Ki Kam Jong Ki Apostol

33.—Kaba Trei Hapoh Ki Jingeh

Katba U Paul u la sumar bniah ban buh ha khmat ki bangeit thymmai jong u ia ka jinghikai bashai jong ki Jingthoh shaphang ka jingkyrshan bha ia ka kam jong U Blei, bad katba u la kam na ka bynta ia lade kum u nongialap jong ka gospel ia ka “hok ia kaban lait na kaba trei ka jingtrei” (1 Korinth 9:6) kaba kynja pyrthei kum ka lad jingkyrshan ia lade, pynban ha ki por ba-iapher ha ka jingtrei kam ialap jong u ha ki nongbah bakhraw jong ka imlang-sahlang u la trei kam da la ki kti na ka bynta ka jingkyrshan ia lade hi. KJA 164.1

Haapdeng ki Jiw ia ka jingtrei da ka bor-met ym shym la niew kum kaba khyllah lane kaba poh. Lyngba U Moses ia ki Hebru la bthah ba kin hikai bad pynmlien ia ki khun jong ki ban trei smat bad minot thop, bad la niew kum ka pop ban shah ia u samla ban san khlem ka jingtip-ka jingnang ia ka jingtrei da ka bor-met. Wat la ia u khynnah yn pynnang-pynstad na ka bynta ka kam bakhuid, ia ka jingtip-jingnang ban trei da ka bor-met la niew kaba donkam ia u. Uwei-pa-uwei u samla, la ki kmie-ki kpa jong u ki la long kiba riewspah lane kiba duk, la hikai ia u ia kano-re-kano ka jaid jingtrei da ka bor-met. Ia kito ki kmie-ki kpa kiba lyndet noh ban pynioh ia kum kata ka jinghikai pyntbit na ka bynta ki khun jong ki la niew kum kiba khlad noh na ka jinghikai ba la hukum da U Trai. Kum ka jingpyniadei bad kane ka dustur, U Paul naduh ka jinglong khynnah u la nang ia ka kam jong kaba thaw iing-jain. KJA 164.2

Shuwa ba un long u synran jong U Khrist, U Paul u la bat ia ka kyrdan kaba hajrong bad um shym la shaniah ha ka jingtrei da ki kti na ka bynta ka jingkyrshan ia ka jingim. Hynrei hadien, haba u la pynlut ia baroh ka jingkynshew spah jong u ha kaba pyniaid shaphrang ia ka kam jong U Khrist, u la hap shaniah hateng-hateng ha ka kam shna iing-jain jong u ban ioh ia ki jingdonkam jong ka jingim. Khamtam eh ka la long kumne haba u la trei ha ki jaka kiba ia ki jingthmu jong u la sngewthuh bakla da ki briew. KJA 165.1

Ka la dei ha Thessaloni ba ngi la pule nyngkong shaphang ka jingtrei U Paul da la ki kti ha kaba kyrshan ia lade hi katba u trei ia ka kam ialap ia ka ktien. Haba thoh shithi sha ka balang jong ki bangeit hangta, u la pynkynmaw ia ki ba lehse u “lah ban dawa burom” na ki, te u la bteng ban ong: “Phi iakynmaw ko parabangeit, ia kata ka jingtrei minot bad ka jingshitom jong ngi: ba da kaba trei jingtrei mynmiet bad mynsngi, khnang ba ngin ym ban khia iano-iano ruh na phi, ngi la ialap ha phi ia ka gospel U Blei.” 1 Thessaloni 2:6,9. Bad sa shisien, ha ka shithi kaba ar jong u sha ki, u la ong skhem ba ma u lem bad u para-nongtrei jong u katba ki la iadon lang bad ki kim shym “la bam ei ia u kpu na uno-uno ruh.” Mynmiet bad mynsngi ngi la trei, u la thoh, “khnang ia kaban ym ban khia iano-iano ruh na phi: ym naba ngim don hok, hynrei ba ngin pynlong ia lade ka rukom ha phi, ba phin iapyrthuh-bud ia ngi.” 2 Thessaloni 3:8,9. KJA 165.2

