Prorocy i królowie

Rozdział 54 — Nagana za zdzierstwo

Rozdział napisany w oparciu o Księgę Nehemiasza 5,1-19.

Mur obronny Jerozolimy nie był jeszcze odbudowany, gdy Nehemiasz zwrócił uwagę na nieszczęsny stan uboższej części społeczeństwa. Ponieważ w Judzie było niespokojnie, wiele ziemi uprawnej leżało odłogiem. Ponadto z powodu egoizmu przejawianego przez niektórych zamożniejszych repatriantów kraj był w znacznym stopniu pozbawiony błogosławieństwa Pańskiego, a zatem ziemia przynosiła skąpe plony, wskutek czego panował dotkliwy niedostatek żywności. PK 414.1

Aby zdobyć pożywienie dla swoich rodzin, biedacy musieli kupować je na kredyt za wygórowaną cenę. Co zamożniejsi czuli się zmuszeni pożyczać pieniądze na procent, by zapłacić wysokie podatki nałożone na nich przez królów Persji. By jeszcze skomplikować sytuację biednych, bogaci Żydzi żerowali na ich nieszczęściu, czerpiąc nieuczciwe zyski. PK 414.2

Za pośrednictwem Mojżesza Pan nakazał Izraelitom, że co trzy lata należy odłożyć dziesięcinę z przeznaczeniem na wsparcie dla ubogich. Ponadto, co siedem lat należało zaniechać uprawy roli, aby gleba odpoczęła, a to, co samoczynnie wyrosło na polach, miało być pozostawione dla ubogich. Wierność w przeznaczaniu tych środków na pomoc biednym i potrzebującym przypominałaby ludziom, że Bóg jest właścicielem wszystkiego, a oni mają przywilej stać się przekazicielami Jego błogosławieństwa. Jahwe pragnął, aby Izraelici wyzbyli się egoizmu oraz rozwijali silny i szlachetny charakter. PK 414.3

Bóg pouczył ich przez Mojżesza: “Jeżeli pożyczysz pieniędzy komuś z ludu mojego, ubogiemu, który jest u ciebie, nie postępuj z nim jak lichwiarz; nie ściągajcie od niego odsetek”. 2 Mojżeszowa 22,25. “Nie będziesz pożyczał na lichwiarskie odsetki twemu bratu, nie będziesz brał odsetek za wierzytelność pieniężną ani za wierzytelność żywnościową, ani za cokolwiek, za co się bierze odsetki”. 5 Mojżeszowa 23,20. Powiedział także: “Jeśliby jednak był u ciebie jakiś ubogi spośród twoich braci w jednej z twoich bram, w twojej ziemi, którą Pan, twój Bóg, ci daje, to nie zamkniesz swego serca i nie zaciśniesz swojej ręki przed twoim ubogim bratem. Lecz otworzysz przed nim swoją rękę i pożyczysz mu pod dostatkiem tego, czego mu będzie brakowało. (...). Gdyż nie braknie ubogich na tej ziemi, i dlatego nakazuję ci: W ziemi swojej otwieraj szczodrze swoją rękę przed swoim bratem, przed nędzarzem i biedakiem”. 5 Mojżeszowa 15,7-8.11. PK 414.4

Po powrocie z niewoli babilońskiej zamożni Żydzi postępowali wprost przeciwnie do tych przykazań. Gdy biedni byli zmuszeni pożyczać pieniądze, aby zapłacić podatek królewski, bogaci pożyczali im, ale żądali wysokich odsetek. Zmuszając biednych do zastawiania ziemi, stopniowo pozbawiali ich wszelkiego majątku i spychali na margines. Wielu było zmuszonych zaprzedać w niewolę synów i córki, a nic nie zapowiadało, by ich sytuacja miała się poprawić — nie mieli żadnych szans, by wykupić swoje dzieci czy pola. Przyszłość wydawała się nieść im tylko coraz więcej nieszczęścia, nędzy i niewoli. A przecież byli dziećmi tego samego narodu, dziedzicami przymierza, podobnie jak ich zamożniejsi rodacy. PK 415.1

Ubodzy Judejczycy jasno przedstawili Nehemiaszowi swoją sytuację: PK 415.2

— “Oto my musimy zaprzedawać w niewolę naszych synów i nasze córki, i niektóre z naszych córek już są zaprzedane, a my nie mamy w naszym ręku na to sposobu, gdyż nasze pola i nasze winnice należą do innych”. Nehemiasza 5,5. PK 415.3

