Lweny Maduong’

20—Chiewo Maduong Mar Lemo

Chiewo maduong’ mar lemo e bwo lendo mar biro mar Kristo mokayo machiegni owuo kuome ei wach mokor mar otc mar ja Malaika mokuongo mar Fweny 14. One Malaika moro ka huyo e kor polo ka en gi wach maber mochwere moyalo ne jama odak e piny, gi pinje duto kod dhoudi duto, gi dhok duto. gi ogendini duto. Xokok gi duo! maduong’ niya: “Luoruru Nyasaye kendo miyeuru duong', nikech saa mong'adoe bura osechopo: kendo lamum jal mochweyo polo gi piny ginam gi sokni.” wes 6. 7. LM 326.1

Adiera ni Malaika ema owachi ni oting’o siemni ni kod tiende. Kuom liw, gi duong’, kod teko mar jaote mar poloni. rieko mar polo noneno ni ber mondo owuo kuom kido moting’ore malo mar tich ma onego otim. kod teko gi duong’ mane dhi luwore kode. Kendo huyo mar Malaika “e kor polo” “kok gi duol maduong’ ma ilando godo siemno, kod lendo ma ilandego ne ji duto modak e piny” - ni joma odak e piny duto gi pinje duto kpd dhoudi duto. gi dhok duto. gi ogendini duto, chiwo ranyisi mar dhi pivo kod yarruok mar wuodhno ei piny duto. LM 326.2

Oteno owuon menyo ler kuom kinde ma wuodhno enochakree. “Iwacho ni en migap wach maber mochwere” kendo olando yepo mar ng’ado bura. Ote mar warruok, oseyal kuom tienge duto; to oteni en migap injili mane inyalo mana yal e ndalo mar giko kende. nikech mana e ndalono ema onyalo bedo adier ni saa mar ng’ado bura osechopo. Korgi eki chiwo loch mar gik nroko motelo kochomo piny nyaka e chakruok mar bura. To moloyo ma en adier e kitabu mar Daniel. Daniel ne onyisi mondo oum kendo odin kitabu, “nyaka ndalo mar giko” Ote maluwore gi ng’ado bura ne ok nyal yal nyaka chopi e ndalono. ma oyiengore ewi ehopo kare mar korgi eki. To e ndalo mag giko. janabi wacho ni; “ji mang’eny noringi koni gi koni kendo ng’eyo kit weche nomedre.” Daniel 12:4. LM 326.3

Jaote Paulo ne osiemo kanisa niondo kik gen biro mar Kristo e ndalone. Ne owacho ni: “Chieng’no ok nobi, ka pok ng’anjo maduong’ obetie, kendo dhano mochayo chik ofwenyore.” 2 Thesciloniku 2:3. Mana nyaka bang’ kinde malach mar loch ng’at kethruok, bang’ ng’anjo maduong’. eka ne wanyalo geno biro mar Ruoth. Dhano moehayo chik, ma be iluongo ni ng’at kethruok, en e dhano moket ni keth. kendo ochung’ kar papa, ma kaka ne owuo kuorne chon ei duond wach mokor, ne dhi bedo gi loch mare kuom higni 1260. Kindeni eri ne orumo e higa mar 1798. Biro mar Kristo ne ok nyal timore kapok kindeno ochopo. Paulo oumo ndalo duto mar jo Kristo gi siem mare kodhi piny nyaka higa mar 1798. Mana e bath kindeni koma chielo ema ne inyal yalie biro mar Kristo. LM 327.1

Onge ote machalo kamano mane osechiw e tienge mane osekadho. Paulo mana kaka waseneno ne ok oyale; ne osiemone owetene biro mar Ruoth ma e kindeno ne pod ni nyime mabor. Jotim lokruok ne ok oyale. Martin Luther ne oketo ng’ado bura chiegni higni mia adek nyime chakre ndalone. To chakre higa 1798, kitabu mar Daniel, osebedo koel, ng’eyo kuom weche mokor osebedo komedore, kendo ji mathoth oseyalo ote malich mar bura mokayo machiegni. LM 327.2

.Mana kaka lokruok maduong’ mar higa gana achiel gi mia auchiel, wuoth mar jo Adwen ne osenenore e pinje mopogore opogore mag piny jo-Kristo e saa machalre. E piny mar Europe, kod Amerika ji mani kod yie gi lamo, ne otelnegi mi oter e nono weche mokor, kendo kane ginono wach mokor kamano ne gineno ranyisi mane omiyo gibedo gi adiera ni giko mar gik moko duto ne okayo machiegni. E pinje mopogore opogore. ne nitiere chokmok mag jo Kristo mopogore opogore, ma kokadho kuom nono ndiko kende, ne gisechopo kuom yie ni, biro mar Jawar ne ochiegni. LM 327.3

E higa mar 1821 higni adek bang’ ka ne Miller osechopo e okang’ mar yaro tiend weche mokor mane siemo ndalo mar ng’ado bura, laktar Joseph Wolff, “Jaote mar piny” ne ochako yalo biro mar Ruoth ma okayo machiegni. Wolff ne onyuol e piny mar Germany, gi jonyuol ma jo Hibrania, ka wuon-gi ne en japuonj mar jo-Yahudi. ka pod en ng’ama tin, ne obedo gi adiera kuom lemo mar jo Kristo. Ne en kod paro matiyo, kendo mohero chiwo penjo, omiyo ne en jawinjo moketo chunye ahinya kuoni mbaka mane timoie ei od wuon maie saa ma jo-Hibrania mochiwore duto ne chokore pile mondo okwan geno kod paro duto mag jogi. Duong’ mar biro mar mesia, kod duoko Israel kaie. LM 327.4

Chieng’ moro aehicl. kane owinjo ka iluongo nying Yesu ja Nazaieth. wuowino ne openjo ni to ne en ng’a. Ne oduoke ni: “Ja yahudi ma ni kod were maduong’. To ka ne owuondore ni en Mesia, doho mar jo Yahudi, ne ontt’adone bura mar tho. “Ang’o ma omiyo? Japenjo ne omedo openjo, Jerusalem okethi, kendo wan e twech? Mayo mayo! Wuon-gi ne oduoko. “Nikecch jo Yahudi ne onego Janabino. Paro ne ong'adore ne nyathino dichiel. Santoro Yesu bende ne enjanabi, kendo jo Yahudi ne onege maonge ketho” - Travels and Adventure of the Rev. Joseph Wolff. Vol. 1. pg.6. Ne obedo gi winjo motegno. ma kata obedo ni ne otante mondo kik odonji e kanisa mar jo-Kristo ne onyalo dong’ oko mondo owinj gima ne giyalo. LM 328.1

