Great Controversy - S'gaw Karen
တၢ်မၤသံပှၤဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤအတၢ်မၤသံလၢအလီၤပျံၤသ့ၣ်တဖၣ်
‘စ့:ဘ:သီလမွဲ’ တၢ်မၤသံပှၤဂီၢ်မုၢ်ဂီၤပၤအတၢ်မၤသံအမူ:တမူ:အံၤ မ့ၢ်တၢ်လီၤပျံၤကတၢၢ်တခါလၢ စိၤအလီၤပျံၤအံၤအပူၤလီၤ. သီခါခိၣ်ကျၢၢ်, သီခါခိၣ်နၢ်တဖၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်စီၤပၤအဃိ ဖရၣ်စ့ၣ်အစီၤပၤဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ကလုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကမၤတၢ်ဒ်အသ:အိၣ်မၤဝဲအသိ:လီၤ. လၢမုၢ်နၤ အဆၢကတီၢ် ဒၢလွဲအကလုၢ်သီၣ်ဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢအဟ့ၣ်ပှၤမၤသံတၢ် အတၢ်ပနီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲဒၢလွဲသီၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပှၤဖရိၣ်ထဲ:စတဲ:ဖိလၢ အမံလၢအဟံၣ်ပူၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထု:ထီၣ်အီၤလၢဟံၣ်ပူၤဒီ: မၤသံကွံာ်အီၤ လီၤ. {GC 272.2} GCsk 264.2
တၢ်မၤသံအမူ:အပှဲအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤနွံသီတီတီလီၤ. လၢစီၤပၤ အကလုၢ်အဃိ တၢ်မၤသံအံၤဘၣ်တၢ်မၤလဲၣ်ထီၣ်အီၤတုၤလီၤလၢစ့ၢ်ဖိ ဝ့ၢ်ဆၣ်ဒီ:ခိခိၣ်တဖၣ် လၢပှၤဖရိၣ်ထဲ:စတဲ:သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကဲဒိၣ်ဂ့ၤပှၤဖှီၣ်ဖိဂ့ၤ, ပှၤဒိၣ်ပှၤဆံ:ပိာ်မုၢ်မုၢ်ပိာ်ခွါခွါ, ဃုာ်ဒီ:ပှၤဒိၣ် ပှၤပှၢ်လၢဖရၣ်စ့ၣ်ဘၣ်သံကွံာ်ဝဲအဂၤ (၇၀၀၀၀) ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 272.2} GCsk 264.3
တၢ်မၤသံပှၤဂီၢ်မုၢ်ဂီၤပၤအကစီၣ်အံၤ ဖဲအတုၤဃီၤဆူရိမ့ၤအခါ ရိမ့ၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် သ:ခုဝဲဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်လီၤ. ‘လီၢ်ရ့’ အကရၢ ခိၣ်ကျၢၢ်ဟ့ၣ်လီၤပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အံၤလၢ စ့အပီၢ် (၁၀၀၀) လၢတၢ်မၤ လၤကပီၤအခိၣ်ဖ:အဂီၢ်လီၤ. ‘စ့:အ့ၣ်က ၠဲလိၣ်’ ဟ့ၣ်တၢ်ယူ:ယီၣ်လၢ အခ:သီၣ် ထီၣ်ကျိဖ:ဒိၣ်လီၤ. အိၣ်ဒီ:တၢ်ကွၢ်စိအပျိာ်လၢ ဒိထီၣ်ဒၢလွဲသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. လၢမ့ၣ်အူကပီၤတဖၣ်အံၤအဃိ မုၢ်နၤလီၤဂာ်မ:ဝဲဒီ:မုၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. ကရံၣ်ကိၢ်ရံၣ် (၁၃) ဒီ:သီခါခိၣ်ကျၢၢ်သီခါ ခိၣ်နၢ်ဒီ:ပှၤအိၣ်ဒီ:အကဟု ကညီၣ်အလၤကပီၤတဖၣ် အိၣ်ဝ:တရံ:အီၤလဲၤဆူ ‘လီၢ်ရ့’ ကရၢခိၣ်ကျၢၢ် လၢအရူ:ဖ:သရဆဲၣ်ဝဲ ‘တံၢ်ဒံၢ်အၣ်’ အထါဖဲ ‘စ့:လူ:ဝံ:’ အတၢ်ဘါယွၤ အသရိာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဒိၣ်မၤနီၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဒိသီၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်မၤ လၤကပီၤအပနီၣ်စ့တိၢ်ထ:ဘ့ၣ်ဘၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖရၣ်စ့ၣ်အသီခါ ခိၣ်ကျၢၢ်တဂၤစံ:ဝဲလၢ ပှၤစီဆှံပၤပၤလၢအနၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်ဒီ: လဲၤဆူလူ:ဝံ: တၢ်ဘါယွၤအသရိာ်လၢကစံ:ထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤအနံၤတနံၤအံၤ မ့ၢ်မုၢ်နံၤ လၢအမ့ၢ်နံၤသ:ဖှံလီၤ. {GC 272.3} GCsk 265.1
သ:အအၢအသီလၢ အမၢန့ၢ်ဆီၣ်ထွဲတၢ် ဒ်သိ:တၢ်မၤသံအမူ:အပှဲ အံၤ ကကဲထီၣ်ကဲထီၣ်ဝဲအဂီၢ် ကရၢကရိစ့ၢ်ကီ:ဘၣ်ထီဒါမၤတၢ်စ့ၢ်ကီ:န့ၣ် လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စံ:ကတိၤပာ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ်ခရံာ်မ့ၢ်ပှၤပာ်မၤသ:ပှၤလီတၢ် တဂၤဒီ:ကီ:သတြီထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ “မၤဟ:ဂီၤကွံာ်ပှၤလီၤသ:ဘၣ်အၢအံၤ” တက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်သ:အိၣ်စံ:ဝဲလၢ ကစၢ်ခရံာ်မ့ၢ်ပှၤထီဒါယွၤဒီ: ပှၤအၢပှၤသီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဘါထီၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီ: မ့ၢ်တၢ်ပျၤထီကဒီ:ကစၢ်ခရံာ်လၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်နီတမံၤဒီ: လၢပှဲၤ ဒီ:တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤန့ၣ်လီၤ. {GC 273.1} GCsk 265.2
“တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢအဟဲထီၣ်လၢတၢ်ယိာ်အပူၤအံၤ ကဒု:တၢ်ဒီ: အဝဲသ့ၣ်ဒီ:ကမၤနၢၤအီၤဒီ:ကမၤသံကွံာ်အသ:သမူစ့ၢ်ကီ:လီၤ.” လီၣ်ဖျါ ၁၁:၇. အကတီၢ်ဖဲတၢ်ပူထီၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢဖရၣ်စ့ၣ်အစိၤန့ၣ် ပှၤလၢ အတအိၣ်ဒီ:ယွၤတဖၣ်ဒု:ဆၢတၢ်ဒီ:ကစၢ်ယွၤဒီ:အကလုၢ်ကထါန့ၣ်လီၤ. ထံဖိကီၢ်ဖိအကီၢ်က:မၤဟ:ဂီၤကွံာ်တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ကစၢ်ယွၤလီၤထူ လီၤယိာ်တဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ဃုပာ်ဖှိၣ်လံာ်စီဆှံသ့ၣ်တဖၣ်ဒီ: ဆူ:ထီၣ်အီၣ် ဝဲလၢမ့ၣ်အူလၢကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ပာ်ကပာ်ကွံာ်တနွံတနွံ အတၢ်အိၣ်ဘှံ:အနံၤ ဒီ:လၢနံၤဝဲအံၤအလီၢ်န့ၣ် ဖဲအသီတဆံတုၤဃီၤဝဲ ကိ:နံၤဒဲ:န့ၣ် မၤတၢ်သူၣ်ဖှံသ:ညီဒီ: ပာ်ဝဲဒၣ်လၢသူၣ်ဖှံသ:ညီအမုၢ်နံၤန့ၣ် လီၤ. တြီကွံာ်တၢ်ဒိ:ဘျၢသ:အမူ:အပှဲဒီ: တၢ်အီၣ်ဘူၣ်အမူ:အပှဲစ့ၢ်ကီ:လီၤ. ကွဲ:လံာ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်အလိၤ လၢအစံ:ဝဲတၢ်သံမ့ၢ်တၢ်မံလီၤစိၤလီၤထီလီၤ. {GC 273.2} GCsk 265.3
လၢတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢတၢ်သဘျ့အဂီၢ်ဒီ: ထံကီၢ်အဂီၢ် အမဲာ်ညါတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဂုၤအဂၤဘၣ်တၢ်တြီအီၤခဲလၢာ်လီၤ. ကိ:ထု:ထီၣ် ‘ဖဲရံ:’ အသီခါခိၣ်ကျၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ထီၣ်ဝဲတဂၤအံၤဒီ: စီၤပၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကလုၢ်လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိ သီလိအီၤအါနံၣ်အါလါအံၤ မ့ၢ်ဒၣ်သီခါခိၣ်နၢ်တဖၣ်အတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် လီၤ. တၢ်ဃုအီၤလၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢလံာ်စီဆှံအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အခီၣ်ထံ:ခီၣ်ဘိတအိၣ်ဘၣ်. တၢ်ကလုၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအခါန့ၣ်လီၤ. {GC 274.1} GCsk 266.1
ဖဲလီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၀ န့ၣ်စံ:ဝဲ “ဒီ:ပှၤလၢအအိၣ်ဝဲဆိ:ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ကသူၣ်ခုသ:ခုဒီ:ကမုာ်လၤဝဲ, ဒီ:ကဟ့ၣ်လိာ်သ:လၢခိၣ်ဖ:ကဒဲကဒဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤဝံခံဂၤန့ၣ် မၤန:မၤဖှီၣ်ပှၤအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ် လၢအတပာ်ကဲဘၣ်ယွၤဒီ: မၤက:တံာ်ဃ:အပှၤအုၣ်အသ:ခံဂၤအတၢ်သိၣ် တၢ်သီအဃိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီ:ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဘၣ်လီၤဃံၤသံဝဲလၢ အကျဲမုၢ်အလိၤလီၤ. လၢတၢ်အံၤအဃိ ပှၤလၢအသ:ဟ့တၢ်မၤလိာ်သ့ၣ် တဖၣ် သူၣ်ခုသ:ခုဝဲဒိၣ်မ:ဒီ: ထီဒါကစၢ်ယွၤလၢပှၤခဲလၢာ်အမဲာ်ညါလီၤ. {GC 274.2} GCsk 266.2
တၢ်အၢကရၢအသီတခါ အပှၤကရူၢ်ခိၣ်သီခါ ‘မိၣ်နၣ်’ တဂၤ စံ:ကတိၤထီဒါကစၢ်ယွၤဒီ:စံ:ဝဲကစၢ်ယွၤဧၢ နမ့ၢ်အိၣ်လီၤတံၢ်ဒီ:နမံၤလၢ ဘၣ်တၢ်စံ:ကတိၤထီဒါအီၤအဃိ သိၣ်ဃီၣ်မၤကၣ်က့ၤတၢ်လၢအဂီၢ်တက့ၢ်. ယဲယထီဒါနၤပျီပျီလီၤ. နတမၤဆၢက့ၤတၢ်နီတမံၤဘၣ်. အခိၣ်တလိာ် နအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်နဲလီၤ. နလီအကလူၢ်ဒၣ်လဲာ် သီၣ်ထီၣ်တဘူၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယွၤအိၣ်ဝဲန့ၣ် မတၤတဂၤကနာ်ဝဲလဲၣ် “နတစံ:ဆၢ စီၤပၤဖၤရိၤအတၢ်ကတိၤထီဒါနၤလၢယဟိဝၤမ့ၢ်မတၤအဃိ ယကဘၣ် ဒိကနၣ်အကလုၢ်န့ၣ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.” {GC 274.3} GCsk 266.3
စံ:ထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄:၁ စံ:ဝဲပှၤဟ:ဂီၤဖိစံ:လၢ အသ:ကံၢ်ပူၤ ယွၤ တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အၢဝဲသီဝဲလီၤ. မၤလံတၢ်သ:ဘၣ်အၢအတၢ်မၤလံလီၤ. ၂တံၤ ၃:၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ အတၢ်သူၣ်ခံ:သ:ခံ: ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသိ:စ့ၢ်ကီ:န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်သမၢထီဒါယွၤလၢ အမူဝဲလီၤထူလီၤယိာ်အဃိ အတီၤဖုၣ် လီၤတုၤဒၣ်လဲာ်အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤအပိာ်မုၢ် ‘ရံစ့’ န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤအမူ:အပှဲအံၤန့ၣ် မူ:ပှဲတခါအံၤ တအိၣ်ဘၣ်ဒီ:တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲ: နီတမံၤဘၣ်. အက့ၢ်အဂီၤတအိၣ်လၢအီၤနီတမံၤဘၣ်. အိ:ထီၣ်ပာ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဒၢ:အပဲတြီဖ:ဒိၣ်တဖၣ်ဒီ: ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤအပိာ်မုၢ်ရံစ့သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝ:တရံ:ယွၤအပိာ်မုၢ် ရံစံလၢတၢ်ပာ်ဘၢဃ:အမဲာ်အံၤ ဒီ:သ:ဝံၣ်စံ:ထီၣ်ပတြၢၤတၢ်အဘျု:အဖှိၣ် လၢတၢ်ပူၤဖျဲ:အဂီၢ် ဒီ:ဟဲစိာ်နုာ်ဝဲအယွၤအပိာ်မုၢ်အံၤဆူဒၢ:ပူၤန့ၣ်လီၤ. အိ:ထီၣ်ဝဲအမဲာ်က:ဘၢဒီ:ပာ်လီၤဝဲလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်မူဒါခိၣ်နၢ်အစုထွဲတခီ န့ၣ်လီၤ. {GC 275.1} GCsk 267.1
ယွၤအပိာ်မုၢ်ရံစ့တၢ်ပာ်န့ၣ်ယွၤအပိာ်မုၢ်အံၤအလီၢ်အတၢ်မၤအံၤ တၢ်မၤဒိ:အီၤသကုၢ်လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ညါလၢပှၤလၢအသ:အိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သ:အိၣ်တၢ်ထီဒါအတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်အလီၢ်သ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 275.2} GCsk 267.2
ဖဲတၢ်ဟဲစိာ်နုာ်ယွၤအပိာ်မုၢ်အံၤဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဒၢ:ပူၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်ဟံ:ထီၣ်ဝဲယွၤအပိာ်မုၢ်အံၤလၢ အစုဒီ:တရံ:ဃီၤဝဲဆူပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဒီ:စံ:ဝဲ “တၢ်လၢအသံသ့သ့ၣ်ဧၢ ပျံၤသုဝဲကစၢ်ယွၤလၢအစိကမီၤတအိၣ်ဒီ:မၤအိၣ်ထီၣ်တၢ်ပျံၤလၢသုသ:ပူၤ န့ၣ်လၢၤတဂ့ၤ, စ:ထီၣ်လၢခဲအံၤပာ်ဒိၣ်သုဝဲထဲရံစ့ယွၤအပိာ်မုၢ်တဂၤဧိၤ တက့ၢ်, ယဟ့ၣ်သုလၢအဂီၤစိ:ပျၤအံၤလၢသုဂီၢ်လီၤ. {GC 276.1} GCsk 267.3
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်မူဒါခိၣ်နၢ်ဟၢထီၣ်တၢ်ဂီၢ်စိ:ပျၤဒီိ:ပာ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကဟၣ်လၢဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤလီၤဆီအီၤအလိၤလီၤ. ဒ်သိ:ကပာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအလီၢ်အဂီၢ်လဲစိာ်ဝဲဆူ ‘နီၣ်တၢ်ဒၣ်မံၣ်’ တၢ်ဘါယွၤအသရိာ်လီၤ. ပာ်ထီၣ်ဝဲလၢတၢ်လုၢ်လီၢ်လၢ ပှၤလၢအဟဲသ့ၣ်တဖၣ်ကလုၢ်ထီၣ်အီၤအဂီၢ်လီၤ. {GC 276.2} GCsk 268.1
