IALAM IA KI KHUN

10/85

BYNTA III—KI NONGHIKAI BA LA PYNTBIT BHA

LYNNONG 8—LA DONKAM IA KA JINGPYNKHREH

Ia Ka Jingpynkhreh Jong Ka Kmie La Lyndet Khyllah Eh — Ka nonghikai banyngkong jong u khynnah dei ka kmie. Ha ka por ka jingpdiang bakhraw tam bad ka jingsan-jingroi bastet ka jingnang-jingstad jong u ka shong bun eh ha ki kti jong ka. Sha ka la ai nyngkong ia ka lad ban saiñdur ia ka jinglong na ka bynta ka jingbha lane ka jingsniew. Ka dei ban sngewthuh ia ka jingkordor jong ka lad jong ka, bad, kham palat ban ia kiwei pat ki nonghikai, ka dei ban long kaba la pyntbit bha ban pyndonkam ia ka ha ka rukom babha tam. Pynban ym don kawei pat sha kaba ia ka jinghikai pyntbit la pyrkhat khyndiat tam ba yn ai. Ia kata kaba ka borktah jong ka ha kaba ai jinghikai ka long kaba donbor tam bad kaba ktah jngai eh ka dei kata kaba ia ka jingiarap jong ka la pyndonkam khyndiat tam eh. — Education, sla 275. IIKK 59.1

Ka Jingpynkhreh Babniah, Bapura Ka Long Kaba Donkam Kyrkieh. — Kito ha kiba la aiti ia ka jingsumar jong u khynnah rit ki long bunsien kibym tip ei-ei ia ki jingdonkam ka met-ka phad jong u; ki tip khyndiat eh ia ki aiñ ka jingkoit-jingkhiah lane ia ki aiñtynrai jong ka jingsan-jingroi. Lymne ki long kiba la kham pyntbit na ka bynta ka jingsan ha ka jingmut bad ka mynsiem jong u. Ki lah ban long kiba la pyntbit bha ban pyniaid ia ka kam bakhraw lane ban tyngshaiñ ha ka imlang-sahlang; lehse ki la ioh ki jingjop badonburom ha ka thoh-ka tar bad ha ka saians; hynrei ia ka jinghikai ia u khynnah ki donkam khyndiat eh ka jingtip-jingnang. IIKK 59.2

Ha ki kpa kumjuh ruh ha ki kmie ka shong ka jingkitkhlieh na ka bynta ka jinghikai banyngkong kumjuh ruh ka jinghikai pyntbitr bakham hadien jong u khynnah, bad na ka bynta ki kmie-ki kpa ka jingdonkam ia ka jingpynkhreh babniah bad bapura ka long kaba la donkam kyrkieh eh. Shuwa ban shim ha lade hi ia ki kam jong ka jinglong-kpa bad ka jinglong-kmie, ki briew shynrang bad kynthei ki la dei ban tip bha ia ki aiñ-ki hukum jong ka jingsan-jingroi bakynja doh — ia ki aiñ jong ka met-ka phad bad ka jingkoit-jingkhiah, kaba pyntrei ia ki borktah wat shuwa ban kha ia u khun, dei ban tip ia ki aiñ ka jinghiar-pateng, ka jingleh khuid, ka rukom phong jaiñ, ka jingkilan met, bad ka jingsumar ia ki jingpang; ki dei ruh ban sngewthuh ia ki aiñ jong ka jingsan-jingroi ha ka jingmut-jingpyrkhat bad ka jinghikai bakynja mynsiem. . . . IIKK 59.3

Lano-lano ruh ka jingnang-jingstad kan ym pyndep ia baroh ba ka la dei ban pyndep tad haduh ba ia ka jingdonkam eh ia ka jingtrei jong ki kmie-ki kpa la ithuh pura, bad ba la pynioh ha ki ia ka jingpyntbit na ka bynta ki jingkitkhlieh bakyntang. — Education, sla 275, 276. IIKK 60.1

