Christ leh Satan: Kidona LianpI

5/45

Khen 2—Kum Zahuam Masa Bawlsiatna

Jerusalem ie masuan ding leh kumkikna limte nungzuite kiangah Jesu in apulaak ciangin. Amah akilaktoh hun ciangin amite thuakna ding leh amaute ahonkhia dingin minthanna leh vangliatna tawh ahong kumkikna nagenkhol hi. Olivet mual tung panin Honpa in Sawltak Pawlpi tunga atungding bawlsiatna huihpi mu hi. Tua sangin agamla zaw mailam ie thupiangte zong muhbeh hi. Ahong tungding Mialpi leh bawlsiatnate in Aina’ nungzuite nasia takin mutpai ding ahililam zong mu hi. Leitung ukpite in Pasian’ Pawlpi abawlsiat nading atomin agennate in thupi malunali hi (Matte 24:9, 21, 22). Christ ie nungzuite in a Topa totna lampi ahi niamkhiatna, simmawhna, leh thuaksiatna lampi mah tawnding uh hi. Leitung’ Honpa muhdahna mah tawh Amah a urn khempeuhte kimudah ding hi. KL 29.1

Sawltak Pawlpite tangthu in Honpa’ kammalte tangtung takpi ahilma honglak hi. Leitung leh hell ie vangliatnate in anungzui mimalte tungtawnin Christ langpan uh hi. Lawki biakna-in zong Lungdamnathu gualzo zenzen hileh, abiakinnte leh biaknataute abeimang ding ahihlam mukhol hi. Tua ahih manin, agalkap honte sam in, Clirishan biakna susia sak hi. Bawlsiatna meite kitawlikuangin, aneihsate kihawkkhiatsak a, a innte uh panin akihawlkhia uh hi. Cliristiante in “bawlsiatna tawh galsimna athuak uh hi” (Hebia 10:32). Amaute in (40) “ngoltol takin zahpilma leh satnate, tuabek hilo, matna leh thongkiatna athuak uh hi” (Hebia 11:36). Mi tampite in atetci panna uh sisan tawh kipsak uh hi. Milian leh sila, mizawng leh mihau, mipil leh mihaite in akibangin hehpilma aneilo thalma athuak uh hi. KL 29.2

Paul akithah hun lai, Nero kmnpi amaan hun panin kum 300 sung bawlsiatna uang zel, nem zel in kizomsuak hi. Cliristiante pen akihtakliuai thupalsatte in kimawhsak a, kialpi, pulnatna, leh zinlinna apiangsakte in kingawh hi. Muhdahna leh muamnawlma tawh mihonin avil laitakun, smn ngah nading ahihleh asem ngam milawt thupuakte in mawhna aneilote zong alelilieh ngam uh hi. Rome kmnpi langpangte, biakna’ galte, leh mihon tawknawite, ci in amaute kimawhsak hi. Mi tampite in sapi’ andingin ahilikei leh kimawlna innpi all ahingtangin haltum dingin paailma thuak uh hi. Pawl khatte singkhuam tungah kikhailum a, pawl khatte ganhing vun tawh kitunin pawi-etna innah uite balzan dingin kipia hi. Amaute dan akipiakna uh tawh mihon agualnuamsak uh hi. Mi tampite in tuate amudingin kikaikhawm uh a, amaute ‘ siding khuisatna awte nuilina leh khutbetna tawh amuak uh hi. KL 29.3

Christ ie nungzuite abukna munte ah gansa bangin abeng uh hi. Gamsimtham leh kawmbu lakah abu uh hi. “Tangsam a, thuaksia in. kigawtbawl hi (amaute in leitung tawh kilawmna neilo hi); Gamkolhlakte, mualsangdawnte, leh kawhawmte ah abu uh hi” (Hebia 11:37, 38). Leinuai han kuahawmpi sungte ah atul lom in teeng uh hi. Rome khuapi pua mualte nuai ah lei leh suangte tovangin khuapi kulhpua tai tampi dong kilet sakin, khuamial kongzing sial uli hi. Hih leinuai bukna kawhawmte ah Christ nungzuite in asi uh vui in; muamnawhte leh kumpi thukham azuilote in bukna ding mun ngah uh hi. Nuntakna apiapa in galsim hoih asimkhin, Christ hangin asililawlunite thawlikikna apiak ciangin hih kawhawmte panin hong tho khia ding uh hi. (41) KL 30.1