ပၤပၤဒီ:သီခါအကရၢတဖၣ်အံၤ စ:ထီၣ်ဒု:အိၣ်ထီၣ်ကစၢ်ယွၤ တအိၣ်အလုၢ်အလၢ်လၢကဆှၢကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်ဆူတၢ်ဟ:ဂီၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွဲ:လံာ်သ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢတၢ်ထီဒုၣ်ဒါအတၢ်လီၤပျံၤလီၤဖု: အိၣ်ထီၣ်ဝဲအံၤအဃိ မူဒါအိၣ်လၢစီၤပၤဒီ:တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အလိၤလီၤ. မ့ၢ်ဘၣ် တဲလိၤလိၤဒီ:တၢ်မၤအၢမၤန:တလၢအခၢ:တဖၣ်အံၤ ပၤပၤဒီ:သီခါအကရၢ တဖၣ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစီၤပၤဒ်သိ:အသုတဘၣ်အသ:လၢ ပှၤမၤဘၣ်က့ၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ရိမ့ၤအတၢ်မၤအၢမၤန:အိၣ်ဒီ: တၢ်ကူၣ်သ့မ:လီၤ. စီၤပၤတခီမၤဖျါထီၣ်ဝဲ, မၤလီၤတံၢ်ဝဲဒီ: ဒု:အိၣ်ထီၣ်ဝဲ နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. {GC 276.3} GCsk 268.2
ပှၤလၢအတူၢ်လိာ်တၢ်သ:ခုကစီၣ်တဖၣ်အသ:ဟူ:ထီၣ်ဂဲၤထီၣ်ဝဲ အိၣ်ဒီ:တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စ:ထီၣ်ညိကွံာ်တၢ်လၢ တနၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ဝဲတဖၣ်ဒီ:တၢ်လီၤရၢၢ်လီၤစၢၤတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပၤတဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအတၢ်ပၢတၢ်ပြ:ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. {GC 277.1} GCsk 268.3
ရိမ့ၤတမၤလၢၤအတၢ်မၤကၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်. ဖဲ ၁၅၂၅ နံၣ်န့ၣ် ပၤပၤဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်လၢ ဖရၣ်စ့ၣ်အပဒိၣ်ပပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲအစု ဖီလာ်တဖၣ်စံ:ဝဲ “ဖရိၣ်ထဲ:စတဲ:အတၢ်နာ်အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအံၤ မၤသဘံၣ်ဘုၣ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတက:ဒံ:ဘၣ်, မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံ:ဃုာ်ဒီ:ထံကီၢ် အတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိ:ကျၢၤဒီ: မၤထီဒါတၢ်လုၢ်လီၢ်အဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ် လၢတၢ်လုၢ်လီၢ်အဂီၢ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.” ပၤပၤဟ့ၣ်ပလီၢ်စီၤပၤဒ်သိ:အံၤအဃိ ရိမ့ၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ဖရၣ်စ့ၣ်လၢ ကထီဒါပှၤမၤဘၣ်က့ၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်မၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ကဲထီလီၤ. {GC 277.2} GCsk 268.4
လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤအတၢ်ဘျၢလၢသူၣ်လီၤဝဲလၢ ပသ:ပူၤလၢအမ့ၢ်တၢ်တီတၢ်လိၤ, တၢ်ကီၤသ:ဒီ:တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ထံကီၢ်တကီၢ်အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအတၢ်မုၢ်တၢ်ခုၣ်အသနၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲကတိၤဒိ ၁၄:၃၄ စံ:ဝဲလၢ ‘တၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ် ပာ်ပှၤတကလုာ် လၢတၢ်ထီၣ်ထီလီၤ. ဒီ:ကတိၤဒိ ၁၆:၁၂ န့ၣ်စ့ၢ်ကီ:ပာ်ဖျါဝဲလၢ “တၢ်မၤ တတီတလိၤဘၣ်န့ၣ် စီၤပၤတဖၣ်အသ:ဘၣ်အၢလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ အလီၢ်ပစိာ် အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤဝဲလၢတၢ်တီတၢ်လိၤလီၤ. ဖဲဝံယၡါယၤ ၃၂:၁၇ န့ၣ် စံ:စ့ၢ်ကီ:ဝဲလၢ “ဒီ:တၢ်တီတၢ်လိၤအမၤတၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ဖိ: ဒီ:တၢ်တီ တၢ်လိၤအတၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဘှံ:ဒီ:တၢ်သူၣ်မံသ:မံလီၤထူ လီၤယိာ်လီၤ.” ပှၤလၢအအိၣ်ဒီ:တၢ်မၤလိာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်စ့ၢ်ကီ:ပှၤခိ:ထံကီၢ် အတၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်က:တံာ်ဃ:လံာ်စီဆှံလီၤ. တြီဃ:ဝဲ ဒ်သိ:ပှၤသုတဖ:ဘၣ်လံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. GCsk 269.1
ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤအသ:လၢအတၢ်နာ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၢအီၤဒ်ကုၢ်အသိ:နံၣ်ယၤကယၤတစိၤဝံၤတစိၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ပျၤထီမၤသံအဝဲသ့ၣ်လၢထူၣ်စုညါအလိၤစ့ၢ်ကီ:လီၤ. ဘၣ်သံလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိလာ်အဒၢ:ဖိတဖၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီ:အိၣ်ဝဲဒၣ်လီၤ. တၢ်မၤအိၣ်ထီၣ် ပှၤမၤလိၤက့ၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါယံာ်ဝဲအနံၣ် ၂၅၀ အလီၢ်ခံ ပှၤလၢအကထိ သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲ:အသ:ဆူတၢ်လီၢ်တဒၢအလီၢ်လီၤ. {GC 277.3} GCsk 269.2
ပှၤဖရၣ်စ့ၣ်ဖိအစၢၤအသွဲၣ်တဒူၣ် လၢအထံၣ်ဒီ:သဂၢၢ်ဘၣ် ပှၤမၤအၢမၤန:တၢ်အၢအၢသီသီတဖၣ်အတၢ်မၤအၢမၤန:ပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ် အံၤအဃိ ပူၤဖျဲ:အသ:စိာ်ဃုာ်လံာ်လဲာ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တၢ်ဆဲ:တၢ်လၤ, စဲ:ဖီကဟၣ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒီ:တၢ်စုသ့ခီၣ်ဘၣ်, တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤပီညါ, တၢ်အိၣ်ဒီ:တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဒိကနၣ်, တိၢ်န့ၢ်တၢ်ဘျၢ သ့ၣ်တဖၣ်ဃုာ်ဒီ:အဝဲသ့ၣ်ဒီ:မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်မၤထူ:ထီၣ်တီၤထီၣ်ထံကီၢ် တဖၣ် လၢအတူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢကအိၣ်ဘံၣ်အိၣ်ဘၢအသ:တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 278.1} GCsk 269.3
ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်မ့ၢ်ဂၢၤဃာ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်ထံကီၢ်လၢအလဲၤ ထီၣ်လဲၤထီၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢတၢ်ကွၢ်လိအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်လီၤရၢၢ် လီၤစၢၤဒိၣ်မ:အဃိ ဒု:ဟ:ထီၣ်ကွံာ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီ:အသူ:အသ့ၣ်, က ၠိသရၣ် တဖၣ်, ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢကရူၢ်အပူၤတဖၣ်ဒီ: ပှၤလၢအသ:တီဒီ:စီၤပၤ ဒီ:အတၢ်အိၣ်ဆိ:အလီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ထံကီၢ်အံၤ ဟ:ဂီၤကွံာ်ဝဲဒီ: ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီ:တၢ်လီၤပျံၤလၢအမ့ၢ်ဝဲတၢ်ထီဒါပၢၢ်ဆၢ တၢ်ပူထီၣ်လီထီၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 279.1} GCsk 270.1
‘ဟူ:ကနီ:’ သ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ဟ:ထီၣ်ကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ် ဘၣ်လီၤတသု:ကွံာ်ဝဲလၢတၢ်ကိ:ကပၤဒဲ:လီၤ. ဝ့ၢ်ဖ:ဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အလဲၤထီၣ်လဲထီဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ဝဲလၢတၢ်ထု:ထီၣ်တၢ်အပီ:အလီတဖၣ်အံၤ ဟ:ဂုၤဟ:ဂီၤဝဲဒၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ထီဒါအဆၢကတီၢ်စ:ထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပှၤဖှီၣ်ဖိ ယာ်ဖိအဂၤ (၂၀၀, ၀၀၀) ဃာ်ဃာ်ဘၣ်အိၣ်မူဝဲလၢစီၤပၤအတၢ်မၤစၢၤလီၤ. ထဲပှၤ ဲနျကငအျ ဖိသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဘၣ်လီၤဂာ်ဒီ:ပှၤအိၣ်သ့ အီၣ်ဘၣ်လၢတၢ်လီၤတသု:ဒီ:တၢ်ဟ:ဂုၤဟ:ဂီၤအဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. {GC 279.2} GCsk 270.2
ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်, စီၤလိၣ်စီၤပၤဒီ:ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဘၣ်ဃ:တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် အိၣ်ဒီ:တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီအခါ တၢ်သ:ခု ကစီၣ်အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဟဲစိာ်န့ၢ်ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်အတၢ်စံ:ဆၢလၢ အမၤကမၣ် ဘၣ်တၢ်လၢအဆှၢကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်ဆူတၢ်ဟ:ဂီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအဘၣ်အိၣ်လၢရိမ့ၤအစုဖီလာ်တဖၣ်အံၤ တသ့ၣ်ညါဒီ: ထံၣ်ဘၣ်ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်သိၣ်လိတ့ၢ်ဝဲလၢ ဘၣ်ဃ:ဒီ:တၢ်တူၢ်ဆါခီၣ်ဆါ သ:လၢပှၤအါဂၤအဂီၢ် ဒ်သိ:ကကဲဘျု:ကဲဖှိၣ်ဒီ: တၢ်အိၣ်ဒီ:တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဘၣ်ဃ:တၢ်ဟ့ၣ်လီၤသ:တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒ်ပှၤကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤမၤစၢၤက့ၤ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲအပူၤတဖၣ်တအိၣ်ဘၣ်အသိ: ပှၤလၢ ကသိၣ်က့ၤသီက့ၤပှၤထူ:ပှၤတီၤလၢ အမၤနၢၤမၤဃာ်ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိစ့ၢ်ကီ: တအိၣ်ဘၣ်. လၢနံၣ်ယၤကယၤအါမ:အတီၢ်ပူၤ ပှၤထူ:ပှၤတီၤတဖၣ် သ:အိၣ်ကဲဒိၣ်ကဲပှၢ်, ကဲခိၣ်ကဲနၢ် တနံၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံ:တနံၤအဃိ မၤကမၣ် တၢ်အိၣ်ဝဲလၢပှၤဖှီၣ်ဖိတဖၣ်အဖီခိၣ်အသိ: ပှၤဖီှၣ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီ:သ:ဟ့ ပှၤထူ:ပှၤတီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 279.3} GCsk 270.3
ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ ကီၢ်စဲၢ်အါမ:သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်အိၣ်လၢပှၤပၢၤဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတဖၣ် အတၢ်ဘၣ်သ: အဖီလာ်ဒီ: ဒ်အဝဲသ့ၣ်မၢဝဲအသိ:န့ၣ် ဘၣ်မၤတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. ပှၤပတီၢ်မုၢ်ဖိ ဒီ:ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီ:တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ ပှၤပၢထံအီၣ်ကီၢ်တဖၣ်အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤတၢ်ဖိဒီ:ပှၤထူစံာ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ဘၣ်အီၣ်တလၢတလီၢ် ဖဲဒ်ပှၤမၤနၢၤအီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်ဒု:အီၣ်အီၤ လီၤ. ပှၤထူစံာ်ဖိတဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူဘၣ်မၤတၢ်မၤ ဒီ:အစုတထူၣ်ဖျဲ:ဘၣ်ဝဲ နီတစုဘၣ်. ဘၣ်မၤတၢ်တအိၣ်ဘှံ:အိၣ်သါဘၣ်ဝဲဘၣ်အဃိ မ့ၢ်ကအုကစွါ ဘၣ်ဝဲဒီ:ဘၣ်တၢ်မၤအီၤရၢၢ်ရၢၢ်စၢၢ်စၢၢ်ကတိၤအီၤဆူတိဆူပျၤဒီ: တၢ်ကတိၤ တမုာ်တလၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ် ဟံ:န့ၢ်ခိၣ်ဖ:အါအါဂီၢ်ဂီၢ် လီၤ. တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢအန့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တုၤဆူစီၤပၤအတၢ်ပာ်ဖှိၣ်အလီၢ်ဒၣ် တဖံၣ်တဝာ်ဒီ: အအိၣ်တ့ၢ်တဝာ်ဘျဲၣ်တခီ ဘၣ်တၢ်သူအီၤဒီ:မၤလၢာ်ကွံာ် အီၤလၢတၢ်မုာ်တၢ်လၤအဂီၢ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤဖှီၣ်မၤယာ်ပှၤလၢအဃၢၤ တဖၣ်အံၤ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲမၤဝဲဒ်သိ:ကဒိ:န့ၢ် ဘၣ်တၢ်သဘျ့လၢကဘၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အခိအသွဲဒီ:မၤဝဲဒ်သိ:ကဒိ:န့ၢ်ဘၣ်တၢ်အခွဲ:အယာ်လၢတၢ်န့ၢ်သါ အဂီၢ် ခီဖျိထံကီၢ်အတၢ်ဘျၢဒီ:တၢ်အလုၢ်အလၢ်အဂီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီၣ်ဒီ: ကအိၣ်ဘၣ်ဝဲအတီၤထီထီအဂီၢ် ပှၤအကကွဲၢ်အါမ:ဘၣ်တုၤဃီၤဆူတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤမၢ်အပူၤဒီ: အတီၤလီၤဖုၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. {GC 279.4} GCsk 271.1
