Ang Dakung Paglaum
17—Ang mga Magsasangyaw sa Kabuntagon
Usa sa labing solemne apan labing mahimayaon nga mga kamatuuran nga gipadayag sa Biblia mao ang ikaduhang pag-anhi ni Cristo nga magtapos sa dakung buhat sa katubsanan. Alang sa nagpanaw nga katawhan sa Dios, nga dugay nang gipasagdan nga magpanaw sa “dapit ug sa landong sa kamatayon,” usa ka bililhon, makadasig nga paglaum ang gihatag diha sa saad sa Iyang pagpadayag, nga mao ang “pagkabanhaw ug ang kinabuhi,” aron “papaulion ang Iyang mga anak nga mikalagiw.” Ang doktrina sa ikaduha nga pag-anhi mao ang sukaranan nga yawi sa Balaang Kasulatan. Sukad sa masulub-on nga pagtalikod sa unang magtiayon gikan sa Eden, gipaabot sa mga anak sa pagtoo ang pag-abut sa Sinaad aron sa pagpukan sa gahum sa maglalaglag ug sa pagdala kanila balik sa nawala nga Paraiso. Ang mga balaan kanhi naglantaw ngadto sa pag-abut sa Mesias diha sa himaya, ingon nga katumanan sa ilang paglaum. Si Enoc, ang ikapito nga kaliwatan gikan kanila nga nagpuyo sa Eden, siya nga naglakaw uban sa iyang Dios sulud sa tulo ka gatus ka tuig, gitugutan sa pagtan-aw sa paganhi sa Manluluwas. “Tan-awa,” matod pa niya, “ang Ginoo nahiabut uban sa iyang balaang mga panon, aron iyang igapatuman ang paghukom sa tanan.” (Judas 14, 15). Si patriarka Job sa gabii sa iyang kasakitan nakaingon uban sa dili matay-og nga pagsalig: “Nasayud ako nga ang akong Manluluwas buhi man, ug sa kaulahian nga adlaw siya motindog sa ibabaw sa yuta:...makita ko ang Dios; kang kinsa ako, ako gayud, motan-aw dinhi sa akong kilid, ug ang akong mga mata makasudong, nga dili ingon sa dumuloong.” Job 19:25-27. ADP 175.1
Ang pag-anhi ni Cristo nga maoy magadala sa paghari sa pagkamatarong, nakadasig sa labing taas ug mainiton nga mga pamahayag sa balaan nga mga magsusulat. Ang mga magbabalak ug mga manalagna sa Biblia naghisgot niini diha sa mga pulong nga nagasidlak diha sa langitnon nga kalayo. Giawit sa salmista ang gahum ug kahalangdon sa Hari sa Israel: “Gikan sa Sion, ang pagkahingpit sa katahum, nagsidlak ang Dios. Moanhi ang atong Dios, ug dili magpakahilum.... Nagatawag siya sa mga langit sa kahitas-an, ug sa yuta, aron pagahukman niya ang iyang katawohan.” Salmo 50:2-4. “Papaglipaya ang kalangitan, papagmayaa ang yuta...sa atubangan ni Jehova; kay moabut na siya, kay siya moanhi sa paghukom sa yuta: pagahukman niya ang kalibutan uban sa pagkamatarung, ug ang katawohan uban sa iyang kamatuoran.” Salmo 96:11, 13. ADP 175.2
Matod ni propeta Isaias: “Pagmata ug pag-awit, kamo nga nagapuyo sa abug; kay ang imong yamog maingon sa yamog sa kabalilihan, ug ang yuta magasalibay sa mga patay.” “Ang imong mga patay mangabuhi; ang akong mga minatay mangabanhaw.” “Gilamoy niya ang kamatayon hangtud sa walay katapusan; ug ang Ginoo nga si Jehova mopahid sa mga luha gikan sa tanang mga nawong; ug ang kaulaw sa iyang katawohan pagakuhaon niya gikan sa halayo sa tibook nga yuta: kay si Jehova maoy nagsulti niini. Ug pagaingnon niadtong adlawa: Ania karon, kini mao ang atong Dios; kita nanaghulat kaniya, ug siya magaluwas kanato: kini mao si Jehova; kita nanaghulat kaniya, mangalipay kita ug managmaya diha sa iyang kaluwasan.” Isaias 26:19; 25:8, 9. ADP 175.3
Ug si Habacuc, nga diha sa balaan nga panan-awon, nakakita sa Iyang pagpadayag. “Ang Dios mianhi gikan sa Teman, ug ang Balaan gikan sa bukid sa Paran. Ang Iyang himaya milukup sa kalangitan, ug ang yuta napuno sa pagdayeg kaniya. Ug ang iyang kahayag maingon sa suga.” “Mitindog siya ug gisukod ang yuta; mitanaw siya, ug gibulagbulag ang mga nasod; ug gipanagkatag ang walay-katapusan nga kabukiran; nangaunlod ang mga bungtod nga walay katapusan; ang iyang mga paglakaw maingon man sa kanhing panahon.” “Nagkabayo man ikaw sa imong mga kabayo, sa imong mga carro sa kaluwasan.” “Nanagpakakita kanimo ang kabukiran, ug nangahadlok;... Nagpagula sa iyang tingog ang kahiladman, ug gibayaw ang iyang mga kamut sa itaas. Ang adlaw ug ang bulan ming-urong sa walay paglihok sa ilang pinuy-anan, sa kahayag sa imong mga udyong samtang sila nanagpanaw, sa kasanag sa imong masidlakong bangkaw.” “Mipanaw ka alang sa kaluwasan sa imong katawohan, alang sa kaluwasan sa imong dinihog.” (Habacuc 3:3, 4, 6, 8, 10,11, 13). ADP 176.1
Sa hapit nang mahimulag ang Manluluwas sa Iyang mga tinun-an, Iya gilipay ang ilang kagul-anan uban sa pasalig nga moanhi Siya pag-usab: “Kinahanglan dili magkaguol ang inyong kasingkasing.... Sa balay sa akong Amahan anaay daghang puy-anan...moadto ako aron sa pagandam ug luna alang kaninyo. Ug sa mahiadto na ako ug makaandam na akog luna alang kaninyo, moanhi ako pag-usab ug pagadawaton ko kamo nganhi uban kanako.” (Juan 14:1-3). “Ug inig-abut na sa Anak sa Tawo diha sa iyang himaya, ug ang tanang mga manolunda uban kaniya, siya molingkod diha sa iyang mahimayaong trono. Ug sa iyang atubangan pagatapokon ang tanang kanasuran.” Mateo 25:31, 32. ADP 176.2
Ang mga manulunda nga nagpabilin pa didto sa Olibo human sa pagkayab ni Critso nagsubli ngadto sa mga tinun-an sa saad sa Iyang pagbalik: “Kining maong Jesus, nga gikuha gikan kaninyo ngadto sa langit, mobalik ra unya sa paagi nga sama sa inyong nakita sa iyang pagsaka sa langit.” Buhat 1:11. Ug si apostol Pablo, nagsulti nga minandoan sa Espiritu, nagpamatuud: “Kay ang Ginoo gayud mao ang manaug unya gikan sa langit inubanan ug singgit sa pagsugo, sa tawag sa punoan sa mga manolunda, ug sa tingog sa trumpeta sa Dios.” (1 Tesalonica 4:16). Matod sa propeta sa Patmos: “Tan-awa, siya umalabut uban sa mga panganud; ug makita siya sa tanang mata.” Pinadayag 1:7. ADP 176.3