Gdy Nehemiasz usłyszał o tym okrutnym wyzysku, nie posiadał się z oburzenia: “Zapłonąłem wielkim gniewem, gdy usłyszałem ich krzyk i te słowa”. Nehemiasza 5,6. Zrozumiał, że aby zlikwidować praktyki zdzierców, musi zająć zdecydowane stanowisko po stronie sprawiedliwości. Z właściwą sobie energią i determinacją postanowił działać, by ulżyć losowi wyzyskiwanych braci. PK 415.4

Fakt, że ciemiężyciele byli ludźmi zamożnymi, a ich wsparcie było bardzo potrzebne w dziele odbudowy miasta, ani na chwilę nie powstrzymał Nehemiasza przed podjęciem właściwych kroków. Ostro skarcił możnych i przywódców, a gdy zwołał wielkie zgromadzenie ludu, przedstawił Boże wymagania w tej kwestii. PK 415.5

Zwrócił ich uwagę na wydarzenia, jakie miały miejsce za panowania króla Achaza. Powtórzył przesłanie, które wówczas Bóg przekazał Izraelitom, aby zganić ich okrucieństwo i zdzierstwo. Wskutek bałwochwalstwa Judejczycy zostali wydani w ręce swych jeszcze bardziej bałwochwalczych pobratymców, Izraelitów. Ci drudzy wyrazili swoją wrogość, zabijając w bitwie wiele tysięcy judzkich wojowników oraz uprowadzając kobiety i dzieci z zamiarem uczynienia z nich niewolników i sprzedania ich poganom. PK 415.6

Z powodu grzechów Judy Pan nie zapobiegł bitwie, ale przez proroka Odeda zganił okrutny zamiar zwycięskiej armii: PK 415.7

— “Zamierzacie ujarzmić Judejczyków i Jeruzalemczyków, aby byli waszymi niewolnikami i niewolnicami. Tylko czy wy sami nie macie żadnych win wobec Pana, waszego Boga?” 2 Kronik 28,10. PK 415.8

Oded ostrzegł Izraelitów, że gniew Pański rozpali się przeciwko nim, a ich niesprawiedliwość i ucisk pociągnie za sobą karę Bożą. Słysząc to, wojownicy izraelscy wypuścili jeńców i w obecności książąt i całego zgromadzenia oddali im łupy. Pewni przywódcy z plemienia Efraima “zajęli się jeńcami: wszystkich nagich przyodziali odzieżą z łupu, przyodziali ich, obuli, nakarmili, napoili i namaścili, kulejących wsadzili na osły i zawiedli do Jerycha, miasta palm, do ich współplemieńców”. 2 Kronik 28,15. PK 416.1

Nehemiasz i inni wykupili niektórych Żydów sprzedanych poganom, a teraz wskazał on ten czyn jako przeciwieństwo postępowania tych, którzy dla zysku wpędzali w niewolę własnych pobratymców: PK 416.2

— “Niedobra to rzecz, którą robicie. Czy nie powinniście raczej chodzić w bojaźni przed naszym Bogiem, aniżeli narażać się na zniewagi pogan, naszych wrogów?” Nehemiasza 5,9. PK 416.3

Nehemiasz wykazał, że otrzymał od króla perskiego władzę, a zatem mógłby się domagać dużych świadczeń na swoje potrzeby. Jednak on postępował inaczej: nie pobierał nawet tego, co słusznie mu się należało, ale z własnych środków hojnie łożył na potrzeby ubogich. Zachęcał żydowskich przywódców, którzy dopuścili się wyzysku wobec ubogich, aby zaniechali tego nikczemnego procederu, zwrócili biedakom ziemię i pożyczali im pieniądze bez zastawu i odsetek. PK 416.4

Słowa te zostały wypowiedziane w obecności całego zgromadzenia. Gdyby przywódcy postanowili się usprawiedliwiać, mieliby ku temu okazję. Jednak oni nie wymawiali się. Oświadczyli: PK 416.5

— “Zwrócimy i nie będziemy się ich od nich domagali; tak uczynimy, jak ty mówisz”. Nehemiasza 5,12. PK 416.6

Wtedy Nehemiasz w obecności kapłanów kazał “ich zaprzysiąc, że postąpią według tego słowa”. Nehemiasza 5,12. “A całe zgromadzenie odpowiedziało: PK 416.7

