Christ leh Satan: Kidona LianpI

40/45

Khen 37—Kidalna Laisiangtho

“Amaute in thukham leh tetci panna tawh kituakin thu ahilh kei uhleh, amaute sungah khuavak omlo hi” (Isaiah 8:20). Thuzuau hilhte huzaapna leh akhemthei kliuamial khate’ vangliatna panin Pasian’ mite asuahtak nadingin Laisiangtho ah akimakaih ahi hi. Laisiangtho thumaan atheihloh theih nadingin lampi tuamtuam tawh Satan in adongkhakhi. Banghang hiam, cihleh, Laisiangtho in khemnate tangtakin genkhia hi. Pasian’ nasepna akhanlawlma sialah, khuamial kumpipa in khanglo tawntung hi. Christ leh anungzuite tawh akhakbel akido dingin atlianeilizaah siitlo in, alianciam hi. Asawtlo in khemna lianpi akilangkhia ding hita hi. Antichrist in muhtangin nalamdangte asemkhia ding ahi hi. Thumaante zilding a, amaanlolilam Laisiangtho lo-in kitheikhia zolo ding hi. Tua Laisiangtho tetci panna bek tawh alah nalamdangte kisittel thei bekding hi. KL 441.1

Pasian’ thukliam khempeuh zuihding ahanciamte kilangpan dinga kiselpho ding hi. Amaute in Pasian’ sung bekali dingzo ding uh hi. Amaute ‘ maiali aom ze-etnate athuakzawh nadingin Laisiangtlio sungah akigelh Pasian’ deilma atheih uh kulding hi. Amaan Ama’ zia leh tong, a ukna angimna leh tuate tawh kituakin agamtat thedi uh ciangbek in Amah apahtawi zo bek ding uh hi. Laisiangtho thumaan tawh alungsim uh adalte bekin akhakbel buaina nangzo ding uh hi. (594) Mimal khempeuh tungah sittelna tungding a, Pasian’ thu manglo in, milling’ thu kamang zaw ding hiam? Tu in hihthu khensat ding ahi ta hi. Akikliel theilo Pasian’ kammal tungah kakhete akinga hiam? Jesu’ upna leh Pasian’ thukhamte aliudingin ka kiging nai hiam? KL 441.2

Singkliuam tungah kahin asih ma-in, Honpa in Amah kithat ding, hankhuk panin Amah thokik ding, leh vantungmite in Ama’ thugente mite lungsim sungah hong khetcipsak ding ahilma atelgen hi. Ahihhangin Honpa in tutawm a Rome ie liakkol panin hotkhiatna bek zong uh ahilunanin, amaute’ lametna tawh Amahin nasia takin silina thuakding, cih angaihsun zo kei uh hi. Pliawkdingin Ama’ gen kammalte amaute’ lungsim panin ahawlklua uh hi. Ze-etna atunciangin, akigingsa in aom kei uh hi. Amaute akihillikliollo bangin Jesu’ silina in alametna uh asuksiat sak hi. Clirist’ ie kammalte in nungzuite tungah ciantakin akihilli mahbangin genkhollma in zong eite madam thu ding hong genkliol zo Id. Hehpihna kong akikliak nading hun tawh akizom gentheilma hun adingin kigin nading zong ciantakin hong kildlh zo Id. Ahizongin mihon tampite in amaute akihilh ngeilo bangin adieizo kei uh Id. Gupkhiatna ah pilna apiading lungsim sunga theilma aom khempeuh Satanin lakkhiatsakin, akiginglopi in gentheihna hun amu ding uh hi. KL 441.3

Ahilhkholhnate thupi lua ahihciangin van laizangah leenginvantungmite’ tangko bangin Pasianin hongpulaak a, ngaihsut theiluia anei milling khempeuhin hih thupuakte akin ngaihsut ding Ama’ deilma ahi hi. Sapi leh amilim biakna amawlisak alauhuai thukhenna in (Mangmulma 14:9-11) genkholhnate ciantak leh belcing takin asittel dingin hong makaili hi a, sapi’ ciamtelma in bang hi a, bangci pelhding, cih akankhia ding uh ahi hi. Ahihhangin, mihonpite in thmnaan zakna panin kiheikhia uh a, thumaimai angai zaw uh hi. Sawltak Paul in. hun tawp nite ensukin: “Doctrine gil taktak athuakzawhloh ding uh hun hongtung ding hi” (2 Timote 4:3) (595) aci hi. Tua hunin tu in atangtung zo hi. Mihonte in amaute ‘ mawlmopna lunggullma leh leitung alunggulhna uh ahilh Laisiangtho thumaan deililo uh a, amaute in a iplah uh kliemna tawh Satanin a awnna atholhsak hi. KL 442.1

