Christ leh Satan: Kidona LianpI

26/45

Khen 23—Biakbuk Bang Hiam?

Nadang khempeuh sangin Laisiangtho in kuinkikna upna ie thubulpi leh khuampi ahi hi: “Ni 2300 khit ciangin biakbuk kisiansuali ding hi.” (Daniel 8:14). Topa’ hongkuinkik baih nading auinte’ thu theihin hili Laisiangtho mun ahi hi. Mi tul tampite’ kam panin hih genkhollina in amaute upna ie galvilna kaimnal ahi hi. Hill genkhollina tungtawnin amaute ‘ atangpen lametna ahililam avekun athei uli hi. Hih genkhollina nite in kum 1844 ciangin abeiding ahilina amaute akilak hi. Leitung mundang kliempeuli a Cliristiante in kuinkikna angakte mail bangin leitungin biakbuk hi, aci uh hi. Biakbuk siansuahding pen nilian ni ciangin mei leh kat tawh leitung kisiansualina hiding hi, cih aum uh hi. Tua siansualina in nihvei kuinkik hun ciangin piangding hi, ci in asang uh hi. Tuabang tawh Christ ahongpai kik ding hun pen kuin 1844 hiding hi, ci in thukhupna anei uh hi. KL 304.1

Ahihhangin aseh hun uhbeizo ta a, Topa hong kilanglo hi. Thu umte in, Topa’ kaimnal in khial ngeilo ding hi, aci lai uh hi. Genkhollina akhiatdan uh amaute khial hizaw ding uh hi, ci in angaihsun uh hi. Tua hileh koisan penah kikhial hiding hiam? Hih buaina asutsiang nadingin ini pawl khatte in ni 2300 pen 1844 ah tunglo hiding hi, aci uh hi. Amaute in alamet laitakun ahongpai lolina thu losiah thudang paulap ding ainu kei uh hi. Genkhollina nite in kum 1844 in tung ahilileh leitung meikuang tawh hal in asiansuah dingin (410) Clirist ahongpai ding ahi hi. Amah hongpai lo ahihmanin. tua nite in tangtung nailo hiding hi, aci uh hi. KL 304.2

Hih thukhupna apomding uh hileh, masang a genkhollma hun akhiatna teng anial uh akulzel hi. Ni 2300 pen Artexerxes in Jemsalem khuapi leh biakinn lamkik dingin athupiak hun in akipan ahilnnanin, B.C. 457 klialma in akipanding ahi hi. Hih panin kipanin, hih genkhollma in Daniel 9:25-27 sungah agencianna tawh kituakin akilem hi. Ni 2300 sung panin amasa nipikal 69 (ni 483) cianginMessia, Sathau kinilhpa, hun asunto ding hi a, Khasiangtho tawh a kituiphum laitakin sathau akinilh ding hi a, A.D. 27 in atangtung ahi hi. Nipikal 70 ie alaizang ah Messia akithatding ahi hi. Akituiphmn zawh kum 3 leh alang kbit khalma A.D. 31 in acingding ahi hi. Nipikal 70 (kum 490) pen Judah mite adingin akiselikhia ahi hi. Hih hun abei ciangin Judah gamin Christ nial uh a, anungzuite bawlsiatsak in, Sawltakpite in A.D. 34 kum khit ciangin Gentile mite lakah na asem uh hi. Ni 2300 lak panin kuin 490 bei ta a, kum 1810 cianlai hi. Kum A.D. 34 panin 1810 zanto lengh kum 1844 cingto hi. Vantungini in. “Tuaciangin biakbuk kisiansuah ding hi” ci hi. Hih hunselina ah genkhollina khempeuli atangtung zo hi. KL 304.3

Hih hunselina tawh na khempeuli kilemtang khin a, kum 1844 in biakbuk siansuah ding vailo buang asiangta ahi hi. Tua kum in hun selina tangtung lohi aciding hileng buaina tainzaw lai hi. Khiallina oinlo in genkhollina atangtungzo ahi hi. KL 305.1

Ahizongin Pasianin hih kuinkikna tangkona ah ainite ainakaih hi. Aina’ vangliatna leh minthanna in anasepna uh panpih a, amaute zalila leh khuamial sungah Pasianin nusia nuainlo hi. Mite ciannuih nading, akhial uangtat upna in akingaihsut ding phallo ding hi. Aina’ thu pautauli ding leh acianlo in nusia nuainlo hi. (411) KL 305.2

