Umysł, charakter, osobowość II

Część 12 — Problemy z przystosowaniem się

Rozdział 59 — Kształtowanie charakteru

Każdy czyn wpływa na charakter — Każdy czyn w życiu, choćby wydawał się najmniej istotny, wpływa na kształtowanie charakteru. Dobry charakter jest więcej wart niż doczesny majątek, a dzieło kształtowania go jest najszlachetniejszym zadaniem, w jakim człowiek może uczestniczyć. — Testimonies for the Church IV, 657 (1881). UCO2 163.1

Umysł ogrodem, charakter owocem — Każda zdolność w człowieku jest jak pracownik, który buduje dla doczesności i wieczności. Dzień po dniu budowla pnie się ku górze, choćby człowiek nie zdawał sobie z tego sprawy. Budowla ta stanie się znakiem ostrzegawczym z powodu swej deformacji albo znajdzie uznanie u Boga i aniołów dzięki swej zgodności z Niebiańskim Wzorcem. UCO2 163.2

Umysłowe i moralne siły, które Bóg nam dał, nie są charakterem, lecz talentami, które mamy rozwijać i które, właściwie rozwinięte, ukształtują prawy charakter. Człowiek może mieć cenne nasiona w swoich rękach, ale nasiona te nie są jeszcze ogrodem. Nasiona muszą zostać posiane, zanim wyrosną z nich drzewa. Umysł jest ogrodem, a charakter owocem. Bóg dał nam zdolności, byśmy pielęgnowali je i rozwijali. Postępowanie określa nasz charakter. Ćwicząc te zdolności, aby były zrównoważone i kształtowały cenny charakter, mamy do wykonania dzieło, którego nikt nie może za nas wykonać. — Testimonies for the Church IV, 606 (1881). UCO2 163.3

Szlachetny charakter kształtowany w bojach z własnym ja — Chrystus nie dał żadnego zapewnienia, że osiągnięcie doskonałego charakteru to bułka z masłem. Szlachetności ani wszechstronności charakteru nie dziedziczy się ani nie otrzymuje przez przypadek. Szlachetny charakter zdobywa się osobistym wysiłkiem dzięki łasce i zasługom Chrystusa. Bóg daje talenty i zdolności umysłowe, my zaś kształtujemy charakter w ciężkich, zaciekłych bojach z własnym ja. Trzeba stoczyć niejedną walkę z dziedzicznymi skłonnościami. Musimy badać siebie bardzo dokładnie, korygując każdą wadę charakteru. — Christ's Object Lessons 331 (1900). UCO2 163.4

Niezbędne rozmyślanie i działanie — Samo abstrakcyjne rozmyślanie to jeszcze za mało, samo działanie też nie wystarczy: w kształtowaniu chrześcijańskiego charakteru niezbędne jest i jedno, i drugie. — Testimonies for the Church V, 113 (1882). UCO2 164.1

Rozwijanie właściwych nawyków umysłowych — Jeśli chcemy rozwinąć charakter, który Bóg może zaakceptować, musimy kształtować właściwe nawyki w swoim życiu religijnym. Do wzrastania w łasce, a nawet do samego życia duchowego niezbędna jest codzienna modlitwa, podobnie jak fizyczny pokarm niezbędny do dobrego samopoczucia. Trzeba wyrobić sobie nawyk częstego wznoszenia myśli do Boga w modlitwie. Jeśli umysł błąka się po manowcach, musimy sprowadzać go na dobrą drogę. Dzięki wytr wałym staraniom w końcu wejdzie nam to w krew. Ani na chwilę nie wolno nam odłączać się od Chrystusa, bo to niebezpieczne. Jego obecność może nam towarzyszyć na każdym kroku, ale jedynie wtedy, gdy będziemy przestrzegać warunków, które On sam ustanowił. — The Review and Herald, 3 maj 1881; The Sanctified Life 93. UCO2 164.2

Potrzeba gorliwego dążenia do celu i niezłomnych zasad moralnych — W dziele budowania charakteru do osiągnięcia sukcesu niezbędna jest dokładność. W realizacji planu Wielkiego Budowniczego trzeba gorliwie dążyć do celu. Belki muszą być solidne. Nie wolno zadowalać się żadną niedbałą, nierzetelną pracą, inaczej budowla runie. Trzeba zaangażować do działania wszystkie zdolności człowieka. Wymaga to całej siły i energii. Nie można ich marnować na błahostki. (...). By przełamać światowe zwyczaje, zasady i powiązania, konieczny jest gorliwy, staranny, wytrwały wysiłek. Potrzeba nam głębokiej zadumy, gorliwego dążenia do celu i niezłomnych zasad moralnych. — Special Testimonies on Education 75-76 (ok. 1897); Counsels to Parents, Teachers, and Students 62. UCO2 164.3