Akhauhpenbawlsiatna nuai ah hih Jesu adinga tetci pangte in a upna uh mawhbaanglo dingin nakem uli hi. Nopsakna khempeuh asuplawh uh hangin, nitang panin akikhaknelh uh hangin, khuamial sungah inn bawlin, leikuavangah lawm anei uh hi. Lungkimlolma kam kliat zong naphunlo uh hi. Upna, lungduaina. leh lametna kampaute tawh khat leh kliat na kihanthawn uh a, tangsapna leh lunggimna nathuakzo uh hi. Leitung’ thupha amansuah uh liangin Clirist a upna uh naniallo uh hi. Ze-etna leh bawlsiatna in amaute’ tawlngakna leh thaman tawh nakinaisak zaw hi. KL 30.2

Tanglai Pasian’ nasemte bangmahin, “tampite in bawlsiat thuakin, suahtakna ngalilo uh hi; ahililiangin amaute in alioih zaw thawlikikna ngah ding uh hi” (Hebia 11:35). Hih in, note in Christ liangin aliong kibawlsiat ciangin, nakpi in nuam un, vantungah nangahding uh thaman alian hi, amaute maiali apaikhin kamsangte in zong tuabangin akibawlsia khin zo hi, cih Topa’ tliugen hong phawksak hi. Thumaan adingin athuakdingin kilawmna ngah kisa uh a, meikuangte lak panin gualzawh lasakna akahto hi. Upna tawh atunglam ento in, vantung kulhpite tungah Christ leh vantungmite kingamin, kinna leh awlmawhna tawh amaute upna kip lungkimpih in, a etlamtak amu uh hi. Pasian’ tokhom panin awging khat hongkiasuk a, “Nasih dongin thmnaan in, tua hileh nuntakna lukhu kongpia ding hi” (Mangmulma 2:10) ci hi. KL 30.3

Bawlsiatna tawh Christ ie Pawlpi susia dinga Satan’ hanciamna in amawkna asuak hi. Hih gal kidona all Christ ie nungzuite in anuntakna uh piakhia in thmnaan takin thmnaan apuate in adimnun asihpih uh hangin thumaan bei tuanlo hi. Guallellma tawh nagualzo uh hi. Pasian’ nasemte akithah hangin, Aina’ nasepna in tatsatlo-in paisuak lai hi. Lungdamna thu tatsatlo in kithehthang a, thu urn mi tampi akliangkhia hi. Rome ie muvanlaite phak zawhlohna munte nangawn dongali thmnaan akithehthang hi. Cliristiante tliatdingin alianthawn lawki ukpite tawh kisai in Christian khat in agenna ah. “hong that in. hong bawlsia in. hong mawhsak hi. Na thuinaanlolina in kote mawhbanlohna hong lak zaw hi (42) Na gitlolina in gualzawlina aliong pia tuankei hi. Bawlsiatna hangin midangte thumaan ah aliong pai nadingun zolzawlina tha angah zaw uh hi. Kote nong phukmai zawh semsem ciangin mi katam tektek uh a, Cliristiante sisan in khaici ahi hi.” (Tertullian. Apology. paragraph 50). KL 30.4

Tul tampite in thongkia in. kithat hi, ahililiangin amaute mun aluahding mi tampi hong khangkhia hi. Upna liangin silma athuakte in Jesu Christ adingin agualzote asuak uh hi. Galsimna apha simzo uh a, Clirist aliong kum ciangin minthanna lukhu ngah ding uh hi. Athuak uh bawlsiatna in Cliristiante khat leh khat, leh Honpa tawh kinaisak zaw hi. Amaute ‘ anungta limlahna leh silina athuakna in thmnaan adingin tatsatlo in tetci apang hi. Satan ie khutnuai mite in amah nusia in. Christ ie dial nuai ah ahong lut uh hi. KL 31.1