Ha Thessaloni U Paul u la iashem bad kito kiba la kyntait ban trei da ki kti jong ki. Ka la dei shaphang kane ka kynhun ba u la thoh kham hadien: “Ngi iohsngew ba don hapdeng jong phi kiba iaid kynriang, kibym ju trei satia, hynrei kiba leh lorni. Hynrei ia kiba kum kita ngi hukum bad ngi sneng da U Jisu Khrist uba U Trai jong ngi, ba kin da trei da kaba jar-jar, bad bam la kajong ka bam.” Katba u la dang trei ha Thessaloni, U Paul u la sumar bniah ban buh ha khmat kiba kum kita ki briew ia ka nuksa kaba dei bha. “Naba mynba ngi la don ruh bad phi,” u la thoh, “ia kane ngi la hukum ia phi, Lada uno-uno ruh um mon ban trei, te wat ai ba un bam ruh.” Dkhot 11,12,10. KJA 165.3

Haman la ka juk U Soitan u la wadlad ban pyntlot ia ki jingtrei jong ki shakri U Blei da kaba pynrung sha ka balang ia ka jingshitrhem bieit. Ka la long kumne ha ki sngi jong U Paul, bad kumne ka la long ha ki spah snem kiba hadien ha ka por jong ka Jingpynthymmai Niam. U Wycliffe, U Luther, bad shibun kiwei pat kiba la kyrkhu ia ka pyrthei da ka borktah bad ka jingngeit jong ki, ki la ialeh pyrshah ia ki buit sniew da kiba u nongshun u wadlad ban ialam sha ka jingshitrhem bieit bapalat-liam, ia ki jingmut kibym beit bad kibym pynkyntang khuid. Ki mynsiem ba la shah ialam bakla ki la hikai ba ka jingkot sha ka jingkhuid bashisha ka kyntiew ia ka jingmut kham shajrong ia baroh ki jingpyrkhat bakynja pyrthei bad ka ialam ia ki briew ban iehnoh bak na kaba trei da ki kti. Kiwei pat, da kaba batai bad pynwan jingmut bapalat than eh ia ki katto-katne ki dkhot jong ki Jingthoh, ki la hikai ba ka long ka pop ban trei da la ki kti __ ba ki Khristan kim dei ban khuslai shaphang ki kam bakynja-doh na ka bynta ia lade lane na ka bynta ki long-iing jong ki, hynrei ki dei ban pynleit jingmut ha ki jingim jong ki tang ia kiei-kiei kiba kynja mynsiem. Ka jinghikai bad ka nuksa jong u apostol Paul ki long ka jingdumok ia kum kita ki jinghikai bapalat-pud. KJA 165.4

U Paul um shym la shaniah lut ha ka jingtrei jong ki kti jong u na ka bynta ka jingkyrshan katba u la don ha Thessaloni. Ha kaba kren hadien shaphang ka jingiashem jong u ha kata ka nongbah, u la thoh sha ki bangeit nong Philipi kum ka jingsngewnguh ia ki jingai jong ki kiba u lah iohpdiang na ki katba u la don hangta, u da ong, “Naba wat ha Thessaloni phi la iaphah lem shiwat-arwat haba nga kyrduh.” Philipi 4:16. Wat halor ka jingshisha ba u lah iohpdiang ia kane ka jingiarap u la sumar bniah ban buh ha khmat ki nong Thessaloni ia ka nuksa jong ka jingtrei minot, khnang ba yn ym don mano-mano ban lah mudui ia u ia ka jingkwah lalot, bad ruh ba ia kito kiba ngeit ia ki jinghikai bashitrhem bieit shaphang ka jingtrei da ki kti yn lah ban ai ka jingpynrem-jingdumok kaba da ka kam. KJA 166.1