Patrzeć stale na cel — Apostoł Piotr mówi: “Uzupełniajcie waszą wiarę cnotą, cnotę poznaniem, poznanie powściągliwością, powściągliwość wytrwaniem, wytrwanie pobożnością, pobożność braterstwem, braterstwo miłością”. 2 Piotra 1,5-8. (...). UCO2 164.4

Nie chodzi o to, by od początku naszej drogi pamiętać o wszystkich tych krokach, ale o to, by czynić postępy, nie odrywając oczu od Jezusa, mając na celu tylko Bożą chwałę. Nie możecie w ciągu jednego dnia dorosnąć do wymiarów pełni Chrystusowej, a gdybyście na początku ujrzeli wszystkie trudności, które przyjdzie wam napotkać i pokonać, wpadlibyście w rozpacz. Musicie walczyć z szatanem, który na wszelkie możliwe sposoby będzie się starał odciągnąć wasze umysły od Chrystusa. — The Youth's Instructor, 5 styczeń 1893; Messages to Young People 45-46. UCO2 164.5

Wierność w najmniejszych sprawach (rada dla młodego człowieka) — Twój przypadek przypomina pod pewnymi względami przypadek Naamana. Nie widzisz, że aby osiągnąć doskonały chrześcijański charakter, musisz być skłonny do wierności w najmniejszych sprawach. Choć to, do czego zostałeś powołany, może Ci się wydawać mało ważne, to jednak są to obowiązki, które masz spełniać, póki żyjesz. Zaniedbanie tych spraw spowoduje duże braki w Twoim charakterze. Drogi chłopcze, powinieneś uczyć się wierności w najmniejszych sprawach. Nie możesz się podobać Bogu, jeśli tego nie czynisz. Nie możesz zdobyć miłości i oddania, póki nie będziesz czynił tego, co powinieneś, ochoczo i z przyjemnością. Jeśli pragniesz, by ci, z którymi mieszkasz, miłowali Cię, sam też musisz im okazywać miłość i szacunek. — Testimonies for the Church II, 310 (1869). UCO2 165.1

Charakter musi zostać wypróbowany — Wielkie znaczenie ma to, jakiego materiału używa się do budowania charakteru. Długo oczekiwany dzień Pana wkrótce podda próbie dzieło każdego człowieka. “Jakie jest dzieło każdego, wypróbuje ogień”. 1 Koryntian 3,13. Jak ogień ukazuje różnicę między złotem, srebrem i drogimi kamieniami a drzewem, sianem i słomą, tak dzień sądu wypróbuje charakter, ukazując różnicę między charakterem ukształtowanym na podobieństwo Chrystusa a charakterem ukształtowanym na podobieństwo samolubnego serca. Wszelki egoizm, wszelka fałszywa religijność ukażą się wtedy w pełnym świetle. Bezwartościowy materiał zostanie pochłonięty, ale złoto prawdziwej, prostej, pokornej wiary nigdy nie straci na wartości. Nigdy nie zostanie strawione przez płomienie, bo jest niezniszczalne. Jedna godzina grzeszenia będzie uznana za wielką stratę, a bojaźń Pańska za początek mądrości. Przyjemność dogadzania sobie zniknie jak słoma w ogniu, podczas gdy złoto niezłomnych zasad, zachowywanych za wszelką cenę, przetrwa na wieki. — The Review and Herald, 11 grudzień 1900; SDA Bible Commentary VI, 1087-1088. UCO2 165.2

Niezdyscyplinowany charakter jest nieharmonijnie rozwinięty — Charakter ukształtowany przez okoliczności jest zmienny i nieharmonijnie rozwinięty, jest mieszaniną sprzeczności. Człowiek o takim charakterze nie ma w życiu wyższych celów. Nie wywiera uszlachetniającego wpływu na charaktery innych ludzi. Jego życiu brak celu i mocy. — Testimonies for the Church IV, 657 (1881). UCO2 166.1

Nikt nie może tak zaszkodzić naszemu charakterowi jak my sami — Możemy się spodziewać, że będą krążyć plotki na nasz temat, ale jeśli będziemy postępować właściwie, jeśli pozostaniemy obojętni na te pomówienia, inni także nie okażą nimi zainteresowania. Pozostawmy Bogu troskę o naszą reputację. (...). Oszczerstwom możemy zadać kłam naszym sposobem życia, ale nigdy gniewnymi słowami. Niech naszą wielką troską będzie postępowanie w bojaźni Bożej i okazanie naszym zachowaniem, że te plotki są nieprawdziwe. UCO2 166.2