Ki kmie-ki kpa ki dei ban pule bniah ia ki aiñ jong ka mariang. Ki dei ban tip bha ia ki dkhot-met u briew. Bad ia ka jingtrei-kam jong ki dkhot-met ba-iapher ki dei ban sngewthuh bha, ia ka jingiadei jong ki bad ia ka jingshaniah jong kawei-ha-kawei pat. Ki dei ban pule bniah ia ka jingiadei jong ka jingmut-jingpyrkhat sha ki bor jong ka met-ka phad, bad ia ki kyndon ba la donkam eh na ka bynta ka jingtrei-kam bakoit-bakhiah bha jong kawei-pa-kawei. Ban shim ia ki jingkitkhlieh jong ka jinglong kmie-ka jinglong kpa khlem ka jingpynkhreh kaba kum kata ka long ka pop. — Ministry of Healing, sla 380. IIKK 60.2

“Uei Uba Bit Biang?” — Ki kmie-ki kpa ki lah bha shisha ban kylli, “Uei uba bit biang ia kine kiei-kiei ruh?” Tang U Blei U long ka jingbiang-ka jingbit jong ki, bad lada ki iehnoh ia U na ka jingtrei-kam jong ki, khlem da wad ia ka jingiarap bad ka jingsneng jong U, kaba duh jingkyrmen shisha ka jingtrei-kam jong ki. Hynrei da ka jingduwai, da ka jingpule minot ia ka Baibl, bad da ka jingshitrhem bajur ha ka liang jong ki, ki lah ban jop donburom ha kane ka kamram badonkam, bad yn siewkylliang pat shispah shah na ka bynta baroh ka por bad ka jingtrei minot jong ki. . . . Ka tyllong jong ka jingstad ka plie, na kaba ki lah ban ioh ia baroh ka jingtip badonkam ha kane ka liang. — Testimonies, Vol. 4, sla 198. IIKK 60.3

Teng-teng ka dohnud lehse ka la kloi ban duh mynsiem noh; hynrei ka jingsngewthuh ba-im ia ki jingma kiba byrngem ban pynduh ia ka jingsuk bamynta bad kaba lawei jong ki baieit jong ki ka dei ban ialam ia ki kmie-ki kpa Khristan ban wad shitrhem shuh-shuh ia ka jingiarap na u tynrai jong ka jingkhlaiñ bad ka jingstad. Ka dei ban pynlong ia ki kiba kham husiar, kiba kham skhem jingmut, kiba kham jai-jai hynrei kiba ïeng skhem, katba ki ap sharai na ka bynta kine ki mynsiem, kum kita kiban hap ai jingkheiñ. — Review and Herald, August 30, 1881. IIKK 60.4

Kaba Hikai Ia Ki Khun Ka Dawa Ia Ka Jingsngewthuh Ia Ka Mon Jong U Blei. — Ki kmie-ki kpa kim don daw ban ai lada kim don ia ka jingtip shai bad ka jingsngewthuh ia ka mon jong U Blei, khnang ba kin lah ban kohnguh ia ki hukum jong ka hima jong U. Tang kumne keiñ kin lah ban ialam ia ki khun jong ki sha bneng. Ko ki para jong nga shynrang bad kynthei, ka dei ka kamram jong phi ban tip-ban sngewthuh ia ki jingdawa jong U Blei. Kumno phi lah bn hikai pynnang-pynstad ia ki khun jong phi ha kiei-kiei ki jong U Blei lymda ma phi hi phi tip shuwa kaei kaba dei bha bad kaei kaba bakla, lymda phi sngewthuh ba ka jingkohnguh ka mut ka jingim bymjukut bad ka jingbymkohnguh ka mut ka jingiap bymjukut? IIKK 61.1

Ngi dei ban pynlong ia kata ka jingtrei shi lynter jingim ban sngewthuh ia ka mon jong U Blei. Tang lada ngi leh ia kane ngin lah ban hikai ia ki khun jong ngi ha ka rukom kaba dei bha. — Manuscript, 103, 1902. IIKK 61.2

