IALAM IA KI KHUN
BYNTA II—KI RUKOM BAD KI KOT PULE
LYNNONG 4—KI RUKOM JONG KA JINGHIKAI
Ka Jingsynshar Ki Kmie-Ki Kpa Kaba Dei Ban Pule. Ia ka kam jong ki kmie-ki kpa tang teng-teng eh la leh kumba dei shisha ban leh ia ka. . . . Ko ki kmie-ki kpa, hato phi la pule bniah ia ka jingsyshar ki kmie-ki kpa khnang ba phin lah ban hikai da ka jingstad ia ka mon bad ia ka jingsngew ki khun jong phi? To hikai ia u jingthung badang lung ba un shaniah ha U Blei na ka bynta ka jingkyrshan. Kam biang ba phin shu ong, Leh ia kane, lane Leh ia katai, te sa leh bymsuidñiew bad lehklet ia kaei kaba phi la dawa, bad ki khun ruh kim salia la ki leh ne-em ia ki hukum jong phi. To pynkhreh ia ka lad-ka rukom ba u khun jong phi un kohnguh ia ki hukum jong phi da kaba kmen; to hikai ia ki jingthung ban snoh sha U Jisu. . . . Hikai ia ki ban pan na U Trai ba Un iarap ia ki ha kiei-kiei kiba rit jong ka jingim; ban iohi shai bha ia ki kamram barit ia kiba dei ban leh; ban long kiba iarap ha ïing. Lada phim hikai ia ki, don uwei uban kloi ban leh, naba U Soitan u ap-kmang ia ka lad jong u ban bet ia ki symbai ki ñiut hapoh ka dohnud. — Manuscript 5, 1896. IIKK 27.1
Shim Ia Ka Kam Da Ka Mynsiem Bajai-jai Bad Ka Dohnud Baieit. — Ko ka para jong nga, hato U Blei U la pynkhamti ha phi da ki jingkitkhlieh jong ka kmie? . . . Phi donkam ban nang ia ki rukom kiba dei bad ioh ia ka jingtbit na ka bynta ka jinghikai ia ki khun-rit jong phi, khnang ba kin sumar ia ka lynti jong U Trai. Phi donkam ban wad khlem kut ia ka jingstad bahakhlieh duh jong ka jingmut bad ka mynsiem, ba phin lah ban wallam sha ka jinghikai bad ka jingpyntbit ia ki khun jong phi ia ka mynsiem bajai-jai, ia ka dohnud kaba ieit; khnang ba phin lah ban pynrung ha ki da ki jingangnud basngur, bad ban pynsan ha ki ia ka jingieit ia kiei-kiei kiba hok bad basngur bad bakhuid. Kum ka khun basngewrit jong U Blei, to nang ha ka skul jong U Khrist; to iaiwad ban kham pynbha ia ki bor jong phi, ba phin lah ban leh ia ka kam ha ïing kaba janai tam, kaba bniah bha, da baroh ar, da ka ktien bad da ka nuksa. — Review and Herald, September 15, 1891. IIKK 27.2
Ka Jingktah Jong Ka Rukom Bajar-jar, Bajemnud Jai. — Tang khyndiat kiba sngewthuh ia ka jingktah jong ka rukom bajem-jai, kaba skhem, wat ha kaba sumar ia u khyllung. Ka kmie lane ka nos kaba dom, bymiaishah ka pynmih ia ka jingmutlop ha uta u khunlung ha ki ksangti jong ka, katba ka jingjemnud-jai ka lam sha ka jingjai-jai ki thied-ki jaw jong uta u khunlung. — Pacific Health Journal, January, 1890. IIKK 28.1
Ia Ki Jinghikai Dei Ban Tynjuh, — Ka jingpule ia ki kot kan myntoi khyndiat eh, lymda ia ki jingpyrkhat bad ki jinghikai ba la ioh lah ban pyntrei-kam ha ka jingim. Hynrei ia ki jingai jingmut bakordor tam jong kiwei pat ym dei ban pyndonkam khlem da pyrkhat bad bishar bha. Lehse ym lah ban pyntrei-kam ia ki thik kumjuh ha ki jingiashem jong kawei-pa-kawei ka kmie, lane sha ka jinglong lane ka jingsngew bapher-bakyrpang jong uwei-pa-uwei u khun ha ka long-ïing. To ai ba ka kmie kan pule bha ia ka jingiashem jong kiwei pat, peit-thuh ia ka jingiapher hapdeng ki rukom jong ki bad kita ki jong ka hi, bad da tynjuh bha ia kito kiba paw imat kum kiba don dor shisha. — Signs of the Times, February 9, 1882. IIKK 28.2
