Sigand Geno

Sura Mar 11— Dokchien

Kane Yesu oyango ne Jopuonjrene kaka Jerusalem ne dhi chalo kod gik mane dhi timore chieng’ birone mar ariyo, to bende ne onyisogi kaka ogandane nochal ka ochakore chieng’ mane odhi wuok e diergi nyaka chop chieng’ ma obiro duogoe gi duong’ kod teko mar resogi. Chakre e Got Zeituni, Jawar ne oneno yembe mane dhi goyo Kanisa mane Joote ne dhi chako, kendo, kane orango matut nyime kanyo, wang'e ne oneno kethruok maduong’ mane dhi goyo Jolupne e kinde mag mudho kod sand mane dhi choponegi. Eyoo machiek, kaka gimane owinjore gibed kod ng'eyo, ne okoro negi kaka jotelo mag pinyni ne dhi sando Kanisa mar Nyasaye. Jopuonjre mag Yesu nyaka ne wuothi mana e yorno mane opong’ kod duokruok piny, akweda, kod sandruok, machalo mana kaka Ruodhgi ne owuothoe. Sigu mager mane omuoch kuom Jawar mar piny ngima nyaka gin bende kaachiel kod jogo duto mane dhi yie kuom Nyinge bende. SG 109.1

Sigana mar Kanisa mokuongo ne ochiwo neno maradier mane ochopo adimba weche mane Yesu owachogi. Teko mag pinyni kod mag piny ma mwalo ne onyisore ayanga ka kwedo Kristo mane nenore e kit jogo mane luwo bang'e. Timbe mag jochilo kod oma lamo nyiseche manono ne ong'eyo maber ne ka Injili mar Yesu nyaka ne lochi, to kuonde lamo kod Altar maggi ne idhi kethi ma lal nono chuth.Emomiyo Jachien ne ochano ogandane ne lweny maduong'ni kod tekone dutomondo okett kit lamo mar Jo-Kristo. Mach mager mar sand ne omoki. Kendo Jo-Kristo mathoth ne osandi ka iyakogi, kendo imayogi mwandugi kendo iriembogi mondo giwe kata mana miechgi. Gin duto “ne gitimo kindaka gidhil e lweny mager kendo matek.” “Jomoko nonyier kiyanyo, nochwadgi malit, notwegi gi rateke, kendo noketgi e ut twech”-(Jo-Hibrania 10:32; 11:36). Oganda mathoth ne osiro yie margi kod rembgi giwegi. Jogo mane idewo kod mane otwe, mago mane jomwandu kod jochan, mane osomo kod mane ok ong'eyo, gin duto ne oneggi machalre maonge ng'wono. SG 109.2

Chenro mag Satan mondo ne otiek Kanisa mar Kristo kod lweny mager ne ok ochopore makare to ne odhi nono. Lweny maduong’ mane Jolup Yesu Kristo ochiwone ngimagi ne ok orumo e thuolo mane joma jo-adieragi ne onindoe ka oneggi. To locho mane ginenorego ni ology, ema ne miyo gibedo joloch. Jotich Nyasaye ne onegi, to kata kamano tich ne omedo mana dhi nyime matek. Injili ne omedo dhi nyime, kendo oganda mane lokore bende ne omedore ahinya. Injili ne olandore ma ochopo kuonde mane iparo ni ok onyal chopoe, nyaka ir jolweny mag JoRumi. Achiel kuom Jo-Kristo moro, kane wuoyo kod jotelo mane jochilo mane sando Jo-Kristo ahinya, nowacho ni: “Unyalo negowa, kendo sandowa, kendo ng'adonwa bura marach...to gik ma utimonwagi nyiso ayanga ni waler e bura... kendo kata manaka ukumowa ka un gi mirima mager... to mano bende onego okonyu.” Wach machalo kamano ne obedo kaka luong maduong’ mane okelo ji mathoth mamoko mondo oyie kuom YesuKristo. “Mana kaka wamedo sandore e luetu malit, e kaka kwan marwa medore; nikech remb Jo-Kristo en kaka kodhi.” SG 110.1

Oganda mathoth ne otwe kendo onegi, to kata kamano ji mamoko ne ochako owuok mondo okaw kuondegi. Kendo jogo duto mane onegi nikech Wach Nyasaye, Kristo owuon ne osekawogi kaka joge, kendo ne okwanogi kaka jolocho. Ne gisekedo lweny maber, kendo koro ne owinjore giyud osimbo mar duong’ ka Kristo ne biro duogo. Sand mane giyudo ne omedo kelo Jo-Krsto machiegni kod jowetegi kendo machiegni kod Jawargi. Ngima maber mane gidago kaka ranyisi kod tho mane githogo nikech neno margi ne obedo kaka neno mosiko mar Adiera; kendo, kama ne ok nyal par ni ng'ato nyalo lokore, koro kata jogo mane luwo bang’ Satan ne oyie weyo tichgi mondo gin bende giriwre e bwo bandera mar Yesu. SG 110.2