Ka Kot Ai Jinghikai U Blei Kaba Dap Da Ki Jinghikai. — Ki kmie-ki kpa kim lah ban pyndep biang bha ia ki jingkitkhlieh jong ki lymda ki shim ia ka Ktien jong U Blei kum ka rul-ka aiñ ka jingim jong ki, lymda ki sngewthuh ba ki dei ban hikai bad saiñdur kumta ia ka jinglong jong uwei-pa-kawei ka jingkynshew spah jong ki, ki khun baieit jong ki khnang ba ha kaba khadduh kin ioh bat skhem ia ka jingim bymjukut. — Manuscript 84, 1897. IIKK 61.3

Ka Baibl, ka kitab kaba dap da ka jinghikai bakordor, ka dei ban long ka kot pule ha ka jinghikai jong ki. Lada ki hikai ia ki khun jong ki katkum ki aiñ-ki hukum jong ka, ym tang ba kin pynïeng skhem ia ki khun rit jong ki ha ka lynti kaba dei bha, hynrei ki hikai pynnang- pynstad ia lade hi ruh ha ki kamram bakhuid tam jong ki. — Testimonies, Vol. 4, sla 198. IIKK 61.4

Ka kam jong ki kmie-ki kpa ka long ka jingtrei kaba donkam, kaba shongkun; ki kamram kiba shonglyngngeit halor jong ki ki long kiba khraw. Hynrei lada kin pule bniah bha ia ka Ktien jong U Blei, kin shem ha ka shibun ki jingsneng-jinghikai bad shibun ruh ki jingkular bakordor ba la ai sha ki halor kawei ka kyndon, ba ki dei ban trei hok bha ia ka kam jong ki. — Signs of the Times, April 8, 1886. IIKK 62.1

Ki Rul-Ki Aiñ Ia Ki Kmie-Ki Kpa Bad Ia Ki Khun. — U Blei U la ai ia ki rul-ki aiñ na ka bynta ka jingialam ia ki kmie-ki kpa bad ia ki khun. Ia kine ki rul-ki aiñ dei ban bud pyrkhing. Ia ki khun ym dei ban iaipynhun bad da kata ban shah ba kin pyrkhat ki lah ban iaibud ia ki jingkwah jong ki hi khlem da donkam ban pan ia ka jingsneng jong ki kmie-ki kpa jong ki. . . . IIKK 62.2

Na ki rul-ki aiñ ba U Blei U la ai na ka bynta ka jingialam ia ki kmie-ki kpa bad ia ki khun, ym lah satia ban don ka jingiaid-kiar bakhlem long pop. U Blei U khmih lynti ia ki kmie-ki kpa ba kin ai ka jinghikai sha ki khun jong ki kaba iadei bad ki aiñtynrai ka Ktien jong U. Ia ka jingngeit bad ki jingleh dei ban pyniasoh lang. Ia kaei-kaei baroh ba la leh ha ka jingim ha ïing bad ha ka jingim kaba ha skul dei ban leh beit, itynnad bad ryntih bha. — Shithi 9, 1904. IIKK 62.3

Sha Ki Hukum Bad Ka Jingphla. — Ka kam jong kaba ai jingnang-jingstad ha ïing, lada kan pyndep ia baroh kaba U Blei U thmu ba kan pyndep, ka dawa ba ki kmie ki kpa ki dei ban long ki nongpule ba minot ia ki Jingthoh. Ki dei ban long ki nongshah hikai hapoh U Nonghikai bakhraw. Man la ka sngi ka hukum jong ka jingieit bad ka jingsbun ka dei ban don ha ki rmiang-shyntur jong ki. Ki jingim jong ki ki dei ban pynpaw ia ka jingai-ei bad ka jingshisha ia kiba la iohi ha ka jingim jong U Nuksa jong ki. Te hangta ka jingieit ba la pynkyntang khuid kan khum lang ia ki dohnud jong ki kmie-ki kpa bad ki khun, kumta ki samla kin san kiba la pynskhem ha ka jingngeit bad ba la pynsuhthied skhem ha ka jingieit jong U Blei. IIKK 62.4