Ki Rukom Ba La Pyndonkam Mynhyndai. — Naduh ki por banyngkong tam kiba iaineh ha Israel ki la pynleit jingmut eh sha ka kam jong ka jinghikai pynnang-pynstad. U Trai U la bthah ba ia ki khun, wat naduh ka jinglong khyllung, dei ban hikai ia ka jingbha jong U bad ia ka jingkhraw jong U, khamtam kumba la pynpaw ha ka hukum jong U bad ba la pyni ha ka khana-barim jong ki Israel. Lyngba ka jingruwai bad ka jingduwai, bad ki lynnong na ki Jingthoh, ba la pyniadei sha ka jingmut kaba plie, ki kpa bad ki kmie ki la dei ban hikai ia ki khun jong ki ba ka hukum jong U Blei ka long ka jingpynpaw shai ia ka jinglong jong U, bad katba ki la pdiang ia ki aiñtynrai jong ka hukum shapoh ka dohnud, ia ka dur jong U Blei la pynlong ha ka jingmut bad ka mynsiem. Ha baroh ar, ha ka skul bad ha ka ïing, shibun na ka jinghikai ka la long da kaba shu sngap ia ki ktien ba la kren, hynrei ki samla ki la nang ruh ban pule ia ki jingthoh Hebru; bad ia ki kot-kli jong ka Testamen Barim la plied na ka bynta ka jingpule jong ki. — Fundamentals of Christian Education, sla 442. IIKK 28.3
Hikai Da Ka Jingsbun Bad Ka Jingieit. — Ka dei ka kam bakyrpang jong ki kpa bad ki kmie ban hikai ia ki khun jong ki da ka jingsbun bad ka jingieit. Ki dei ban pyni ba kum ki kmie-ki kpa dei ma ki kiban buh ia ki rul-ki aiñ, ban synshar beit, bad ym dei ba ma ki kin shah synshar ha ki khun jong ki. Ki dei ban hikai ba ia ka jingkohnguh la dawa na ki. — Shithi 104, 1897. IIKK 29.1
Ka mynsiem kabym jai-jai katkum ka jinglong tynrai ka dem ka mon sha ka jingsniew; ia ka jingmut kaba proh, lada shu ieh khlem da pynbun kam da kiei-kiei kiba kham bha, kan shah shkor sha ka jingai jingmut kaba U Soitan u lah ban ai. Ia ki khun donkam. . . ban hikai, ban ialam ha ki lynti kiba lait suk, ba yn da na kaba sniew, ba yn khring-yn jop da ka jingsbun, bad ba yn pynskhem ha kaba leh ia ka babha. — Shithi 28, 1890. IIKK 29.2
Ko ki kpa bad ki kmie, phi don ka kam bashongkun ba phin leh. Ka jingpynim bymjukut jong ki khun jong phi ka shong ha ka rukom leh jong phi. Kumno phin hikai pynnang-pynstad ia ki khun jong phi ha ka rukom kaba jop? Ym dei da kaba mai, namar kan ym pynmih jingbha ei-ei. To kren sha ki khun jong phi kumba phi don ka jingsngew-skhem ha ka jingstad-jingshemphang jong ki. To leh sbun, da kaba jem jai, bad da kaba ieit ia ki. Iathuh ha ki ba U Blei U kwah eh ba ia ki yn hikai pynnang-pynstad ban long ki nongiatrei lang bad U. Haba phi leh ia ka bynta jong phi, phi lah ban shaniah ba U Trai Un leh ia ka bynta jong U. — Manuscript 33, 1909. IIKK 29.3