Tualiangin Satan in Pasian’ ukna gualzo takin alangpan nadingin ngimna tampi bawlin. Clirishan Pawlpi sungah adial akliai hi. Jesu’ nungzuite kikhem zo henla, Pasian kidahsak zo leh, tuaciangin amaute thatang, ngaihinuanna. leh akipna uh baihtakin aikhupsa hiding hi, ci in ngaihsun hi. KL 31.2

Zawhtliawh leh thatang tawh angahloh, lehtatin galpa in khemna tawh hanciam sawm hi. Bawlsiatna bei ta a, tua mun ah alauliuai leitung minthanna leh tawlkliat sung hauhna tawh azol hi. Christian’ upna phel khat angah dingin milim biate makaih in. thumaan laigilte nialsak hi. Jesu Christ in Pasian’ Tapa hi, cih sangsak in. asilina leh athawlikikna umsak a, ahililiangin amaute in mawhna’ mawhsakna neilo in, kisikkikna tangsam kisa lo uh hi. Lungsim kikliel ding zong kisam kisa lo uh hi. Amaute lam panin piakkhiatna tawm tawh Clirist upna ah kipawlkliatna hongnei uh hi. KL 31.3

Tu in Pawlpi in siatna atuahding lauhuai malnnah hi. Thongkhiatna. bawlsiatna, mei tawh halna, leh nam tawh thahnate in hih khemna sangin thupha-in akaai zaw hi. Christian pawl khat in kiptakin ding uh a, kop leh kai kathuah keiding uh hi (43) ci uh hi. Adangte in khemna zui in, amaute’ upna pawlkhat pualipha in Christian upna phel khat apom mite tawh akipawl uh hi. Tuabang hilina tawh kikhelna taktak angahdingun kilamen uh hi. Tuabang hun in Christ’ nungzui taktakte adingin lunggim hun ahi hi. Cliristian biakna puansilhin kineilma ah Satan in pawlpi sungah lut in. amaute’ upna suksiatsak a, amaute’ lungsim zong thmnaan panin akailikhiatsak hi. KL 31.4

Christian atamzawte in a Christian tuktelina ah ki apding lungkim in, Cliristian biakna leh lawki biakna kipawlna hong nei uh hi. Milim abiate in apiangthak bangkek in akigen uh hangin. leh pawlpi tawh akipawl uh hangin. amilim biakna uh luai tentan vive uh hi. Abiakna milimte uh Jesu’ limte tawh laihin. Mary leh luisiangthote aguang uh hi. Hih luilim biakna silngo pawl sungali hong lut a, daiuna apialo nasep hongsem uh hi. Amaanlo doctrinete, adawivai zehtannate, leh milim biakpiaknate amaute’ upna leh biakna ah hongkop uh hi. Christ nungzuite in milim biate tawh akipawl uhciangin. Cliristian biakna kisia a, pawlpi in asianthona leh avangliatna mansuah hi. Tuate lakah, pawl khatte pen tua khemna in lampialpih zolo hi. Thumaan Naak leh Pasian bek biakna ah kip uh hi. KL 31.5

Christ’ nungzuite lakah mi cinih om tawntung hi. Cikhat in Honpa nuntakna zilin. amaute thanemna kipualipha in. Ama’ lhntawhkibangin anungta dingin hanciam uh hi. Adang cikhat in amaute’ khialhna apulaakden asiangtho nisim nuntakna ah akizang thumaante apel uh hi. Hun hoihpen hun nangawnin Pawlpi in amaan, asiangtho, acitakte bek tawh kihonlo hi. Honpa thuhillma all, mawhna sungah amaute deihteelna tawh atualbialte Pawl sungah akisanglo ding ahi hi. Ahihhangin Amali mahin zia leh tong akicingtaaklote tawh kizomin, Ama’ thuhillma leh limlalma tawh hamphatna angahdingin hun napia hi. Tuabang hamphatna tawh amaute in akhialhna uh mukhia tawmin. kikhel theilma hun nangah uh hi. Nungzui 12 lakali leliliekpa Judas zong nakisang hi. Ama’ zia leh tong (44) cintaaklohna hangin kinolhpah lo hi. Hih nungzuite tawh akizopna hangin, Clirist ie thuhilhnate leh limlalmate tungtawnin Christian zia leh tong kilamtolinaah kisin in. akhialhnate amudingin kimaikaih licnla. kisikkikna ngahin, Pasian’ hehpilma tawh “thumaan thu azuilma tawh” aklia nuntakna ahahsiang ding ahi hi. Ahihhangin hehpilma tawh angali kliuavak lampi Judas in tawn nuamlo hi. Mawlma sungah atualbialna tawh Satan’ ze-etnate asam hi. Khuamial’ vangliatna in amah a ukcipdingin alungsim phal ahilunanin akhiallma akitai ciangin thangpaih lak a, alauhuai mawlma ahi a Topa lehhekna abawl hi. Pasian anei bangin akineilunite in siatna iplahin. amawhna akigen ciangin amaute’ lamtawm ngaihmuanna nawngkaisak a, alangpan uh hi. Hunlioih kliat akipiak ciangin. Judas bangin. amaute in zong, amaute’ hoih nadinga thuhilhna apiate alehhek ding hi. KL 32.1