Riwruok Kod Kit Lamo Mar Jochilo —Satan koro ne oketo chenro mage mar lweny kuom kaka ne onyalo kedo maber kod loch mar Nyasaye, kuom pidho dwaro kod chenro mage e Kanisa mar Jo-Kristo. Ka Jolup Yesu ne nyalo podho ka owuondgi mondo gitim marach ne Nyasaye, eka teko margi kod kindagi, kod chung'gi motegno ne dhi podho, kendo mano ne dhi miyo Satan yud thuolo kuomgi mayot. SG 111.1

Jasikwa maduong’ koro ne temo tiyo kod wuond mondo oyud gima ne ok oyudo nikech ne odware gi teko. Sand ne orumo, kendo kar sand, to ne oketo yoo machielo mar yondho ji kod mwandu ma ok osiko mag pinyni kod duong'ne. Jogo mane lamo nyiseche manono ne ochiki mondo orwak yie mar Jo-Kristo, to kata kamano nyaka bende ne gitamre rwako adiera moko ma owinjore. Ne giwacho ni giyie mar rwako Yesu kaka Wuod Nyasaye kendo giyie kuom thone kod chierne, to kata kamano ne ok giyie mar weyo richo kata mar loko chunygi chuth. Ji mamoko kuom-gi ne osetimo yiero mar timo gik moko, kendo koro ne gidwaro mondo Jo-Kristo bende kanyalore to otim kaka ne gitimo mondo giriwre e wach yiegi kuom Kristo. SG 111.2

Kanisa koro ne nitie e okang’ marach ahinya. Twech, sand, mach, kod ligangla ne gin kaka gweth mane inyalo por kod okang’ machalo kamano. Jo-Kristo moko ne ochung’ motegno, ka giyango maler ni ne ok ginyal timo tim moro mopogore kod gi madwarore. Ji mamoko to ne ogolo paro ni kane ginyalo rwako paro mamokogo ka gimedoe rieko moko kuom yie margi kendo giriwore kod oganda mane ok oyie bedo Jo-Kristo chutho, to mano ne dhi konyogi mondo koro gilokre chuth. Mano ne en kinde mar tem maduong’ ne jogo mane Jolup Yesu maradier. Kane gipondo e raum mar miriambo ni gin Jo-Kristo, to kata kamano Satan owuon koro ne yudo yoo makende mar donjo e Kanisa, mondo oketh yie margi kendo olok parogi kuom Wach mar Adier. SG 111.3

E giko mar gima ne timoreni oganda mathoth mag Jo-Kristo ngimagi mar chuny ne odok piny kendo ne nitie tudruok mar Jo-Kristo kod Jochilo. Kata obedo ni jogo mane lamo nyiseche manono ne wacho ni ne gilokore, kendo ne giriwore gi Kanisa, to pod ne gimako matek lamo sanamu, ka giloko mana kit gik mane gilamo mayoreyore kendo koro giketo kido mag Yesu, kata mar Mariam, kod ji maler mamoko. Thowi marach mar lamo kidoni, mane odonjo e Kanisa, ne omedo kelo kethruok maduong'.Puonj ma ok owinjore, gi timbe mag anyuola, kodnyasi mane itimo mag lamo sanamu ne okel mosmos ma odonjo e yie mar Kanisa kod kit lamo mantie. Kaka ne jogo maluwo bang’ Yesu oyie riwore gi jochilo mane lamo sanamu, e kaka yie maradier mar Jo-Kristo nokethore kendo Kanisa ne owito berne kod tekone. To ne nitie ji mamoko, kata kamano mane ok olal kuom puonj machalo kamagi. Gin ne pod gidong’ ka gichung’ motegno e yiegi kuom Wuon Adiera kendo ne gilamo Nyasaye kende. SG 112.1

Wasebedo mana kod oganda tieng’ ariyo kende kuom jogo maluongore ni oyie kendo ni giluwo Yesu. Ka oganda mokuongo puonjore kuom ngima mar Jawarkendo gitemo matek mondo gilos ngimagi mondo obed machalo kode; oganda machielo to geng'o adiera, moyangore makwero richogi. Kata mana e kinde maber ahinya, Kanisa ok osebedo ka oting'o mana oganda ma jo-adier, kata maler, kendo ma joratiro kende. Jawarwa ne opuonjoni jogo ma timo richo ka ong'eyo ok onego orwaki e Kanisa. To katakamano en owuon ne otudore kod ji mane nikod kido marach, kendo ne omiyogi thuolo mar winjo ber mar puonjnekod ranyisi mare, mondo ne omigi thuolo mar neno ngimane kendo giyud thuolo mar loko kit ngimagi mar richo. SG 112.2

