Chrześcijanin a dieta

Rozdział 5 — Fizjologia trawienia

Nagroda za poszanowanie praw przyrody

153. Jeśli będziemy właściwe obchodzić się z żołądkiem, otrzymamy w nagrodę jasność myśli i siłę umysłu. Nasze narządy trawienne nie będą przedwcześnie zużyte, by świadczyć przeciwko nam. Mamy wykazać, że doceniamy daną nam od Boga inteligencję przez rozumne jedzenie, studiowanie i pracę. Spływa na nas święty obowiązek utrzymywania ciała w takim stanie, abyśmy mieli lekki, czysty oddech. Mamy cenić pouczenie, jakie Bóg dał odnośnie zdrowia, świadcząc słowem i czynem o tych sprawach. — Letter 274, 1908. CD 69.1

Fizyczne skutki przejadania się

154. Jaki wpływ na żołądek ma przejadanie się? Staje się niewydolny, narządy trawienne są osłabione i w następstwie przychodzi dolegliwość wraz ze wszystkimi jej następstwami. Jeśli takie osoby były już chore wcześniej, przez to powiększają sobie jeszcze trudności i z każdym dniem swego życia zmniejszają swoją żywotność. Zużywają swoje siły na niepotrzebną troskę o pokarm, który spożywają. — Testimonies for the Church II, 364 (1870). CD 69.2

155. Często brak umiaru daje się odczuć w postaci bólu głowy, niestrawności i bólu brzucha. Obciążony nadmiernie żołądek nie może podołać i występuje uczucie ucisku. Umysł jest przyćmiony, a żołądek buntuje się. Lecz nie zawsze objawy te występują przy przejedzeniu. W niektórych przypadkach żołądek jest porażony. Nie odczuwa się żadnego bólu, a mimo to narządy trawienne tracą swoją żywotną siłę. Stopniowo podupadają fundamenty ludzkiego organizmu i życie staje się nieprzyjemne. — Letter 73a, 1896. CD 69.3

156. Radzę ci, abyś zastosował wstrzemięźliwą dietę. Bądź pewny, że jako rozumny wartownik strzeżesz drzwi swego żołądka, by przez usta twe nie przeszło nic, co stałoby się wrogiem twego zdrowia i życia. Bóg czyni cię odpowiedzialnym za posłuszeństwo światłu, jakiego ci udzielił o zasadach zdrowia. Napływ krwi do głowy musi być opanowany. Istnieją wielkie naczynia krwionośne w kończynach, służące rozprowadzaniu życiodajnego strumienia do wszystkich części ciała. Ogień, jaki zapalasz w swym żołądku, czyni z mózgu rozpalony piec. Jadaj mniej, ale za to prosty, lekkostrawny pokarm. Twoje zwierzęce skłonności muszą być poskromione, nie pobłażaj sobie. Zastój krwi w mózgu wzmacnia zwierzęce instynkty i osłabia siły duchowe... CD 69.4

Potrzeba ci mniej pokarmu doczesnego, a dużo więcej pokarmu duchowego, więcej chleba żywota. Im prostsza będzie twoja dieta, tym lepiej będzie dla ciebie. — Letter 42, 1900. CD 70.1

Obciążenie organizmu

157. Mój bracie, musisz się wiele nauczyć. Dogadzasz apetytowi spożywając więcej pokarmów, niż twój organizm jest w stanie przerobić na dobrą krew. Grzechem jest brak umiarkowania w ilości spożywanego pokarmu, nawet jeśli jego jakość jest bez zarzutu. Wielu myśli, że jeżeli nie jedzą mięsa i ciężko strawnych produktów spożywczych, to mogą jeść prosty pokarm aż do przesytu. To jest błąd. Wielu pozornych reformatorów zdrowia nie jest nikim innym jak obżartuchami. Nakładają na narządy trawienne tak wielki ciężar, że konieczność pozbycia się go wyczerpuje żywotne siły organizmu. Działa to też przygnębiająco na umysł, gdyż jego siły ukierunkowane są na pomoc żołądkowi. Przejadanie się choćby najzdrowszymi pokarmami przytępia wrażliwość umysłu i osłabia jego żywotność. Przejadanie się gorzej oddziałuje na organizm niż przepracowanie, brak umiaru w jedzeniu bardziej niszczy energię duszy niż praca ponad siły. CD 70.2