Ka pod en mana ja higni abiriyo kende, ne osungore ne nyawadgi moro mane osebedo ng’ama ng’ongo kuom loch mar jo-Israel mane pod ni nyirne. mane biro tiniore e biro mar Mesia, e saa mane ng at motino owacho gi heia niya: “Wuowi ma jahera. obiro nyisi ni to Mesia madieri en ng’a. ne en Yesu ja Nazareth Mane kwereni oguro, mana kaka ne gitimo ne jonabi machon. Dhi pacho mondo isom sura piero abich gadek mar Isaya, eka inibed gi adiera ni Yesu Kristo en wuod Nyasaye.’ Ibid. vol. I.pg7Adiera ne ontoko kuome nyadichiel. Ne odhi pacho mi osomo, mi nowuoro ka noneno kaka wechego ne ochopo kare chutho kuom Yesu ja Nazareth. Be weche mag jo-Kristo ne gin adier? Wuowino ne okwayo wuon mondo olerne tiend wach mokor, to wuon ne oling’ mana thi mi rnano ne omiyo wuowino ok ochako ohedhore mar wuoyo kuom wachno kendo. To wachni kata kantano ne medo mana chwalo gontbo mare mar medo ng’eyo mathoth kuom lento mar jo Kristo. LM 328.2

Ng’eyo mane ontanyo, ne opandne bende jo odgi ntane jo Yahudi ne ok dwar ntondo ong’e wachno; to mana ka en ja higni abiriyo kende, ne oweyo od wuon ntare mi odhi oko ei piny mondo oyud somo en owuon, - mondo oyier dini mare kod tich mar ngintane. Ne oyudo dala kuom kinde moro kuom anyiiolane, to ne oru riembe oko kuomgi kaka ng’at mong’anjo, omiyo ne owuok ka en kende ma onge kata otonglo ka owuotho e diet mwache. Ne odhi ka kod kacha, ka osomo ka oketo chunye, kendo ne oritore en owuon kuom puonjo dho jo-Hibrania. Kokadho kuom mbi mar Japuonj mar jo katholik moro, ne otelne mi orwako yie mar jo katholik mi ne oloso chenro mar bedo jaote mar tero ne owetene waeh. Ka en kod paroni. ne odhi, kuom higni moko manok mondo otim tiegruok mare e kar tiegruok miluongo ni Propaganda, edala mar Rumi. Kar kaeri etna bedo mare kod pache owuon. kod wach mare maler ne omivo oluonge ni jamriambo. Ne ornonjo anjtiwo mane itimo ne kanisa ayanga. kendo ne ochuno mondo lokruok obedie. Kata obedo ni mokuongo to ne otimne keeli gi jotelo mag papa, bang’ kinde moro ne ogole Rumi. E bwo wang’ mager mar kanisa. ne odhi ka gi kacha. nvaka ne ogik e okang’ mane obedo gima nenore ni ne ok nyal ketee bwo twech mar jo Rumi. Ne owaehi ni no en ng’at ma otimo tama kendo tic oweye mondo odhi kama ohero. Ne koro omako wuoth madhi e piny mar England, ka be ohulo yie mar jo oporo-stan. Eka ne oriwore gi kanisa mar jo England. Bang’ higni ariyo mag timo nonrone ne owuok e higa mar 1821 mondo oehak tichne. LM 328.3

Kane Wolff orwako adiera maduong mar biro mar Kristo, mokuongo, kaka ng’at mokuyo, kendo ma ong’iyo gi chandruok, ne oneno ni wach mokor ne kelo picha maler ma chalre kuom biro mare mar ariyo. gi teko kod duong’ kendo kane otemo mondo otel ne joge kotero ir Yesu ja Nazareth kaka jal mane osingi. mondo osiemnegi biro mare mokuongo mane otimore ei dhier kaka misango ma golo rieho mag dhano. ne opuonjogi bendc kuom biro marc mar ariyo kaka Ruoth kendo Jares. LM 329.1

“Yesu ja Nazareth, Mesia madiera” nowacho, ma hvetene kod tiendene ne ochwo, mane oter ka Rombo ma itero e kar yeng’o. mane ni kod kuyo kendo ong’iyo gi chandruok, ma bang’ ka ludli loch ne osegol kuom Juda kendo teko mar loch osewuok e kind tiendene, ne okuongo biro; enochak obi mar ariyo ei boche polo ka tung’ mar Malaika maduong’ ywak. (Joseph Wolff Reseachers and missionary labours, page 62) kendo enochung’ e wi got Zeituni kendo lojno, ma yandi ne oketi eiwet Adam, e wi chwech duto kendo ne owito (Chakruok 1:26. 2:17) enochiw ne Yesu. Enobed Ruoth e wr pinje duto. Chur kod ywak mar chwech, enonim, to wende mag pak kod mag goyo erokamano enowinj. LM 329.2

. . . Ka Yesu enobi gi Duong’ mar wuon mare kod mar Malika maler.... joma notho koyie kuom Ruoth enochier mokuongo. IThesalonika 4:16. ICorintho 13:12. Ma e gima wan kaka jo Kristo, waluongo ni chier mokuongo. Eka pinyruoth marjoka le enolok kite (Isaya 11:6) kendo enobed e Iwet Yesu. Zaburi 8. Kwe mokwako piny enolochi” Journal mar Rev. Joseph Wolff. Pg. 378,379. Nyasaye enochak orang piny kendo mi wach niya: Neye kaka ober ahinya.” Ibid page 249. LM 330.1

Wolf ne oyie ni biro mar Ruoth ne okayo machiegni, loko mare kuom kinde mar wach mokor ne oketo ndalo malichno mana ei higni manok mane Miller osesiemo. Jogo mane dhiro weche mane wuok ei ndiko ni onge ng’ama ong eyo odiochieng’ kata saa. ni onge gima dhano nyalo ng'eyo kuom keyo machiegni mar biro mar Ruoth, Wolff ne oduoko niya: “Bende ne Ruodhwa owacho ni odiochieng’no kata saano onge ng’ama nyalo ng’eyo koso donge ne ochiwonwa ranyisi mag ndalo mondo wanyal ng’eyo kayo machiegni mar biro mare kaka ng’ato ng'eyo keyo machiegni mar oro ka ng’owo keto ite? Mathayo 24:32. Ok onego wang’e ndalono, ka en owuon to onyisowa mondo wasom kitabu mar Daniel Janabi. kendo kik wasom kende to wawinj tiende bende? Kendo ei Daniel onogo, ema ne owachie ni wechego ne oum nyaka ndalo mag giko (ma ne obedo wach e ndalone) kendo ni ji noringi koni gi koni kendo ng’eyo (kuom ndalono) enomedre. Daniel 12:4. To bath ma. Ruodhwa ok ochano mar wacho ni kayo machiegni mar ndalono ok enong ere, to mana ni odiochieng’ hie kod saa ema onge ng’ama ong’eyo. Owacho ni ndalono, biro ng'eyore kokadho kuom ranyisi mag ndalo, mondo omi waikre ne biro mare, mana kaka Noa ne ohondho yie” - Wolff, Researcher, and missionary Labours. Pg. 404,405. LM 330.2

