IALAM IA KI KHUN

41/85

LYNNONG 39—KA MON KUM KA BYNTA HA KA JINGJOP

Uwei-Pa-Uwei U Khun U Dei Ban Sngewthuh Ia Ka Bor Jong Ka Mon: — Ka mon ka long ka bor kaba synshar ha ka jinglong tynrai jong u briew, da kaba wallam ia baroh kiwei pat ki bor hapoh ka jingsynshar jong ka. Ka mon kam dei ka jingbang-ka jingsngewtynnad lane ka jingsngew, hynrei ka bor kaba rai jingmut skhem, kaba trei hapoh ki khun ki briew sha ka jingkohnguh ia U Blei, lane sha ka jingbymkohnguh. — Testimonies, Vol. 5, sla 513. IIKK 205.1

Uwei-pa-uwei u khun u dei ban sngewthuh ia ka bor bashisha jong ka mon. Dei ban ialam ia u ban iohi katno khraw ka jingkitkhlieh kaba la kynthup ha kane ka jingai. Ka mon ka long. . . ka bor jong ka jingrai jingmut, lane ka jingjied. — Education, sla 289. IIKK 205.2

Ka Jingjop Ka Wan Haba Ia Ka Mon La Pyndem Sha U Blei: — Uwei-pa-uwei u briew uba don ka bor sngewthuh, ka bor pyrkhat, u don ia ka bor ban jied ia kaba dei bha. Ha kawei-pa-kawei ka jingiashem jong ka jingim ka ktien jong U Blei sha ngi ka long, “To jied phi ha kane ka sngi iano phin shakri,” Joshua 24:15. Uwei-pa-uwei u lah ban buh ia ka mon jong u ha ka liang jong ka mon U Blei, u lah ban jied ban kohnguh ia U, bad da kaba pyniasoh kumne ia lade bad ki lad-ki bor bakynja-blei, u lah ban ïeng ha kaba yn ym don kaei-kaei kaba lah ban pynbor ia u ban leh ia kaba sniew. Ha uwei-pa-uwei u samla, uwei-pa-uwei u khynnah, u don ka bor, da ka jingiarap jong U Blei, ban saiñdur ia ka jinglong babeit-bahok bad ban im ka jingim kaba larkam. IIKK 205.3

Ki kmie-ki kpa lane ki nonghikai kiba da kaba kum kata ka jinghikai ki pyntbit ia u khynnah sha ka jingsynshar ia lade kin long kiba larkam tam bad kiba jop skhem bha. Sha u nongkhmih ubym bniah bha ka kam jong ki ka lah ban ym paw kum kaba ai jingmyntoi bha eh; lehse yn ym pynshongdor khraw eh ia ka kum ka jong uta uba bat donbor ia ka jingmut bad ia ka mon jong u khynnah; hynrei hadien bun snem yn pyni ia ka jingmih jong ka rukom hikai pyntbit kaba kham bha. — Najuh IIKK 205.4

Wat Pyntlot, Hynrei Pynbeit Ia Ka Mon Jong U Khynnah: — To tyngkai bha ia ka jingkhlaiñ jong ka mon, namar u briew u donkam lut phar ia ka; hynrei to ialam pynbeit ia ka ha ka rukom kaba dei bha. To leh ia ka da ka jingstad bad ka jingjai-jai, kum ka jingkynshew kaba kyntang. Wat shoh pynpra-pynlwet ia ka, hynrei da ka jinghikai bad ka nuksa pynwandur ia ka da ka jingstad tadhaduh u khynnah u kot sha ki snem ka rta jong ka jingkitkhlieh. — Counsels to Parents, Teachers, and Students, sla 116. IIKK 206.1

Ia ki khun dei ban hikai naduh dang rit ba kin pyndem ia ka mon bad ka jingsngew jong ki sha ka mon bad ka iktiar ki kmie-ki kpa jong ki. Haba ki kmie-ki kpa ki hikai ia ki khun jong ki ia kane ka jinghikai, ki hikai pynstad ia ki ban pyndem sha ka mon jong U Blei ban kohnguh ia ki jingdawa jong U, bad ki pynbit ia ki ban long ki dkhot jong ka long-ïing jong U Khrist. — Manuscript 119, 1899. IIKK 206.2

