Ki Mawjam Sha U Khrist
KA JINGNGEIT BAD KA JINGPDIANG
KUMBA la kyrsiew ia ka jingiatiplem jong phi da U Mynsiem Bakhuid, phi la lah ban iohi katto katne ia ka jingsniew jong ka pop, ia ka bor jong ka, ia ka jingpop jong ka, ia ka jingkordit jong ka; bad phi peit ia ka da ka jingisaitmet. Phi sngew ba ka pop ka la pynkhlad ia phi na U Blei, bad phi long ha ka jingtehmraw jong ka bor jong ka jingsniew. Katta katba phi nang ia ksaid ban ioh lait, katta phi nang iohi ia ka jinglong ba khlem jingiarap jong phi. Ki jingpyrkhat jong phi ki long ki bymkhuid; ka dohnud jong phi ka long kaba tngit. Phi iohi ba ia ka jingim jong phi la tyllep lin da ka jingkhwan bad ka pop. Phi thrang ban ioh jingmap, ban ioh jingsait khuid bad ban ioh lait na ka pop. Ka jingiadei bad U Blei, ka jingsyriem ia u,—aiu phi lah ban leh ban ioh ia ka? MSK 45.1
Ka long ka jingsuk kaba phi donkam,—ka jingmap jong ka bneng bad ka jingsuk bad jingieit ha ka mynsiem. Ka spah kam lah ban thied ia ka, ka jingshemphang kam lah ban pynioh ia ka, ka jingstad kam lah ban pynioh ia ka; phim lah ban kyrmen, da ka jingpyrshang jong phi hi, ban ioh ia ka. Hynrei U Blei u tyrwa ia ha phi kum ka jingaisngewbha, “Khlem sybai bad khlem dor.”1 Ka long ka jong phi, lada phin tang shu kner ia la ka kti bad shim ia ka. U Trai u ong, “La ki pop jong phi ki long basaw hain-hain, kin lieh kat ka ior; la ki la saw bythuh. kin long kum u shniuh langbrot.”2 “Ngan ai ruh ka dohnud thymmai ha phi, bad ka mynsiem thymmai de ngan buh hapoh jong phi.”3 MSK 45.2
Phi la phla ia ki pop jong phi, bad na ka dohnud phi la pynkynriah ia ki. Phi la kut jingmut ban aiti ialade ha U Blei. Mynta leit sha u, bad kyrpad ba un sait noh ia ki pop jong phi bad ai ia phi ka dohnud bathymmai. Nangta to ngeit ba u leh ia kane namar u la kular. Kane ka long ka jinghikai kaba U Jisu u la hikai katba u don ha kane ka pyrthei, ba ia ka jingai ia kaba U Blei u kular ia ngi. ngi dei ban ngeit ba ngi pdiang, bad ba ka long ka jong ngi. U Jisu u la pynkhiah ia ki briew na ki jing- pang jong ki haba ki ngeit ha ka bor jong u; u iarap ia ki ha kiei-kiei kiba ki lah ban iohi, bad ha kane ka rukom u ialam ia ki ban shaniah bad ngeit ha u shaphang kiei-kiei kiba kim lah ban iohi, —u da ialam ia ki ban ngeit ha ka bor jong u ban map ia ki pop. Ia kane u la kren shai ha kaba u pynkoit ia u briew uba pangiap- shilliang: “Hynrei ba phin ioh-tip, ba U Khun u briew u don bor ha ka khyndew ban map ia ki pop, (hangta u la ong ha uta uba pangiap- shilliang,) To ieng, to rah-noh ia la ka jingthiah, to khie leit ruh sha la ing.”4 Kumta ruh U Ioannis, u nongthoh ka gospel, u ong haba u kren ia ki kambah jong U Khrist, “Hynrei la thoh ia kine kiei-kiei-ruh, ba phin ioh ngeit ba U Jisu u long uta U Khrist, U Khun U Blei; bad ba, haba da ngeit, phin ioh ka jingim ha ka kyrteng jong u.”5 MSK 45.3
