Ang mga Buhat sa mga Apostoles

ANG KATAPUSANG PANAW NI PABLO NGADTO SA JERUSALEM

Si Pablo nagtinguha ug daku nga makaabut sa Jerusalem sa dili pa ang Pasko ingon nga siya makahigayon sa paghibalag kanila nga magaabut gikan sa tanang mga dapit sa kalibutan aron sa pagtambong sa pangilin. Sa kanunay siya naghambin sa paglaum nga sa usa ka paagi siya mahimo unta nga ginamiton sa pagkuha sa pag-ayad sa iyang mga katagilungsod nga walay pagtoo, aron nga sila unta madala sa pagdawat sa bililhon nga kahayag sa maayong balita. Nagtinguha usab siya sa paghibaiag sa iglesya sa Jerusalem ug magdala nganha kanila sa mga gasa nga gipadala sa Hentil nga mga iglesya ngadto sa kabus nga mga igsoon sa Judea. Ug pinaagi niini nga pagduaw naglaum siya sa paghinabo sa usa ka malig-on pa nga panaghiusa tali sa Judiyo ug sa Hentil nga mga kinabig ngadto sa pagtoo. ABA 332.1

Sa nahuman na ang iyang buhat sa Corinto, nagtinguha siya sa paglayag sa walay langan alang sa usa sa mga dunggoanan sa baybayon sa Palestina. Ang tanang mga pangandam nahimo na, ug siya hapit na mosakay sa sakayan, sa diha nga gisultihan siya sa usa ka tinago nga laraw sa mga Judiyo sa pagpatay kaniya. Kaniadto kining maong mga magsusupak sa pagtoo nangapakgang diha sa tanan nilang mga paningkamot sa pagpahunong sa buhat sa apostol. ABA 332.2

Ang kalampusan nga nag-uban sa pagwali sa maayong balita nakapukaw pagbag-o sa kasuko sa mga Judiyo. Gikan sa tanang dapit nangabut ang mga sugilon mahitungod sa pagkaylap sa bag-ong pagtulon-an nga pinaagi niini ang mga Judiyo nahigawas gikan sa pagbantay sa mga tulomanon sa balaod seremonyal ug ang mga Hentil gitugotan sa managsama nga mga katungod sa mga Judiyo ingon nga mga anak ni Abraham. Si Pablo, diha sa iyang pagwali sa Corinto, nagpresentar sa sama nga mga pangatarungan nga giawhag niya diha sa iyang mga sulat. Ang iyang pinakusgan nga pahayag nga nagingon, “Dinhi niini dili ang Gresyanhon o Judiyo, may sirkunsisyon o walay sirkunsisyon” (Colosas 3:11), giila sa iyang mga kaaway nga mapangahason nga pasipala, ug ilang gitinguha ang pagpahilum kaniya. ABA 332.3

Sa iyang pagkadawat sa pasidaan mahitungod sa Dnago nga laraw, mihukom si Pablo sa pagtuyok agi sa Macedonia. Ang iyang piano sa pag-abut sa Jerusalem sa panahon sa Pasko gikinahanglan nga iyang biyaan, apan naglaum siya nga makaabut didto sa Pentecostes. ABA 333.1

Ang nagkuyog ni Pablo ug ni Lucas mao si “Sopater nga taga- Berea; ug si Aristarco ug si Segundo nga mga taga Tesalonica; ug si Gayo nga taga-Derbe, ug si Timoteo; ug si Tiquico ug si Trofimo nga mga taga-Asia.” Diha ni Pablo ang dakung kantidad sa salapi nga gikan sa mga iglesya nga Hentil, nga iyang gihunahuna nga ihatag sa mga kaigsoonan nga maoy nagdumala sa buhat diha sa Judea; ug tungod niini, gipakuyog niya kining mga gitugyanan nga mga kaigsoonan nga gikan sa nagkalainlain nga mga iglesya ngadto sa Jerusalem. ABA 333.2

Didto sa Filipos si Pablo nagpabilin aron sa pagpangilin sa Pasko. Si Lucas lamang ang nagpabilin uban kaniya, samtang ang ubang mga sakop sa panaw milahus ngadto sa Troas aron sa paghulat kaniya didto. Sa mga kinabig sa apostol ang mga taga-Filipos mao ang labing mahigugmaon ug matmud-anon, ug sulod sa walo ka mga adlaw sa pangilin siya nagpahimulos sa malinawon ug malipayon nga paldgsandurot uban kanila. ABA 333.3