Mi tampite in aselina masa uh nusia in. amaute’ tangkona maan ahililam anial uh hangin. midangte in Laisiangtho tungah akinga Pasian’ Khasiangtho in atetci panna ahi a upna uh leh athuakna uh nusia nuainlo uh hi. Genkhollina akansutna uhah thukhun amaan zong zang kisa uh a, angahsa uh thuinaan lenkip nuam uh hi. Laisiangtho bulkan saan uh hi. Thungetna tawh adimnunte uh sittel kik uh a, akhiallinate uh puahphat asawm uh hi. Hunselina tawh kisai in khiallina mulo uh a, biakbuk vai asittel kik uh hi. KL 305.3

Laisiangtho panin asittel uhciangin popular upna ahi leitungin biakbuk hi, cih Laisiangtho in akipsaklolina amukhia uh hi. Tua sangsikin Laisiangtho in biakbuk thu atel akliawkin: apianzia, akipluihna. asung a nasepnate Laisiangtho in agenna teltak leh siangtakin amu khia uh hi. Sawltak Paul in Hebiate alaikliakna ah, “Lain kliat panin. thuciamna masa in biakna ngeina ahizongin. hili leitung tawh kipawl siangthomun ahizongin anei hi. Bangliang Main, nacih ulileh puanbuk khat akibawl hi. Ainasa dei sungah meivakna, sabuai leh Pasian’ maiah akikoih khomunte aom hi. Hih mun in Siangtho Mun ahi hi. Anilina puandal sungah Siangthobel Mun akici dei khat aom hi. Tua dei sungah paknamtui halna, kliam tawh akibawl thuciam singkuangte aom uh hi. Tua singkuang sungah mana koilina khainbeel tawh, apak Aaron’ ciangkhut tawh. thuciam kigellina suangpekte aom uh hi. Tua singkuang tungah vangliatna tawh kipawl vantungmi milimte in mawhphelna tokhom khuhin aom uh hi.” (Heb 9:1-5). KL 305.4

Paul in biakbuk acihpen Pasian’ thupiakna tawh Moses in alam Siangthopenpa leitungali ateen nadingin akilam puanbuk ahi hi. “Amaute lakah kateen tlieih nadingin biakbuk kliat amaute in honglamsak uh hen” (Paikhiatna 25:8) acih hi a, mual tungah Pasian tawh aomkhop lai un Moses thungahna ahi hi. Israelte in gamlak nawkin khual azinna uliah (412) biakbuk kilam a, munkliat panin munkhat ah akituah kawikawi theiding ahi hi. Tua hinapi in anasia mahmah inn ahi hi. Akawmte in kliam tawh akituain khuamte tungah ngun tawh akibulli ding uh hi a, atungkhumte ahilileh puankliai ahilikei leh khulina puanpite, alai ah savun puanza, atawngah vantungini lim akigan puanza tawh hoihtakin akibawl ahi hi. Apualam ah haltum biakna tau om a, biakbuk in dei nih pha in, Siangtho Mun leh Siangthobel Mun ci-in kikhen a, akideina in Lutna masa a kongpuan mahbangin ahoih malnnah in akigan ahi hi. KL 305.5

Siangthobel Mun akhanglamah, meivak kikoih a hiang sagih nei in asun azan in akivak ahi hi. Asaklam ah Kliomun anlum pheng 12te akicianna sabuai aom hi. Siangtho Mun leh Siangthobel Mun akidalna ah kham tawh kibawl namtui lialna tau om a, tua panin akhute in namtui in. Israelte thungetna tawh Pasian’ maiali atawntung in akahto ahi hi. KL 306.1

Siangthobel Mun ah kham tawh akituain Singkuang om a, tua sungah Thukham 10 akigellma suangpek nih akikoih hi. Tua singkuang tungah, tua singkuang sin dingin akizang kawm thei Hehpilina Tokhom om a, khutsiamte khutma tawh akibawl hi a, kham sitset tawh akibawl vangtungmi lim nih kimaisik tuahin akun uh hi. Tua vantungmi nili kikal ah atawntung in minthanna meeikang akilang hi. KL 306.2

