Naragsak a Panagbiag
Dagiti Istorya a Mangisuro
ITI PANANGISURO ni Cristo a naaramat dagiti pangngarig, makita ti isu met la a prinsipio iti bukodna a mision iti lubong. Tapno maam-ammotayo ti nadiosan a kababalin ken panagbiagna, inkawes ni Cristo ti kinataotayo, ket nakipagnaed kadatayo. Naiparangarang ti kinadios babaen ti kinatao; ti di makita a dayag iti makita a langa ti tao. Mabalin ti tao a maammoan dagiti saan nga ammo babaen kadagiti siguden nga ammo; naiparang dagiti nailangitan a bambanag babaen kadagiti naidagaan; naiparang ti Dios iti langa ti tao. Kasta met iti pannursuro ni Cristo: nailadawan dagiti bambanag a saan nga ammo babaen kadagiti bambanag nga ammo a sigud; dagiti nadiosan a kinapudno babaen kadagiti naidagaan a bambanag a pagaammo unay ti tao. NP 9.1
Kunaen ti Kasuratan, “Sinao ni Jesus amin dagitoy kadagidi rumeprep a tattao babaen ti pannakaaramat dagiti pangngarig;... tapno matungpal ti sinao daydi mammadto, a kunkunana, Luktakto ti ngiwatko kadagiti pangngarig; saoekto dagiti bambanag a naidulin a nalimed manipud pay pannakabangon toy lubong.” Mateo 13:34, 35. Naaramat dagiti bambanag a namate- rialan a mangiparang kadagiti naespirituan;naisilpo dagiti bambanag iti nakaparsuaan ken dagiti kapadasan ti biag, dagidi dimngeg Kenkuana, kadagiti kinapudno ti naisurat a balikas. Iti panna- kaiturong ti imatang manipud iti nakaparsuaan agingga iti naespirituan a pagarian, agpaay dagiti pangngarig ni Cristo a kas kawar ti kinapudno a mangisilpo iti tao iti Dios, ti daga a maisilpo iti langit. NP 9.2
Iti panangisurona manipud iti nakaparsuaan, dinakamat ni Cristo dagiti bambanag nga inaramidna babaen kadagiti im-imana, isuda nga addaan kadagiti kababalin ken bileg nga insaadna met laeng idi kadakuada. Iti daydi kasisigud a kinaan-anayda, impa- rangarang dagiti amin a bambanag a naparsua ti panunot ti Dios. Kada Adan ken ni Eva idiay nagtaenganda nga Eden, napunno ti nakaparsuaan iti pannakaammo iti Dios, ken agliplippias iti pannursuro. Nagsao ti kinasirib kadagiti mata ket isut’ inawat ti puso; agsipud ta nakiumanda iti Dios a naaramat dagiti bambanag a pinarsuana. Apaman a sinalungasing dagitoy nga agasawa ti linteg ti Katan-okan, naikkaten daydi kinasin-aw ti rupa ti Dios manipud iti langa ti nakaparsuaan. Namulitan itan ti daga gapu iti basol. Nupay kasta, iti agdama a kasasaadna a namulitan, nagbati pay laeng ti adu a napintas a bambanag. Saan a napunas dagiti bambanag a mabalin nga aramaten ti Dios a mangisuro; ket no umisu ti pannakaawat kadakuada, agsaonto ti nakaparsuaan maipapan iti Namarsua kenkuana. NP 10.1
Kadagidi aldaw ni Cristo, nalipatan ken napukawen ti adu kadagitoy a leksion. Nabayagen a napukaw dagiti tao ti panangi- lasinda iti Dios manipud kadagiti inar-aramidna. Immay ti maysa nga anniniwan iti napintas a langa ti nakaparsuaan gapu iti kinamanagbasol ti sangkataoan; ket lugar nga iparangarangda koma ti Dios, nagbalin dagiti inaramidna a kas lapped ken nangilemmeng Kenkuana. Dinaydayaw ken nagserbian dagiti tattao daydiay naparsua nga ad-adda ngem daydiay Namarsua. Iti kasta, adadda a timmangsit dagiti awanan pammati kadagiti panagipalpalawagda, ket napasipnget ti nanengneng a pusoda. Kasta met idi iti Israel, naaramat dagidi pannursuro ti tao iti saad ti pannursuro ti Dios. Saan laeng a dagiti bambanag iti nakaparsuaan, no di pay ket daydi serbisio ti panagdaton ken dagiti Sursurat, — a naited a mangiparangarang koma iti Dios,-ti nadadael ken napadakes ket iti kasta naaramat a nangilemmeng Kenkuana. NP 10.2
