IALAM IA KI KHUN
LYNNONG 19—KA JINGKHUID-SNGUR
Ai Jinghikai Ha Ki Aiñtynrai Jong Ka Jingkhuid-Jingsngur. — Ko ki kmie Khristan, la kyrpad ia phi da ka kmie ba phin sngewthuh ia ka jingkit-khlieh kaba shong halor jong phi. to hikai ia ki khun jong phi naduh ka pneh ba kin im ia ka jinglen-lade bad ka jingsynshar ia lade. To pynsan ia ki ba kin don ka long-rynïeng kaba dap-pura bad ka jinglong bakynja mynsiem babha. To shon ha ki jingmut balung jong ki ia ka jingshisha ba U Blei Um shym thmu ba ngin im tang ia ka jingpynhun ia ka jingim bamynta, hynrei na ka bynta ka jingbha bakhadduh-iawai. Kine ki jinghikai kin long kum u symbai uba la bet ha ka khyndew basboh bha, bad kin sei ia u soh uban pynkmen ia ki dohnud jong phi. — Manuscript 44, 1900. IIKK 109.1
Ban da ia ki khun jong ki na ki borktah bapyntngit, ki kmie-ki kpa ki dei ban hikai ia ki ha ki aiñtynrai jong ka jingkhuid-sngur. Kito ki khun kiba ha ka ïing ki pynlong ia ki jingmlien jong ka jingkohnguh bad ka jingsynshar ia lade kin don khyndiat ki jingeh ha ka jingim jong ki ha skul bad kin lait na shibun ki jingpynshoi kiba pynsuhsat ia ki samla. Ki kmie-ki kpa ki dei ban hikai ia ki khun jong ki ban long kiba shisha sha U Blei hapoh baroh ki jinglong-jingman bad ha baroh ki jaka. Ki dei ban ker sawdong ia ki da ki borktah kiba lam ban pynkhlaiñ ia ka jinglong. Bad kum kata ka jinghikai, ki khun, haba la phah sha skul, kin ym long ka daw jong ka jingkhih kulmar lane ka jingkhuslai. Kin long ka jingkyrshan sha ki nonghikai jong ki bad ka nuksa bad ka jingpynshlur sha ki para-khynnah skul jong ki. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 150. IIKK 109.2
To Pynlong Ka Jingsharai Bakhlem Sangeh. — Ki kmie-ki kpa bad ki nongsumar ki dei ban iai-long kiba khuid-sngur ha ka dohnud bad ka jingim lada ki kwah ba ki khun kin long kiba khuid-sngur. Ki dei ban ai ia ka jinghikai badonkam, bad kumk ka jingpynlang sha kane ki dei ban pynlong ka jingsharai kaba khlem sangeh. Man ka sngi ia ki jingpyrkhat bathymmai la pynkhih ha ki jingmut jong ki samla, ia ki jingshon bathymmai la pynlong ha ki dohnud jong ki. Ia ki jingialang paralok ba ki pynlong, ki jaid kot ba ki pule, ia ki jingmlien ba ki iai-ri kyndong — ia kine baroh dei ban iada bha. — Signs of the Times, May 25, 1882. IIKK 109.3
Sumar Ia Ka Ïing Ba Kan Long Kaba Khuid Bad Ba-itynnad. — Ia ka ïing dei ban iai-sumar ba kan long kaba khuid-basngur. Ki kyndong ki bymkhuid, ba la lehklet ha ka ïing kin lam ban pynlong ia ki kyndong bymkhuid-sngur, kiba la lehklet ha ka mynsiem. Ko ki kmie, phi long ki nonghikai pynstad jong ki khun jong phi, bad phi lah ban leh shibun lada phi sdang naduh ba ki dang rit ban pynrung ia ki jingpyrkhat kiba khuid-sngur, da kaba pynbiang ia ki kamra jong ki ha ka rukom kaba khuid, baitynnad, bad bakhring jingmut. — Christian Temperance and Bible Hygiene, sla 142, 143. IIKK 110.1