Nagpalibot sa Iyang pagbalik ang mga himaya nianang “panahon sa pagtuman na sa tanang gisulti sa Dios pinaagi sa baba sa iyang mga balaang profeta sukad pa sa karaang kapanahonan.” Buhat 3:21. Unya pagaputlon ang dugay na nga paghari sa dautan; “ang gingharian sa kalibutan mahimong gingharian sa atong Ginoo ug sa iyang Cristo; ug siya magahari hangtud sa kahangturan.” Pinadayag 11:15. “Ug ang himaya ni Jehova igapadayag, ug ang tanan nga unod sa tingub makakita niini.” “Ang Ginoong Jehova magapaturok sa pagkamatarung ug pagdayeg atubangan sa tanan nga mga nasud.” Siya “mahimong usa ka purongpurong sa himaya, ug usa ka purongpurong sa kaanyag, alang sa salin sa iyang katawohan.” Isaias 40:5; 61:11; 28:5. ADP 176.4
Dinhi na unya nga ang malinawon ug dugay nang gihandum nga gingharian sa Mesias pagatukuron ilalum sa tibuuk langit. “Kay gilipay ni Jehova ang Sion; iya nga gilipay ang tanan niyang mga dapit nga nangagun-ob ug gihimo niya ang iyang kamingawan nga sama sa Eden, ug ang iyang awaaw nga dapit nga sama sa tanaman ni Jehova.” “Ang himaya sa Libano igahatag kaniya, ang katahum sa Carmelo ug Saron.” “Dili na gayud ikaw pagatawgon nga Biniyaan; ni ang imong yuta pagatawgon pa nga Kamingawan: apan ikaw pagatawgon nga Hephzibah, ug ang imong yuta pagatawgon nga Beulah.” “Ug ingon nga ang pamanhonon magakalipay sa iyang pangasaw-onon, ingon man ang imong Dios magakalipay kanimo.” Isaias 51:3; 35:2; 62:4, 5. ADP 176.5
Ang pag-anhi sa Ginoo maoy pagiaum sa tanang katuigan sa matuud Niyang mga sumusunod. Ang saad sa Manluluwas sa Iyang paggikan didto sa Olibo, nga mobalik Siya, nakapadan-ag sa kaugmaon sa Iyang mga tinun-an, nga nagpuno sa ilang mga kasingkasing sa kalipay ug paglaum nga dili mapalong sa kasub-anan ug mga pagsulay. Taliwala sa pagantos ug paglutos, ang “pagpadayag sa himaya ni Jesu-Cristo nga atong dakung Dios ug Manluluwas” mao ang “bulahan nga paglaum.” Sa dihang napuno sa kaguul ang mga Cristohanon sa Tesalonica samtang ilang gilubong ang ilang mga hinigugma, nga naglaum nga magpabilin nga buhi aron sa pagsaksi sa pag-abut sa Ginoo, gipunting ni Pablo, nga ilang magtutudlo, ngadto kanila ang pagkabanhaw, nga mahitabo sa pag-abut sa Manluluwas. Dayon ang mga patay kang Cristo mamangon, ug uban sa mga buhi pagasakgawon ngadto sa ibabaw aron sa pagsugat sa Ginoo diha sa kahanginan. “Busa,” matod niya, “kita magapakig-uban na sa Ginoo sa tanang panahon. Busa, paglinipayay kamo ang usa sa usa niining mga pulonga.” 1 Tesalonica 4:16-18. ADP 176.6
Sa mga pangpang sa Patmos ang pinalangga nga tinun-an namati sa saad, “Sa pagkatinuod, ako moabut gayud sa dili madugay,” ug ang iyang mahandumon nga tubag nagpatingog sa pag-ampo sa iglesya sa tanang mga panaw niini, “Amen, Umanhi ka na Ginoong Jesus!” Pinadayag 22:20. ADP 177.1
“Gikan sa bilanggoan, sa sunoganan, sa bitayanan, diin ang mga balaan ug mga martir nagsaksi alang sa kamatuuran, nahiabut sa mga kasiglohan ang pagpahayag sa ilang pagtoo ug paglaum. Ingon nga “gipasaligan sa Iyang personal nga pagkabanhaw, ug tungud niini sa ilang pagkabanhaw sa Iyang pag-anhi, tungud ug alang niini,” matod pa sa usa niini nga mga Cristohanon, “ilang gitamay ang kamatayon, ug nakaplagan nga nahiagum sila niini.”—Daniel Taylor, THE REIGN OF CHRIST ON EARTH: OR, THE VOICE OF THE CHURCH IN ALL AGES, pahina 33. Andam sila nga mokanaog ngadto sa lubnganan, aron nga “mobangon sila nga gawasnon.”—Ibid., pahina 54. Nanaglantaw sila “sa Ginoo nga moabut gikan sa langit diha sa mga panganod uban sa himaya sa Iyang Amahan,” “nga maghatud ngadto sa mga matarung sa kapanahunan sa gingharian.” Gimahal sa mga Waldenses ang ingon nga pagtoo.— Ibid., mga pahina 129-132. Gipaabot ni Wycliffe ang pagpadayag sa Manunubos ingon nga paglaum sa iglesya.— Ibid., mga pahina 132-134. ADP 177.2
Si Luther nagpamatuud: “Gipatoo ko gayud ang akong kaugalingon, nga ang adlaw sa paghukum modangat na gayud sa dili pa mabug-os nga tulo ka gatus ka tuig. Ang Dios dili motugot nga magantos pag dugay kining daotan nga kalibutan.” “Ang dakung adlaw nagsingabut na diin pagalumpagon ang gingharian sa mga dulumtanan.”— Ibid., p. 158, 134. ADP 177.3
“Kining tigulang na nga kalibutan haduul na sa Iyang katapusan,” matod ni Melanchthon. Nag-awhag si Calvin sa mga Cristohanon nga “dili magduhaduha, nga mainitong maghandum sa adlaw sa pag-anhi ni Cristo ingon nga labing masaaron sa tanang panghitabo;” ug nagpamatuud nga “ang tibuuk panimalay sa mga matinumanon magabantay alang nianang adlawa.” “Kinahanglan kitang magmagutmanon alang kang Cristo, kinahanglan kitang mangita, mamalandong,” matod niya, “hangtud sa pagbanagbanag nianang dakung adlaw, sa diha nga hingpit nang ipadayag sa atong Ginoo ang himaya sa Iyang gingharian.”— Ibid., mga pahina 158, 134. ADP 177.4
“Wala ba dad-a ni Ginoong Jesus ang atong unud ngadto sa langit?” matod pa ni Knox, ang Scotch nga repormador, “ug dili ba Siya mobalik? Nahibalo kita nga mobalik Siya, ug kini inubanan sa kahinanali.” Si Ridley ug Latimer, nga mihalad sa ilang kinabuhi alang sa kamatuuran, nagpaabot diha sa pagtoo sa pag-anhi sa Ginoo. Si Ridley nagsulat: “Ang kalibutan sa walay duhaduha—nagatoo ako niini, ug busa ako kining isulti—nagkaduul sa katapusan. Magatuaw kita uban kang Juan, nga sulugoon sa Dios, sa atong mga kasingkasing ngadto sa atong Manluluwas nga si Cristo, Umari, Ginoong Jesus, umari Ka.”— Ibid., mga pahina 151, 145. ADP 177.5