Kaluwore gi yo ma ji mathoth ne loko godo tiend ndiko, Wolff ne ondiko niya: ‘“Migawo maduong’ mar kanisa mar jo-Kristo, osewuok kuom paro moriere mar ndiko, kendo osedok e tim mar jo-Budha, ma wacho ni mor mar dhano e kinde mabiro, biro timore ka giwuotho e kor lwasi, omiyo ne gipaio ni ka gisomo weche mag jo-Yahudi to ne ginyalo winjo tiend oganda ma ok jo Yahudi. Kendo ni, ka gisomo Jerusalem, to nyaka giwinj tiend gima kanisa en; to ka owachi ni piny, to tiende en lwasi; kendo kuom biro mar Ruoth. nyaka giwinj tiend dongruok mar riwruok mar joote, kendo gidhi ntalo e wi got mar od Ruoth, ma ochung’ kar romo makende mar kidieny mar jo Methodist - Journal of the Rev. Joseph Wolff pg. 96. LM 330.3

Kuom higni piero ariyo gi ang'wen go chakre 1821 nyaka 1844, Wolff ne owuotho malach; e Africa, ka otimo limbe e piriy Misri kod Abissinia; e Asia ka olondo wuoth e piny Palestina duto. Syria, Persia. Bhokhara kod India. Bende ne otimo limbe e pinje moriwore mag Africa. Kendo ka ne en e wuoth ma dhi kuno, ne oyalo e Chula mar Saint Helena. Ne ochopo e piny mar New York e dwe mar aboro 1837, kendo bang’ wuoyo ei bomano, ne oyalo e dala mar Philadelphia kod Batimore, ka aye to mogik to nodhiyo nyime nyaka e dala mar Washingtone. Owacho ni kanyo ema ne okelie wach gi ker machon Johana Quincy Adam ei achiel kuom ute mag bura, ot mane ochiwna mi atiyo gi od bura kaka kar chiwo tiegruok mane atimo chieng’ ngeso ka omiya luor gi jo kanyakla mag od bura mane nitie duto, kod jo bishop mag Virginia, kod mag jo padre, kaachiel kod jodak mag Washingtone. Bende ne omiya luor ma kamano gi kanyakla mag jo sirkal mag New Jersy kod Pensilvania mane ochiwo weche e nyimgi kuom nonro mane asetimo e piny mar Asia, kendo kuom loch mar Yesu Kristo.” Ibid., pg.398.399. LM 331.1

Laktar Wolff ne owuotho e pinje ma opong’ gi jo mahundu, ka oonge gi arita mar jo Europe, ka odhil e pek mathoth, kendo oluore gi masiche ma ok kwanre. Ne oriembe mondo kech onege, ne ouse kaka misumba, kendo ne ong’adne bura mar tho didek. Ne omonje gi jomecho, kendo seche moko liyo ne ochiegni nege. Kinde moro achiel ne omaye duto mane en-go, mi ne oweye mondo owuotlti ondamo miche mathoth gi tiende e wi gode ka pe chamo wang’e kod tiende nono mane ng’ich omiyo otho thudhno. LM 331.2

Kane osieme mondo kik odhi maongc arita e dier joma jendeke, ne owacho ni en ne osemiye gi lwenje kaka: “Lamo. miyumo mar Kristo. kod bedo gi chir ei konyinok mare” Bende ne owacho: “Osemiya hera mar Nyasaye kod mar liiyawadwa ei chunya kendo Biblos ni e lweta.” W.H.D. Adams in periloft. pg.I92. Ne oting'o Biblos mane ondiki gi dho jo-Hibrania kod dho ngere kamoro arnora mane odhiye. Ka owuoyo kuom wuodhene to owacho niya: “Ne.... aketo Biblos ka oyawore e lweta. N'e awinjo ka gima tekona ne nitie ei kitabuno kendo ni tekone maduong’ ne biro sira” - Ibid pg 207. LM 332.1

Karnano e kaka ne obedo modhil kuom tichne nyaka ote mar ng'ado bura noting’ rnoter e rnigawo maduong’ mar bath piny kuonde mane ji odakie. E dier jo-Yahudi, jo-Turks, jo-Parsees . jo-Wahindi kod rnamoko mathoth kuom pinje kod ogendni mopogore opogore. Ne okeyo wach e dhok rnayore yoregi eki kendo ne olando kamoro amora biro mar loch mar Mesia. LM 332.2

E wuodhe e piny mar Bakhara, ne oyudo ka puonj mar biro mokayo machiegni mar Ruoth ne omaki gi jo maranda mane odak kar kendgi. To Warabu ma jo-Yemen. ne owacho ni ne gin gi kitabu moro mane iluongo ni Seera, mane ochiwo siem kuom biro mar ariyo mar Kristo kod loch mare man kod duong’; kendo ne gigeno ni gik madongo ne dhi tirnore e higa mar 1840 -Journal of the Rev. Joseph Wolff pg. 377. E piny mar Yemen ne akawo ndalo auchiel ka an gi nyithind Rechab. Ok gimadh divai, bende ok gipidh Mzabibu. bende ok gikom kodhi moro amora, kendo gidak mana e hembe. kendo pod giparo Jonadab machon rnaber, ma wuod Rechab; kendo kuom bedo kodgi, ne ayudoe nyithind Israel, mag dhood Dan.... ma kanyakla gi nyithind Rachab. ne jogeno chopo piyo mar .Mesia ei boche polo.’ Ibid, pg. 389. LM 332.3

Yie ma kanrano bende noyudi gi achiel kuom joote, mane biro bedo e dala mar jo Tatary. Jadolo moro ma ja Tatar ne oketo penjo e nyirn jaoteno, ni to ne en karang'o mane Kristo dhi biroe mar ariyo. Kane jaoteno odwoke ni ne onge gima ong’eyo kuom wachno, jadolo ne ochalo ka gima ne obedo gi buok maduong’. kuom bedo gi tarruok machalo kamano, kuom ng'ato mane wacho ni en japuonj mar Biblos, kendo ne ohitlo yie mare, mane ognrore ewi wach mokor. ni Kristo ne dhi biro e lak higa mar 1844. LM 332.4