Haba U Paul u la leit jngoh nyngkong ia ka Korinth, u la shem ia lade hapdeng ki briew kiba tharai sniew ia ki jingthmu jong ki nongwei. Ki Grik ha ki rud-duriaw ki la long ki nongkhaii bad ki nongtrei kiba proh jabieng. Ki la hikai pyntbit slem ia lade ha ki kam khaii basian bha, kat haduh ba ki la ngeit ba ka jingiohnong ka long ka jingriewblei, bad ban lum pisa, la da ka rukom kaba dei ne da kabym dei, ka la long kaba dei ban ai jingiaroh. U Paul u la tip bha ia ki jinglong-ki jingsngew jong ki, te un ym ailad ia ki ban ong ba u la ialap ia ka gospel khnang ban pynriewspah ia lade. U la lah shisha ban dawa hok ia ka jingkyrshan na ki nongsngap jong u ha Korinth; hynrei ia kane ka hok u la kloi ban iehnoh noh, ioh ba ia ka jinglarkam bad ka jingjop jong u kum u nongialap yn pynsniew-pynmynsaw noh da ka jingsuba-sniew bymhok ba u la ialap ia ka gospel na ka bynta ka jingioh-nong. U la kloi ban wadlad ban weng noh ia baroh ki daw na ka bynta ka jingsngewthuh bakla ia u, khnang ba ka borktah ka khubor jong u kan ym jah ne duh noh. KJA 166.2

Shen hadien ka jingwan-poi jong u ha Korinth, U Paul u la shem “ia uwei u Jiw uba kyrteng U Akwila, u briew uba na Pontos ha ka jaid, uba la wan dang shibit na Itali, bad Ka Priskila ka tnga jong u.” Kine ki la long kiba “ju trei kajuh ka kam” kum ma u hi. Ba la beh noh kat kum ka hukum jong U Klaudios, kaba la hukum ia ki ban mih noh na Rom, U Akwila bad Ka Priskila ki la wan sha Korinth, hangta ki la seng ia ka jingtrei-kam kum ki nongthaw iing-jain. U Paul u la kylli bniah shaphang jong ki, bad haba la ioh jingtip ba ki sheptieng ia U Blei bad ba ki la wadlad ban kiar na ki borktah bapyntngit kiba la ker sawdong ia ki, “u la iaisah bad ki, bad ki la iatrei. . . . Te u la ju pyni nia ha ka synagog man la ka sngi Sabbaton, bad u la ju pyrshang pynkohnguh ia ki Jiw ruh bad ia ki Grik.” Ki Kam 18:2-4. KJA 166.3

Kham hadien, U Silas bad U Timothi ki la iasoh lang bad U Paul ha Korinth. Kine ki rangbah ki la wallam bad ki ia ka pisa ba la lum na ki balang ha Makedonia na ka bynta ka jingkyrshan ia ka kam. KJA 166.4

Ha ka shithi kaba ar jong u sha ki bangeit nong Korinth, ia kaba la thoh hadien ba u la seng ia ka balang kaba khlain hangta, U Paul u la pynkynmaw pat ia ka rukom im jong u hapdeng jong ki. “Hato nga la leh palat,” u la kylli, “da kaba pynpoh ia lade ba yn ioh kyntiew ia phi, naba nga la ialap ei ha phi ia ka gospel U Blei? Nga la kum lute noh kein ia kiwei ki balang, da kaba shim bainong na ki, ba ngan ioh shakri ia phi. Bad mynba nga la don bad phi hangta ruh, bad nga la kyrduh, ngam shym la ban khia iano-iano ruh: namar ia kata ka jingkyrduh jong nga kita ki parabangeit kiba la wan na Makedonia ki la iapyndap: bad ha kaei-kaei baroh nga la sumar ia lade na kaba ban khia ia phi, bad ngan iai-sumar ia lade kumta. Kumba ka jingshisha U Khrist ka don ha nga, ym don uban khang ia nga na kane ka jingiaroh ha ki phang ka Akhaia.” 2 Korinth 11:7-10. KJA 166.5