Ahizongin. Pasianin leitungah Aina’ Laisiangtho akemcing ding mi nei dinga. Laisiangtho bek mah doctrine kliempeuhte tuktelma leh puahphatna azung ahidingin azang mi anei laiding hi. Pilnasang anei mite’ ngaihsutna, nate panin kankhiatna. pawlpi’ councilte’ khensatna leh upna pulaaknate, pawlpi atam mahbangin kitullikalh gawp a, mihon atamzawte aw in biakna upna kipsak nadingin sanding hilo hi. Doctrine ahikei a, thukliun khat peuh nasaan ma-in, “Topa in banggen hiam” cih kan masak ding ahi hi. KL 442.2

Pasian sangin mihingte a awlmawh zaw dingin Satanin hong satsuah den hi. Bishopte, pastorate, theology laihilhsiate’ makaihna azong dingin Satanin mite makaih den hi. Laisiangtho asim sangun amaute tavuan dingte mite vadong sak hi. Makaite’ lungsim a ukna tawh ama’ deilma in mihonpite aliuzaap hi. KL 442.3

Nuntakna thu agendingin Clirist hongkuan ciangin, mi nautangte in kipak takin nangaihsak uh hi. Siampi leh ukpi tampite in Amah na um uh hi. Ahizongin siampilianpa leh gam makaite in Amah leh Aina’ thuhilhnate mawhsak ding leh anialdingin nakliensat uh hi. Amah mawhsak nadingin zongin atavaih laitakun, Aina’ kammalte ah Pasian’ vangliatna, pilna leh huzaapna-in Amah tawh omkliawm ahilma amulisak uh hi. Messiah ahilma akitellalma pente nangawn tclkhialin. nial uh a, Aina’ nungzui asualikhak ding uh akhalau uh hi. Jesu alangpangte in mihonpite aneu lai pek panun mite a thuhilhna uh tawh zahtakna angahte hi uh a, tuate thuneilma nuaiah akun uh ahi hi. Amaute in “Bangci nasa hiam?” Eite’ ukpite leh biakna pilna aneite in Jesu umlo uh hilo hiam? Amah in Christ lbleh, ldh azahtakhuai makaite in asang ding uh hiam?” (596) Tuabang siate’ huzaapna tawh Judah gamin Honpa anial hi. KL 442.4

Tua siampite leh ukpite atoksuah lungsim inzong zahtak akai mi tampite lungsim mah ahi hi. Tu hun a, thmnaante Laisiangtho ‘ tetci panna tawh sittel ding anial uh hi. Amaute in amaute ‘ mi phazah pulaakin, ahaulma uh lakin, a popular na uh gen a thumaan ading tetci apangte amaute’ tawmna, azawnna, leh a popular lolma, leh leitung panin amaute akhenkhia amaute ‘ upna asiimnawh uh hi. KL 443.1

Judah mite akithehthaangna tawh laitheite leh phariseete’ zatkhialh thuneilma kaam tuamlo ding ahililam muhsak khol hi. Mihingte’ lungsim siangtho a ukdingin milling’ thuneilma akitawisang ding Amahin musuk khin a, akhangkhang a pawlpite adingin samsiatna lianpi ahilma zong amuhsak hi. Laitheite leh Pharisse te anialthalna tawh Ama’ thuhilhna tawh mite in amittaw amakaite u’ nung azuilo dingin agennate in mailam hun adingin khangmite thuhillma asuaksak hi. KL 443.2