“Ang paghunahuna bahin sa pag-anhi sa Ginoo,” matod ni Baxter, “maoy labing tamis ug malipayon alang kanako.”— Richard Baxter, WORKS, vol. 17, p. 555. “Ang buhat sa pagtoo ug ang kinaiya sa Iyang mga balaan mao ang paghigugma sa Iyang pagpadayag ug ang pagpaabot niana nga bulahan nga paglaum.” “Kon ang kamatayon maoy katapusang kaaway nga buntugon sa adlaw sa pagkabanhaw, atong makat-onan kon unsa ka mainiton nga ang mga magtotoo kinahanglan nga maghandum ug magampo alang sa ikaduha nga pag-anhi ni Cristo, kon pagahimoon na kining bug-os ug katapusang pagdaog.”— Ibid., vol. 17, p. 500. “Mao kini ang adlaw nga ang tanang mga magtotoo magahandum, ug magalaum, ug magapaabut, ingon nga mao ang katumanan sa tanang buluhaton sa pagtubus kanila, ug sa tanang handum ug mga paningkamot sa ilang mga kalag.” “Padalia, O Ginoo, kining bulahan nga adlaw!”— Ibid., vol. 17, pp. 182, 183. Mao kini ang paglaum sa iglesya apostolica, sa “iglesya sa kamingawan,” ug sa mga Repormador. ADP 177.6
Ang propesiya wala lamang magtagna sa paagi ug tumong sa pag-anhi ni Cristo, kundili naghatag og mga timaan nga magpahibalo sa katawhan nga haduul na kini. Matod ni Jesus: “Ug aduna unyay mga ilhanan diha sa Adlaw, ug sa Bulan ug sa kabitoonan.” Lucas 21:25. “Ang Adlaw mongitngit ug ang Bulan dili na mohatag sa iyang kahayag, ug ang mga bitoon mangatagak gikan sa kahitas-an, ug matay-og ang mga gahum sa kalangitan. Ug unya makita nila ang Anak sa Tawo nga magaabut nga sinapwang sa mga panganud inubanan sa dakung kagahum ug himaya.” Marcos 13:24-26. Busa gihulagway sa tigpadayag ang labing una sa mga ilhanan sa dili pa mahitabo ang ikaduhang pag-anhi: “Ug ania karon miabut ang usa ka dakung linog; ug ang Adlaw nahimong maitom ingog panapton nga hinimog maitom nga balhibo, ang tibuok nga Bulan nahimong daw dugo.” Pinadayag 6:12. ADP 178.1
Nasaksihan kini nga timaan sa wala pa magsugod ang ikanapulog-siyam nga siglo. Agig katumanan niini nga tagna nahitabo, sa tuig 1755, ang labing makalilisang nga linog nga wala sukad matala. Bisan sa yano gitawag kini og Linog sa Lisbon, miabut kini sa dakung bahin sa Europe, Africa, ug America. Nabati kini sa Greenland, sa West Indies, ug sa isla sa Madeira, sa Norway ug Sweden, sa Great Britain ug Ireland. Miabut kini sa dili mokubos sa unum ka milyon ka kilometro kwadrado. Sa Africa ang pagtay-og sama ka kusog didto sa Europe. Nagun-ub ang dakung bahin sa Algiers; ug dili layo sa ADP 178.2
Morocco, gilamoy ang usa ka dapit nga adunay walo ngadto sa napulo ka libo nga mga tawo. Usa ka dakung balud ang milapdos sa baybayon sa Spain ug Africa nga mibanlas sa mga dakbayan ug maoy hinungdan sa dakung kadaot. ADP 178.3
Didto sa Spain ug Portugal hilabihan ka kusog ang pagtay-og. Didto sa Cadiz gikataho nga miabut og 20 metros ang kahabogon sa mihampak nga balud. Ang mga bukid “nga pipila sa labing dagko didto sa Portugal, nangatay-og sa hilabihan, nga daw sukad gayud sa ilang mga patukuranan, ug ang uban nangapikas gikan sa ilang mga pungkay, nga nabuak ug natiphak sa kahibulungan nga paagi, nga ang dagkong mga tinumpag niini midahili ngadto sa sikbit nga mga walog. Gikataho nga dihay mga kalayo nga migula niini nga mga bukira.”—Sir Charles Lyell, PRINCIPLE OF GEOLOGY, pahina 495. ADP 178.4
Sa Lisbon, “usa ka dahunog sa dalogdog ang nadungog sa ilalum sa yuta, ug dayon ang kusog nga pagkurog mihugno sa dakung bahin sa maong dakbayan. Sulud lang sa unum ka gutlo nalaglag ang kanuman ka libo ka mga tawo. Mihubas kadali ang dagat; dayon mibalik kini, nga misaka og kinse ka metros o labaw pa sa kasarangan nga gihabogon sa tubig.” “Lakip sa labing kahibulungan nga mga hitabo didto sa Lisbon panahon sa maong linog, mao ang pag-unlod sa bag-o nga pantalan, nga gitukod sa lonlon nga marmol, sa usa ka dakung kantidad. Midangup dinhi ang usa ka bagang duut sa katawhan alang sa kaluwasan, ingon nga usa ka dapit diin dili sila mahulugan sa mga tinumpag; apan kalit lang kadtong naunlod uban sa katawhan, ug walay usa ka patay nga milutaw sa ibabaw.”— Ibid., pahina 495. ADP 178.5
“Ang pagtay-og” sa linog “gisundan dayon sa pagkahugno sa matag simbahan ug kombento, sa halos tanang dagko ug publiko nga mga gambalay, ug kapin pa sa ikaupat nga bahin sa mga kabalayan. Paglabay sa duha ka takna, misilaub ang mga sunog sa nagkalainlain nga dapit, ug ang kabangis niini milungtad og duul sa tulo ka adlaw nga nakaugdaw sa tibuuk dakbayan. Ang linog naatol sa adlaw sa pagsimba sa kadaghanan, sa dihang napuno ang mga simbahan ug mga kombento sa mga tawo, nga diutay ra kaayo ang nakaikyas.”— ENCYCLOPEDIA AMERICANA, art. “Lisbon,” note (ed. 1831). “Dili maasoy ang kalisang sa mga tawo. Walay usa nga mihilak; labaw pa kini sa mga luha. Nanalagan sila nagdto nganhi, nga nakalitan sa kalisang ug kahibulong, nga nanagpamukpok sa ilang mga nawong ug dughan, nanagsinggit, 'Misericordia! ang kalibutan matapos na!’ Nalimtan sa mga inahan ang ilang mga anak, ug nanagan karga ang mga imahen sa mga gipanglansang. Walay swerte, daghan ang nanalagan ngadto sa mga simbahan aron mapanalipdan; apan kawang lamang ang gitudlo nga mga sakramento; sa kakawangan lamang nga gigakus ang mga altar sa kabus nga mga binuhat; ang mga larawan, mga pari, ug mga tawo natabunan sa usa ka kalaglagan.” Gibanabana nga kasiyaman ka libo ka mga tawo ang nangamatay niadtong adlawa. ADP 178.6