Ote mar Adwen ne omondo chakore e higa mar 1826 e piny mar England. Wuoth ma kaeri ne ok okawo kido makende kaka ne otimore e piny mar Amerika; kinde hie mar biro mare ne ok opuonji gi ji duto. to adiera madnong’ mar biro mar Kristo ma okayo machiegni gi teko kod duong’ ne iyalo malach. To bende ne ok time e diet’ jonta long’o kod jonta ne ok otimo winjruok kende. Mourant Brock, aehiel kuom jondiko mag dho ngere, waeho ni chiegni joyalo mia abiriyo mag kanisa mar England ne odonjo. e yalo injilini eri mar pinyruoth. Ote mane siemo higa mar 1844 kaka e kinde mane Ruoth biroe bende ne ochiw e dala Britain. Buge ma ogo mag jo United States ne ornedo landore ahinya. Buge kod kalatese ne ochak ogo e piny mar England. Kendo e higa mar 1842 Robert Winter, jal mane onyuol ka wacho dho ngere, mane oseyudo yie mar jo Adwen e piny mar Amerika. ne oduogo e pinygi mane onyuolee mondo oland biro mar Ruoth. Ji mathoth ne oriwore kode e tijno, kendo ote mar ng’ado bura ne olandore ei migepe mopogore opogore mag England. LM 333.1

E Africa ma milambo. e chuny mahundu kod dolo mag ehilo. Laeunz.a ja Spaniard kendo ja Jesuit, ne oyudo yo mi odonjo ei ndiko, kendo kamano e kaka ne oyudo adiera mar duok Kristo niapiyo. Ka ochune mondo ochiw siem, to be ogombo mondo otony ne dhawo mar Rumi. ne ondiko pache, ka otiyo gi nying’ mar japuonj Ben Ezra. Ka owuoyo ktiome kaka ja Yahudi ma olokore, kacunza ne odak e higa mar gana achiel gi mia aboro, to machiegni higa mar 1828, etna ka buk mane ondiko ne oehopo e dala mar London, eka ne oloke e dho ngere. Ndiko mare ne okonyo kuom keto matut chuny mane osechiewo enpiny mar England kuom biro mar Kristo mar ariyo. LM 333.2

E piny mar Germany, puonjno nc opuonji e higa mar gana achiel gi mia aboro gi Bengel, jayalo e kanisa mar jo Lutheran, kendo jasomo kod japim weche mag Biblos. Kane osetieko some mare, Bengel ne ochiwore ne nono sayans mar lento; kanta duol malieh mar paro mare kuont weche mag lento, ne ontedo bedoe nratut kaluwore kod tiegruok gi kum mane okuongo yudo. Kendo mano ema ne obedo kido mar ngimane. Mana kaka jomatindo mamoko. man kod kido ma opong’ kod paro. ka podi. kendo chakre. ne chune ni nyaka ne oked gi kiawa kod pek mag kit lemo, kendo onwo ka en kod paro mathoth. kuom atunge mathoth mane ochuoyo chunye. ma nodhier kendo ne omiyo ngima mare kaka ng’ama ne pod tin obedo ma ting’o tek. Ka obedo jakanyono mar tugo gik moko mag Wurtemberg ne obedo jachung mar bedo thuolo e weche mag lemo. Kane orito ratiro kod yiedhntok mag kanisa. ne obedo jachung’ mag bedo thuolo duto mowinjore ma ochiw ne jogo mane winjo ka gitna otwe ewi weche mag chuny mondo giwuogi e wi lalruok mare. “ Encyclopeadki Britannica. 9th Ed..art. “Bengel” Duoko mabeyo mane owuok kuom wechene pod inyal winji e gweng mane odongoe. LM 333.3

Ne en e saa mane oiko yalo mare ka witok e bitk mar Fweny 21 mondo oval e chak tich mar jo Adwen ema ne ler mar biro mar ariyo, nc omwuoch e pach Bangel. Kor mag Fweny ne oelore ne winjo mare, moloyo kaka ne osetimorene chien kacha. Ka paro ma ber malich miwuoro, kod duong’ mag pichni mane janabi ochiwo obembo wang’e, ne ochiwore mondo kuom kinde moro. owe paro kuom wechego. To ka en c wi kar yalo.wachno ne ochako ochiworene gi ler kod tekone duto. Chakre kindeno, ne ochiwore en owuon ne nono tiend wach mokor. to moloyo to mag ndalowani. kendo mapivo bang'e. ne ochopo e yie ni kit ndalo ne siemo ni biro mar Kristo okayo machiegni. Tarik mane oguro kaka mano mar biro mar Kristo mar ariyo ne ni ei ndalo manok mane Miller bende omako. LM 334.1

Xdiko mag Bengel osebedo ka landore ei piny jo Kristo duto. Paro mane obedogo kuom weche mokor ne orwaki gi ji mathoth, e dalagi owuon mar Wurtemberg; to kata mana ei rnigepe moko mag Germany. Wuoth ne omedo dhiyo nyime bang’ tho mare, kendo ote mar Adwen ne owinji e piny mar Germany e saa onogo mane oywayoe pach ji e pinje mamoko. E tarik moro mokuongo, moko kuom joma oyie ne odhi nyaka Rusia kendo ne giloso kar dak margi kuno, kendo kanisa mag Germany mane ni e pinyno ne pod omako yie mar biro mar Kristo mokayo machiegni. LM 334.2

Lerno ne orieny bende e piny mar France, kod Switzerland. F. dala mar Geneva kama Rel kod Calvin ne oseyaroe adiera mar lokruok, Gansen ne oyaloe ote mar biro mar Kristo mar ariyo. Ka pod en japuonjre e sikul* Gansen ne oseromo gi chuny mar ogendini ma opogore opogore mane opong’o Europe duto e ndalo mag migawo mogik mar higa mar gana aehiel gi mia aboro kod chakruok mar higa gana aehiel gi min ochiko; kendo kane odonjo e tich mar yalo. ne ok en mana gi tarruok kuom yie mar adiera kende. to ne odolore kochomo bedo mokia Nyasaye. Kane pod en nyangweru, ne osebedo gi ehuny mar somo weehe mokor. To bang’ somo sigana maehon mar Bollin. ne oluong pache mondo one sura mar ariyo mar Daniel. Kendo adimba mar ehopo kare malieh miwuoro mar korno ero ne oehwade. kaka ne onenore ci weehe mag jandik siganano. Ma en neno mar teko mar ndiko. mane otiyo kaka loch ne en e dier masiehe mag higni mogik. Ne ok onyal yweyo ka en kod romo gi puonj mar bcdo ogendni mopogore opogore. kendo kuom none Biblos, kendo manyo ler marieny moloyo, bang’ kindc matin ne ochom e kuom yie maber. LM 335.1