Roman Catholic Pawlpi sungah thuhilhsiate in Laisiangtho khiatna agenthei bekdingin aseh uh hi. Pawlpi’ nasemte bekin Pasian’ thu agenthei bek dingin ngailisun uh a, mihonpite kiang panin Laisiangtho ahemkhia uh hi. Puahphatna in mi khempeuh tungah Laisiangtho ahongpiak hangin, Rome in pawlpi mite khut sungpanin Laisiangtho ahepkhiat bangmahin Protestant pawlpi in anungzuih uh hi. Laisiangtho khiatna pen pawlpi bekin khiathei ding a, Laisiangtho in ciantakin agenkhit hangin mi tul tampite in sang ngamlo uh hi. Pawlpi tuamtuamte in aneih uh upna pulaakna ahilikei leh thuhillma tawh akilehbulh hi. KL 443.3

Zuau thuhilhsiate tawh kisaiin Lasiangtho in tampi tak ahillikliollmate ngaihsunlo in, mi tampite in biakna thuhilhsiate’ khut sungah anuntakna uh ap pahpah uh hi. Tu ni in, biaknalam laihilhsia tul tampite in biakna makaite in amaute ahilhna losiah amau’ aituam upna letsan bangmah neilo uh hi. Amaute in Honpa’ thuhillmate ciamteh manlo-in paisan uh a, (597) asiate hilhnate apuimnuan zaw uh hi. Biaknalam siate khialtheilo mah hiam? Amaute in khuavak apuate ahihlam Laisiangtho panin mukhialo pi-in, eite’ nuntakna ilunakaihsak ngam mahding hiam? Leitung pilnasang aneite’ totngilsa lampi panin alampial ngam hansanna amaute in neilo uh hi. Amaute adingin thu sittel ngamlo uh a, lamet bei in khiallma sikkol tawh akihencip uh hi. Tu hun adingin Laisiangtho in thumaan hillikhia ahilma mu hinapi uh, leh hih thumaante tangkona ah Khasiangtho in panpih ahilma phawk napi uh. abiakna siate nungzui in khuavak panin akiheikhia nuam zaw uh hi. Ngaihsutna leh lungsim siangtho in bilvulina apiak hangin, hih mihingte in abiakna siate’ hillina tawh kibanglo-in ngaihsun zolo leh khensat ngamlouha, tawntung lunggulhnate uplohna, kiphatsakna leh telkhialhna tawh asuplawh uh hi. KL 443.4

Mi tampite in mihingte ‘ huzaapna tawh Satan thaangah a awk uh hi. Christ ie galte tawh amaute naikhau tawh kikhih in. akithualuia uh tawh ama’ sila asuak uh hi. Amaute in bang kitanauna nei uh hiam? Nuta pata kizopna maw, innkuan sungkhat suak maw, kiteenna maw, kipawlbawlna khat peuh tawh thumaan langpanin alungsim siangtho khmncip uh a, tuabang nuntakna aneite in meeidawi in, amimal tavuan neilma uh azuidingin sualitakna anei nawnkei uh hi. KL 444.1

Thumaan leh Pasian ‘ mintlianna kiklienkhia theilo hi. Laisiangtho eite batsap ah aom laiteng, akhial ngailisutna tawh Pasian pahtawiding piangtheilo hi. Mi tampite in, bangbang na mn zongin phamawlilo hi, na nuntakna amaan nakleh phazo hi, ci uh hi. Ahihhangin nuntakna pen upna tawh akisui ahi hi. Khuavak leh thmnaanin eite’ batna ah aom laisiah, thuzakna leh mulma ih awlmawh keileh, anial mah asuak ilihi hi. Tua hileh khuavak sangin kliuamial ateelzaw asuak ilihi hi. KL 444.2

“Mihingte adingin lammaan tawh akibang khat om a, lammongah silina hongtun lampi nahi gige hi.” (Paunak 16:25). Theililolma in khiallma leh mawlma adingin paulap hilo hi. Pasian’ deilma ihtheih nadingin hunpha hong kipia hi. (598) Mi khat akhualzinna ah lampi alak laisuante lamkabom ah ainu hi. Tua lamlalmate awlmawlilo in, ama’ adingin hoih asakna lam peuhpeuh zui hileh, amah leh amah thutang takin lammaan azui asuak ding hiam, ahilikeileh lamkhial atawn asuak zaw hiam? KL 444.3

