Yor Bedo Jaloch

Sura 13—Mor Kuom Ruoth

NYITHIND Nyasaye oluongi ni jochung’ ni Kristo, kuom nyiso ber mar Ruoth to gi ng’wonone. Mana kaka Yesu ose yangonwa kit wuoro, mondo wan bende wayang Kristo ni ji mamoko kaka En jahera gi ng’wono. Yesu nowacho, “Kaka niora e piny, e kaka an bende naorogi e piny.” “An kuomgi, kendo in kuoma, . . . mondo piny ong’e ka in e ma niora, kendo niherogi kaka nihera.” Yohana 17:18, 23. Jaote Paulo wacho ni jopuonjre Yesu, “Konyisore ka un barup Kristo,” mong’ere “Ma ne ji ng’eyo kendo somo.” 2 Jokorintho 3:3, 2. Ng’ato ka ng’ato mobedo nyathine en kaka barua mar Kristo mitero e piny. Ka in jalup Kristo in barua mare ma ooro ni ogandani, e kar dakni to gi miere moluore. Yesu ka obet e iyi, odwaro mondo owuo kod chunyego ma pok oyange. Kamoro ok gisom Biblos kendo winjo duond Nyasaye kawuoyo kodgi, kendo ok gine hera mar Nyasaye ei tijene. YBJ 109.1

To ka in jachung’ mar adier mar Kristo onego iyangi berne kod herane, mondo itine. YBJ 109.2

Jokristo oketi mondo omenyne ji mamoko yo madhi e polo, kendo nyisogi ler maa kuom Kristo. Wuodhgi kod kitgi onego obedi maler, mondo oyang ni ji mamoko ratiro mar Kristo bende kaka inyalo tiyone. YBJ 109.3

Wan bende ka wabedo oganda Yesu adieri, wabiro bedo ji mamor. Jokristo ma thoro bedo gi chuny mapek, kuyo kendo ng’ur gi dhok teko magi duto nyiso ataro mar dwaro Nyasaye kod ngima mar Kristo wuode. Jogi miyo ji mamoko bedo gi paro ni kare Nyasaye ok dwar mondo nyithinde obed mamor, to mani gi bedo gi paro ma ok adier kuom wuonwa manie polo. YBJ 110.1

Satan bedo masungore ahinya ka onyalo telo ni nyithind Nyasaye kuom bedo gi chuny ma ok nigi yie kod chuny mapek. Omor ka oneno ka ok wayangi Nyasaye malong’o, kendo ka wan gi kiawa muom tekono mar warowa. Satan mor ka wan kod paro ni Nyasaye biro hinyowa kod mirimbe. En tich Satan mondo oket paro kuomwa ni Nyasaye onge gi ng’wono kod hera. Oketo chuny dhano paro miriambo kuom Nyasaye, kendo wan bende di mang’eny wawinjo weche mag miriambo, kendo weyo geno Nyasaye ni kech bedo ma onge kod yie kuome kendo ng’ur kuom otene Satan temo mondo omi paro ji ne ni yo mar Kristo en mar chandruok gi thagruok. Kendo ka Jakristo nyiso kiawane kuom ngimane, en mana kaka di wawachi ni en kor Satan. YBJ 110.2

Ji mang’eny paro ahinya kuom bothgi, remgi kod thagruokgi kendo chunygi opong’ kod mirima. Nade kuom ngimani pok iyudo gik manyalo mori? Kata seche moko pok ineno mor ni kech ywach gi telo mar Roho mar Nyasaye? Kata neno ber kuom singo mag Nyasaye? YBJ 110.3

Bedo gi paro kuom weche makelo kuyo ni chuny to gi mamiyo genoni lal, en mana kaka choko kudho to gi gik mahinyo ji, ma chuowowa kendo hinyowa, ma ok waneno thiepe gi olembe kaka gibeyo kendo mamiyo chuny mor. Jalo ma osebedo gi chuny moa chunye opong’ gi mudho, mageng’o ler mar Nyasaye mabiro e chunye owuon, kendo oketo tipo mar mudho e yor ji mamoko. YBJ 111.1