Haba ka mon bad ki lynti jong U Blei ki kyllong ka mon bad ki lynti jong ki kmie-ki kpa Seventh-day Adventist, ki khun jong ki kin san ban ieit, ban ñiewburom bad ban kohnguh ia U Blei. U Soitan un ym lah ban ioh synshar ia ki jingmut jong ki, naba ia ki la hikai pynnang-pynstad ban ñiew ia ka Ktien jong U Trai kum kaba ha khlieh duh, bad ki bishar tynjuh ia kawei-pa-kawei ka jingiashem kaba wan sha ki da ka hukum bad ka jingphla. — Shithi 356, 1907. IIKK 63.1

Lada La Leh Klet, Siewspah Noh Ia Ka Por. — Ki kmie-ki kpa ki dei ban pule bniah ia ka Ktien jong U Blei na ka bynta ia lade hi bad ruh na ka bynta ki long-ïing jong ki. Hynrei ha ka jaka kane, ia shibun ki khun-ki khynnah la ieh ba kin san khlem da hikai ei-ei, khlem da synshar, khlem da sneng pynbeit. Ki kmie-ki kpa mynta ki dei ban leh ia kaei-kaei baroh hapoh ka bor jong ki ban siewspah noh ia ka jingleh-klet jong ki bad buh ia ki khun jong ki ha kaba kin don hapoh ka borktah kaba bha tam. — Manuscript 76,1905. IIKK 63.2

Te kumta to ïit bniah ia ki Jingthoh, ko ki kmie-ki kpa. To wat long tang ki nongiohsngew; hynrei ki nongleh keiñ ia ka Ktien. To pyndep pura bha ia ka kyrdan ha kaba ai jinghikai sha ki khun jong phi. — Manuscript 57,1897. IIKK 63.3

Ka Rul-Ka Aiñ Kaba Ialam: Kaei Kaba U Trai U Ong? Ka kam jong baroh ki kmie-ki kpa ka long ban hikai ia ki khun jong ki ha ka lynti jong U Trai. Kane kam dei ka kam ia kaba lah ban kheiñ sting, lane ban kyntait sharud, khlem da iohpdiang ia ka jingbym sngewbha jong U Blei. Ym shym la khot ia ngi ban rai kaei ka rukom trei kiwei pat kin bud, lane kumno ngin trei da kaba suk eh, hynrei, Kaei kaba U Trai U ong? Lymne ki kmie-ki kpa ne ki khun kin lah ban ioh jingsuk lane ka jingkmen lane ka jingjahthait jong ka mynsiem ha ka lynti kaba bakla. Hynrei haba ka jingsheptieng ia U Blei ka synshar ha ka dohnud, ba la pyniasoh bad ka jingieit ia U Jisu, ia ka jingsuk bad ka jingkmen yn sngew. IIKK 63.4

Ko ki kmie-ki kpa, pynpyiar ia ka Ktien jong U Blei ha khmat jong Uta Uba pule ia ka dohnud jong phi bad ia kawei-pa-kawei kaba rieh, bad to kylli, Kaei kaba ka Jingthoh ka ong? Kane ka dei ban long ka rul-ka aiñ ka jingim jong phi. Kito kiba don ka jingieit ia ki mynsiem kin ym sngap jar-jar haba ki iohi ia ka jingma jong ki. La pynthikna ha ngi ba ym don kaei-kaei lait na ka jingshisha jong U Blei kaba lah ban pynstad ia ki kmie-ki kpa ha kaba trei bad ki jingmut jong ki briew, bad ban iaipynlong ia ki kumta. — Review and Herald, March 30, 1897. IIKK 63.5

