akiũnerssuaĸ

Kapitel 5— John Wicklif

iluarsaerĸingnerup sujornagut bîbilit pigineĸartut ilãnikut ikigtuaránguángortarsimáput; Gûtivdle oĸautsine nungutauvdluínarĸusimángilai. oĸautsip sagdlusuíssutai issertugaujuartugssautíneĸángitdlat. Gûtip inũssutsip oĸausia aniguisísínauvâ, sôrdlo ajornángitsumik parnaerússivît matue angmarsínaugai kivfane aniguisikumavdlugit. AGC 31.1

Europap nunaine ássigĩngitsune anguteĸarpoĸ Gûtip anersâvanut súnigauvdlutik sagdlusuíssúmik ujardlersunik, erdlingnartûtinik torĸugaussunik ujardlersutut. erssíngitsup piumassânit sujulerssugauvdlutik agdlagkat iluartut soĸutigingnerĸigsârtunik ilisimassagssarsiorfigissarpait. ĸáumarsautigssaĸ ilagsisavdlugo piarêrsimáput ĸanordlũnît pineĸásagaluarunik. nauk sût tamaisa ersserĸivigsumik pâsisínáungíkaluardlugit sagdlusuíssut sivisûmik issertugausimassoĸ pâsisínauvât. oĸariartortutut Gûtimit autdlartitaussutut autdlardlutik támartitsinerup ugperissapalâĸarneruvdlo ĸilerssûtai kigtorartiterpait sivisûmigdlo ĸunutitausimassut kajumigsârdlugit makitdlutik kivfáungíssuseĸarnertik igdlersorĸuvdlugo. AGC 31.2

valdenserit erĸáingíkáine Gûtip oĸausia sivisûmik issertugausimavoĸ inuiait oĸausê ilisimatût kisimik pâsisínaungmatigik, mãnale pivfigssaĸ nagdliúpoĸ bîbilip nugterneĸardlune nunane ássigĩngitsune inuiaĸatigîngnut túniúneĸarfigssâ nangmingneĸ oĸauserissãnut nugtigaussunik. AGC 31.3

1300-ĸarnerane “iluarsaerĸingnerup uvdloriâ” tuluit nunãne nuivoĸ. John Wicklifip iluarsaerĸingnigssaĸ tuluit nunãne pĩnarane kristumiutdle tamarmik akornáne oĸariartûtigâ. ilagîngnut rûmalerissunut sákortûmik agssuardliutâ kingorna nipangiúneĸartugssausimángilaĸ. agssuardlerneĸ tamána inuit, ilagĩkûtât inuiaĸatigĩkûtâtdlo aniguisitaunigssãnut autdlarníutingorpoĸ. AGC 31.4

Wicklif ajúngitsumik iliniartitauvdluarpoĸ, táussumanilo Nâlagkamik mianeringningneĸ ilisimássúmut autdlarniutauvoĸ. Ilíniarfigssunrme ugperdluarnermigut ãsmalo pigínáussuseĸangârnermigut perĸigsârtumigdlo ilíniarsimanermigut malungniúpoĸ. ilisimassagssanik pilerigissaĸnarnermine ilisimatusautitigut tamatigut ilisimassagssarsiorniarpoĸ. Ilíniartitauvok ilisimatûtut erĸarsarĸigsârnigssamik, ilagît ajoĸersûtãnik ãmalo ínugtaussunut inatsisinik, pingâr- tumik nunagissamine atortûssunik. piârtumik taimatut ilíniartitaunine kingusmgnerussúkut sulinermine iluaĸutigeĸâ. naligissamine erĸarsarĸigsârnermik ilisimatusautit ilíkarsimagamigit kúkunere ulêrsínãngorpai, nunagissaminilo ilagîtdlo inatsisainik ilisimassaĸardluarame inugtaussutut Gûtisiornermilo kivfáungíssuseĸ igdlersordlugo akiũnigssaĸ autdlarnersínãngorpâ. panatdlusôĸ Gûtip oĸausianit pigssarsiarissartagkane sákûtigisínauvdlugitdlo ilíniarfît ilíniartitsíssutait pigiliúsimavai ilisimatûtdlo periausiat ilisimavdlugo. silagssoringârdlunilo ilisimassaĸangârame ikíngutigissaminit akerĸaminitdlo atarĸineĸartarpoĸ. AGC 31.5

