Ki Kam Jong Ki Apostol
8.—Ha Khmat Ka Sanhedrin
(La Pynshong Nongrim __ Ki Kam 5:12-42)
Ka la dei ka diengphna, ka atiar jong ka jinglehrain bad ka jingpynshitom bashyrkhei, kaba la wallam ka jingkyrmen bad ka jingpynim sha ka pyrthei. Ki synran ki la long tang ki riewpaidbah, kiba khlem ka burom bad ka spah, kibym don atiar ei-ei lait na ka ktien jong U Blei; pynban ha ka bor jong U Khrist ki la leit mih ban iathuh ia ka khubor baphylla jong ka shyngoid bad ka diengphna, bad ban jop thiaw halor ka jingiapyrshah baroh. Khlem ka burom bakynja pyrthei lane ka jingpdiang ithuh jong ka pyrthei, ki la long ki riewshlur jong ka jingngeit. Na ki rymiang shyntur jong ki la mih ki ktien bapnah bakynja-blei kiba la pynkhih jur ia ka pyrthei. KJA 39.1
Ha Jerusalem, ha kaba la shong jylliew eh ka jingiapyrshah, bad ha kaba ki jingpyrkhat bakulmar tam ki la jyllei shaphang Uta ia Uba la sahnarphna kum u nongkam-sniew, ki synran ki la iai-kren da ka jingshlur ia ki ktien ka jingim, ki da pyni ha khmat ki Jiw ia ka jingtrei bad ka jingshakri jong U Khrist, ia ka jingsahnarphna, ka jingmihpat, bad ka jingkiew jong U sha bneng. Ki lyngdoh bad ki nongsynshar ki la iohsngew da ka jinglyngngoh ia ka jingphla bashlur, bashai eh jong ki apostol. Ka bor jong U Nongpynim Uba la mihpat da shisha ka la wanhap halor ki synran, bad ia ka jingtrei jong ki la bud da ki dak bad ki kambah baphylla kaba la pynlang shuh-shuh man ka sngi sha ka jingbun jong ki bangeit. Lynter ki surok na kiba ki synran kin iaid lait, ki paidbah ki la iabuh ia ki nongpang jong ki “ha ki palong bad ha ki khalti, ba ynda U Petros u wan iaid kan shu ioh kah wat tang ka syrngiew jong u halor kiba na ki.” Hangne la wanrah ruh ia kito kiba la pynkordit da ki mynsiem bymkhuid. Ki paid byllien ki la ialum sawdong jong ki, bad kito ia kiba la pynkhiah ki la pyrta ia ki jingiaroh ia U Blei bad ki la pyndonburom ia ka kyrteng jong U Nongsiewspah. KJA 39.2
Ki lyngdoh bad ki nongsynshar ki la iohi ba ia U Khrist la kyntiew bad la iaroh palat ban ia ki. Katba ki Saddusi, kibym shym ngeit ha ka jingmihpat, ki la iohsngew ba ki apostol ki ia pynbna ba U Khrist U la mihpat na kiba iap, ki la bitar, ki da sngewthuh ba lada shah ia ki apostol ban ialap shaphang U Nongpynim Uba la mihpat, bad ban leh kambah ha ka kyrteng jong U, ia ka jinghikai ba ym don ka jingmihpat yn kyntait da baroh, bad ba ka kynhun-niam Saddusi kan duh noh. Ki Pharisi ki la bitar katba ki la sngewthuh ba ka jinghikai jong ki synran kan ialam sha ka jingpyntlot ia ki niam-ki rukom jong ki Jiw, bad yn pyndam noh ia ki jingknia-jingkhriam. KJA 39.3
Haduh kata ki jingtrei tyngeh ban khniot jubor ia kane ka jinghikai bathymmai ki la long lehnohei; hynrei mynta baroh ar kynhun, ki Saddusi bad ki Pharisi, ki la kut jingmut skhem ba ia ka kam jong ki synran dei ban pynsangeh syndon, naba ka iai-pynpaw ba ki long kiba rem namar ka jingiap jong U Jisu. Ba la pyndap da ka jingbitar shla, ki lyngdoh ki la kem jubor ia U Petros bad U Ioannis, bad ki la thep ia ki sha ka byndi kaba dei lang ia baroh. KJA 39.4