Gone Nyasaye erokamano kuom singo ma osingonwago herane. Kuom yore mang’eny ma owinjore wapar pile pile, kaka wuod Nyasaye ne oweyo duong’ne kendo obedo gi ngima mar dhano mondo owarwa a e piny ruodh satan, dhano a e yo ma ne ogoree nikech richo mondo obed e achiel kod Nyasaye, kendo dhano ka obedo modhil gi muolo nyaka kar giko ka pod wayie kuom Jawar, mana kaka obiro rwakowa gi lewni marachere—magi e weche ma Nyasaye dwaro mondo wapar. YBJ 111.2

Ka wabedo gi kiawa kuom hera mar Nyasaye, kendo dagi singone, wachaye kendo wakuyo Rohone Maler. Ere kaka di miyo bedi ka nyithinde osiko yuakne, mana ka gima ok oritogi maber, ka e ngimane duto osetiyo matek mondo orit godo nyithinde? Ka po ni gin gi kiawa kuom hera mar mingi, mani nyalo chodo chuny miyo chutho. Iparo ni jonyuol dibed machalo nade ka kama eri e kaka nyithindgi di timonigi? Bende ere kaka wuonwa man e polo di kawwa ka ok wayie kod herane ma nomiyo ochiwonwa wuode ma miderma ni mondo wayud ngima? Jaote ondiko kama, “En mak ovveyo wuode owuon, to nochiwe ni kech waduto, marang’o ok obiro chiwo nwa gik moko duto kode? Kendo gin ji adi ma kuom timbegi to ok gi wachgi, wacho ni, “Wechegi mag Nyasaye ok wuo kuoma. Kamoro ohero jomoko to ok an.” YBJ 111.3

Kuom timo kamano iketo chunyi e chandruok ni iwuon ni kech pile ka iwacho weche mag buono wach Nyasaye bende bedo ma onge yie; ok ni in kendi e ma idonjo e chandruokni. to kata mana jogo mawinjo wachni biro bende bedo gi kiawa, kendo kamoro ok wanyal yango malong’o gik ma notimre ni kech wachni ma ne owuon e dhogi. In iwuon kamoro inyalo tony e otegu mar wuond mar Satan, to kamoro joka ma ne iwito, kamoro onge yo ma kiawa kande ma ne iketo e chunygi nyalo aa mit gibedo gi geno. Kamano owinjowa ahinya wacho wechego manyalo jiwo tekowa to gi ngima mar chuny! YBJ 112.1

Malaika duto ochiko itgi mondo giwinji ni to ang’o ma iwacho ni piny kuom Wuoru manie polo. Bedi ng’ato ma wacho wach ma Jalo mobedo kaka Jakwanwa ng’wono e nyim Nyasaye. Ka imako lwet osiepni, pak Ruoth gi dhogi to gi chunyi. Magi biro miyo parone bedo kuom Yesu. YBJ 112.2

Ji duto ni gi chandruok, kuyo ma ting’ne pek, kendo tem matek. Kik iwach ni dhano wadu chandruokni, to ting’ duto mondo inyis Nyasaye e yor lemo. Keti obedi chik ni weche mag kiawa bende weche mamiyo chuny jok ok noa e dhogi. Inyalo timo mang’eny kuom loso ngima mag ji mamoko kendo jiwo Chunyi gi weche mag mor kod geno. YBJ 112.3

Nitie ji man gi chuny motegno ma tem odiyo, kendo chiegni tho kuom lweny ma gikedo godo gi ringregi to gi teko mag Satan. Kik iketh chuny ng’ato ma nie chandruok malich ma chalo kama. Jiw chunye kod weche motegno man gi geno ma biro wuoyo e chunye e yore. Kamano mondo ler mar Kristo orieny kuomi. “To onge ng’atwa mabedo mangima ni kech en kende owuon.” Jorumi 14:8. Gi kitwa ma wan wawegi ok wayango jomoko nyalo yudo jip kod teko, kamoro ginyalo aa kuom Kristo gi adiera. YBJ 113.1