To nikech onge tudruok mantie e kind Ruoth mar ler kod mano mar mudho, e kaka bende ok onego obedie tudruok moro amora e kind jogo maluwo ler kod mago maluwo mudho. E kinde mane Jo-Kristo owinjore mondo oriwre kod jogo mane ok olokore chuth ka oweyo bedo jochilo, to mano e thuolo mane gichakoe podho ka giweyo yoo mar adiera kendo ne gimedo dhi mabor ahinya kuom adiera. Satan ne obedo mamor nikech ne oselocho kuom wuondo oganda mathoth mane luwo bang’ Yesu. Eka bang'e ne obiro kod tekone maduong’ kuomgi kendo moloyo, ka ochiko joge mondo koro osand jogo mane osiko ka gin jo-adieri ne Nyasaye. Ne onge ng'ato moro amora mane nyalo winjo maber kaka onyalo kwedo yie mar adier mar Jo-Kristo maloyo jogo mane osebedo ka siro adierano matek. Jo-Kristo adimba, mane oriwore kod jowadgi mane jochilo to ok olokore chuth, ne ochomo lweny maduong’ kuom adiera mowinjore ahinya mag Kristo. SG 113.1

Jogo mane dwaro bedo jo-adier ne ofwenyo ni kare ne en gi madwaro nano ahinya kendo chung’ motegn kuom wuond kod tim makuero mane opandoree kit tim mar lep dolo kendo koro ne orwakgi e Kanisa. Biblos koro ne ok giyie rwako kaka gima oting'o chanruok mar yie margi. Puonj mar bedo thuolo mar Jo-Kristo ne okwedi kaka miriambo, kendo jogo mane oyie puonjno ne okwedi ka inyisogi achaya. SG 113.2

Pogruok Ma Owinjore —Bang’ lweny mager mane okawo kinde malach, oganda ma jo-adiera manok ne oyiero mondo ne gipogre kod Kanisa mane ong'anjo kane otwere ni ok onyal bedo thuolo ka oweyo miriambo mage kod lamone sanamu. Ne gineno ni pogruok machalo kamano ne owinjore kane gidwaro mondo ne gidhi nyime mondo girit Wach Nyasaye. Ne ok gidewo mar kwedo miriambo kata bed mana ni timo kamano ne dhi hinyo chunygi giwegi, kendo ne giyie mondo gibedo ranyisi mane biro konyo nyithindgi kod nyithind nyithindgi. Mondo ne gibed gi kue kod riwruok, ne giyie mar winjore kanyakla mar bedo jo-adier ne Nyasaye, to kata kamano bang’ mano ne gifwenyoni kata mana kuwe bende nengone ne tek ka oyiengore kuom chiwruok. Ka bedo e achiel nyalo mana biro kama oganda okwedoe adiera kod tim makare mar Kristo, to kare pogruok en gima owinjore, kata bed mana ne koro en lweny. Piny kod Kanisa nyalo bedo maber mana ka chike mane ojiwo jomane oyie motegno ka inyalo chier kendo e chunje mag jogo ma oyie kuom Nyasaye. SG 114.1

Jaote Pauolo wacho ni “Jogo duto madwaro doko joma odembore e Kristo Yesu nosandi”(2 Timotheo 3:12). To kare en ang'o, ma omiyo, e kang’ moro maduong', sand nenore ka gima ok timre? Gimoro achiel mokuongo en ni Kanisa oriwore ma ochalo gi okang’ ma piny nitie, emomiyo ok osechiewo tulo moro amora mar sand. Kit lemo mar kindewaniok en mano maler kendo malong'o kata mana kuom kitwa machalo kod mano mane onyisore kuom Yie mar Jo-Kristo e ndalo ma ne Kristo ne pod nitie e piny kod kinde mag Joote. En mana nikech wan kod chuny moriwore gi piny e richo, kendo nikech adiera madongo mag Wach Nyasaye koro okaw mayot, nikech nitie kit ngima mayomyom mar chuny e Kanisa, emomiyo ngima mar Jo-Kristo koro okaw mana machalre e piny. Wayie mondo chiewo mar chuny kuom yie obedie kanyakla kod teko mar Kanisa mokuongocha, eka chuny mar sand nochier kendo mach makelo sand bende nomokre kendo. SG 114.2

