Ki Kam Jong Ki Apostol

11.—Ka Gospel Ha Samaria

(La Pynshong Nongrim __ Ki Kam 8.

Hadien ka jingiap jong U Stephan la khie buk ka jingpynshitombein kaba khlem isynei ia ki bangeit ha Jerusalem haduh ba “la pynsakma ia ki baroh kylleng ki ri Judia bad Samaria.” U Saul “u la pynjot ia ka balang, u da leit rung man la ka iing, bad haba u la ring noh ia ki briew shynrang bad kynthei, u la ai noh ia ki sha ka iing byndi.” Shaphang ka jingshitrhem jong u ha kane ka kam runar u la ong ha ka por kaba kham hadien: “Nga shisha nga la ju tharai ha lade, ba ka dei ia nga ban leh shibun kiei-kiei ruh pyrshah ia ka kyrteng U Jisu u nong-Nasaret. Ia kane nga la leh ruh ha Jerusalem: bad shibun ki riewkhuid nga la set ha ki iing-byndi. . . . Da kaba pynshitom ruh ia ki bunsien ha ki synagog baroh, nga la ju ialeh ban pynbor ia ki ban krenbein-blei; bad haba nga la bitar lamwir shikatdei eh ia ki, nga la ju leh bein ia ki wat haduh ki nongbah kiba palat ilaka.” Ba U Stephan um dei tang ma u hi uba la shah ia ka jingiap la lah ban iohi na ki ktien jong U Saul hi, “Bad mynba la pyniap noh ia ki, nga la noh ia u mawria ba iakohnguh.” Ki Kam 26:9-11. KJA 51.1

Hamar kane ka por jong ka jingma bakhraw U Nikodimos u la mih sha khmat ha ka jingpynbna khlem jingsheptieng ia ka jingngeit jong u ha U Nongpynim Uba la shah sahnarphna. U Nikodimos u la long u dkhot jong ka Sanhedrin bad ryngkat bad kiwei la pynkhih mynsiem da ka jinghikai jong U Jisu. Katba u la iohi ia ki kam baphylla jong U Khrist, ka jingpynkynduh mynsiem ka la skhem ha ka jingmut jong u ba une u dei U Balaphah jong U Blei. Namar u la sngew sarong palat ban phla ha kaba paw ba u la sngewsynei eh ia U Nonghikai Uba na Galilaia, u la wad ia ka jingiakren ha kaba rieh. Ha kane ka jingiakren U Jisu U la pynpaw shai sha u ia ka lad jong ka jingpynim bad ia ka kam-ka jingtrei jong U sha ka pyrthei, pynban katta ruh U Nikodimos u la pyntud. U la buhrieh ia ka jingshisha hapoh ka dohnud jong u, bad lai snem kynthih ym shym la paw khyndiat ruh ka jingsei-soh. Hynrei katba U Nikodimos um shym la phla ia U Khrist haba paw, hapoh ka dorbar Sanhedrin pat bunsien u la pakhang ia ki jingsylla sniew jong ki lyngdoh ban pyniap ia U. Ha kaba khadduh haba la kyntiew ia U Khrist halor ka diengphna, U Nikodimos u la kynmaw ia ki ktien ba U la kren sha u ha ka jingiakren mynmiet halor u Lum Olib, “Kumba U Moses ruh u la kyntiew ia uta u bsein ha ka ri-khlaw, kumta ruh ka dei ba yn kyntiew ia U Khun u briew” (Ioannis 3:14); bad u la iohi ha U Jisu ia U Nongsiewspah jong ka pyrthei. KJA 51.2

Ryngkat bad U Joseph Arimathia, U Nikodimos u la kit ia ka jinglut-jingsep jong ka jingtep ia U Jisu. Ki synran ki la sheptieng ban pyni ia lade ha kaba paw kum ki nongbud jong U Khrist, hynrei U Nikodimos bad U Joseph ki la wan da ka jingshlur ban iarap ia ki. Ia ka jingiarap jong kine ki riewspah bad kiba la niewburom la donkam shibun eh ha kata ka kynta jong ka jingdum. Ki la lah ban leh na ka bynta U Kynrad jong ki Uba la iap ia kata kaban ym long kaba lah ia ki synran ki baduk bapli ba kin leh; bad ka spah lem bad ka borktah bakhraw ka la iada ia ki, ha ka bynta babun, na ka jingshun jong ki lyngdoh bad ki nongsynshar. KJA 51.3