Hebia mite in Canaan gam ahongluah uhciangin biakbuk pen akip leh alianzaw in Solomon’ Biakinn tawh kilailikhia Ilia, ahililiangin a lim tawh kituakin leh asunga vante akibangin kilamkik hi. Daniel hun Biakinn akisiat laitak hun lo buangin akikem suak ahi hi. Rome kumpi in A.D. 70 kum ciangin asuksiatsak hi. KL 306.3

Hih in leitungali aom ngei biakbuk ahi hi. Hih tawh kisai in Laisiangtho in atel akliawkin ahonggen hi. Hih thu Paul in (413) agenna ah Thuciamna Masa biakbuk naci hi. Tua ahihleh Thuciamna Thak in biakbuk neilo hiam? KL 306.4

Hebia laibu ilisim ciangin, thumaan azongte in Thuciamna nihna ahilikei leh Thuciam Thak tawh kipawl biakbuk muding uh hi. Paul in agenda all, “Thuciam masa in zong biakpiakdan ngeina leh leitung biakbuk anei hi, ci hi.” “Zong” cih kainmal in Paul in biakbuk thu nagenkhin ahilma honglak hi. Alian 8 sungah kihei kik lengh, “Tu-a kagensa thute abulpi in tuabang Siampi Ukpa kliat ilmei hi. Amahin vantung vanglian tokhompi aziatlam ah tu in aom hi” aci hi. (Hebia 8:1, 2). KL 306.5

Hih laiah Thuciamna thak tawh akipawl biakbuk honggen hi. Thuciamna masa tawh akipawl biakbuk in mihingte’ kliut tawh akilam hi a, Moses in alam ahi hi. Tu-a kagen biakbukin Topa lam hi a, milling lam hilo hi. Tua biakbuk sungah leitung siampite in nasem uh a, tu-a kagen biakbuk sungah eite Siampilianpa Christ in Pasian’ ziatlam ah asem hi. Biakbuk khat in leitungah om a, adang kliat in vantungah aom hi. KL 306.6

Tuabanali, Moses in alam biakbuk in Pasianin apiak lim bangin alam ahi hi. Pasianin amah makaih a “Nangmah konglah biakbuk lim tawh akibang dingin, leh asung a zatding nate konglah bangin nalamding hi.” Thu kipia kik a, “Mual tungah konglah lim bangin nalam ding hi.” (Paikhiatna 25:9, 40). Paul in agen mahbangin, amasa biakbuk in “tua lim tawh kibangin akilam hi a, tua biakbuk sungah gangawh biakpiakna leh letsong piakna akibawl ahi hi;” mun siangthote in “vantung a aom nate’ lim ahi hi;” thukham bangin biakpiakna apia siampite inzong vantunga aom nate lhn tawh kituakin limciinna hi a, Christ in mihingte’ khut tawh akibawl biakbuk ah lutlo hi. Tua nate in amaan thu ie limte ahi hi. Tua amaan thu in vantungah om a, eite adingin tu in Pasian’ maiah akilang ahi hi” (Hebia 9:9, 23; 9:24). (414) KL 307.1

Vantunga biakbuk in eite tangdingin Christ in anasepna mun hi a, Moses in alam biakbuk in tua ataktak biakbuk ie alim bek ahi hi. Leitung biakbuk akilam laitakin Pasianin innlamte tungah Khasiangtho pia a, tuabang khutmate in Pasian’ pilna alak uh hi. Kawmpite in kham tawh kibang a, meivak hiang sagihte vangtang tawh mun khempeuh lengsak hi. Namtui halna tau leh kliomun sabuaite zong khamsiang bangin ataang uh hi. Puankliaite in zong vamneel, asan khamkhau tawh vantungmite’ lim akigan hi a, amulmopna abelilap hi. Inndeina banah Shekinah ahi akimu thei Pasian’ minthanna kuamali dang hilo, siampi lianpa bekin silo in alut theilma mun ahi hi. KL 307.2