Kaluhaan ug lima ka tuig sa ulahi nakita ang sunud nga ilhanan nga gihisgutan sa tagna—ang pagngitngit sa adlaw ug bulan. Ang nakapakurat pag-ayo mao ang piho nga pagpunting sa panahon sa katumanan niini. Sa pakigsulti sa Manluluwas uban sa Iyang mga tinun-an ibabaw sa Olibo, human sa paghulagway sa hataas nga panahon sa pagsulay sa iglesya—ang 1260 ka mga tuig sa paglutos sa papado, nga niini Iyang gisaad nga ang kagul-anan pamub-on—Iyang gihisgutan ang pila ka mga hitabo nga mouna sa Iyang pag-anhi, ug gitakda ang panahon kon kanus-a ang una niini masaksihan: “Apan niadtong mga adlawa, tapos sa maong kasakitan, ang Adlaw mongitngit ug ang Bulan dili na mohatag sa iyang kahayag.” Marcos 13:24. Ang 1260 ka mga adlaw, o katuigan, natapos sa 1798. Mga kaluhaan ug lima ka tuig una niini, ang paglutos hapit na mahunong sa hingpit. Nagsunud niini nga pagpanglutos, sumala sa mga pulong ni Cristo, ang adlaw mongitngit. Sa Mayo 19, 1780, natuman kini nga tagna. ADP 179.1
“Halos, kundili mao ra kini, ingon nga labing kahibulungan ug dili masabtan nga panghitabo...mao ang mangitngit nga adlaw sa Mayo 19, 1780—ang usa ka dili masaysay nga pagngitngit sa tibuuk kalangitan ug sa kawanangan sa New England.”—R. M. Devens, Our First Century, pahina 89. ADP 179.2
Gihulagway sa nakakita niini didto sa Massachusetts ang hitabo ingon sa mosunud: “Sa buntag misubang nga tin-aw ang adlaw, apan wala madugay mingiub. Misugod pagdag-um ang mga panganod, ug gikan niini, naglugitum ug nagmahulgaon, nga mao dayoy gipakita niini, militi, midalogdog, ug miulan og dyutay. Paingon na sa alas 9:00, mianam ka nipis ang mga panganod, ug naingog tumbaga ang kolor niini, ug nausab ang kolor sa yuta, mga bato, mga kahoy, mga gambalay, tubig, ug mga tawo tungud niining katingalahan, dili yutan-on nga kahayag. Mga pipila ka gutlo sa ulahi, mikatap ang usa ka dakung itum nga panganod ibabaw sa tibuuk kalangitan gawas sa usa ka hiktin nga badlis sa masigkatumoy sa baga nga panganod, ug ang kangitngit niini ingon sa alas 9:00 sa kagabhion sa ting-init.... ADP 179.3
“Ang kalisang, kabalaka, ug katahap hinayhinay mipuno sa mga hunahuna sa katawhan. Nanindog ang mga kababayenan sa pultahan, nga naniid sa mangitngit nga palibot; namauli ang mga kalalakin-an gikan sa ilang mga pangabudlay sa kaumhan; gibiyaan sa karpentero ang iyang mga himan, sa panday ang iyang pandayan, sa negosyante ang iyang tindahan. Giundang ang klase, ug nagkurog nga nanagan ang kabataan ngadto sa ilang mga puluy-anan. Namahulay ang mga nagbiyahe sa labing duul nga mga payag sa kaumhan. ‘Unsa man ang moabut?’ maoy pangutana sa matag ngabil ug kasingkasing. Ilang gibati nga daw usa ka alimpulos ang hapit nang mobadlis latas sa nasod, o daw mao na kadto ang adlaw sa pagpanudya sa tanang mga butang. ADP 179.4
“Gigamit ang mga kandila; ug dan-ag nga gipasiga nga mga haling nga ingon sa usa ka walay bulan nga kagabhion sa tingdagdag sa mga dahon.... Namatog ang mga manok sa ilang mga batoganan ug nangatulog, nanulud ang mga baka sa toril ug miinga, naningog ang mga baki, giawit sa mga langgam ang ginabii nilang mga honi, ug nanglupad ang mga kulaknit. Apan nasayod ang mga tawo nga wala pa moabut ang kagabhion.... ADP 179.5
“Gipahigayon ni Dr. Nathanael Whittaker, ang pastor sa Tabernacle church sa Salem, ang usa ka rilihiyoso nga katiguman sa simbahan, ug nagwali diin iyang gihuptan nga talagsaon ang maong kangitngit. Nanimba ang mga katilingban sa ubang mga dapit. Ang mga teksto alang sa wala maandam nga mga wali mao kadtong daw nagsulti nga ang kangitngit nahasubay sa tagna sa Kasulatan.... Misamut pag-ayo ang kangitngit wala madugay tapos sa alas 11:00 ang takna.”— THE ESSEX ANTIQUARIAN, Abril, 1899, vol. 3, No.4, pp. 53, 54. “Sa halos tanang dapit sa nasod hilabihan gayud kini sa adlawan nga mga takna, nga dili na mabasa sa mga tawo ang ilang mga orasan, ni makakaon, o makaatiman sa ilang mga negosyo, kon dili pinaagi sa kahayag sa mga kandila.... ADP 179.6
“Dili kasarangan ang pagkahilabihan niini nga kangitngit. Nasinati kini bisan pa sa layo na nga dapit sa Falmouth sa silangan. Ngadto sa kasadpan nakaabut pa kini sa labing tumoy nga bahin sa Connecticut, ug sa Albany. Ngadto sa habagat, nasinati kini sa mga kabaybayunan; ug ngadto sa amihan hangtod pa sa mga panimuyo sa America.”—William Gordon, HISTORY OF THE RISE, PROGRESS, AND ESTABLISHMENT OF THE INDEPENDENCE OF THE U.S.A., vol. 3, p. 57. ADP 180.1