Mynta, haba ki Jiw ki la iapyrshang ban pynjot noh ia ka balang badanglung, U Nikodimos u la mih sha khmat na ka bynta ka jingiada ia ka. Ym dei shuh uba lehkiar bad uba iaikylli, u la pynshlur ia ka jingngeit jong ki synran bad u la pyndonkam ia ka spah jong u ha kaba iarap bad kyrshan ia ka balang ha Jerusalem bad ha kaba pyniaid shaphrang ia ka kam jong ka gospel. Kito kiba ha ki sngi bamynshuwa ki la niewburom eh ia u, mynta pat ki la krenbein bad la pynshitombein ia u, bad u la kylla duk ha ki mar-ki mata jong ka pyrthei; pynban um shym la jynthut ha ka jingiada ia ka jingngeit jong u. KJA 51.4

Ka jingpynshitom kaba la wan halor ka balang ha Jerusalem ka la pynmih ia ka jingpyniaid stet ia ka kam jong ka gospel. Ka jingjop ka la bud ia ka jingialap ia ka ktien ha kata ka jaka, bad la don ka jingma ba ki synran kin iaisah slem eh hangta, khlem da pynleit jingmut ia ka jingpynkhamti jong U Nongpynim ban leit sha ka pyrthei baroh. Da kaba klet ba ia ka bor-ka jingkhlain ban ialeh pyrshah ia ka jingsniew la ioh bha eh da ka jingtrei bashitrhem ban tur shaphrang, ki la sdang ban pyrkhat ba kim don ka kam kaba donkam katta-katta kat ka jingiada ia ka balang ha Jerusalem na ki jingialeh jong u nongshun. Ha ka jaka ban hikai pyntbit ia ki bangeit thymmai ban leit rah ia ka gospel sha kito kibym pat shym la iohsngew ia ka, ki la don ha ka jingma ban pdiang ia ka rukom im kaban ialam ia baroh ban sngewhun ha kata kaba la dep trei. Ban pynsaphred ia ki nongmih-khmat jong U sha kylleng ki jaka, ha kiba ki la lah ban trei na ka bynta kiwei, U Blei U la shah ia ka jingpynshitombein ban wan halor jong ki. Haba la beh-bein na Jerusalem, ki bangeit “ki la leit kylleng-kylleng ki da ialap ia kata ka ktien.” KJA 51.5

Hapdeng kito sha kiba U Nongpynim U la ai ia ka hukum pynkhamti, “To khie da leit noh ma phi, to pynlong synran ia ki bynriew baroh” (Mathaios 28:19), la don shibun kiba na ka kyrdan barit jong ka jingim __ ki briew shynrang bad kynthei kiba la kut jingmut ban bud ia ka nuksa ka jingshakri bymkhwan-lade jong U. Sha kine ki briew ha ki kyrdan barit, kumjuh ruh sha ki synran kiba la don ryngkat bad U Nongpynim ha ka por ka jingshakri jong U ha pyrthei, la ai ha ki ia ka jingpynkhamti bakordor. Ki la dei ban leit rah sha ka pyrthei ia ka khubor bakmen jong ka jingpynim lyngba U Khrist. KJA 51.6

Haba la pynsaphred ia ki da ka jingpynshitombein ki la leit mih kiba la pyndap da ka jingshitrhem ban ialap. Ki la sngewthuh ia ka jingkit-khlieh ha ka kam jong ki. Ki la tip ba ki la bat ha ki kti jong ki ia u kpu ka jingim na ka bynta ka pyrthei kaba iap-thngan; bad ia ki la pynkhih da ka jingieit jong U Khrist ban kdiah ia une u kpu ban sam sha baroh kiba kyrduh. U Trai U la trei phylla lyngba jong ki. Kat shaba ki la leit, ia kiba pang la pynkhiah bad kiba duk ki la ioh ia ka gospel ba la ialap sha ki. KJA 52.1

U Philip, uwei na ki hynniew ngut ki tymmen-basan, u la long hapdeng kito kiba la shahbeh-bein na Jerusalem. “U la leit hiar sha ka shnong Samaria, bad u la ialap ia U Khrist ha ki. Te ki paidbah ki la shah-shkor da kawei ka jingmut ia kita kiei-kiei ruh kiba la kren da U Philip, haba ki la iohsngew bad ki la iohi ia kita ki dak khyllah kiba u la leh. Namar ki mynsiem bymkhuid. . . ki la mih noh na shibun ha kiba ki la ju shong: shibun kiba la pang iap shiliang, bad kiba dkoh, la pynkhiah. Te la don ka jingkmen bakhraw ha kata ka shnong.” KJA 52.2

