Christ leh Satan: Kidona LianpI

29/45

Khen 26—Puahphat Nasep Khat

Isaiah’ in, nitawpni ciangin. Sabbath kipuahpha kik ding ahihna agenkholluia ah: “Topa in hibangin gen hi. Note in thukhenna nakemcing ding uh a, na thumaan ding uh hi. Banghang hiam, cihleh Ka hotkhiatna in asawtlo in hongtung ding hi. Ka dikna hong kipulaak ding hi. Hih thu asem niipa. hih thu alen milling’ tapa in thupha angah ahi hi. Sabbath aninsaklote, leh siatna bawlna panin akhut uh akemte in thupha ngahte ahi hi.” “Ama’ na asemding, Topa’ min a itding in Topa pawmin abeel gamdang mite. Sabbath ni tangin aninsaklote, Ka thuciam alenkip mi peulnnah—hih mite ka mual siangtho ah paipihin, Keima thungetna inn sungah ka lungdamsak ding a, amaute’ meilial biakna leh biakpiaknate kabiakna tau tungah kasangding hi. Banghang hiam, cihleh ka inn pen mi khempeuli adingin thungetna inn, kici ding hi, ci hi.” (Isaiah 56:1, 2, 6, 7). KL 334.1

Hih kammalte in Cliristiante khanghun ah akibulh ding ahi hi. Akizoppih Laisiangtho munte ah, “Akithehthang Israelte akaikhawm Topa Pasianin Ama’ kiangali akikhopsate ahilo, adang zong kakailikhop behding hi,” ci hi (aneu 8). Hihin lungdamnathu tawh Gentile mite akikailikliop nading alakkhol ahi hi. Sabbath azahtaak tua mite tungali thupha akigen ahi hi. Tuabangin thukliam 4na tanna in singkhuam nawksuakin, thawhkikna, leh Clirist vanah akahtolma, leh anasemte in gam khempeuhah lungdamnathu atangkona uliah akiliel ding thu ahi hi. (452) KL 334.2

Isaiah kamsangpa tungtawn mahin Topa in: “Hih tetci pannate lomlien inla. Ka nungzuite lakah thukham ciamteh in.” (Isaiah 8:16). Pasian’ thukham aciamtelina in thukham 4na ah akimu hi. Thukham 10 lak panin hih bekin thukham apiapa’ min leh aza kimu hi. Tua in vantung leh leitung apiangsakpa ahilma gen a, na khempeuli tungali zahtakna leh biakpiakna angen ahi hi. Hih thukham banah, thukham apiapa’ thuneilma alak thukham omlo hi. Papa’ thuneilma in Sabbath akhel uliciangin, thukham panin tua ciamtelina akila khia ahi hi. Thukham 4na ahi Sabbath apahtawina apiakik dingin Jesu’ nungzuite kisam a, Piangsakpa’ phawkna leh Ama’ thuneilma lim ahidingin ama’ munah guankik ding ahi hi. KL 334.3

“Thukham leh tetci panna bangin.” Doctrine kiking kallma leh mulma tuamtuam in ahong kim-um ciangin, Pasian’ thukham in akhial theilo tuktelma hi a, ngaihsutna, doctrinete, leh mulmate sittel nadingin akizangding ahi hi. Kamsangpa in, “Hih thu tawh kituakin agen kei uhleh, amaute’ sungali khuavak omlo hi” ci hi (aneu 20). KL 334.4

Khatvei thu piakik a, “Nakpi takin awng in, na aw sitlo in peengkul aw bangin awng in. Ka mite’ mawluia pulaak in. Jacob suan leh khakte mawluia lak in.” mawlina hangin thuhillina akipiadingte in leitung mite hilo, “Ka mite” ci hi. Tuabanah. “Ahizongin amaute in Keimah nisimin hongzong uh a, Ka lampi amunuam uh hi. Dikna abawl gam khat ahihna tawh Pasian’ thupiakte anusia kei uh hi.” (Isaiah 58:1, 2). Hih laiah amau leh amau dik akisa mite leh Pasian’ nasepna ah lungtunna anei bangin akipulaak uh hi. Lungsim zongkhia in asittel Pa in Pasian’ thukhunte atuatcil manun kliauhtakin taina angah uh hi. KL 335.1