Tuabangin agenbeilo lei a biakbuk ie ahoilma in vantung biakbuk ahi Pasian’ tokhom maiah Clirist in eite tangdingin anasepna mun ie amelphatna alangsak hi. Kumpite’ Kumpi ateenna, vantungmi awn tampite in Ama’ tungah anasepna mun, awn tampite in Ama maiah adinna mun ahi hi (Daniel 7:10). Tua biakbuk in tawntung tokhom ie minthanna vangtangte tawh kidim a, Kumpi tokhom acing atang vantung mite (seraphim) in Pasian zahtakin amai uh sinin, aomna mun pen mihingte khut tawh akilam biakbuk in tua zahta in alian minthanna ie athemneng khat bek ahipan hi. Tua hinapi in, lei a biakbuk in vantung biakbuk sunga thmnaan tampite leh mihingte gupkhiat nadingin nasepnate ahilh nadingin akizang ahi hi. KL 307.3

Vantung a biakbuk pen leitungah dei nih anei biakbuk tawh lim kiciing hi. Sawltak John in vantung Pasian’ biakbuk amulma all, “Tokhom maiah hiang sagih anei meivak” thu agen hi (Mangmulma 4:5). Vantungmi khat in “namtui lialna beel khat nei in, ama’ tungah namtui tampi akipia hi. Tua namtuite tawh misiangthote thungetnate namtui halna tau Pasian tokliom maiali apiahi. (Mangmulma 8:3). Hih laiah kamsangpa in vantung biakbuk ie inndei masa muhding kiphal a, (415) hiang sagih anei meivak leh namtui lialna tau amu hi. Tuate nihpen lei a biakbuk sungah hiang sagih anei meivak leh namtui lialna tau in lim acing ahi hi. “Pasian ‘ biakbuk kihong in” (Mangmulma 11:19), inndei nunung sung Siangthobel Mun ainu hi. Tua munah John in “thuciamna singkuang” mu hi. Tua singkuang pen Moses in abawlsak Pasian’ thukham 10 aomna singkuang in alimcing ahi hi. KL 307.4

Vantungah biakbuk om ahilina hih thu akansutte adingin akinial theilo lalma ahi hi. Amah akilah mahbangin Moses in lei a biakbuk nabawl hi. Paul in amaan biakbuk in vantungah om hi, ci hi. John in vantungah biakbuk amulma apulaak hi. KL 308.1

Vantung a biakbuk in Pasian’ teenna mun hi a, Aina’ tokliom in dikna leh thuklienna tawh akip hi. Asiangthobel Munah Ama’ thukham kikoih a, mihingte akisittelna tuktelma ahi hi. Thukham akikoilma singkuangin Hehpilma tokhom tawh kituam a, tua maiah Clirist in mawlmeite adingin Ama’ sisan tawh athumsak hi. Hih in mihingte gupkhiat nading ngimna ah thutanna leh hehpilma akikopna agen hi. Hill kikopna pen mongneilo pilna bekin geel thei hi. Hih kikopna in lamdangsakna leh biakpiakna tawh vantung akidhnsak hi. Lei biakbuk sungah cherubim minthanna vangtangte in Hehpilma tokhom aetsukna tawh vantung mihonte in leitung mite hotkhiatna vaihawmna ah bangzahta in alunglawpna uh alak ahi hi. Hih in vantung mite in amulmop uh hehpilma ie thuthuk hi a, Pasianin athutan laitak mahin mawlmeite atangsakpa leh mawlma sungah akiasa mite tawh akizopkik theih nadingin abawlthakna alak ahi hi. Christ in vantung panin lukun suk in akisim zolo zahin atam mawlma sungah asia mite akaih khiatna leh nin abaanglo Aina’ dikna puanpakte eite ahongsilhsak in, mawlma sungah akia ngeilo vantungmite tawh Pasian’ maiah atawntungin ahong gawmtualma ahi hi. KL 308.2

Zechariah in agenkhollma ah Christ in mihingte adingin palai asepna hibangin nagen hi, “Ama’ min in Hiang ahi hi.” “Amah in (416) Topa biakbuk lamkik ding a, minthanna puading a, a Pa’ tokhomah tu in, amite a ukding hi; Aina’ tokhom tungah siampi asemding hi. Tua nihte kikal ahkilemna thu hilhding hi.” (Zechariah 6:12, 13). KL 308.3