Hono Mar Kethruok

E barua mar ariyo mane ondiki ne Jo-Thessalonika, Jaote Paulo ne okoro podho kod ng'anjo maduong’ mane biro nyuolo chakruok mar loch mar Papa. Ne owacho ni odiechieng'mar biro mar Yesu “Ok nobi kapok ng'anjo mogik obetie, kendo dhano ma chayo chik ofwenyore. En e dhano moket ne keth, jal makedo kendo sungore, kokwero gimoro amora miluongo ni nyasaye, kata milamo. Otimo kamano nyaka en owuon obed e Hekalu mar Nyasaye, kohulo ni en owuon en Nyasaye.” Kendo moloyo mano, Jaote medo dhi nyime ka osiemo jowetene mamoko moyie ni, “kata koroni teko maling'ling’ ma chayo chik tiyo, to otiyo mana ling'ling'nyaka chop gol oko jal ma koroni sinde”-(2 Jo-Thessalonika 2:3, 4, 7).Kata mana e kinde mosekalo chien kanyo, ne oseneno, ka e yoo maling'ling', miriambo ne donjo e Kanisa, mondo oik yoo ne dongruok mar loch mar Papa. SG 115.1

Mos mos, ka e kinde mokuongo to ne en gi matimore mopondo ling'ling’ to ne omedo wuok moyangore ahinya kuom tekone, ma oyuayo pach ji mathoth, ka gi mopondo makelo kethruokni dhi nyime kod tijene mag wuond kaachiel kod mag ayany bende. E yo mane ok nyalo yangore malong'o ka okalo kuom kit timbe mag jochilo, nyasi kod timbegi ne oyudo thuolo ma odonjo e Kanisa mar Jo-Kristo. Chuny mar yie rwako puonj mayore ne ochung’ matin mana e kinde mane Kanisa oyudoe sand malit e luet jochilo. To kane sand orumo, ngima mar JoKristo ne odonjgo e kuonde dak mag jotelo kod ruodhi, ma Kanisa ne oketo tenge kit bolruok mar Kristo kod mar Joote, nikech ting'ruok kod sunga mar jodolo mag jochilo kod jotelo, kendo kargi kanyakla gi gik mane Nyasaye dwaro ne oloko ma keto puonj kod timbe mag dhano. Lokruok ma awiye mar Konstantino e higini mokuongo mar higa mar Ang'wen (4th Century), ne okelo mor maduong', kendo piny duto, ka ne orwakore gi lewni mag tim makare, ne odonjo e Kanisa. Ka ochakore kanyo ema timbe mag mibadhi ne odonjogo e Kanisa ma ochako dongo. Tim lemo mar jochilo, kata obedo ne ne onenore ka gima osetieki, to kata kamano ne olocho ling'ling'. Paro mane en-go ema ne chiko Kanisa. Puonj mage, sepege, kod puonj mage ne oriw kanyakla e yie kod lemo mar jogo mane wacho ne gin Jolup Yesu Kristo. SG 115.2

Nywandruok machalo kama mane obedo e kind Jochilo kod Jo-Kristo ema ne okelo dongruok mar dhano mochayo chik mane okor wachne e Ndiko ka okwedo kendo oting'ore kende owuon maloyo Nyasaye. Chenro mochanore malich mar kit lamo mar miriambo ne en paromane okel kod teko mar Satanen kit ranyisi mar gimoro ma otemo gi tekrene mondo obi oketre kende owuon e komruoth mondo otel ne piny kaluwore kod dwarone owuon. SG 116.1

En achiel kuom puonj madongo ma ipuonjo e Kanisa mar Jo-Rumi ni Papa obedo kaka Jatelo mineno mar Kanisa maler mar Jo-Kristo, ka omiye teko maduong’ ewi Joyalo kod Jodolo duto manitie e tung’ piny duto. To moloyo mano, en ni Papa oseketo kuome owuon nying mar Jachwech milamo. SG 116.2

Satan ne ong'eyo ni NdikoMaler ne biro miyo ji fwenyo miriambo mage kendo chung’ motegno kuom tekone. Ne en mana ka okalo kuom Wach ema ne omiyo kata mana Jawar mar piny ngima ne oloyo Satan kod gilwenje mage kane omonje. Kinde duto mane omonje,to Kristo ne tiyo kod okumba mar Wach Nyasaye madieri,ka owacho ni, “Ondiki!” Ne otiyo gi rieko kod teko mar Wach Nyasaye mondo ne ogeng'go paro kod riekok dutomaneSatan tiyogo. Mondo Satan ne obed gi loch SG 116.3