Nie powinno się nigdy obarczać narządów trawiennych pokarmem w zbyt dużej ilości i zbyt treściwych, który utrudniałby organizmowi przyswojenie go sobie. Wszystko, co przyjmuje się do żołądka ponad to, co organizm może strawić, obciąża wątrobę i osłabia cały organizm. Żołądek wykonuje nadmierny wysiłek w celu pozbycia się tego pokarmu, a potem występuje uczucie zmęczenia, które mylnie uważa się za głód i bez dania organom trawiennym czasu na odpoczynek w celu uzyskania nowych sił, wprowadza się do żołądka następną nadmierną ilość jedzenia, by znowu puścić w ruch zmęczoną maszynerię. Organizm ma mniejsze korzyści z nadmiernej ilości pokarmu, nawet właściwej jakości, niż z umiarkowanej ilości pożywienia pobieranej w regularnych odstępach. CD 70.3

Umiarkowane ćwiczenia gimnastyczne pomagają w trawieniu

Mój bracie, twoj mózg jest przyćmiony. Człowiek, który spożywa taką ilość pokarmu, powinien być człowiekiem pracy. Ćwiczenia są ważne dla trawienia i dla zdrowego stanu ciała i umysłu. Potrzeba ci ćwiczeń fizycznych. Poruszasz się i chodzisz jakbyś był z drewna, jak gdybyś nie posiadał giętkości ciała. Potrzebujesz zdrowych ćwiczeń ruchowych. To wzmocni twój umysł. Ani nauki, ani gwałtownych wysiłków fizycznych nie należy podejmować zaraz po spożyciu sycącego posiłku, byłoby to naruszeniem praw organizmu. Siły mózgu wezwane są do czynnej pomocy żołądkowi, dlatego jeśli po jedzeniu nadmiernie obciąża się umysł albo ciało, to proces trawienia doznaje przeszkód.. Siły żywotne organizmu potrzebne do wykonywania pracy na jednym odcinku, są odwoływane do pracy na innym. — Testimonies for the Church II, 412.413 (1870). CD 71.1

158. Ćwiczenia gimnastyczne pomagają cierpiącym na niestrawność, nadając narządom trawiennym zdrowe ruchy. Ciężka praca umysłowa lub gwałtowne ćwiczenia zaraz po jedzeniu przeszkadzają w procesie trawienia, gdyż żywotne siły organizmu, potrzebne do wykonywania czynności trawienia, są odwołane do innych części ciała. Lecz krótki spacer po obiedzie, z podniesioną głową i odchylonymi ramionami do tyłu, jest wielkim dobrodziejstwem. Zwracaj uwagę na piękno przyrody. Im mniej uwagi poświęcasz żołądkowi, tym lepiej. Jeśli się obawiasz, by ci pokarm nie zaszkodził, to na pewno ci zaszkodzi. Zapomnij o swoich kłopotach, myśl o rzeczach przyjemnych. — Christian Temperance and Bible Hygiene 101 (1890). CD 71.2

Czyste powietrze pomaga

159. Wpływ czystego, zdrowego powietrza powoduje, że krew zdrowo krąży po organizmie. Ono odświeża ciało, czyni je silnym i zdrowym, a równocześnie odczuwa się jego wpływ na umysł, czyniąc go spokojnym i pogodnym. Pobudza apetyt, pomaga w lepszym trawieniu pokarmu i sprowadza słodki, zdrowy sen. — Testimonies for the Church I, 702 (1868). CD 71.3