တချု:လၢတၢ်ထီဒါဘၣ်ဃ:တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအိၣ်ထီၣ်အနံၣ် ၅၀ ဘျဲၣ်ဘျဲၣ်န့ၣ် လူ:ဝံ: ၁၅ ကဲထီၣ်စီၤပၤလီၤ. စီၤပၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤအဲၣ် လီၤသ:, အိၣ်ဒီ:တၢ်ကၢၣ်တၢ်ကျု, အိၣ်ဖှံဖှံညီညီဒီ:လူၤတၢ်မုာ်တၢ်လၤ ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်လီၤ. ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်လၢအဘၣ်သဂၢၢ်ဒီ:ပှၤထံဖိကီၢ်ဖိအတၢ် သ:ဒိၣ်ထီၣ်ဒီ:, တိၢ်စ့အတၢ်ဃံ:စ့ၤလီၤအံၣ်အတၢ်လီၤပျံၤလီၤဖု:လၢ ကမၤ အသ:ဆူညါလၢဆၢကတီၢ်ကဟဲဝဲအဂီၢ်အံၤ ပထံၣ်ဘၣ်အီၤသ့အလီၢ် တအိၣ်လၢပကအိၣ်ဒီ:ဝံအမဲာ်ချံဒၣ်လဲာ်ဘၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လၢကဘှီက့ၤဒီ:မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီ: ကဲထီၣ်ဒၣ်တၢ်ကလီ ကလီလီၤ. စီၤပၤအတၢ်အဲၣ်လီၤအသ:အတၢ်စံ:ဆၢမ့ၢ်ဒၣ် “ထံကဒိၣ်လၢ ယလီၢ်ခံ” လီၤ. ဖဲအဝဲအိၣ်မူအခါ အဝဲကမၤဝဲဒ်တၢ်ဘၣ်အသ:ဒီ: အဝဲမ့ၢ် သံဝံၤန့ၣ် ဖဲတၢ်ကကဲထီၣ်တမံၤမံၤကကဲဒၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်အဝဲအတၢ်စံ:ဆၢအဃိ ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်အတၢ်ဟဲဝံလၢကဟဲဝဲန့ၣ် အက့ၢ်အဂီၢ်အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီၤ. {GC 280.1} GCsk 271.2
ရိမ့ၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢစီၤပၤဒီ:ပှၤပၢတၢ်တဖၣ်ကပာ် ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်လၢတၢ်စၢဃာ်အပူၤလီၤ. အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဝဲကပာ်တၢ်စၢဃာ် လၢပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အသ:သမူအဂီၢ်လီၤ. အတၢ်မၤအံၤဘၣ်ဒိနီၢ်သ: အတၢ်ဆံ:လီၤစှၤလီၤအါန့ၢ်ဒံ:နီၢ်ခိအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံ:နာ်နာ်ကလဲာ်လီၤ. တြီဝဲဒ်သိ:ပှၤသုတဖ:လံာ်စီဆှံတဂ့ၤအဃိ ပှၤထံကီၢ်ဖိတဖၣ်အတၢ်သ့ၣ်ညါ နၢ်ပၢၢ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ အိၣ်ထဲတၢ်အဲၣ်လီၤသ: ဒီ:လီၤဘျၢကွံာ်လၢတၢ်အၢတၢ်သီအပူၤဒီ: ပၢၤက့ၤအတၢ်အိၣ်မူတန့ၢ်လၢၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 281.1} GCsk 272.1
ရိမ့ၤအံၤ လၢကဘၣ်ဒု:ကဲထီၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် လၢကအုၣ် အသ:လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်နာ်အလီၢ်န့ၣ် ဒု:ကဲထီၣ်ဝဲပှၤလၢတအိၣ်ဒီ: ယွၤပှၤထီဒါတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အသူၣ်ဆါသ:ဆါဝဲ ဒိၣ်မ: ဖဲအထံၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အတၢ်မၤကဒါရိမ့ၤအတၢ်နာ် တဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သ:လီသ:ကွံဒီ:အတၢ်မၤအၢမၤန: တဖၣ်အံၤ ဆိမိၣ်ဝဲလၢအမ့ၢ်လံာ်စီဆှံအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဖီအသၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲလံာ်စီဆှံအဖီအသၣ်နီၢ်နီၢ်တခီဘၣ်လီၤ. {GC 281.2} GCsk 272.2
ရိမ့ၤပာ်ဖျါထီၣ်ကစၢ်ယွၤအလုၢ်အလၢ်အက့ၢ်အဂီၤတလိၤတဃီၤ အဃီ ပှၤကညီတဖၣ်သမၢလံာ်စီဆှံတက:ဘၣ် သမၢကစၢ်ယွၤဒၣ်လဲာ်လီၤ. ‘ဘီလ်တၢ်ရံၣ်’ ဒီ:အကရၢတဖၣ်ပာ်မၢ်ကွံာ်လံာ်စီဆှံဒီ:ဒု:ကဲထီၣ်ပှၤအါမ: လၢယွၤတအိၣ်ဘၣ်လီၤ. ရိမ့ၤယီၢ်တံၢ်ဃ:ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်လၢ အခီၣ်နၢၢ် ခံထ:အဖီလာ်ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဘၣ်ဖံ:ဘၣ်မၤတၢ်တဖၣ်ထီဒါကွံာ်တၢ်စၢဃာ် တဖၣ်ဒီ:သမၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီ:တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤခံခါလၢာ်တဘျီဃီလီၤ. {GC 281.3} GCsk 273.1
ဖဲတၢ်ပူထီၣ်တၢ်စ:ထီၣ်သီအခါန့ၣ် လၢစီၤပၤအတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ခွဲ: တၢ်ယာ်အဃိ ပှၤကမျၢၢ်အနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၢ်ဒံ:ဝဲပှၤပဒိၣ်ပပှၢ်ဒီ:ကရူၢ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်သ:အနီၢ်ဂံၢ်န့ၣ်လၢတၢ်ပၢတၢ်ပြ:တခီအခၢၣ်စ:န့ၣ်လီၤ. တၢ်စိ တၢ်ကမီၤအါဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်တကပၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤ အသ:လၢကဆူ:ကါအိၣ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့ဒီ:တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သ:ခံမံၤလၢာ် သ့သ့ဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်ဖ:ဒိၣ်လၢအသ:ထီၣ်အံၤ ပာ်လီၤအသ:လၢ ကမၤဒၢၣ်ဆၢက့ၤတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. {GC 282.1} GCsk 273.2
ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်တဆီၣ်လီၤအသ:ဒီ:ဟ့ၣ်လီၤအသ:လၢရိမ့ၤအစုပူၤ ဘၣ်. လၢကကဲထီၣ်အပျဲၢ်အလီၢ်မၤဝဲတၢ်ကူ:က့ၤတၢ်အဘူ:အလဲအမူ:အပှဲ လၢတၢ်လူလီၤတၢ်သွံၣ်တခီလီၤ. ပှၤပူထီၣ်တၢ်တဖၣ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ် ပှၤကညီအခိၣ်အစဲ:ဖီကဟၣ်အဆိကတၢၢ်တခါ ဖဲကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ် တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤမၤလိၤက့ၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤ လၢတၢ်သူၣ်လီၤအီၤအဆိကတၢၢ်အလီၢ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢရိမ့ၤ အတၢ်ပၢအဖီလာ်အခါန့ၣ်လီၤ. လၢဖရိၣ်ထဲ:စတဲ:အတၢ်နာ်အဃိ ဖဲယၤကယၤ ၁၆ နံၣ်န့ၣ် ပှၤဒူပှၤဃိၤမၤတုရၤလၢဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ တၢ်ဆူ:အူထီၣ်လၢမ့ၣ်အူတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ် တုၤလၢယၤကယၤ ၁၈ နံၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်မၤကၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ပှၤအခိၣ်အဆိကတၢၢ် ဖဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ညိကွံာ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်အဃိ ထံဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အမဲာ်ထံဘၣ်လီၤဝဲလၢ တၢ်ပူထီၣ်တၢ်ဒီ:တၢ်ပၢတၢ်ပြ:တအိၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ. တၢ်ထီဒါလိာ်သ:ဒီ: တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအတၢ်ဒု:အံၤဘၣ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ ကွဲ:နီၣ်ကွဲ:ဃါအီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလၢ ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်အတၢ် ပူထီၣ်ဖဲ ၁၇၉၃ လၢမ့ၤတုၤလီၤဆူ ၁၇၉၄ လါယူၤလံန့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤ ပှၤလၢအမၤနၢၤတၢ်တဖၣ်ခဲမုၢ်ဂီၢ်ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. {GC 282.2} GCsk 273.3
စီၤပၤဒီ:ထံဂ့ၢ် ကီၢ်ဂ့ၢ်ဒီ:တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဒိ:တၢ်မၤအၢမၤန:လၢကမျၢၢ် သ့ၣ်တဖၣ်လၢအသ:ဒိၣ်သ:ဖျိ:ဒိၣ်မ:တုၤဒၣ်လဲာ်အပၢၤအသ:တန့ၢ်လီၤဂာ် ဒီ:ပှၤအပျုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အစုဖီလာ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤသံကွံာ်စီၤပၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢဆၢကတီၢ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိအပူၤ ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤလၢထူၣ်စုညါအလိၤလီၤ. ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်ကဲထီၣ်တၢ်ဒု:ပျီမုၢ်ဖ:ဒိၣ် လၢကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီ: တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သ:ဖျိ:ဖ:ဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လၢဖဲရံ:န့ၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ဒါတၢ်စုဆူၢ်ခီၣ်တက:ကဲထီၣ်တမံၤဝံၤတမံၤလီၤ. ကမျၢၢ်လၢ အိၣ်ဆိ:ဝဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ပူၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီ: ဟ:ထီၣ်ဝဲအကရူၢ်ဖိအကရူၢ်ဖိအဃိ ပညိၣ်ဃီၤအသ:ဆူပှၤကလုၢ်ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ. ထံကီၢ် အတၢ်ပာ်ဖှိၣ်စ့တဖၣ်လၢာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်, ဒ်ပှၤသု:ဖိတဖၣ်အဘူ:အလဲအသိ: ပှၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီ:အတၢ်အီၣ်တၢ်အီလီၤတူၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်လီၤ. လၢကီၢ်စဲၢ် သ့ၣ်တဖၣ်တခီ တမျာ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ထီၣ်ဒီ:မၤဒၢၣ်တၢ်လီၤ. ပှၤကညီ အတၢ်ဆဲ:တၢ်လၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီ: လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလၢတၢ်တအိၣ်ဒီ:တၢ်ပၢ တၢ်ပြ:ဒီ:တၢ်မၤမုာ်မၤလၤသ:ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဖီလာ်လီၤ. {GC 283.1} GCsk 274.1
ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်အပှၤထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်အံၤ မၤလိသ့ၣ်ညါဝဲရိမ့ၤ အတၢ်သူၣ်အၢသ:သီဒီ:အတၢ်မၤန:မၤဖှီၣ်တၢ်တဖၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲ:အဃိ ခဲအံၤပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤလၢထူၣ်စုညါတဖၣ် တမ့ၢ်ကစၢ်ခရံာ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢၤဘၣ်. အပျဲၢ်အဘီၣ်တနီၤသံကွံာ်ဝဲဒီ: တနီၤ ဘၣ်တၢ်ဒု:ဟ:ထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢထံကီၢ်အပူၤလံအဃိလီၤ. ထူၣ်စုညါတဖၣ် ဂီၤဆူၢ်ကလာ်လၢစီၤသီ, သီခါ, ရိမ့ၤပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ်အသွံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢသီန့ၣ်ကုၢ်အကဘီသ့ၣ်တဖၣ်ဒီ:ဃိာ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢအပှဲၤလုာ်ကွံာ်ဝဲဒီ: ‘ဟူ:ကနီ: ‘တဖၣ်န့ၣ် ခဲအံၤပှဲၤဝဲဒီ:ပှၤမၤအၢမၤန:တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤသီ, သီခါသ့ၣ်တဖၣ်လၢဘၣ်တၢ်စၢဃ:အီၤလၢထ:သွဲဃုာ်ဒီ:လီၤဆ့ၣ်နီၣ်ဖ:ထီ ဒီ:ဘၣ်မၤတၢ်ကိၢ်ကိၢ်ဂီၤဂီၤကဲကုၢ်ပီၣ်လဲၣ်လၢကဘီပူၤတဖၣ်အံၤ မၤဘၣ် ကစၢ်ယွၤအဖိမုၢ်ဖိခွါလၢအသူၣ်ဂ့ၤသ:ဝါသူၣ်ခုၣ်သ:ဂ့ၤအဃိ ဒိ:န့ၢ်ဘၣ် က့ၤဝဲအဘူ:အလဲလၢတၢ်ဆိၣ်အၢန့ၣ်လီၤ. {GC 283.2} GCsk 274.2