Ang hilabihan nga kangitngit sa kabuntagon gisundan, mga usa ngadto sa duha ka takna sa wala pa ang kagabhion, sa usa dili ra kaayo tin-aw nga kalangitan, ug mipakita ang adlaw, bisan og nasalipdan pa gihapon kini sa maitum, mabaga nga dampog. “Human sa pagsalup, misaka na usab ang mga panganod, ug dali kaayo kining miitum.” “Ni milabaw ang katalagsaon ug kamakalilisang sa pagkaadlawan kay sa kangitngit sa kagabhion; bisan og halos takdol ang bulan, wala gayuy bisan unsang butang nga makita kundili pinaagi sa paggamit og artipisyal nga kahayag, nga kon tan-awon gikan sa silingan nga kabalayan ug ubang mga dapit sa halayo, daw milatas kini sa usa ka matang sa Ehiptohanon nga kangitngit nga daw dili malutsan sa mga bidlisiw.”—Isaiah Thomas, MASSACHUSETTS SPY; OR, AMERICAN ORACLE OF LIBERTY, vol. 10, No. 472 (May 25, 1780). Matod sa usa ka nakakita sa talan-awon: “Dili nako mahunahuna ang takna, nga kon mataklapan pa sa dili malutsan nga dag-um ang matag nagsiga nga planeta sa uniberso, o kaha mahanaw, dili unta maingon niadto ka hingpit ang kangitngit.”—Sulat ni Dr. Samuel Tenney, sa Exeter, New Hampshire, December 1785 (sa MASSACHUSETTS HISTORICAL SOCIETY COLLECTIONS, 1792, 1st series, vol. 1 , p. 97). Bisan og ang bulan pagkaalas 9:00 nianang gabhiona misubang sa kinatibuk-an, “wala kiniy mahimo sa pagtadlas sa mabaga nga daw mga landong sa kamatayon.” Human sa tungang gabii nawala ang kangitngit, ug ang bulan, sa unang paggimaw niini, nakita nga daw dugo. ADP 180.2
Mibarog sa kasaysayan ang Mayo 19, 1780 ingon nga “Ang Mangitngit nga Adlaw.” Gikan sa panahon ni Moises wala pay natala sukad nga panahon sa kangitngit nga sama niini ka baga, ka hilabihan, ug ka dugay. Ang paghulagway niini nga hitabo, sa gikasugilon sa mga nakakita niini, mao lamang ang paglanog sa mga pulong sa Ginoo, nga gisulat ni propeta Joel, kaluhaag lima ka gatus ka tuig nga miagi ngadto sa katumanan niini: “Ang adlaw mahimong kangitngitan, ug ang bulan mahimong dugo, sa dili pa moabut ang dako ug makalilisang nga adlaw ni Jehova.” Joel 2:31. ADP 180.3
Giawhag ni Cristo ang Iyang katawhan sa pagbantay sa mga ilhanan sa Iyang pagabut ug sa pagmaya samtang ilang makita ang mga timaan sa ilang umalabot nga Hari. “Inigsugod nag kahitabo niini nga mga butanga,” matod Niya, “iyahat ninyo ang inyong mga mata ug ihangad ninyo ang inyong mga ulo, kay ang inyong kaluwasan nagakahiduol na.” Iyang gitudlo sa Iyang mga tinun-an ang nanalingsing nga mga kahoy sa tingbukhad, ug miingon: “Inigpanalingsing nila, nan, inyong makita ug masayran nga nagakahiduol na ang ting-init. Maingon man usab niana, inigkakita ninyo niini nga mga butanga nga magakahitabo, nan, inyong masayran nga nagakahiduol na ang gingharian sa Dios.” Lucas 21:28, 30, 31. ADP 180.4
Apan samtang ang espiritu sa pagpaubus ug pagalagad sulud sa iglesya gipulihan sa garbo ug pormalismo, mibugnaw ang gugma kang Cristo ug ang pagtoo sa Iyang pagbalik. Napuno sa pagkakalibutanon ug kahilayan, nabutaan ang nanagangkon nga katawhan sa Dios sa mga pahimangno sa Manluluwas bahin sa mga timaan sa Iyang pagpadayag. Gipasagdan ang doktrina sa ikaduhang paganhi; ang kasulatan bahin niini gilibog pinaagi sa sayup nga pagsabut hangtod nga kini wala na tagda ug nalimtan na gayud. Mao kini ang nahitabo ilabina sa mga iglesya sa America. Ang kagawasan ug kasayon nga natagamtam sa tanang sari sa katilingban, ang mapangahason nga handum alang sa bahandi ug sa mahalon nga mga butang, nga misangpot sa makasako nga pagmahal sa pagpangita og salapi, sa handum sa dali nga pagkabantugan ug pagkagamhanan, nga daw maabut sa tanan, naghatud sa katawhan sa pagsentro sa ilang mga pagtagad ug mga paglaum sa mga butang niining kinabuhia, ug sa pagbutang sa halayo diha sa umalabot nianang solemne nga adlaw samtang ang kahusay sa mga butang karon molabay na. ADP 180.5
Sa dihang gitudlo sa Manluluwas ngadto sa Iyang mga sumusunod ang mga timaan sa Iyang pagbalik, Iyang gitagna ang kahimtang sa paglapas nga motungha sa magkaduul na ang Iyang ikaduhang paganhi. Sama sa kaadlawan ni Noe, adunay moabut unya nga kalihukan ug pagkapuliki sa kalibutanon nga mga patigayon ug pagpangita sa kalipayan—pagpamalit, pagpamaligya, pagtanum, pagpanukod, pagpangasawa, ug pagminyoay—uban ang paghikalimot sa Dios ug sa umalabot nga kinabuhi. Alang niadtong nagpuyo niini nga panahona, ang tambag ni Cristo mao: “Apan kinahanglan magbantay kamo sa inyong kaugalingon, basi sa inyong mga kasingkasing mahiluwan ang pagpatuyang ug ang pagkahubog ug ang mga kabalaka tungod niini nga kinabuhia, ug unya kadtong adlawa moabut kaninyo nga wala dahuma.” “Apan panagtukaw kamo sa tanang panahon, nga manag-ampo nga unta makabaton kamog kalig-on aron sa pagikyas gikan niining tanang mga butanga nga magakahitabo, ug sa pagbarug sa atubangan sa Anak sa tawo.” Lucas 21:34, 36. ADP 181.1
Gisulti ang kahimtang sa iglesya niining panahona pinaagi sa mga pulong sa Man-luluwas diha sa Pinadayag: “Ginadahum ikaw nga buhi, apan patay ikaw.” Ug alang niadtong magdumili sa pagbangon gikan sa ilang dinanghag nga kasigurohan, gipahinungud kining solemne nga pasidaan: “Kon dili ka man ugaling magmata, nan, moanha ako ingon sa kawatan, ug dili ka mahibalo unsang taknaa pagaanhaon ko ikaw.” Pinadayag 3:1, 3. ADP 181.2
