Ang mga Buhat sa mga Apostoles

ANG HUSAY DIDTO SA CESAREA

Sa lima ka adlaw tapus sa pag-abut ni Pablo sa Cesarea ning-abut ang iyang mga magsusumbong nga gikan sa Jerusalem, inubanan ni Tertulo, ang usa ka orador nga ilang gikasabut nga maoy ilang manlalaban. Ang kaso gitugotan sa usa ka dinalian nga husay. Gidala si Pablo sa atubangan sa katiguman, ug si Tertulo “misugod sa pagsumbong kaniya.’’ Sa pagtoo nga ang pag-ulog-ulog makabaton ug dugang inpluwensya diha sa gobemador nga Romanhon kay sa yano nga mga pahayag sa kamatuoran ug sa hustisya, ang malinglahon nga orador misugod sa iyang pakigpulong pinaagi sa pagdayeg ni Felix: “Sanglit tungod man kanimo halangdong Felix, kami nagpahimulos sa dakung kalinaw, ug sanglit tungod man sa imong pagtagana nangahimo ang mga pagtul-id alang sa kaayohan niini nga nasud, nan, sa tanang paagi ug sa bisan dim, among ginadawat kini uban sa bug-os nga pagkamapasalamaton.” ABA 357.1

Dinhi si Tertulo mipakanaug ngadto sa dayag nga kabakakan; kay ang taras ni Felix daotan ug talamayon. Ginaingon mahitungod kaniya nga “diha sa buhat sa tanang mga matang sa kaibug ug sa kabangis, iyang gigamit ang gahum sa usa ka hari uban sa taras sa usa ka ulipon.”—Tacitus, History, ch. 5, par. 9. Kadtong nakadungog ni Tertulo nahibalo nga ang iyang maulog-ulogong mga pulong dili dnuod, apan ang ilang tinguha sa pagsiguro sa pagkondenar ni Pablo mainiton pa kay sa ilang paghigugma sa kamatuoran. ABA 357.2

Diha sa iyang pakigpulong, gisumbong ni Tertulo si Pablo sa mga sala nga kong mamatud-an mosangput unta sa iyang pagkasad-an sa pagbudhi sa kagamhanan. “Among nakita nga maoy usa ka samokan kining tawhana, tig-ugda ug mga kagubot sa tanang mga Judiyo sa dbuok kalibutan, ug pangulo sa pundok sa mga Nazareno. Ug misulay gayud gani siya sa pagpasipala sa templo.” Unya mipahayag pa si Tertulo nga si Lysias, ang komandante sa garison sa Jerusalem, sa pinugos nagsakmit ni Pablo gikan sa mga Judiyo sa diha nga ila na unta siyang hukman pinaagi sa kasugoan sa simbahan, ug nagpugos kanila sa pagdala sa kaso sa atubangan ni Felix. Kining maong mga pahayag gihimo sa tuyo paghaylo sa gobemador sa pagtugyan ni Pablo ngadto sa Judiyo nga hukmanan. Ang tanang mga sumbong mapintas nga gisuportahan sa mga Judiyo nga nagtambong, kinsa wala maghimo ug paningkamot sa pagtabon sa ilang pagdumot sa binilanggo. ABA 357.3

Si Felix may igong kahait sa pagbasa sa taras ug kinaiya sa mga magsusumbong ni Pablo. Nahibalo siya kong gikan sa unsa nga tuyo nga ilang giulog-ulogan siya, ug iyang nakita usab nga napakyas sila sa pagmatuod sa ilang mga sumbong batok ni Pablo. Sa iyang paglingi ngadto sa sinumbong, iyang gikamay siya sa pagtubag sa mga sumbong. Si Pablo wala mag-usik ug mga pulong sa pagdayeg, kondili sa yano mipahayag nga sa malipayon siya makapanalipod sa iyang kaugalingon sa atubangan m Felix, tungod kay ang naulahi dugay na man nga gobemador, ug busa may igong panabut sa mga kasugoan ug sa mga batasan sa mga Judiyo. Mahitungod sa mga sumbong batok kaniya, sa matin-aw iyang gipakita nga walay usa kanila ang tinuod. Siya mipahayag nga wala siya makahimo ug kasamok sa bisan diin nga bahin sa Jerusalem, o iyang napasipalahan ang santuwaryo. “Wala ako makita nila nga nakiglalis kang bisan kinsa,” siya mga sinagoga o sa siyudad. Dili usab sila makapadayag kanimo ug kamatuoran sa ilang mga sumbong karon batok kanako.” ABA 358.1