Aina’ hillmate tawh kitheilmeihin, eite tungah ahong ngetnate ihtheihsiam nadingin Pasianin eite Aina’ Laisiangtho ahongpia hi. Thukliemnang khangnopa in thudong dingin Jesu’ kiang hongzuan a, “Tawntung nuntakna kangah nadingin bang kasem ding hiam?” acih ciangin Honpa in Laisiangtho lakin, “Thukliam sungah bang kigelh ahi hiam? Bangci sim na hi hiam?” acikik hi. Theihlohna in kliangno khangham adingin thukhenna panin suahtak nading paulap hilo hi. Pasian’ thukliam palsat na panin hongpengsak lo hi. Banghang hiam, cihleh, amaute ‘ khut sungah thumaan takin thukliam kihilhna om a, athukhunte leh hongkutnate nang tawh omkhawm hi. Tupna sawmna hoih neili bekna in kicinglo hi. Mi khat in maan hi, ci a angaihsutna leh thuhilhsia kliat maan hi, cilina tawh kicinglo hi. Aina’ kha gupkhiat nadingin amalunahin Laisiangtho kanin asittel ding ahi hi. Ama’ upna bangzahta in khauli lihnah tase leh. thuhilhsiapa in thmnaanin bang hiam, cih atheihna ngailunuanna om tase leh, tuate tungah kingak theih omlo hi. Amahin vantunglam alak lampi lakin, ama’ ngailisut tawm sansat theilo ding hi. KL 444.4

Ngaihsutna anei mimal khempeuhin, Laisiangtho panin thumaan bang hiam, ci in azonkhiat ding uh nasep in amasapen leh alianpen nasep ahi hi. Tuaciangin tua kliuavak all amahmah pai-in. midangte zong lam alakding ahi hi. Eite in ngentel takin Laisiangtho ihsinding hi a, ngaihsutna khempeuli khinkliai in. Laisiangtho mun khat leh khat saikak in, ilizonkhiat ding ahi hi. Pasian’ hulina tawh, ei leh ei muhna lamto in. Pasian’ maiah Aina’ dotnate ihdawnding ahi hi. KL 445.1

Laisiangtho sungah akicianpen in akipulaak thmnaante pen pilnasang aneite in uplahding leh telzawhloh dingin nangaihsun uh hi. Mipil kineih napi uh. Laisiangtho pen tliuthuk, thusim, leh klialam khiatna aneidingin agen uliliangin, akizang kammalte malunahin telkhialh dingin nagenlo uh hi. Tuabang mite (599) tungah Jesu in. “Note in Laisiangtho nathei kei uh hi, Pasian’ vangliatna zong nathei kei uh hi” naci hi (Mark 12:24). Laisiangtho sungah akizang kampaute, limciinna akizat keinak leh, akilangtang akhiatna tawh kituakin phending ahi hi. Christ in kamciam hongpia zo hi: “Aina’ deihna ihsep nakleh Ama’ doctrine natheiding uh hi” (John 7:17) naci hi. Ihsim bangin Laisiangtho ihsan nakleh eite lam ahongpial sakding leh lungsim abuaisak ding zuau thuhilhsiate aom hangin. lunghilunawh nading omlo ding hi. Tu laitakin khiallma sungali mi tul tampite avakvai uh hangin. vantungmite alungdamsak, Clirist ie tuu huang sungah ahonglut pihding nasep kisemkhia ding hi. KL 445.2

Laisiangtho ihsin nadingin ilikhuak ie vangliatna khem- peuh ilizat khiatding ahi hi. Ih tel theih nadingin ihsepkhiat ding ahi hi. Mihingin aseptheih, azonkhiat theih Pasian’ thuthukte zonkhiat ding ahi hi. Ihtheih dingin. naupang abang lungsimin thusinpa lungsim paai ahi hi. Thuguisutte ngeina bangin atelhak thute kisut khia theilo hi. Eite pilna suangin Laisiangtho kisin theilo hi. Mi tampite in nate theihna tawh Laisiangtho telkheh sawm uh hi. Pasian’ tungah thungetna leh Ama’ deilma theilikhiatnopna takpi bek tawh Laisiangtho kitel theibek ding hi. Eite in akihilhthei, akiniamkhiat lungsim ilmeiliding ahi hi. Tua hileh alian KEIMAH ihthei ding hi. Tua lo-in, vangtung migilote in mite’ lungsim bingsakin. ngawng- khaulisak ahilnnanin, thumaan in lawngkha theilo hi. KL 445.3