Kinahanglan nga pagapukawon ang katawhan sa ilang katalagman, aron makamata sila sa pagpangandam alang sa solemne nga mga panghitabo nga nadugtong sa pagsira sa kaluwasan. Ang manalagna sa Dios nagpamatuud: “Kay daku sa hilabihan ang adlaw ni Jehova ug makalilisang gayud; ug kinsa ang makapabilin niana?” Kinsa ang makabarug kung Siya mopadayag nga “may labing maputling mga mata kay sa pagtan-aw sa dautan,” ug dili “makatan-aw sa pagkamasupilon”? Joel 2:11; Habacuc 1:13. Ngadto kanila nga nagtuaw, “Dios ko, kami nakaila kanimo,” apan nagalapas sa Iyang pakigsaad, ug nagaagpas sa lain nga dyos, nga nagtipig og sala sa ilang mga kasingkasing, ug naghigugma sa mga dalanon sa pagkadaotan—ngadto kanila ang adlaw ni Jehova maoy “kangitngit ug dili kahayag, hilabihan pa gayud ka ngitngit, ug wala gayuy kahayag.” Oseas 8:2, 1; Salmo 16:4; Amos 5:20. “Ug mahitabo niadtong pana-hona,” nagaingon si Jehova, “nga pagasusihon ko ang Jerusalem uban ang mga lamparahan; ug pagasilotan ko ang mga tawo nga minglugdang diha sa ilang linugdang sa vino, nga ming-ingon diha sa ilang kasingkasing: Si Jehova dili magbuhat ug maayo, ni magbuhat siya og dautan.” Sofonias 1:12. “Ug pagasilutan ko ang kalibutan tungod sa ilang pagkadautan, ug ang mga tawong dautan tungod sa ilang kasal-anan: ug pahunongon ko ang pagkamapahitas-on sa mga palabilabihon, ug pagapaubson ko ang pagkamapahitas-on sa mga tawong makalilisang.” Isaias 13:11. “Ang ilang salapi ug ang ilang bulawan dili makaluwas kanila;” “ang ilang mga bahandi mahimong inagaw, ug ang ilang balay mangalumpag.” Sofonias 1:18, 13. ADP 181.3
Si propeta Jeremias, nga naglantaw niining makalilisang nga panahon, nagkanayon: “Gisakitan gayud ako sa akong kasingkasing...dili ko na kapugngan ang kalinaw, tungod kay ikaw nakadungog, Oh kalag ko, sa tingog sa trompeta, ang pagpagubok alang sa gubat. Pagkalumpag ibabaw sa pagkalumpag maoy gisinggit.” Jeremias 4:19, 20. ADP 181.4
“Kanang adlawa mao ang adlaw sa kaligutgut, adlaw sa kasamok ug sa kasakit, adlaw sa kalaglagan ug sa kalumpagan, adlaw sa kangitngit ug sa kadulom, adlaw sa mga panganod ug sa mabagang kangitngitan, adlaw sa trompeta ug sa pagpagubok.” Sofonias 1:15, 16. “Ania karon, ang adlaw ni Jehova nagasingabut na...aron sa paghimo sa yuta nga makamingawan, ug aron sa paglaglag sa mga makasasala nga mapanas gikan niini.” Isaias 13:9. ADP 181.5
Tungud nianang dakung adlaw ang pulong sa Dios, diha sa labing solemne ug makalipay nga pagkasulti, nagtawag sa Iyang katawhan sa pagbangon gikan sa ilang espirituhanon nga katapol ug sa pagpangita sa Iyang nawong uban sa paghinulsul ug pagpaubus: “Patingoga ninyo ang trompeta didto sa Sion, ug patungga ang pagpagubok diha sa akong bukid nga balaan; pakuroga ang tanan pumoluyo sa kalibutan: tungod kay ang adlaw ni Jehova moabut, tungod kay kini haduol na moabut.” “Managbalaan kamo sa usa ka pagpuasa, pagtawag ug usa ka maligdong nga pagkatigum. Tiguma ang katawohan, balaana ang pagkatigum, pundoka ang mga tawong tigulang, tiguma ang kabataan:...pagulaa ang kaslonon nga lalaki gikan sa iyang lawak, ug ang pangasaw-onon gikan sa iyang sulod. Pahilaka ang mga sacerdote ug mga ministro ni Jehova, sa kinataliwad-an sa alagianan sa templo ug sa halaran.” “Bumalik kamo kanako uban bug-os ninyong kasingkasing, ug uban ang pagpuasa, ug uban ang paghilak, ug uban ang pagbalata. Ug gision ninyo ang inyong kasingkasing, ug dili ang inyong mga saput, ug bumalik kamo kang Jehova nga inyong Dios; kay siya napuno sa gracia ug maloloy-on, mahinay sa kasuko, ug madagayaon sa mahigugmaong kalolot.” Joel 2:1, 15-17, 12, 13. ADP 182.1
Aron sa pagandam og katawhan nga mobarog sa adlaw sa Dios, usa ka dakung buhat sa reporma ang pagabuhaton. Nakita sa Dios nga daghan sa nagangkon Niyang katawhan ang wala magtukod alang sa eternidad, ug tungud sa Iyang kalooy hapit na Niya nga ipadala ang mensahe sa pasidaan aron sa pagpukaw kanila gikan sa ilang malang-og nga kahimtang, ug sa paggiya kanila nga maandam alang sa pag-abut sa ilang Ginoo. ADP 182.2
Gipakita kini nga pasidaan diha sa Pina-dayag 14. Ania dinhi ang tulo ka mensahe nga girepresentar ingon nga gisangyaw sa langitnon nga mga binuhat ug dayon pagasundan sa pag-anhi sa Anak sa tawo aron sa “pag-ani sa yuta.” Ang nahauna niini nga mga pasidaan nagpahibalo sa nagsingabut nga paghukum. Nakita sa manalagna ang usa ka manulunda nga naglupad “sa taliwala sa kalangitan, ug kini siya may gidala nga walay katapusang Maayong Balita aron imantala ngadto sa mga nanagpuyo sa yuta, sa tanang kanasuran ug kabanayan ug pinulongan ug katawhan. Ug sa makusog nga tingog siya nag-ingon, Kahadloki ang Dios ug kaniya ihatag ninyo ang himaya, kay nahiabut na ang takna sa iyang paghukom; ug simbaha ninyo siya nga maoy nagbuhat sa langit ug sa yuta, sa dagat, ug sa mga tuburan sa tubig.” Pinadayag 14:6, 7. ADP 182.3
Kini nga mensahe kabahin sa “walay katapusang maayong balita.” Ang buhat sa pagwali sa ebanghelyo wala itugyan ngadto sa mga manulunda, kondili gipiyal ngadto sa mga tawo. Gisugo ang balaang mga manulunda sa pagdumala niini nga buluhaton, sila ang nagdumala sa dagkong kalihukan alang sa kaluwasan sa katawhan; apan ang akto nga pagsangyaw sa mensahe gibuhat sa mga sulugoon ni Cristo dinhi sa yuta. ADP 182.4
Ang matinumanon nga mga tawo, nga nagsunud sa mga awhag sa Espiritu sa Dios ug sa mga pagtolon-an sa Iyang Pulong, maoy magmantala niini nga pasidaan ngadto sa kalibutan. Sila kadtong nagsunud sa “nahimatod-an nga pulong sa profesiya,” ang “suga nga nagasiga sa dapit nga mangitngit, hangtud mobanagbanag ang panahon ug mosubang ang bitoong kabugason.” 2 Pedro 1:19. Ilang gipangita ang kahibalo bahin sa Dios labaw pa kay sa tanang tinago nga mga bahandi, nga nagaisip nga “pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, ug ang katuyoan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.” Proverbio 3:14. Ug gipadayag sa Ginoo ngadto kanila ang dagkong mga butang sa gingharian. “Ang pagpakig-abyan ni Jehova anaa kanila nga nahadlok kaniya; ug kanila igapadayag ang iyang tugon.” Salmo 25:14. ADP 182.5