Ka khubor jong U Khrist sha ka kynthei Samaria bad kaba U la iakren harud ka pung-um jong U Jakob ka la seisoh. Hadien kaba shah-shkor sha ki ktien jong U, ka kynthei ka la leit sha ki rangbah jong ka nongbah, ka da ong, “To ale, to khmih ia u briew uba la iathuh ha nga ia kiei-kiei baroh kat kiba nga la leh: une u long ne-em uta U Khrist?” Ki la ialeit bad ka, ki la iohsngew ia U Jisu, bad ki la ngeit ha U. Da ka jingkwah eh ban iohsngew shuh-shuh, ki la kyrpad ia U ban iaisah. Jin ar sngi U la iaisah bad ki, “te kham bun shuh-shuh ki la ngeit namar ka ktien jong u hi.” Ioannis 4:29,41. KJA 52.3

Bad haba ia ki synran jong U la beh noh na Jerusalem, katto-katne ki la shem ha Samaria ia ka jaka kaba shngain bha ban sah. Ki nong-Samaria ki la khot sngewbha ia kine ki nongrah-khubor jong ka gospel, bad kiba kylla kaba mut napdeng ki Jiw ki la lum ia ki mynsiem bakordor hapdeng jong kito kiba la long shisien ki nongshun bakthang tam jong ki. KJA 52.4

Ia ka jingtrei jong U Philip ha Samaria la buh dak da ka jingjop bakhraw, bad, haba la pynshlur kumne, u la phah ktien sha Jerusalem na ka bynta ka jingiarap. Mynta ki apostol ki la sngewthuh kham shai ia ka jingmut jong ki ktien U Khrist, “Phin long ki nongphla ia nga ha Jerusalem, bad ha Judia baroh, bad ha Samaria, bad haduh bakut ka pyrthei.” Ki Kam 1:8. KJA 52.5

Katba U Philip u la dang don ha Samaria, la bthah ia u da u nonglam-khubor bakynja-bneng ban “leit ruh shaphang shathie sha kata ka lynti kaba leit hiar na Jerusalem sha Gasa. . . . Kumta u la ieng bad u la leit.” Um shym la kylli artatien ia kata ka jingkhot, lymne um shym la pyntud ban kohnguh; naba u la nang ia ka jingsneng-jinghikai jong ka jingpyniadei sha ka mon jong U Blei. KJA 52.6

“Te ha khmih, u briew na Ithiopia, u iunukh uba khraw bor hapoh Ka Kandasi ka syiem ki nong-Ithiopia, uba long halor ka jingkynshew jong ka baroh, uba la wan ban mane sha Jerusalem, ba u dang leit phai, u da shong ha ka kali jong u bad u dang pule ia U Isaiah u nongiathuhlypa.” Une u nong-Ithiopia u la long u briew uba don ka nam babha bad ka bor-ktah kaba iar. U Blei U la iohi ba ynda u kylla kaba mut un ai sha kiwei ia ka jingshai kaba u la ioh-pdiang bad un don ka borktah kaba khlain na ka bynta ka gospel. Ki angel jong U Blei ki la synran ia une u nongwad ia ka jingshai, bad ia u la iai-khring sha U Nongpynim. Da ka jingshakri jong U Mynsiem Bakhuid U Trai U la wallam ia u ban iashem bad u briew uba la lah ban ialam ia u sha ka jingshai. KJA 52.7

La bthah ia U Philip ban leit sha une u nong-Ithiopia bad batai ha u ia ka jingiathuh-lypa kaba u la dang pule. “Khie leit hajan,” U Mynsiem U la ong, “to snoh ruh ha kane ka kali.” Katba U Philip u la leit hajan, u la kylli ia u iunukh, “Me shemphang ia kata kaba me pule? U la iathuh te, Kumno nga lah, lymda don uno-uno uban ialam ia nga? Bad u la kyrpad ia U Philip ban wan kiew bad shong ryngkat bad u.” Ka jingthoh kaba u la pule ka dei ka jingiathuhlypa jong U Isaiah shaphang U Khrist: “Kum ka langbrot la ialam noh ia u sha ka jingpyniap; bad kum i khun langbrot ba sngap jar ha khmat u nongot shniuh jong i, kumta um ang la ka shyntur: ha ka jinglong rit jong u la shim noh ia ka jingbishar jong u: hynrei uei uban iathuh ia ka jingkha pateng jong u? naba la shim noh ia ka jingim jong u na ka khyndew.” KJA 52.8