Da Sumar Bha Ia Ki Jingialang Paralok. — Lada ki kmie-ki kpa ki thrang ba ki khun jong ki kin long ki bakhuid-basngur, ki dei ban ker sawdong ia ki da ki jingialang paralok kum kita kiba U Blei U lah ban iamynjur. — Christian Temperance and Bible Hygiene, sla 142. IIKK 110.2
Da ka jingsumar bha kaba khraw ki kmie-ki kpa ki dei ban iada ia ki khun jong ki na ki jingmlien kiba thurmur, basynjor, kiba pynsniew ia ka mynsiem! Ko ki kpa bad ki kmie, hato phi sngewthuh ia ka jingkitkhlieh kaba shong halor jong phi? Hato phi shah ia ki khun jong phi ban ialang paralok bad kiwei pat ki khynnah khlem da iadon lang ba phin tip kaba kum kaei ka jinghikai ki iohpdiang? Wat shah ia ki ban ialang paralok bad kiwei pat ki khynnah tang para ma ki hi. To ai sha ki ia ka jingsumar bakyrpang jong phi. Man ka janmiet to tip ha-ei ki don bad ki ialeh aïu. Hato ki long kiba khuid ha baroh ki jingmlien jong ki? Hato phi la hikai ia ki halor ki aiñtynrai jong ka jingkhuid-sngur bakynja mynsiem? Lada phi la lyndet ban hikai ia ki u laiñ pa u laiñ, ka hukumk pa ka hukum, hangne khyndiat hangtai khyndiat, wat shah ba sa kawei pat ka sngi kan iaid lait khlem da phla sha ki ia ka jinglehklet jong phi ban leh ia kane. Te sa iathuh ha ki ba phi kut jingmut mynta ban leh ia ka kam kaba U Blei U la ai ha phi. to kyntu ia ki ba kin iashim bynta lem bad phi ha kane ka jingpynthymmai. — Manuscript 119, 1901. IIKK 110.3
Ki paramarjan ki lah ban shah ia ki khun jong ki ba kin wan sha ïing jong phi ban pynlut ia ka por janmiet bad ia ka por miet ruh bad ki khun jong phi. Ha kane don ka jingtynjuh bad ka jingjied na ka bynta jong phi, ban pynsngewsih ia ki paramarjan jong phi da kaba phah leit noh ia ki khun jong ki sha la ka ïing, lane ban pynsngewbha ia ki, bad shah ba kin sahmiet lang bad ki khun jong phi, bad kumne yn ailad ha ki ban shah hikai ha ka jingtip ia kata kaban long ka jingtim sha ki lynter ka jingim. Ban pyllait ia ki khun jong nga na kaba kylla sniew, ngam ju la shah ia ki ban thiah ha kajuh ka palong-thiah, lane ha kajuh ka kamra, bad kiwei pat ki khynnah shynrang, bad nga ju pynkhreh, katkum ka jingdonkam jong ka jingjia, haba iaid lynti, ban siang jingthiah ha madan na ka bynta jong ki, ha ka jaka ban shah ba kin leit iasah lang bad kiwei pat. Nga la pyrshang ban iada ia ki na kaba ialong paralok bad ki khynnah shynrang kiba eh, kiba khlem akor bad nga la buh ha khmat jong ki ia ki jingpynsngewtynnad, ban pynlong ia ka jingtrei jong ki ha ïing kaba kmen-kaba pynsngewbha. Da kaba iaipyntrei bha ia ki jingmut bad ia ki kti jong ki, ki la don khyndiat eh ka por, lane ka jingkwah, ban ialehkai ha surok lem bad kiwei pat ki khynnah shynrang bad ban ioh ia ka jingnang-jingtip jong ka surok bah. — Solemn Appeal, sla 56. IIKK 111.1