Kamsangpa in akinusia Topa’ thupiakte akawk hi: “Nangmah in khang tampite bulphah naphut ding a, nangpen munsiate apuahphapa hong kici ding hi. Nateen nadingin lampite nasialkik ding hi. (453) Nangma nopsak nadingin Ka ni siangtho Sabbath ni panin nakihei khiat a. Sabbath ni nangma nopsak ni hisakin, asiangtho Topa, nazahtak ding a, nangma ‘ deih bangin gamta lo in, nangma gualnop nading zongkhialo in, nangma kampau lo in, Topa sungah nangmah na nuamsa ding hi” (aneu 12-14). Hih genkhollma in zong eite hun adingin akibulh ding ahi hi. Rome ie thuneilma tawh Sabbath pen Sunday tawh akhel ciangin, Pasian’ thukham munsia kisuaksak hi. Ahizongin tu in Topa Sabbath akizahtak kik nadingin ahun atungkik ta hi. Akisiat saknate kipuahpha in, tua panin kliang tampite akilamto ding ahi hi. KL 335.2

Piangsakpa tawlngakna leh thupha liangin akisiangthosak Sabbath pen mawlma sungah akia nailo Adam in Eden huanah nazui a, Adam akiat hangin Eden huan siangtho panin akihawlkhiat ciangin akisikkik hi. Abel panin midik Noah, Abraham panin Jacob, pate khempeuh in zong tua ni nakemcing uh hi. Teltuam mite Egypt ah sal atan uhciangin, milim bia mite lakali atualbial uh hi. Amaute in Pasian’ thukham theilma mansuah uh a, Pasianin Israelte ahotkhiat ciangin, akikaituah mihonpite maiah awlianpi tawh Aina’ thukham tangko a amaute in Aina’ deilma thei in, kihta in, athu amang tawntung ding uh ahi hi. KL 335.3

Tua hun panin tu ni dongin Pasian’ thukliam theilma leitungah kikemsuak a thukham 4na Sabbath akitang hi. “Mawlma mi” in Pasian’ ni siangtho gualzo takin atuatcil zawh hangin, a thuneihpen hun laimahin, mun simtham ah kiselin abu misiangthote in natang uh hi. Puahphate’ hun panin kipanin, mi pawl khatte in akhangkhang in tua ni tanding naphawk uh hi. Siimnawlma leh bawlsiatna kawmkal all, thukham kip in kizom tawntung ahilma kinei paisuak a, Sabbatli sianthona zong na kikem paisuak hi. KL 335.4

Hih thmnaante, Mangmulma 14 sung agenbangin, “tawntung Lungdamnathu tawh kimemat uh hi. Tua hi a, Christ ahongkmn kuan ciangin Christ ie pawlpi in hih Sabbath hangin tuamdiak ding uh hi. Thum kigawm thupuak akitangkona hangin (454): Pasian’ thukham azuite leh Jesu’ tetcipanna aneite” omlai uh hi. Topa ahongkumkik ma in hih thupuak kitangko ding hi. Hih akitangko khit phet leh. kamsangpa in amuli mahbangin. milling’ Tapa in minthanna tawh hongkmn ding a, leitung an alading hi. KL 335.5

Pasian’ thukham akikliel theililolma leh biakbuk thu tawh kisai khuavak angalikhinte in amaute mulma ah aki aihual thumaan guipi kilem leh meelpha takin amuli manun lamdangsakna leh kipakna aneiding uh hi. Amaute adingin hih zahta in amanpha thumaan midangte in zong ngah hile uh adeihsak uh hi. Kipak takin ki mnding ahilina aum thei kei phial uh hi. Christ’ nungzui hi ung, aci mi tampite lakah hih thumaan naki iplali lo hi. Thukham 4na zuilma in kipiakhiatna ngen ahilunanin mi atamzawte in anungkin uh hi. KL 336.1

