IALAM IA KI KHUN

71/85

LYNNONG 69—KI JINGKTAH JONG KI JINGLEH BAMYNSAW

Ia Ka Bor Ba Ai Jingim La Pynlut. — Ka rukom im ban leh ia ki jingmlien barieh da shisha ka pynjot ia ki bor ai jingim jong ka met-ka phad. Ia baroh ki jingleh babam bor khlem donkam yn bud da ka jingduh bor. Hapdeng ki samla ia ka bor ba la kynshew, ka bor ba-im ka jabieng, la pyntrei jur palat naduh ka rta badang rit kat haduh ba don ka jingbym biang shuh bad ka jinglut bor bajur eh, kaba ieh ia ka met-ka phad kaba la plie lad ia ki jingpang babun ki jaid-bapher. — Appeals to Mothers, sla 28. IIKK 441.1

La Siang Nongrim Na Ka Bynta Ki Jingpang Bapher Ha Ka Jingim Kaba Hadien. — Lada ia kane ka jingleh la bteng naduh ki rta khadsan snem shaneng, ka jinglong tynrai kan ïeng pyrshah ia ka jingpyndonkam bakla ba ka la shah shitom, bad ka iai-shah shitom ter-ter, bad yn pynhap ia ki sha ka jingpynshitom na ka bynta ka jingryngkang ia ki aiñ-ki hukum jong ka, khamtam na ki rta laiphew shaduh sawphewsan snem, da ki jingpang-jingktha babun jaid ha ka met-ka phad bad ki jaid jingpang bapher, kum ka jingpang u dohnud bad ki tor, ka jingpang ki thied-ki jaw, ka jingpang mat, ka jingktah jur ia u shyieng bud-lum, ki khyllai ba la sniew noh, bad ki jingpang snam ba long kansar. Katto-katne na ki kor-ki bor babha eh jong ka jinglong tynrai ki sniew noh, ki da ieh ia ka kam kaba kham khia ba yn trei da kiwei pat ki dkhot met badang bha, kane ka pynkulmar ia ka jingbuh-beit jong ka jinglong tynrai; te bunsien ka don ka jingsangeh kynsan jong ki bynta jong ka met, bad ka jingiap ka long ka jingmih. — Najuh, sla 18. IIKK 441.2

Ia Ka Hukum Bahynriew La Pynkheiñ Khlem Jingpyrkhat Ei-Ei. — Ban Pyniap hi ia lade hakdak kam long ka pop kaba kham khraw ha khmat ka Bneng ban ia kaba pynjot ia la ka jingim suki-pa-suki, hynrei ha ka rukom kaba thikna. Ki briew kiba wallam halor jong ki hi ia ka jingiap-jingpyut bathikna, da ka jingleh ba-bakla, kin shah ia ka jingpynshitom hangne, bad khlem ka jingkylla kaba mut bashisha, yn ym shah ba kin rung sha bneng ha kaba khadduh kumjuh kum ia u briew uba pyniap ia lade mar-dor. Ka mon jong U Blei ka pynskhem ia ka jingiasoh hapdeng ka daw bad ki jingmih jong ka. — Najuh, sla 26. IIKK 441.3

Kiba Sngur Jingmut Ruh Ki Kem Pang. — Ngim lum ban kynthup ia baroh ki samla kiba tlot kum kiba la rem ha ka jingleh ba-bakla bad kiba don ki jingmlien basniew. Don kito kiba khuid-sngur ka jingmut bad kiba don ka jingiatiplem babha kiba long ki nongshah shitom na ki daw ba-iapher halor kiba kim don bor bad kim lah ban synshar. — Najuh, sla 23. IIKK 442.1

Ia Ki Bor Jabieng La Pyntlot. — Ki kmie-ki kpa kiba leh ieit bad kiba ai-mon kin sngewsynei ia ki khun jong ki namarba ki sngew ki jingpule jong ki ki long ka kam kaba khraw palat, bad ba ka jingpynleit jingmut jur jong ki sha ka jingpule ka pynsniew ia ka jingkoit-jingkhiah jong ki. Kaba shisha, ym lah ban ai jingmut ba dei ban pynkhapngiah ia ka jingmut jong ki samla da ki jingpule bun palat bad kiba eh-bashitom palat eh. Hynrei, ko ki kmie-ki kpa, hato phi la peit sha kane ka kam khlem da wad bad ngam jylliew, ba phi la shu pdiang ia ka jingpyrkhat ba la ai jingmut da ki khun jong phi? Hato ym dei ba phi la kloi-lan ban pdiang ia ka jingbatai ia ka daw bashabar na ka bynta ka jingpang-ka jingtlot jong ki? Ka dei ka kamram jong ki kmie-ki kpa bad ki nongri-nongsumar ban peit bad wad kham shapoh kata kaba paw ha sla ban shem ia ka daw bashisha. — Testimonies, Vol. 4, sla 96, 97. IIKK 442.2