“Amah in Topa biakbuk alamding hi.” Ama’ palai nasepna leh siding a akipiakkhiatna in Pasian pawlpi leh bulkip apiangsak hi. Sawltak Paul in, “Amahin innkiu Suang hiding a, Ama’ tungah akilam khempeuhte in akilem in kituak ding hi. Topa adingin biakbuk asuakdingin akhangkhia khawmding uh hi. Kliasiangtho tungtawnin Pasian ateen tlieih nadingin amaute kilamkhawmding uh hi” (Ephet 2:20- 22). KL 308.4

“Amahin minthanna apuading hi.” Christ in mawlina ah apuk ini khempeuhte hotkhiatnaah minthanna anei hi. Akhang tawntung in. hotsate in: “Eite ahong it Pa tung leh Aina’ sisan tawh mawlina panin ahongsawp siangpa . . . tungah minthanna leh ukzawlina atawntungin omtahen.” (Mangmulina 1:5, 6). KL 309.1

Amahin “a tokhom tungah tu in a ukding hi. A tokhom tungah siampi asemding hi.” Tu in minthanna tokhom tungah tu nailo hi. Minthanna gam tung nailo hi. Palai nasep amansiang ciangin Pasian in Ama’ tungah David’ Tokhom apia panding hi. Tua kumpigam in beihun nei nawnloding hi (Luke 1:32, 33). Siampi ahilina tawh, a Pa ziatlam ah tokhom tungah atu hi (Mangmuhna 3:21). Tua tokhom tungah Tawntung in a om Pa in “eite lungkliainmna leh dahna hongpuaksak in, eite mahbangin ze-etna apawlpawl athuakzo hi, ahililiangin mawlma anei kei hi.” Tua liangin mawlma sungah ilikiat ciangin eite ahonghonkhia zo hi. “Mi khat peuh amawlikhak leh Pa kiangah palai ilmei hi.” (Isaiah 53:4; Hebia 4:15; 2:18; 1 John 2:1). Ama’ palai nasepna in akitamkham purnpi leh nin abaanglo nuntakna ahi hi. A khut a liammate, apang a liamna, akhe tunga mapawmte in mihingte adingin hongthumsak a, man akiseh theilo beina tawh eite ahong gupkhiatna ahi hi. KL 309.2

“’’Kilemna thuhillma in Amaute kikal ah aom hi.” Tapa’ itna sangin atawmzaw lo Pa’ itna in amangthang mite adingin gupna bulpi ahi hi. Apaikhiat ma in anungzuite kiangah (417) “Note tungah konggeninah. Pa tungah note adingin thu kangending hi, banghang hiam, cilileh Pa malunahin note aliong it hi.” (John 16:26, 27). Pasianin “Christ tawh om kliawmin. Amah leh leitung akilemsakhi.” (2 Corin 5:19). Asangna ah aom biakbuk nasepna ah “Amaute kikal ah kilemna thuhilhna aomding hi.: “A um khempeuhte in kisia lo in tawntung nuntakna aneih theih nadingun Pasian in a Tapa kliatbek apiak dongin Leitung mite a it hi.” (John 3:16). KL 309.3

Biakbuk in bang hiam? Laisiangtho in siangtakin hongdawng kik hi. “Biakbuk, ihcihin, Moses in alam biakbuk agen ahi hi. Tua in vanali aom nate’ lim ahi hi. Anilma all, vantung a amaan biakbuk in leitung biakbuk in akawkmuh biakbuk ahi hi. Christ asih ciangin limciinna biakbuk nasepte abei hi. “Biakbuk” amaan in thuciamna thak ahi hi. Daniel 8:14 in agenkliolh mahbangin, thuciamna thak agen biakbuk hiding hi. Ni 2300 abei hun kmn 1844 in leitungah kum za tampi sung biakbuk omnawnlo hi. Tua hi a, genkholhna in “ni 2300 kbit ciangin biakbuk akisiansuah ding ahi hi” acihin vantung biakbuk akisiansuahding agen ahi hi. KL 309.4