Na ka jingiathuh bashai jong ka Baibl ba kumno ba U Jisu u la pynkhiah ia kiba pang, ngi lah ban nang katto katne ban ngeit ha u ia ka jingmap ia ki pop. To ngin ia phai sha ka jingiathuh- khana ia u briew uba pang-iap-shilliang ha Bethesda. U la long uba pang bad ba khlem jingiarap; um shym la lah ban pynkhih ia ki dkhot met jong u la laiphew-phra snem. Pynban U Jisu u la hukum ia u, “To ieng, rah ia la ka jingthiah, to iaid ruh.” U briew uba pang un jin da la ong, “Ko Trai, lada men pynkhiah ia nga, te ngan kohnguh ia ka ktien jong me.” Hynrei em, u la ngeit ia ka ktien jong U Khrist, u la ngeit ba ia u la pynkhiah, bad shisyndon u la leh; u la mon ban iaid. bad u la iaid ruh. U la kohnguh ia ka ktien jong U Khrist bad U Blei u la ai ia u ka bor. Ia u la pynkhiah khran. MSK 46.1
Ha kajuh ka rukom phi long u nongpop. Phim lah ban siewspah ia ki pop kiba phi la leh mynshiwa, phim lah ban pyn¬kylla ia ka dohnud jong phi, bad pynlong khuid ialade. Hynrei U Blei u kular ban leh ia kane baroh na ka bynta jong phi lyngba U Khrist. Ngeit ia kata ka kular. Phla ia ki pop jong phi, bad aiti ialade ha U Blei. Mon ban shakri ia u. Lada phin tang shu leh ia kane, U Blei un pyndep ia ka ktien jong u ha phi. Lada phi ngeit ia ka kular,—ngeit ba ia phi la map bad la pynkhuid.— U Blei un pyndep ia la ka jingkular; ia phi la pynkhiah, kumjuh kumba U Khrist u ai ia uba pang-iap-shilliang ka bor ban iaid haba u briew u la ngeit ba ia u la pynkhiah. Ka long kumta lada phi ngeit ia ka. MSK 46.2
Wat ap ba phin da sngew ba ia phi la pynkhiah, hynrei ong, “Nga ngeit ia ka; ka long kumta, ym namar ba nga sngew ia ka, hynrei namar ba U Blei u la kular.” MSK 46.3
U Jisu u ong, “Ba kiei-kiei baroh kat kiba phi pan, haba phi kyrpad, to ngeit ba phi pdiang ia kita, te phin sa ioh.”6 Don ka jingteh ha kane ka kular,—ba ngi dei ban dwai kat kum ka mon jong U Blei. Ban pynkhuid ia ngi na ka pop, ban pynlong ia ngi ki khun jong u, bad ban pynlah ia ngi ban im ka jingim kaba khuid. Kumta te ngi lah ban pan ia kine ki jingkyrkhu, bad ngeit ba ngi pdiang ia ki, bad ainguh ia U Blei ba ngi la ioh- pdiang ia ki. Ka long ka kabu jong ngi ban ioh leit sha U Jisu bad ban ioh jingkhuid, bad ban ioh ieng ha khmat ka hukum khlem jingsngew-lehrain. “Namar-kata, mynta ym don ka jing- pynrem ia kita kiba ha U Khrist Jisu, ki bym iaid katba kum ka doh, hynrei katba kum U Mynsiem.”7 MSK 46.4
Naduh mynta phim long shuh la ki jong; ia phi la thied da ka dor. “Ym da kiei-kiei kiba sep, kum ka rupa lane ka ksiar ba la siewspah ia phi . . . hynrei da ka snam bakordor, kum ka jong u khun-langbrot bakhlem-pop bad ba khlem thoh-bria, ka jong U Khrist kein.”8 Lyngba kane ka kam kaba jem bad bashai ban shu ngeit beit ha U Blei, U Mynsiem Bakhuid u pynkha ia ka dohund bathymmai ha ka dohnud jong phi. Phi long kum u khunlung ba la kha ha ka ing jong U Blei, bad u ieit ia phi kumba u ieit ia la u jong U Khun. MSK 47.1