Dili ang mga maalam sa teyolohiya ang adunay pagsabut niini nga kamatuuran, ug nahiapil sa pagmantala niini. Kon nagmatinumanon pa unta kini nga mga magbalantay, nga sa makugihon ug mainampoon nagsusi sa Kasulatan, mahibalo unta sila sa panahon sa kagabhion; masabtan unta nila ang mga tagna bahin sa mga hitabo nga magakatuman. Apan wala sila magbuhat niini nga katungdanan, ug ang mensahe gimantala sa mapainubsanon nga mga tawo. Matod pa ni Jesus, “Panglakaw kamo samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, kay tingali unyag hiapsan kamo sa kangitngit.” Juan 12:35. Kadtong motalikod sa kahayag nga gihatag sa Dios, o magdumili sa pagpangita niini samtang ila pa kining maabut, mabiyaan diha sa kangitngit. Apan ang Manluluwas nagpamatuud, “Siya nga magasunod kanako dili gayud maglakaw sa kangitngit, hinonoa magabaton siya sa kahayag nga magahatag ug kinabuhi.” Juan 8:12. Ang bisan kinsa nga adunay usa ka tuyo sa pagbuhat sa kabubut-on sa Dios, nga matinumanong nagsunud sa nahatag na nga kahayag, magadawat sa labaw pa ka dako nga kahayag; alang niana nga kalag ipadala ang pipila ka bitoon nga may langitnong kasilaw aron sa paggiya kaniya ngadto sa tanang kamatuuran. ADP 182.6
Sa unang pag-anhi ni Cristo ang mga pari ug mga escriba sa Balaang Siyudad, nga maoy gipiyalan sa balaang mga pulong sa Dios, makasabut unta sa mga ilhanan sa kapanahunan ug magasangyaw sa pagabut sa Usa nga Gisaad. Gitudlo sa tagna ni Miqueas ang Iyang dapit nga matawhan; gitumbok ni Daniel ang panahon sa Iyang pag-abut. Miqueas 5:2; Daniel 9:25. Gitugyan sa Dios kining mga tagna ngadto sa mga pangulong Judio; wala silay ikapangulipas kon dili nila masayran ug ikapamatuud ngadto sa katawhan nga haduul na ang pag-abut sa Mesias. Ang ilang pagkaignorante maoy linugdangan sa makasasala nga pagpasagad. Gitukod sa mga Judio ang mga bantayog sa gipamatay nga mga manalagna sa Dios, samtang pinaagi sa ilang pagnunot sa bantugang mga tawo sa yuta ilang gitahod ang mga sulugoon ni Satanas. Nalingaw sa ilang ambisyoso nga panagbingkil alang sa katungdanan ug gahum taliwala sa mga tawo, nawala kanila ang diosnong kadungganan nga gitanyag kanila sa Hari sa langit. ADP 183.1
Uban sa halalum ug balaanon nga kasibot, giton-an unta sa mga anciano sa Israel ang dapit, ang panahon, ang mga kahimtang, sa labing dako nga hitabo sa kasaysayan sa kalibutan—ang pag-anhi sa Anak sa Dios aron sa pagtubus sa tawo. Nagbantay ug nagpaabot unta ang tanang katawhan aron mahiapil sila niadtong labing una sa pagdawat sa Manunubos sa kalibutan. Apan tan-awa, sa Betlehem dihay duha ka gikapoy nga magpapanaw gikan sa mga bungtod sa Nazaret nga mibaktas sa hataas ug hiktin nga dalan paingon sa sidlakang tumoy sa lungsod, aron lamang sa pagpangita og kapahulayan sa takna sa kagabhion. Walay pultahan nga bukas aron sa pagdawat kanila. Didto sa usa ka guba nga pasilongan sa baka, sa katapusan nakakaplag sila og kadangpan, ug didto nahimugso ang Manluluwas sa kalibutan. ADP 183.2
Nakita sa langitnong mga manulunda ang himaya nga giambit sa Anak sa Dios gikan sa Amahan sa wala pa ang kalibutan, ug ilang gilantaw sa unahan uban sa dakung kasibot ang Iyang pagpadayag dinhi sa yuta ingon nga usa ka hitabo nga tugub sa labing dako nga kalipay alang sa tanang katawhan. Gitahasan ang mga manulunda sa pagdala sa malipayong balita ngadto sa andam nga modawat niini ug malipayong magpahibalo niini ngadto sa mga lumulupyo sa yuta. Mikanaog si Cristo aron isul-ub ang tawhanong kinaiya; Iyang pas-anon ang dili masukud nga pagkaalaot samtang Iyang ihalad sa Iyang kalag alang sa sala; apan gihandum sa mga manulunda nga bisan sa Iyang kaulawan, ang Anak sa Labing Hataas mopadayag sa katawhan diha sa kaligdong ug himaya nga tukma sa Iyang kinaiya. Magtigum ba ang dagkong mga tawo sa kalibutan didto sa ulohang dakbayan sa Israel aron sa pagsugat sa Iyang pag-abut? Ipaila ba siya sa linibolibo ka mga manulunda ngadto sa nagpaabot nga pundok sa katawhan? ADP 183.3
Giduaw sa usa ka manulunda ang kali-butan aron sutaon kon kinsa ang andam sa pag-abiabi kang Jesus. Apan wala siyay nakita nga mga timaan sa pagpaabot. Wala Siyay nadungog nga tingog sa pagdayeg ug kadaugan nga haduul na gayud ang panahon sa pag-anhi sa Mesias. Gisubay sa manulunda sa pila ka panahon pinili nga siyudad ug ang templo diin gipadayag ang diosnon nga presensya sulud sa mga katui-gan; apan bisan niining dapita makita ang mao ra gihapong pagkawalay pagtagad. Ang mga pari, sa ilang pagpatuyang ug garbo, naghalad og nahugawan nga mga halad didto sa templo. Uban sa kusog nga mga tingog, nakigsulti ang mga Pariseo ngadto sa sa katawhan o mapasigarbohong nagampo sa mga likoanan sa kadalanan. Sa mga palasyo sa mga hari, sa mga katiguman sa mga pilosopo, sa mga tulunghaan sa mga Judio nga batid sa balaod, managsama ra ang tanan nga wala magtagad sa kahibulungan nga kamatuuran nga nagtugub sa langit sa kalipay ug pagdayeg—nga ang Manunubos sa katawhan hapit nang mopadayag sa kalibutan. ADP 183.4