Nitie ji mang’eny man gi paro mag miriambo kuom ngima kod kit Kristo. Giparo ni Nyasaye onge. Kod ler, kendo ojagero, kendo ng’at ma onge kod mor. E yore mang’eny puonj mag dinde nyiso mana yore ma ok ler. YBJ 113.2

Wachore pile ni Yesu noyuak, mak mana onge kama wayudoe ni ne onyiero. Jawarwa adieri ne en ng’at maneno kuyo, kendo ne ong’iyo gi chandruok, ni mar ne oyawo chunye ni chandruok duto mag ji man e piny. Kata obedo ni ngimane ne en mar chiwruok kendo mopong’ kod lit kod parruok, chunye ok noa. Ngimane ne ok onyiso kuyo, togi chandruok ma ne omore, to mak mana muolo kod hera e ma ne onyiso. Chunye ne chuny man gi ngima maber kendo kuonde duto ma ne odhiyoe, notere yuweyo, hera muolo, mor kod ilo. YBJ 113.3

Jawarwa ne chutho neno marach kuom timbewa, to mak mana ne ok onyiso kido mar kuvo kata ich wang’ ni wechegi. Jogo ma dwaro luwo ngimane nyaka nyis kite kaka obet, ka gin gi paro matut mar timo gigo mowinjore. Chuny ma ok oyie enoriti, onge thuolo ni sungruok, onge wich teko ma nonere, mak mana dini mar Kristo kelo kuwe kaka aora. Ok oketh teko mar mor gi ilo. Kristo ne obiro ni mondo oti to ok ni mondo otine, kendo ka herane oruaki e chunywa to abiro luwo ndache. YBJ 113.4

Ka waparo ahinya kuom richo mar jomoko, kod timbegi makiny ma onge kod adier, ok nomi wabed kod hera machal kod mar Kristo ma ne oherowago. To ka waparo matut kuom hera mar Kristo kod ng’wono mare ma onyisowa, ok nobednwa matek mondo wanyis ji mamoko chunyno. Onego waherre kendo bedo gi luor kata obedo ni wan joketh. Da wapuonjore bedo jomakare modhil kod richo mar jomoko kod muolo modhuro. Kamano hera marwa wawegi ibiro golo e chunywa kendo ibiro pong’wa kod hera ma wapogo ni jomoko. YBJ 114.1

Jandik Zaburi owacho, “Gen kuom Jehova, kendo tim maber, kamano inidag aming’a e piny kendo niyieng’ kiluwo adiera.” Zaburi 37:3. “IGEN RUOTH.” Oru koru pile biro gi mage, wan bende kik wabed jo mapiyo mar wuoyo kod owetewa kuom thagruok gi tem ma wango, ka gima waonge Jawar ma oherowa, mapiyo kuom winjo kwayowa duto kendo en machiegni ahinya mar konyowa ka wan e chandruok. YBJ 114.2

Jomoko ong’iyo bedo kod luoro kuom chandruok ma pok ochoponigi. Ndalo duto oluorwa kod gik moko manyiso hera mare, pile wamor kod teko mang’eny mar Nyasaye, to ji mang’eny kuomwa wigi wil kod gweth mar saa asayano mikwaye, to gi geno yorno ma onge kod ohala. YBJ 114.3

Nade, bende ber bedo ma onge gi yie kama? Yesu e osiepwa. Jo polo duto parowa. Kik chunywa tho, wakel chandruokwa duto wayie kuom Ruodhwa, wan bende wabed kod yie kod mor. Wakwa Nyasaye rieko mar timo tijewa, mondo kik wayudi wang’ kod chandruok. Yesu osingo konyne, mak mana ochunowa mondo wavier wawegi. Nyasaye ok ohero mondo wachandre. Ruodhwa ok wuondwa. Ok owachnwa, “Kik uluor, onge chandruok e nyimu.” Ong’eyo ni nitie chandruok kod masiche, kendo onyiso kama onego waringi wadhiye mondo wayudi kar pondo. Ne olemo ni jopuonj rene kowacho kama ok akwayo ni mondo igolgi e piny to ni mondo iritgi kuom ng’a marach cha.” Kendo nowacho, “Wechegi ase wacho nu ni mondo ubedi gi kuwe kuoma: e piny uneno malit, to timuru chir; an ase loyo piny.” Yohana 17:15; 16:33. YBJ 115.1