Sabbath ie ngetnate mite tungah akipulaak ciangin, mi tampite in leitung khuamuhna panin angaihsun uh hi. Amaute in: “Eite in Sunday ni ihtang kinken hi, ih pate in tang uh a, mihoih leh thu um mi tampite in zong tua ni atan kawm un lungdamin nasi uh hi. Amaute amaan leh ei zong ilunaan ding hi. Hih Sabbath thuthak atang hileng, leitung tawh ki aihual thei nawnlo ding hanga, mite tungah huzaapna ilmei nawn keiding hi. Ni sagih ni atang mi tawmcikte in Sunday atang mihonpite lakah bang ngalikhiat sawm uh hiam?” Hih nialna mah zangin Judah mite in Christ Messiah nanial uli hi. Gangawh biakpiakna tawh apu apate uh Pasianin nasang zo a, tuabang mahin atate in zong gupkhiatna banghangin ngah theilo ding hiam? Tua mahbangin Martin Luther hun lai in zong, papa te in Christian dikte in Catholic upna ah nasi uh hi. Tua ahihmanin, tua biakna in gupkhiatna adingin kicing khin zo hi. Biakna upna leh kizekkhiatna ah khantoh nading pen hibang ngaihsutna in hongkhaktan zel hi. KL 336.2

Sunday tanna in akipsa doctrine hi a, kum za tampi sung mun khempeuh ah pawlpi ngeina hizo hi, ci in mite in thu sung uh hi. (455) Hih nialna tawh kilehbulhin. Sabbath tanna in tangtawng pan hizaw a, munci tengah kitangin, leitung zah mahin uham khin a, Pasian leh vantungmite siantliosakna nei hi. Leitung ie bul akiphuh lai-in, zingsang aksite in la asakkhop laite un, Pasian’ tate in kipak in la a awi lai un. Sabbath bul nakiphut zo hi. (Job 38:6, 7; Piancil 2:1-3). Hih Sabbath tanna in zahtakna hongngen a, milling’ vaihawmna tawh akiphut hilo, milling pupa ngeina tungah kingam khalo hi. Hih in Tangtawng Nite in kipsak in, Aina’ tawntung kaimnal in athupiaksa ahi hi. KL 336.3

Sabbath puahphatna in mite ngaihsutna azawt ciangin, popular thuhillisiate in Pasian’ kammalte susia in, tuabangin thu akan mite adaihsak nadingun akhiatna ahei uli hi. Amau atawm dingin thumaan akankhia lote adingin amaute ‘ deilma tawh akituak khensatnate in amaute alungkimsak hi. Thunialna taw h. leh thuguisutna leh pawlpi’ thuneilma tawh. mi tampite in thumaan sawnthal dingin ahanciam uh hi. Thukham 4na akipna ahudingin thu umte in Laisiangtho kankhia uh hi. A kiniamkhiat mite, Pasian’ kammal thumaan bek tawi in, mipilte seelna anang uh hi. Kamsiang leh thutang takin agenkhiatnate kampau siamna in do kik zolo a, lamdang sa leh alieh uh hi. Laisiangtho siamin tang takin thu asungte in sangkah in pilnasang anei thugensiamte athalsel zo uh hi. KL 336.4

Amaute maipha apia Laisiangtho aomlohna all, tampite in tawltheilo phincil takin nial uh a, tuabang thuselna pen Christ leh sawltakpite nialna in na kizangkhin ahihlam phawklo uh hi: “Miliante in banghangin hih Sabbath thu teltlieilo uh hiam? Nang up bangin mi tawmbekin urn uh hi. Nangbek maan in leitung mipil khempeuhte khial, cihbang omtheilo ding hi,” aci uh hi. KL 337.1