Ahizongin dawnding akisam dotna thupi khat omlai hi. Biakbuk siansualina ihcih in bang Main? Tuabang biakbuk nasepna leh leitung a biakbuk nasep akizopna Laisiangtho Lui in agenkhin hi. Vantungah tuabang a siansuahding biakbuk aom mahding hiam? Hebia 9 ah leitung leh vantung a biakbuk siansualina arnhin nakigen hi. “Na khempeulite thukhain bangin sisan tawh kisiansuah hi; Sisan taakna oinlo in mawlunaisakna oinlo hi. Tua hi a, lhn tawh akiciing vantung nate zong ganhing sisan tawh ahilo, sisan tawh siansuali angai ahi hi. Vantung nate in leitung biakpiakna sangin aphazaw biakpiakna anei hi” (Hebia 9:22, 23). Tua in Christ ie sisan tawh biakpiakna ahi hi. KL 310.1

Alim leh ataktak siansuahna in sisan tawh akhnan ding ahi hi. Amasa pen ganhing sisan tawh (418) kibawl a, anunung pen Christ ie sisan tawh kibawl hi. Tuahangin Paul in hih siansuahna pen sisan tawh bawlding ahilma eite honggen hi. Sisan taakna omlo in mawlunaisakna omlo hi. Mawlunaisakna ahilikeileh mawlma lakkhiatna in zawhding nasep ahi hi. Tua hi a, banghangin vantung ahi a, leitung ahizongin biakbuk tawh kisai in mawhna om hiding hiam? Hih ilitheilikhiat nadingin lim tawh biakpiakna ihsin ding ahi hi. Leitung all siampite in “vantung’ lhn gentelma tawh na asemte ahi uh hi” (Hebia 8:5). KL 310.2

Leitung a biakbuk nasepna pen khen mhinkikhen hi: Msim in siampite in Siangtho Mun ah anasepna leh siampi lianpa in kum kliat khatvei siangthopen Mun ah atuamdiak in mawlunaisakna nasep ahi biakbuk siansualma asem ahi hi. Nisim in, kisikna anei mawlmeipa in mawhbaanglo piakpiakna gan hong paipihin. biakbuk kongah hong lutpih hi. Tua gan ie lutungah akhut nga in. amawlinate pulaakin, tua in ama’ mawlmate hih mawlmeilo gan tungah suanin, amalunahin ago ahi hi. “Sisan taaklo in” ci in Paul in agcnciangin. mawlma kimaisakna omlo hi. “Taksa ie nuntakna in sisan ahi hi” (Siampi 17:11). Pasian’ thukhain palsatna in mawhneipa nuntakna ngen hi. Sisan in mawhneipa piakkhiat anuntakna lim hi a, ama’ mawlma pen agan in apua asuak hi. Tua gan ie sisante siampipa in siangtho Mun ah lutpih in, puandeipi tungah vatheh a, tua puandeipi’ nungah mawlmeipa in apalsat thukham singkuang aom hi. Hih piakna tawh sisan tungtawnin mawlma in alim in biakbuk sungah kisuan khia hi. Tua biakpiakna gan ie sate siampite’ nekdingin kila hi. Moses in Aaron tungah agen bangin, “Mipite mawlma apua dingin nang tungah hong kipia hi.” (Siampi 10:17). Hih biakpiakna nihte in akibangin akisik mimawhpa mawlmate in biakbuk sungah kisuan ahilma lhn alh lh. KL 310.3

Tuabangin kum khat sung tawntung nisim in lhh nasep kizomto zel lh. Israel te’ mawlma kliempeuli in biakbuk sungah kisuankhia a. tuahangin biakbuk panin mawlmate lakkhiat nadingin atuamdiak biakpiakna akisam hi. Pasian in hih inndei nihte siansuah ding akisamsak hi. (419) “Amahin siangtho Mun siansuah ding kisam hi. banghang hiam, cililch. Israel suan leh khakte mawlma hang ahi hi. Amawlma khempeuli liangin thupalsat amawlmate uh hangin mipite biakbuk adingin siantho lolma aom hi.” Biakna tau adingin zong siansuah akisam hi. Israelte nitna hangin siansuali ding leh sianthosak ding akisam hi” (Siampi 16:16, 19). KL 310.4

