Olugano Lwa Amaaha

Ekihande 3— Omulyambo

Omo kati kati k’eririma hakuuhi n’omuti w’engebe habya owundi muti ,omuti w’eriminya ekibuya n’ekibi.Nyamuhanga mwahangika omuti oyu eribya bwimiri busana n’obwowa bwabo, n’erikirirya,haima n’erimwanza.Nyamuhanga mwahana ababuti betu b’erimbere ati, sibasyerya oko muti oyo bakasyahola.Nyamuhanga mwahanabo ati banginalya oko miti eyindi yosi y’omwirima ,nikwa omuti omuguma ono isibatolere erirya kugo kusangwa ekiro bangalya kugo basyahola kundu. Omugulu Nyamuhanga ahira Adamu na Eva omo lirima lya Edeni eryowene kutsibu ,mwabya obuli kindu ekyangabere kikabatsemesya omo ngebe ,nikwa Nyamuhanga omo bwenge buwe mwahiraho ekindu ekikendisyabya ekipimo/kirengesyo {test} ate abaha obuteya bw’ekera na kera.Nyamuhanga abya ini w’erikania na bandu buwe nabo ibakanirania nikwa mwataleka ekibi kikatendibahikako n’esitani moyahabwa omuyisa w’eribalengako neryo bangabere babiriyiyinia neryo bangabere embere sy’obusiike bwa Nyamuhanga haima n’abamalaika b’elubula kere na kera. OA 8.1

Sitani mwalangira emibere mihya eno iyamabya mibi kutsibu,kandi abamalaika ababya babuya erimbere mobatasyabya omo ndeke eyabya elubula kyaleka abamalaika bano ibabya n’amalwa haima n’obuhaka omo kati kati kabo basa na basa mobalangira akabi akalwa omw’ihona lyabo kusangwa babya isibetakalangirira hali. OA 8.2

Sitani mwasonda ati kumbe alibya ngoko abya erimbere iniane e lubula lero iniangakoliire ndeke,nikwa abya iniabiritalya omuyisa oyu w’erisuba buhya kandi mwabya isiangatoka eritaswalamibwa. Kwilaba aho, sitani abya iniabiritwala abandi banene omihona, abamalaika ababya babuya litya iniabiribayiramo abakalwa n’emitegekere y’eryolobera ebihano bya Nyamuhanga ebyabya bikikala omo malengekania wabo ,nikwa hatya ibabiribya abakendisyahola kera na kera. OA 8.3

Sitani abere aganirya oko mibere yiwe y’enyuma, akatasyaganirya oko byabyaho oko ndambi eyo,haima n’ebikendisyasa embere siwe kandi akalebya ngoko abiritoya abamalaika abosi abo busana n’ekibi kiwe, mwalebya ngoko ate angabana omuyisa w’erisubibwa oko kitsumbi kiwe eky’erimbere, eki mokyaleka iniapona kutsibu Kristo Omugala omo buuha bunene. OA 8.4

Nyamuhanga mwaminya ngoko erihitana lya sitani siryendisubulira aho,kandi ngoko sitani asyahiraho emibere y’erihitania abamalaika b'elubula akakolesya obutoki buwe,kandi ngoko babya ibabya ibabirimulusyako obutoki bw’eritasyaya elubula ,litya sitani mwabya akalinda oko lukyo eritabangula abamalaika omugulu babya bakingiira n’erihuluka. OA 8.5

Kandi nibya iye sitani abya iniakasonda erisulusutya obuholo bwa Adamu na Eva ,kandi abya akasonda kutsibu eritwala aba malaika okwihona erikalire eriri ng’eryatsuka elubula,kandi mwaminya ngoko kino kyasyaleka ab'elubula ibakwa buliige bunene. OA 8.6

Sitani mwalenga eribuuga ati,amatoya Adamu na Eva erilwa oko mikolere ya Nyamuhanga ati kino kyasyaleka Nyamuhanga iniasa erilamia abandu neryo na sitani na bamalaika buwe ibatoka erilama haima nabo busana n'eriganyira lya Nyamuhanga. OA 8.7