Hih bang nialna akidawnkik nadingin Laisiangtho manin dawn akul hi. Akhangkliang in Topa in amite akepsukna tangthu panin lalikhiat ding ahi hi. Pasianin Aina’ aw za in. thu amangte tawh nasem theibek hi. (456) Akisap leh. popular mawlina atai ngamlo, akine theilo thumaante ahilhte tawh vaiton theilo hi. Pasianin puahphatna hanciamna ah pilnasang aneite, leh dimnunza alian aneite azat zelzel zaw klohna-in. amaute in amaute mulma, upna, leh biakna thuguisutnate bek zang nuam uh a, Pasian’ thuhilhding a ut kei uh hi. Pilna’ naak tawh akizomlote in Laisiangtho thumaan gencian theilo uh hi. Sang panin sinna tawmbek aneite thumaan tangko dingin kisam zaw hi. Pilna sinna neilo ahilnnan hizawlo in, Pasian’ hillma angai nuamlo zahin kicintaakna neilo uh ahilunan ahi hi. Amaute in Christ ie sangah sin uh a, akiniamkhiatna leh a thumanna un milian asuaksak hi. Ama’ thumaante amaute tungah aki-apna ah, Pasianin amaute pahtawina pia in. mihingte’ liatna in thupilohna ah atumsuk hi. KL 337.2

Christ ie nihvei kumkikna angakte lakali atamzawte in biakbuk leh Pasian’ thukliam thumaante anial uh hi. Kumkikna upna zong nial uh a, akitukkalh genkholhna hilhnate apom uh hi. Hunseh khialhna pawlkhatte in bawlphapha uh a, Topa hongpai kikding aselikik kik uh hi. Biakbuk panin atangkhia kliuavakin kumkik hun dong akizanto genkhollma omlo leh ahongkum ding ahun leh anai kuamahin genkhollma neilo ahililam phawkding uh hi. Ahizongin, kliuavak panin kiheikhia uh a, Topa’ hongpai ding hun aseh kikkik uh hi. Tua liangin zalilatna athuak kikkik uh hi. KL 337.3

Thessaloni pawlpite in Christ ie kumkikna vaiah thu muhkhilhna angah uhciangin sawltak Paul in amaute lainetna leh lawpnate Pasian’ kammal tawh asittel kik dingin asawl hi. Christ ahongpaima hun a thupiang ding genkholluia kliat memat in, amaute ‘ hun in kumkikding lamet bulphuliding omlo ahihna ahi hi. “Note kuamah inbangmah hangin na kikhemsak kei un” (2 Thessaloni 2:3) in ama’ hillikhollma ahi hi. Laisiangtho in agenlohpi kmnkikding lametna ah akitulmawh le uh lamkhial theiding uh hi. (457) Thu umlote in amaute zahlatna kilangsak ding a, lungkiatna ngah theiding uh hi. Gupkhiatna adingin aphamawh thumaante zong muangmawh khading uh hi. Nitawpni hunin anungta mite adingin Thessaloni pawlpi’ tungah akipia hillikhollma in ciapteh ding thu ahi hi. Kumkikna angak mi tampite in Topa’ kmnkik nading akician ni khat akiseh theih matengin kumkik nadingin kiginna ah picing thei kei nung, ci uh hi. Tuabangin lametna akitoksuah zelzel uhciangin, a upna uh palau in kisusia thei hi. Upna asiat ciangin genkholhna thmnaante nangawnin lungsim lawngkha zo nawnlo hi. KL 337.4

Thuklien nadingin hunselma akihilh ciangin, vantungmi lna’ tangkona a, Pasian’ thupiakna ahi hi. Tua thupuak ie genkholhna hun in ni 2300 abei hun klialma 1844 tungah akibulphuh hi a, nial nading omlo in, amaan ahi hi. Genkhollma hunte kipatna leh atawp nading zongin hanciam thithe na-in acidamhuailo ngaihsutna hi a, mite’ lungsim zong tulai thumaan panin lampialsak in, genkhollmate gencianna zong enneusak hi. Nihvei kumkik nadingin hun akiseh kikkik ciangin leh tangzai takin akihilh ciangin, Satan’ deilrna apicingsak zaw hi. A hun akhenciangin, mite’ simmawlma toksuahin, a thugente zong muhdalma piangsak hi. Tuahangin kum 1843 leh 1844 hun a kumkikna tangkona ah mite in ciamnuihsuak sak uh hi. Hih khiallma alen kenkonte in kmnkik nadingin mailam gamlapi ah hun sehding uh a, akhial ngailunuanna ah tawlnga theiding uh hi. Mi pawlkhatte in azekai luat dongun taksang khading uh hi. KL 338.1