Ia ki jingmut jong ki katto-katne na kine ki khynnah la pyntlot katta-katta ba ki don tang shiteng lane shi bynta na ki lai bynta jong ka jingstad-ka jingproh ka bor pyrkhat kaba ki la dei ban don, lada ki la im ka jingim bahok bad bakhuid. Ki la bret noh ia ka ha ka jingpyndonkam bakla ia lade. Najuh, Vol. 2, sla 361. IIKK 442.3

Ia Ka Jingthmu Bashajrong Bad Ia Ka Jingim Bakynja Mynsiem La Pynduh Noh. — Ka jingleh thala barieh ka long ka nongpynjot-pynduh noh ia ka jingthmu bashajrong, ka jingtrei bashitrhem, bad ia ka jingkhlaiñ jong ka mon ban pynlong ia ka jinglong babha bakynja niam. Baroh kiba don ka jingsngewthuh bashisha shaphang kaei kaba la kynthup ha ka jinglong Khristan ki tip ba ki nongbud jong U Khrist ki don hapoh ka kamram kum ki synran jong U ban wallam ia baroh ki jingkwah jong ki, ia ki bor bakynja doh bad ki bor ka jingmut jong ki sha ka jingpyndem bajanai sha ka mon jong U. Kito ia kiba la synshar da ki jingkwah-brai jong ki kim lah ban long ki nongbud jong U Khrist. Ki long kiba la aiti palat eh sha ka jingshakri ia u kynrad jong ki, u nongsdang ia kawei-pa-kawei ka jingsniew, ba kin iehnoh ia ki jingmlien basniew jong ki bad ban jied ia ka jingshakri jong U Khrist. — Appeal to Mothers, sla 9, 10. IIKK 442.4

Ka Jinglong Niam ka Lah Ban Paw Shabar, Hynrei Ka Long Kabym Don Ka Bor. — Katto-katne kiba phla ba ki long ki nongbud jong U Khrist ki tip ba ki leh pop pyrshah ia U Blei bad ki pynjot ia ka jingkoit-jingkhiah jong ki, pynban ki long ki mraw sha ki jingkwah-brai basniew jong ki hi. Ki sngew ia ka jingrem jong ka jingiatiplem bad ki don duna bad kham duna shuh-shuh ka jingkwah ban wan shajan U Blei ha ka jingduwai barieh. Ki lah ban iaibat ia ka dur bashabar jong ka niam, pynban khlem don ia ka bor jong ka jingai-ei jong U Blei hapoh ka dohnud. Kim don ka jingaiti sha ka jingshakri jong U, ym don jingshaniah ha U, ym don ka jingiai-im sha ka burom jong U, ym don ka jingsngewbha ha ki jingleh-niam jong U, bad ym don ka jingsngewbha ha U. — Najuh, sla 25. IIKK 443.1

Ka Bor Synshar Ia Lade Imat Ka La Duh. — Khyndiat ki kubur ia ka jingsniew jong ki jingpynhun bapop, hynrei ki aidaw ia lade da kaba ong ba kim lah satia ban jop ia ki jingkwah brai jong ki. Kane ka dei ka jingphla bashyrkhei ia uno-uno u briew ban phla haba u long uba khot ia ka kyrteng jong U Khrist. “To uwei-pa-uwei baroh uba khot kyrteng ia ka kyrteng U Khrist un kyndiah noh na ka jingbymhok.” Balei ba don kum kane ka jingtlot? Dei namarba ia ki jingkwah bakynja mrad la pynkhlaiñ da ka jingiai-leh, haduh ba ki la kiew halor ki bor kiba kham hajrong. Ki briew shynrang bad kynthei kim don ia ka aiñ-tynrai babha. Ki nang-iap ha ka jinglong bakynja mynsiem, namarba la slem eh ki la aimon ia ki jingmad ka jinglong tynrai jong ki kat haduh ba ka bor synshar jong ki halor ka lade ka la jah duh noh. Ki jingkwah bapoh ka jinglong tynrai jong ki ki la bat ia ki lakam jong ka jingpyniaid, bad kata kaba la dei ban long ka bor kaba synshar ka la kylla long ka shakri jong ka jingkwah basniew. Ia ka mynsiem la bat ha ka jinglong mraw bapoh tam. Ka jingbrai ka la pynjah duh noh ia ka jingthrang na ka bynta ka jinglong khuid bad ka la pyniap stai noh ia ka jingmanbha bakynja mynsiem. — Testimonies, Vol. , 2, sla 348. IIKK 443.2