Samtang nagasugid nga “sumala sa Dalan nga ilang gitawag ug pundok” siya nagsimba sa Dios sa iyang mga amahan ug nagmatuod nga siya kanunay nagtoo sa “tanan nga nahimutang diha sa kasugoan o nahisulat diha sa mga profeta;” ug nga diha sa pagpahiuyon sa tin- aw nga pagtulon-an sa mga Kasulatan, iyang gikuptan ang pagtoo mahitungod sa pagpangbanhaw sa mga patay. Ug sa dugang pa siya nagpahayag nga ang nagamando nga tuyo sa iyang kinabuhi mao ang “pagbaton sa walay sambol nga kaisipan ngadto sa Dios, ug sa mga tawo.” ABA 358.2

Sa madayganon ug walay likoliko nga paagi iyang gipahayag ang tumong sa iyang pagduaw sa Jerusalem, ug ang mga paagi sa pagdakup ug sa paghusay kaniya: “Unya tapus sa pipila ka mga tuig mianhi ako aron sa pagdala ug mga limos ug mga halad alang sa akong nasud. Ug samtang naghimo ako mini, ilang nakita ako diha sa buluhaton sa pagpapudi sa kaugalingon sulod sa templo, nga walay pundok ni kasamok. Apan dihay mga Judiyo nga gikan sa Asia kini sila mao untay kinahanglan ania dinhi sa imong atubangan ug magahimo sa sumbong, kong ugaling aduna man silay bisan unsa batok kanako. Ug kay wala man sila dinhi, ipasulti na lamang niining mga tawhana nga ania karon kong unsa ang daotang binuhatan nga ilang nakita samtang nangatubang ako sa Sanhedrin, gawas lamang kaha niadtong usa ka butang nga akong gisinggit samtang nagtindog ako sa ilang taliwala, nga nagingon, Bahin sa pagkabanhaw sa mga patay, ania ako karon mining adlawa ginahukman sa inyong atubangan.” ABA 358.3

Ang apostol misulti uban sa dakung tinguha ug dayag nga pagkamadnuoron, ug ang iyang mga pulong nagdala uban kanila sa usa ka gibug-aton sa pagtoo. Si Claudio Lysias, sa iyang sulat ngadto kang Felix, nagdala sa sama nga pamatuod mahitungod sa taras ni Pablo. Labut pa, si Felix sa iyang kaugalingon may labaw pa nga kahibalo mahitungod sa Judiyo nga relihiyon kay sa gihunahuna sa kadaghanan. Ang tin-aw nga pahayag ni Pablo sa mga kamatuoran diha sa kaso nakapasabut ni Felix sa dugang pa kadn-aw sa mga tuyo sa mga Judiyo sa ilang paningkamot sa paghukom sa apostol nga sad- an sa sala nga pagpanggubot ug kalihokan sa pagbudhi batok sa kagamhanan. Ang gobemador walay gusto nga magtagbaw kanila pinaagi sa dili makatarunganon nga paghukom sa usa ka lungsoranon nga Romanhon, ni itugyan siya ngadto kanila aron pagapatyon nga walay matarong nga husay. Apan bisan pa niini si Felix walay nahibaloan nga hataas pa nga tuyo kay sa kaugalingong kapuslanan, ug gimandoan siya sa gugma sa pagdayeg ug sa usa ka tinguha alang sa usbaw. Ang kahadlok nga madisgusto ang mga Judiyo maoy nakapugong kaniya gikan sa paghimo ug hingpit nga hustisya ngadto sa usa ka tawo nga iyang nailhan nga walay sala. Busa mihukom siya sa pagpahunong sa bista hangtud mahiabut si Lysias, nga nagingon, “Hukman ko kining inyong buroka inighilugsong na ni Lysias nga pangulong kapitan.” ABA 359.1

Nagpabilin nga binilanggo ang apostol, apan gimandoan ni Felix ang senturyon nga natudlo sa pagbantay ni Pablo nga, “hatagan siya diyutayng kagawasan,” ug “walay pagdid-an sa iyang mga higala sa pagalagad kaniya sa iyang mga kinahanglanon. ABA 359.2

Wala madugay tapus niini nga si Pablo gipatawag ni Felix ug sa iyang asawa nga si Drusilla, aron nga diha sa usa ka pribada nga pakighinabi ilang madungog gikan kaniya “mahitungod sa pagtoo diha kang Cristo.” Sila andam ug maikagon gam sa pagpatalinghug niining bag-ong mga kamatuoran—mga kamatuoran nga sila dili na gayud makadungog pag-usab ug nga, kong isalikway, magmatuod nga usa ka hinanali nga saksi batok kanila diha sa adlaw sa Dios. ABA 359.3