Wicklifip universitetime ilíniartitdlune agdlagkat iluartut ilisimassagssarsiorfigerĸigsâlerpai. ilisimatusáumik grîkerit erĸarsartausiánik kristumiússutsimigdlo kátutititsiniúmik (skolastikimik) ilíniarsimanermisut perĸigsârtigalune bîbile ilisimassagssarsiorfigilerpâ. mána tikitdlugo amigauteĸarnermik malungnangârtumik misigissaĸarsimavoĸ ilisimatusautinik ilíniarnermigut ilagîtdũlnît ajoĸersûtaisigut ikiorserneĸarsínáungitsumik; Gûtivdle oĸausiane sujornatigut kinguneĸángitsumik ujarsimassane navssârâ. tássûna ánáussinigssamik pilerssârut sarĸúmiúneĸartoĸ takuvâ Kristusilo silamiut sivnîssugssatuãtut únersûtigineĸartoĸ pâsivdlugo. Kristusimut kivfartornigssamut túniúpoĸ aulajangerdlunilo sagdlusuissut navssârisimassane nalunaiautigiumavdlugo. AGC 32.1

iluarsaerĸingniartutut kinguligssamisut Wicklifivtaoĸ sulilerĸârnermine ingerdlavigssane ilisimarĩngilâ. ilagît rûmalerissut akerdlilerniardlugit sujunertaĸángíkaluarpoĸ, kisiáne sagdlusuíssúmik pingârtitsinermigut sagdlutússuseĸ akeraringitsôrneĸ saperpâ. pâvip ilagîgsaisa támarsimanere pâsinerujartortitdlugit bîbilip ajoĸersûtâ ilungersornerujartortumik sarĸúmiúniartarpâ. pâsivâ ilagît rûmalerissut Gûtip oĸausia ĸimagsimangmássuk inuínarnit kingornússarsiat maleruarumavdlugit. ĸunutitagssaunane palasiussut únerdlûtigai agdlagkanik iluartunik issertuissutut, norĸaivordlo bîbile inungnut utertitaorĸuvdlugo bîbilivdlo ilagîngne maligtarineĸarnigssâ atulerĸerĸuvdlugo. ilíniartitsissûvoĸ píkorigdlunilo ilungersortoĸ, oĸalũssissartûvoĸ oĸatdlorigsoĸ, uvdluínarnilo inûsia sagdlusuíssúmut nalunaiautigissânut nalerĸutdluarpoĸ. agdlagsimassunik ilisimassaĸardluarnermigut, ugpernardluartumik oĸariartarnermigut, minguitsumik inûseĸarnermigut ãmalo ĸunusuitdlunilo nâpertuivdluarnermigut atarĸineĸardlunilo tatigineĸarpoĸ. inuiaĸatigît akornáne ĸavsîúput mána tikitdlugo ugperissamingnik nãmagissaerútartut ilagît rûmalerissut gûtĩssusianik takussaĸarângamik, táukualo sagdlusuíssut Wicklifip sarĸúmiússâ issertornatik nuánârutigalugo ilagsivdluartarpât; kisiáne pâvíkormiune pissortaussut narravigtar- put pâsigamíko iluarsaerĸingniartoĸ táuna nangminermingnit súniuteĸarnerungâlersoĸ. AGC 32.2