Ka Jingpynkhreh Marwei-Marwei. — Lada don ka kamram kaba kham hajrong ban ia kawei pat kaba dawa ia ka jingpynsan-pynroi ia ka jingmut, ha kaba ki bor ka jingpyrkhat bad ka met ki dawa ia ka jingsngew babha, bakoit-bakhiah bad bakhlaiñ, kata ka kam ka dei ka jinghikai ia ki khun. — Pacific Health Journal, June, 1890. IIKK 64.1

Haba khmih bha ia ka kamram bamarwei-marwei jong ki kmie, kawei-pa-kawei ka briew ka dei ban pynsan ia ka jingmut kaba ryntih bad ka jinglong kaba khuid-sngur, da kaba pynphalang tang ia kaba shisha, kaba bha, bad kaba itynnad. Ka tnga bad ka kmie ka lah ban tehsong ia u tnga bad ia ki khun jong ka sha ka dohnud jong ka da ka jingieit kabym duh noh, ia kaba la pyni shai ha ki ktien bajem jai-jai bad ka akor babha, kaba long kum ka rul-ka aiñ, ia kaba yn pyrthuh-bud da ki khun jong ka. — Pacific Health Journal, September, 1890. IIKK 64.2

Ko Ka Kmie, Kane Ka Long Ka Kam Bakyntang Jong phi. — Ko ka para jong nga, U Khrist U la pynkhamti sha phi ia ka kam bakyntang jong kaba hikai ia ki hukum jong U sha ki khun jong phi. Khnang ban tbit bha ha kane ka kam, phi hi ruh phi donkam ban im ha ka jingkohnguh ia baroh ki aiñ-ki hukum jong U. To pynmlien ha ka jingkohnguh basharai bha ia kawei-pa-kawei ka ktien bad ka jingleh. To sumar minot eh ia ki ktien jong phi. To jop ia baroh ka jinglaw-law jong ka jingdom, lada pynpaw ia ka, kan iarap ia u nongshun ban pynlong ia ka jingim hapoh ïing kabym iamynjur bad kabym sngewtynnad na ka bynta ki khun jong phi. — Shithi 47a, 1902. IIKK 64.3

Trei Da Ka Jingiasoh Bad Ka Bor Blei. — Ko ki kmie, to ai ba ki dohnud jong phi kin iaiplie ban iohpdiang ia ka jinghikai jong U Blei, iaikynmaw ruh ia ka jingshisha ba phi dei ban leh la kajong ka bynta ha kaba pyniadei sha ka mon jong U Blei. Phi dei ban iaibuh ia lade ha ka jingshai bad iaiwad jingstad na U Blei, ba phin tip kumno ban leh, ba phin pdiang ithuh ia U Blei kum u nongtrei bakongsan, bad phin sngewthuh ba phi long ka nongtrei lang bad U. To ai ba ia ka dohnud jong phi yn khring sha ka jingpyrkhat jylliew ia kiei-kiei kiba kynja bneng. Pyntrei-kam ia ki talent ba la ai ha phi da U Blei ha kaba leh ia ki kamram kiba U la buh halor jong phi kum ka kmie, bad to trei da ka jingiasoh bad ka bor bad ki atiar bakynja-blei. To trei minot, bad, “lada phi bam ne lade phi dih, ne lada phi leh ei-ei ruh, to leh phi ia kiei-kiei baroh ia kaban pyndonburom ia U Blei.” — Signs of the Times, April 9, 1896. IIKK 64.4