Giila kini ni Pablo nga hinatag-sa-Dios nga higayon, ug sa matinumanon iyang gipahimuslan kini. Siya nahibalo nga siya nagtindog diha sa presensya sa usa ka tawo nga may gahum sa pagpatay kaniya o sa pagpalingkawas kaniya; apan bisan pa niini wala siya magpakigsulti kang Felix ug kang Drusilla uban sa pagdayeg o sa pag-ulog-ulog. Siya nahibalo nga ang iyang mga pulong mahimo nga ngadto kanila usa ka alimyun sa kinabuhi o usa ka baho sa kamatayon, ug, hinikalimtan ang tanang maakohon nga balos, naninguha siya sa pagpukaw kanila ngadto sa pagbati mahitungod sa ilang katalagman. ABA 360.1

Naila sa apostol nga ang maayong balita may katungod sa pag- angkon ni bisan kinsa nga mopatalinghug sa iyang mga pulong; nga moabut ang adlaw magatindog kauban sa mga pudi ug balaan libot sa daku ug pud nga trono, o uban kanila ngadto kang kinsa si Cristo magaingon, “Pahawa gikan Kanako, kamong mga mamumuhat ug daotan.” Mateo 7:23. Siya nasayud nga iyang mahibalag ang tagsatagsa sa iyang mga tigpatalinghug sa atubangan sa hukmanan sa langit ug didto kinahanglan maghatag ug husay, dili lamang alang sa tanan nga iyang nasulti ug nahimo, kondili alang sa tuyo ug sa espintu sa iyang mga pulong ug sa mga binuhatan. ABA 360.2

Hilabihan ka mapintas ug kabangis ang paagi ni Felix nga pipila lamang ang nangahas bisan na lamang sa pagpasumbingay ngadto kaniya nga ang iyang taras ug batasan dili nga walay sayup. Apan si Pablo walay kahadlok ni bisan nga tawo. Sa matin-aw iyang gipahayag ang iyang pagtoo diha kang Cristo, ug ang mga katarungan alang sa maong pagtoo, ug sa ingon niini nadala ngadto sa pagsulti ilabina sa mga birtud nga kinahanglan kaayo sa taras nga Cristohanon, nga niini ang mapagawalon nga magtiayon hialinggatan gayud nga wala. ABA 360.3

Iyang gipahayag sa atubangan ni Felix ug ni Drusilla ang taras sa Dios—ang Iyang pagkamatarung, hustisya, ug katarong, ug ang kinaiya sa Iyang kasugoan. Sa matin-aw iyang gipakita nga maoy katungdanan sa tawo ang pagkinabuhi sa usa ka kinabuhi sa kasarangan ug sa pagpugong, nga magpugong sa mga pagbad ilalom sa mando sa katarungan, sa pagpahiuyon ngadto sa kasugoan sa Dios, ug magapreserbar sa mga gahum sa lawas ug sa kaisipan diha sa himsug nga kahimtang. Iyang gipahayag nga sa labing siguro moabut ang usa ka adlaw sa paghukom sa diha nga ang tanan pagabalusan sumala sa mga buhat nga nahimo diha sa lawas, ug sa diha nga sa matin-aw ipadayag nga ang bahandi, katungdanan, o mga titulo mawala nay gahum sa pagkuha alang sa tawo sa kahimuot sa Dios o sa pagluwas kaniya gikan sa mga sangputanan sa sala. Iyang gipasabut nga kining kinabuhia mao ang panahon sa tawo sa pagpangandam alang sa umalabut nga kinabuhi. Kong dili niya tagdon ang karon nga mga katungod ug mga higayon iyang hiaguman ang dayon nga kapildihan; wala nay bag-ong lugway nga ihatag pa kaniya. ABA 360.4