Kum khat khatvei, Siansuah Pawi kibawlding a, siampipa in biakbuk asiansuali dingin siangthobel Mun alut ding ahi hi. Tua nasepna in kum khat sung nasepna khempeuh azo ahi hi. Siansuah ni ciangin biakbuk kongpi maiah keel nih hong kipaipih hi. Amaute tungah ai kisan a, “khat pen Topa’ keel hi in, khat pen nawlunang keel ahi hi.” (aneu 8). Topa keel ahi gan pen kigo in, mipite’ mawlma adingin haltum biakpiakna dingin akipia hi. Tua keel ie sisan pen siampi lianpa in hong la in Siangthobel Mun ah lutpihin Hehpilina Tokliom tung leh amaiah atheh hi. Tua sisan mah zong inndei puanpi mai a namtui lialna tau ah akitheh ding ahi hi. KL 311.1

“Anungta lai keel ie lutungah Aaron in a khut nga in, Israel suan leh khakte mawlma khempeuh pulaaksakin, tangval siangtho kliatin gamlak ah anawlikhia ding ahi hi. Mihingte teenlolma munah Israelte ‘ mawlma apua keel akinawhmang ding ahi hi. (aneu 21, 22). Tua nawlunang keel in Israel mi’ teenna ah ahongpai kikding hinawnlo hi. Tuabang a anotmangpa ahongciali kik ciangin amah leh apuante tui tawh akisil siangding ahilai hi. KL 311.2

Hih nasepna in, Israel mite tungah Pasian’ sianthona akimuhsak nading, mawlma akih nading, ninlo in mawlma bawl theilo uh ahilma alakding ahi hi. Hih siansualma akibawl laitakin Israel mite in lungsim kisittel ding uh hi. Nasep silbawl dang khempeuh akipua paih ding hi a,(420) Israel milionbup in Pasian’ maiah zahtak takin kiniamkhiat ding a, thungctna. antanna, leh lungtang sittelna neiding uh hi. KL 311.3

Siansualma athupina pen hih limciing biakpiakna in ahonghilh ahi hi. Mimawhpa’ tangin midang kliat lut in akipiading kiphal hi. Ahililiangin akigo gan hangin mawlma akimaisak hilo hi. Tua mawlma biakbuk sungah akisuankhiat theih nading lampi akipiakhia hi. Sisan tawh biakpiakna tungtawnin mawlmeipa in thukham ie thuneilina phawkin, apalsatna hang a kisuantakna pulaakin, ahongpai ding Honpa upna tungtawnin mawlunaisakna adeilma apulaakding ahi hi. Ahizongin amahpen akhong akhia in thukham ie mawhsakna panin asuakta hilo hi. Siansualini ciangin, siampipa in mipite adingin biakpiakna gan agawh kbit ciangin, sisan tawh siangthobel mun ah lut ding a, Hehpilma tokhom maiah sisan thehding a, thukham tungah thehding hi. Tua in thukham ie ngetna alungkimsak ahi hi. Tua khit ciangin. palai ahilina tawh, mawlinate ama’ tungah pua in. biakbuk panin apuakhia ding hi. Nawlnnang keel ie lutungah akhut angakna tawh hili mawlinate pulaak ding a, alhn in ama’ tung panin keel tungah mawlina asuankhia ahi hi. Tua nawhmang keel in mawlinate pua in mipi kiang panin atawntungin akikhenkhia ding ahi hi. KL 311.4

Tuabang nasepna tawh vantung nate ie lim leh lamlalinate akisem khia ahi hi. Leitung biakbuk ah lim tawh akiseinkhiate khempeuhin vantung biakbuk ah zong akiseinkhia ahi hi. Atliawlikik van akali khit ciangin Honpa in eite palai leh siampi lianpa ahilina tawh hih nasep ataktakin asem ahi hi. Paul in, “Christ in mihingte’ kliut tawh akibawl mun siangthote ah alut hilo a, vantung malunah ah tu mahmahin, Pasian’ maiah akilang hi” ci hi (Hebia 9:24). KL 312.1

Biakbuk sungali inndei masa sungah kum khat sung tawntung biakpiak nasepnate in “dei masa” sungah kisem hi a, siangtho Mun pen biakbuk pualam tawh akilamdangsak hi. Van akali zawh ciangin akipat nasep pen siangtho mun alut ahi hi. Hih in siampite nasep hi a, (421) nisim in Pasian’ maiah mawlina adingin mawlina biakpiakna apia ahi hi. Tuabanah, namtui halna tau panin Israelte’ thungetnate van akahsak ahi hi. Mawlineite adingin Pa maiah Clirist in asisan tawh thumsak a. Amah ie anamtui dikna tawhkisikna anei mawhneite’ thungetna apuakto hi. Vantung biakbuk inndei masa sungah hihbangin na asem hi. KL 312.2