“Shaphang jongno u nongiathuhlypa u kren ia kane?” u iunukh u la kylli, “shaphang ia lade hi, ne shaphang uwei pat?” Ynda kumta U Philip u la plie sha u ia ka jingshisha bakhraw jong ka jingsiewspah. Da kaba sdang na kajuh ka jingthoh, “u la ialap ha u ia U Jisu.” KJA 52.9

Ka dohnud uta u briew ka la kyndeh da ka jingsngewtynnad katba ia ki Jingthoh la batai ha u; bad haba uta u synran u la dep, u la kloi ban pdiang ia ka jingshai ba la ai. Um shym la pynlong ia ka kyrdan bakhraw ba-kynja pyrthei jong u kum ka jingaidaw na ka bynta ban kyntait ia ka gospel. “Te katba ki nang ialeit ha kata ka lynti, ki la iapoi ha kawei ka um; te u iunukh u la ong, Ha khmih, ka um; kaei ba pynpep ban pynbaptis ia nga? Te U Philip u la ong, Lada me ngeit na la ka dohnud baroh, me lah. U la iathuh bad u la ong, Nga ngeit ba U Jisu Khrist u long U Khun U Blei. Te u la hukum ban pynsangeh ia ka kali: bad ki la ialeit hiar baroh arngut sha kata ka um, U Philip bad uta u iunukh de; bad u la pynbaptis ia u. KJA 53.1

“Te haba ki la iawan kiew na kata ka um, U Mynsiem U Trai u la rah noh ia U Philip, bad uta u iunukh um shym la iohi shuh ia u, naba u la nang leit ha ka lynti jong u da kaba kmen. Hynrei ia U Philip la shem ha Asotos: te katba u dang iaid lyngba u la ialap ia ka gospel ha ki shnong baroh, haduh ba u la poi sha Kaisaria.” KJA 53.2

Une u nong-Ithiopia u mihpli ia ka kynhun kiba bun ki briew kiba donkam ba yn hikai da ki nongialap kiba kum U Philip __ ki briew kiban iohsngew ia ka ktien jong U Blei bad ban leit kat shaba U phah ia ki. Don shibun kiba pule ia ki Jingthoh kibym lah ban sngewthuh ia ka jingmut bashisha jong ki. Ha kylleng ka pyrthei ki briew shynrang bad kynthei ki iakhmih shain da ka jingthrang sha bneng. Ki jingduwai bad ki ummat lem bad ki jingkylli ki kiew shajrong na ki mynsiem kiba kwah dik-dik ia ka jingshai, ia ka jingai-ei, ia U Mynsiem Bakhuid. Shibun ki don ha tmier u pud jong ka hima, ki da ap tang ba yn khot-yn lum ia ki. KJA 53.3

U angel u la ialam lynti ia U Philip sha uta uba dang wad ia ka jingshai bad uba la kloi ban pdiang ia ka gospel, bad mynta ki sngi ki angel kin btin-kin ialam beit ia ki sienjam jong kito ki nongtrei kiban shah ia U Mynsiem Bakhuid ban pynkyntang ia ki thylliej bad pynkhuid bad pynlong donburom ia ki dohnud jong ki. U angel ia uba la phah sha U Philip u la lah eh ban leh ia kata ka kam na ka bynta u nong-Ithiopia, hynrei kane kam dei ka rukom trei jong U Blei. Ka dei ka jingthmu jong U ba ki briew kin trei na ka bynta ki para-briew jong ki. KJA 53.4

Ha ka jingpynkhamti ba la ai sha ki synran kiba nyngkong, ki bangeit ha kawei-pa-kawei ka juk ki la iashim bynta. Uwei-pa-uwei uba la pdiang ia ka gospel la ai ha u ia ka jingshisha bakyntang ban ai sha ka pyrthei. Ki briew baiai-neh jong U Blei ki la ju long barobor ki nongialap kiba tur shaphrang, ki da pynkyntang ia ki jingdon-jingem jong ki namar ka burom ka kyrteng jong U bad ki pyndonkam bha ia ki sap-ki phong jong ki ha ka kam ka jingshakri jong U. KJA 53.5