U Paul u iathuh balei u la bud ia kane ka rukom ha Korinth. Ka la dei ba un ym aidaw ia ka jingkrenbein da “kita kiba kwah kem daw.” 2 Korinth 11:l2. Katba u la trei ia ka kam thaw iing-jain u la trei minot eh ruh ha kaba pynbna ia ka gospel. Ma u hi u kren shai shaphang ki jingtrei jong u, “Shisha ia ki dak u apostol la pyntrei hapdeng jong phi ha ka jingshah baroh, ha ki dak, bad ki jingphylla, bad ki jingleh badonbor.” Te u pynlang shuh-shuh, “Namar ha kaei phi la kham duna ia kita kiwei ki balang, lymda long ba nga hi ngam shym la ban khia ia phi? To phin map ia nga ia kane ka jingleh bymdei. Ha khmih, kane kaba laisien nga la kloi ban wan ha phi; bad ngan ym ban khia ruh ia phi: namar ngam wad ia kiei-kiei ki jong phi, hynrei ia phi. . . . Hynrei ma nga da kaba kmen eh ngan pynlut bad ngan pynlut noh khoit ia lade na ka bynta ki mynsiem jong phi.” 2 Korinth 12:12-15. KJA 166.6

Ha ka por bajlan jong ka jingshakri jong u ha Ephesos, ha kaba jin lai snem u la pyniaid shaphrang ia ka jingialap badonbor ha kylleng kata ka thain, U Paul u la trei ha la kajong ka kam thaw iing-jain. Ha Ephesos, kum ha Korinth, ia u apostol la pynshlur da ka jingdon lang jong U Akwila bad ka Priskila, kiba la synran ia u ha ka jingleit-phai jong u sha Asia ha kaba kut jong ka jingiaid ialap ba-ar jong U. KJA 167.1

La don katto-katne kiba la pyrshah ia ka jingtrei shitom U Paul da la ki kti, ki da ong skhem ba kam iadei-dur satia bad ka kam jong u nongialap ka gospel. Balei U Paul, u nongialap uba ha ka kyrdan bahakhlieh duh, un pyniasoh ia ka jingtrei da ki kti bad ka jingialap ia ka ktien? Hato u nongtrei um dei-hok ban ioh ia ka bainong jong u? Balei u dei ban pynlut por ha kaba thaw iing-jain haba ia kata ka por la lah eh ban pynlut ha ka kam kaba kham bha? KJA 167.2

Hynrei U Paul um shym la niew ia ka por ba la pynlut ha kane ka rukom kum ka jingpynsyrwa kai. Katba u la trei kti lang bad U Akwila u la iai-syllok bad U Nonghikai Bakhraw, um lyndet ia ka lad ban sakhi na ka bynta U Nongpynim, bad ban iarap ia kito kiba la donkam ia ka jingiarap. Ka jingmut jong u ka la iai-plie na ka bynta ka jingtip bakynja mynsiem. U la ai sha ki para-nongtrei jong u ia ka jinghikai ha kiei-kiei kiba kynja mynsiem, bad u la buh ruh ia ka nuksa jong ka jingtrei minot bad babniah da la ki kti. U la long u nongtrei uba stet, uba tbit ha ka jingtrei kti, uba minot thop ha ka kam, “bashitrhem ha ka mynsiem, uba shakri ia U Trai.” Rom 12:11. Katba u la trei ha la ka jingtrei kti, u apostol u la lah ban iashem bad ka kynhun briew ia kaba un ym jin da la lah ban kot da kumwei pat. U la pyni ia ki para-nongtrei jong u ba ka jingtbit ha ki jingtrei kti ka long ka jingai na U Blei, Uba pynbiang ia ka jingai bakyrpang bad ka jingstad ban pyndonkam bha ia ka. U la hikai ba wat ha ka jingtrei kaba man ka sngi ia U Blei dei ban niew-burom. Ki kti kiba la eh-satar jong u da ka jingtrei shitom kim shym la khate noh ei-ei ruh em na ka bor jong ki jingkyntu pynkhih mynsiem jong u kum u nongialap Khristan. KJA 167.3