Ia Ka Jingiasyllok Bad Ka Bneng La Pyndkut Noh. — Ki khubor bashongkun na Bneng kim lah ban shon jubor ban ktah ia ka dohnud kabym shym la pynkhlaiñ pyrshah ia ka jingpynhun ia kane ka jingthala bapynpoh ia ka jinglong. Ki thied bani jong ka jabieng ki la duh noh ia ka jingkoit bha jong ki da ka jingpynshit-pynkhluit bymkoit bha jong kaba pynhun ia ka jingthrew bym long tynrai na ka bynta ki jingleh bapynbrai. Ki thied bani jong ka jabieng kiba phah khubor ban iasyllok bad ka met baroh shi rynïeng ki long tang ma ki hi ki lad-ki lynti lyngba kiba ka Bneng ka lah ban phah khubor sha u briew bad ban ktah ia ka jingim bashapoh tam jong u. Kaei-kaei kaba pynthut ia ka jingiaid jong ki bor ha ki thied ka jabieng ka pynduna ia ka jingkhlaiñ jong ki bor ai jingim, bad ka jingmih ka long ka jingpyniap troiñ ia ki bor sngewthuh jong ka jingmut. Ha ka jingpyrkhat ia kine ki jingshisha, katno ka long kaba donkam ba ki pastor, ki nongialap bad ki paid kiba phla ia ka jinglong riewblei ki dei ban ïeng shai kdar khlem da shah pynbit tngit na kane ka jingleh thala kaba pynpoh-dor ia ka mynsiem. — Najuh, sla 347. IIKK 444.1

Khyndiat Ki Long Kiba Babe Sngewsih, Hynrei Ia Ka Burom Lade La Duh Noh. — Ka jingktah jong kiba kum kita ki jingmlien bapynpoh kam long kumjuh ha baroh ki jingmut. Don khyndiat ki khynnah kiba don ia ki bor bakynja mynsiem kiba la san bha, kiba, da kaba iasyllok bad ki khynnah kiba leh ia kane ka kam pynpoh-dor ia lade, ki la kylla long kiba ioh jingtip shaphang kane ka kam sniew bathala. Ka jingktah ha kiba kum kita bunsien ka pynlong ia ki kiba babe sngewsih, kiba sngew bitar, bad kiba bishni-pihuiñ; hynrei kiba kum kita ki lah ban ym duh noh ia ka jingñiew-burom jong ki ia ka jingmane bakynja niam bad ki lah lehse ban ym pyni ia ka jingbymngeit ha ka jingiadei bad kiei-kiei kiba kynja mynsiem. Teng-teng kin shah shitom jur na ki jingsngew jong ka jingbabe, bad kin sngew ba la pynpoh ha khmat jong ki hi, bad ba ki la duh ia ka burom-lade jong ki. — Najuh, sla 392. IIKK 444.2

Ia Ka Jingmut Lah Ban Pynkhlaiñ Pyrshah Ka Jingpynshoi. — Ka bor jong ka mynsiem ka long kaba tlot shikaddei eh haba ka iakynduh ha ka jingialeh pyrshah ia ki jingmlien kiba la seng skhem. Ki jingpyrkhat bymkhuid-sngur ki ioh synshar ia ka jingmut-dur, bad ka jingpynshoi ka la jan long kabym lah ialeh pyrshah shuh. Lada ka jingmut ka la mlien ban puson ha ki sobjek ba kyntiew shajrong, ia ka jingmutdur la pynmlien ban iohi ia kiei-kiei kiba sngur bad bakhuid, yn pynkhlaiñ ia ka pyrshah ka jingpynshoi. Kan iai-shongsah ha kiba kynja bneng, kiba sngur, kiba kyntang, bad yn ym lah ban khring sha kita kiba poh, kiba sniew, bad kiba thala. — Christian Temperance and Bible Hygiene, sla 135. IIKK 445.1

Long Kiba Stad Ha Kine Kiei-Kiei. — Ka jingpynhun ia ki jingkwah-brai bapoh kan ialam ia shibun bah ba kin khaprip ia ki khmat jong ki sha ka jingshai, namar ki sheptieng ba kin iohi ia ki pop ia kiba kim mon ban kyntait noh. Baroh ki lah ban iohi lada ki mon. Lada ki jied ia ka jingdum ha ka jaka ban jied ia ka jingshai, ka kam runar jong ki kan ym long kaba kham duna. Balei ba ki briew shynrang bad kynthei kim pule bad kylla long kiba stad-bashemphang halor kine kiei-kiei, kiba don ka jingktah bathikna ia ka jingkhlaiñ ka met, ka jingmut bad ka mynsiem jong ki? U Blei U la ai ha phi ia ka met ka long-rynïeng ban sumar bad pynsah bha ha ka jinglong-jingman babha tam na ka bynta ka jingshakri bad ka burom jong U. Ki met jong phi kim long ki jong phi hi. “Hato phim tip ba kata ka met jong phi ka long ka ïingshong U Mynsiem Bakhuid uba hapoh jong phi, ia uba phi la ioh na U Blei, bad ba phim long la ki jong hi? Namar la thied noh ia phi da ka dor bah; te namar kata to pyndonburom ia U Blei ha ka met, bad ha ka mynsiem jong phi, kiba long ki jong U Blei.” “Phi phim tip ba phi long ka ïingshong U Blei bad ba U Mynsiem Bakhuid U Blei u shongsah hapoh jong phi? Te lada uno-uno ruh u pynjot ia kata ka ïingshong U Blei, ia uta keiñ U Blei un sa pynjot: namar kata ka ïingshong U Blei ka long kaba khuid, kaba long ma phi keiñ. — Testimonies, Vol. 2, sla 352, 353. IIKK 445.2