Ki Kam Jong Ki Apostol

27/59

26.—U Apollos Ha Korinth

(La Pynshong Nongrim __ Ki Kam 18:18-28)

Hadien kaba mih noh na Korinth, ka jaka trei jong U Paul ka la long ha Ephesos. U la leit sha Jerusalem ban iadon lang ha ka jingkhawai-niam kaban sa long shen, te ka jingsah jong u ha Ephesos ka la long ka por kaba lyngkot. U la iapyni-nia bad ki Jiw hapoh ka synagog, bad ka jingktah halor jong ki ka la long kaba sngewtynnad katta-katta ba ki la kyrpad ia u ban bteng ia ki jingtrei jong u hapdeng jong ki. Ka jingthmu jong u ban leit jngoh ia ka Jerusalem ka la khanglad ia u na kaba iaisah ha kata ka por, hynrei u la kular ban wanphai sha ki, “lada mon U Blei.” U Akwila bad Ka Priskila ruh ki la bud ia u sha Ephesos, te u la ieh ia ki hangta ban nang trei ia ka kam kaba u la lah sdang. KJA 128.1

Ka la dei ha kane ka por ba “uwei u Jiw uba kyrteng U Apollos, uba dei u nong Aleksandria, u briew uba pnah, u la wan sha Ephesos bad u la long uba nang eh ha ki jingthoh bakhuid.” U la iohsngew ia ka jingialap jong U Ioannis Nongpynbaptis, u la pdiang ia ka jingpynbaptis jong ka jingkylla kaba mut, bad u la long u sakhi ba-im ba ka jingtrei jong u nongiathuhlypa kam shym la long lehnoh-ei. Ka jingthoh kynmaw ka Jingthoh Bakhuid shaphang U Appolos ka long ba ia u “la hikai ha ka lynti U Trai; bad namar ba u long uba shitrhem ha ka mynsiem, u la kren bad u la hikai biang-biang ia kiei-kiei ruh shaphang U Jisu, u da sngewthuh tang ia ka jingpynbaptis U Ioannis.” KJA 128.2

Katba u la don ha Ephesos, U Apollos “u la sdang ban kren shlur ha ka synagog.” Hapdeng ki nongsngap jong u ki la long U Akwila bad Ka Priskila, kiba, haba ki la sngewthuh ba um pat shym la iohpdiang ia ka jingshai badap-pura jong ka gospel, “ki la khot ia u sha ki, bad ki la batai kham bniah ha u ia ka lynti U Blei.” Lyngba ka jinghikai jong ki u la ioh ia ka jingsngewthuh kaba kham shai ia ki Jingthoh bad u la kylla long uwei na ki nongialap batbit tam jong ka jingngeit Khristan. KJA 129.1

U Apollos u la thrang ban nangiaid shaphrang shaduh Akhaia, bad ki para-bangeit ha Ephesos, “ki la iathoh sha ki synran ban pdiang ia u” kum u nonghikai uba iahap-sur lang bad ka balang jong U Khrist. U la leit sha Korinth, ha kaba, u la trei hapdeng ki paidbah bad na kawei ka iing sha kawei pat ka iing, “da ka bor-bah u la pynduh nia khoit ia ki Jiw, . . . u da pyni na ki jingthoh ba U Jisu u long uta U Khrist.” U Paul u la bet-la thung ia u symbai jong ka jingshisha; mynta U Apollos u la ai um ia u. Ka jingjop kaba la ioh da U Apollos ha kaba ialap ia ka gospel ka la ialam ia katto-katne ki para-bangeit ban kyntiew burom ia ki jingtrei jong u kham palat ban ia ki jong U Paul. Kane ka jingianujor-ka jingiapyrshang ia uwei u briew bad uwei pat u briew ka la wallam shapoh ka balang ia ka mynsiem kaba ia-ieng liang kaba la pynma ban khanglad shibun eh ia ka jingiaid shaphrang jong ka gospel. KJA 129.2