Pinadas ni Cristo nga ikka ten dagidi bambanag a nangkumot iti kinapudno. Immay tapno iwalinna daydi abbong a pinangkumot ti basol iti langa ti nakaparsuaan, ket impakitana ti naespirituan a kinadayag nga iparangarang koma dagiti amin a bambanag a naparsua. Inyeg dagidi saona dagiti pannursuro ti nakaparsuaan ken ti Biblia iti baro a panirigan, ket inaramidna ida a barbaro a paltiing. NP 11.1
Pinuros ni Jesus ti napintas a lirio ket impaimana ida kadagidi ubbing ken agtutubo; ket idinto ta kimmitada iti agkabannuag a rupana a sinilnagan ti langa ti Ama, intedna kadakuada ti leksion, “Usigenyo dagiti lirio iti talon, no kasano ti panagdak- kelda (iti kinasimple ti nakaparsuaan a kinapintas); saanda nga agbannog ket dida met mambi: ngem kunak kadakayo, nga uray ni Salomon iti amin a kina dayagna, saan a nakawesan a kas ti maysa kadakuada.” Simmaruno ti nasam-it a pammatalged ken ti nasken a leksion, “Ket no kasta ti panangawes ti Dios iti ruot iti kataltalonan, nga agbiag ita, ket inton bigat maisungrod iti dalikan, saan aya a nangnangruna a dakayo ti kawesannanto, O dakayo a bassitan ti pammati? ” NP 11.2
Naisao dagitoy a balikas idiay sermon iti bantay kadagiti sabsabali malaksid la dagidi ubbing ken agtutubo. Naisaoda kadagidi rumeprep a tattao, a nairaman kadakuada dagidi lallaki ken babbai a napnoan iti dandanag ken dadagsen, ken napaawitan iti pannakaupapay ken ladingit. Intuloy ni Jesus: “Dikay’ ngarud agagawa a kunkunayo, Ania ti kanenminto? wenno, Ania ti inu- menminto? wenno, Ania ti pagkawesminto? (ta dagitoy a bambanag ti ipangpangruna dagiti Hentil:) ta ammo ni Amayo a nai- langitan ti pannakasapulyo amin kadagitoy.” Idin, inyunnatna dagidi imana kadagidi nanglikmut Kenkuana a kaadu, ket kinuna- na, “Ngem birukenyo nga umuna ti pagarian ti Dios ken ti kina- lintegna; ket mainayonto kadakayo amin dagitoy a bambanag.” Mateo 6:28-33 NP 11.3
Kasta idi ti panangitarus ni Jesus iti damag nga insaadna met laeng idi kadagiti lirio ken kadagiti ruruot iti tay-ak. Tarigagayan- na a mabasatayo koma day toy iti tunggal lirio ken iti tunggal suibod ti mot. Napno dagiti saona iti pammatalged, ket agduyos- da a mangpalagda iti panagtalek iti Dios. NP 12.1
Kasta unay a kalawa ti panangkita ni Cristo iti kinapudno, kasta unay a kalawa ti sinaklaw ti pannursurona, a naaramat amin a buy a ti nakaparsuaan a mangiladawan iti kinapudno. Naisilpo amin a buy a a makita iti may sa wenno dua a naespirit uan a kinapudno, ket iti kasta nakawesan ti nakaparsuaan kadagiti pangngarig ti Mannursuro. NP 12.2
Iti nasapa a paset daydi panagministrona, kinasao ni Cristo dagidi tattao nga inaramatna dagiti sasao a nalaka a maawatan tapno mapetpetan koma amin dagidi agdengdengngeg Kenkuana dagiti kinapudno a mamagbalin kadakuada a masirib maipapan iti pannakaisalakan. Ngem saan a nagramut ti kinapudno kadagiti adu a puso, ket nadaras ti pannakaipanawda. “Gapuna nga agsaoak kadakuada a maaramat dagiti pangngarig,” kinunana; “ta kitkitaenda ngem dida makita; dengdenggenda ngem dida mang- ngeg, kasta met a dida maawatan .... Ta nabibineg ti puso day- toy nga uniili, ket napatuleng ti pagdengngegda, ket inkidemda dagiti matada.” Mateo 13:13-15. NP 12.3