Walay timailhan nga gipaabot si Cristo, ug walay pagpangandam alang sa Prinsipe sa kinabuhi. Sa kahibulong mopauli na sa langit ang langitnon nga pinadala uban sa makauulaw nga mga balita, sa diha nga iyang nakita ang pundok sa mga magbalantay sa karnero nga nagbantay sa ilang panon sa kagabhion, ug sa ilang paghangad ngadto sa mabitoonon nga kalangitan, namalandong sa tagna sa usa ka Mesias nga moanhi sa yuta, ug naghandum sa pag-abut sa Manunubos sa kalibutan. Mao kini ang usa ka pundok nga andam sa pagdawat sa langitnong mensahe. Ug sa kalit lang mitungha ang manulunda sa Ginoo, nga nagpahibalo sa malipayong mga balita sa dakung kalipay. Milukup sa tibuuk kapatagan ang langitnong himaya, nagpakita ang dili maihap nga panon sa mga manulunda, ug nga daw dako ra kaayo aron dad-on ang kalipay alang sa usa ka pinadala gikan sa langit, mitunog ang usa ka panon sa mga tingog diha sa alawiton nga pagaawiton sa tanang kanasuran sa mga linuwas sa umalabot nga adlaw: “Himaya sa Dios sa kalangitan, ug sa yuta panagdait sa mga tawo nga iyang gikahimut-an.” Lucas 2:14. ADP 184.1
O, daw unsa nga leksyon kining maanindot nga sugilanon sa Betlehem! Daw giunsa niini pagbadlong ang atong pagkawalay pagtoo, ang atong garbo, ug pagkamasaligon sa kaugalingon. Daw giunsa niini pagpahimatngon kanato, tingali unyag sa atong sala sa pagkawalay pagtagad mapakyas usab kita sa pag-ila sa mga timaan sa kapanahunan, ug dili mahibalo sa adlaw nga kita pagabalikan. ADP 184.2
Dili lamang didto sa mga bungtod sa Judea, dili lamang sa yano nga mga mag-balantay sa karnero, nga nakaplagan sa mga manulunda ang mga nagbantay sa pag-abut sa Mesias. Sa kayutaan sa mga Hentil adunay nanagpaabot usab Kaniya; maalam kining mga tawhana, mga dato ug dungganon, ang mga pilosopo sa Silangan. Mga estudyante sa kinaiyahan, nakita sa mga Mago ang Dios pinaagi sa Iyang mga linalang. Gikan sa Kasulatan nga Hebreo ilang nahibaloan ang usa ka Bitoon nga mosubang gikan kang Jacob, ug sa mahinamon nga handum ilang gipaabot ang Iyang pag-anhi, nga dili lamang maoy “paglipay sa Israel,” kundili usa ka “kahayag sa pagbanwag sa mga Gentil,” ug “ang kaluwasan hangtod sa kinatumyan sa yuta.” Lucas 2:25, 32; Buhat 13:47. Nangita sila sa kahayag, ug gidanagan ang agianan sa ilang mga tiil sa kahayag nga gikan sa trono sa Dios. Samtang ang mga pari ug mga Judio nga batid sa balaod sa Jerusalem, ang tinudlo nga mga magbalantay ug tigpasabut sa kamatuuran, nasalipdan sa kangitngit, ang bitoon nga pinadala sa langit maoy migiya niining Hentil nga mga dumuloong ngadto sa dapit nga natawhan sa bag-o nga Hari. ADP 184.3
Ngadto “kanila nga sa matinguhaon gayud nagapaabut kaniya,” nga si Cristo “motungha sa ikaduha dili labut sa sala, kondili sa pagluwas hinoon kanila.” Hebreohanon 9:28. Sama sa balita sa pagkahimugso sa Manluluwas, ang mensahe sa ikaduhang pag-anhi wala itugyan sa mga pangulo sa rilihiyon sa katawhan. Napakyas sila sa pagpabilin nga nadugtong sa Dios, ug nagsalikway sa kahayag gikan sa langit; busa wala sila maapil niadtong gihulagway ni apostol Pablo: “Apan mga igsoon, kamo wala diha sa kangitngit nga tungod niana pagahikalitan kamo sa pagabut sa maong adlaw maingon sa kawatan. Kay kamong tanan mga anak sa kahayag, ug mga anak sa adlaw; kita dili iya sa kagabhion o sa kangitngit.” 1 Tesalonica 5:4, 5. ADP 184.4
Ang mga magbalantay sa mga paril sa Sion mao unta ang nag-una sa pagdawat sa balita sa pag-anhi sa Manluluwas, ang labing una nga mopatugbaw sa ilang mga tingog sa pagmantala nga haduul na Siya, ang labing una nga mopasidaan sa katawhan sa pagandam alang sa Iyang pag-abut. Apan nagpasayon lang sila, nga nagdamgo alang sa kalinaw ug kasigurohan, samtang ang katawhan nangatulog diha sa ilang mga sala. Nakita ni Jesus ang Iyang iglesya, sama sa walay bunga nga kahoy nga igira, nga nanglabong sa makiaron-ingnon nga mga dahon, apan walay bililhon nga mga bunga. Dihay mapasigarbohon nga pagbantay sa mga dagway sa rilihiyon, samtang kulang ang espiritu sa matuud nga pagpaubus, paghinulsul ug pagtoo—nga mao lamang ang makahimong mahinalangpon sa pagalagad ngadto sa Dios. Inay sa mga grasya sa Espiritu, gipakita ang garbo, pormalismo, kawang nga himaya, kahakog, pagpanglupig. Ang usa ka malapason nga iglesya mipiyong sa iyang mga mata alang sa mga timaan sa kapanahunan. Wala sila biyai sa Dios, ni mapakyas ang Iyang pagkamatinumanon; apan mibulag sila Kaniya, ug nagpalain sila gikan sa Iyang gugma. Sa nagdumili sila sa pagtuman sa mga kasabutan, wala matuman ang Iyang mga saad kanila. ADP 184.5
Mao kini ang siguro nga sangputanan sa walay pagtagad sa pagpasalamat ug pagpalambo sa kahayag ug mga kahigayunan nga ihatag sa Dios. Gawas nga mosunud ang iglesya sa nag-una Niya nga pagmando, nga nagdawat sa matag bidlisiw sa kahayag, nagbuhat sa matag katungdanan nga ipadayag, magkunhod gayud ang rilihiyon ngadto sa pagpakita sa mga dagway lamang, ug ang espiritu sa pagkadiosnon mahanaw. Gisublisubli paghulagway kini nga kamatuuran diha sa kasaysayan sa iglesya. Gikinahanglan sa Dios gikan sa Iyang katawhan ang binuhatan sa pagtoo pinasikad sa gihatag nga mga panalangin ug mga kahigayunan. Ang pagtuman nagkinahanglan og sakripisyo ug nahiapil niini ang krus; ug mao nga daghan sa mga nagangkon nga sumusunod ni Cristo ang nagdumili sa pagdawat sa kahayag nga gikan sa langit, ug, sama sa mga Judio sa karaang panahon, wala mahibalo sa panahon sa pagduaw kanila. Lucas 19:44. Tungud sa ilang garbo ug pagkawalay pagtoo, miagi ang Ginoo kanila ug Iyang gipadayag ang kamatuuran niadto kanila nga, sama sa mga magbalantay sa karnero sa Betlehem ug sa mga Mago sa Silangan, mitagad sa tanang kahayag nga ilang nadawat. ADP 185.1