Ha ka por kaba shi snem shiteng ba U Paul u la pynlut ha Korinth, da kaba thmu beit bha u la ialap bad la hikai ia ka gospel ha ka jingsynlar eh jong ka. “Ym katba kum ka jingpnah ka jingkren lane ka jingstad” ba u la wan sha Korinth; hynrei da ka jingtieng bad ka jingkhynniuh, bad “da ka jingpyni U Mynsiem bad ka bor,” u la ialap shai “ia ka jingphla U Blei,” khnang ba ka jingngeit jong ki “kan ym shong ha ka jingstad ki briew, hynrei ha ka bor U Blei.” 1 Korinth 2:1,4,5. KJA 129.3

U Paul u la donkam ban pyniadei ia ka rukom hikai jong u bad ki jinglong-jingman jong ka balang. “Ma nga, ko para-bangeit, ngam shym lah ban kren ha phi kum ha kiba kynja mynsiem,” u la batai kham hadien hapdeng jong ki, “hynrei kum ha kiba kynja doh, kum ha ki khunlung ha U Khrist kein. Nga la ju bsa-ju pjiah ia phi da ka dud, ym da ka jingbam: namar phim lah ban shah ia kata, wat haduh mynta ruh phim pat lah.” 1 Korinth 3:1,2. Shibun na ki para-bangeit ha Korinth ki la long kiba suki ban nang ia ki jinghikai kiba u la pyrshang smat ban hikai ia ki. Ka jingsan-ter jong ki ha ka jingtip bakynja mynsiem kam shym la iamarshak bad ki lad-ki kabu jong ki. Haba ki la dei ban iaid jngai shaphrang ha ka jingiashem Khristan, bad ki la dei ban lah ban sngewthuh bad ban leh ruh ia ki jingshisha kiba kham jylliew jong ka ktien, ki la iai-ieng ha kaba ki synran ki la ieng mynba U Khrist u la ong ha ki, “Nga dang don shibun kiei-kiei ruh ban ong ha phi, hynrei phim lah ban shah ia ki mynta.” Ioannis 16:12. Ka jingpihuin, ka jingkren-siar sniew, ka jingiamudui ki la khang khop ia ki dohnud jong kiba bun eh ki bangeit ha Korinth pyrshah ia ka jingtrei jong U Mynsiem Bakhuid, Uba “iit ia kiei-kiei baroh, wat ia kita kiei-kiei ruh kiba jylliew ki jong U Blei.” 1 Korinth 2:10. La ki lah ban long kiba stad katno-katno ruh ha ka jingtip-jingstad bakynja pyrthei, ki la long tang ki khunlung ha ka jingtip jong U Khrist. KJA 129.4

Ka la dei ka kam jong U Paul ban hikai ia ki nong Korinth kiba kylla kaba mut ia baroh ki jinghikai tynrai, ki sobjek bakongsan baroh, jong ka jingngeit Khristan. U la hap hikai ia ki kum kito kibym don jingtip ei-ei ia ki jingtrei kam jong ka bor bakynja-blei ha ka dohnud. Ha kata ka por kim shym la lah ban shemphang ia ki jingmaian jong ka jngpynim; naba “u briew bakynja-doh um pdiang ia kita kiei-kiei ruh ki jong U Mynsiem U Blei: namar ki long ka jingbieit ha u: bad um lah hi ban ithuh ia ki, naba da kaba kynja mynsiem ba bishar ia ki.” Dkhot 14. U Paul u la trei shitom ban bet ia u symbai, ia uba kiwei ki dei ban ai um. Kito kiba la bud ia u ki dei ban pyniaid shaphrang ia ka kam na kata ka bynta ba u la ieh ia ka, da kaba ai ia ka jingshai bakynja mynsiem bad ka jingtip ha ka por kaba biang, katba ka balang ka lah ban shah ia ka. KJA 129.5

Mynba u apostol u la shimti ia ka kam jong u ha Korinth, u la sngewthuh ba u dei ban sdang hikai bniah tam ia ki jingshisha bakhraw kiba u la kwah ban hikai. U la tip ba hapdeng ki nongsngap jong u yn don ki bangeit kiba sarong halor ki jinghikai bakynja-briew, bad ki nonghikai jong ki rukom mane ba-bakla, kiba ia-iaid tare da ki khmat bamatlah, ki da kyrmen ban shem ha ka kitab jong ka mariang ki jinghikai kiba iapyrshah ia ka jingshisha jong ka jingim bakynja-mynsiem kabymiap ia kaba la pynpaw ha ki Jingthoh. U la tip ruh ba ki nongkem-daw kin pyrshang ban ialeh pyrshah ia ka jingbatai jong ka ktien kaba la pynpaw, bad ba ki riew-ar-tatien kin niew ia ka gospel jong U Khrist da ka jingkrenbein bad ka jingniewbein. KJA 130.1