Shim Por Ban Pyni Shai. — Kawei-pa-kawei ka kmie ka dei ban shim por ban pyni shai ia ki daw lem bad ki khun jong ka, ban pynbeit ia ki jingbakla jong ki, bad da kaba iaishah hikai ia ki ia ka lynti kaba dei kaba bha. — Testimonies, Vol. 1, sla 390. IIKK 29.4
Pynpher Ia Ka Rukom Jong Ka Jinghikai. — Dei ban leh bniah bad sumar bha ha ka jinghikai ia i samla, ban da pynpher ia ka rukom jong ka jinghikai khnang ban pynkhih jur ia ki bor badonburom jong ka jingmut-jingpyrkhat. . . . Don tang khyndiat kiba tip bad sngewthuh ia ki jingkwah badonkam jong ka jingmut, bad kumno ban ialam beit ia ka bor pyrkhat, ia ki jingpyrkhat baiaisan bad ia ki jingsngew jong ki samla. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 73. IIKK 29.5
Hikai Ia Ki Lynnong Banyngkong Habar Hapdeng Ka Mariang. — Ko, ki kmie, to shah ba ki khun-rit kin ialehkai habar basawang; to shah ba kin iohsngew bad shahshkor ia ki jingruwai jong ki sim bad tip ia ka jingieit jong U Blei kumba la pynpaw ha ki jingthaw-jingpynlong jong U. To hikai ha ki ia ki lynnong ka jingsneng-jinghikai na ka kitab jong ka mariang bad ia kiei-kiei shaphang jong ki; bad katba ki jingmut jong ki ki nangïar, ia ki lynnong jinghikai na ki kot lah ban pynlang bad pynneh skhem ha ka jingkynmaw jong ki. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 146. IIKK 30.1
Ka jingpynkhreh ia ka khyndew ka long ka kam babha na ka bynta ki khun, ki khynnah bad ki samla. Ka wallam ia ki sha ka jingiadei bajan tam bad ka mariang kumjuh ruh bad U Blei jong ka mariang. Bad khnang ba kin ioh ia kane ka lad bamyntoi, dei ban don, katba lah, ia kane ka kam kaba la pyniasoh bad ki skul jong ngi, dei ban don ki kper syntiew kiba heh bad ka kper-ka lyngkha baiar ban rep-ban riang. IIKK 30.2
Ka jingai jingnang-jingstad hapdeng kiba kum kine ki sawdong-kun ka long katkum ki jingbthah kiba U Blei U la ai na ka bynta ka jinghikai ia ki samla. . . . IIKK 30.3
U khynnah lane u samla uba kyïuh ha ka jingmut-jingpyrkhat, uba shem ia ki jingpule na ki kot kaba pynthait bad ka ba-eh ban bat-ban kynmaw, kan long khamtam eh kaba kordor. Don ka jingkoit-jingkhiah bad ka jingsuk mynsiem ia ha kaba pule ia ka mariang; bad ki jingshon jingmut ba la pynlong kin ym jah noh na ka jingmut jong u, naba yn pyniasoh ia ki bad kiei-kiei kiba don barobor ha ka jingiohi ki khmat jong u. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 186, 187. IIKK 30.4
Pynlong Ia Ki Jinghikai Kiba Lyngkot Bad Kiba Sngewtynnad. — Haba ki kmie-ki kpa ki leh bniah bha ia ka bynta jong ki, da kaba hikai ia ki u laiñ ha uwei pat u laiñ, ka hukum ha ka hukum, da kaba pynlong ia ki jinghikai jong ki kiba lyngkot bad kiba sngewtynnad bad ban hikai ia ki ym tang da ki ktien hynrei da ki kam bad ki nuksa ba-im, U Trai Un trei lang bad ki jingtrei minot jong ki bad Un pynlong ia ki ki nonghikai kiba tbit. — Signs of the Times, August 13, 1896. IIKK 31.1