Ka jingtrei bymkhwan-lade jong ki Khristan mynnor ka dei ban long ka nuksa bad ka jingpyrsad mynsiem ia ngi. Ki dkhot jong ka balang U Blei ki dei ban long kiba shitrhem ha ki kam babha bad kaba iaid ha ki sienjam jong Uta Uba la iaid kylleng U da leh ia ki kam babha. Da ki dohnud kiba la dap da ka jingsngewlem bad ka jingisynei, ki dei ban shakri ia kito kiba donkam jingiarap, da kaba wallam sha ki nongpop ia ka jingtip ia ka jingieit jong U Nongpynim. Kaba kum kata ka kam ka dawa ia ka jingtrei shitom, hynrei ka wallam ia ka bainong bakordor. Kito kiba trei ia ka da ka jingsngur jong ka jingthmu kin iohi ia ki mynsiem ba la khring sha U Nongpynim, naba ka borktah kaba don ryngkat bad ka jingpyndep ia ka jingpynkupbor bakynja-blei ka long kabym lah ban iapyrshah. KJA 53.6

Ym dei tang ha ki pastor ba la dep pynkyntang ka shong ka jingkit-khlieh ban leit shaphrang ban pyndep ia kane ka jingpynkhamti. Uwei-pa-uwei uba la pdiang ia U Khrist la khot ia u ban trei na ka bynta ka jingpynim ia ki para-briew jong u. “U Mynsiem bad kata ka nongleit-kurim ki ia-ong, To wan. Bad uta uba iohsngew to un ong, To wan.” Jingpynpaw 22:17. Ka jingpynkhamti ban ai ia kane ka jingkhot sngewbha ka kynthup ia ka balang baroh phar. Uwei-pa-uwei uba la iohsgew ia kane ka jingkhot sngewbha u dei ban pynsawa pat ia ka khubor na u lum bad ka them, da kaba ong, “To wan.” KJA 53.7

Ka long ka jingbakla bama shibun ban pyrkhat ba ka kam pynim ia ki mynsiem ka shong tang ha ki nongialap ba la pynkyrpang. Ia u bangeit barit, uba la pynkyntang ia lade ha uba U Kynrad jong ka brisoh U la buh ia ka jingkit na ka bynta ki mynsiem dei ban ai jingpynshlur da ki rangbah ha kiba U Trai U la buh ia ki jingkit-khlieh kiba kham khraw. Kito kiba ieng kum ki nongialam ha ka balang jong U Blei ki dei ban sngewthuh ba ia ka jingpynkhamti jong U Nongpynim la ai sha baroh kiba ngeit ha ka kyrteng jong U. U Blei Un phah sha ka brisoh jong U shibun ia kibym shym la pynkyntang sha ka kam ialap da kaba buh ia ki kti halor ka khlieh jong ki. KJA 54.1

Da ki spah, hooid, da ki hajar, kiba la iohsngew ia ka gospel jong ka jingpynim ki dang ia-ieng alhia ha ka jaka-iew, haba ki la dei ban iatrei minot ia kano-re-kano ka jaid kam ka jingshakri. Sha kine U Khrist U ong, “Balei phi ia-ieng kai hangne baroh shi sngi?” bad U ong shuh-shuh, “To khie leit ma phi ruh sha kata ka brisoh.” Mathaios 20:6,7. Balei ba kham bun shuh-shuh kim phai-ktien ban pdiang ia ka jingkhot? Hato ka dei namarba ki pyrkhat ia lade kiba la pyllait na kaba ieng ha ka pulpit? To ai ba kin sngewthuh ba ka don ka kam bakhraw ia kaba dei ban leh shabar jngai na ka pulpit da ki hajar ki dkhot balang kiba la aiti bad pynkyntang ia lade. KJA 54.2

La slem U Blei U la ap ba ka mynsiem jong ka jingtrei-jingshakri kan bat ia ka balang baroh phar khnang ba uwei-pa-uwei un trei minot na ka bynta jong U katkum ka sap-ka jinglah jong u. Ynda ki dkhot jong ka balang U Blei ki trei ia ka kam ba la pynkhamti ha ki sha ki lyngkha badonkam ha shnong lajong bad shajngai ruh, kum ka jingpyndep ia ka jingpynkhamti jong ka gospel, ia ka pyrthei baroh kawei shen yn sa maham bad U Trai Jisu Un wan pat sha kane ka pyrthei da ka bor bad ka burom bakhraw. “Te ia kane ka gospel jong ka hima yn ialap ha ka pyrthei baroh, ia kaban long ka jingphla ha ki kynja bynriew baroh; ynda kumta kein kan jia kata kaba kut.” Mathaios 24:14. KJA 54.3