ပှၤကွၢ်ဃုာ်တၢ်တဖၣ်ကွၢ်ဃုာ်တၢ်လၢတၢ်လီၢ်ကိ:ကပၤဒဲ:အဆၢ အတီၢ်, တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ပှၤအခိၣ်အစဲ:ဖီကဟၣ်မၤတၢ်ကိၢ်ကိၢ်ဂီၤဂီၤ ကိ:မုၢ်ဂီၤဒဲ: အဆၢကတီၢ်, တၢ်စၢဃ:အလိၤပှဲၤလုၢ်ကွံာ်ဒီ:ပှၤကညီတဖၣ် ဒ်ကုၢ်ကဘီ အဆၢကတီၢ်ထံကျိစံ (Seine) ပှဲၤဝဲဒီ:တၢ်သွံၣ်အသဘွဲတဖၣ်အဆၢကတီၢ် ဟဲတုၤဃီၤဝဲလံန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆဲ:သံ ကွံာ်အီၤလၢကျဲမုၢ်ဖီခိၣ်, ကဘီဖ:ဒိၣ်တဖၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤအီၤလၢအပူၤ ဖ:ဒိၣ်လၢအဖီလာ်လီၤ. ပှၤအသ:စၢ်ဖိ ၁၇ နံၣ်ပိာ်မုာ်ပိာ်ခွါအါဂၤမ: ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. ဖိသၣ်ဆံ:တဖၣ်ဘၣ်တၢ်ဟံ:န့ၢ်ဆူၣ်အီၤလၢ အမိၣ် အသ:နါပှၢ်ဒီ: တၢ်ဆဲ:လိာ်ကွဲအီၤလၢထ:စူခိၣ်လၢအအိၣ်ဒီ:စုဟံ:ဖ:ထီ ဒီ:တၢ်မၤသံကွံာ်အီၤအါမ:လီၤ. {GC 284.1} GCsk 275.1
တၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်မၤလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်မၤမ့ၢ်ဒၣ်အကလီန့ၢ်ပှၤကညီ, ဒီ:ကဒု:သဂၢၢ်ပှၤကညီလၢတၢ်ကီ တၢ်ခဲလီၤ. မၤဝဲဒ်သိ:ကမၤဟ:ဂီၤကွံာ်ကစၢ်ယွၤအစုအတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်န့ၣ် လီၤ. ဒီ:ကမၤဟ:ဂီၤကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအတၢ်ပညိၣ် ဒီ:မၤသ:အု:, သ:ဘၣ်ဒိကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်လၢတၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်န:တၢ်ဖှီၣ်အဃိ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ကပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအလိၤအဂီၢ်အဝဲမၤဝဲ တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤအက့ၣ်အကူလၢအတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. {GC 284.2} ပှၤကညီ သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအထံၣ်ဘၣ်ဝဲရိမ့ၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီမ့ၢ်တၢ်လီ တၢ်ဝ့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် နာ်စ့ၢ်ကီ:ဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီ: မ့ၢ်တၢ်လီၤတၢ်ဝ့ၤတက:ဘၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စ့ၢ်ကီ:ဝဲလၢ ပှၤကဆိကမိၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံအံၤ မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ကတိၤလီၤနာ်တၢ် တခါစ့ၢ်ကီ:န့ၣ်လီၤ. {GC 285.1} GCsk 275.2
တၢ်ကမၣ်လၢအဒု:အိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢအံၤတဖၣ်အကျါ တၢ်ကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တမံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်တပာ်ကဲဒီ:ပာ်မၢ်ကွံာ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. တၢ်သဘျ့အမ့ၢ်အတီမ့ၢ်ဝဲတၢ်အိၣ်မူလၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလိာ်ပာ်ဖျါဝဲအသိ:န့ၣ်လီၤ. ဝံယၡါယၤ ၄၈:၁၈ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ၁၈) အိ, မ်နကနၣ်တ့ၢ်ယတၢ်မၤလိာ်တက့ၢ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီ: နတၢ်ဃူ တၢ်ဖိ:ကမၤသ:ဒ်ထံမိၢ်ပှၢ်အသိ:, ဒီ:နတၢ်တီတၢ်လိၤဒ်ပီၣ်လဲၣ်အလပီ အသိ:န့ၣ်လီၤ. {GC 285.2} GCsk 276.1
ပှၤလၢတမၤဘၣ်ဒ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်လိအံၤ လၢလံာ်စီဆှံ အပူၤဒံ:ဘၣ်တဖၣ် တၢ်ကွဲဃီၤအီၤဒ်သိ:ကမၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤအံၤလၢတၢ်စံၣ်စိၤ တဲစိၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. {GC 285.3} GCsk 276.2
ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ်ဆူ:ကါရိမ့ၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒ်သိ:ကကျဲ:စၢ:ဝဲလၢ ပှၤတဖၣ်အသုတဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကတိၤတဖၣ်အခါ ပာ်ဃ:အတၢ်မၤ အက့ၢ်အဂီၤအမ့ၢ်အတီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိလၢသ:မုာ်စီဆှံအတၢ်မၤဆၢ အဃိ မၤဝဲဒ်အဝဲသ့ၣ်သ:အိၣ်မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤတြီဃာ် ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢတဃုထံၣ်ကွၢ်တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲ: အဃိ တထံၣ်ဒီ:သ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်အဒီၣ်အယီာ်ဒီ:အဂံၢ်ခိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်အတၢ်ပူထီၣ်အံၤ ဒု:ထံၣ်က့ၤပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢထံကီၢ် တဘ့ၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢအပာ်မၢ်ကွံာ်လံာ်စီဆှံဒူဒူအဃိ ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီ:တၢ်လီၤပျံၤ လီၤဖု:အၢသီအဆၢကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. {GC 285.4} GCsk 276.3