Tinarigagayan ni Jesus a riingen ti panagsaludsod. Sinapulna a riingen ti saan a mangibibiang tapno imalditna ti kinapudno iti pusona. Nalatak idi ti panangisuro a maaramat dagiti pangngarig, ket isut’ dinayaw ken rinaem, saan laeng a dagidi Hudio, no di pay ket dagidi met sabsabali a nasion. Awanen sabali a wagas a nakapkapet ngem daytoy a kita ti panangisuro. No tinarigagayan koma dagidi nagdengngeg Kenkuana ti pannakaammo kadagiti nadiosan a bambanag, naawatanda koma dagidi sinaona; agsipud ta siaayat a mangilawlawag kadagitoy kadagiti napasnek nga ag- saludsod. NP 12.4
Adda idi ken ni Cristo dagiti kinapudno a kayatna nga idatag ngem saan a nakasagana dagidi tattao nga umawat. Gapu itoy insurona ida babaen kadagiti pangngarig. Babaen ti panangisilpona kadagidi pannursurona kadagiti mabuya iti biag, dagiti kapadasan, wenno iti nakaparsuaan, nagun-odna ti imatangda ket namalditan dagidi pusoda, Kadagidi simmaruno a pana wen, no kumitada kadagiti bambanag nga inaramatna idi a pangiladawan kadagidi leksiori nga isurona, malagipda dagidi sinao ti nadiosan a Mannursuro. Immad-adda ti panagukrad ti kaipapanan dagidi insursuro ti Mangisalakan kadagidi isip a naglukat nga umawat iti Espiritu Santo. Naglawag dagidi adu a palimed, ket nagbaiin a nalaka a maawatan dagidi narigat a maawatan. NP 12.5
Sinapsapui ni Jesus ti dalan a sumrek iti tunggal puso. Babaen ti panangaramatna kadagidi agduduma’a pangilawlawag, saanna laeng nga indatag ti kinapudno iti nadumaduma a panirigan kenkuana, no di ket kimmamang pay kadagidi nagduduma a kita dagidi managdengngeg. Nariing ti ngayangayda babaen kadagidi pangilawlawag a naala manipud kadagidi aglikmut iti inaldaw a panagbiag. Awan kadagidi nagdengngeg iti Mangisalakan ti nang- rikna nga isudat’ nalipatan wenno nabaybay-an. Dagidi kanumo- an, dagidi karugitan ti basol, — nangngegda kadagiti par.nursurona ti may sa a timek a nakisao kadakuada a napakuyogan ti pannakipagrikna ken kinadungngo. NP 13.1
Adda pay sabali a gapu no apay a nangisuro a naaramat dagiti pangngarig. Iti tengnga dagidi tattao a naurnong a nagdengngeg Kenkuana, adda met dagidi papadi ken rabbi, eskriba ken papanglakayen, dagidi pasurot ni Herodes ken sabsabali pay nga agtuturay, tattao a naayat iti lubong, napalangguad ken naayat iti saad, isuda a nagsapsapul iti pangpabasolanda Kenkuana. Simmur- surot iti addangna dagidi imbaonda nga agsimisim, tapno tiliwen- da koma manipud kadagiti isaona ti maysa a banag a mabalinda nga aramaten iti pannakaidarumna-, tapno mapaulimeken iti agna- nayon Daydiay kasla mangguyugoy iti gistay amin a lubongen a sumurot Kenkuana. Naawatan ti Mangisalakan ti kababalin dagidi a tattao, ket indatagna ti kinapudno tapno awan ti masarakanda a gapu a pangidarumanda Kenkuana iti saklang ti Sariedrin. Babaen kadagiti pangngarig, binabalawna ti kinamanaginsisingpet ken dagidi dakes nga ar-aramid dagidi adda kadagidi nangato a saad, ket babaen kadagiti- nasabsabongan a sasao, kinawesanna ti kinapudno a nairanta a mangbabalaw ken mangitudo iti basol a, no koman naisaoda a saan anaipalikaw, saanda koma a dinengngeg dagidi saona, ket nadardaras koma ti panamaggibusda iti panag- ministrona. Ngem idinto ta liniklikanna dagidi agsimisim, nalawag ti panangidatagna iti kinapudno ket iti kasta naiparangarang met ti biddut. Napasayaat ken napaimbag dagidi addaan iti napudno a puso gapu kadagidi leksion nga insurona. Nailawlawag ti nadiosan a kinasirib ken ti di agpatingga a parabur babaen kadagiti bam- banag a pinarsua ti Dios. Babaen ti nakaparsuaan ken dagiti kapa- dasan ti biag, naisuro dagidi tattao kadagiti bambanag a nadiosan. Naipakita “dagiti bambanag ti Dios a di makita, nanipud pannaka- parsua ti lubong, gapu kadagiti inaramidna, nga isuda dagiti agnanayon a pannakabalin ken kinadiosna.” Roma 1:20. NP 13.2