Tanglai Israel mite tangthu-in nihvei kmnkikna angak mite thuakna in ahonglak hi. Pasianin kmnkikna tangkona ah mite amakaih mahbangin Israelte zong Egypt gam panin akaikhia hi. San Tuipi ah Israelte akisittel mahbangin amaute zong upna zahlatna tawh akisittel hi. Abeisa amaute thuakna ah amakaih KHUT muangin om uh hileh, (458) Pasian’ hotkhiatna muding uhhi. Kmn 1844 hun a hanciamna ah kithutuak uh hileh. vantungmi 3na tangkona pom khin ding uh a, Khasiangtho’ vangliatna tawh thu puakkhia khin ding uh hi. Topa in nasia takin gualzawhna zong piakhinding hi. Leitungah tuikhang bangin khuavak kipuak khia khin khading hi. Abeisa kum tawmno sungin leitungmite kihillikhol khin dinga, akhakbel nasepte kisem khinin, amite ahonkhiadingin Christ hongpai khin khading hi. KL 338.2

Gamlakah Israelte in kum 40 sung avakvaidingin Topa in adeihsak hilo hi. Pasianin Canaan gam sungah tliakhat in lutpih nuam hi. Misiangtho leh mi nuamsa bangin amaute teengsak nuam hi. Ahihhangin “uplolma hangin amaute alutzo kei uh hi.” (Hebia 3:19). Amaute ‘ nungtollma hang leh lampialna hangin. gamlak ah simang uh a, kamciam Gam alutdingin kliangtliak akikhangkhiasak hi. Tua mahbangin. Topa’ hongpaiding azekai dendondingin Pasianin hongdeihsak hilo hi. Mawlma leh dalma leitungah kmn tampi amite aomlaidingin zong ahongdeihsak hilo hi. Ahililiangin uplolma in Pasian kiang panin amaute khenkhia hi. Sepdingin amaute apiak nasep nial uh ahilnnanin tua thu apuakdingin Topa in midangte khansuah kik hi. Leitung ahehpih mania Jesu azekai ahi hi. Tuabangin mawhneite hun leh hamphatna asauzaw kipia a Aina’ thu zamania Pasian’ helma akibuak ma-ia Amah beel lehang ahongdeih ahi hi. KL 339.1

Tu-ia abeisa khanghunte lai malibangin, tuhun mawlma leh khiallmate kipulaak khia hileh langpanna piangsak ding hi. “Siatna abawl mimal khempeuhin khuavak amudah uli hi. Amaute ‘ gamtatnate hillma athuaklo dingin khuavak zong azuankei uh hi.” (John 3:20). Tuabangin mite in amaute dimnun apanpih ding Laisiangtho siksan muzolo uh ahihmanin. supna tampi thuaklawh zawkding khensat in. popular thmnaan ahudingin ahanciam mite gilo kha in atup asawmna ulileh azia atongte uh zawhnalsak hi. Hih vaihawinna mah akhangkhangin kizang hi. Elijah zong Israelte abuaisakpa nakici a, Jeremiah pen gam alekhekpa, ci a, Paul pen biakbuk aninsakpa. ci uh hi. Tua hunte panin tuhun dongin thmnaan ah akhote pen pawlkaite, (459) thutangpekte, leh lampialte, nakici hi. Mihonpite in, genkholhna kaimnal siangte asangdingin thu umlo luamahmah uh aldlunanin hun tawh akiphal mawlmate tai in ahilhmite dongtello in. alangpanding uli Id. Hih kha in hongkhang tektekding Id. Laisiangtho in agen mahbangin, kumpi thukham in Pasian’ thukhamte tawh hong kitullikalh ding a, Pasian’ thukham amang nuam mite khempeuhin siatna abawl mite bangin zahpihna leh danpiakna adiuak ding uh Id. KL 339.2