Teng-teng U Paul u la trei mynmiet bad mynsngi, ym dei tang na ka bynta ka jngkyrshan ia u hi, hynrei ruh ba un lah ban iarap ia ki para-nongtrei jong u. U la sam lem ha U Loukas, bad u la iarap ia U Timothi. U la shah thngan ruh hateng-hateng, khnang ba un lah ban pyndap ia ki jingdonkam jong kiwei. Ka jingim jong u ka la long kabym khwan tang ia lade. Shajan kaba kut ka jingshakri jong u, ha ka jingkren ai-khublei khadduh jong u sha ki tymmen-basan jong ka Ephesos, ha Miletos, u la lah ban rah ha khmat jong ki ia ki kti ba la eh-satar jong u, bad ban ong, “Ka rupa, lane ka ksiar, lane ka jainkup jongno-jongno ruh ngam shym la ikwah. Phi hi phi tip, ba kine ki kti ki la trei ban pyndap ia ki jingdonkam jong nga, bad ki jong kita kiba don lem bad nga. Ha kiei-kiei baroh nga la pyni rukom ha phi, ba da kaba trei minot kumta ka dei ban shan bor ia kiba tlot, bad ban kynmaw ia ki ktien U Trai Jisu, ba u hi u la ong, Ka kham suk ban ai ban ia kaba pdiang.” Ki Kam 20:33-35. KJA 167.4

Lada ki nongialap ki sngew ba ki shah ia ka jingeh-jingshitom bad ka jingkyrduh ha ka kam jong U Khrist, to ai ba ma ki ha ka jingmutdur kin leit jngoh ia ka jaka-trei ha kaba U Paul u la trei. To ai ba kin iai-kynmaw ha la ka jingmut ba katba une u briew ba la jied jong U Blei u pynwandur ia ka tarpal, u trei kein na ka bynta u kpu, ka bam ba u la kamai hok da ki jingtrei jong u kum u apostol. KJA 167.5

Ka jingtrei ka dei ka jingkyrkhu, ym ka jingtim. Ka mynsiem jong ka jingalhia ka pynduh noh ia ka jingriewblei bad ka pynsngewsih ia U Mynsiem jong U Blei. Ka pung kaba shu lang sah ka um ka long kaba isaitmet, hynrei ka wah kaba sngur, kaba tuid ka pynphriang jingkoit-jingkhiah bad jingkmen kylleng ka ri. U Paul u la tip ba kito kiba lyndet ia ka jingtrei da ka bor-met shen ki kylla tlot. U la kwah eh ban hikai ia ki nongialap badang samla ba da kaba trei da la ki kti, da kaba pynkilan ia ki dohksah bad ia ki thied-ki jaw jong ki, kin kylla long kiba khlain ban shah ia ki jingtrei shitom bad ki jingkyrduh kiba la ap ia ki ha ki lyngkha jong ka gospel. Bad u la sngewthuh ba ki jinghikai jong u hi kin duh ia ka jingkhlain bad ka bor lada um iai-pynkilan ia baroh ki bynta jong ka met. KJA 167.6

Kiba alhia ki niewduh noh ia ka jingiashem bakordor ba la ioh da ka jingtrei hok bha ia ki kam ba man ka sngi jong ka jingim. Ym khyndiat ngut, hynrei da ki hajar ngut ki briew ki im tang ban bam duh ia ki jingkyrkhu kiba U Blei ha ka jingisynei jong U hi U la ai halor jong ki. Ki klet ban wallam sha U Trai ia ki jingai ka jingsngewnguh na ka bynta ka spah kaba U la aiti ha ki. Ki klet ba da kaba pyndonkam bha ia ki talent ba la aikylliang sha ki ki dei ban long ki nongpynmih kumjuh ruh ki nongpynlut. Lada ki sngewthuh ia ka kam ba U Trai U kwah ia ki ban leh kum ki kti kiba iarap jong U kin ym kiar noh na ka jingkitkhlieh ha ka jingtrei. KJA 168.1

Ka jinglarkam jong ki samla kiba sngew ba ia ki la khot da U Blei ban ialap, ka shong shibun ha ka rukom ba ki rung sha ki jingtrei jong ki. Kito kiba la jied jong U Blei na ka bynta ka jingialap kin ai ka sakhi-ka sabut jong ka jingkhot bahajrong jong ki bad da kawei-pa-kawei ka lad kin iaiwad ban san-ban roi ban long ki nongtrei batbit bha. Kin iai-pyrshang tyngeh ban ioh ia ka jingiashem kaban pynbit ia ki ban thmu, ban seng pynbeit, bad ban pyntrei-kam. Da kaba sngewthuh ia ka jingkyntang jong ka jingkhot jong ki, kin kylla long, da ka jingsynshar ia lade, kiba syriem bad nang syriem shuh-shuh ia U Kynrad jong ki, ki da pynpaw ia ka jingbha, ka jingieit, bad ka jingshisha jong U. Katba ki pynpaw ia ka jingshitrhem ha kaba pynroi shuh-shuh ia ki talent ba la aiti sha ki, ka balang ka dei ban iarap ia ki da kaba leh sian bha. KJA 168.2