kuom ji kendo mondo ne orit teko mar Papa, to ne chune ni nyaka ne oketgi gibed jomaongekod ng'eyo mag Ndiko Maler. Biblos kende ema ting'o Nyasaye ka kete malo, to bende en ema oketo chwo kod mon e kar kwonde ma giwinjorego adier.Koro kaluwore kod wachni, to koro donge adiera ma Biblos oting'o ema nyaka wasir motegno kendo wating’ malo. Paro mar kwedo adiera moko mag Biblos ne orwaki kod Kanisa mar Rumi, kendo kuom higni mathoth ne otamore mondo kik Biblos oke ka imiyo oganda. Oganda bende ne okwer mondo kik osome, kata obed kode e miechgi, kendo jodolo mane ok ochung’ motegno kanyakla kod jotend lemo ne loko tiend puonj mage mana mondo ojiw gik ma giwacho gin giwegi. E yoo machalo kamano ne omiyo Papa obedo jal ma ong'ere e piny duto kaka jachung’ mar Nyasaye e piny, ka en kod teko mamalo ewi Kanisa kod loch mar piny bende. SG 117.1

Kinde Kod Chike Oloki —Ka gima miyoiyango adiera ne osegol, to Satan koro ne otiyo matek mar chopo dwarone. Duond kor ne osewacho ni teko mar Papa ne biro chano “mondo olok tim piny kod chik”(Daniel 7:25). Tim machalo kamano ne ok obedo matekne timo. Ne ochako chiwo ne jogo mane owuok e kit lamo mar jochilo yoo machielo mar lamo nyiseche manono mana ni mondo ne ojiw yiegi mar bedo kata mana Jo-Kristo mayomyom, ka ijiwo lamo sanamu kod gik mochue, kaachiel kod puonj mag dhano bende mosmos ne ochako donjo e kit lemo mar Jo-Kristo. Chik mar Bura maduong’ ne ong'ado mondo kit lemo machalo kamano obedi. Kendo mondo ne gichop tim ma kweroni chuth, Rumi ne okawo okang’ mar kethoChik Nyasaye mar ariyo makwero lamo nyiseche manono, kendo ne opogo chik mar apar, mondo ne pod gibed mana kaka ne gin apar e kar kwan-gi. SG 117.2

Chuny mar riwruok kod tim chilo pod ne oyawo yoo mondo oganda omed kwedo loch mar polo. Satan ne oketho chik mar ang'wen bende, ka ochano mondo oket tenge Sabato mosebedo nyaka nene, ma en odiechieng’ mane Nyasaye ogwedho kendo owalo, ka oting'o malo odiechieng’ mar nyasi mane jochilo rito kaka “odiechieng’ mane imiyoe Chieng’ duong’” mondo okaw kar Sabato. Lokruok machalo kama ne ok ochak timo ayanga kane ochakore mokuongo. E higini mokuongo Jo-Kristo duto ne rito Sabato madieri. To ne gibedo gi nyiego kuom duong’ mane imiyo Nyasaye, kendo, nikech ne giyie ni chikene ok nyal lokore, omiyo ne giritogi ka gimiyogi luor ahinya mowinjore. To Satan ne otiyo matek ahinya ka okalo kuom jomane ochung'negi mondo ochop dwarone. Mondo ne oluong oganda duto mar rito chieng’ mokuongo mar Juma, ma en Jumapil, ne okete mondo obed kaka chieng’ ma ihingoe chieng’ chier mar Yesu. Kit nyasi mag lemo ne itimo chieng'ni, kane ji okawe kaka odiechieng’ mar paro gik ma osetimore, kendo Sabato to ne pod oganda rito mana kaka chieng’ maler. SG 117.3

Kane pod en Jachilo, Konstantino ne osegolo chik matek mondo ji duto orit chieng’ mokuongo kaka chieng’ yueyo e piny Rumi duto. Kendo kata mana bang’ kane oselokore to pod ne osiko ka en jal marito odiechieng’ mokuongono kaka chieng’ yueyo, kendo ne ochuno kit lemo mare mar chiloni kuom yie mane koro oyudo manyien. To luor mane ichiwo ne odiechieng'ni ne ok owinjore ogeng’ Jo-Kristo kuom rito Sabato kaka chieng’ maler mar Ruoth Nyasaye. Nyaka koroni okang’ machielo ne onego okaw: Odiechieng’ machielo mar lemo ne koro idwaro mondo oting’ malo mondo ochal kata obed maloyo Sabato madieri.Bang’ higni manok kane Konstantino osegolo chikno, eka Jatelo mar lemo mar Rumi bende ne osiro lwedo odiechieng’ mokuongo ka omiye nying mar Chieng’ Ruoth. Kaluwore kod gima kamano, oganda ne ochako rito odiechieng'ni kaka chieng’ maler. To kata kamano Sabato madieri bende ne pod irito kendo imiyo duong'. SG 118.1