Mynta ba phi la aiti ialade ha U Jisu, wat phai dien kylla shuh, wat kynran noh na u, hinrei man la ka sngi to iai ong, “Nga long u jong U Khrist; nga la aiti ia lade ha u;” bad pan na u ba un ai ha phi ia U Mynsiem jong u, bad ban ri ia phi da ka jingaiei jong u. Namar da kaba phi aiti ialade ha U Blei bad ngeit ha u, phi jia long u khun jong u, kumta phi im ha u. U Apostol u ong, “Namar-kata kumba phi la pdiang ia U Khrist Jisu uba U Trai, kumta to iaid ha u.”9 MSK 47.2
Don kiba sngew ba ia ki dei ban tynjuh la ki long kiba shisha, bad ba ki dei ban da pynpaw shai ha U Trai ba ki la kylla na ka jinglong sniew sha ka jinglong babha, shiwa ba ki lah ban dawa ia ki jingkyrkhu jong u. Hynrei kam long kumta, ki lah ban dawa ia ka jingkyrkhu jong U Blei wat mynta hi. Ki dei ban don ia ka jingaiei jong u, ia U Mynsiem jong U Khrist, ban iarap ia ki jingtlot jong ki, lane kin nym lah ban ialeh pyrshah ia kaba sniew. U Jisu u kuah ia ngi ban leit sha u kumba ngi long, kiba pop bad kiba long khlem jingiarap bad ba khlem bor ei- ei ha lade. Ngi lah ban leit sha u ryngkat bad ki jing- bieit jingduna bad jinglong ba pop bad bred ialade ha ki kjat jong u ha ka jingsngewsih kthang ia la ki pop baroh. Ka long ka burom jong u ban kdup ia ngi ha ki ksangti jong ka jingieit jong u, bad ban sop spain ia ki jingmong jong ngi bad ban pynkhuid ia ngi na ka pop baroh. MSK 47.3
Dei hangne ba ki hajar briew ki la kyllon; kim ngeit ba U Jisu u map ia ki shi-met shi-met marwei. Kim shim ba U Blei u long uba bat ia la ka ktien. Ka long ka jingdonbok ia kito baroh kiba kohnguh ia ki jinghikai ban tip ba ia ka jingmap la ai kylluid na ka bynta kawei-pa-kawei ka pop. Bred noh ia ka jingtharai sniew ba ki kular jong U Blei kim mut na ka bynta jong phi. Ki long na ka bynta uwei-pa-uwei u nongryngkang hukum uba kylla-kaba-mut. Ia ka bor bad jingaiei kaba la ai lyngba U Khrist yn wallam da ki angel ha kawei-pa-kawei ka mynsiem kaba ngeit. Ym don nongpop kiba khraw katno katno ki ban nym lah ban shem ia ka bor, ka jingkhuid bad ka hok ha U Jisu uba la iap namar jong ki. U ap ban law noh na ki ia ki jainkup ba la suit rong da ka pop, bad ban pynphong ia ki da ki jainkup balieh jong ka hok; u hukum ia ki ban im ym ban iap. MSK 48.1
U Blei um leh ia ngi kumba ki briew ki leh iwei ia iwei pat. Ki jingpyrkhat jong u ki long ki jingpyrkhat jong ka jingisynei, ka jingieit bad ka jingsngewsynei bajem. U ong, “To u bymman un iehnoh ia la ka lynti, bad u briew bymhok ia la ki jingmut: to un phai ruh sha U Trai, te un sngew isynei ia u; bad sha U Blei jong ngi namar un map phar.” “Nga la pyndam noh ia ki jingpallat jong me, kiba kum u lyoh rben; bad ia ki pop jong me kiba kum u lyoh.”10 MSK 48.2
“Naba ngam don jingsngewbha ha ka jingiap jong uta uba iap, ong U Trai U Blei: namar kata to phai phi, bad to im.”11 U Soitan u long uba kloi ban tuh noh ia ki jingkular basbun jong U Blei. U kuah ban shim noh ia iwei-pa-iwei i jingshat-jingshai jong ka jingkyrmen na ka mynsiem; hynrei phim dei ban shah ia u ban leh ia kane. Wat shah shkor ia u nongpynshoi, hynrei ong: “U Jisu u la iap ba nga lah ban ioh im. U ieit ia nga bad um mon ia nga ban iap. Nga don U Kpa uba ha bneng uba ieit; bad ia nga la kren bein ia ka jingieit