Kandi mwaganirya ati bamataluka aho Adamu na Eva naye iniabya mutsandirya nga sitani kandi ati omugulu basyalya oko muti w’engebe owali omo katikati k’eririma neryo ibasyatoka eriikala omwirima lya Edeni kera na kera kusangwa Nyamuhanga isyendisabalusyamo . OA 9.1

Omo lubula mobalenga eriminyisya Adamu busana n’erilolo erikasa luuba,neryo omo ndeko eyikala elubula mobatuma abamalaika eribwira Adamu na mukali wiwe ngoko sitani mwatoga ,kandi ngoko Nyamuhanga mwahiraho omuti owali omo katikati k’eririma eribya ekyangaleka ibabya ibane bowa embere sya Nyamuhanga kusangwa obwowa embeere sya Nyamuhanga bw’obutseme bwa bamalaika abali elubula haima n’eriteya ebihano bya Nyamuhanga. Abamalaika bano mobabwira Adamu ngoko oyowabya mulaika mukulu omo lubula oyuwabya wakabiri oko Kristo mwagana eryolobera ebihano bya Nyamuhanga, neryo ekyo mokyaleka elubula iyabutuka amaalwa neryo sitani oyowakindawa leero abiribya nzigu ya Nyamuhanga na Mugala omo buli kindu ekibuya ekyo banzire [Nyamuhanga]. OA 9.2

Abamalaika mobabwira Adamu na Eva bati sitani yabya iyinayitegekire eribakola nabi nibya,neryo ikibatolere eriyiteya kutsibu kusangwa abya iniakendibabandana endambi yosi. Kusangwa enzigu yabya isiyangatoka eribakinda bamabya omo buguma haima n’eriolobera ebihano bya Nyamuhanga ,n’abamalaika bomo lubula ibanginasa eribalwira. Nikwa abandu bano banalyaliiga sitani yikabakinda bakatwa ebihano bya Nyamuhanga ,neryo e sitani iyikendibya n’obutoki bw’erikolako ebibi byosi,n’eryagalyabo emigulu yosi eritsuka oko ndambi y’eritwa ebihano bya Nyamuhanga. OA 9.3

Kandi nibya abandu bano banalyabya ibamagana amalwa wa sitani okwitsuka ibangabya buholo ng’abamalaika b’omo lubula ngoko bali. Nikwa bamahona n’eriiriga ebinywa bya sitani neryo ibakendisuyirwa kutsibu ngoko Nyamuhanga asuyira abamalaika abatwa ebihano bya Nyamuhanga kusangwa ebihano bya Nyamuhanga bibuyirire ngoko naye abuyirire. OA 9.4

Abamalaika mobabwira abandu bano,kandi mobakunga Eva akasyabulikira akayigabula oko iba wuwe Adamu omugulu akakokala emibiiri omo lirima lya Edeni kundi ibwa inianginahindana n’enziigu eno eyatoga. Neryo litya eriyigabula lyabo iryanginakolyabo oko musulusuto owakaliire kutsibu busana n’abosi babiri. OA 9.5

Adamu na Eva mobaliiga embere sya bamalaika ngoko bakendiolobera ebyosi ngoko Nyamuhanga abirilagira ,kussangwa yabya tseme yabo batoke erikola erisonda lya Nyamuhanga. OA 9.6

Erirengwako N’eriwa

Sitani mwambala ekisosekanio ky’enzoka neryo mwingira omo Edeni mwayiringira omo muti w’eriminya obubuya n’obubi kandi mwatsuka erirya oko biguma by’omuti oyo. OA 9.7

Mbino omw’itendiminya Eva iniane oko mibiiri omw’irima lya Edeni kwehi iniabiriyigabula oko iba wuwe.Abere aminya ngoko hangabya omulyambo kusangwa abirisiga iba wuwe , mwayisikya ati ebyosi bine ndeke nomo angabya isyali na iba wuwe oko lukanga luwe. Mwaminya ngoko anaasi ndeke eriyiteya omugulu ekibi kyangasa kusangwa abamalaika babya ibabirimubwira nibya. OA 9.8