160. Płuca powinny mieć możliwie jak największą swobodę. Oddech powinien być głęboki, a pomniejsza się go przez ściskanie i krępowanie. Stąd niekorzystne następstwa u osób wykonujących siedzącą pracę w pochyleniu. W tej pozycji nie jest możliwe głębokie oddychanie. Płytkie oddychanie staje się szybko przyzwyczajeniem i płuca tracą swą moc rozszerzania się. Podobne też są skutki noszenia obcisłych, krępujących ubrań, co powoduje niedostateczny dopływ tlenu. Krew krąży. Zużyte — trujące substancje, które powinny być wyrzucone z płuc przez oddychanie, pozostają i krew się zanieczyszcza. Szkodzi to nie tylko płucom, ale także żołądkowi, wątrobie i mózgowi. Skóra blednie, trawienie opóźnia się, serce jest osłabione, mózg przyćmiony, myśli rozproszone, posępność ogarnia ducha, popadamy w depresję, a w konsekwencji płacimy za to chorobą. — Ministry of Healing 272.273 (1905). CD 71.4

Szkodliwość płynnej diety

161. Gdybyś często nie chorowała, stałabyś się niezwykle użyteczną kobietą. Długo chorowałaś i to wpłynęło na twoją wyobraźnię, tak iż myśli twoje skupiły się na tobie samej, a wyobraźnia wywarła wpływ na ciało. Twoje nawyki nie były dobre pod wieloma względami. Twój pokarm nie był właściwy ani jakościowo, ani ilościowo. Jadałaś za dużo i pokarm twój był ubogiej jakości, przez co nie mógł być obrócony w zdrową krew. Przyzwyczaiłaś swój żołądek do tego rodzaju pożywienia! Twoim zdaniem był to najlepszy sposób, gdyż odczuwałaś przy tym jak najmniej zaburzeń. Lecz to nie było właściwe doświadczenie. Twój żołądek nie uzyskał z tego pokarmu właściwej siły, jaką był powinien. Twój pokarm pobierany w stanie płynnym nie dostarczył organizmowi potrzebnej siły czy wzmocnienia. Lecz jeżeli od razu zmienisz swoje nawyki i będziesz spożywać więcej pokarmów stałych, a mniej płynów, to twój żołądek dozna zaburzeń. Mimo to nie powinnaś się poddawać, ale przyzwyczajać swój żołądek, by przyjął stały pokarm. — Testimonies for the Church III, 74 (1872). CD 72.1

162. Powiedziałam im, że ich sposób przygotowania pokarmów jest zły i że odżywianie się wyłącznie zupami i kawą z chlebem nie jest zdrowe. Wszyscy, którzy pozostawali przy takiej diecie, obciążali nadmiernie nerki, osłabiali żołądek, co powodowało niestrawność. Narządy trawienne były osłabione, a krew zubożona. Ich śniadanie składające się z kawy i chleba z dodatkiem soku śliwkowego nie jest zdrowe. Żołądek po odpoczynku jest zdolny do trawienia treściwszego posiłku, niż osłabiony pracą. Na obiad była zawsze zupa, czasem mięso. Żołądek jest mały, lecz przez niezaspokojenie apetytu spożywa dużą ilość płynnego pokarmu i przez to jest zbytnio obciążany. — Letter 9, 1887. CD 72.2

Pokarm ciepły, lecz nie gorący

163. Radziłabym wszystkim, aby jedli coś ciepłego przynajmniej każdego poranka. — Testimonies for the Church II, 603 (1870). CD 72.3

164. Gorące napoje nie są wskazane, chyba jako lekarstwo. Żołądek zostaje uszkodzony od spożywania dużej ilości gorących pokarmów i napojów. To osłabia gardło i narządy trawienne. — Letter 14, 1901. CD 72.4

Zimny pokarm obniża energię życiową

165. Nie powinno się przyjmować pokarmów ani bardzo gorących, ani bardzo zimnych. Jeżeli pożywienie jest zimne, duża część energii musi zostać zużyta przez żołądek na ogrzanie pokarmu, zanim może nastąpić trawienie. To samo dotyczy konsumowania zimnych napojów. Natomiast nieograniczone korzystanie z napojów gorących ma osłabiający wpływ na nasz organizm. CD 72.5

[Energia zużywana jest niepotrzebnie na ogrzewanie większej ilości zimnego pożywienia w żołądku — 124]