Wicklifip támartitaunerit pâsilertortarpai. ilerĸupiluitdlo rûmalerissut pissortaisa akuerissait ĸavsît agssuarissarpai. kúngíkúne palasiussutut pâvip tuluit kúngiánit akigssarsiariumassâ ĸunusuitdlune akerdlilerpâ ugpernarsardlugulo pâvip angutauserdlune nunat nâlagarissáinik nâlagkersuiniarnerata silagssoríssutsimut sarĸúmersitamutdlo akerdliunera. pâvip piumassâ sákortûmik narrássutigineĸarslmavoĸ, Wicklifivdlo ajoĸersûtâ nuname angutinut pissortaussnut súniúpoĸ. kúnge akimarnitdlo isumaĸatigîgdlutik pâve silamiutut oĸartugssaujumanerane akigssarsiniarneranilo itigartípât. tássûnákut pâvip tuluit nunãne oĸartugssaunera kinguneĸardluartumik akerdlilerneĸarpoĸ. AGC 33.1

ajoĸutigssaĸ avdla iluarsaerĸingniartup sivisûmik ĸunusuitsumigdlo akiorniagâ tássauvoĸ ĸinussartunik mátútoĸarneĸ. mátútut tamáko amerdlavdluinardlutik tuluit nunãne sujumukarnigssamut ajoĸutauvdluínalersimáput. sulivfigssuaĸarnerme, ĸáumarsainiarnerme ilerĸorigsârnigssamilo nukigdlârutaussumik súnînerat malungnarpoĸ. mátútut ilatsĩnardlutigdlo ĸinussardlutigdlo inûnerat inuiaĸatigîngne sulissugssaileĸináinarane iluaĸutigssanik suliniarnermik nikagingningnermik nagsataĸarpoĸ. inûsugtut tássûna ilatsĩnartúngortitauvdlutik aserugaussarput. mátútut súnînerisigut inûsugtut ĸavsît angajorĸâmingnit akuerineĸarnatik agdlâtdlo angajorĸdtik ilisimatínagit ilãníkutdlo inerterneĸarsimagaluardlutik mátúlúngortarput. AGC 33.2

pâvip mátútut tamáko piginauneĸartísimavai ángîartitsissugssalut ajortinigdlo isumákêrfigingnigtugssatut. tamána ĸavsêrpagssuarnik kingunipiloĸarpoĸ. mátútut akigssarsilertorumavdlutik isumákârfigingningnigssamut piarêrsimangârtarmata pinerdlugtut tamalât ornigtarpait, tamatumûnalo pinerdlugtuliornerit ajornerpât umerdliartulertoĸaut. náparsimassut pîtsutdlo isumamingnik nâgdtĩnardlugit mátútut tuníssutisiamik inungnut erdloĸissunut oĸilisautausínaugaluartunik tigôraigínarput, tuníssutigssanigdlo norĸaiuartarput inuit tunissiumángitsut gûtîtsutut perdlorĸussardlugit. mátútut ĸinussartut pîtsutut inûneraraluardlutik pigigsârllrrujartuínarput, táukualo igdlorssuaisa alutornartut nerissarigsârnerisalo nunamiut pîtsũssusiat malungnarsiartortipât. nangmingnerdlo lnûvdluatârdlutigdlo alikusersortitdlutik angutit ilisimaitsut sivnersigssamigtut autdlartítarpait oĸalugtualianik ĸuiasârutinigdlo alĩkugtuarníkut alikusersuinikut inuit mátátunit pututitaunerujartuínarĸuvdlugit. taimáitordle mátútut inugparujugssuit ugperissapalâgdlit ĸunussiariuáinarpait isumaĸartitdlugitdlo kristumiutut atausĩnarmik nãmugsiniagagssaĸâsassut: pâvip oĸartugssaunera akueralugo, iluartûtitat patdlorfigalugit mátútutdlo tuníssuteĸarfigissardlugit, taimailiuinarunigdlo ĸilangme inigssaĸartitaujumârtut. AGC 33.3

angutit ilisimatûvdlutigdlo ugperdluartûssut mátútoĸarfît tamáko iluarsaiviginiartarsimagaluarpait kinguneĸangitsumigdle. mãnale Wicklifip ersserĸigsumik pâsisimangnigtutut ajortup sordlâ sãssúpâ oĸardlune mátútoĸarneĸ iluamêrsumik túngavigssaĸarnane atorungnaersítariaĸartoĸ. AGC 34.1