— Niech się tak stanie! PK 416.8

I chwalili Pana, a lud postąpił zgodnie z tym słowem”. Nehemiasza 5,13. PK 416.9

Powyższe sprawozdanie zawiera ważną lekcję. “Korzeniem wszelkiego zła jest miłość pieniędzy”. 1 Tymoteusza 6,10. W naszych czasach ludzi dręczy pragnienie zysku. Nierzadko bogactwo zdobywane jest za pomocą nieuczciwych sposobów. Mnóstwo ludzi boryka się z biedą, pracując ponad siły za głodowe wynagrodzenia i nie mogąc zarobić na najbardziej pilne życiowe potrzeby. Trud i nędza, bez nadziei na poprawę, czynią ich życie nieznośnym brzemieniem. Zatroskani i przytłoczeni nie wiedzą, gdzie szukać pomocy. A wszystko po to, aby bogacze mogli popisywać się ekstrawagancją i zaspokajać swoją żądzę posiadania! PK 416.10

Umiłowanie pieniędzy i wystawności czynią świat jaskinią złodziei i zbójców. Pismo Święte przedstawia chciwość i wyzysk jako znaki rychłego końca świata i bliskości powtórnego przyjścia Chrystusa. Jakub napisał: “A teraz wy, bogacze (...). Nagromadziliście skarby w dniach, które się mają ku końcowi. Oto zapłata, zatrzymana przez was robotnikom, którzy zżęli pola wasze, krzyczy, a wołania żeńców dotarły do uszu Pana Zastępów. Żyliście na ziemi w zbytku i w rozkoszach, utuczyliście serca wasze na dzień uboju. Wydaliście skazujący wyrok i zabiliście sprawiedliwego; nie opiera się wam”. Jakuba 5,1.3-6. PK 416.11

Nawet pośród ludzi, którzy twierdzą, że boją się Pana, są tacy, którzy postępują podobnie jak chciwi przywódcy Izraela. Ponieważ mają taką możliwość, domagają się więcej niż powinni, stając się w ten sposób wyzyskiwaczami. A ponieważ w życiu tych, którzy nazywają się od imienia Chrystusa, widoczne są chciwość i zdrada, a Kościół ma w swych księgach nazwiska ludzi, którzy zgromadzili majątki przy pomocy niesprawiedliwości, religia Jezusa jest traktowana z pogardą. Zbytek, życie ponad stan i wyzysk podkopują wiarę wielu i niszczą ich uduchowienie. Kościół jest w wielkim stopniu odpowiedzialny za grzechy swoich członków. Daje przyzwolenie złu, jeśli nie podnosi głosu sprzeciwu wobec jego przejawów. PK 417.1

Zwyczaje świata nie są kryterium oceny postępowania chrześcijanina. Nie ma on prawa naśladować złych praktyk świata — jego zbytku i zdzierstwa. Każdy niesprawiedliwy czyn wobec bliźniego jest złamaniem złotej reguły postępowania. Każda krzywda wyrządzona dziecku Bożemu jest jak zło wyrządzone samemu Chrystusowi w osobach Jego świętych. Każda próba odniesienia korzyści z czyjejś niewiedzy, słabości czy nieszczęścia jest zapisywana w rejestrach nieba jako oszustwo. Ten, kto szczerze boi się Pana, będzie raczej pracował w trudzie dzień i noc i jadł skromnie, a nie pozwoli, by chęć zysku skłoniła go do uciskania wdów i sierot czy odmawiania bliźnim ich praw. PK 417.2

Najmniejsze odstępstwo od zasad prawości usuwa bariery i popycha serce ku większej niesprawiedliwości. W takim stopniu, w jakim człowiek czerpie zyski dla siebie kosztem innych osób, jego dusza staje się niewrażliwa na wpływ Ducha Bożego. Zysk osiągnięty tym sposobem jest straszliwą stratą. PK 417.3

Wszyscy byliśmy dłużnikami łaski Pana i nie mieliśmy czym spłacić tej należności. Syn Boży w swej litości wobec nas zapłacił cenę naszego odkupienia. Stał się ubogi, aby przez swoje ubóstwo uczynić nas bogatymi. Przejawami hojności wobec ubogich, którzy należą do Niego, możemy dowieść szczerości naszej wdzięczności za miłosierdzie nam okazane. Apostoł Paweł wzywa: “Dobrze czyńmy wszystkim, a najwięcej domownikom wiary”. Galacjan 6,10. Słowa te są potwierdzeniem wypowiedzi Zbawiciela: “Ubogich zawsze macie pośród siebie i gdy zechcecie, możecie im dobrze czynić”. Marka 14,7. “Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie. Albowiem to jest [istota] Prawa i Proroków”. Mateusza 7,12 (BT). PK 417.4