Pilnasang anei tampite in Laisiangtho mun tampite thuthuk hi, ahihkeileh, eite adingin thupi lo hi, ci in paisan uh hi. Ahihhangin Jesu Christ’ sangah thuhillina angahte adingin. hehnepna leh thuhillina ahi veve hi. Theology asiam mi tampite in asiangzaw in Pasian’ kaimnal atelsiam tuanlohna tliu in. amaute in thumaan thu ah mitsi in. zui nuamlo uh hi. Laisiangtho thumaan thcihsiamna-in. khuak pilna pan hilo zaw a, lungtup khatbek ahi dikna alunggullma tawh zonding ahi hi. KL 445.4

Thungetna lo-in Laisiangtho kisim loding hi. Khasiangtho bekin thu hongtheisak a, athupi thu hong phawk sak hi. (600) Ihtel zawliloh ding thumaante zong hongmawkbuansak lo hi. Vantungmite’ nasep in Pasian’ kammalte ihtel tlieih nadingin milling’ lungsim hongpuah sak hi. Laisiangtho kammalte a etlawmna, adeililiuaina, ahillikhollmate aphawk ding, a kamciamte anungtasak ding leh athahatsak dingin na asem uh hi. Laphuakpa’ thungetna: “Kamit honghonsak inla, Na thukham panin nalamdangte hongmusak in” (Late 119:18) in eite thungetna ahiding hi. Thunget ding leh Laisiangtho simding a-awhnawlilote adingin ze- etna in nanzawhloh ding abang thei hi. Tuabang hun ciangin mawhdingin zolna athuakte in Pasian’ kamciamte phawk zolo-in, Laisiangtho galhiam tawh Satan do zolo uh hi. Pasian’ thu akihilhthei mite’ kimkot ah vantungmite in giahphual sat uh a, tangsap hunin akisam thumaante hongphawk sak hi. “Galte in tuikhang bangin ahongpai ciangin, Topa’ Khasiangtho in amaute alluding hi” (Isaiah 59:19). KL 446.1

Jesu in anungzuite akamciam piakna ah: “Keima’ min tawh Pa in ahongsawl Khasiangtho, note ahonghelmempa in, konggensa thu khempeuh honghilh dinga, ahongphawk kiksak ding hi” (Jolm 14:26). Tuabang apiantheih nadingin Clirist ie thuhilhnate ililungsim sungah ilikhol masak akul hi. Tuaciang bekin lungsim sungah aomsa thute Khasiangtho Pasianin cihmawh hunin ahongphawkkik sakthei ding ahi hi. “Nangmah kongmawliloh nadingin Na thute kalungtang sungah kakhol hi,” David in acihbangmah ahi hi. (Late 119:11). KL 446.2

Tawntung nuntakna manpha asate in uplalma lungsim alutloh nading akikemding uh ahi hi. Uplalma in thmnaan khuampite mahmah hongnawk ding hi. Engkona, kingian- vatnate, silina apiangsak thei thuhilhnate, leh kliangthak Pasian uplolmate batlolma ah omding haksa hi. Satanin milling pianzia leh dimnun tawh kituakin ze-etna apia hi. Laitheilote ciamnuilma leh selphona tawh. pilnasang aneite nate pilna panin nialna leh thuguisutna tawh ngaihsutna. zangin Laisiangtho asimmawhding leh amuanglali dingin geelgeelin hongze-et hi. Thuakna tampi anei nailo khangnote nangawn zong Christian biakna ie thubulpite muanglahsak hi. Khangno napiin Pasian amnio mite in, amaute daitakin huzaap veve hi. Tuabangin mi tampite in anu apa ie upnate ciamnuihbawl uh a, Khasiangtho hehpihna asimmawh uh hi. (Hebia 10:29). Pasian apahtawi dingin leh leitung thupha apia dingin kamciam apia mi tampite in Pasian uplolma tawh anuntakna uh asiasak uh hi. Milling’ khuakpilna, ngaihsutna tawh khensatna ah akisathei mi tampite in Pasian’ thuthukte gencian thei, Pasian’ pilna ie huhna kisamlo in thumaan kankhiazo akisak uliciangin Satan’ thaangah a awk uh hi. KL 446.3