Tuabangin Clirist ie nungzuite upna in amuhtang un vantung akahto ahi hi. Hih munah amaute’ lametna kibulphuh hi. Tua “upna in” Paul in agcnnaah. “kha alenkip, mapipa Clirist nungzui in. inndei nawkin lutna ahi hi. Tua sungah eite Christ in atawntungin siampi lianpa ahi hi.” “Bawng leh tuuno sisan tawh hiloin. Aina’ sisan malunah tawh khatvei siangtho mun lut a, eite adingin tawntung hotkhiatna ahongngahsak hi.” (Hebia 6:19, 20; 9:12). KL 312.3

Kum zaliuam 18 sung biakbuk inndei masa sungah hih palai nasepna asem ahi hi. Kisikna anei thu um mite adingin Clirist ie sisan in Pa’ mawhmaisakna leh saanna angahsak hi. Ahizongin hih mawlmate in ciaptelma laibupi sungah aomlai hi. Lim tawh biakbuk biakpiakna ah kum khat acin ciangin siansuahna aom mahbangin, mihingte gupkhiatna apicin ciangin biakbuk panin mawlmate nawlikhiatna ahi siansualma aom hi. Hih nasepna in ni 2300 abei ciangin akipan nasep ahi hi. Tua hun ciangin, Daniel kamsangpa in agen bangin, eite siampilianpa in siangthobel Mun lut in, nasep siangtho asemdingin inndei nunung sungah lut in biakbuk asiansuah ding ahi hi. KL 312.4

Upna tawh tanglai hunin, leitung biakbuk sungah alhn in mihingte mawlmate mawlma biakpiakna gan tungah akisuan mahbangin, upna tawh thuciam thak sungali kisikkikna anei thu unite in vantung biakbuk sungah aom Christ tungah amawhna uh asuan thei uh hi. Alim ahi leitung a biakbuk aninsak mawlmate kumsial in akilak khiat mahbangin, ataktak vantung biakbuk siansualma ah mawlmate akisiaksiang ding, akila khia ding, (422) ciaptelma panin akipaaikhia ding ahi hi. Hih nate akisepkhiat theih ma-in, laibute kiphen in, kisittel kik masak kul hi. Tua sittelna in kua in mawlma kisik a, Christ um in, hih siansualma panin kua in hamphat lawhding hiam, cih kikankhia ding hi. Tua hi a, biakbuk siansualma in sittelna nasep ahi thukhenna kisamsak hi. Hotkhiatna angah mite adingin Christ ahongkmnkik ma in hih nasep akisemkhia ding ahi hi. Amah ahongpai ciangin, amaute nasepna tawh kituakin thaman piakding ahong puading ahi hi. (Mangmulma 22:12). KL 312.5

Tuabangin, genkliollma klmavak azui mite in ni 2300 abei ciangin Christ in kmn 1844 in leitungah ahong paisuk sangsik in, siangtho mun panin siangthobel mun ah Aina’ hongpai nadingin akisam ahi siansualma vantungah bawldingin alut ahilma amukhia uh hi. KL 313.1

Mawlma gangawh biakpiakna in Clirist akawkmuh mah bangin, siampilianpa in zong Christ in palaipa ahilma lak a, nawlnnang keel in Satan ahi mawlma apansatpa rim pua in, ama’ tungah akisikkik mawlmei thu unite mawlma khempeuh kisuan ding hi. Siampilianpa in mawlma biakpiakna ie sisan paulap in mawlma khempeuh biakbuk panin lakhia in nawhmang keel tungah asuan hi. Christ in, Aina’ sisan paulam in, vantung biakbuk panin amite’ mawlma khempeuh lakhia ding a, Satan tungah suanding a thukhenna akineih ciangin mawlma dan khempeuh amah akithuaksak ding hi. Nawhmang keel in milling ateenlolma mun simtham ah akinawlikhiat mahbangin, Satan zong Pasian’ mai leh Pasian’ mite lak panin kinawlikhia ding a mawlma leh mawhneite akisuksiatna ah aom ngei nawnlo dingin akisusia ding hi. KL 313.2