Sa ilang paglayag gikan sa Filipos, si Pablo ug si Lucas nahidangat sa ilang mga kauban didto sa Troas sa lima ka adlaw sa ulahi, ug nagpabilin sa maong dapit uban sa mga magtutoo sulod sa pito ka mga adlaw. ABA 333.4

Sa katapusang gabii sa iyang pagpabilin, nagkatigum “ang mga kaigsoonan aron sa pagpikaspikas sa dnapay.” Ang hitabo nga hapit na mogikan ang ilang hinigugmang magtutudlo, maoy nakapadgum sa usa ka daku pa nga pundok kay sa kasagaran. Nagtigum sila diha sa usa ka “lawak sa itaas” didto sa ikatulo nga andana. Didto, sa kainiton sa iyang gugma ug kahingawa alang kanila, ang apostol miwali hangtud sa tungang gabii. ABA 333.5

Diha sa usa sa mga binuksan nga mga bintana mipungko ang usa ka batan-on nga ginganlan si Eurico. Niining makuyaw nga kahimtang siya nahikatulog ug nahulog ngadto sa silong. Dihadiha ang tanan nangahadlok ug nangalibog. Gisakwat ang batan-on nga patay na, ug daghan ang nagrigum sa iyang palibut nga nanagsinggit ug nagbalata. Apan si Pablo nga nakalusot sa nangahadlok nga katawhan, migakus kaniya ug nagampo sa usa ka mainiton nga pagampo nga ang Dios magpahauli sa patay ngadto sa kinabuhi. Gitugotan sa Dios ang iyang pagampo. Ibabaw sa tingog sa pagbalata ug sa pagminatay nadungog ang tingog sa apostol nga nagaingon, “Ayaw kamo kabalaka; kay buhi siya.” Uban sa kalipay ang mga magtutoo nagtigum pag-usab didto sa itaas nga lawak. Sila mikaon sa Tinapay nga gipikaspikas, ug unya si Pablo “nakigsulti pa kanila sa hataas hangtud namanagbanag na ang kabuntagon.” ABA 333.6

Hapit na molayag ang sakayan nga pagasakyan ni Pablo ug sa iyang mga kauban aron sa pagpadayon sa ilang panaw, ug midali sa pagsakay ang mga kaigsoonan. Sa laing bahin, ang apostol sa iyang kaugalingon mipili sa laktud nga agianan gikan sa Troas ngadto sa Ason nga magpanaw sa yuta ug nga magatagbo siya sa iyang mga kauban didto sa naulahi nga siyudad. Kini nakahatag kaniya ug usa ka hamubo nga panahon sa pagpamalandong ug sa pagampo. Ang mga kalisdanan ug ang mga katalagman kalabut sa iyang umalabut nga pagduaw sa Jerusalem, ang pagtagad sa iglesya nanganha kaniya ug sa iyang buhat, ingon man sa kahimtang sa mga iglesya ug sa kahimtang sa buhat sa maayong balita sa ubang mga kaumhan, mao ang mga tumong sa mainiton, ug mabalak-on nga mga panghunahuna, ug iyang gipahimuslan kining pinasahi nga higayon sa paghangyo sa Dios alang sa kusog ug sa agak. ABA 334.1

Samtang ang mga magpapanaw milawig paingon sa habagatan gikan sa Ason, ilang nalabayan ang siyudad sa Efeso, ang dapit nga dugay nang gipangabudlayan sa apostol. Daku ug tinguha si Pablo nga makaduaw sa iglesya didto, kay may importante nga pahimangno ug tambag siya nga ihatag kanila. Apan sa iyang pagpamalandong niini, mihukom siya nga “madali sa pagdangat sa Jerusalem, kong mahimo, sa adlaw sa Pentecostes.” Sa laing bahin, sa iyang paghidunggo sa Mileto nga mga 30 milyas lamang gikan sa Efeso, iyang nahibaloan nga mahimo ang pagpakigsulti sa iglesya sa Efeso sa dili pa mopahawa ang sakayan gikan sa Mileto. Busa dihadiha nagpadala siya ug sulat ngadto sa mga tigulang nga nag-awhag kanila sa pagdali ngadto sa Mileto, nga iyang makita unta sila sa dili pa mopadayon siya sa iyang panaw. ABA 334.2