Nikt nie może tak zaszkodzić naszemu charakterowi jak my sami. Stałego podpierania wymagają słabe drzewa i chwiejące się w posadach domy. Kiedy bardzo staramy się chronić swoją reputację przed atakami z zewnątrz, wygląda to tak, jakbyśmy nie byli przed Bogiem bez winy i w związku z tym musieli ciągle wybielać swoje dobre imię. — Manuscript 24, 1887; SDA Bible Commentary III, 1160-1161. UCO2 166.3

Panowanie woli — Nie jesteś w stanie panować nad swoimi impulsami ani emocjami tak, jak byś tego pragnął, ale możesz panować nad wolą i dzięki temu dokonać gruntownej zmiany w swoim życiu. Jeśli poddasz wolę Chrystusowi, Twoje życie może zostać ukryte z Chrystusem w Bogu i zjednoczone z mocą, która przewyższa wszelkie zwierzchności i władze. Będziesz miał siłę od Boga, która zachowa Cię w Jego mocy. Będzie dla Ciebie dostępne nowe światło żywej wiary. (...). Obecne w Tobie siła, gorliwość i prostota uczynią Cię wypolerowanym narzędziem w rękach Boga. — Testimonies for the Church V, 514-515 (1889). UCO2 166.4

Wady mogą zostać pokonane — Niech nikt nie mówi, że nie potrafi naprawić wad swojego charakteru. Jeśli podejmiecie taką decyzję, na pewno stracicie życie wieczne. Ta niemożność zależy od waszej własnej woli. Jeżeli nie chcecie, nie uda się wam odnieść zwycięstwa. Prawdziwa trudność tkwi w zepsuciu nieuświęconego serca i w niechęci podporządkowania się Bogu. — Christ's Object Lessons 331 (1900). UCO2 166.5

W oczyszczonym sercu wszystko się zmienia. Przemiana charakteru jest dla świata dowodem, że Chrystus mieszka w człowieku. Duch Boży tworzy nowe życie w duszy, podporządkowując myśli i pragnienia woli Pańskiej. Wewnętrzny człowiek zostaje przemieniony na obraz Boga. W ten sposób słabi i błądzący ludzie pokazują światu, że odkupieńcza moc łaski może sprawić, iż wadliwy charakter harmonijnie się rozwinie i wyda owoce sprawiedliwości. — Prorocy i królowie 151 (1917). UCO2 166.6

Ułomny charakter bywa dziedziczony — U dzieci i młodzieży występują przeróżne charaktery, które mamy kształtować, młode umysły są bowiem podatne na wpływy. Wiele dzieci uczęszczających do naszych szkół nie zostało właściwie wychowanych w domu rodzinnym. Niektórym pozwalano robić, co im się żywnie podoba. Inne wciąż krytykowano i zniechęcano. Nie okazano im zbyt wiele uprzejmości ani pogody ducha. Rzadko słyszały słowa uznania. Dzieci te odziedziczyły ułomne charaktery rodziców, a w domu nie stosowano pomocnej dyscypliny, która by sprzyjała ukształtowaniu prawego charakteru. — Counsels to Parents, Teachers, and Students 192 (1913). UCO2 167.1

Wady nasilają się z wiekiem — Dzieci uczą się lekcji, których niełatwo je oduczyć. Ilekroć są poddawane ograniczeniom, do których nie przywykły, albo wymaga się od nich pilnej nauki, odwołują się do współczucia i pobłażania ze strony nierozsądnych rodziców. W ten sposób duch niepokoju i niezadowolenia nabiera sił, cała szkoła cierpi wskutek demoralizującego wpływu, a praca nauczyciela staje się znacznie cięższym brzemieniem. Ale największą stratę ponoszą ofiary rodzicielskiego błędu. Wady charakteru, które można było usunąć dzięki właściwemu wychowaniu, nasilają się z biegiem lat, umniejszając, a może nawet całkowicie niszcząc użyteczność człowieka, który je posiada. — The Review and Herald, 21 marzec 1882; Fundamentals of Christian Education 65. UCO2 167.2