Ba Yn Ialam Beit, Ym Ban Khñiot: Ban ialam beit ia ka jingroi-jingsan jong u khynnah khlem khanglad ia ka da ka jingsynshar donbor bym donkam ka dei ban long ka jingpule bniah jong baroh ar, ki kmie-ki kpa bad ki nonghikai ruh. Ka jingpyniaid kaba synshar palat ka long kaba sniew kum kaba synshar khyndiat eh. Ka jingialeh ban “pynkheiñ ia ka mon” jong u khynnah ka long ka jingbakla bashyrkhei. Ia ki jingmut la thaw-la pynlong ha ka rukom bapher; katba ka jingleh jubor ka lah ban ioh ia ka jingpyndem bashabar, ka jingmih bad kiba bun ki khynnah ka long ka jingialeh pyrshah kaba la kut jingmut skhem jong ka dohnud. Wat la ki kmie-ki kpa lane ki nonghikai ki jop ha kaba ioh ia ka jingsynshar ba ki wad, ka jingmih kan long hi kaba pynmynsaw ia u khynnah. . . . IIKK 206.3

Namarba ka jingpyndem ia ka mon ka long kaba kham shitom shuh-shuh ha ki katto-katne ki khynnah skul ban ha kiwei pat, u nonghikai u dei ban pynlong ia ka jingkohnguh ia ki jingdawa jong u kaba jem-basuk katba lah. Ia ka mon dei ban ialam beit bad saiñdur, hynrei ym dei ban iaid-lait lane khñiot jubor. — Education, sla 288, 289. IIKK 206.4

Ialam; Wat Ju Beh Nadien: — To shah ia ki khynnah hapoh ka jingkhmih-jingsumar jong phi ba kin don la ka maiñ long-briew, kumjuh kum ma phi hi. To iai-ialeh ban ialam ia ki, hynrei ban ym shu beh nadien jong ki. — Testimonies, Vol. 5, sla 653. IIKK 207.1

Ka Jingpyntrei-kam Ia Ka Mon Ka Pyniar Bad Pynkhlaiñ Ia Ka Jingmut: — Ia u khynnah lah ban hikai kumta ba un ym don. . . ia ka mon kaba lakajong hi. Wat ia ka main longbriew jong u lah ban pyniasoh lut ha ka main longbriew jong uta uba khmih-sumar bad uba pyniaid ia ka jinghikai ia u; ia ka mon jong u, na ka bynta ki kam bad ki jingthmu baroh, la pyndem sha ka mon jong u nonghikai. Ki khynnah ia kiba la hikai pynstad kumne kin iai-long kiba duna ha ka jingkhlaiñ bakynja mynsiem bad ha ka jingkitkhlieh bamarwei hi. Ym shym la hikai ia ki ban iaid ha ka nia bad ka aiñtynrai; ia ka mon jong ki la synshar da uwei pat, bad ia ka jingmut ym shym la pyntrei-kam, khnang ba ka lah ban iar bad nangkhlaiñ da ka jingpyntrei-kam. Ym shym la ialam beit bad pynmlien ia ki ha ka jingiadei bad ki jinglong bakyrpang bad ki jinglah ka jingmut jong ki, ba kin pyndonkam ia ki bor bakhlaiñ tam jong ki haba la donkam. — Counsels to Parents, Teachers and Students, sla 74. IIKK 207.2

Haba Don Ka Jingiapyrshah Jong Ka Mon: — Lada ukhun u don ka mon bamutlop, ka kmie, lada ka sngewthuh ia ka jingkitkhlieh jong ka, kan tip ba kane ka mon bamutlop ka long shi bynta na ka jingioh pateng ba ka la ai sha u. Kan ym peit ha kane ka mon jong u kum kaei-kaei kaba dei ban pynkheiñ. Don ki por ba ka jingkut jingmut skhem jong ka kmie ka iashem bad ka jingkut jingmut skhem jong u khun, haba ka mon baskhem, ba la ïaw jong ka kmie ka iashem bad ka mon bymshong-nia jong u khun, bad haba ka kmie la ka synshar namarba ka la kham san shibun ha ka rta bad ka jingiashem ka jingim, lane ka don ka jingsynshar ia ka mon kaba la kham rangbah-kham tymmen da ka mon kaba kham khynnah, bym shah synshar jong u khun. Ha kum kita ki por donkam ia ka jingstad bakhraw; namar da ka jingsynshar ba khlem jingstad, da ka jingpynbor ba-ehrang, ia uta u khun lah ban pynsniew shi lynter ka jingim mynta bad ha ka jingim kaban sa wan. Da ka jingbym don ia ka jingstad ia kaei-kaei baroh lah ban duh noh. IIKK 207.3