Ki nongialam ha ka jaidbynriew Jiw ki la rem shisha ha kaba pyndep ia ka jingthmu jong U Blei na ka bynta u paidlang ba la jied jong U. Kito ia kiba U Trai U la pynlong ki nongbat-nongsumar jong ka jingshisha ki la pynpaw shai ba kim shym la long kiba iaineh sha ka jingkit-khlieh jong ki, te U Blei U la jied da kiwei pat ban trei ia ka kam jong U. Ha ka jingmatlah jong ki kine ki nongialam mynta ki la pyntrei donbor ia kata kaba ki la khot ka jingbitar bahok pyrshah ia kito kiba iakyntait sharud ia ki jinghikai bakongsan jong ki. Kim ailad ia ka jingpyrkhat ba lehse ma ki ruh kim shym la sngewthuh shisha ia ka ktien, lane ba ki la batai bakla lane la pyndonkam bakla ia ki Jingthoh. Ki la leh kum ki briew kiba la duh noh ia ka bor pyrkhat babeit jong ki. Ki don hok aiu kine ki nonghikai, ki la ong, katto-katne na ki ki la dei ki nongtong dohkha, ban hikai ia ki jinghikai kiba iapyrshah ia ki jinghikai tynrai kiba ngi la hikai ia u paidbah? Namar ba ki la kut jingmut ban khniot-duh ia kine ki jinghikai bathymmai, ki la set byndi ia kito kiba ialap bad kiba hikai ia ki. KJA 39.5
Ia ki synran ym shym la pynsheptieng lane la pynduh mynsiem da kane ka jingleh. U Mynsiem Bakhuid U la wallam sha ki jingmut jong ki ia ki ktien ba la kren da U Khrist: “U shakri um long uba kham khraw ia u kynrad jong u. Lada ki la lehbein ia nga, kin lehbein ruh ia phi; lada ki la sumar ia ka ktien jong nga, kin sumar ia ka jong phi ruh. Hynrei ia kine kiei-kiei baroh kin leh ia phi na ka bynta ka kyrteng jong nga, naba kim ithuh ia uta uba la phah ia nga.” “Kin kyntait noh ia phi na ki synagog: shisha, ka por ka jia, ba uno-uno ruh uba pyniap noh ia phi un mut ba u ainguh ha U Blei.” “Hynrei ia kine kiei-kiei ruh nga la iathuh ha phi, ba ynda la jia kata ka por, phin ioh kynmaw ia ki, ba nga la iathuh ha phi.” Ioannis 15:20; 16:2,4. KJA 39.6
U Blei jong ka bneng, U Nongsynshar bakhlainbor jong ki bneng salonsar, U la shim ia ka kam ka jingset-byndi ia ki synran sha la kijong ki kti, naba ki briew ki la ialeh thma pyrshah ia ka kam jong U. Ha ka por mynmiet u angel jong U Trai u la plie ia ki jingkhang jong ka iing-byndi bad u la ong ha ki synran, “To khie leit phi, da ieng bad ialap ruh ha ka templ ha u paidlang ia ki ktien baroh jong kane ka jingim.” Kane ka hukum ka la long marpyrshah ia ka hukum ba la ai da ki nongsynshar ki Jiw; hynrei hato ki apostol ki la ong, Ngim lah ban leh ia kane tadhaduh ba ngi la dep iakren-iapynbeit bad ki nongbishar bad ba ngi la iohpdiang ia ka jingai-bor na ki? Em; U Blei U la ong, “Khie leit phi,” bad ki la kohnguh. “Ki la iarung shapoh ka templ la dang shu shai pher, bad ki la hikai.” KJA 40.1