Nikwa mwayeya iniamabirihika okw’itungerera ekiguuma ky’omuti w’eriminya ekibi n'ekibuya kandi mwayitsutsa ekiguuma ekyo. Mwalangira ekiguuma ekyo kokyamowana neryo mwayibulya busana naki Nyamuhanga mwabakunga erikiryako, hano sitani mwabana omuyisa, w’eriteba mwakanirya omukali ng’abiriminya ebirengekanio biwe, kyaleka iniatsuka eribulya omo mulenge owahehere nga lwimbo lubuya ati, “Ko Nyamuhanga abiribuuga ati isimwalya oko miti yosi y’omwirima kwehi? Ekyo mokyaswekya omukali kandi mwasweka busana n’eryowa enzoka ikabuuga kusangwa abya inianaasi ko Nyamuhanga mwatahererya enzoka obutoki bw’eribuuga,nikwa Eva mwayisunza kutsibu erihulikirira enzoka ikabuuga, omo kitswe ky’erilwaho akatibita mwatwamo erihulikirira omukania w’enzoka Eva mwataminya ati e sitani yangakanirya omo nzoka ,kusangwa hano tukalangira e sitani iyoyene iyikabuugira omo nzoka kusangwa hano e sitani ko yirikanaya nga malaika omukali ono iniangasagire kandi iniatoka eriyirinda. Omukali ono kino ikyanginalekire iniatibita eyiri iba wuwe akayibulya ekyamabuuga naye nga nikihi. Nikwa mwingira omo mukania n’enzoka [enziigu] kyaleka iniasubamo ekibulyo ky’e sitani ati, “ega twanginalya oko biguuma by’emiti yomo irima nikwa butsira oko muti owali omo katikati k'eririma,isitwalya kubyo kutse n’erituula kugo tukasyahola”. Enzoka moyasubirya yiti simwendisyahola nahake kusangwa Nyamuhanga anaasi ekiro mwasyalya kugo ameeso wenyu asyalibukala kandi mwasyabya nga Nyamuhanga eriminya ekibi n’ekibuya. OA 9.9

Sitani asonda balengekanaye bati erirya oko kiguma ky’omuti owo Nyamuhanga abatanga kyangabahere obwenge obulengire obwo babya nabwo ,Eyi ni mikolere emibi eyo sitani asi ndeke eyamabirikolesya ndeke eritsuka ekiro atoga,iniakatebaya abandu batoke erigana Nyamuhanga n’emikolere yiwe kandi bagane erikirirya ebyo Nyamuhanga abiribisuula kandi bagane erikenga ebihano biwe.Batoke eriketa ebihano bya Nyamuhanga imo babya bandu ba menge manene kwilaba.Ekyo mokyabateba kusangwa amenge awakasondibawa ahate Nyamuhanga akalolaya abandu omo mwirimya munene ibakasondaya ebyo Nyamuhanga abiriyiramo mbita oko bana ba bandu. OA 10.1

Nyamuhanga mwatanza bandu babiri aba bakaminya ekibi,nikwa mwabaha obwiranda baminye ekibuya nikwa mwababisa ekibi,kyaleka Eva iniaganirya ati mbino e sitani yikabuuga okwenene. Enzoka moyabuuga yiti simwendisyahola nahake kandi yiti mwasyasosa Nyamuhanga eriminya ekibuya n'ekibi,ekyo kyabya kikayira Nyamuhanga mo mubeehi,kandi ibwa obwo Nyamuhanga iniababisa amenge w’eriringirana naye,kyaleka sitani iniabuuga ati simwendisyahola, nikwa amalya ekiguma iniakendisyabya wa menge manene ngoko enzoka yabana amani w'erikania busana n’erirya oko muti oyo. OA 10.2