Agig tubag sa iyang pagtawag sila miabut, ug siya misulti ngadto kanila sa kusganon, ug mahinuklogong mga pulong sa pagtambag ug sa pagpanamilit. “Kamo gayud nahibalo,” siya miingon, “giunsa ko sa pagldnabuhi sa taliwala ninyo sulod sa tanang panahon sukad pa niadtong unang adlaw sa akong paghitunob sa Asia, nga nagalagad ako sa Ginoo uban sa bug-os nga pagkamapaubsanon, ug uban sa mga luha, ug sa taliwala sa mga pagpanulay nga miabut kanako gumikan sa mga paglaraw sa mga Judiyo; nga wala ako maglilong sa bisan unsa nga inyong kaayohan, nga nagpanudlo kaninyo sa atubangan sa kadaghanan ug diha sa inyong kabalayan, sa pagpahimatuod sa atubangan sa mga Judiyo ug sa mga Gresyanhon mahitungod sa paghinulsol ngadto sa Dios ug sa pagtoo kang Jesu- Cristo nga atong Ginoo.” ABA 334.3

Kanunay gipataas ni Pablo ang diosnon nga kasugoan. Iyang gipakita nga diha sa kasugoan walay gahum sa pagluwas sa mga katawhan gikan sa silot sa pagkamasupilon. Ang mga mamomuhat ug daotan kinahanglan maghinulsol sa ilang mga sala ug ipaubos ang ilang kaugalingon sa atubangan sa Dios, kang kinsang makatarunganon nga kapungot ilang nahiaguman tungod sa paglapas sa Iyang kasugoan, ug kinahanglan usab may pagtoo sila diha sa dugo ni Cristo ingon nga mao lamang ang paagi sa pasaylo. Ang Anak sa Dios nagpakamatay ingon nga ilang halad ug nakasaka sa langit sa pagtingdog sa atubangan sa Amahan ingon nga ilang manlalaban. Pinaagi sa paghinulsol ug sa pagtoo tingali mahigawas sila gikan sa paghukom sa sala ug pinaagi sa grasya ni Cristo mapatakus sa pagkamasinulondon sa kasugoan sa Dios. ABA 335.1

“Ug karon, tan-awa,” mipadayon si Pablo, “inagda sa Espiritu, ako nagapadulong na sa Jerusalem sa walay pagpanghibalo unsay mahitabo kanako didto: gawas lamang nga sa matag lungsod nga akong adtoan ang Espiritu Santo nagapasidaan kanako nga ang mga talikala ug ang mga kasakit nagahulat kanako. Hinoon ang akong kinabuhi wala ko isipa nga bililhon alang kanako, basta lamang matuman ko ang akong paningkamot ug ang katungdanan nga akong nadawat gikan sa Ginoong Jesus sa pagpanghimatuod sa maayong balita sa grasya sa Dios. Ug karon tan-awa, ako nahibalo nga kamong tanan nga akong hingsuroyan sa pagmantala ko sa gingharian, dili na makakita pag- usab sa akong nawong.” ABA 335.2

Si Pablo wala maglaraw sa pagdala niini nga pamatuod; apan, samtang siya nagasulti pa, miabut kaniya ang Espiritu sa Pagpanuktok, nagamatuod sa iyang mga kahadlok nga kini mao ang iyang katapusan nga pakigkita sa iyang mga kaigsoonan nga taga-Efeso. ABA 335.3