Kuom puonjne ma ne opuonjo e wi got, Kristo ne opuonjo jolupne ni, owinjore luoro Nyasaye. Kuom puonjne ne en gi dwaro mar konyo jo Nyasaye ndalo duto kata ndaloni, mondo gibedi gi chuny man gi geno. Jawar ne onyisogi winy man e lwasi kaka giwer ma ok gin kod chuny maparore, “Ok gichwo bende ok gike.” Mak mana wuoro man e polo e ma miyogi chiemo. Eka Jawar openjo, “To un uloyogi ahinya?” Mathayo 6:26. Wuoro maduong’ mamiyo dhano gi le chie- mo oyawo lwete kendo ochiwo duto ni chwechne. Winy man e lwasi wiye ok owil godo. Ochweyo ehiemo monego gicham. Gin bende nyaka gichoki chiemo ma osekeyo nigi. Nyaka gilosi udi mabeyo ni nyithindgi matindo. Nyaka gipidhi nyithindgi kendo gidhi koni gi koni ka giwer to gitiyo tiyego ni kech “Wuoru man e polo pidhogi.” Nade “un ok uloyogi?” Donge en adier ni in ng’at mariek kendo jalemo maler, ni nengoni tek maloyo winy man e lwasi? Donge chakruok mar ngimawa, Ng’at morito ngimawa, Jalo ma ne ochweyowa e kido machalo kode, omiyowa gigo ma wadwaro ka watimo dwarone? YBJ 115.2

Kristo ne osiemo ni jopuonjrene thiepe ma ne oti e pap; ma ne dongo maber kendo ng’ue ng’ar gi teko ma Wuoro man e polo ne omiyogi, konyisogo herane kuom dhano. Ne owacho, “Paruru ondanyo mag thim, kaka gidongo.” Ber kod kawruok mayot mar thiepe ma Nyasaye ne ochweyo oloyo ruakruok mar Suleman wuod Daudi. Gima kata ji magoro ok nyal chopoe gi rieko ma Nyasaye olosogo thiepe Yesu penjo ni, “To ka Nyasaye ruako lum me thim kamano, mantie tinende, to kiny iwite e kendo, ok notim nu kamano moloyo, un man gi yie matin.” Mathayo 6:28, 30. Ka Nyasaye jagoro maduong’ e ma omiyo thiepe kido maber mar neno, iparo ni doriti jogo nade ma ochweyo e kido machalo kode? Puonjni mar Kristo en kaka kwero ng’at man gi kiawa e chunye bende ma onge yie. YBJ 116.1

Nyasaye dwaro jogo duto mondo obedi gi chuny mar mor, hera, muolo kod mar winjo. Yesu ne owacho, “Kuwe aweyo nu, kuwena amiyou, ok kaka piny miyou, e kaka amiyou. Kik chunyu, parore kendo kik uluor.” Wechegi awacho nu mondo morn a obedi kuomu, mondo moru bende oromu.” Yohana 14:27; 15:11. YBJ 116.2

Morno ma idwaro kod ng’ato kuom dwaro mondo en owuon e ma omorgo kende, onge tiende bende en mor ma ok owinjore bende ok obedi aming’a. Mak mana ka Jakristo obedo aming’a kuom Nyasaye onyalo bedo gi mor kendo chunye nyalo duogo. Kata obedo ni waketho kendo wahero piny, wanyalo neno mor e chunywa kendo bedo gi yie kuom ngima mabiro ma nobedi ma nyaka chieng’. YBJ 117.1