Pynïeng Ia Ki Jingker Pyrshah Ia Ka Jingkwah Bapynbrai. — Kito kiba don ka jingkitkhlieh ia ka jingiohkynti jong U Blei ha ki mynsiem bad ki met ki khun jong ki kiba la thaw ha ka dur jong U hi ki dei keiñ ban pynieng ia ki jingker pyrshah ia ka jingpynhun ba-awria jong kane ka juk, kaba pynjot ia ka jingkoit-jingkhiah ha ka met bad ka mynsiem jong ki hajar. Lada ia shibun ki jingsniew bad jingleh runar jong kane ka por la bud-dien shaduh ka daw bashisha jong ki, yn sa pynkitkhlieh sha ka jingbieit jong ki kpa bad ki kmie kiba leh bymsuidñiew halor kane ka sobjek. Ia ka jingkoit-jingkhiah bad ka jingim hi la kñia duh noh sha kane ka jingbieit shaphang kaba ngi lah ban ïam sngewsih kthang. IIKK 111.2
Ko ki kmie-ki kpa, lada phim ai sha ki khun jong phi ia ka jinghikai pynstad kaba U Blei U la pynlong ka kamram jong phi ban ai sha ki, phi hap ai-jingjubab sha U na ka bynta ki jingmih. Ia kine ki jingmih yn ym kerkut tang ha ki khun jong phi. Kumba uwei u shiah-keng ba la pynsah ba un san ha ka lyngkha u pynmih shibun kiwei pat kum ma u, kumta ruh ki pop kiba mih na ka jinglehklet jong phi kin trei ban pynjot ia baroh kiba wan hapoh ka lyngwiar ka jingktah jong ki. — Review and Herald, June 27, 1899. IIKK 112.1
Pyndap Ia Ka Jingmut Da Ki Dur Jong Ka Jingkhuid-sngur. — Ka jingim Khristan ka long kaba don ha ka jinglen-lade bad ka jingsynshar ia lade bakhlem da pud. Kine ki dei ki jinghikai ia kiba dei ban hikai ha ki khun naduh ka jinglong khyllung jong ki. To hikai ia ki, ba ki dei ban iai-leh ia ka jingadkar, ban iaidon ia ka jingkhuid-sngur ha ka jingpyrkhat, ha ka dohnud bad ha ka jingleh, ba ki long ki jong U Blei namarba la thied ia ki da ka dor, da ka snam bakordor jong U Khun baieit jong U keiñ. — Christian Temperance and Bible Hygiene. Sla 145. IIKK 112.2
Lada ha ki snem ba ki jingmut jong ki khun ki dang lung la pyndap ia ki da ki dur ba-itynnad jong ka jingshisha, ka jingkhuid-sngur bad ka jingbha, ia ka jingmad yn pynmlien ha kata kaba sngur bad bashajrong, te ka jingmut-jingpyrkhat jong ki kan ym kylla sniew lane jakhlia noh da kaba suk eh. Katba lada bud ia ka rukom kaba marpyrshah, lada ki jingmut jong ki kmie-ki kpa ki iaipyrkhat ia kiei-kiei kiba pohdor; lada ka jingkren jong ki ka iailong shaphang ki bynta badei ban kyntait noh jong ka jinglong, lada ki iaidon ka jingmlien ban kren khñium kemdaw ia ka rukom leh jong kiwei pat, ki khun-rit kin shim jinghikai na ki ktien bad ka jingñiewbeiñ bad kin bud ia ka nuksa basniew jong ki. Ka jingshon jingmut basniew, kum ka sohkhliang jong ka jingpang ñianglyngkut, kan iaisah ha ki ha ka jingim kaba hadien ruh. IIKK 112.3
U symbai ia uba la bet ha ka jinglong khyllung da ka kmie kaba sumar bniah, kaba sheptieng ia U Blei, un kylla long u dieng jong ka hok, uban phuh syntiew bad sei ia u soh; bad ki jinghikai ba la ai da u kpa uba tieng-burom ia U Blei da ki ktien bad ka nuksa, kumba ka la long ha ka jingim jong U Joseph, kin pynmih ia ka jinglum-ka jingot bakyrhai man ka sngi. — Good Health, January 1880. IIKK 113.1