Wicklifip atuagârĸat mátútunut agssuardliutaussut atuagkiarissalerpai. tamatumínga sulinermine mátútut agssuardliutigineĸarnigssât pinerunago inuit agdlagkat ajoĸersûtãnik bîbilivdlo Gûtimit autdlâveĸarneranik pâsitíniásavdlugit pingârnerutípâ. nalunaertarpoĸ pâve palasĩnarnit ajortinik isumákêrfigingnigtugssatut pigínauneĸarnerúngitsoĸ, ilumúmigôĸ kinalũnît perdlorĸussausínáungilaĸ Gûtimit perdlorĸussaorêrsimatinane. anersãkut silamiututdlo angutausertarnerujugssuaĸ pâvip pilersísimassâ taimailiornermigut kinguneĸardluarnerpâmik úpitípâ, inugparujugssuit anersãkut timíkutdlo ítumik tigussauvfigissaraluat. AGC 34.2

sivitsúngitsoĸ pâvimit kagdlersutut ĸángulugfigineĸalerpoĸ. agdlagkat ilagîngnit avigsârtitsíssutigssat pingasúngordlugit tuluit nunãnut nagsiúneĸarput — universitetimut, kúngimut palasiussunutdlo — ajoĸersuinerdlugtûssorôĸ nipangersitaorĸuvdlugo. (Foxe, Lewis, Leehler, Neander). agdlagkatdle ilagîngnut avigsârtitsíssutit táuko tikiútínagitdlũnît biskorpit ilungersornermingne Wicklif kigdlisiugagssamigtut ĸaerĸorêrsimavât. nuname akimanerpât ilaisa mardluk Wicklif erĸartussivigssamut ilagât, inugpagssuitdlo silatâne katerssũsimassut isâleĸingmata erĸartũssiniartut tupâtornermit kigdlisiuinigssaĸ kinguartípât Wicklifilo erĸigsisitaussutut autdlartĩnardlugo. kingunínguagut kúnge Edward III, palasiussut súnerniarsimassât nutarteriniartup ajoĸutigssânik, toĸuvoĸ, Wicklifivdlo sernigssortigissâ tuluit nunãne nâlagkersuilerpoĸ. AGC 34.3

taimáitordle pâvimit agdlagarsiat ilagîngnit avigsârtitsíssutit tuluit nunâmiunut tamanut perĸussiput ajoĸersuinerdlugtoĸ tigussaralugulo parnaeruterĸuvdlugo. taimailiorneĸ Wicklifip ikuatdlarĸussaunigssânik sujunertaĸavigsutut pasinarpoĸ. sôrdlûna Wicklifip ilagît rûmalerissut akiniainerisigut toĸutaunigssâ ĸularnauteĸásángitsoĸ. Âperâmutdle oĸartup: “erseĸinak ... erĸornavêrĸutigârma,” kivfane sernigalugo agssane isauterĸigpâ. toĸo tikiúpoĸ, iluarsaerĸingniartumut pínane, pâvimutdle táussumínga toĸutagssángortitsigaluartumut. Gregor Xl toĸuvoĸ, biskorpitdlo Wicklifimik kigdlisiuiniásavdlutik katerssũsimagaluartut autdlaráinarput. AGC 34.4