Naipakita iti pannursuro ti Mangisalakan, a naaramat dagiti pangngarig, no ania dagiti mangbukel iti “nangatngato a sursuro.” Nabalin koma nga inlukat ni Cristo kadagiti tattao dagiti nauneg a kinapudno ti siensia. Nabalinna koma a linuktan dagiti palimed a nasapul dagiti ginasgasut a tawen a panagbannog tapno maadal ken masukisok. Nabalinna koma ti nangaramid kadagiti singsinga- sing maipapan kadagiti bambanag iti siensia a nangted koma iti panagpanunot ken pannakadagdag nga agpaay iti panagpartuat agingga iti panungpalan ti tiempo. Ngem saanna nga inaramid day toy. Awan insaona a mangpennek laeng iti ayat a mangammo, wenno mangpennek iti ambision ti maysa a tao babaen ti panangilukatna kadagiti ridaw nga agturong iti kinamaingel. Kadagiti amin a pannursurona, inyasidegna ti isip ti tao iti lsip a di Agpatingga. Saanna nga inturong dagiti tattao a mangadal kadagiti kapanunotan dagiti tao maipapan iti Dios, ti Saona, wenno dagiti ar-aramidna. Insurona ida a kumita Kenkuana a kas iparangarang ti Saona, dagiti ar-aramidna, ken dagiti insaganana. NP 14.1
Saan a sinagid ni Cristo dagiti bambanag ken kapanunotan nga awan mamaayna, no di ket dagiti bambanag a nasken iti pannakaparang-ay ti kababalin, dagidiay mangpalawa iti kabaelan ti tao a mangammo iti Dios, ken mangparang-ay iti kinalaingna nga agaramid iti naimbag. Kinasaona dagiti tattao maipapan kadagiti kinapudno nga adda pannakainaigna iti panagbiag, ken dagiti bambanag a mangpetpet iti agnanayon. NP 14.2
Ni Cristo idi ti nangiturong iti pannakasursuro ti Israel. Maipapan kadagiti bilbilin ken al-alagaden ti Apo, kinunana idi, “Isuromto ida a siaagawa kadagiti annakmo, ket isudanto ti sasaoem no situtugawka iti balaymo, ken no magmagnaka iti dalanmo, ken no agiddaka, ken no bumangonka. Ket ibedbed- monto ida a kas tanda ita imam, ket isudanto ti pannakaparupa iti baet dagita matam. Ket isuratmonto ida kadagiti adigi ti balaymo, ken kadagiti ruanganmo.” Deut. 6:7-9. Iti panangisursuro ni Jesus, impakitana a masapul a matungpal daytoy a bilin, — no kasanot’ pannakaidatag dagiti linlinteg ken pamunganayan ti pag- arian ti Dios tapno maiparangarang ti kinapintas ken pategda. Idi isursuro ti Apo ti Israel tapno agbalinda koma a naisangsangayan a pannakabagina, inikkanna ida kadagiti pagtaengan iti baet dagiti turturod ken letlet-ang. Iti panagbiagda iti uneg ti pagtaengan ken kadagiti narelihionan a serbisioda, naiyasidegda iti nakaparsuaan ken iti sao ti Dios. Kasta met ti panangisuro ni Cristo kadagidi adalanna iti igid ti danaw, iti bakrang ti bantay, kadagiti taytay-ak ken kakaykayoan, tapno makitada dagiti bambanag ti nakaparsuaan nga inaramatna a mangilawlawag kadagiti pannursurona. Ket idinto ta nagsursuroda ken ni Cristo, inaramatda met ti naammo- anda babaen ti pannakidanggayda Kenkuana iti trabahona. NP 15.1
Gapuna a masapultayo ti makiam-ammo iti Namarsua babaen ti nakaparsuaan. Maysa a dakkel a pagadalan ti libro ti nakaparsuaan, a masapul met nga aramatentayo a kabinnagay dagiti Sursurat iti panangisurotayo kadagiti sabsabali maipapan iti kababalin ti Dios ken panangibagnostayo kadagiti napukaw a karnero nga agsubli iti pagtaraknan a kukua ti Dios. Inton maadalen dagiti ar-aramid ti Dios, imalditto met dagiti Sursurat ti panamati iti isip. Saan a maysa a pannakaawis a mamati, a patauden ti panangikalintegan; ngem, malaksid no napasipnget unayen ti isip a dinan kabaelan nga ammoen ti Dios, ket nakapuy met unayen dagiti mata a kumita Kenkuana, wenno napatuleng unayen dagiti lapayag a dida mangngegen ti timekna, maawatanto ti naun-uneg a kaipapanan, ket maimalditto met iti puso dagiti natan-ok ken naespirituan a kinapudno ti naisurat a sao. NP 15.2