Haba U Petros bad U Ioannis ki la wan mih hapdeng ki parabangeit bad ki la iathuh kumno u angel u la ialam beit ia ki lyngba ki shipai nongap-phira jong ka iing-byndi, u da hukum ia ki ban trei biang ia ka kam ia kaba la pynthut, ki parabangeit ki la dap da ka jingsngew-phylla bad ka jingkmen. KJA 40.2
Ha kata ka por ruh u rangbah lyngdoh lem bad kito kiba bad u ki la “iakhot lang ia ka dorbar, bad ia ki tymmen-basan baroh jong ki khun Israel.” Ki lyngdoh bad ki nongsynshar ki la iakut ban ujor pyrshah ia ki synran ba ki la pynkhih kulmar shnong, ban kynnoh pyrshah ia ki ia ka jingpyniap ia U Ananias bad Ka Sapphira, bad kaba iasylla ban knieh noh ia ka bor-ka iktiar jong ki lyngdoh. Ki la kyrmen ba da kine yn pynkhih ia u paid-bhur kiban shim ia ka kam ha la ki kti ban leh ha ki synran kumba ki la leh ha U Jisu. Ki la tip ba shibun kibym shym la pdiang ia ki jinghikai jong U Khrist ki la thait-la ngiah ia ka jingsynshar donbor jong ki rangbah Jiw bad ba ki la thrang ia ka jingkylla. Ki lyngdoh ki la sheptieng ba lada kine ki briew kibym hun shuh ki pdiang ia ki jingshisha ba la ialap da ki apostol, bad ba ki pdiang ia U Jisu kum U Messiah, ka jingbitar jong u paidlang baroh phar kan meh lep pyrshah ia ki nongialam niam, bad ba yn pan jingjubab na ki na ka bynta ka jingpyniap ia U Khrist. Te ki la rai ban pyntrei-kam ia ki lad bapyrkhing ban iada ia kane. KJA 40.3
Haba ki la phah ban wallam ia ki nongshah set byndi ban paw ha khmat jong ki, ka jinglyngngoh jong ki ka la long kaba khraw haba la wan iathuh sha ki ba la shem ia ki jingkhang ka iing-byndi ba la khang skhem bad ba ki shipai nongap-phira ki la ieng thik ha khmat jong ki, hynrei ym shym la shem satia ia ki nongshah set hangta. KJA 40.4
Shen hadien kata la wan ka khubor baphylla; “Ha khmih, kita ki briew ia kiba phi la set ha ka iing-byndi ki don ha ka templ, ki da ieng bad ki da hikai ia u paidlang. Ynda kumta haba uta u rangbah u la leit lem bad kita ki shakri, u la ialam noh ia ki, ym da ka bor: naba ki la sheptieng ia uta u paidbah, ioh ba yn lynthem maw ia ki.” KJA 40.5
Wat la ia ki apostol la pyllait phylla na ka iing-byndi, ym shym la pyllait ia ki na ka jingbishar bad ka jingpynshitom. U Khrist U la ong mynba U la don ryngkat bad ki, “To sumar ia lade; naba kin ai noh ia phi ha ki jingbishar.” Markos 13:9. Da kaba phah ia u angel ban pyllait ia ki, U Blei U la ai sha ki ia ka dak ka jingieit bad ka jingkular skhem ia ka jingdon lang jong U. Mynta ka la dei ka bynta jong ki ban shah shitom na ka bynta jong Uta Uba ia ka gospel jong U ki ialap. KJA 40.6