166. Wielu popełnia błąd pijąc zimną wodę przy posiłkach. Pokarmu nie należy rozwadniać. Pijąc wodę podczas posiłku zmniejszamy dopływ śliny, a im chłodniejsza woda, tym większa strata dla żołądka. Lodowata woda lub lemoniada z lodem popijana podczas posiłku wstrzymuje trawienie, dopóki organizm nie dostarczy dość ciepła żołądkowi, by uzdolnić go do podjęcia dalszej pracy. Przeżuwajcie wolno i pozwólcie, by ślina zmieszała się z pokarmem. CD 73.1

Im więcej płynu pobiera się do żołądka z pokarmami, tym trudniejsze jest trawienie, gdyż płyn musi być najpierw wchłonięty. — Christian Temperance and Bible Hygiene 51 (1890); Counsels on Health 119.120 (1890). CD 73.2

Przestroga dla ludzi zapracowanych

167. Otrzymałam polecenie powiedzenia naszym pracownikom, nauczycielom i uczniom w szkołach, że powinni się mieć na baczności z powodu apetytu. Istnieje niebezpieczeństwo rozluźnienia pod tym względem i może się tak stać, że osobiste troski i odpowiedzialność tak nam zajmą czas, że nie będziemy mogli nawet należycie zjeść. Moje poselstwo do was brzmi: Zarezerwujcie sobie czas na jedzenie i przy jednym posiłku nie wprowadzajcie do żołądka zbyt dużej ilości różnorodnych pokarmów. Pośpieszne jedzenie kilku rodzajów pokarmu przy jednym posiłku jest poważnym błędem. — Letter 274, 1908. CD 73.3

Jedzcie wolno i żujcie dokładnie

168. Aby zapewnić należyte i zdrowe trawienie, należy spożywać pokarm powoli. Ci, którzy chcą uniknąć niestrawności, i ci, którzy rozumieją swój obowiązek utrzymania wszystkich swoich sił w takim stanie, aby umożliwiły im jak najlepszą służbę Bogu, dobrze zrobią, jeżeli będą o tym pamiętać. Jeżeli czas macie ograniczony, nie połykajcie pokarmu, lecz jedzcie mniej, a żujcie powoli. Pożytek z pokarmu nie zależy tak bardzo od ilości jedzenia, jak od jego należytego strawienia. Zadowolenie podniebienia nie zależy tak bardzo od ilości pochłoniętego pokarmu, jak raczej od długości czasu, w jakim on pozostaje w ustach. Ci, którzy są podnieceni, strwożeni, śpieszący się, lepiej zrobią jeśli nie będą jeść dotąd, aż się nie uspokoją i odpoczną, gdyż siły żywotne już i tak obciążone nadmiernie nie mogą dostarczyć soków trawiennych. — Christian Temperance and Bible Hygiene 51.52; Counsels on Health 120 (1890). CD 73.4

169. Pokarm należy jeść powoli i żuć dokładnie. Jest to konieczne, by ślina mogła się należycie zmieszać z pokarmem i aby soki trawienne zostały pobudzone do działania. — Ministry of Healing 305 (1905). CD 74.1

Lekcja, którą trzeba powtarzać

170. Jeśli chcemy pracować nad przywróceniem zdrowia, konieczne jest hamowanie apetytu oraz jedzenie powoli ograniczonej różnorodności potraw przy jednym posiłku. — Letter 27, 1905. CD 74.2

171. Należy bardzo ostrożnie zmieniać dietę mięsną na wegetariańską, aby zastawiać stół umiejętnie sporządzonymi, dobrze przygotowanymi posiłkami. Jadanie dużej ilości zupy jest błędne. Pokarm suchy, wymagający żucia ma pierwszeństwo. Zdrowe produkty żywnościowe są błogosławieństwem w tym przypadku. Dobry razowy chleb i bułki, sporządzone w prosty sposób, lecz z wielką starannością, są zdrowe. Chleb nie powinien być nigdy nawet w najmniejszym stopniu kwaśny. Powinni być dobrze wypieczony. CD 74.3