Jasigu maduong’ tichne ne pok orumo. Ne pod obedo ka onano ni nyaka ne ochok Jo-Kristo duto manie piny e bwo bandera mare kendo mondo onyis tekone ka okalo kuom jachung’ mare, mane en Jatend lemo ma jasunga ma wacho kende owuon ni en jachung’ mar Kristo e pinyka. Emomiyo ka okalo kuom jochilo mane ok olokore chuth, gi jotend lemo madongo, kod Jo-Kanisa mohero piny, ne ochopo dwarone. Kuom kinde mathoth buche madongo thoro bedo, kendo ji madongo ma otelo e Kanisa bedoe moa e tung’ piny duto. To kata kamano, e buchegi duto chieng’ Sabato mane Nyasaye oketo ikwedo ka iduoko piny, to chieng’ mokuongo mar juma to iting’ malo kendo imiyo duong'. Mani e kaka chieng’ nyasi mane jochilo omiyo duong’ ne ochopo mondo omi duong’ kaka chieng’ maler, to Sabato ma Biblos puonjo ikwano mana kaka chieng’ lemo mar Jo-Yahudi, kendo jogo ma rite ineno mana kaka joma olal. SG 119.1

Jal maduong’ maketore ne ochopo dwarone mar ting'ruok malo owuon ka “okwero gimoro amora miluongo ni nyasaye, kata milamo”-(2 Jo-Thessalonika 2:4). Ne otemo mondo olok mana achiel kuom Chike Maler mane chiko mondo dhano obed jaadieri ne Nyasaye mangima. E chik mar ang'wen Nyasaye fwenyore ayanga kaka Jachwech mane ochweyo polo gi piny, kendo mano emomiyo opogore gi nyiseche manono mag miriambo. Sabato, ma en odiechieng’ mar abiriyo ne owal mondo obed maler. Ne obedo kaka rapar ne tich mar chwech ne oganda joka dhano. Ne okete mondo Nyasaye mangima osiki ka nitie e parowa mar dhano kaka Jalno ma wuon gik moko duto, kendo mowinjore ochiwne luor kendo olam. Satan ne otemo mondo olok paro mar oganda mondo owe chiwo luor ne Nyasaye kendo otamre rito chikene. Mano emomiyo otemo tiyo gi tekone duto mondo oketh chik achielni ma siemonwa Nyasaye kaka Jachwech. SG 119.2

Oganda mane paro ni opogore gi Kanisa mar Rumi (Protestants), koro bende ne jiwo ni chieng’ chier mar Yesu Kristo mondo ema oketi obed kaka sabato. To onge kama inyalo yudie wachni ka owuok e Biblos. Ne onge luor kata duong’ mane ochiw ne odiechiengni kod Kristo kata Joote mage. Rito chieng’ mokuongo mar juma(Jumapil) kaka chieng’ yueyo mar Jo-Kristo nyanonro mare ne ochakore kuom “Jal mane ochayo chik” mane ochako tichne kata mana e ndalo mag Jaote Paulo. Ne en kanye kata karang'o mane Ruoth ochakoe nyathi ma iluongo ni loch Papa? En wach mane kaka dwoko ma ng'ato nyalo chiwo kuom lokruok moro ma Ndiko Maler mar Nyasaye oling'ie thi ma ok owuoye? SG 120.1

E kinde mag higa mar auchiel (6th Century), loch mar Papa koro ne osegurore mongirore motegno. Kom mar lochne man-gi teko ne oketi e Boma Maduong', kendo Jadolo mane nitie e piny Rumi ema ne oyier mondo obed kaka Jatelo mar Kanisa duto. Kit lemo mar jochilo bende ne odonjo e bwo loch mar Papa. Thuol malichno ne osemiyo ondiek “tekone, gi kom duong'ne, kod nyalone maduong'”-(Fweny 13:2). Kendo kochakore kanyo to ema kor mar ndalo 1260 mag loch Papa mar thiro oganda Nyasaye ne ochakore kaka weche mokor mag Daniel kod mag Johana ne wacho-(Daniel 7:25; Fweny 13:5-7). JoKristo koro ne ochuno ni nyaka tim yiero kaluwore kod kuma gichung'ie mar chungo e ratiro margi kata mar yie kod lamo loch Papa, mar yie wito ngimagi e kartwech, kata yie mondo oneggi e yor goch, kata gi mach, kata gi le ka ing'adogo wiyegi. Kendo e kindeni ema bende weche Yesu ne ochopoe kare kaka nowacho ni, “Kata jonywolu, gi omineu, gi oweteu, gi osiepeu, nondhogu; kendo ji duto nosin kodu nikech nyinga”-(Luka 21:16, 17). Sand malit ne ochakore kuom Jo-Nyasaye ka oganda ne nikod mirima mager mane pok obedoe, kendo piny bende ne obedo kaka kar lweny. Kuom kinde mar higini mang'eny Kanisa mar Nyasaye ne obedo mana ka opondo ma ok onenre. Mano emomiyo Janabi ne owacho ni, “Dhakono to noringo e thim, kumane Nyasaye ikone kar bet, mondo omiyee chiemo kuno kuom ndalo gana achiel gi piero apar ariyo gi piero auchiel”-(Fweny 13:6). SG 120.2