Leitung’ tangthu hun thupi mahmah sungah eite anungta ilihi hi. Leiiui honpite’ masuanding akikhensat ding hita hi. Madam ihnopsak nading, leh midangte’ gupkhiatna ngah nadingin tu in dizuih ihtawndan tawh kisai mahmah hi. Thumaan Khasiangtho tawh ilikimakaih ding hun ahi hi. Christ nung azui mimalte in: “Topa, bang hongbawlsak nuam nahi hiam?” cihding hun ahi hi. Antanna, thungetna, leh Ama’ thu, adiakdiakin thukhenna tawh kisai in. lungngaihna tawh Topa’ maiali ilikiniamkhiat ding kisam hi. Pasian tawh thuktak leh naitakin kizopna ilizon hunding hizo ta hi. Hun khat zong ihlengmangsak keiding hi. Erie’ kimkot ah athupi thupiang tampi tangtung ta hi. Eite in Satan’ phuisamna tualzangah ihom hi. Pasian’ galvilte aw, ilnnu kei un. Galpa in eite naiah om a, atawntungin hongze-et thei hi. Tawlnga in ilnnu kha hilccin. nangmah hongbawh dinga, a an nasuakding hi. KL 447.1

Pasian’ maiali amaute pianzia tawh kituakin mite in khemna athuak uh hi. Asiattatna uh kipahtawi in, Pasianin anget ahoihin agamtat ding amangngilh uh hi. Nalioih sepding akin kei uh hi. Pasian’ huan sungah singkung khat hilrna in kicing lo hi. Gah agahding uh ahi hi. Nahoih aseplolma uh hangin sittelna athuakding uh hi a, Ama’ hehpilma tawh gah hoih agah thei uh ahi hi. KL 447.2

Pasian’ Laibupi sungah amaute pen khaugui bangin kiciamteh hi. Tuate vai-in lametbei hinailo lai hi. Pasian’ lainatna siimnawhin, Ama’ hehpilma azangkhialte tungah alungduaina tawh (602) thum a, “”A ilunute in khanglo unla, silma panin thokhia un, Clirist in note khuavak hongpia ding hi. Pilvang takin note nungta unla hunte sia lua ahihmanin hun lei un” (Ephet 5:14-16) aci hi. KL 447.3

Sittelna hun atunciangin, amaute’ nuntakna adingin Pasian’ kaimnalte tuktelma in azangte kipulaak khia ding hi. Kliuakhal hun sungin animden kungte leh kungdangte akilamdanna kimu lo hi. Ahizongin huilmung plialbi atun ciangin, kungnim dente nimsuak uh a, adang kungte in ateh asingkhia uh hi. Biakna lailulh siapite’ amaanlo lungsimte in Cliristian taktakte lungsim tawh kilamdang hi. Akilamdanna uh akilat hun atung ding hita hi. Langpannate hong piangkhia henla muhtoinate, leh thuaklalmate in thusai uldienla, bawlsiatnate hongtungin, lungsim dik akineihte in hoi in a upna uh apiakhiat ciangin, Christian taktakte in suangpi bangin ading ding uh hi. Amaute’ upna khauh zaw laiding a, a lametna uh tangzaw in, anite uh pungzaw ding hi. KL 447.4

Laphuakpa in” “Na tetci pannate in keima lungngailma hi.” “Na thukhunte in theilma hongguan a, akhial lampi khempeuh ka mudali hi” ci hi (Late 119:99, 104). KL 447.5

“Pilna amukhiate in alungnuamte ahi hi.” “Amahin tui kiangah akisuan singkung bang hi a, gunpi kiangah azungte zamsakin, nisa leikeu hun atuak ngeikei ding hi. Atehte in atawntungin nimden ding a, guah zulo, kialpi hun inzong apatau keiding hi. Aina’ gahte in kitatsat ngeilo ding hi.” (Paunak 3:13; Jeremiah 17:8). KL 448.1