“Busa mining adlawa, ipanghimatuod ko kaninyo nga dili ako arang kadat-ugan sa dugo ni bisan kinsa kaninyo, kay wala ko man llilong kaninyo ang tanang pagbulot-an sa Dios.” Walay kahadlok nga makapapangdol, walay tinguha alang sa pagpakighigalaay o sa pagdayeg, ang makadala ni Pablo sa pagpugong sa mga pulong nga gihatag sa Dios kaniya alang sa pagmaymay, sa pagpasidaan, o sa pagpanul-id kanila. Gikan sa Iyang mga sulogoon karon ang Dios nagakinahanglan sa walay kahadlok sa pagwali sa pulong ug sa pagpatuman sa mga sugo niini. Ang ministro sa Dios dili papresentahon ngadto sa katawhan sa mga kamatuoran lamang nga labing makapahimuot, samtang iyang ililong ang uban nga masakitan sila. Kinahanglan iyang panid-an sa halalom nga kabalaka ang kalamboan sa kinaiya. Kong iyang mamatikdan nga may bisan kinsa sa iyang panon nagapangga ug sala, ingon nga usa ka matinumanon nga magbalantay sa karnero, siya kinahanglan maghatag kanila ug maymay nga gikan sa pulong sa Dios nga aplikado sa ilang kaso. Kong iyang tugotan sila diha sa ilang pagsalig sa kaugalingon, sa pagpadayon nga dili mapasidan-an, siya ang manubag alang sa ilang mga kalag. Ang pastor nga magtuman sa iyang hataas nga pagkasinugo maghatag sa iyang katawhan sa matinumanon nga pahimangno sa matag-punto sa Cristohanon nga pagtoo, nga magapakita kanila kong maunsa sila ug unsay ilang himuon sa pagbarug nga hingpit diha sa adlaw sa Dios. Siya lamang nga matinumanong magtutudlo mahitungod sa kamatuoran, sa pagtak-op sa iyang buhat ang makasulti uban ni Pablo, nga magaingon, “Dili ako arang kadat-ugan sa dugo ni bisan kinsa.” ABA 336.1

“Busa tagda ninyo ang inyong kaugalingon,” gimaymayan ni Pablo ang iyang mga kaigsoonan, “ug ang tibuok nga panon, nga niini ang Espintu Santo mao ang naghimo kaninyong mga magbalantay, sa pagtagad sa iglesya sa Ginoo nga iyang nabatonan pinaagi sa iyang kaugalingong dugo.” Kong ang mga ministro sa maayong balita magmatngon kanunay sa kamatuoran nga sila nagapakigharong sa mga pinalit sa dugo ni Cristo, may halalom pa nga pagbati sa kaimportante sa ilang buhat. Sila patagdon sa ilang kaugalingon ug ngadto sa ilang panon. Ang ilang kaugalingon nga panig-ingnan mao ang mag-ilustrar ug magpatuman sa ilang mga pahimangno. Ingon nga mga magtutudlo mahitungod sa dalan sa kinabuhi dili sila maghatag ug higayon nga hisgutan ug daotan ang kamatuoran. Ingon nga mga tinugyanan ni Cristo ilang palungtaron ang dungog sa Iyang ngalan. Pinaagi sa ilang paghalad, sa kapudi sa ilang kinabuhi, sa ilang diosnon nga sinultihan, sila magamatuod sa ilang kaugalingon nga takus sa ilang hataas nga pagtawag. ABA 336.2

Gipadayag ngadto sa apostol ang mga katalagman nga moharang sa iglesya sa Efeso. “Ako nahibalo,” matud pa ni Pablo, “nga sa makagikan na gani ako, pagasudlon kamog mabangis nga mga lobo nga dili maluoy sa panon; ug gikan ra gayud kaninyo adunay managpatindog nga mga tawo nga magasuldg mga binalit-ad aron sa pagpamira ug mga tinon-an ngadto kanila.” Si Pablo mikurog alang sa iglesya, ingon nga samtang siya naglantaw ngadto sa umalabut, iyang nakita ang mga ataki nga pagaantuson sa iglesya nga nagagikan sa mga kaaway sa sulod ug sa gawas. Uban sa solemni nga kainiton iyang giagda ang mga kaigsoonan sa pagbantay nga matukawon sa balaan nga pagpiyal kanila. Alang sa usa ka sumbanan iyang gitudlo kanila ang iyang kaugalingong walay pagkakapoy nga mga kabudlay sa taliwala nila: “Busa magbantay kamo, ug hinumdumi ninyo nga sulod sa tulo ka tuig, sa gabii ug sa adlaw, kamong tanan wala ko undangi sa pagpahimangno uban sa mga luha. ABA 337.1