Gûtip sujulerssuineragut iluarsaerĸingneĸ sujumukartitauvoĸ. Gregor toĸungmat pâvit sagdliuniútut mardluk ĸinigáuput. nâlagauniat mardluk, tamarmik kúkusínáungínerartut atautsikut nâla- garsiortitsinialerput. tamarmik ingmíkut ugpertut sâgfigait pâveĸatimingnut sorssungnigssamingne tapersersorĸuvdlutik, akerĸatik ĸununartumik perdlorĸuvdlugit tapersersuiumassutdlo ĸilangme akigssarsinigssãnik neriorssordlugit. pisimassup tamána pâveĸarneĸ sángîtdlisingârpâ. akerarît ingmingnut sorssungnertik uláputiginermit Wicklif erĸigsisimatinaratdlarpât. AGC 34.5

ajoĸersuissup pissarneratut Wicklifip îvangkîlio pîtsunut oĸalũssíssutigissarpâ. nangmineĸ palaseĸarfigissamine Lutherworthime ĸáumarsainigssaĸ nãmaginago aulajangerpoĸ ĸáumarĸutigssaĸ tuluit nunâta ingmíkôrtuinut tamanut pajugutigiumavdlugo. tamána sujunertaralugo oĸalũssissartugssarpâlúnguit pilersípai, angutit perĸusersuitsut, Gûtimik mianeringnigtut, sagdlusuíssúmik asangnigtut tamatumalo siaruarterneĸarnigssâta sulíssutigineĸarnigssânit angnerussumik kigsautigissaĸangitsut. angutit táuko tamanut autdlararput, igdloĸángínerssane igdloĸarfingnĩtune nunáinarmilo avĸusinêránguane ajoĸersuissardlutik. utorĸait, náparsimassut pîtsutdlo ornigdlugit Gûtip sáimáuneranik nalunaerúmik oĸalugtũtarpait. taimáitordle Wicklifip inûnermine angnerpâmik suliâ tássauvoĸ bîbile tuluit oĸausînut nugteramiuk. atuagkiame taigûteĸartume “bîbilip sagdlusuíssutânik pingãssusianigdlo” nalunaerpoĸ, bîbile nugterumavdlugo inûp kialũnît tuluit nunâmiup, Gûtip tupingllurtuliai, inúngûseralugo oĸautsimigut atuarsínauniásangmagit. AGC 35.1

tássángáinartumigdle suliniarnera kipitineĸarpoĸ. sule 60-inik uldoĸalingíkaluarpoĸ, kisiáne suliuarnermigutdlo ilisimassagssarsiortuarnermigut akerĸaminitdlo sãssúneĸartarnermigut utorĸaliârpntdlâlerpoĸ. navianartumik náparpoĸ. tamatumínga nalunaerutaussoĸ mátútut ĸinussartut nuánârutigeĸât. isumaĸarput ilagît tungânut suliarissane perĸigsimissutigisagâ, inimutdlo uníngavianut ornigpât navsuiainigssâ tusarumavdlugo. mátútoĸarfît sisamat sivnersigissaisa nâlagkersuissut atorfiligtait sisamat ilagalugit angut toĸulersorissartik katerssûvfigât oĸarfigalugulo: “toĸo ĸanermiorât, kúkússutigissatit perĸigsimíssutigalugit ajoĸutigssavtínik oĸautigissatit utertíkit.” iluarsaerĸingniartup nipangersimáinardlune tusarnârpai. tauvalo pârssissune ĸínuvigâ sinigfingmine ingiterĸuvdlune. isersimassutdlo issigerĸigsârdlugit oĸautsiminik utertitsinigssaminik utarĸissut nipimik ersserĸarigsumik sajússutigigajugtarsimassanik akivai: “toĸúngíkatdlásaunga, ûmavdlungale mátútut suliapilue oĸalugtuarerĸigtarumârpáka.” tupigutsagdlutigdlo pakatsivigdlutigdlo mátútut tuaviordlutik inânit aniáput. (D'Aubigné). AGC 35.2