Sa pinasahi gihisgutan m Pablo ang malukpanon nga mga pangangkon sa kasugoan sa Dios. Iyang gipasabut kaniya kong giunsa niini pagpaabut ngadto sa halalom nga mga tinagoan nga kinaiyang batasan sa tawo ug buhagayan sa kahayag kadtong gisalimbongan gikan sa panan-aw ug sa kahibalo sa mga tawo. Unsa gani ang pagabuhaton sa mga kamot o pagalitokon sa dila—unsa gani ang ipadavag sa kinabuhi sa gawas—dili makapakita sa hingpit sa moral nga kinaiya. Ang kasugoan nagausisa sa iyang mga hunahuna, mga katuyoan, ug mga hinungdan. Ang maitom nga mga pagbati nga natago gikan sa panan-aw sa mga tawo, ang pangabubho, ang pagdumot, ang kailibngon, ug ambisyon, ang daotang mga binuhatan nga gipamalandong diha sa mangitngit nga mga kahiladman sa kalag, apan wala gayud mahimo tungod sa kakulang sa higayon—kining tanan ginahukman sa kasugoan sa Dios. ABA 361.1

Naningkamot si Pablo sa pagliso sa mga hunahuna sa iyang mga tigpatalinghug ngadto sa usa ka dakung Halad tungod sa sala. Iyang gitudlo ngadto sa mga halad nga mga landong sa maayong mga butang nga umalabut, ug unya gipresentar si Cristo ingon nga mao ang naglandong sa tanan niadtong mga seremonyas—ang tumong nga ilang gitudlo ingon nga mao lamang ang tuburan sa kinabuhi ug paglaum alang sa nahulog nga tawo. Ang balaang mga tawo sa karaan nangaluwas pinaagi sa pagtoo sa dugo ni Cristo. Samtang ilang nakita ang pagpinal sa mananap nga ighahalad sila ninglantaw tabok sa gulpo sa mga katuigan ngadto sa Cordero sa Dios nga mao ang mokuha sa sala sa kalibutan. ABA 361.2

Makatarunganon ang Dios nga moangkon sa gugma ug sa pagkamasinulondon sa tanan Niyang mga binuhat. Iyang nahatag ngadto kanila diha sa Iyang kasugoan ang usa ka hingpit nga sumbanan sa katarong. Apan daghan ang nahikalimot sa ilang magbubuhat ug nagpili sa pagsunod sa ilang kaugalingon nga dalan nga supak sa Iyang kabubut-on. Ilang gibaslan ug pagdumot ang gugma nga ingon kahataas sa langit ug ingon kahalapad sa uniberso. Ang Dios dili makapaubos sa mga kinahanglanon sa Iyang kasugoan aron sa pagtagbo sa sumbanan sa mga tawo nga daotan; ni ang tawo diha sa iyang kaugalingon nga gahum makatagbaw sa mga gikinahanglan sa kasugoan. Sa pagtoo lamang diha kang Cristo nga ang makasasala inahugasan gikan sa sala ug makahimo sa pagtuman sa kasugoan sa iyang Magbubuhat. ABA 361.3

Tungod niini si Pablo, ang binilanggo, mihatag ug katarungan sa mga pangangkon sa diosnon nga kasugoan diha sa Judiyo ug sa Hentil, ug gipresentar si Jesus, ang tinamay nga Nazareno, ingon nga Anak sa Dios, nga mao ang Manunubos sa kalibutan. ABA 362.1

Ang prinsesa nga Judiyo nakasabut pag-ayo sa balaan nga taras sa kasugoan nga sa hilabihan nga walay kaulaw iyang nalapas, apan ang iyang pag-ayad batok sa Tawo sa Calbaryo nakapagahi sa iyang kasingkasing batok sa pulong sa kinabuhi. Apan si Felix wala pa sukad makapatalinghug sa kamatuoran, ug samtang ang Espintu sa Dios nagsudya sa iyang kalag, halalom ang pagkasamok niya. Karon nga nahigmata na ang iyang tanlag, nadungog ang iyang tingog, ug nagbati si Felix nga tinuod ang mga pulong ni Pablo. Mibalik ang pagdumdum balik sa sad-an nga kagahapon. Uban sa makalilisang nga pagkatataw nangabut sa iyang atubangan ang mga tinagoan sa iyang batan-ong kinabuhi sa kahilayan ug sa pagpamatay, ug ang maitom nga talaan sa ulahing mga katuigan niya. Iyang nakita ang iyang kaugalingon nga pagkamapatuyangon, dagmalan ug hangolon. Wala pa gayud sukad, nga ang kamatuoran napasantup sa iyang kasingkasing. Wala pa gayud sukad nga ang iyang kalag mapuno sa hilabihan sa kalisang. Ang panghunahuna nga ang tanang mga tinagoan sa iyang buhat sa kalapasan nabukas sa atubangan sa mata sa Dios, ug nga siya pagahukman sumala sa iyang mga binuhatan, maoy hinungdan sa iyang pagkurog uban ang kalisang. ABA 362.2