Ka kmie ka dei ban aiti ia lade bad ia ki khun jong ka sha ka jingsumar jong U Nongsiewspah Uba sngewlem. Da kaba shitrhem, kaba iaishah, kaba shlur eh, ka dei ban iaiwad ban nang pynbha shuh-shuh ia ki bor-ki jinglah jong ka hi, khnang ba kan lah ban pyndonkam hok ia ki bor bahakhlieh duh jong ka jingmut ha kaba hikai ia ki khun jong ka. Ka dei ban pynlong ka jingthmu bahakhliehduh jong ka ban ai ha ki khun jong ka ia ka jingnang-jingstad kaban iohpdiang ia ka jingmynjur jong U Blei. Katba ka shim ia ka kam jong ka da kaba sngewthuh shai kan iohpdiang ia ka bor ban leh bha ia ka bynta jong ka. — Signs of the Times, April 3, 1901. IIKK 65.1

Ka kmie ka dei ban sngew ia ka jingdonkam jong ka ia ka jingialam jong U Mynsiem Bakhuid, ba ma ka hi kan ioh ia ka jingiashem banylla ha ka jingpyndem sha ka lynti bad ka mon jong U Blei. Te, da ka jingai-ei jong U Khrist, ka lah ban long ka nonghikai kaba jai-jai, kaba stad, kaba ieit jong ki khun jong ka. — Review and Herald, May 10, 1898. IIKK 65.2

Lada Phi La Sdang Bakla. — Sha ki kmie-ki kpa kiba la sdang bakla ia ka jinghikai jong ki, ngan ong, Wat sngewsih kutlad. Phi donkam ban kylla kaba mut shisha bad wan sha U Blei. Phi donkam ia ka mynsiem bashisha jong ka jingkohnguh ia ka Ktien jong U Blei. Phi dei ban pynlong ki jingpynthymmai baskhem shisha ha ki dustur bad ki rukom leh jong phi hi, da kaba pyniadei ia ka jingim jong phi sha ki aiñtynrai bapynim jong ka hukum jong U Blei. Haba phi leh ia kane, phin don ia ka hok jong U Khrist kaba trei ha kata ka hukum, namarba phi ieit ia U Blei bad ithuh ia ka hukum jong U kum ka jingpynpaw shai ia ka jinglong jong U. Ka jingngeit bashisha ha ki jingleh ka hok jong U Khrist kam long ka jingpynsngewbha shabar. Ka long kaba donkam tam ba phi wallam ia ki jinglong jong U Khrist sha ka jingim bad ka jinglong jong phi hi, bad hikai pynnang-pynstad ia ki khun jong phi da ka jingialeh bademdiap ba kin long kiba kohnguh ia ki hukum jong U Blei. ka “Kumne ong U Trai” ka dei ban ialam ia phi ha baroh ki jingthmu jong phi ia ka jingnang-jingstad. . . . IIKK 65.3

To ai ba yn don ka jingkylla kaba mut bajylliew bad bapaka ha khmat U Blei. To sdang ia ka snem . . . da kaba wad shitrhem ia U Blei na ka bynta ka jingai-ei, na ka bynta ka jingsngewthuh bakynja mynsiem ban shem ia ki jingduna ha ka kam jong ka mynnor. To kylla kaba mut ha khmat U Blei na ka bynta ka kam kaba phi la lyndet kum ki mishoneri ha la ka ïing. — Manuscript 12, 1898 IIKK 66.1

Kane ka dei ka sngi jong phi ha ka jingpynkhamti, ka sngi jong phi ha ka jingkitkhlieh bad ka lad. Shen kan sa wan ka sngi jong phi ha kaba ai jingkheiñ. To shim ia ka kam-ka jingtrei jong phi da ka jingduwai bashitrhem bad ka jingtrei bahok-baiaineh. To hikai ia ki khun jong phi ba ka long ka lad-ka kabu jong ki ban iohpdiang man ka sngi ia ka jingpynbaptis jong U Mynsiem Bakhuid. To ai ba U Khrist Un shem ia phi kum ka kti kaba iarap jong U ban pyndep ia ki jingthmu jong U. Da ka jingduwai phi lah ban ioh ia ka jingiashem kaban pynlong ia ka jingtrei-ka jingshakri jong phi na ka bynta ki khun jong phi ka jingjop kaba janai. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 131. IIKK 66.2