Kata mana e piny ka Jokristo podi nyalo bedo gi mor kuom bedo gi Kristo kendo wuoyo kode, inyalo ng’eyo berne, kendo onyalo jiwo chunyi. Pile e ngima machalo kama mar sani wanyalo medo chorore kuom Kristo kendo medo ng’eyo herane kaka obet ni wan. Kik wawiti chir marwa man gi pok maduong’, mak mana warit matek chir gi warruok. . . . ka wan gi geno nyaka chieng’.” Johibrania 10:35,;3:6. “Kata sani Ruoth konyowa” kendo obiro ritowa nyaka chieng’. Owinjore watim sinani; rapar kuomwa, kaka Ruoth ne okonyowa kendo kawowa aa e lwet jaricho. Ka wang’iyo paro kaka Nyasaye nigi chuny—pi wang’ ma ne oyweyo e wengewa, remwa ma okuweyonwa, ka ne ogolonwa chandruok gi luoro e chunywa, bende kaka odwoko dwarowa, to gi gwethne ma omiyowa—wanachiw chunywa kendo bedo gi geno kuom duto ma noyudwa e ndalo mabiro. YBJ 117.2

E lwenjwa ma nobedi e ndalo mabiro, wang’eyo ni chunywa noparre, kamano kuom yago ma waparo ma ne osekadho wawacho, “Nyaka koroni Ruoth osekonyowa.” 1 Samwel 7:12. “Kaka ndaloni obet e kaka tekoni nobedi.” Rapar mar Chik 33:25. Tem ok nobedi maduong’ moloyo teko ma oketi maritowa, omiyo kaw tichni mana kama iyude, ka in gi geno ni chandruok moro amora ma nobi enoorni teko ma nokonyi rite. YBJ 118.1

Kendo mapiyo wabiro neno ka dhood polo oyaw mondo nyithind Nyasaye odonjgo, kendo wach mogik noa e dho Ruoth Maler nogore e it oganda mana kaka wer mamit, “Biuru, un johawi mag Wuora, chamuru gikeni mar piny ruodhno movik nu nvaka a chakruok mar piny.” Mathayo 25:34. YBJ 118.2

Eka joma owar norwaki e dala ma ne Yesu odhi loso nigi. Kanyo osiepegi ok nobedi ji modwanyore mag piny, jo miriambo, osiepe ma ok ler ma onge yie, to mak mana osiepegi biro bedo jogo ma ne oloyo Satan, jogo machal kod Nyasaye ma kitgi beyo chuth. Gombo duto mag richo, both duto ma wango e ngima masani, ibiro luokgi gi remb Yesu Kristo. Jogo ginibedi gi Ler ma onge gi rapim. Gibiro bedo gi kido mowinjore kuome, gibiro chungo e nyim “kom duong’ marachar.” Ka gin e achiel kod malaika. YBJ 118.3

Kuom ler mar gikeni ma okan kuome “ang’o ma dhano nowil godo chunye?” (Mathayo 16:26, Rev.). Kata obed jachan wuod Nyasaye nigi pith gi luor ma ok nyal yudi e piny ka. Chuny mowar ma oluoki richo duto oa kuome, ma ochiwore mar tiyo ni Nyasaye, nigi nengo maduong’ ma ok wachi, nitie mor e nyim Nyasaye gi malaikage kuom jaricho achiel molokore, mor ma inyiso e wende mag mor. YBJ 118.4

Adwari saa duto, Yesu mang’won;
Adwaro tekoni, To an ayom,

Adwari, yaye adwari, Saa duto adwari
Yesu, igwedha koro, Abironi.

Adwari, saa duto; Sudi buta;
Satan ok oloya, Da an buti.

Adwari saa duto, E mor gi tuo;
To an kaonge In, Anyalo ang’o?

Adwari saa duto, Puonja wachni;
Tim kak’ idwaro In, An Nyathini.

Adwari saa duto, Yesu Ruodha;
An ng’ati chutho, an, Ndalo duto. YBJ 119.1