Apan imbis tugotan ang iyang mga pagtoo sa pagdala kaniya ngadto sa paghinulsol, iyang gitinguha ang pagpahawa niining mga pagpamalandong nga wala kagustohi. Naputol ang pagpakighinabi uban kang Pablo. “Pahawa usa karon,” misugyot siya; “kong makagayon na ako ipatawag ko ra ikaw.” ABA 362.3

Pagkahalapad sa kalainan tali sa giagian ni Felix ug niadtong magbabantay sa bilanggoan sa Filipos! Ang mga ulipon sa Ginoo gipanagdala nga ginapos ngadto sa magbabantay sa bilanggoan, sama sa pagdala ni Pablo ngadto kang Felix. Ang ebidensya nga ilang gihatag nga sila gibuligan sa diosnon nga gahum, ang ilang paglipay ilalom sa pag-antos ug sa pagkainayran, ang ilang pagkawalay kahadlok sa diha nga misarasay ang yuta tungod sa linog, ug ang ilang espiritu nga sama kang Cristo nga pagpasaylo, nagdala ug hugot nga pagtoo sa kasingkasing sa magbabantay sa bilanggoan, uban sa pagkurog iyang gisugid ang iyang mga sala ug nakakaplag sa pasaylo. Si Felix mikurog, apan wala siya maghinulsol. Sa malipayon giabiabi sa magbabantay sa bilanggoan ang Espiritu sa Dios nganha sa iyang kasingkasing ug ngadto sa iyang puloy-anan; gihangyo ni Felix nga papahawaon ang diosnon nga Mensahero. Ang usa mipili nga mahimong anak sa Dios ug eredero sa langit; ang ikaduha misalikway sa iyang bahin uban sa mga magbubuhat sa daotan. ABA 363.1

Sulod sa duha ka tuig walay dugang nga sumbong ang gihimo batok kang Pablo, apan nagpabilin siya nga usa ka binilanggo. Giduaw siya ni Felix sa daghang mga higayon ug nagpatalinghug nga matukawon sa iyang mga pulong. Apan ang tinuod nga tuyo niining daw pagkamahigalaon mao ang usa ka tinguha alang sa ganansya, siya nagpasumbingay nga pinaagi sa pagbayad sa usa ka dakung salapi tingali mabuhian siya. Ang apostol may hamili nga kinaiya nga dili siya magpabuhi pinaagi sa usa ka suborno. Siya wala makasala sa bisan unsa nga sala, ug siya walay gusto nga mopaubos sa iyang kaugalingon pinaagi sa paghimo ug usa ka sayup aron lamang sa pagdaug sa kagawasan. Labut pa, siya sa iyang kaugalingon pobre kaayo nga makabayad sa maong lukat, ug kong inklinado pa siya nga malukat, dili gihapon siya modangop sa pagkamanggihatagon ug sa kaluoy sa iyang mga kinabig. Nagbati usab siya nga anaa siya sa mga kamot sa Dios, ug dili siya gusto nga manghilabut sa diosnon nga mga katuyoan mahitungod sa iyang kaugalingon. ABA 363.2

Sa katapusan si Felix gipatawag ngadto sa Roma tungod sa daotan kaayo nga mga sayop nga nahimo batok sa mga Judiyo. Sa wala pa siya mopahawa gikan sa Cesarea sa pagtubag sa pagpatawag kaniya, nakahunahuna siya sa “pagpahimuot sa mga Judiyo” pinaagi sa pagtugot nga si Pablo magpabilin diha sa bilanggoan. Apan si Felix wala magmalampuson sa pagkuha pag-usab sa pagsalig sa mga Judiyo. Gikuha siya gikan sa iyang katungdanan nga tinamay, ug gitudlo si Porcio Festus nga puli kaniya nga diha ang kaulohan sa Cesarea. ABA 363.3

Ang usa ka gihay sa kahayag nga gikan sa langit gitugotan sa pagsidlak diha kang Felix, sa diha nga si Pablo nangatarungan uban kaniya mahitungod sa pagkamatarung, sa pagpugong, ug mahitungod sa paghukom nga umalabut. Mao kadto ang iyang higayon nga pinadala gikan sa langit aron siya makakita ug magbiya sa iyang mga sala. Apan siya miingon ngadto sa mensahero sa Dios, “Pahawa usa karon. Kong makagayon na ako, ipatawag ko ra ikaw.” Iyang naayran ang iyang katapusang tanyag sa kaluoy. Dili na gayud siya makadawat ug laing pagtawag gikan sa Dios. ABA 364.1