“Ug karon, mga kaigsoonan,” siya mipadayon, “itugyan ko kamo ngadto sa Dios ug sa pulong sa grasya niya nga may gahum sa pagpalig-on kaninyo ug sa paghatag kaninyo sa panulondon uban sa tanang mga binalaan. Wala akoy gikaibgan nga salapi, o bulawan, o bisti ni bisan kinsa nga tawo.” Ang uban sa mga kaigsoonan sa Efeso mga adunahan, apan si Pablo wala gayud mangayo ug personal nga kaayohan gikan kanila. Dili kabahin sa iyang mensahe ang pagpatagad sa iyang mga kinahanglanon ko ug sa akong mga kauban.” Taliwala sa iyang mabudlay nga mga buhat ug malukpanon nga mga panaw alang sa kawsa ni Cristo, nakahimo siya dili lamang sa pagsangkap sa iyang kaugalingon nga mga kinahanglanon, kondili usab sa pagtagana ug diyutay alang sa pagsuportar sa iyang mga masigka-magbubuhat, alang sa kahumpayan sa kabus nga takus tabangan. Kini nahimo niya pinaagi lamang sa kakugi nga walay hunong ug sa tininuod nga pagdaginot. Maayo ang iyang pagtudlo sa iyang kaugalingon nga panig-ingnan sa iyang pagingon, “Sa tanang mga butang gikapakita ko kaninyo nga ang maluyahon kinahanglan inyong tabangan pinaagi sa ingon nga pagbudlay, nga magahinumdum kamo sa pulong sa Ginoong Jesus, nga siya gayud mao ang nagsulti, Labi pang hulahan ang paghatag kay sa pagdawat. ABA 337.2

“Ug sa nakasulti na siya niini, siya miluhod ug nagampo uban kanilang tanan. Ug silang tanan nanghilak ug si Pablo ilang gigakus sa liog ug gihalokan siya nila, nga nanagsubo labaw sa tanan tungod sa mga pulong nga iyang giingon, nga dili na sila makakita pag-usab sa iyang nawong. Ug ilang gihatud siya ngadto sa sakayan.” ABA 338.1

Gikan sa Mileto ninglawig ang mga magpapanaw “nga nanglaktud ngadto sa Cos, ug sa pagkasunod nga adlaw ngadto sa Rodas, ug gikan didto ngadto sa Patara,” diha sa habagatang kasadpan nga baybayon sa Asia Minor, diin, “sa nakakaplag ug usa ka sakayan nga lumalawig ngadto sa Fenicia,” sila “misakay ug nugikan.” Didto sa Tiro, diin nagdiskarga ang sakayan, ilang nakaplagan ang pipila ka mga dnon-an, nga kauban kanila sila gitugotan sa pagpabilin sulod sa pito ka adlaw. Pinaagi sa Balaan nga Espiritu kining maong mga tinon-an gipasidan-an mahitungod sa mga katalagman nga naghulat ni Pablo didto sa Jerusalem, ug sila nagsugyot kaniya “nga dili na lamang siya moadto sa Jerusalem.” Apan ang apostol wala magtugot nga ang kahadlok sa kasakitan ug ang pagkamabilanggo makapatalaw kaniya gikan sa iyang tuyo. ABA 338.2

Sa natapus na ang semana didto sa Tiro, ang tanang mga kaigsoonan uban sa ilang mga asawa ug mga anak mingkuyog kang Pablo ngadto sa sakayan, apan sa wala pa siya makasakay sa sakayan, sila nangluhod diha sa baybayon ug nagampo, siya alang kanila, ug sila alang kaniya. ABA 338.3

Sa pagpadayon sa ilang panaw paingon sa habagatan, ang mga magpapanaw nahiabut sa Cesarea ug “misulod sa balay ni Felipe ang ebanghelista, nga mao ang usa sa pito; ug mipabilin diha kaniya.” Dinhi nagpahimulos si Pablo ug pipila ka mga adlaw nga malinawon ug malipayon—ang katapusan sa hingpit nga kagawasan nga iyang pagapahimuslan sulod sa taas nga panahon. ABA 338.4