Kane pod oluwo ndach nonro mare, mar weehe mokor. ne oehopo ei yie ni biro mar Ruoth ne okayo maehiegni. Ka lieh kod ber mar adiera maduong’ni obembe, ne ogombo mondo okele e nyim ji; to yie mar ji mathoth ni weehe mag kor mar Daniel gin midhierini kendo ma ok nyal winj tiendgi ne obedone rageng’ maduong’ e dier wang’yore. Giko to ne oramo - mana kaka Farel bende ne osetimo chon kuom yalo injili e dala mar Geneva - mar chako gi nyithindo, ka en kod geno mar chopo ir jonyuolgi kokadho kuomgi. LM 335.2

“Agombo mondo waehni owinjre maler,’’ ne oduogo owacho bang’e. Ka owuoyo kuom gima ne odwaro mondo otimre nikech gima ne otimono, “ok en nikech ber mare matin, to e yo mopogore gi mano, en nikech nengo mare maduong’ ema omiyo ahero mar chiwe e yo ma ong'ere malerni. kendo ni ne awache ne nyithindo. “Agombo mondo owinja, to ne aluor ni ne mano ok nyal timore. kane awuoyo gi joma dongo mokuongo. Ne aneno kuom mano mondo adhi ir joma tindo. Achoko nyithindo ma jowinjo; to ka chokruok oyawore mobedo maduong’, to ka onenore ni giwinjo, gi mor, kendo giketo chunygi mar winjo kendo lero tiend wachno, to abedo gi adiera mar bedo gi chokruok machielo mar ariyo. kendo bang’gi. jomadongo biro neno ni oromo mondo gin giwegi gibed piny mondo ginon. To ka ma osetimore. gima nc adwaro aseyudo.” L. Genzen. Daniel the prophet vol. 2 preface. LM 335.3

Tekruokne no odhi maher. Kane cnuioyo gi nyithindo. jomadongo ne obiro mondo owinji. Dere mag kanisa ne opong’ gi jowinjo ma oketo chunygi. H diergi kanvo, ne nitirc ehwo ma neno kod ngas gi somo. kod mwaehe gi welo mane otimo limbe e dala mar Geneva. Kendo kamano e kaka ne oting” ote ka itero e pinje mamoko. LM 336.1

Ka dhi mare maber jiwe. Gcnsen ne ondiko puonjruok mare, ka en kod geno mar dongo nonro mar kitape mag kor ei kani.se mag jok mane wacho dho jo French. Ndiko tiegruok ma ochiw ne nyithindo; Genzen ne oxvacho; ne en wacho ne joma dongo ma bende ne jwang’o huge ma kamago. ka ne gin kod wuondruok mar miriambo ni gin gik mopondo. Rre kaka ginyalo bedo mopondo. ka nyithindo to winjo tiendgi? “Nc an kod gombo maduong’” ne omedo, mondo oket ng'eyo mar weche mokor obed gima ji ditto man e kweth magwa ohero. ka nyalore” Onge somo machielo ma an aneno ni duoko dwaro mar kindewa ni maber moloyo. Ma ema dhi mivo waikore ne ehandruok mokavo machiegni ka wakiyo kendo warito Yesu Kristo” LM 336.2

Kata obedo ni ne en achiel kuom joma ong’e kendo moher kaka jayalo e dho jo French, bang’ kinde moro Genzen ne ochungi mi oweyo tiehne. ka richone maduong’ ne en ni kar weyo katkaisim mar kanisa ema odhi nyime. andiko ma onge ndhadhu ma puonjo mana akwede mar ji mopogore opogore bende ma onge kod yic maber, to nc otiyo gi Biblos ka oehiwo godo ticgruok nc jomatindo. Bang’e nc obedo japuonj e skill ma isomoe savans mar lemo. ka chieng’ jumapil. to ne odhiyo nyime. gi tije mar puonjo nyithindo, ka owuoyo kodgi kendo otiegogi ci ndiko. Tich marc kuom wach mokor bende nc ochiewo chunje mathoth. Ka wuok kuom kom mar ngire, kokadho kuom kar goyo huge, kendo ei tich mare mohero kaka japuonj mar nyithindo ne omedo dhiyo nyime kuom higni mathoth ka obedo kod mbi malach. Kendo ne obedo gir tich maluongo pach ji mathoth mondo ginon weche mokor mane nyiso ni biro mar Ruoth chiegni. LM 336.3

E piny Scandinavia bende otc mar Adwen ne ovalie. kendo ne omokie dwaro malach. Ji mathoth ne ochiewo mi owuokie bedo margi maonge ritmok mondo gihiil kendo gijwang’ richogi. ka gimanyo weyo richo kuom Kristo. To jo padri mar kanisa mar piny ne okwedo wuodhno, kendo kokalo kuom mbi margi, jomoko kuom jok mane oyalo oteno ne owit e od twech. h. kuonde mathoth mane okweye joyalo mag biro mat Ruoth mokayo machiegni e yo ma kamano. Nyasaye ne oneno ni ber mondo oorie. ote e yor hono kokadho kuom nyithindo matindo. Bedo ni ne hikgi nok, chik mar piny ne ok nyal sindogi; kendo ne oyie negi wuoyo maonge ng’ama tamogi. LM 337.1

Wuodhno ne othoro bedo gi teko kuom kidieny mane ni piny. Kendo ne obet ni e dier kuonde dak ma obolore mag jotich ema ji ne chokoree mondo owinj sienr. Nyithindo mane joyalogo giwegi ng'enygi ne wuok e udi matindo mag joma odhier. Moko kuomgi ne ok hikgi okadho auehiel kata aboto, kendo c saa ma ngimagi ne timo neno ni, ne gihero Jawar kendo ne gitemo mondo gidag ka gibolore ne dwaro maler mag Nyasaye, to ne ginyisore e yo mapiyo ahinya gi rieko kod nyalo ma thoro nenore kuom nyithindo man gi higa maromo kamano. Kane gichung’ e nyim ji, kata kamano, ne onenore ratiro ni mbi mane dhirogi ne oyombo mich margi mar ngima. Duondgi kod kitgi ne olokore. kendo ka gin gi teko ma onge oyuma, ne gichiwo siem kdom bura, ka tjitiyo gi weche mag ndiko: Luoruru Nyasaye kendo miyeutu duong , nikech saa ma ong’adoe burn osechopo” ne gikwero richo mag oganda, ka ok ging’ad bura ne timbe maricho kod margi mar wuotho gi mon kod gik ma kamago kende, to ne gikego ne hero pmy kod dok chien bende, ka gisiemo jowinjo maggi mondo otim piyo otang’ ne mirima mane biro. LM 337.2