Dla tych, którzy mogą je spożywać, jarzyny przyrządzone w zdrowy sposób są lepsze niż zupy. Owoce spożywane z chlebem dobrze wypieczonym, nieco czerstwym są zdrowsze niż ze świeżym chlebem. Taki pokarm w połączeniu z powolnym i dokładnym żuciem dostarczy wszystkiego, co organizm potrzebuje. — Manuscript 3, 1897. CD 74.4

172. Do zrobienia bułek należy użyć miękkiej wody i mleka lub trochę śmietany. Zrobić sztywne ciasto i ugniatać je tak jak na sucharki. Są one zdrowe i smaczne. Wymagają dokładnego żucia, co jest dobrodziejstwem zarówno dla zębów jak i dla żołądka. Czynią krew dobrą i dają siły. — The Review and Herald, maj 1900. CD 74.5

Unikajcie niepotrzebnych obaw

173. Jest rzeczą niemożliwą określić wagowo ilość pokarmu, jaki powinno się spożywać. Nie należy też śledzić tego procesu, gdyż przez to umysł staje się egocentryczny. Jedzenie i picie za bardzo opanowuje wtedy myśli. Są tacy, którzy czują się kompetentni w ustalaniu ilości i jakości pokarmu najlepiej nadającego się do spożywania. CD 74.6

Niektórzy, szczególnie cierpiący na niestrawność, tak bardzo się biedzili nad swoim jadłospisem, że zaniedbali jadać dostateczną ilość pokarmu w celu zachowania organizmu w zdrowiu. Wyrządzili oni wielką szkodę domowi, w którym żyją, i obawiam się, że zrujnowali swoje doczesne życie. — Letter 142, 1900. CD 74.7

174. Niektórzy się obawiają, żeby spożywane pokarmy, chociaż proste i zdrowe, nie zaszkodziły im. Do tych mówię: Nie myślcie, że to, co jecie, może wam zaszkodzić, zupełnie o tym nie myślcie. Jedzcie zgodnie z waszym najlepszym zrozumieniem, a jeśli prosiliście Pana o błogosławieństwo dla waszego pokarmu, to wierzcie, że On wysłuchał waszą modlitwę i bądźcie spokojni. — Ministry of Healing 321 (1905). CD 74.8

175. Poważne zło stanowi jadanie w niewłaściwym czasie, jak na przykład po gwałtownym i nadmiernym ćwiczeniu, gdy się jest bardzo wyczerpanym i zgrzanym. Bezpośrednio po jedzeniu następuje silne wyczerpanie energii, a jeśli ciało lub umysł są bardzo obciążone już przed lub po jedzeniu, trawienie doznaje przeszkody. Jeśli jest się podnieconym, zaniepokojonym lub w pośpiechu, to lepiej jest zaczekać z jedzeniem, aż przyjdzie spokój i odprężenie. CD 75.1

Żołądek znajduje się w ścisłym związku z mózgiem, a gdy żołądek choruje, to siła nerwów bywa odwołana z mózgu na pomoc osłabionym narządom trawiennym. Jeśli dzieje się to zbyt często, następuje przekrwienie mózgu. Jeśli mózg stale jest obciążony i brak fizycznych ćwiczeń, to nawet proste pokarmy należy jadać z ograniczeniem. W czasie posiłku porzuć troskę i niepokój, nie śpiesz się, lecz jedz powoli i z radością, mając serce pełne wdzięczności dla Boga za wszystkie Jego błogosławieństwa. — Ministry of Healing 306 (1905). CD 75.2

Zestawienie pokarmów

176. Znajomość właściwego zestawiania pokarmów jest czymś bardzo wartościowym i należy ją przyjąć jako mądrość od Boga. — Letter 213, 1902. CD 75.3

177. Nie starajcie się o wielką rozmaitość pokarmów na obiad. Trzy lub cztery potrawy są wystarczające. Przy następnym posiłku możecie dokonać zmiany. Kucharka powinna wykorzystać swą pomysłowość, by zmieniać potrawy, jakie przygotowuje na stół. Nie należy zmuszać żołądka, by pobierał przy każdym posiłku ten sam rodzaj pokarmu. — The Review and Herald, 29 lipiec 1884. CD 75.4

