa Dios ug motindog sa ilang dapit ingon nga mapainubsanong mga magtutuon diha sa tiilan ni Jesus, ang Pangulong Magtutudlo. ABA 206.1

Diha sa matag-paningkamot sa pagkab-ot sa hataas nga katilingban, ang magbubuhat alang sa Dios magkinahanglan ug malig-on nga pagtoo. Ang mga makita daw makahahadlok, apan diha sa labing mangitngit nga takna adunay kahayag sa ibabaw. Ang kusog niadtong nahigugma ug nagaalagad sa Dios mabag-o sa matag-adlaw. Ang panabut sa Dili Matugkad ginabutang sa ilang pagalagad aron diha sa pagpadayon sa Iyang katuyoan sila dili masayop. Pakupta kining mga magbubuhata sa sinugdanan sa ilang pagsalig nga malig-on hangtud sa katapusan, nga magahinumdum nga ang kahayag sa kamatuoran mosidlak taliwala sa kangitngit nga magalimis sa atong kalibutan. Walay makita nga pagpaminghoy diha sa buluhaton sa Dios. Ang pagtoo sa matag-magbubuhat nga nahalad makatindog sa matag-pagsulay nga ibarang niini. Ang Dios takus ug andam sa paghatag sa Iyang mga ulipon sa tibuok kusog nga ilang gikinahanglan ug maghatag sa Iyang mga ulipon sa tibuok kusog nga ilang gikinahanglan ug maghatag kanila sa kaalam nga gikinahanglan. Tumanon Niya sa labaw pa sa kinatas-ang pagdahum nila nga nagbutang sa ilang pagsalig diha Kaniya. ABA 206.2