Ji ne owinjo wechego ka tetni. Roho mar Nyasaye ma rniyo weche donjo ne ji ne owuoyo gi chunjegi. Ji mathoth ne otel negi mi odonjo ei manyo ndiko ka gin kod chunje manyien kendo matut. Joma ne onge gi ritruok kod mago mane timbegi richo ne olokore, moko ne ojwang o timbegi mane ok odhi kare. kendo tich nioro ne oiimorc mopogore ahinya ma kata mana jotelo mag kanisa mar piny ne ochiew mondo ovie ni Iwet Nyasaye ne ni ei wuodhno. LM 337.3

Ne en dwaro mar Nyasaye mondo huma mar biro mar Jawar ochiw e piny mar Scandinavia; kendo ka duel mag jotichne ne okwe. ne oketo Roho mare kuom nyithindogo mondo tich orum. Kane Yesu ochorore machiegni gi Jerusalem, ka ikowe gi oganda mane mor, manejokok gi ldcho kn gifwavo othidhe kendo giluonge ni wuod Daudi. jo Farisayo mane Jonviego ne oluonge mondo onvisgi giling”; to Yesu ne oduokogi ni, ma duto ne ehopo kor. kendo ka giling” to kite ema ne biro goyo koko. Oganda ne oling” mi owevo kok gi mor nikech jodolo kod jotelo ne odhawonegi kendo obuogogi; to nyithindo mane ni ei Hekalu bang’e ne ochako goyo koko kendo ne gifwayo othidhe maggi mi gikok niva: “Hosana ni wuod Daudi!” Mathayo 21:8-16. Kane jo Farisayo igi owang’, ne gikone niya: “Iwinjo gima jogi wacho?” Yesu ne owachonegi niya. F.e. To pok usomo ni. “F. dho hyithindo mayom gi madhoth isemiyogo pak obedo malongo?” Kaka ne Nyasaye otiyo kokalo kuom nyithindo, e ndalo mag biro mar Kristo mokuongo. kamano bende e kaka ne otiyo kodgi kuom chiwo ote mar biro mare mar ariyo. Waeh Nyasayc nyaka chop kare. ni lendo mar biro mar Jawar mondo ochiw nc ji duto. ne dhok duto kod pinje duto. . LM 338.1

Wiliam Yliller kod jotich wetene ne omi mondo oyal siemno e piny mar Amerika. Pinyni eri ema ne obedo chuny wuoth maduong” mar Adwen. Karka eri ema wach mokor mar ote mar ja Malaika mokuongo ne obedoe gi chopo kare mare tir. Ndiko mag Miller kod jotich wetene ne oting” moter e pinje maboyo. Kamoro amora mane joote oriyoree mi odonjoe ei piny duto ne ioroe huma mar mor mar duok Kristo mapiyo. Ote mar wach maber mochwere ne olandore kuonde duto: Luoruru Xvasaye kendo miyeuru duong’. nikech saa ma ong'adoe bura osechopo.” LM 338.2

Neno mag weche mokor mane chal ka gima siemo ni biro mar Kristo ne dhi bedo e chwiri mar 1844, ne omoko matut e pach ji. Kaka oteno wuok e piny moro ka dhi e machielo, kuonde duto ne chunjc man kod dwaro ochiewoe malach. Ji mathoth ne oyie ni mbaka ma owuok kuom ndalo mag kor ne ni kare. Kendo ka gitimo misango gi sunga margi mar paro, ne girwako adierano gi mor. Jotelo moko ne obolo pachgi mag apis piny kod kaka ne giwinjo, ma ne giweyo misachgi kod kanisa maggi, kendo ne giriwore ei lando biro mar Yesu. Kata kamano jotelo manok kende ema ne orwako oteni: kuom mano ne othoro bedo e hvet jolei. Jopur ne oweyo puothegi. tunde ne owevo gigegi mag tich. jo ohala ne oweyo gigegi mane giloko. joma osomo ne oweyo migepegi mag lony; to kata kamano. kwan mar jotich ne pod tin ka opim kod tich mane onego orum. Okang’ mar kanisa mohero piny, kod piny ma onindo ei timbe ma monono. ne obedo mapek e chuny jorito mag adiera. kendo ne giyiero mar dhil ei tich matek. chando, kod neno masira mondo mi ginyal luongo ji olokre owe richo mondo giyud warruok. Kata obedo ni Satan ne othir kodgi. tijno ne omedo dhiyo nyime motegno, kendo adiera mar Adwen ne orwaki gi ji gana mathoth. LM 338.3

Kamoro amora ne iwinjoe neno ma menyo. ka siemo joricho, majopiny kod jo kanyakla mag kanisa mondo otony ne mirima mane biro. Mana kaka Johanaja batiso mane otelo e nyim Yesu. joyalogo ne oketo le e tiend yien kendo ne gichuno ji duto mondo oyang oteno mowinjore gi lokruok. Kwayo margi marudo ji ne opogore ahinya kod singruok mag kwe kod ritruok mane ithoro winjo e wi kuonde mag yalo; kendo kamoro amora mane ochiwie oteno, ne ochoro ji. Neno mayot kendo moriere mag ndiko maler ma oor pacho gi teko mar Roho maler. ne okelo pek mar winjo ma ji manok kende ema ne ni kod nyalo mar sindo. Ngire mag dini ne ochiew mi owuok kuom arita margi mar miriambo. Ne gineno dok chien margi. hero piny margi kod bedo margi maonge yie. sunga margi kod herruok kend. Ji mathoth ne omanyo Ruoth ka gilokore giweyo richo kendo ka gin kod dhier. Hera mane osemoko kuom kinde rnalach kuom gik mag pinyni ne koro ogur kuom polo. Roho mar Nyasaye ne oyweyo kuomgi. kendo ka gin kod chunje ma oket odoko mayom kendo muol, Ne giriwore kuom goyo ywak: “Luoruru Nyasaye kendo miyeuru duong'. nikech saa ma ong’adoe bura osechopo. LM 339.1

Joricho ne openjo ka ywak niya: “Ang’o ma nyaka atim mondo ayud warruok? Jogo mane ngimagi osebedo gi mibadhi ne ni kod dwaro mar duoko gik moko. Ji duto mane oseyudo kwe ne gombo mondo jomoko bende oriwre kodgi ei gwethno. Chunje mag wuone ne oduok ir nyithindgi, kendo chunje mag nyithindo ne oduok ir jonyuolgi. Ohinga mar sunga kod gik nra ikawo mondo otigo bang'e ne oywe oko. Hulo richo gi chuny motur ne itimo. kendo kanyakla mar joot ne tiyo matek mondo jok mane ni maehiegni nroloyo kendo moher moloyo oyud warruok. Duol mar lemo mar kwayo gi keto chuny ne othoro winjore. Kuonde duto ne nitiere chunje mane ni kod lit matut ka kwayo Nyasaye. Ji mathoth ne ei otieno duto lemo mondo giyud singruok ni richogi giwegi ne ose wenegi. kata mondo wedegi kod jowadgi oyud lokruok. LM 339.2