“Ong Ia Ka Ha Ka Rukom Basynlar; Ong Ia Ka Bunsien.” — Kito kiba hikai ia ki khun, ia ki khynnah ki dei ban kiar na ki jingkren kiba jlan-babtai. Ki jingkren balyngkot bad ha ki mat badei thik kin don ka borktah basuk-bakmen. Lada donkam ban kren shibun, to pynbiang na ka bynta ka jinglyngkot da ka jingkren bunsien-bun wat. Ki khyndiat ki ktien basngewtynnad, hangne bad hangtai, kin kham pynmyntoi ban ia kaba kren jrong bad jlan baroh khoit shisyndon. Ki jingkren bajrong ki pynkhia ia ki jingmut jong ki khynnah barit. Ka jingkren bun bad slem palat kan ialam ia ki ban isih-ijli wat ia ka jinghikai bakynja mynsiem, kumba ka jingbam-she ka pynkhia jingkit ia ka nierbah bad ka pynduna ia ka jingmad-ka jingbang bam, kaba lah ban ialam wat sha ka jingijli ia ka jingbam. Ia ki jingmut jong ki briew lah ban pynbam lalot da ka jingkren bun ne jlan palat than. — Testimonies, Vol. 2, sla 420. IIKK 31.2
To Pynshlur Ia Ka Jingpyrkhat Kaba Na Lade Hi. — Katba ki khynnah bad ki samla ki ioh jingtip ia ki mat jingshisha na ki nonghikai bad ki kot-pule, to ai ba kin nang ban ring jinghikai bad iohtip ia ka jingshisha na ka bynta ia ki hi. Ha ka jingtrei-kper jong ki, kylli ia ki kaei kaba ki nang na ka jingsumar ia ki jingthung. Katba ki peit ha ki pyntha bad ki lum ba-itynnad, kylli ia ki balei U Blei U la pynkup ia ki lyngkha bad ki khlaw da ki rongba-itynnad babun jaid. Balei ym shym la airong ia baroh da kaba bthuh bym idon jingim? Haba ki lum ia ki syntiew, ialam ia ki ban pyrkhat balei U pynsah na ka bynta jong ngi ia ka jingitynnad jong kine ki nongiaid sakma na Eden. Hikai ia ki ban peit-thuh ia ki sabut kiba la pynpaw kylleng ha ka mariang ia ka jingpyrkhat jong U Blei namar jong ngi, ka jingpyniadei baphylla jong kiei-kiei baroh sha ka jingdonkam bad ka jingsuk-ka jingkmen jong ngi. — Education, sla 119. IIKK 31.3
Pynbeit Bha Ia Ka Jingtrei-kam Ka Jinglong Khynnah. — Ki kmie-ki kpa kim donkam ban sngew ba ki dei ban khñiot pynduh noh ia ka jingkhih-jingksar ki khun jong ki, hynrei ki dei ban sngewthuh ba ka long kaba donkam ban ialam bad pynbeit ia ki ha ki liang kiba dei-biang. Kine ki jingsngew kiba iai-khih ki long kum ki jingthung kiba pur, ba, lada khlem ka jingpynbeit bha, kin pur kylleng sha ki dieng-dyngkhong bad ki lawbniap, bad kin pynskhem ia ki kti-pur jong ki sha ki jingkyrshan kiba tan shapoh. Lada ym pynbeit ia kine ki jingthung ban pur sha ka jingkyrshan kaba dei, ki pynlehnoh-ei ia ki bor jong ki khlem da poi sha kano-kano ka jingthu. Ka long kumta ruh bad ki khun. Ia ki jingtrei, ki jingkhih-jingksar jong ki dei ban pynbeit ha ka liang kaba dei. To ai ia ki kti bad ia ki jingmut jong ki ia kaei-kaei kaba dei ba kin leh kaban pyniaid shaphrang ia ki ha ki jingjop ha ka met-ka phad bad ha ka jabieng. — Signs of the Times, August 13, 1896. IIKK 32.1