Litya enzoka moyimya ekiguuma yamakiha Eva ,na Eva abere abiriimyakyo enzoka moyabuuga yiti Nyamuhanga amabya imwabatanga erihamba kukyo ibwa wanamahola kwehi? Kyaleka iye Eva iniaganirya ambino ebinywa byosi by’enzoka bihikire kandi mbino ni kwenene,na Eva mwatalangira mulyambo oko ndambi eyo. OA 10.3

Eva eribya mutebya-Eva nayo mwabya mutebya oko ndambi eyo kyaleka nayo iniatwa ekiguuma amalya iniakalangira ati mbino amabya wa menge awowene kutsibu. OA 10.4

Anabere abirirya oko kiguuma ekyo mwabya nga amayowa iniamatsangatsanga kutsibu,naye mwatwalira Adamu ekiguma ekyo n’ebyala biwe ini kiguuma kisa kisa kandi nibya Eva omugulu atoga mwabya ky’erikolesya kya sitani ekyasyaleka iba wuwe Adamu naye iniawa, nikwa Adamu mwaminya ngoko Eva abiritsanda busana n’erihulikirira enzoka kandi iniakabuuga ati, kwenene sibendisyahola nahake kusangwa omukali ono mwatowa kandu kabi omo ngebe yiwe akakangania ngoko Nyamuhanga siatatsemera ekyamakoleka,mwlengekania ati mbino abamalaika ko bakabya batya. OA 10.5

Adamu mwakwa buliige busana n’ekyamabya oko Eva neryo kandi Adamu abya anzire mukali wiwe kutsibu mwalebya isiangamuyigabulako kusangwa abya amwanzire kutsibu iyo ng’omuwatikya wiwe,ekyo mokyaleka iniabuuga ati Eva ngoko ni muguma w’okwiyo atolere iniahola naye kusangwa isihali ekyangabagabula. OA 10.6

Adamu mwabulamo erikirirya ati, Omukama wuwe kandi Omuhangiki wuwe oyuwamulusaya omo mutaka anginamukoleere owundi muwatikya oyukasuba omo mwanya wa Eva.Kusangwa Eva abya iniakinowene isyaliko kaminyikalo kabi kosi kandi Eva mwakola obukiso obubuya embere sya Adamu neryo mokyaminyikala obwenge obubi bwabya ibamabirimuha obukiso obwo. OA 10.7

Kyaleka Adamu iniatwamo eriimya ekiguuma inialyakyo, kandi oko ndambi eyo mvvabya isiatowa bubi bwosi omo mubiri wuwe. OA 11.1

Omundu eriyisombolerya-Kusangwa Nyamuhanga abya iniabiribwira ababuti betu b’erimbere oko mwatsi owahambire oko muti w’eriminya obubuya n’obubi, nikwa Nyamuhanga mwaha omundu eriyitwiramo erikola ngoko bulengekania buwe bwamamukangania, kyaleka iniabya iniabiribabwira ngoko hali enzigu eyatoga erilwa elubula kandi ngoko hangabya ekibi ekikaliire ekyangalwa omw’ihulikirira omulenge w’e sitani eyo.Nyamuhanga mwatabalusyako obutoki bw’eritwamo erirya oko muti kutse eyihi, mwabaleka ini bandu abangatoka eriyitwiramo erikirirya ekinywa kiwe ,n’eriolobera ebihano biwe batoke eribyaho ,kutse eriolobera omutebya ,obwo ibamagana ebya Nyamuhanga neryo ikyakangania ngoko banginahola n’erihera. OA 11.2

Olwanzo lubuya lwa Nyamuhanga haima n'etseme eyabya kwibo moyabalusibwako sesene ,neryo mobahikwako ekyengabane ekite kyatabahikako,mobayirebya ekitsumbi kya Nyamuhanga ekiri ng’ekitimbire oko bamalaika ikyamabalwako, mobabya ndumbu isibambite kindu kyaleka ibatatoka eribanika embere sya Nyamuhanga na bamalaika ibane ndumbu. OA 11.3