Ym dei ia baroh kiba sngew ba ia ki la khot ban ialap, yn pynshlur ban bret ia lade bad ia ki long-iing jong ki mar-dor sha ka balang na ka bynta ka jingiai-kyrshan pisa-tyngka. Ka don ka jingma ba ia ki katto-katne kiba dang lyngkot eh ka jingiashem yn pynsniew da ka jingpynkhyllew, bad da ka jingpynshlur kaba khlem jingstad bad jingshemphang ban khmih lynti ia ka jingkyrshan bapura khlem pynshong nongrim halor kano-kano ka jingtrei bashong-dor ha ka liang jong ki. Ia ka pisa-tyngka ba la pynkyntang sha ka jingpyniar ia ka kam jong U Blei ym dei satia ban ioh pynlut da ki briew kiba kwah ban ialap tang ba kin ioh jingkyrshan bad da kane kin pynhun ia ka jingkwah na ka bynta ka jingim bajem-basuk jai-jai ia lade hi. KJA 168.3

Ki samla kiba thrang ban pyntrei-kam ia ki sap jong ki ha ka kam ialap, kin shem ia ka jinghikai kaba iarap shibun ha ka nuksa jong U Paul ha Thessaloni, ha Korinth, ha Ephesos, bad ha kiwei de ki jaka. Wat la u la long u nongkren bapnah thylliej, bad uba la jied da U Blei ban leh ia ka kam bakyrpang, um ju la long pat uba hajrong palat ban trei da la ki kti, lymne um ju la manthait ha kaba kheinduh na ka bynta ka kam kaba u la ieit eh. “Wat haduh mynta ruh,” u la thoh sha ki nong Korinth, “ngi thngan, bad ngi sliang, bad ngi lyngkhuid, bad la shoh-bein ia ngi, bad ngim don ka jaka shong bathikna; bad ngi iatrei minot, da kaba trei da ki kti jong ngi hi: haba krenbein sat ia ngi, ngi kyrkhu; haba beh-bein ia ngi, ngi iaishah.” 1 Korinth 4:11,l2. KJA 168.4

Uwei na ki nonghikai bakynja-briew uba khraw tam, U Paul da kaba kmen eh u la trei ia ki kam kiba poh tam kumjuh ruh ia kiba ha khlieh tam. Haba trei ia ka kam na ka bynta U Kynrad ki jinglong-jingman ki imat dawa ia ka, da kaba mon-sngewbha eh u la trei da la ki kti ia ka kam thaw iing-jain jong u. La katta ruh, u la iai pynkhreh ia lade ban long uba la kloi ban buh sharud ia kane ka jingtrei bakynja pyrthei jong u, khnang ban iashem ia ka jingiapyrshah jong ki nongshun jong ka gospel, lane ban pyndonkam bha ia ka lad bakyrpang ban khring ia ki mynsiem sha U Jisu. Ka jingshitrhem bad ka jingtrei minot jong u ki long ka jingsneng-jingdumok ia ka jingalhia bad ka jingkwah im suk kynjai. KJA 168.5