Sawltakpite malnnah inzong, thu um kincihin. asimthamin mawlma leh siatna ah atualbialte pawlpi sungah na mu uh hi. Ananias leh Sapphira te zong mikhem nasep nasem uh a, aneili khempeuh uh Pasian apiakhia akineih uh hi. Ataktakin angah uh sum phel khat haza takin aselsim uh hi. Hihbanga akineih mite zia leh tong maan Khasiangtho in Sawltakpite lakkhia a, Pawlpi’ sianthona aninsak hihte panin Pasian’ thukhenna in nasawpsiang hi. Clirist ie Khasiangtho in apiak hih theihna akilalikhiatna tawh Pawlpi in ini kineihte leh siatna abawlte adingin alipkhap huai hi. Zongsatna leh lungsim panin Clirist ading anungtate tawh amaute atawntungin kizom theilo uh hi. Ze-etna leh bawlsiatna Aina’ nungzuite tungah ahongtun tawh kituakin, thumaan thutak hangin na khempeuli anusiate in Aina’ nungzui hongsuak ngam pah uh hi. Bawlsiatna aom laiteng, pawlpi in siangtho zaw pah hi. Bawlsiatna akhawl a kipanin. acitaklo, akipiakhia zolote hong kibelilap a, Satanin pawlpi sungah kliaici hongtuh thei hi. (45) Ahililiangin Zimnang leh Kliuavak kuinpipa kipawl ngeilo hi. Amaute’ nungzuite zong kipawlkhawm ngeilo ding hi. Phelkhat bek lawki panin apiangthak mite tawh akipawl dingin Cliristiante alungkim uhciangin amaute in thumaan lampi panin agamla semsem uh hi. Hilizahta in atam Clirist’ nungzuite angalma amuh ciangin Satan kipak malunah hi. Hih tungah avangliatna hong zatbeh a, Pasian’ tungah a thumaan tentan nuamte abawlsia dingin ahuzaap hi. Khatvei lai in Christian thumaan ahu te bekin thumaan langpanna in bang hiam, cili theisiam bek uh hi. Hih lampial Cliristiante in aphellang lawki ahi alawmte tawh akipumkliatna tungtawnin Clirist ie aphamawh upna zungpite langpan dingin kimakaih hi. KL 32.2

Biakinn sungah ahong lut khemnate leh tliaanghuainate pen siampipuan silhin akiselsim hi. Thumaan takin tuate alangpang nuamte in tha naksan mahmah ding kisam hi. Tuabang munah Laisiangtho pen upna tukteh nadingin kizanglo hi. Biakna suahtakna pen lampialna in kingaihsun hi. Biakna suahtakna a unite zong kimudah in kibawlsia hi. KL 33.1