Kidienje duto ne chokore e kar lamo mar jo Adwen. jomwandu gi jochan. ji man malo kod mago mane ni piny, ne ni kod gik mathoth mane miyo gin kod gombo mar winjo kendgi giwegi puonj mar biro mar Kristo mar ariyo. Ruoth ne omako chuny mar piemruok, e seche ma jotichne ne lero tiend yie margi. Seche moko gi tich ne yom yom; to Roho mar Nyasaye ne chiwo teko ne adiera mare. Bedo mar Malaika maler e dier chokniogego ne iwinjo, kendo ji mathoth ne medore odiochieng’ kodiochieng’ kuom joma oyie. Kane inuoyo ranyisi duto mane nyiso ni Kristo ne biro mapiyo, oganda maduong’ ne winjo weche malichgo ka oling’ thi maok ywe kata mana muya. Polo gi piny nc chalo ka gima dhi romo. Teko mar Nyasaye ne owinji kuom joma dongo kod jomatindo, kod joma hikgi neni e diere. Ji ne manyo miechgi ka gin kod pak e lewgi, kendo dwol mar mor ne ywak kuom muya mokwe mar otieno. Onge kata ng’ato achiel mane odhiyo e chokruogego ma wiye nyalo wil kod pichnigo eko. ma kawo paro matut. LM 340.1

Lendo mar kinde hie mar biro mar Kristo ne miyo piemruok maduong’ obedoe kuom ji mathoth mawuok e kidienje duto. Chakre jayalo man ewi kar yalo, nyaka ichop piny kuom jaricho maonge ritruok kendo ma hedhore mondo ochopi e polo. Weche mag kor ne ochopo kare; e ndalo giko jo ng'a wach nobi kod ng'ayi, ka giluwo gombogi giwegi, ka giwacho niya: “Ere singruok mar birone? Nikech nyaka ne nindo ter kwerewa, gik moko duto ochwere kaka ne gibet nyaka a chakruok mar chwech.” 2Petro 3:3-4. Ji mathoth mane wacho ni ohero Jawar, ne ohulo ni ne gionge piemruok moro amora gi puonj mar biro Kristo mar ariyo; to ne gikwedo mana keto saa. To wang’ Nyasaye ma neno gik moko duto ne osomo chunjegi. Ne ok gigomb mondo giwinj puonj kuom biro mar Kristo mondo ong’ad ne piny bura gi tim makare. Ne gisebedo jotich ma ok jo adiera, tijgi ne ok nyal ehung’ e nyim wang’ Nyasaye ma manyo chuny; kendo ne giluor mar romo ne Ruodhgi. Mana kaka jo-Yahudi e ndalo mag biro mar Kristo mokuongo. ne ok giikore mar rwako Yesu. Ne ok gitamore mar winjo mbaka moriere mawuok ei Biblos kende, to ne gijaro jogo mane rito mondo Ruodhgi oduogi. Satan kod malaika mage, ne joting’ore malo. kendo ne gifwadho weche mag oyuma e nyim wang’ Kristo kod Malaike maler, ni jok ma luongore gi nyinge . ne ni kode gi hera matin , kendo ni mano ema omiyo ok ne gigomb mondo obi. LM 340.2

“Onge ng’ama ong’eyo odiochieng’ kata saa.” Ema ne obedo mbaka mane joma ne kwedo yie mar Adwen ne osiko ka kelo. Ndiko wacho ni: “To kuom chieng’no gi sano onge ng'ama ong’eyo, kata malaika mag polo, kata wuowi to mana Wuoro kende.” Mathayo 24:36. LM 341.1

Lero tiend wach maler kendo mawinjore ne ochiw kuom ndikoni gi jogo mane geno Ruoth kendo bedo ni wasikgi ne otiyo kode eyo marach ne onenore. Wechego Kristo ema ne owacho ei mbaka mar rapar mane ogoyo gi jopuonjrene ewi got Saituni kane osewuok ei Hekalu mogik. Jopuonjre ne openjo niya: “Ang’o ma nobed ranyisi mar biro mari, kendo mar giko mar ndalo?” Yesu ne omiyogi ranyisi ma owacho negi niya: “Mano bende kuneno m'agi duto ng’e uni ni ochiegni e dhoot.” Wes 3. 33. Wach achiel mar Kristo ok onego ket mondo oketh machielo. Kata obedo ni onge ng’ama ong’eyo odiochieng’ kata saa mar birone, osetiegwa kendo idwaro mondo wang’e ka okayo machiegni. Bende imed puonjwa ni ka ok wakawo siem mare, mi watamore kata wajwang’o ng’eyo ka biro mare okayo machiegni, to mano biro bedonwa marach mana kaka ne obedo ne jogo mane odak e ndalo Noa kuom bedo maonge ng’eyo ni ohula ne biro. Kendo ngero man e sura nogo, ma keto pogruok kuom jatich ma jaadiera kod mano ma ok jaadiera, ka chiwo masira ne jalo mane owacho ei chunye niya: Ruodha oriwore nyiso ni to en ler mane ma Kristo biro kawo kendo ehiwo godo mich ne jogo ma enovud karito. kendo puonjo biro mare, kod jogo ma kwede. Kmomiyo Rituru; Yesu wacho: “Jatichno en ng’at mogwedhi ma Ruodhe kobiro nonwang” kotimo kamano. To ka ok iehiewo. anabini ka jakuo kendo ok ining’e ngang’ sano ma abiroe.” Fweny 3:3 LM 341.2

Paulo wuoyo kuom kidieny moro ma biro mar Ruoth biro poyo. Chieng'no mar Ruoth nobi mana kaka jakuo biro gotieno. Ka ji wacho ni “kwe nitie, kendo weche ni kare, eka keth biro negi apova, kaka muoch poyo dhako man gi ich kendo ok ginitony kata matin. ‘ Io omedo ne jogo ma oserwako siem mar Jawar ni: “To un owetewa ok un e mudho mondo chieng’no poll kaka jakuo. Un uduto un nyithind ler. kendo nyithind odiochieng’. ok wan mag otieno kata mag mudho. 1 Thesalonika 5:2-3. LM 342.1

Kamano e kaka ne onyis ni ndiko ok chiw samath ne ji mondo osik ei memruok kaluwore kod kayo maehiegni mar biro mar Kristo. To jogo mane gombo mana wach moro mane ginyalo mokoe mondo gkwedgo adiera ne odino itgi ne lero tiend wechegi, kendo weche ni: “Onge ng’ama ong’eyo odiochieng kata saa ne omedo dhiyo nyime kinwoyo gi jong’ayi ma jochir kata mana gi jok mane luongore ni jotieh Kristo. LM 342.2