Kane ka long ka jingeh ia kaba teng-teng eh dei ban shah ba kan wanjia, namar baroh ar, ka kmie bad u khun kin don ka jingialeh tyngeh kaba jur. Dei ban husiar bha ban kiar na kum kata ka jingiakynduh-kam. Hynrei shisien ba la rung sha kum kata ka jingiakynduh-kam, ia u khun dei ban ialam ba un pyndem sha ka jingstad bakham hajrong jong ka kmie. Ka kmie ka dei ban synshar janai ia ki ktien jong ka. Ym d ei ban don ka jinghylla ban pynjam ia ki hukum. Ym dei ban leh ei-ei kaban pynmih ia ka mynsiem iapyneh ha u khun. Ka kmie ka dei ban pule bniah kumno kan leh ia u ha kata ka rukom ba yn khring ia u sha U Jisu. Ka dei ban duwai da ka jingngeit ba U Soitan un ym long u nongjop halor ka mon jong u khun. Ki angel bneng ki iakhmih bha sha kane ka jingjia. IIKK 208.1

Ka kmie ka dei ban tip ba U Blei U long u nongiarap jong ka, ba ka jingieit ka dei ka jingjop jong ka, ka bor jong ka. Lada ka dei ka Khristan bastad, kan ym pyrshang ban pynbor ia u khun jong ka sha ka jingpyndem. Kan duwai; bad katba ka duwai, kan sngewthuh iaka jingpynthymmai iaka jingim bakynja mynsiem hapoh jong ka hi. Bad kan khmih ban iohi ha kajuh ka por ba ka bor kaba trei ha ka ka trei ruh ha u khun. Bad u khun, ha ka jaka ba yn shah pynbor, la ialam ban kylla long uba kham jai-jai; te ia ka thma la jop. Kawei-pa-kawei ka jingpyrkhat basbun, kawei-pa-kawei ka jingleh baiaishah, kawei-pa-kawei ka ktien ba synshar ha ka jingstad, ka long “kum ki sohphoh ksiar ha ka shang rupa.” Ka kmie ka la ioh ia ka jingjop kaba kham kordor ban ia kaba ka ktien ka lah ban kren-batai. “U Jingshai uba shisha, uba pynshai ia ki briew baroh” kiba wan sha ka pyrthei, U la pyndem ia ka mon jong ka. Don ka jingsuk hadien ka ‘eriong, kum ka jingshai phyrnai ka sngi hadien u slap. — Shithi 55, 1902. IIKK 208.2

Ki Kmie-Ki Kpa Ki Dei Ban Iaidon Ia Ki Jingsngew Samla: — Khyndiat palat kiba tip ia ka jingdonkam jong kaba iaidon, slem por katba lah, ia ki jingsngew samla jong ki hi, bad ban ym long kiba eh bad bymsngewlem ha ka jinglong tynrai jong ki. U Blei Un sngewbha ba ki kmie-ki kpa kin khleh lang ia ka jingsynslar baitynnad jong u khynnah bad ka jingkhlaiñ, ka jingstad bad ka jinglong rangbah ba la ïaw jong ki. Katto-katne kim ju don ia ka jinglong khynnah bashisha. Kim ju la shadkmen ha ka jinglaitluid, ka jingsynlar, bad ka jingthymmai jong ka jingim bakhie-basan. La mai bad la krenbeiñ ia ki, la dumok bad la shoh-sympat kat haduh ba ia ka jinglui-lui bad ka jingkren shai bashaniah lut jong u khynnah la bujli noh da ka jingsheptieng, ka jingbishni, ka jingpihuiñ, bad ka jingshukor. Kiba kum kita teng-teng eh ki don ia ki jinglong-ki akor kiban pynlong ia ka rta khynnah ki khun baieit jong ki kaba suk-kaba kmen. — Good Health, March 1880. IIKK 208.3