Sawtveipi nasia takin abuai khit ciangin, acianlai athumaan tawmnote in zuauthu leh milim biakna panin paikhiat ding anial lampial pawlpi panin kikhenkhiat ding akhensat uh hi. Pasian’ thu azuih nop ulileh kikhenkhiat ding kisam ahilma mu uh hi. Amaute’ kha nuntakna asusia ding leh asuan akhakte upna asiasak ding nuntakzia pua nuamlo uh ahilunanin doctrine khialte thuakzolo uh hi. Pasian amuanna uh tawh akithutuah laiteng kipumkliat nang adimnun uh khiamnuam uh hi. Ahihhangin, thukhunte pailikhiatna tawh kilemna khekding pen aman tam salua uh hi. Thumaan leh dikna khiapna bek tawh pumkhatna akingah ding ahilileh kilamdanna kemcing zaw in, kigalneih zawk dingin khensat uh hi. (46) KL 33.2

Pasian um akisa mite sungah khalam kip nang khanlawlma apia thukhunte khiapna in pawlpi leh leitung ading alioih zaw ding hiam? Cliristiante’ upna khuampite ahi doctrinete thupi ngaihsutlolma in lauhuai hi. Tuabang ngaihsutna in mun hong ngah a, tuazahin thupilo mah hi, ci uh hi. Hih dimnun khiapna in Satan’ kliutzatte thapiakna ahi hi. Abeisa kum sawtpi lai a upna ah aneih uh thumaante in nial beklo in. apholaak khiat uh hili zuauthu leh khemnate hangin anuntakna uh nabei lawh uh hinapi, tu in Christ’ nungzui akisa tul tampite in thuhoihin ngaihsun in maipha pia uh hi. KL 33.3

CMstian masate in atuamdiak inite ahi uh hi. Paubaanna aoinlo nuntakna leh alioilo upna in mawlineite’ lungmuanna tatsatlo in anawngkaisak thuhillina ahi hi. Hauhna. za leh pahtawina neilo beklo- in ainimal in atawm uh hangin. azia atong ulileh a doctrine uh mite in amuhsak uhciangin. siatna abawlte alauthawngsak den uh hi. Tua hangin. Pasian aneilo Cain in Abel amuhdah bangin migilote in amaute amudah uh hi. Cain in Abel athahna ahangmah tawh Khasiangtho’ ukna adeililo migilote in Pasian’ mite athat uh hi. Tuabang thu hang mah tawh Judah mite in Honpa nial in singkhuam tungah khailum uh hi. Honpa’ sianthona leh mawhbanglo zia leh tongin amaute’ angsungkhuatna leh kisiatnate tatsatlo-in athuhilh hi. Christ ie hun akipanin, tuni ciangdong, Aina’ nungzuite in mawhna lampi iplahin anungzuite hchna. muhdahna leh langpanna tawh atawksuah uh hi. KL 34.1

Tua ahihleh, bangci bangin Lungdamnathu in kilemna thupuak hitheiding hiam? Isaiah in Messia sualma agenna all. Amah pen “Kilemna Kumpi” ci in minvawh hi. Jesu hongsuak ta hi, ci-in tuucingte’n atangko uh ciangin, Bethlehem zang- kuamah asak uh la all, “Van asangnabel ah aom Pasian’ minthang ta hen, leitungah kilemna leh mihingte tungah Ama’ deilma om ta hen!” ci uh hi (Luke 2:14). Hih genkhollinate’ pulaakna leh Clirist ie kamsung suak thugennate akitumkak tawh kibang hi: Kilemna apiadingin ka hongpai kei hi, namsau akhali dingin kong pai hi” (Matte 10:34). Maantakin ihtheihna all, (47) hih thu nihte in kithuhual uh hi. Lungdamnathu in kilemna thupuak ahi hi. Christian biakna in hih thu kisangin, kizui hileh, lungdamna. kilemna, kithuhualna leitungah piading hi. Clirist ie biakna in athuhilhte asang mikhempeuh unau sanggam bangin kipumkliat sak hi. Leitungah hong tuaksuk Jesu’ nasep in milling leh Pasian, leh milling khat leh kliat alemtuah ding ahi hi. Ahizongin leitung atamzaw in Clirist ie galpa Satan ukna sungah om uh hi. Lungdamnathu in amaute apiak nuntakna thukhunte in amaute deilma, zongsatna tawh abit in kibanglo hi. Tuahangin amaute in langpan uh hi. Amaute mawhna apulaak leh amawhsak Lungdamnathu ie sianthona mudah uh a, tua asiangtho leh adikna atangko mite zong bawlsia in susia uh hi. Hih bangdan in akisanglap thumaante hangin muhdahna leh buaina hong piang hi. Tua hangin Lungdamnathu pen namsau tawh na genteh hi. KL 34.2