178. Nie powinno być wiele potraw na jeden posiłek, ale też nie powinny wszystkie posiłki składać się z tych samych produktów. Potrawy należy przygotowywać proste, lecz smaczne, aby wzbudzały apetyt. — Testimonies for the Church II, 63 (1868). CD 75.5

179. Byłoby o wiele lepiej jeść tylko dwa lub trzy rodzaje pokarmu przy jednym posiłku, niż przeładowywać żołądek licznymi różnymi potrawami. — Letter 73a, 1896. CD 75.6

180. Wielu choruje przez dogadzanie swemu apetytowi... Do żołądka wprowadza się taką rozmaitość pokarmów, że w następstwie powstaje fermentacja. Taki stan rzeczy wywołuje ostrą chorobę, a czasem nawet śmierć. — Manuscript 86, 1897. CD 75.7

181. Różnorodność pokarmu przy jednym posiłku powoduje nieprzyjemne uczucie i uniemożliwia korzyść, jaką dałby organizmowi każdy artykuł spożyty osobno. Takie praktyki powodują stałe cierpienia, a często śmierć. — Letter 54, 1896. CD 75.8

182. Jeśli pracujesz siedząc, rób codziennie ćwiczenia gimnastyczne i przy każdym posiłku spożywaj tylko dwa lub trzy rodzaje prostego pokarmu, tyle tylko, ile jest potrzebne do zaspokojenia głodu. — Letter 73a, 1896. CD 76.1

183. Zaburzenia fermentacyjne powstają wskutek niewłaściwego zestawienia składników pokarmowych, wtedy krew jest zanieczyszczona, a umysł zmącony. Nawyk przejadania się lub spożywania zbyt różnorodnego pokarmu przy jednym posiłku powoduje często niestrawność. Przez to delikatnym narządom trawiennym zostaje wyrządzona szkoda. Próżno żołądek protestuje i apeluje do mózgu, by zastanowił się nad przyczyną i skutkiem! Spożycie nadmiernej ilości pokarmu lub niewłaściwe zestawienie go przynosi szkodliwe rezultaty. Daremne są przestrogi. Następstwem jest cierpienie. Choroba zajmuje miejsce zdrowia. — Testimonies for the Church VII, 25 (1902). CD 76.2

Wojna w żołądku

184. Inną przyczyną złego zdrowia jak i niewydajności w pracy jest niestrawność. Jest niemożliwe, by ktoś mógł wykonywać solidnie pracę, jeśli zdolności trawienne są nadużywane. Wielu jada pośpiesznie rozmaite rodzaje pokarmu, które wszczynają walkę w żołądku i przez to jest zmącona praca mózgu. — Gospel Workers 174 (1892). CD 76.3

185. Nie jest dobrze spożywać wielką różnorodność pokarmów przy jednym posiłku. Jeśli podczas jednego posiłku zgromadzi się w żołądku chleb i owoce z innymi pokarmami, które są źle dobrane, to czyż można oczekiwać czegoś innego, jak tylko zaburzeń? — Manuscript 3, 1897. CD 76.4

186. Wielu jada za szybko. Inni jadają przy jednym posiłku żywność źle zestawioną. Gdyby mężowie i niewiasty zechcieli pamiętać, jak wielce trapią oni duszę, gdy trapią żołądek, i jak bardzo Chrystus jest poniżony, gdy nadużywa się żołądka, to byliby dzielnymi i okazaliby samozaparcie, dając żołądkowi możliwość odzyskania swej właściwej żywotności. Siedząc przy stole możemy wykonywać leczniczą pracę, jedząc i pijąc ku chwale Bożej. — Manuscript 93, 1901. CD 76.5

Spokojne żołądki i spokojne usposobienia

187. Musimy troszczyć się o narządy trawienne i nie narzucać im wielkiej różnorodności pokarmu. CD 76.6

Kto opycha się wieloma rodzajami pokarmu przy jednym posiłku, wyrządza sobie szkodę. Ważniejszą rzeczą jest to, byśmy jedli to, co nam służy, niż byśmy kosztowali każdej potrawy, jaką przed nami postawią. Nie ma drzwi w naszym żołądku, przez które moglibyśmy zajrzeć i zobaczyć, co się tam dzieje, dlatego musimy używać naszego umysłu i rozumować od przyczyny do skutku. Jeżeli czujesz się wyczerpany i wszystko zdaje się iść źle, to być może dzieje się tak dlatego, że ponosisz skutki jedzenia różnych rodzajów żywności. CD 76.7