Ka Jingbakla Bakhraw: — La leh ia ka jingbakla bakhraw haba ia ka kamram synshar la buh ha ki kti jong u khynnah, bad la shah ia u ban synshar donbor ha ïing. Kane ka dei ka jinglam-lynti bymdei rukom sha kata kaei-kaei kaba phylla, ka bor jong ka mon. Hynrei ia kane la leh bad yn dang iai-leh namar-ba ki kpa bad ki kmie ki matlah ha ka jingiohi bad ka jingai jingkheiñ jong ki. — Manuscript 126, 1897. IIKK 209.1

Ka Kmie Kaba La Pyndem Sha U Khun Uba Ïam Jong Ka: — U khun jong phi. . . u donkam ia ka kti jong ka jingstad ban ialam beit bha ia u. La shah ia u ban ïam kat ia kaba u la kwah ban ioh, kat haduh ba u la pynlong ka jingmlien ban leh ia kane. La shah ia u ban ïam ban don lang u kpa jong u. Bunsien-bunsien, haba u iohsngew, la iathuh ha kiwei pat ba u ïam namar ba u kwah ia u kpa jong u, tadhaduh ba u la kut jingmut shisha ban leh ia kane. Lada nga ioh ban ri-ban sumar ia u khun jong phi, tang ha ki lai taïew un kylla bak. Ngan pynlong ia u ban sngewthuh ba ka ktien jong nga ka long ka hukum, ka aiñ, bad ha ka jingsbun hynrei da kaba skhem ngan leh thik ia ki jingthmu jong nga. Ngan ym pyndem ia ka mon jong nga sha ka mon jong u khynnah rit. Phi don ka kam ban leh hangne, bad phi la duh shibun eh da kaba phi khlem leh ia kane naduh mynshuwa. — Shithi 5, 1884. IIKK 209.2

Ka Jingim Bymkmen Jong U Khun Uba La Pynsniew: — Uwei-pa-uwei u khun ia uba ym shym la sneng pynbeit bha da kaba iaiduwai un long ubym kmen ha kane ka por jong ka lad ka jingisynei bad un pynsan ia ki akor ka jinglong kibym itynnad ia kiba U Trai Um lah ban pyniasoh bad ka long-ïing jong U ha bneng. Don ka jingkit bakhraw ia kaba dei ban iaikit lynter ka jingim jong u khun ia uba la pynsan sniew eh. Ha ka jingjynjar, ha ka jingduh jingkyrmen, ha ka jingpynshoi, un bud ia ka mon bym shym la synshar beit, ba la ialam bakla jong u hi. — Manuscript 126, 1897. IIKK 209.3

Ki khun ia kiba la shah ba kin iaid mon ha la ka lynti kim long kiba suk-bakmen. Ka dohnud kabym pyndem kam don ha lade hi ia ki jinglong tynrai jong ka jingjah-thait bad ka jingsngewhun. Ia ka jingmut bad ka dohnud dei ban pynbeit-pynmlien bad wallam hapoh ka jingsynshar, khnang ba ka jinglong kan iahapsur bad ki aiñ-ki hukum bastad kiba synshar ia ka long-briew jong ngi. Ka jingbym jai-jai bad ka jingbymhun ki long ki soh jong ka jingaili bad ka jingkhwan-lade. — Testimonies, Vol. 4, sla 202. IIKK 210.1

Ka Nongrim Jong Shibun Ki Jingjynjar: — Ki jingjynjar basngewsih, kiba paw kum kiba ma katta-katta ia ka jingmanbha jong ka balang, bad kiba pynlong ia ki bymngeit ban jynthut bad ban phai noh da ka jingartatien bad ka jingbym sngewhun, bunsien ki mih na ka mynsiem kabym pyndem bad kaba ialeh pyrshah, ka jingmih jong ka jingaili ki kmie-ki kpa ha ka jinglong khynnah bad ka jinglong samla jong ki khun. Ia katno ki jingim la pynjot, katno tylli ki kam runar la leh, hapoh ka borktah kaba phaloh kynsan ka jingbitar ia kaba la lah ban synshar pynbeit ha ka jinglong khynnah, haba ka jingmut ka dang lung kaba dang lah ban shon bha, haba ia ka dohnud dang suk ban ktah na ka bynta kaba dei bha ba kan pyndem sha ka mon baleh-ieit jong ka kmie. Ka jinghikai kabym biang-kabym bha ia ki khynnah ka long ka nongrim jong kaba bun bah ka jingsniew-ka jinglanot bakynja mynsiem. — Najuh IIKK 210.2