Wicklifip oĸausê erĸûtitineĸarput. toĸutinane nunarĸatine ilagîngnut rûmnlerissunut akiũssutigssãnik sákortunerpâmik — bîbilimik — tunivai, bîbilimik, tássa inuit Gûtimit ĸáumarĸutigssãnik îvangkîliumigdlo tuniveilugit. tamatuma suliarineĸarnerane akornu- tigssat angnertuvdlutigdlo ĸavsîussut ajugauvfigissariaĸarput. Wicklif perĸîtdliorpoĸ. ilisimarêrpâ ukiut sulivfigssane ikigtuínángorêrsut, ĸanordlo akerdlilerneĸartiginigssane nalúngerêrpâ. taimáitordle Gûtip oĸausiane neriorssûtaussut ĸĩmagsautigalugit ĸunúsanane ingerdlainarpoĸ. anersãkut sángĩssutse pigiuardlugo misiligtagartũngorêrsimavdlunilo inûnermine angnertunerpâmik suliagssaminut piarêrsarneĸarsimavoĸ. kristumiorpagssuit pâtsivêruterugtortitdlugit iluarsaerĸingniartup Lutterworthime palasip igdlumine suliagssaĸ ĸinersimassane túniuvfigâ silatimine anorerssuarneralusôĸ soĸutiginago. AGC 35.3

kîsame suliagssaĸ inerpoĸ — mána tikitdlugo bîbilip tuluit oĸausînut nugterneĸarnera sujugdleĸ. Gûtip oĸausia tuluit nunãnut angmagauvoĸ. mãna iluarsaerĸingniartup toĸo ikuatdlagaunigssardlũnît sujôragiungnaerpai. inuiaĸatigît tuluit ĸáumarĸutigssamik ĸamínaviángitsumik tunisimavai. nunarĸatine bîbilimik tunigamigit ilisimáissutsip inûnerdlungneruvdlo ĸilerutai kigtorarneĸarnigssãne ikiũsimavoĸ sorssungnerne ajugauvdluínartarnernit angnertunerussumik. AGC 36.1

naĸiterissarneĸ sule navssârineĸarsimángingmat bîbilit kigaitsuínarmik ilungersornartuínarmigdlo suliníkut suliarineĸarsínáuput. atuagaĸ pilerigineĸangârmat ássilivdlugo agdlagkumassut ĸavsîúput; kisiáne taimáikaluartoĸ pisiumassut pigssaĸartíniásavdlugit agdlagtûssut ajornartorsiutigât. pisiumassut pigigsârnerussut ilaisa bîbile tamákerdlugo pisiariumassarpât, ilaisalo iláinâ pisiarissarpât. ĸavsîtigut ilaĸutarît ardlagdlit kátutdlutik bîbilisissarput, taimailivdlune Wicklifip bîbiliutâ ilaĸutarîngnut siámariartorpoĸ. AGC 36.2

bîbilip sarĸúmiúnera ilagît pissortaisa uípatdliutigivigpât. mãna akiorniagagssaĸalerput sákûtinik nalerĸutingitdluínartunik atugagssaĸardlutik taimaníkut tuluit nunãne bîbiliuteĸarnigssaĸ inatsisitigut inerterĸutigineĸángilaĸ, tamána tikitdlugo tulugtut pigineĸarsimángingmat. kingorna taimáitunik inatsisitârput, sukangnersumik maleruartíniagaussunik. mãnale palasit akerdlilîgaluartut pivfigssa,ĸaratdlarput bîbilit siaruartisavdlugit. AGC 36.3

Wicklifip suliagssâ nãmagsineĸangajalerpoĸ. sagdlusuíssutsip erfalassua taima sivisutigissumik ĸutdlarsimassane ungasingitsúkut toĸunermigut sapangitagssarilerpâ. Lutterworthime oĸalugfingmine nerdlîviliartitsivdlune tássángáinartumik ilisimajungnaerpoĸ, kingunínguagu tdlo anerningerpoĸ. AGC 36.4