Organy trawienne odgrywają wielką rolę w naszym szczęściu życiowym. Bóg dał nam rozsądek, abyśmy poznali, co mamy używać jako pokarm. Czy my, jako pojętni mężowie i niewiasty, nie powinniśmy badać czy rzeczy, które jemy, są odpowiednie czy też powodują rozstrój? Ludzie, którzy cierpią na nadkwasotę są często kwaśnego usposobienia. Zdaje się im, że wszystko jest przeciwko nim, są skłonni do kapryszenia i irytacji. Jeśli chcemy mieć pokój między sobą, musimy więcej, niż dotychczas, starać się o spokojny żołądek. — Manuscript 41, 1908. CD 77.1

Owoce i jarzyny

188. Nie powinno być wielkiej rozmaitości składników odżywczych przy jednym posiłku, gdyż to zachęca do przejadania się i powoduje niestrawność. CD 77.2

Nie jest dobrze jeść owoce i jarzyny w trakcie tego samego posiłku. Jeśli trawienie jest słabe, używanie obydwu powoduje często cierpienie i niezdolność do kontynuowania pracy umysłowej. Lepiej jest spożywać owoce w czasie jednego posiłku, a jarzyny podczas drugiego. CD 77.3

Posiłki powinny być urozmaicone. Te same potrawy przygotowane w ten sam sposób nie powinny pojawiać się na stole raz po raz, dzień po dniu. Posiłki spożywa się z większą przyjemnością i organizm jest lepiej odżywiony, jeśli pokarm jest zmieniany. — Ministry of Healing 299.300 (1905). CD 77.4

Desery i jarzyny

189. Budynie, kremy, słodkie placki i jarzyny podawane równocześnie, w czasie tego samego posiłku, powodują zaburzenia w żołądku. — Letter 142, 1900. CD 77.5

190. Powinniście mieć w domu najlepszą pomoc do przygotowania waszego pokarmu. Zdarzyło się, że kaznodzieja... zachorował, a pewien doświadczony lekarz powiedział do niego: “Zwróciłem uwagę na waszą dietę. Jadacie zbyt zróżnicowany pokarm. Owoce i jarzyny spożywane w czasie jednego posiłku powodują zakwaszanie żołądka, następuje zanieczyszczenie krwi i umysł nie jest jasny, ponieważ trawienie nie jest doskonałe.” Powinniście rozumieć, że każdy organ ciała należy traktować z poszanowaniem. W sprawach diety musicie umieć myśleć o przyczynach i skutkach. — Letter 312, 1908. CD 77.6

Cukier i mleko

191. Zazwyczaj używa się w pożywieniu za dużo cukru. Słodkie torty, budynie, ciastka, galaretki, dżemy są przyczyną niestrawności. Szczególnie szkodliwe są kremy i budynie, w których głównymi składnikami są: mleko, jaja i cukier. Powinno się unikać dowolnego używania mleka z cukrem. — Ministry of Healing 302 (1905). CD 78.1

192. Niektórzy używają dużej ilości cukru do kaszy na mleku myśląc, że postępują według zasad zdrowia. Cukier w połączeniu z mlekiem łatwo powoduje fermentację w żołądku i dlatego jest szkodliwy. — Christian Temperance and Bible Hygiene 57; Counsels on Helth 154 (1890). CD 78.2

Bogate i skomplikowane mieszanki

193. Im mniej słodyczy i deserów stawiać będziemy na naszych stołach, tym lepiej będzie dla wszystkich, którzy jedzą. Wszelkie mieszanki i skomplikowane pokarmy są szkodliwe dla zdrowia. Nieme zwierzęta nigdy nie jadają takiej mieszaniny, jaką często ludzie wkładają do swych żołądków... Obfitość pokarmu i jego złożoność rujnują zdrowie. — Letter 72, 1896. CD 78.3