Kinde Mag Mudho —Wuok mondo Kanisa mar Rumi obed gi teko ema ne obedo chakruok mar Ndalo Mag Mudho. Mana kaka tekone ne medore, e kaka mudho mandiwa bende ne medore. Yie maradier ne owil ka igolo kuom Yesu Kristo, mane en mise maradier, kendo itero kuom Papa mane odak Rumi.Kar mondo oganda ne oyie kuom Wuod Nyasaye, to koro ji ne ng'iyo mana Papa kaachiel gi jodolo, kod jotend lemo mane opogonegi teko kod lochne. Ne opuonjgi ni Papa ema ne en jagach margi, kendo ni onge ng'ato mane nyalo chopo ir Nyasaye ka ok okalo kuome,to kendo moloyo mano, ne en ni en owuon ema ochung’ kar Nyasaye ne gin, kuom mano onego en ema nyaka luore chuth. Timo ataro mar dwaro mage ne nyalo miyo ng'ato yud kum malit e ringruok kod chunje mag joketho. SG 121.1

Emomiyo chunje oganda ne olokore mowuok kuom Nyasaye kaduogo kuom dhano matimo richo, kendo mapodho, kendo mager — to moloyo mano, ne koro ichiwo luor ne ruodh piny mudho owuon, mane onyiso tekone kuom jogo. Richo ne opandi kuom gima ne nenore ni ler. Ka Ndiko Maler onyon piny, kendo dhano ema koro okawore ma oketore malo maloyo Wach Nyasaye, to nyaka wagen mar neno mibadhi, gi miriambo, kod richo maduong'. Ka chike mag dhano kod puonj mag anyuola ema oganda oketo e pachgi, to gima kamano biro mana nyago mibadhi ma bende miyo oganda keto tenge chike mag Nyasaye. SG 121.2

Ndalo Mag Chandruok —Ndalo machalo kamago ne gin kinde mag chandruok ne Kanisa mar Kristo. Jogo mane ochung’ tir gi adiera ne nok ohinya. Kata obedo ni adiera ne ok obedo maonge gi jogo matere kendo timo neno kuome, to kinde moro, ne onenore ka gima miriambo kod wuond ne nenore ka gima nikod loch, kendo ni kit lemo maradier ne dhi rumo e piny, to kata kamano, Adiera nyaka ne lochi. Piny duto ne osegolo wang'gi kuom Ote mar Injili, kendo kit timbe mag lemo ne omedore ahinya, ma nomiyo ji obedo kod ting’ mapek mag gik mane dwarore mondo gitim ka gilemo. SG 121.3

Ne ok opuonjgi mana ni mondo girang Papa kaka jagach margi kende, to bende ne gipuonjore mondo giyie kuom timbegi kod tijegi giwegi ni ema ne nyalo resogi kuom richogi. Wuodhe mane idhiye maboyo gi nying mar wuodhe mag lemo, timbe mag chulo nengo kuom gik mabeyo motim, kit puonj machon ma jotend lemo osebedo ka nyiso oganda, gero kanisni kata kuonde lamo, kod chulo dir nengo mar pesa maduong’ ne Kanisa — magi duto kod gik mamoko mathoth machalo kamano ne ochiki mondo otim mondo kanyalore to onenre ka gima kweyo mirimb Nyasaye, kata ni ne ginyalo yudogo ng'wono e nyim Nyasaye, manaka gima Nyasaye bende ne chalo dhano, ma iye wang’ ka ok ochiwne mich kata otimne timbe mag chiwo ma jodolo dwaro mondo ochiw bang’ ka ng'ato otimo richo! SG 122.1

Higni mathoth bang’ kindeno medruok mar miriambo ne onenore kuom puonj mane Rumi koro omedo keto. Kata kapok ne Papa obedo gi loch, to puonj mag jomariek mane jochilo ne osekawo paro mar oganda kendo ne osedonjo e Kanisa. Ji mathoth mane oselokore ne pod oyiengore kuom puonj mag jochilogi, ok manaka gimedo puonjore kuomgi gin giwegi, to ne ginyiso ji mamoko ka gisemogi kuom puonj go kaka itimo e kind jochilo. Gi machalo kamano ne omedo kelo miriambo maricho kuom yie mar Jo-Kristo. Puonj mane wuok ahinya e kind puonjgi ne gin kaka yie ni chuny dhano ok tho mosiko kendo bedonemangimakata ka osetho. Puonj machalo kamano ema ne oketie mise kendo chakruok mane Rumi oketo mar lemo ne jomaler kod lemo ka ikalo kuom Mariam. Ka ochakore ka ema puonj duto maricho ne owuokie mar sandruok mosiko mar jogo mane otho ka ok olokore, mane en puonj mar yie manePapa obedogo mokuongo. SG 122.2