Midikte in migilote khut tungtawnin bawlsiatna angah uhpen Pasianin athusim tawh aphal hinapi, upna atlianem mi tampite in lungbuaina in angaihsun uh hi. Pawl khatte in Pasian amuanna uh nangawn khaksuah uh hi. Banghang hiam, cilileh Pasianin leitungah agilopente nangawn ahau apung dingin aphal laitak mahin, ahoih leh asiangtho pente in migilote hangin gentheilina leh bawlsiatna thuak uh hi. Bangci bangin adik leh hehpilina tawh akidim Pasianin mongneilo vangliatna nei napi thumaanlolina leh netcipna thuaksak mawk Main? Hih dotna in eite tawh kisai lo hi. Pasianin mulitheih dingin akicing itna honglak zo hi. Pasian’ piakna theikhin zolo ih hihmanin Aina’ hoilina ihpatauh nading thu oinlo hi. Honpa in anungzuite kiangah, ze- etna leh maiinialna atuah hun uhciangin lungsim patau theiding ahilunanun: “Note kong gen thute ciamteh un. Silate in Topa sangin lianzaw ngeilo hi. Amaute in Keimah ahong bawlsiat ulileh, note zong ahong bawlsia ding uh hi” (John 15:20). Migilote tatsiatna hangin anungzuite’ thuaksiatna sangin Aina’ thuakna anasia zaw hi. AitaTapa’ nung azuilunan un bawlsiatna atung ahi hi. (48) KL 34.3

“Topa in akamciamte azekaisak hilo hi” (2 Peter 3:9). Amah in atate mangngilhlo leh nusia lo hi; Gitlohna in Aina’ zia leh tong apulaak ding aphal hibek hi. Amaute tawh kisai in kuamah in khemna thuaklo ding uh hi. Himah hi, midikte in bawlsiatna meikhuk ah kikoili hi. Tua in amaute’ siantho nading ahi hi. Amaute’ nuntak zia leh tongin midangte adingin upna leh Pasian neih taktakna in bang hiam, cih alak uh ahi hi. Tatsatlo-in anuntakna uhinPasian aneiloleh a umlote akimawhsak nading ahi hi. KL 35.1

Amah amuhdalma alak dingin Pasianin migilote liausak pungsak hi. Amaute gitlohna liai adim ciangin amaute akisuk maimangna tawh mite in Pasian thumaanna leh ahehpilma atheisiam ding ahi hi. Ama’ thulikikna nite kimanlangsak in, thukham apalsatte leh Amite asuksiatsakte in amaute ‘ bawlna tawh kituakin maantakin thulikikna ngah ding uh hi. Pasian’ tate tungah gitlolma leh thudiklolma abawl khempeuhte Clirist tungah abawl bangin amaute tliaman kipia ding hi. KL 35.2

Tuni pawlpite in atheili ding uli dotna thupi kliat om hi. Sawltak Paul in, “Jesu Clirist sungah Pasian zahtakin anungtate in bawlsiatna angahding uh hi” (2 Timote 3:12) ci hi. Tua hinapi, banghangin bawlsiatna ilnnu hiam? Ahangin pawlpite in leitung tuktelma tawh kituakin nungta uh a, bawlsiatna hingsak zolo uh hi. Christ leh sawltakte hun laibangin, tuni a biakna in asiangtho anamtui zia leh tong neilo hi. Amaute in mawhna all kithutuakin, Pasian kammal sungah aom thumaante kingeina sell uh hi. Pawlpi sungah Pasian zahtakna tawmcik bek om a, leitungah Christian biakna in minnei mahmah hi. Upna leh Pawlpi masate’ vangliatna ah khanlawhna omta hen! Tua hileh bawlsiatna zong hong klianglo kik ding hi. Bawlsiatna meikuangte kivak kik ding hi. KL 35.3