jong u, la nga la pynsyrwa ia ki jingkyrkhu kiba u la ai ha nga, ngan ieng joit, bad ngan ong, ‘Nga la leh pop ia ka bneng, bad ha khmat jong me; te ngam long shuh uba dei ba yn khot u khun jong me; to pynlong ia nga kum uwei na ki shakri jong me.” Ka pharshi ka iathuh ia phi kumno ha la pdiang ia u nongiaidwir: “Hynrei haba u dang jngai ruh, u kpa jong u u la iohi ia u, bad u la sngew isynei; bad u la mareh, u la dem ruh ha ka ryndang jong u, bad u la iaidoh ia u.”12 MSK 48.3
Hynrei wat kane ka pharshi hi ruh kaba long kaba sngewieit bad shon mynsiem katta-katta, pynban kam pat lah ban pynpaw ia ka jingieit ba bymjukut jong U Kpa uba ha bneng. U Trai u pynbna da u nongiathuhlpa jong u, “Shisha, nga la ieit ia pha da ka jingieit bymjukut: namar kata da ka jingleh ieit nga la ring ia pha.”13 Katba u nongpop u dang jngai na ka ing jong U Kpa, u da pynsyrwa ia la ka spah bad jingdon jong u, ka dohnud U Kpa ka nang khuslai na ka bynta jong u; bad kawei-pa-kawei ka jingkuah kaba mih ha ka mynsiem ban leit phai sha U Blei. ka long ka jingtrei jong U Mynsiem jong u, kaba ialeh ban khring ia u nongiaidwir sha U Kpa uba ieit. MSK 49.1
Katne ki jingkular bakordor jong Ka Baibl ha khmat jong phi, hato phi dang lah ban ai jaka ia ka jingsngew artatien? Hato phi dang lah ban ngeit ba haba u nongpop uba pli u thrang ban wan phai, bad thrang ban iehnoh noh ia ki pop, U Trai un khang ia u ban wan sha ki kjat jong u ha ka jingkylla-ka-bamut? Bell kum ia kita ki jingpyrkhat! Ym don kano-kano ka ban kham pynmong ia ka mynsiem jong phi pallat ban ia kaba phin pun kum kita ki jingpyrkhat ia U Kpa jong ngi uba ha bneng. U isih ia ka pop, hynrei u ieit ia u nongpop, bad u la ai ialade ha ka dur jong U Khrist, ba baroh kiba mon ki lah ban ioh im bad ioh ia ka jingkyrkhu ba bymjukut ha ka hima jong ka burom. Dang don ktien shuh ne jingkren ieit kaba kham pallat ban pynpaw ia ka jingieit jong u ia ngi? U ong, “Hato ka briew ka lah ban klet ia la i khun ba-dangbuin, ba kan ym isynei ia i khun ka kpoh jong ka? Shisha, kine ki lah ban klet, pynban nga ngan ym klet ia pha.”14 MSK 49.2
Khmied sha neng, phi kiba artatien bad basheptieng; namar U Jisu u im ban iasaid na ka bynta jong ngi. Ainguh ia U Blei namar ka jingai jong u ia U Khun jong u, bad duai ba um shym iap lehnohei na ka bynta jong phi. U Mynsiem u khot ia phi mynta. Wan da ka dohnud jong phi shitylli ha U Jisu, bad phi lah ban dawa ia ki jingkyrkhu jong U. MSK 49.3
Katba phi pule ia ki jingkular, kynmaw ba ki long ki jingpynpaw ia ka jingieit bad jingisynei bym lah ban batai. Ia ka dohnud bakhraw jong Ka Jingieit Bymjukut la ring sha u nongpop da ka jingieit bym lah ban thew. “Ngi ioh ka jingsiewspah da ka snam jong u, ka jingmap ia ki jingpallat jong ngi.”15 Hoid, tang ba phin ngeit ba U Blei u long u nongiarap jong phi. U kuah ban pynioh pat ia ka dur ka jinglong babha ha u briew. Katba phi wan hajan ha u da ka jingphla bad jingkylla-ka-bamut, un ring hajan ia phi da ka jingisynei bad ka jingmap. MSK 50.1