Ha ka jingiathuhkhana jong ki nongiathuhlypa bad ki apostol, don shibun ki nuksa badonburom jong ka jingiaineh sha U Blei. Ki nongphla jong U Khrist ki la shah ia ka jingset byndi, ka jingpynshitom bashyrkhei, bad wat ia ka jingiap ruh, ban ia kaba pynkhein ia ki hukum jong U Blei. Ka jingthoh-kynmaw ba U Petros bad U Ioannis ki la pynsah ka la long ka jingleh bashlur kum kano-kano ha ka por jong ka gospel. Katba ki la ieng ha ka sien kaba ar ha khmat kito ki briew kiba la imat dem ka mon ban pyniap ia ki, ym shym la iohi ia ka jingtieng lane ka jingpyntud ha ki ktien lane ha ka jingleh jong ki. Bad haba u rangbah lyngdoh u la ong, “Ngim la hukum skhem ia phi ban ym hikai ha kane ka kyrteng? Te ha khmih, phi la pyndap ia ka Jerusalem da ka jinghikai jong phi, bad phi iathmu ban pynkit ha ngi ia ka snam jong une u briew,” U Petros u la jubab, “Ngi dei ban kohnguh ia U Blei kham tam ban ia ki briew.” Dei u angel uba na bneng uba la pyllait ia ki na ka iing-byndi bad uba la hukum ia ki ban hikai hapoh ka templ. Ha kaba bud ia ki jingbthah jong u ki la kohnguh ia ka hukum bakynja-blei, bad ia kane ki dei ban iai-leh kam pher kaei kaban jia ia ki hi. KJA 40.7
Hangta Ka Jingpyrsad U Mynsiem ka la wan halor ki synran; ki nongshah-mudui ki la kylla nongmudui, ki da kynnoh ia ka jingpyniap ia U Khrist ha kito ki dkhot jong ka dorbar. “U Blei ki kpa jong ngi u la pynmihpat ia U Jisu,” U Petros u la kren skhem, “ia uba phi la pyniap da kaba sdien ia u ha u dieng. Ia une U Blei u la kyntiew sha ka kti kamon jong u ban long U Syiem bad U Nongpynim, ia kaban ai ka jingkylla kaba mut ha U Israel, bad ka jingmap ki pop. Ngi te ngi long ki sakhi ia kine kiei-kiei ruh; kumjuh ruh U Mynsiem Bakhuid ia uba U Blei u la ai ha kita kiba kohnguh ia u.” KJA 41.1
Da ka jingsngew bitar eh ia kine ki ktien, ki Jiw ki la rai ban shim ia ka ain ha ki kti jong ki hi bad khlem kano-kano ka jingbishar, lane khlem ka jingai-bor na ki rangbah ka sorkar Roman, ban pyniap ia kita ki nongshah set byndi. Ki la rem na ka bynta ka snam jong U Khrist, mynta pat ki la thrang ban pynbit ha ki kti jong ki da ka snam jong ki synran jong U. KJA 41.2
Hynrei hapoh ka dorbar la don uwei u briew uba la tip-ithuh ia ka jingkren jong U Blei ha ki ktien ba la kren da kine ki synran. Une u la dei U Gamaliel, u Pharisi uba don ka nam babha bad u dei u briew uba khraw ha ka jingstad-jingnang bad ka kyrdan kaba ha khlieh. Ka jingstad jong u ka la iohi ba ka rai barunar ba ki lyngdoh ki la thmu ban pyndep kan ialam sha ki jingmih bashyrkhei hadien. Shuwa ban kren sha ki dkhot kiba la iadon lang, u la kyrpad ban ialam noh shuwa ia kine ki nongshahset-byndi. U la tip bha eh ia ki jaid briew bad kiba u iadei kam; u la tip ba ki nongpyniap jong U Khrist kin ym pyntud ban leh ia kaei-kaei ruh khnang ban pyndep ia ka jingthmu jong ki. KJA 41.3