Hikai Halor Ka Jingkloi Ban Iarap Naduh Dang Rit. — Naduh dang rit ia ka jinghikai halor ka jingkloi ban iarap dei ban ai ha u khynnah. Shen tang shu la biang ka bor bad ka jingsngewthuh ka la sah-la roi, ia u dei ban ai ki kam ba un leh hapoh ka ïing. Dei ban pynshlur ia u ban pyrshang ha kaba iarap ia u kpa bad ka kmie, dei ban pynshlur ba un len bad synshar ia lade, ban buh ia ka jingkmen-jingsuk jong kiwei ha shuwa ka lajong hi, ban iaipeit na ka bynta ki lad ban pynkmen bad ban iarap ia ki para shynrang bad kynthei bad ia ki paralok ruh ban pyni jingsbun sha ki tymmen, ki bapang, bad kiba shem shitom. Katba nangdap ka mynsiem ka jingshakri ha ka ïing, katta kan san-kan roi dap-pura ha ki jingim jong ki khun. Kin nang ban shem jingkmen ha ka jingshakri bad ka jingkheiñduh na ka bynta ka jingbha jong kiwei pat. — Ministry of Healing, sla 401. IIKK 32.2
Ko ki kmie-ki kpa, iarap ia ki khun jong phi ban leh ia ka mon jong U Blei da kaba iaineh ha ka jingpyndep ia ki kamram kiba dei shisha sha ki kum ki dkhot jong ka long-ïing. Kane kan ai ha ki ia ka jingiashem bakordor eh. Kan hikai ia ki ba kim dei ban pynshongpdeng ia ki jingpyrkhat jong ki halor jong ki hi, ba kin leh ia la kajong ka jingsngewbha, lane ban pynkmen-pynsngewbha tang ia ki hi. Da kaba iaishah hikai ia ki ban leh ia la ka bynta ha ka jylli jong ka long-ïing. — Review and Herald, November 17, 1896. IIKK 32.3
Saiñdur Ia Ka Jinglong Da Ki Jingsumar Barit, Bunsien Ba la Iaileh. — Ki kmie-ki kpa, ha kaba ai jinghikai ha ki khun jong phi, to pule bniah ia ki jinghikai ba U Blei U la ai ha ka mariang. Lada phin pynbeit ia u ‘tiew-kulab, lane ia u tiew-lili, kumno phin leh ia ka? To kylli ia u nongsumar kper da kaei ka rukom u pynlong ia kawei-pa-kawei ka tnat bad ka sla ba kan sei-kan san itynnad katta-katta, bad ba kan san ryntih ha ka jingitynnad. Un iathuh ha phi ba ym dei da ka jingktah bathurmur, ym dei da ka jingleh jubor; naba kane kan pynkheiñ ia ki tnat-lung. Ka la dei da ki jingsumar barit-bani, bunsien ba la iaileh. U la pynjem ia ka khyndew bad la iada ia ki jingthung kiba san na ka lyer kaba jur bad na ka sngi kaba shit-kyrang, te U Blei U pynlong ba kin san bha bad ban phuh syntiew ha ka jingitynnad. Ha kaba trei bad ki khun jong phi, to bud ia ka rukom jong u nongsumar kper. Da ki jingktah bajem jai, da ki jingtrei kaba sumar ieit, to iaiwad lad ban pynwandur ia ki jinglong jong ki katkum ka nuksa jong ka jinglong jong U Khrist. — Ka Jingthrang Jong Ki Yrta, sla 681. IIKK 33.1
Khmih Bniah Ia Kiei-Kiei Kiba Rit. — Katno la leh ia ka jingbakla bakhraw ha ka jinghikai pynnang-pynstad ia ki khynnah bad ki samla, da kaba pynsngewbha, kaba aimon, bad kaba leh-ieit kyrpang ia ki! Ki kylla long kiba khwan-lade bad kibym tbit, bad kim don ka bor ha kiei-kiei kiba rit jong ka jingim. Ym shym la hikai ia ki ban ioh ia ka jingkhlaiñ jong ka jinglong da ka jingpyndep bha ia ki kamram baman ka sngi, la ki long kiba rit-kiba poh. . . . IIKK 33.2