Pobłażliwość wybija charakter z równowagi — W niektórych rodzinach życzenia dziecka są prawem. Dziecku daje się wszystko, czego tylko zapragnie. Wszystkiego, czego nie lubi, śmiało pozwala się mu nie lubić. Taka pobłażliwość ma rzekomo służyć szczęściu dziecka, ale to właśnie ona czyni je niespokojnym, niezadowolonym i niespełnionym. Pobłażliwość psuje mu apetyt na proste, zdrowe pożywienie i odbiera ochotę na proste, zdrowe spędzanie czasu. Spełnianie zachcianek wybija umysł dziecka z równowagi na teraz i na wieczność. — Manuscript 126, 1897; Child Guidance 272. UCO2 167.3

Umysł i serce trzeba poddać dyscyplinie — Dzieci, którym pozwala się robić, co im się żywnie podoba, nie są szczęśliwe. Niesforne serce nie ma w sobie za grosz spokoju ani zadowolenia. Aby charakter człowieka pozostawał w zgodzie z mądrymi prawami, które rządzą naszym życiem, umysł i serce trzeba poddać dyscyplinie i należytym ograniczeniom. Niepokój i niezadowolenie to owoce pobłażliwości i egoizmu. Gleba serca, podobnie jak gleba w ogrodzie, będzie rodzić chwasty i ciernie, jeżeli nie zostaną w niej zasiane i nie będą troskliwie pielęgnowane nasiona cennych kwiatów. Jak dzieje się w widzialnej przyrodzie, tak też się dzieje w ludzkiej duszy. — Testimonies for the Church IV, 202-203 (1876). UCO2 167.4

Nawyki ukształtowane w młodości określają kierunek życia — Myśli i uczucia młodego człowieka w pierwszych latach jego życia określają jego przyszłość. Właściwe, szlachetne i zachęcające do męstwa nawyki ukształtowane w młodości staną się częścią charakteru i przeważnie będą wyznaczać drogę człowieka przez całe jego życie. Młodzi mogą się stać występni albo szlachetni, zależnie od ich wyboru. Mogą zasłynąć czynami wierności i szlachetności albo wielkimi przestępstwami i niegodziwością. — The Signs of the Times, 11 październik 1910; Jak wychować dziecko 143. UCO2 168.1

Codzienne doświadczenie — Sposobności i okazje stale modelują intelekt niezależnie od tego, czy dobrze, czy źle z nich korzystamy. Codziennie kształtujemy charaktery, które czynią uczniów dobrze zdyscyplinowanymi żołnierzami pod sztandarem Księcia Pokoju albo rebeliantami pod chorągwią księcia ciemności. Który kierunek obierzemy? — Manuscript 69, 1897; Child Guidance 199-200. UCO2 168.2

Jak kształtowany jest charakter — Kształtowanie ludzkiego umysłu wymaga wielkiej delikatności. Dyscyplina niezbędna jednemu umysłowi wyrządziłaby ogromną szkodę innemu, toteż rodzice powinni pilnie obserwować charakter swoich dzieci. Nigdy nie bądźcie porywczy i nie działajcie pod wpływem impulsu. UCO2 168.3

Widziałam, jak matka wyrwała z rąk małego dziecka sprawiającą mu radość zabawkę, a dziecko nie rozumiało, dlaczego zostało jej pozbawione. Malec wybuchnął płaczem, bo czuł się pokrzywdzony i zraniony. Wtedy matka, by uspokoić dziecko, ostro je skarciła. Pozornie wydawało się, że sprawa na tym się skończyła. Ta konfliktowa sytuacja zostawiła jednak w czułym umyśle dziecka ślad, który niełatwo będzie wymazać. Powiedziałam matce: “Bardzo skrzywdziłaś swoje dziecko. Zraniłaś jego duszę i straciłaś jego zaufanie. Nie mam pojęcia, jak mogłabyś to naprawić”. UCO2 168.4

Matka ta była bardzo niemądra. Rządziły nią odczucia, nie kierowała się ostrożnie rozumowaniem przyczynowo-skutkowym. Jej surowe, nierozsądne postępowanie wzbudziło najgorsze emocje w sercu dziecka. Impulsywność w kierowaniu rodziną to najgorsza linia postępowania. Kiedy rodzice mocują się tak ze swoimi dziećmi, postępują nad wyraz nieuczciwie. Jakże wielką niesprawiedliwością jest przeciwstawiać lata doświadczenia i siłę bezbronnemu, nieświadomemu malcowi! Każdy przejaw gniewu ze strony rodziców utwierdza w sercu dziecka bunt. UCO2 169.1

Charakter jest kształtowany, a nawyki wyrabiane nie przez pojedyncze, lecz przez wielokrotne wykonanie danej czynności. Aby posiąść chrześcijański charakter, trzeba po chrześcijańsku postępować. Chrześcijanie będą przejawiać uświęcony temperament, a ich czyny i odruchy będą pozostawały pod wpływem Ducha Świętego. — The Signs of the Times, 6 sierpień 1912. UCO2 169.2