Hih thu tawh kisai in, thumaan kamtaite’ tavuanin bang ldam? Thumaan tangko nawnlo dingin akliensat ding ldam? Thumaan tangko sunsun le uh langpanna toksuah bek uh ahihmanin. akhawlding uh ldam? Hipeuh mah lo Id. Pasian’ kaimnal ie tetci panna humcip loding Id. Mite’ langpanna toksuah aldlunamn kliawlding ldleh Puahpha cilte eleh! Misiangthote leh upna hangin asikldnte upna pulaaknate in amaute’ nung azui kliangthakte hamphat nadingin kiciamteh to Id. Sianthona leh upna ah kipna tawh anungta kldn mite in eite adingin ettehding aid Id. Tu in tetci apangdingin aliong kisam eite tha ahonguan aid Id. Amaute in hehpihna leh thumaan nasang uh hi. Amaute tungtawnin leitungah Pasian theihna akizekkhiat zawk nading ahi hi. Tukhang mite tungah Pasianin kliuavak pialo ahiam? Apiak leh banghangin leitungah tangkhiasaklo uh hiam? KL 339.3

Tanglai luinin. Ama’ min tawh kam apau khia mi khat tungtawnin Pasianin, “Israel innkuan in na hillmate za nuamlo ding hi; banghang hiam, cilileh Keima thu ngai nuamlo uh hi.” Ahizongin Amahin: “aza nuam uh a, aza nuamkei uh zongin, amaute tungah Ka thute nagen ding hi” (Ezekiel 3:7; 2:7). Tuhun a Pasian’nasemte tungah akipia thu in: “Peengkul bangin na awte uh sangsak unla. ka mite’ mawlma lak un, Jacob innkuante mawlma lak un.” KL 340.1

Hun angah laitengin, thumaan khuavak angahte in, Israel kamsangte mah bangin launa leh tavuan neilina tawh Topa kaimnal hongtung a: “Milling’ Tapa aw, Israel innkuan tungah galvil dingin nang kong koih hi. Tua ahihmanin Ka kampanin apusuak (460) ka thu Kei kiang panin nangah bangin nahillikhia ding hi. Migilote kiangah kagen ciangin, migilote aw, migilote na hillikholh keileh nasi takpi ding hi. Migilote in agitlolma hangin asi takpi ding hi. Ahizongin ama’ sisan natungah kongsik ding hi. Ahizongin, siatna panin akiheikhia dingin migilote thu nahilhleh, amaute in akiheikhiat nop kei uhleh, amawlma sungah amah siding a, nang nahileh na klia nalionkhia zo hi.” (Ezekiel 33:7-9). KL 340.2

Thumaan san nading leh thumaan tangkona ah masuan akhaktan thu lianpi om hi. Hih thu ah vai lemlohna leh mite siimnawlma kihel hi. Hih thu nihte bekmahin thumaan alangpangte paulap ahi hi. Hihin Clirist nungzui taktakte dongtuak saklo hi. Amaute in thumaan in apopular dong ngaklo uh hi. Amaute neih tavuan phawkin, athuthu in singkhuam pompah uh a, Sawltak Paul bangin “hih eite’ tuaksiatna neunote in, tawlkhat sung bekmah aom hi a, minthanna adingin eite ahongsiamthakna ahi hi.” Egypt gam a haulmate sangin Clirist adingin simmawlma in haulma alianzaw hi” acilibang ahi hi (2 Corin 4:17; Hebia 11:26). KL 340.3

Bangbang asem uh ahizongin, alungsim tawng uhah leitung’ deilma asemte in biakna thute ah thukhun (principle) sangin (vailiawmna (policy) azuizaw uh hi. Maan ahilunanin a maan telding hi a, apiang khempeuh Pasian ihap ding ahi hi. Thukhun, upna, leh hansanna tawh anungta mite’ tungah leitungin amaute puahphana ah leei aba uh hi. Tuhun in tuabang mite in hihbang puahphatna ah na asemkhiading uh ahi hi. KL 340.4

Topa in ci hi: “Keimah thu hongza un, dikna athei mite aw, hili mite lungsungah Ka thukliam om a, mihingte gensiatna patau kei un. Amaute ciamnuih bawlna zong lau se kei un. Puante ngetin anekmang mahbangin, lung in tuumul puante ane maimangding hi. Ahililiangin Keima’ dikna in atawntungin aomding hi. Ka hotkhiatna in zong akhangkhangin aomding hi.” (Isaiah 51:7, 8). KL 340.5