Ti dackel a panagbinnusor
6. Ni Hus ken ni Jeronimo
II evangelio naimula idiay Bohemia idi maicasiam pay la a siglo. Ti Biblia nayulog iti pagsasao dagiti umili, ket isu met a pagsasao ti inaramatda iti panagcultoda. Ngem cas ti idadackel ti turay ti papa, casta met ti pannacapasipnget ti sao ti Dios. Ni Gregorio VII, isu a nanggandat a mangpacumbaba iti tangsit dagiti arari, saan a basbassit ti pananggandatna a mangadipen cadagiti umili, ket iti casta nangipaulog ti maysa a bula a mangiparit ti panagculto iti publico iti pagsasao dagiti taga Bohemia. Imbunannag ti papa a “macaayayo iti Cangatoan no ti panagdayaw Kencuana maaramid coma iti di amammo a pagsasao, ket adu a kinadakes ken kinaherejes ti limtuad gapu iti di pannacaannurot toy nga alagaden.”1 Iti casta ti Roma intuyangna a ti silaw ti sao ti Dios maeddep coma, tapno dagiti umili maripcanda idiay sipnget. Ngem ti Langit adda inaramidna a sabali a pamuspusan a pangpataginayonna iti iglesia. Adu cadagidi taga Valdenses ken taga Albigenses a napagtalaw manipud iti balbalayda idiay Francia ken Italia gapu iti panangidadanes, immayda idiay Bohemia. Nupay dida naitured ti mangisuro iti nalatac. nagtrabajoda a sireregta iti nalimed. Iti casta ti pudno a pammati nasalimetmetan manipud maysa a siglo aginggat sabali a siglo. DP 87.1
Casacbayan dagiti aldaw ni Hus adda tattao a timmacder idiay Bohemia a nangipaduyacyac iti kinadakes iti uneg ti ig lesia ken iti kinagaramugam dagiti umili. Ti trabajoda pinangayangayda dagiti adu. Naparasuc ti danag ti kinasacerdote ket naluctan ti panangidadanes a maibusor cadagiti adalan ti evangelio. Idinto ta napilitda a napan nageulto idiay cabacbakiran ken cabanbantayan, dagiti soldado napanda sinapul ida idiay, ket adu dagiti napapatay. Calpasan ti maysa a tiempo naibilin nga amin a simmina iti culto ti Romano rebbengdat mapuuran. Ngem nupay inyawatda ti biagda. dagiti Cristiano nakitada ti masacbayan a panagballigi ti banag a gungunodenda. Maysa cadagiti nangisursuro a “ti pannacaisalacan ma. saracan laeng gapu iti pammati iti nailanza a Mangisalacan.” imbunannagna idi madama a matay. “Ti rungsot dagiti cabusor ti pudno agari ita a maibusor cadacami, ngem saanto nga agnanayon; tumaudto ti maysa nga aggapu iti sapasap a tattao. nga awan annas ken autoridadna, ket isut didanto mabalin nga abaken.”2 Adayu pay la idi ti tiempo ni Lutero; ngem adda maysan a madama idi a tumactacder, a ti sacsina a niaibusor iti Roma kiburennanto dagiti nasnaeion. DP 88.1