Te u la kren da ka jingsneng bakhraw bad ka jingjai-jai, u da ong: “Ko phi ki rangbah Israel, to sumar ia lade shaphang kine ki briew, aiu ba phin leh. Namar mynshuwa kine ki sngi la mih U Theudas, u da kren sarong ia lade ba u long ma u uwei; ha u la iasoh lang kumba sawspah ki rangbah, ia uba la pyniap noh; bad ia kita baroh kat kiba la kohnguh ia u, la pynsakma noh, bad kim shym long ei-ei ruh. Hadien une la mih U Judas uba na Galilaia ha kita ki sngi jong ka jingkhein ia ka hima, bad u la ring noh ia u paidbah hadien jong u: u ruh u la iap noh; bad ia kita baroh, kat kiba la kohnguh ia u, la pynsakma noh. Te mynta nga ong ha phi, To kynran noh na kine ki briew, to iehnoh noh ia ki: naba lada kane ka jingsylla lane kane ka jingleh ka long na ki briew, kan dam noh: hynrei lada ka long na U Blei, phim lah ban pyndam noh ia ka; ioh ba yn shem ia phi pynban ki nongialeh ia U Blei.” KJA 41.4
Ki lyngdoh ki la iohi ia ka jingshong-nia eh kine ki jingpyrkhat, kumta la pynkohnguh ia ki baroh ban iamynjur bad U Gamaliel. Pynban ia ka jingpyrshah bad ka jingisih jong ki ym shym lah ban synshar shisha. Da ka jingleh-tud eh, hadien kaba shoh-sympat ia ki synran bad kaba hukum skhem ia ki sa shisien lem bad ka jingma ia ki jingim jong ki ba kim dei shuh ban ialap ha ka kyrteng jong U Jisu, ki la pyllait noh ia ki. “Ki te ki la iamih noh na khmat kata ka dorbar, ki da iakmen namar ba la niew ia ki kiba bit ban shah jahburom na ka bynta kata ka kyrteng. Ha la ka sngi ruh ha ka templ, bad ha la iing, kim wai noh ban hikai bad ban iathuhkhana ia U Jisu ba u long U Khrist.” KJA 41.5
Khyndiat por shuwa ka jingsahnarphna ia U U Khrist U la pynkhamti sha ki synran jong U ia ka jingsuk. “Ka jingsuk nga iehnoh ha phi,” U la ong, “ia ka jingsuk ka jong nga nga ai ha phi: ym kumba kata ka pyrthei ka ai, nga ai ma nga ha phi. Wat khih khuslai na ka dohnud jong phi, lymne wat sheptieng.” Ioannis 14:27. Kane ka jingsuk kam dei ka jingsuk kaba wan lyngba ka jingpynsyriem bad ka pyrthei. U Khrist Um ju la thied ia ka jingsuk da kaba pyniadei bad ka jingsniew. Ka jingsuk kaba U Khrist U la ieh ha ki synran jong U ka long kaba shapoh ym dei kaba shabar bad ka dei kaban iaisah bad ki sakhi jong U lyngba ka jingialeh bajur bad ka jingiapyrshah. KJA 41.6
U Khrist U la ong shaphang ia lade, “Wat mut ba nga la wan ban buh ka jingsuk ha ka pyrthei: ngam shym la wan ban buh ka jingsuk, hynrei ka wait.” Mathaios 10:34. U Syiem Ka Jingsuk, pynban U la long ka daw jong ka jingiapait-iapra. Uta Uba la wan ban pynbna ia ka khubor bakmen bad ban thaw-pynlong ia ka jingkyrmen bad ka jingkmen hapoh ki dohnud jong ki khun ki briew, U la plie ia ka jingialeh kaba thang jylliew bad kaba pynkhih ia ka jingshah shitom bajur ha ka dohnud briew. Bad U maham ia ki nongbud jong U, “Ha kata ka pyrthei phin ioh ka jynjar.” “Kin kem ia phi, bad kin pynshitom ruh ia phi, ki da ai noh ia phi ha ki synagog, bad ha ki iing-byndi, ki da leit lam ruh ia phi ha khmat ki syiem bad ki nongsynshar na ka bynta ka kyrteng jong nga.” “Yn ai noh ruh ia phi wat da ki kmie-ki kpa, bad da ki para, bad da ki kur, bad da ki lok; bad ia kiba na phi kin pyniap.” Ioannis 16:33; Loukas 21:12,16. KJA 41.7