Samtang nagpabilin si Pablo sa Cesarea, “dihay nahilugsong gikan sa Judea usa ka manalagna nga ginganlan ug Agabo. Ug sa pag-abut niya kanamo,” naghinugilon si Lucas, “iyang gikuha ang bakus ni Pablo, ug gigapos niya ang iyang kaugalingong mga kamot ug mga tiil, ug miingon, Mao kini ang giingon sa Espiritu Santo, Sa ingon niini pagagapuson sa mga Judiyo didto sa Jerusalem ang tag-iya niining bakusa, ug ilang itugyan siya ngadto sa mga kamot sa mga Hentil.” ABA 338.5

“Sa pagkadungog namo niining mga butanga,” si Lucas nagpadayon, “kami ug ang mga tawo didto nangamuyo kaniya nga dili na lang unta siya motungas ngadto sa Jerusalem.” Apan si Pablo nagdumili sa pagtipas gikan sa dalan sa katungdanan. Kong gikinahanglan gusto siya nga mosunod ni Cristo ngadto sa bilanggoan ug ngadto sa kamatayon. “Unsa bay kahulogan ning inyong pagpanghilak ug pagpaluya sa akong kasingkasing?” maoy iyang singgit; “andam ako dili sa pagpabilanggo lamang, kondili sa pagpakamatay usab didto sa Jerusalem tungod sa ngalan ni Ginoong Jesus.” Sa nakita nga ilang napasakitan siya ug wala mausab ang iyang tuyo, ang mga kaigsoonan mihunong sa ilang pagsigi ug hangyo, ug nagingon na lamang, “Ang kabubut-on sa Ginoo maoy matuman.” ABA 339.1

Wala na madugay nga matapus na ang iyang hamubo nga pagpabilin sa Cesarea, ug, inubanan sa pipila sa mga kaigsoonan, si Pablo ug ang iyang mga kauban migikan paingon sa Jerusalem, ang ilang mga kasingkasing gidag-uman pag-ayo sa panahap sa umalabut nga kadaotan. ABA 339.2

Wala gayud sukad ang apostol nakaduul sa Jerusalem uban sa hilabihan ka masulob-on nga kasingkasing. Nasayud siya nga makakaplag siya ug pipila lamang ka mga higala ug daghan ang mga kaaway. Nagkahaduul siya sa siyudad nga nagsalikway ug nagpatay sa Anak sa Dios ug sa ibabaw niini nagabitay karon ang mga hulga sa diosnon nga kapungot. Sa pagkahinumdum niya kong unsa ka mapait ang iyang kaugalingong pag-ayad batok sa mga sumosunod ni Cristo, naluoy siya pag-ayo sa iyang mga katagilungsod nga nalimbongan. Ug bisan pa niini pagkadiyutay sa iyang paglaum nga makahimo siya sa pagtabang kanila! Ang samang binuta nga kaligutgut nga kaniadto nagdilaab sa iyang kaugalingon nga kasingkasing, karon ginahaling uban sa dili ikaasoy nga gahum diha sa mga kasingkasing sa tibuok nasud batok kaniya. ABA 339.3

Ug wala siya makasalig sa kaluoy ug sa suportar bisan sa iyang kaugalingong mga kaigsoonan sa pagtoo. Ang wala mangakabig nga mga Judiyo nga nagsunod pagayo sa iyang giagian, wala magmaluya sa pagpakaylap sa dili maayong mga taho didto sa Jerusalem sa linawas ug pinaagi sa sulat, mahitungod kaniya ug sa iyang buhat; ug ang uban, bisan pa sa mga apostoles ug sa mga tigulang, nagdawat niining maong mga taho ingon nga tinuod, nga wala maghimo ug paningkamot sa pagsupak kanila, ug nagpaila nga walay tinguha sila sa pag-uyon kaniya. ABA 339.4

Apan diha sa taliwala niining mga pagpaluya ang apostol wala kawad-i sa paglaum. Nagtoo siya nga ang Tingog nga nakapakigsulti sa iyang kaugalingong kasingkasing makasulti pa ngadto sa mga kasingkasing sa iyang mga katagilungsod, ug nga ang Agalon nga gihigugma ug gialagaran sa iyang mga masigkatinon-an makahiusa pa sa ilang mga kasingkasing uban sa iyaha diha sa buhat sa maayong balita. ABA 340.1