Gik machalo kamagi ne oloso yoo machielo mar kit puonj mar jochilo mane Rumi ochako ni Pugratori, ma bende ne oketi mondo okel luoro kod buok maduong’ ne oganda. Puonj mar miriambo machalo kama ne osiro ni nitie kamoro ma isandoe ji ma jogo ma ok oyudo thuolo mar dhi e ngima chunjegi isandoe kendo ikumo nikech richogi, kendo, bang’ ka osepuodhgi kuom richogi, to koro irwakogi e polo. SG 123.1

To bende pod ne nitie puonj machielo mar miriambo mane omiyo Rumi ohala maduong’ bang’ ka oseketo luoro kod kibaji maduong’ ne jogo mane luwo kit lemo mare. Ne en puonj mar chulo gimoro mondo eka tim moro otimre. Ne en puonj mar weyo neji richogi — richo mokalo, richo masani, kod richo mag ndalo mabiro — kendo wuok e twech mar kum duto kod rem kaachiel kod tony kuom bura moro amora ma ong'adi ne ji duto ma ka okalo kuom jatelo mar lemo kaluwore kod teko mane omiye e piny, mar kumo jowasike duto, kata jogo ma ok odewo kendo ochayo bedone jatend migap lamo. Oganda bende ne opuonji ni kuom chudo margi ne Kanisa ema ne nyalo miyo gitony gin giwegi kuom richo maggi, kendo kokalo kuom yorno emaneginyaloe resogo chunje mag osiepegi mane osetho mondo owuogi e mach mane wang'ogi. Kaluwore kod tim machalo kamano, neomiyo Rumi omedo bedo gi mwandu ka orito dhi nyime mare maber, e ngima mamalo, kaachiel kod timbe mag jogo mane wuondore ni gin jochung’ mar Jalcha mane onge kata gi kama ne onyalo ketoe wiye. SG 123.2

Puonj maler mawuok kuom Ndiko Maler kuom wach mar Sawo mar Ruoth ne osekaw kare gi timo sawo mar jochilo miluongo ni Mass. Jodolo ne wuondore ni oloko e yoo mayot mkate kod divai kaka ringruok kod remo maradier mar Kristo. Kane gin kod wuondruok maduong', ne giwacho ayanga ni gin kod teko mar, “chweyo Jachwech.”Ka ne ochopo e okang’ ma Jo-Kristo nitie e pien kendo winjo rem mar tho, gin duto ne idwaro mondo gitim singruok mar yie margi ka giwacho wach malich, kendo makuyo polo machalo kamano. Kendo jogo mane otamore timo kamano to ne iwang'o kod mach. SG 123.3

Odiechieng’ tir mar loch Papa ema ne obedoe otieno mandiwa mar piny e yor kaka kit ngima nobet. Ndiko Maler mar Nyasaye ne chalo ka gima onge ng'ama ong'eyo, ok mana ne oganda kende to kata mana ne jodolo bende. Mana kaka Jo-Farisai machon, jotend Kanisa ne oluoro adiera mane nyalo yango richogi. Bang’ kane giseloko kendo ketho Chik Nyasaye, mane nyiso okang’ mar dago ngima maler, ne koro gitimo gik moko kuom tekogi giwegi ka gionge kod tong’ kama ne ginyalo gikie, kendo ne gitimo gik maricho ka ok gidewo gimoro amora ma geng'ogi. Tim mibadhi, ichlach, kod nyuandruok ema koro ne nenore. Oganda ne ok oweyo mak otimo gimoro amora marach mane nyalo miyo giyud mwandu. Kuonde mane ogen ma jotelo kaka Papa odakie kaachiel kod jotelo madongo mag lamo ne obedo kuonde ma itimoe richo malich kod timbe makoch kendo monywandore. Mamoko kuom jotelo mag lemo mane tiyo ne osetimo richo malich mane omiyo kata mana jotelo mag piny ne otemo mondo ogolgi e kuonde mane gintie ka giwacho ni ok giwinjore mondo gimed bedo e loch. Kuom kinde malach ne onge dongruok e yore mag puonjruok, gi gik mitimo gilwedo, kod chiewo gi dongruok mar piny. Dongruok mar ngima maber kod mar paro ne omako Kanisa mar Kristo mana kaka abach. SG 124.1