Kadagitoy a leksion, a naadaw manipud iti nakaparsuaan, adda kinasimple ken kinadalus, wenno kinadarisay a mangaramid kadakuada a nangato unay ti pategda. Ipanawto ti kinapintas ti nakaparsuaan ti kararua manipud iti basol ken dagiti nailubongan a ragragsak, ket iturongnanto iti kinadarisay, kinatalna, ken iti Dios. Masansan unay a napusek ti isip dagiti agad-adal kadagiti nataoan a kapanunotan ken parparbo a managnagan iti siensia ken pilosopia. Masapulda ti mayasideg iti nakaparsuaan. Sursuroenda koma nga adda maymaysa a Dios ti nakaparsuaan ken ti kinakristiano. Maisuro koma kadakuada ti panagdanggay ti nakaparsuaan ken ti naespirituan. Maaramid koma a pakaadalan iti pannakabangon ti kababalin dagiti amin a makita dagiti matada ken maiggaman dagiti imada. Iti kasta, mapapigsanto dagiti bileg ti isip, mapatan-ayto ti kababalin, ket maitan-okto ti sibubukel a biag. NP 16.1
Maibagay unay iti panggep ti Sabado ti panggep ni Cristo a nangisuro a naaramat dagiti pangngarig. Inted ti Dios ti pakalag- lagipan iti pannakabalinna a mamarsua, tapno Isu komat’ mailasin ken mabigbigda kadagiti ar-aramid dagiti imana. Itudo ti Sabado ti panangimutektektayo iti dayag ti Namarsua kadagiti pinarsuana. Ket gapu ta tinarigagayanna nga aramiden daytoy, inreppet ni Jesus ti kinapintas dagiti bambanag iti nakaparsuaan kadagiti napateg a leksion nga insursurona. Iti nasantoan nga aldaw ti panaginana, adalentayo koma dagiti damag nga insurat ti Dios kadagiti nakaparsuaan nga agpaay kadatayo. Adalentayo koma dagiti pangngarig ti Mangisalakan iti disso a nangisaoanna kadakuada, kadagiti taltalon, ken kakaykayoan, iti linong ti silulukat a langit, iti tengnga dagiti ruruot ken sabsabong. Inton umasidegtayo a dumekket iti puso ti nakaparsuaan, ipariknanto ni Cristo kadatayo ti kaaddana, ket makisaonto kadagiti pusotayo maipapan iti talna ken ayatna. NP 16.2
Insilpo pay ni Cristo ti pannursurona, saan laeng nga iti aldaw a panaginana, no di pay ket iti lawas ti panagbannog. Adda kinasirib nga ipaayna iti daydiay agarado ken agimula iti bin-ina. Iti panagarado ken panagimula, ken uray pay iti panagani, isurona kadatayo a masapultayo a buyaen ti pannakailadawan ti panagtra- baho ti parabur iti puso. Kasta met iti tunggal kita ti naserbi a panagbannog ken tunggal aramid ti biag, tarigagayanna a sapu- lentayo ti leksion a mangted iti nadiosan a kinapudno. Saanton a ti inaldaw a panagbannogtayo ti mangikut iti imatangtayo ken mangiturong kadatayo nga umadayu iti Dios; isunton ti kan- kanayon a mangipalagip kadatayo iti Namarsua ken Nannubbot kadatayo. Kasto la panait a balitok ti panunottayo maipapan iti Dios a lumasat kadagiti amin nga aramid ken pakakumikoman itoy a biag. Kadatayo, agparangto manen ti dayag ti rupana iti langa ti nakaparsuaan. Kankanayonto a masursurotayo dagiti babbaro a leksion maipapan iti nailangitan a kinapudno, ken dumakdakkeltayo iti ladawan ti kinadarisayna. Kastanto ti “pannakaisurotayo iti Apo”; ket iti uray ania a trabaho a nakaayabantayo, “makipagtaengtayo iti Dios.” Isaias 54:13; 1 Corinto 7:24. NP 17.1