U Paul u la buh ia ka nuksa pyrshah ia ka jingsngew, kaba ktah jur hapoh ka balang ha kata ka por, ba ia ka gospel la lah ban pynbna da ka jingjop bha tang da kito kiba la lait war na ka jingdonkam ia ka jingtrei shitom da ka bor-met. U la pyni nuksa da ki kam ia kaei yn jin da lah ban leh da ki dkhot balang kiba la pynkyntang ha shibun ki jaka ha kiba ki briew kim shym la tip ei-ei ia ki jingshisha jong ka gospel. Ka rukom leh jong u ka la pyrsad mynsiem ia shibun ki nongtrei basngewrit ban don ka jingthrang ban leh ia kaei kaba ki lah ban leh ban pyniaid shaphrang ia ka kam jong U Blei, katba ha kajuh ka por ki la kyrshan ia lade ha la kajong ka jingtrei kaba man ka sngi. Ia U Akwila bad Ka Priskila ym shym la khot ba kin ai ia baroh ka por jong ki sha ka jingialap ia ka gospel, pynban ia kine ki nongtrei basngewrit la pyndonkam da U Blei ban pyni ha U Apollos ia ka lynti jong ka jingshisha ha ka rukom kaba kham janai. U Trai U pyndonkam ia ki atiar ba-iapher na ka bynta ka jingpyndep ia ka jingthmu jong U, bad katba ia ki katto-katne kiba don ki talent bakyrpang la jied ban aiti lut ia ki bor-ki buit jong ki sha ka kam jong ka jinghikai bad ka jingialap ia ka gospel, ia shibun shuh-shuh kiwei pat, ha kiba ia ki kti ki briew ym shym la buh ha ka jingpynkyntang, la khot ia ki ban leh ia ka bynta badonkam ha kaba pynim ia ki mynsiem. KJA 168.6

Ka don ka lyngkha baheh-baiar ha khmat ki nongtrei jong ka gospel kiba kyrshan hi ia lade. Shibun ki lah ban ioh ia ki jingiashem bakordor ha ka jingshakri katba ki iai-trei shitom ia la kajong ka jingtrei da ka bor-met, te da kane ka rukom ia ki nongtrei bakhlain lah ban pynmih-pynsan na ka bynta ka jingshakri ha ki lyngkha badonkam. KJA 169.1

U shakri U Blei uba kheinduh-lade bad uba trei khlem manthait ha ka ktien bad ka jinghikai, u kit ha la ka dohnud ia ka jingkit bakhia. Um thew ia ka jingtrei jong u da ki kynta. Ka bainong jong u kam ktah satia ia u ha ka jingtrei jong u, lymne um phai noh na ka kamram namar ki jinglong-jingman kibym sngewtynnad. Na bneng kein u la iohpdiang ia ka jingpynkup-bor jong u, bad sha bneng u peit na ka bynta ka jingsiew kylliang jong u ynda la dep ka kam ba la pynkhamti ha u. KJA 169.2

Ka dei ka jingthmu jong U Blei ba ia kum kita ki nongtrei yn pyllait-luid na ka jingkhuslai bymdonkam, khnang ba kin lah ban ioh ia ka lad badap-biang ban kohnguh ia ka hukum jong U Paul sha U Timothi, “To minot eh ha kine kiei-kiei; to aiti lut ia lade ha ki.” 1 Timothi 4:15. Katba ki dei ban sumar bniah ban pynkilan-met katban biang ban pynlong ia ka jingmut bad ka met kaba khlain bha, hynrei kam dei ka jingthmu jong U Blei ba yn pynbor ia ki ban pynlut shibun eh na ka por jong ki ha ka jingtrei bakynja-doh. KJA 169.3

Kine ki nongtrei baiaineh, wat la ki kloi ban pynlut bad ba yn pyndonkam lut ia ki na ka bynta ka gospel, kim lait satia na ka jingpynshoi. Haba la pynwit bad la pynkhia da ka jingkhuslai namar ka jingrem ha ka liang jong ka balang ban ai sha ki ia ka jingkyrshan pisa kaba biang bha, ia ki katto-katne la pynsuhsat jur katta-katta da u nongpynshoi. Haba ki iohi ba ia ki jingtrei-kam jong ki la pynshongdor sting katta-katta, ki kylla duh mynsiem noh. Shisha, ki peit shaphrang sha ka por ka jingbishar na ka bynta ka jingsiew bainong kaba hok, bad kane ka kyntiew ia ka mynsiem jong ki; hynrei shuwa kata ka por ki long-iing jong ki ki dei ban ioh ka jingbam bad ki jainkup-jainphong. Lada ki la lah ban sngew ba ia ki la pyllait noh na ka jingpynkhamti bakynja-blei jong ki kin kloi shisha ban trei da ki kti. Hynrei ki sngewthuh ba ka por jong ki ka long ka jong U Blei, wat halor ka jingbym iohi shai jong kito kiba dei ban pyndap ia ki da ka tyngka-pisa kaba biang. Ki kyntait ia ka jingpynshoi ban rung sha ki kam-ki jingtrei da kiba yn pynlah kloi ia ki ban kyntiew ia lade sha lyndet ka jingkyrduh, bad kumta ki iai-bteng ban trei na ka bynta ka jingpyniaid shaphrang ia ka kam kaba kham kordor ha ki ban ia ka jingim hi. Khnang ban leh ia kane, lehse lah, la katta ruh, ba ia ki yn pynbor ban bud ia ka nuksa jong U Paul bad trei katto-katne por ha ka jingtrei da la ki kti katba ki bteng ban pyniaid shaphrang ia ka kam ialap jong ki. Ia kane ki leh ym ban pyniaid shaphrang ia ki jingmyntoi jong ki hi, hynrei ia ki jingmyntoi jong ka kam jong U Blei ha ka pyrthei. KJA 169.4