Wicklifip ukiut akugdlît târsiorfiussut sarĸúmerfigai. sujuleĸángilaĸ gûtisiornermik piorsainigssamine túngavigssaussumik suliaĸarsimassumik. Juánasitut kuississutut ingmíkut ítumik suliagssaĸartitauvdlune Wicklif ukiunik nutaussugssanik autdlarnîssûvoĸ. kisiáne sagdlusuissut sarĸúmiússâ ataĸatigĩssuseĸardlunilo nãmagdluá- ssuseĸarpoĸ iluarsaerĸingniartut kingulîsa akimorsimángisãnik, agdlâtdlo ilaisa ukiut huntritigdlit tamatuma kingornagut nagdlersimángisãnik. túngavigssaĸ angnertungârdlunilo ĸajangnaingârmat kingulîsa piorsarĸigtariaĸarsimángilât. AGC 36.5

Wicklifip iluarsaerĸingniartut pingârnerit ilagai. táussuma kingor.nagut sarĸúmersut iláinánguisa nagdlersínauvât mákunatigut: silagssorissutsikut, ersserĸarigsumik erĸarsarníkut, sagdlusuíssúmik aulajangiússiníkut sagdlusuíssúmigdlo igdlersuinerme ĸunusuíssutsíkut. iluarsaerĸingniartup táussuma máko ilisarnaĸutigai: inûtsimigut minguíssuseĸ, ilisimassagssarsiornerme sulinermilo ĸasusuíssuseĸ, aulajaitsumik nâpertuivdluássuseĸ kivfartũssinermilo kristumiutut asangningneĸ ilumôrnerdlo; uvfale ukiut inûvfigissai tarníkut târsiorfiungârdiutigdlo inûnerdlugfiugaluartut. AGC 37.1

Wicklifip píssusia agdlagkat iluartut perorsaissutut avdlangortitsisínaussututdlo píssauneĸarneránik nalunaiautauvoĸ. bîbilip-una Wicklif táunaussúngortíkâ. sagdlusuíssúmik tamatumûna sarĸúmersitaussumik ilungersornerup pigínaunerit tamaisa nutarterdlugitdlo nukigtorsartarpai. isuma ĸutdlarsartardlugulo pâsingnigsinauneĸ sákortusartarpâ. bîbilimik ilisimassagssarsiornerup erĸarsautit, misigíssutsit norĸaineritdlo ilíniarnernit avdlanit tamanit angnertunerungârtumik iluarsiartortísavai. sujunertaĸarníkut, nãmagigtarníkut, nakimáiníkut tarníkutdlo aulajáissutsíkut sákortusautauvoĸ. agdlagkat iluartut ilungersortumigdlo atarĸingnigtumik ilisimassagssarsiorfigineĸarnerisa, ilisimassagssarsiortoĸ, táunaujuartup erĸarsautainut ĸanigdlisísagaluarpât, inuínartut ilisimatusautinik ilíniartitsinikut angutit sarĸúmersitaussartut kíkutdlũnît naierĸiúkáine angutit tarnimíkut pigínauneĸarnerungârdlutigdlo atarĸinarnerungârtunik pingârnerpautitaĸartut sarĸúmersitdlugit. tugsiausiortoĸ oĸarpoĸ: “oĸautsisit pâsilerdlugit ĸáumarsaissarput, ilisimangãngitsunik ilisimalersitsissarput.” (tugs. 119, 130). AGC 37.2