တၢ်မၤကမၣ်တၢ်မၤလိာ်အတီအလိၤအတၢ်န့ၢ်သါ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟ:ဂီၤ လီၤ. လၢတၢ်ညိကွံာ်အဃိ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအသ:အိၣ်မၤအၢမၤန: ပှၤကညီတဖၣ် န့ၢ်ဘၣ်တၢ်အခွဲ:အယာ်ဒ်သ:အိၣ်မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤပူထီၣ် တၢ်တဖၣ်ကူ:ဘၣ်က့ၤတၢ်ပူထီၣ်အဖီအသၣ်တဖၣ်အဃိ ထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်ညါ ပှဲၤဝဲဒီ:တၢ်အၢတၢ်သီတၢ်မၤတၢ်ဒဲ:ဘ:သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်စဲၢ်အဝ့ၢ် ဖ:ဒိၣ်တဖၣ် လၢအဟ:ဂုၤဟ:ဂီၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဒီ:တၢ်ပျံၤတၢ်ဖု:အတၢ်ဟီၣ် တၢ်ယၢၤဒီ:တၢ်လီၤသ:အု:အသီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ဖရၣ်စ့ၣ်ဒီတဘ့ၣ်ညါ တၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ မၤသ:ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်ဟူ:ဘၣ်အီၤအသိ: လီၤ. ပှၤတအိၣ်ဒီ:ယွၤ, အိၣ်ဒီ:တၢ်အစိကမီၤတဖၣ်လၢတၢ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ထီ အီၤအါန့ၢ်ဒံ:ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤအၢမၤန:စ:ထီၣ် ပှၤဟံၣ်ဒူၣ်တုၤလီၤလၢထံဂုာ်ကီၢ်ဂၤဒီ:တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. {GC 286.1} GCsk 276.4
ပှၤအုၣ်အသ:လၢဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အဟဲ ထီၣ်လၢတၢ်ယိာ်အပူၤတဒုအဃိအံၤစ့ၢ်ကီ:အိၣ်ခိ:ဝဲယံာ်ယံာ်တကဲလၢၤဘၣ် “ဒီ:သၢသီဒီ:ဖ:ဖီသီပူၤကွံာ်ဒီသ:သမူလၢယွၤဟဲနုာ်လၢအပူၤဒီ: ဆၢထၢၣ်လၢ အခီၣ်ဒီ:ပှၤလၢအထံၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖု:တၢ်ဒိၣ်မ:လီၤ” (လီၣ် ၁၁:၁၁) ဖရၣ်စ့ၣ်ကီၢ်က:ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤဝဲလၢ ကပာ်မၢ်ကွံာ်လံာ်စီဆှံဖဲ ၁၇၉၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံသၢနံၣ်ဒီ:တခီန့ၣ် ကီၢ်က:အံၤ မၤဟ:ဂီၤကွံာ် တၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအံၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ်ဒီ:သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်တၢ်ခဲလၢာ် ကဘၣ်ဒိကနၣ်ဒီ:ပာ်တၢ်လုၢ်လၢ်သကဲ:ပဝာ်အဂ့ၤအံၤ တၢ်အဂံၢ်ခိၣ်လၢ အမ့ၢ်ဝဲကစၢ်ယွၤဒီ:အကလုၢ်ကထါအံၤအလိၤန့ၣ်လီၤ. {GC 287.1} GCsk 277.1
ဝံယိၤဟၣ်စံ:ကတိၤ ပာ်ဖျါဘၣ်ဃ:ပှၤအုၣ်အသ:ခံဂၤအဂ့ၢ် ဖဲလီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၂ စံ:ဝဲဒၣ် “အဝဲသ့ၣ် နၢ်ဟူတၢ်အကလုၢ်သီၣ်ဖ:ဒိၣ်လၢမူခိၣ်ဒီ:စံ:ဘၣ်အီၤ ဟဲက့ၤထီၣ်ဖဲအံၤတက့ၢ်, ဒီ:အဝဲသ့ၣ်လဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်လၢတၢ်အၢၣ်အလိၤ ဒီ:အဒုၣ်အဒါထံၣ်အီၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤအပှၤအုၣ်အသ:ခံဂၤလၢအမ့ၢ်လံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤဒီ:အသီအံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ထီအီၤလီၤလီၤဆီဆီဒ်အံၤ လၢသီတအိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်. ပှၤ ‘ဘြံ:တံ:ၡ:ဖိ’ ဒီ:ထံဂၤကီၢ်ဂၤအလံာ်စီဆှံအကရၢဘၣ်တၢ်ဒု:အိၣ်ထီၣ် အီၤဖဲ ၁၈၀၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်ယူရပၤအပူၤ တၢ်အကရၢဒ်သိ:အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤအိၣ်ထီၣ်အီၤတခါဝံၤတခါလီၤ. ဖဲ ၁၈၁၆ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဒု:အိၣ်ထီၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံအကရၢစ့ၢ်ကီ:န့ၣ်လီၤ. စ:ထီၣ်လၢဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် လံာ်စီဆှံအံၤဘၣ်တၢ်ကွဲ:က့ၤအီၤလၢပှၤကလုာ်အကျိာ်အါမ:လီၤ. {GC 287.2} GCsk 277.2
ဖဲတချု: ၁၇၉၂ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ထံဂၤကီၢ်ဂၤအတၢ်သ:ခုကစီၣ် အတၢ်မၤဘၣ်တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သ:အီၤစှၤမ:လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တုၤလီၤလၢ ယၤကယၤ ၁၈ ဘူ:ကလၢာ်ဝဲန့ၣ် တၢ်ဆီလဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဖ:ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအမ့ၢ်အတီလၢ ကစၢ်ယွၤပာ်လီၤပာ်န့ၣ် ကြၢ:အိၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲန့ၣ်လီ. {GC 287.3} GCsk 278.1
စ:ထီၣ်ဖဲန့ၣ်ဒီ: ထံဂၤကီၢ်ဂၤအတၢ်သ:ခုကစီၣ်စဲ:ကျံ:အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လဲၤထီၣ် လဲၤထီဝဲအဃိ တၢ်ရၤလီၤလံာ်စီဆှံအသဟီၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီ:လီၤ. တၢ်ပာ်တၢ်ကမၣ်တၢ်သူၣ်ဟ့သ:ဟ့စှၤလီၤဝဲဒီ: ပၤပၤအစိကမီၤလၢစီၤပၤ အဖီခိၣ်တဖၣ် ဆံ:လီၤစှၤလီၤဝဲအဃိ ကျဲအိ:ထီၣ်အသ:လၢတၢ်ကရၤလီၤ လံာ်စီဆှံအဂီၢ်လီၤ. ခဲအံၤလံာ်စီဆှံဘၣ်တၢ်ရၤလီၤအီၤသကုၤလၢဟီၣ်ခိၣ် ဒီဖျၢၣ်ညါလံန့ၣ်လီၤ. {GC 288.1} GCsk 278.2
ပှၤလၢအတနာ်ယွၤ ‘ပီလ်တၢ်ရံၣ်’ စံ:ဝဲလၢ “ပှၤ (၁၂) ဂၤဒု:အိၣ်ထီၣ်ခရံာ်ဖိအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် ပှၤစံ:ဝဲတလီၢ်လီၢ်အဃိ ဘၣ်နၢ်ဟူတၢ်အံၤတသ:အိၣ်နၢ်ဟူလၢၤဘၣ်. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအံၤ ဒ်သိ: ကဟ:ဂီၤကွံာ်ဝဲအဂီၢ် ပှၤထဲတဂၤဧိၤကလၢလီၢ်ဝဲလၢကမၤဟ:ဂီၤတၢ်န့ၣ် ကဒု:နဲၣ်တၢ်အုၣ်အသ:လီၤ. ပှၤဒု:တၢ်ဒ်သိ:ကမၤဟ:ဂီၤလံာ်စီဆှံအံၤ အိၣ်ဝဲလၢအကကွဲၢ်အါမ:လီၤ. လၢကမၤဟ:ဂီၤလံာ်စီဆှံအဂီၢ်ဖဲ ‘ပီလ်တၢ်ရံၣ်’ အစိၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဒၣ်ထဲတကယၤဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤလံာ်စီဆှံအိၣ်ဝဲအကကွဲၢ်အါမ:လံလီၤ. လံာ်စီဆှံအံၤ လီၤဂာ်ဒီ:ထ:ခူ လၢအမၤဟ:ဂီၤနီၣ်ဒိအါမ:တဖျၢၣ်လီၤ. {GC 288.2} GCsk 278.3
တၢ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤလၢပှၤကညီအစိကမီၤတမံၤလၢ်လၢ် ဟ:ဂီၤဝဲသ့ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢအိၣ်သူၣ်ထီၣ်အသ:လၢကစၢ်ယွၤအကလုၢ် ကထါအလၢၢ်အဖီခိၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိ:ကျၢၤဝဲဒၣ်လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် လီၤ. {GC 288.3} GCsk 278.4
*****