Ym don uno-uno uba la tbit na ka bynta ka kam kaba donkam lymda u la long uba iaineh ha ka jingpyndep bha ia ki kamram barit. Dei kyrdan-pa-kyrdan ba ia ka jinglong la saiñdur, bad ia ka mynsiem la pyntbit ban trei bad la ioh ia ka bor kaba marshak bad ka kam ia kaba dei ban pyndep. — Testimonies, sla 46, 47. IIKK 33.3
Ki Khynnah Kiba Don Sap-kyrpang Ki Donkam Ia Ka Jingsumar Bakham Khraw. — Ngi dei ban shon skhem ha ki jingmut ki khun jong ngi ba kim long la kijong hi, ba kin leit, kin wan, kin riam, kin leh, katba ki sngewbha hi. . . . Lada ki don ka jingitynnad kiba khring, ki jingstad bad ki sap-tynrai bakyrpang, dei ban don ka jingsumar bakham khraw ha kaba ai jingnang-jingstad ia ki, ioh ba ia kine ki talent bakyrpang yn pynkylla pynban sha ka jingtim, bad ba yn pyndonkam ha ka burom katban ym pynlong ia ki kiba bit na ka bynta ki kam bakhia-thew shisha jong ka jingim, bad lyngba ka jingpynkhyllew, ka jingthala bad ka jingieit ia ka rongphong, la pynlong ia ki kibym bit na ka bynta ka jingim kaba kham bha. — Signs of the Times, December 9, 1875. IIKK 34.1
Kiar Na Ka Jingpynpaw Burom Lane Ka Jingpynkhyllew. — To ai khyndiat eh ka jingithuh kyrpang ia ki khynnah. Ai ba kin nang ban leh sngewbha para ma ki hi. Wat pynpaw burom ia ki ha khmat ki nongwan-kai kum kita ki proh-jabieng ha ka jingstad-jingshemphang, hynrei to ieh ia ki slem katba lah sha ka jingsynlar ka jinglong khynnah jong ki. Kawei na ki daw bakhraw balei shibun eh ki khynnah ki shlur palat, bad ki ñiewbeiñ ia kiwei ka long ba ia ki la ithuh kyrpang bad la iaroh palat eh, bad ia ki jingong bastad-basian jong ki la iai-iathuh ha khmat ki briew haba ki hi ruh ki iohsngew. Ialeh ban ym mai khlem da donkam, lymne pynshlei da ki jingiaroh bad ka jingpynkhyllew. Kloi eh U Soitan un bet ia u symbai basniew ha ki dohnud badang lung jong ki, bad phim dei satia ban iarap ia u ha kane ka kam jong u. — Signs of the Times, February 9, 1882. IIKK 34.2
To Pule Sha Ki Khun Jong Phi. Ko ki kpa bad ki kmie, to shim ia baroh ki lad jingiarap ba phi lah ban ioh na kaba pule ia ki kot jong ngi. To shim por ban pule sha ki khun jong phi. . . . To pynlong ia ka jylli iapule lang ha ïing, un buh noh sharud ia ki jingtrei bunkam jong ka sngi, bad iasoh lang ha ka jingpule. Khamtam kito ki samla kiba la mlien ban pule ia ki kot jingia-ieit ki samla bad ki kot jingiathuhkhana tad-dor kin ioh ka jingmyntoi na kaba iasoh ha ka jingiapule lang jong ka long-ïing ha ka por janmiet. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 138. IIKK 34.3