Don ki por haba ka imat ha ki shakri jong U Blei ba yn ym lah ban leh ia ka kam kaba donkam eh ban leh, namar ka jingbym don ki lad ban pyniaid ia ka jingtrei-kam kaba khlain, kaba skhem. Katto-katne ki sheptieng bad ki tiar-ki tar kiba ki don kim lah ban leh ia baroh kaba ki sngew ba ka dei ka kamram jong ki ban leh. Hynrei lada ki tur shaphrang da ka jingngeit, ia ka jingpynim jong U Blei yn pynpaw, bad ka jingmanbha kan bud ia ki jingtrei minot jong ki. Uta Uba la phah ia ki nongbud jong u ban leit sha baroh ki bynta jong ka pyrthei Un kyrshan ia uwei-pa-uwei u nongtrei uba ha ka jingkohnguh ia ka hukum jong U u wadlad ban pynbna ia ka khubor jong U. KJA 169.5

Ha kaba tei ia ka kam jong U U Trai barobor Um pynpaw shai ia baroh kiei-kiei ha khmat ki shakri jong U. Teng-teng U tynjuh ia ka jingshaniah jong ki briew jong U da kaba wallam ia ki jinglong-jingman kiba pynbor ia ki ban iaid shaphrang ha ka jingngeit. Bunsien U wallam ia ki sha ki jaka bakhim bad bashitom eh, bad U hukum ia ki ban tur shaphrang haba ki kjat jong ki imat ki ngam ha ki um jong ka Jordan. Dei ha kum kita ki por, haba ki jingduwai jong ki shakri jong U ki kiew sha U ha ka jingngeit bashitrhem eh, ba U Blei U plie ia ka lynti ha khmat jong ki bad wallam ia ki sha ka jaka baheh kaba sawang bha. KJA 169.6

Haba ki nongrah-khubor jong U Blei ki ithuh ia ki jingkit-khlieh jong ki sha ki bynta badonkam jong ka brisoh jong U Trai, bad ha ka mynsiem jong U Kynrad Nongtrei ki trei khlem manthait na ka bynta ka jingkylla kaba mut jong ki mynsiem, ki angel jong U Blei kin pynkhreh ia ka lynti ha khmat jong ki, bad ia ki lad tyngka-pisa kiba donkam na ka bynta ka jingpyniaid shaphrang ia ka kam yn pyndap-pynbiang. Kito ia kiba la pynshai kin ai kylluid ban kyrshan ia ka kam kaba la leh na ka bynta jong ki. Kin phai-ktien da kaba kylluid mynsiem sha kawei-pa-kawei ka jingkhot na ka bynta ka jingiarap, bad U Mynsiem U Blei Un trei hapoh ki dohnud jong ki ban kyrshan ia ka kam jong U Trai ym tang ha ki lyngkha ha la kajong ka shnong bad ka ri, hynrei ha ki thain kiba sha lyndet. Kumne ka bor-ka jingkhlain kan wan sha ki kynhun nongtrei ha kiwei pat ki jaka, kumta ka kam jong U Trai kan iaid shaphrang ha ka rukom kaba la buh-beit jong U hi. KJA 169.7