ilisimássutigssat Wicklifip sarĸúmiúsimassai siaruarterneĸartuamtdlarput. isumaĸatigissaisa, Wickliffinik ãmalo lollardinik taineĸartartut, tuluit nunât angalaorfigĩnarnago nunat avdiataoĸ siámarfigalugit îvangkîliumik ilisimassaĸarneĸ nagsatarât. sujuligtaissortik mãna pêrúsimalermat oĸalũssissartut sujornagornit ilungersorneruvdlutik sulinialerput, inugpagssuitdlo katerssũtarput nalunaiainerat tusarnâriartordlugo. ajoĸersugkamingnut akimarnit ilait, agdlâtdlo kúngip nulia, ilángúpait. nunaĸarfingne ĸavsîne inuiaĸatigît inûneráne takugssauvdluartumik nutarterineĸarpoĸ, katûgdlitdlo oĸalugfingne gûtîtsutut ássiliautigissait pîarneĸarput. sivitsúngitsordle bîbilimik ilitsersûtigssaĸarumavdiutik ĸinigaĸarsimassut nãkigtaitsumik malerssugaulerput. tuluit nunãne nâlagaussut píssauneĸarnerulernigssartik pileritsautdlugo Rûmamit tapersersorneĸa- rumavdlutik nangânatik iluarsaerĸingniartut akigait. pernautaussumik tuluit nunãne ikuatdlaissarneĸ îvangkîliumik isumaĸatigingnigtunut akiũnerme sákûtigssatut inatsisitigut túngavilerneĸarpoĸ. martêrit tugdlerîâgínalerput. ilagîngnut akerartortutut nunagissamingnutdlo kigdlũssissutut Nâlagaĸ tordlulavfigĩnarsínauvât. sagdlusuíssutsip ilungersûtigingnigtue issertordlutik oĸalũssissartuáinarput, sapíngisánguamingnik pîtsut igdlúnguine torĸortardlutik, agdlâtdlo nunap iterssaine ĸangátanilo torĸortariaĸarajugtardlutik. AGC 37.3

malerssuineĸ tamaviârúneĸaraluaĸissoĸ ilagîngne inûnerdlungnermik agssuardliutit ilumôrtumik ilungersortumik ĸasusuitsumigdlo níputigineĸartuarput ukiune huntritilingne. taimanikut kristumiûssut sagdlusuíssut iláinakuínaussumik ilisimagaluarpât, kisiáne Gûtip oĸausia asásavdlugulo nâlangniásavdlugo ilíkarsimavât, oĸauserdlo píssutigalugo nâgdliugtitaunermingne nãmagigtarput. apustilit nalânisut inuit ĸavsît nuname pigissatik Kristusip sulíssúneĸarnigssânut tuníssutigissarpait. igdlumingnik arsârneĸángitsut ĸatángutigissatik erĸigsivêrutitaussut nuánârdlutik ínisimatítarpait, nangmingnertaordlo anisitaugângamik ajagtugaoĸatimik atugait nuánârdlutik atulersarpait. ilumôrpoĸ inuit tusintilikûtât malerssortimik ûmigssuineránit ĸunutitauvdlutik ugpernertik akigalugo perĸigsimissutinik atissalerdlutik oĸauserissamingnik utertitsinermingnik nalunaeriartordlutik parnaerússivît ĸimagtarsimagait; kisiáne ikigtũngitsut, angutit akimanernik inuínarnigdlo ilaĸartut, parnaerússivingne nâgdliugtitsivingnilo, nâgdliugtitauvdlutigdlo ikuatdlagaussarput, taimáikaluartordle sagdlusuíssut ĸunusuitdlutik nalunaiautigiuarpât, “nâgdliugtortainut” ilautitaunigssamingnut nikagineĸángínertik nuánârutigalugo. AGC 38.1

Wicklifip agdlagai tássáuput Johan Rusip bøhmenimiup túngavigissai katûgdlit kúkússuterpagssue narrugalugit iluarsaerĸingnigssaĸ sulíssutigileramiuk. taimailivdlutik sagdlusuíssutsip inerititagssai nunane táukunane ingmingnit avíngarúsimaĸissune siaruartineĸarput. Bøhmenimíngãnît sulissutigingningneĸ tamána nunanut avdlanut siaruarpoĸ. inuit erĸarsautait Gûtip oĸausianut taima sivisutigissumik puiorneĸarsimassumut sâgtíneĸarput. Gûtip agssâta iluarsaerĸingnigssarssuaĸ piarêrsalersimavâ. AGC 38.2