“Hikai” Ym Dei “Iathuh” . Sha ki kmie-ki kpa la aiti ia ka kam bakhraw jong kaba hikai pynnang-pynstad ia ki khun jong ki na ka bynta ka jingim bymiap shuh ha ka lawei. Shibun ki kpa bad ki kmie imat ki pyrkhat ba lada ki bsa bam bad pynkup-pynphong jaiñ ia ki khun-rit jong ki, bad ki pynnang-pynstad ia ki katkum ka kyrdan jong ka pyrthei, ki la leh keiñ ia ka kamram jong ki. Ki bun kam eh ha ka kamai-kajih lane ha ka jingleh sngewbha katban pynlong ia ka jinghikai ia ki khun jong ki ka jingpule bniah jong ki jingim jong ki. Kim wadlad ban hikai ia ki khnang ba kin pyndonkam ia ki talent jong ki na ka bynta ka jingai-burom ia U Nongsiewspah jong ki. U Solomon um shym la ong, “To iathuh ia u khynnah ha ka lynti ba u dei ban leit, te un ym kynriah na ka wat haba u la tymmen.” Hynrei u la ong, “To hikai ia u khynnah ha ka lynti ba u dei ban leit, te un ym kynriah na ka wat haba u la tymmen.” — Review and Herald, June 24, 1890. IIKK 35.1
Hikai Na Ka Bynta Ka Bor Halor Lade. Ym don mynno-mynno ka kam ba la ju trei da u briew kaba dawa ia ka jingsumar bad ka jingtbit kaba khamkhraw ban ia ka jinghikai bad ka jingpynstad ha ka rukom kaba dei ia ki samla bad ki khynnah. Ym don ki borktah kiba khlaiñ katta-katta kum kito kiba ker sawdong ia ngi ha ki snem ka jinglong khynnah jong ngi. . . . Ka jinglong tynrai jong u briew ka long lai bynta, bad ka jinghikai ba la hukum da U Solomon ka kynthup ia ka jingsan babeit ha ka met, ka jabieng, bad ha ki bor bakynja mynsiem. Ban leh beit bha ia kane ka kam, ki kmie-ki kpa bad ki nonghikai ki dei ban sngewthuh ha ki hi ia “ka lynti ba u khynnah u dei ban leit.” Kane ka kynthup kham palat ban ia ka jingtip kaba na ki kot-pule lane ia ka jingtip kaba na ki skul. Ka kynthup ia ka jingleh jong ka jingadkar, ka jingsbun kum shi para, bad ka jingriewblei; ka jingtrei-dep ia ka kamram jong ngi sha lade hi, sha ki paramarjan jong ngi, bad sha U Blei. IIKK 35.2
Ia ka jinghikai ia ki khun dei ban pyniaid halor ka aiñtynrai kaba pher na kata kaba synshar ia ka jinghikai pynkilan ia ki mrad kibym don ka bor pyrkhat baproh-bashemphang. Ia u mrad donkam tang ban shu pynmlien ba un pyndem bad kohnguh ia u kynrad jong u; hynrei ia u khynnah dei ban hikai ba un synshar ia lade hi. Ia ka mon dei ban hikai ban kohnguh ia ki jingpyniaid jong ka daw-ka nia bad ka jingiatiplem. Ia u khynnah lah ban sneng pynbeit skhem kat haduh ba un long, kum u mrad, ubym don ka mon la kajong hi, ia ka main-ka jinglong jong u la pynjah hapoh ka jong u nonghikai jong u. Kaba kum kata ka jinghikai ka long kabym stad, bad ka jingktah jong ka ka long kaba pynjot duh noh. Ki khynnah ia kiba la hikai pynnang-pynstad kumne kin ym don ka jingskhem jingmut bad ka bor ban rai-ban jied. Ym shym la hikai ia ki ban leh katkum ka aiñtynrai; bad ia ki bor-pyrkhat ym shym la pynkhlaiñ da ka jingkilan bad ka jingpynmlien. Katba lah, ia uwei-pa-uwei u khynnah dei ban hikai ban shaniah bad pynskhem ia lade. Da kaba pyndonkam bha ia ki bor bapher, un tip hangno u khlaiñ tam eh, bad ha kaei u long uba duna-uba tlot. U nonghikai uba stad un pynleit jingmut kyrpang sha ka jingpynsan bha ia ki jinglong-ki akot kiba kham tlot, khnang ba u khynnah un lah ban pynwandur ia ka jinglong kaba biang-ryntih bha, kaba beit shitylli. — Fundamentals of Christian Education, sla 57. IIKK 35.3