Ia kane ka jingiathuhlypa la pyndep thikna ha ka rukom kaba shai. Ia kawei-pa-kawei ka jingpynjah burom, ka jingkrenbein, bad ka jingleh runar ba U Soitan u lah ban pynkhih ia ki dohnud briew ban leh, la leh ha ki nongbud jong U Jisu. Bad yn sa pyndep biang ia ka ha ka rukom kaba paw shai katta-katta; naba ka dohnud bakynja-doh ka dang long kaba shun ia ka hukum jong U Blei, bad kan ym pyndem hapoh ki ain jong ka. Ka pyrthei kam kham iahap-sur bad ki ain-tynrai jong U Khrist mynta ki sngi ban ia kaba la long ha ki sngi ki apostol. Kajuh ka jingisih kaba la pynmih ia ka jingpyrta “Sahnarphna ia U! sahnarphna ia U!” kajuh ka jingisih kaba la ialam sha ka jingpynshitom bein ia ki synran, ka dang iai-trei ha ki khun ka jingbymkohnguh. Kajuh ka mynsiem kaba ha Ki Yrta Badum ka la set-byndi ia ki briew shynrang bad kynthei, ka la pynryngkang-par, bad ka la pyniap ia ki, kaba la pynmih ia ka rukom pynshitom bashyrkhei jong ka seng Leh Donbor, kaba la thmu bad la pyntrei-kam ia ka Sngi Pyniap Paidbah U Riewkhuid Bartholomai, bad kaba la pynklang ia ki lawar-ding ha Smithfield, kane ka mynsiem ka dang trei da ka bor bashyrkhei hapoh ki dohnud kibym pat la kha thymmai. Ka khana-barim jong ka jingshisha ka la ju long ka jingthoh kynmaw jong ka jingialeh hapdeng kaba shisha bad kaba bakla. Ia ka jingpynbna ia ka gospel la ju pyniaid shaphrang ha kane ka pyrthei ha khmat ka jingiapyrshah, ka jingma-jingmynsaw, ka jingduh, bad ka jingshah shitom. KJA 42.1
Kaei kaba la long ka bor-ka jingkhlain jong kito kiba ha ka mynnor ki la shah ia ka jingpynshitombein na ka bynta ka kyrteng jong U Khrist? Ka la dei ka jingiasoh bad U Blei, ka jingiasoh bad U Mynsiem Bakhuid, ka jingiasoh bad U Khrist. Ka jingpynrem bad ka jingpynshitombein ka la pyniakhlad ia shibun na ki paralok bakynja pyrthei, hynrei ym ju la pyniakhlad mynno-mynno ruh na ka jingieit jong U Khrist. Mynno-mynno ruh ia ka mynsiem kaba la shoh da ka eriong la ju ieit thoin kham palat shuh-shuh da U Nongpynim haba ka shah pynshitombein na ka bynta ka jingshisha. “Nga ngan ieit ia u,” U Khrist U la ong, “bad ngan pynpaw ia lade ha u.” Ioannis 14:21. Haba na ka bynta ka jingshisha u bangeit u ieng ha khmat ka jingbishar, U Khrist U ieng ha syndah jong u. Haba set ia u hapoh byndi, U Khrist U pynpaw ia lade sha u bad U pynkmen ia ka dohnud jong u da ka jingieit jong U. Haba u shah ia ka jingpyniap na ka bynta ka kyrteng U Khrist, U Nongpynim U ong ha u, Ki lah ban pyniap ia ka met, hynrei kim lah ban pynmynsaw ia ka mynsiem. “To long shlur phi; nga la jop ia kata ka pyrthei.” “To wat sheptieng me, namar nga long ryngkat bad me: wat sngew ma; namar nga long U Blei jong me: ngan pynshait-bor ia me; hooid, ngan iarap ia me; hooid, ngan kyrshan ia me da ka kti kamon ka hok jong nga.” Ioannis 16:33; Isaiah 41:10. KJA 42.2