Sitani mwatsema kutsibu busana n’ekyo akola akatebya omukali akatoka erigania obuyiketerwa buwe embere sya Nyamuhanga ,akagania obwenge bwa Nyamuhanga ,kandi busana na Eva sitani moyakinda Adamu nibya. OA 11.4

Nyamuhanga mwalenderera Adamu na Eva akasababwira ebikendilwa omo kibi ky’eritoga/ erihona.Nikwa omugulu bowa Nyamuhanga akahika mobalengaho eribisama Nyamuhanga oyo babya bakanza kutsibu erisangasangana omugulu babya isibali babihya. Kyaleka Nyamuhanga iniabulya Adamu ati “wuli hayi kwehi?” Naye mwasubirya ati mongowa omulenge wawe omo irima neryo mongubaha kusangwa nyiri ndumbu mongabisama”. Nyamuhanga ,mwabulya ati nindi yowakubwira ngoko uli ndumbu kwehi? Waliire oko muti owo nakuganaya eriryako kwehi? OA 11.5

Nyamuhanga mwatabulya ekibulyo eki ati akasonda eriminya , nikwa asonda ababiri bayibuugire ngoko babiritsandya embere sya Nyamuhanga ibatoka eriyisinga ekibi kyabo. Adamu nomo analiiga ,mwatayisubamo nikwa mwayihambulya busana n’ekibi kiwe ati Nyamuhanga yo waleka ikyakolwa. Omukali oyo wamba mwakanyiha ekiguuma kyo muti nage namalya. Nyamuhanga mwabulya omukali ekiryaleka iniakola atya, Eva mwasubirya ati, enzoka eyowahangika moyikanyitebaya nage namalya. Eritakira: Omukama mwabwira enzoka ati, “kusangwa wabirikola eki wamatakirwa kwilaba ebinyama byosi byo moli wasyayikura okw’ibunda lyagu ebiro byawe byosi.Ngoko enzoka yabya endata oko bindi binyama byosi,litya moyakehibwa kwilaba ebyosi kandi moyaponwa na bandu bosi kusangwa sitani moyalaba muyo yikatebya abandu. OA 11.6

Neryo mwabwira Adamu ati, kusangwa wabirihulikirira omulenge wa Mukali wawe wamalya oko muti owow nakuhana nyiti susyerya kugo, ekitaka kyamatakirwa busana nawe, wasyalya eby’omo luunza lwawe ebiro byawe byosi kandi ekihugo kyasyalasya emisaki saki n’amatolu busana nawe,kandi omo luunza lwawe wasyabana akalyo erihika ahowasyasubira omo kitaka. OA 11.7

Nyamuhanga mwatakira ekitaka busana n'ekibi kyabo eky’erirya oko muti w’eriminya obubuya n’obubi ,neryo mwabuuga ati, “omo luunza lw’obusu bwawe wasyaba akalyo ebiro byawe ebyosi”. Kusangwa erimbere Nyamuhanga abya iniabiribaha ekibuya ,neryo litya mobanza eriminya ebubi kyaleka Nyamuhanga iniabaha obubi omo ngebe yabo yosi ibakatebibawa busana na sitani, kandi Adamu mwahebwa erisalya akalyo busana n’eryagalwa omo ngebe yiwe yosi kandi abya w’eribana obwagali, n’amaliige mangyi erihika erilwa omo kihugo. Kusangwa balwa omo kitaka kandi babya ini b’erisuba omo kitaka. OA 11.8

Mobabwirwa ngoko bakendisyahiwa erilwa omo lirima lya Edeni kandi mobabya batseke kutsibu omo mibiri yabo kandi nibya mobayilaga bati omo biro byabo by’embere bakendisyabya bayiketerwa kandi,kusangwa omugulu babya omo litunganene mobataluka.Neryo abamalaika mobahamulwa eriteya omuti w’engebe kusangwa kyabya kilubirirwa kya sitani ati balye oko muti w’engebe bakotere omo kibi,nikwa abamalaika ba Nyamuhanga mobaliba enzira eyikalola ewabu muti w’engebe ibakatimbayaho emiyali eyikangabanirye. OA 12.1