Kane ji oehiewo mi oehako penjo yor warruok. jopuonj mag dinde ne ochung’ e kindgi kod adiera. ka gimanyo yo mar kweyo luoro margi e yor loko ndiko e yo mar miriambo. Jorito ma ok jo adiera ne oriwore e tich mar jawuond maduong , ka giywak ni ‘“Kwe” ka Xyasaye to ne ok owaeho kwe. Mana kaka jo Farisayo e ndalo mag Kristo. ji mathoth ne otamore donjoe pinyruoth gin giwegi. kendo jogo mane donjo ne gigeng’onegi. Remb jogi eki chieng’ enodwar e hvetgi. LM 342.3

Jogo mane obolore molovo kendo mane ochiwore moloyo ei kanise, ema ne thoro bedo jogo mane rwako ote. Jogo mane nono Biblos kendgi giwegi ne ok nyal neno gimoro mak mana paro mobam mar ji mathoth mane ok oluwore gi ndiko kuom weche mokor, kendo kuonde duto ma mbi mar jo padri ne ok chikie ji. kamoro amora mane gjnyalo manyoe wach Nyasaye gin giwegi, to adiera mar Adwen ne duoko mana ni mondo opore gi ndiko mondo lochne mar polo ogune. LM 342.4

Ji mathoth ne osandi gi owetegi mane ok oyie, mondo gidonj gi migepegi mane gin-go ei kilisia, jomoko ne oyie mar ling’ kaluwore kod geno margi; to jomoko ne owinjo ni bolruok kuom Nyasaye ne tamogi ni mondo kik gipand e yo ma kamano adierago eko mane gisechiwo ne geno margi. Ok ji manok ema ne oriemb oko kuom lalruok mar kanisa, ok nikech wach more moloyo wuoyo kuom yie margi kod kuom biro mar Kristo. Jogo mane oting’o temm eri mar yie margi, ne weche jonabi obedo negi gi nengo. Oweteu mas.n kodu. ma golou oko nikech uhero nyinga, gisewacho niya; Jehova mondo oyudi duong’. to enobi mondo uyud mor. to gin wigi nokuodi. lsaya 65.5. LM 343.1

Malaike mag Nyasaye ne range koketo chunygi duoko mar siemno. To kane ji duto okwedo oteno e kanisni duto, Malaike ne olokore mi odhi mabor ka gin kod kuyo. To ne nitiere ji mathoth mane pok otem kaluwore kod adiera mar Adwen. Ji mathoth ne owuondi g. chwogi. mondegi, jonyuolgi. kata nyithindgi kendo ne otimgi mondo giyie ni winjo weche mane jo Adwen opuonjo ne en richo. Malaike. ne onyis mondo orit chunjegi g. adiera nikech ler machielo ne pod biro deny negi ka wuok kuom duong’ mar Nyasaye. LM 343.2

Ka gin kod gombo ma ok nyal wachi, jogo mane oserwako oteno ne nto biro mar Jawargi. Kinde mane gigenoe romo kode ne okayo machiegm. . e sichorore gi sano ka gin kod kwe malich miwuoro. Ne giyweyo mana ei mil mar tudruok gi Nyasaye, keto chuny mar kwe mane dh. bedo margi ei neny mar bang’ ma. Onge ng’ato mane okadho e okang’ mar bedo g. geno kod y.e ni ma wiye nyalo wil gi sechego mane nengogi tek mar nto. LM 343.3

Kuom jumbe moko mane otelo ne sano, ohala mag piny ne olor e migepene mathoth Jal mane ni kod yie mar adiera, ne none paro duto ka opong gi ritruok kod weche mane ni e chunygi mana ka gima ne gin e wi otendim maggi mag tho, kendo ka gima ne giehiegn, miyo wengegi ne gik mag piny, chutho mana bang’ seche manok. Ne onge wach mar loso kendhe mag huyo, to giduto ne giwinjo ka gin kod dwaro mar ranyisi ma lye mane nyiso ni giikore mar romo gi Jawargi: kcndhe maggi niarachere, ne gin chunje maliw -kido ma opuodhi kigolo e richo gi remo mar misango mar Kristo. Agombo ni mad abed e dier jo Nyasaye nyaka sani. Roho mamanyo chuny, Roho mar keto chuny. kod mar tinio sinani kuom yie machalo kamano. Tong’ dine gimed dhiyo nyime ka gibolore e yo ma kamano e nyim Ruoth ka gidhiro kwayo margi e wi kom ng’uono dine gibedo gi rang’iny momewo mabor moloyo ma koro gin godo sani. Nitiere lemo mathoth. Nitiere ji matin ma oyie ni gin joricho adier kendo bedo niaonge yie mangima weyo ji mathoth kodhier maonge ng'uono ma jawarwa ochiwo mogundho. LM 343.4

Nyasaye ne ochano mondo otem ane joge. Lwete ne oumo both, kuom kaka ikwano kinde mag wach mokor. Jo Adwen ne ok ofwenyo bothno ero. bende kata mana jok mosomo moloyo mane piem kodgi ne ok ofwenye. Joma achien ne owacho niya: Yo ma ikwano godo ndalo mag kor nitie. Wach moro maduong’ ochiegni timore; to ok en gima migosi Miller ne okoro; en lokruok mar piny, to ok biro mar Kristo mar ariyo. LM 344.1

Kinde mane igeno ne okadho. to Kristo ne ok onenore, mondo ores joge. Jogo mane ni kod yie mar adiera, kod hera mane giritogo Jawargi ne okadho e okang’ mar bedo gi wiehkuot makech. To pod ne chenro mar Nyasaye timore. Ne otemo chunje mag jogo mane wacho ni rito biro mare. Ne nitiere jomoko e diergi, ji mathoth mane onge paro moro machielo mak mana luoro. Luongruok margi ni joma oyie ne ok osemulo chunjegi kata ngimagi. Kane gima igeno obare, ma ok otimore jogi eki ne ohulo ni gin ne gionge gi wich kuot; ne pok giyie ni Kristo ne dhi biro. Gin ema na gikuongo bedo jogo mane onyiero kuyo mar joma ne oyie adier. LM 344.2

To Yesu kod ogendini mag polo ne orango jo-adiera mane itemogo bende mane ni kod wichkuotgo gi hera kod kech. Tong’ dine rageng’ ma opogo piny rnineno gi ma ok ne ne gol. dine one Malaike ka chorore machiegni gi chunje mongiroregi eki ka gigeng’ogi ne lak pong’ Satan. LM 344.3