Znaczenie wytrwałości — W doskonaleniu chrześcijańskiego charakteru bardzo ważna jest wytrwałość w czynieniu tego, co prawe. Chciałabym uświadomić naszej młodzieży znaczenie wytrwałości i wysiłku w dziele kształtowania charakteru. Od najwcześniejszych lat konieczne jest zaszczepianie w charakterze zasad niezłomnej uczciwości, aby młodzież mogła osiągnąć najwyższy poziom człowieczeństwa. Młodzi ludzie powinni zawsze pamiętać, że zostali nabyci za wielką cenę, więc powinni przynosić Bogu chwałę w ciele i duchu, które do Niego należą. — The Youth's Instructor, 5 styczeń 1893; Messages to Young People 45. UCO2 169.3

Użyteczność zależy od osobistej decyzji — Choć rodzice odpowiadają nie tylko za wychowanie i wykształcenie swych dzieci, lecz także za ich cechy charakteru, to nasza pozycja i użyteczność w świecie zależą jeszcze bardziej od naszych własnych wyborów. Daniel i jego towarzysze korzystali z dobrodziejstw właściwego kształcenia i wychowania we wczesnej młodości, lecz samo to by nie wystarczyło, aby się stali, kim się stali. Nadszedł czas, kiedy musieli działać sami, kiedy ich przyszłość zależała od własnych decyzji. Wtedy to postanowili być wierni naukom, które wpojono im w dzieciństwie. Przyczyną ich wielkości była bojaźń Boża, która jest początkiem mądrości. Duch Boży wspierał ich każdy słuszny zamiar i każde szlachetne postanowienie. — Christian Temperance and Bible Hygiene 28 (1890); Counsels on Diet and Foods 29. UCO2 169.4

Niebezpieczna, fałszywa filozofia — Spirytyzm głosi, że człowiek jest bezgrzesznym półbogiem, że “każdy jest sędzią samego siebie”, że “prawdziwa wiedza stawia człowieka ponad prawem”, że “wszystkie popełnione grzechy nie są tak naprawdę grzechami”, ponieważ “wszystko jest dobre”, oraz że “Bóg nikogo nie potępia”. Spirytyzm twierdzi, jakoby najpodlejsi ludzie znajdowali się w niebie, i to nader wywyższeni. Według spirytystów, “nieważne, co czynisz, żyj, jak ci się podoba, a niebo i tak jest twoim domem”. Z powodu tych teorii całe rzesze uwierzyły, że pragnienie jest najwyższym prawem, że rozwiązłość oznacza wolność i że człowiek odpowiada tylko przed samym sobą. — Education 227-228 (1903). UCO2 170.1

Jak być zwycięzcą — Musimy stawić czoło przeciwnościom stającym na naszej drodze i pokonać je jedną po drugiej. Jeśli pokonamy pierwszą trudność, staniemy się silniejsi, aby stawić czoło następnej. A z każdym kolejnym wysiłkiem będziemy lepiej przygotowani do czynienia postępów. Patrząc na Jezusa, możemy być zwycięzcami. Gdy skupiamy się na trudnościach i uchylamy się od gorliwej walki o to, co prawe, wówczas stajemy się słabi i pozbawieni wiary. — The Youth's Instructor, 5 styczeń 1893; Poselstwo do młodzieży 35. UCO2 170.2

Dawać z siebie wszystko każdego dnia — Postępując krok za krokiem, można się wspiąć na najwyższe wzniesienie, by w końcu osiągnąć szczyt. Nie bądźcie przytłoczeni ogromem pracy, którą musicie wykonać w ciągu swojego życia, bo nie musicie jej wykonać od razu w całości. Angażujcie wszystkie swoje siły w pracę każdego dnia, wykorzystujcie każdą cenną okazję, doceniajcie pomoc dawaną wam przez Boga i wspinajcie się po drabinie rozwoju szczebel po szczeblu. Pamiętajcie, że macie żyć tylko dniem dzisiejszym, że Pan dał wam jeden dzień, a niebiańskie rejestry wykażą, jak ceniliście szanse i okazje, które takowy ze sobą przyniósł. Obyście tak wykorzystali każdy dzień dany wam przez Boga, żebyście w końcu mogli usłyszeć słowa Pana: “Dobrze, sługo dobry i wierny!” Mateusza 25,21. — The Youth's Instructor, 5 styczeń 1893; Messages to Young People 46. UCO2 170.3