Katba u la ialeh shitom ban ialam ia ki mynsiem sha trai jong ka diengphna, U Paul um shym la kynshur ban dumok beit-beit, ia kito kiba im lyngkar, lane ban pyni katno ka jingshyrkhei ka pop jong ki ha khmat U Blei Uba khuid. Ha ka jaka kata u la pynpaw ha ki ia ka jingthmu bashisha jong ka jingim bad u la pyrshang ban shonjur ha ki jingmut jong ki ia ki jinghikai jong U Nonghikai bakynja-blei, kiba, lada pdiang ia ki, kin kyntiew ia ki na ka jingpynsyriem kum ka pyrthei bad ka pop sha ka jingkhuid bad ka hok. U la kren-ban khamtam halor ka jingriewblei ha ki kam ki jingleh bad ka jingkhuid kaba dei ban kot da ki briew ia kiba yn niew kiba bitnam ia ka jaka ha ka hima jong U Blei. U la thrang ban iohi ba ka jingshai jong ka gospel U Khrist kan sam lyngba ka jingdum jong ki jingmut jong ki, khnang ba kin iohi katno ki jingleh bymkhuid jong ki ki la long kiba ijli eh ha khmat U Blei. Namarkata ka jingshonjur jong u ha ka jinghikai hapdeng jong ki ka la long U Khrist ia Uba la sahnarphna. U la iaiwad ban pyni ha ki ba ka jingpule bashitrhem tam jong ki bad ka jingkmen bakhraw tam jong ki ka dei ban long ka jingshisha baphylla jong ka jingpynim lyngba ka jingkylla kaba mut sha U Blei bad ka jingngeit ha U Trai Jisu Khrist. KJA 130.2

U nongpyrkhat jylliew u phai noh na ka jingshai jong ka jingpynim, namar ka buh ia ki jingpyrkhat jong u ha ka jinglehrain; u riewpyrthei u kyntait ban pdiang ia ka, namar ba kan pyniakhlad ia u na ki bleithaw bakynja pyrthei jong u. U Paul u la iohi ba ia ka jinglong jong U Khrist dei ban sngewthuh shuwa ba ki briew kin lah ban ieit ia U lane ban khmih sha ka diengphna da ka khmat jong ka jingngeit. Hangne ka dei ban sdang kata ka jingpule kaban long ka saian bad ka jingruwai jong kiba la siewspah lyngba ka bymjukut baroh. Tang ha ka jingshai jong ka diengphna lah ban khein ia ka dor bashisha jong ka mynsiem. KJA 130.3

Ka borktah kaba pynkhuid jong ka jingai-ei U Blei ka pynkylla ia ka jinglong tynrai jong u briew. Ka bneng kan ym long kaba sngewtynnad ha ki briew kiba don ka jingmut bakynja-doh; ia ki dohnud tynrai, kibym sngewhun jong ki yn ym khring sha ka jaka kaba sngur bad kaba khuid, bad lada ka la long kaba lah ia ki ban rung, kin ym shem ei-ei hangta kaba iadei bad ki. Ia ki jinglong-jingkwah kiba synshar ia ka dohnud bakynja-doh dei ban pyndem da ka jingai-ei jong U Khrist shuwa ba ia u briew uba la hap khop yn pynbit ban rung sha bneng bad lehkmen ha ka imlang-sahlang jong ki angel kiba sngur, kiba khuid. Haba u briew u iap ia ka pop bad la pynim sha ka jingim bathymmai ha U Khrist, ka jingieit bakynja-blei ka pyndap ia ka dohnud jong u; ia ka jingsngewthuh jong u la pynkhuid; u dih na ka pukri jong ka jingkmen bad ka jingtip kabym lut shuh, bad ka jingshai jong ka sngi bymkut shuh ka tyngshain ha ka lynti jong u, naba bad u U Jingshai ka jingim U iai-don. KJA 130.4

U Paul u la wad ban shonjur ha ki jingmut jong ki para-bangeit ha Korinth ia ka jingshisha ba ma u lem bad ki nongialap kiba la iasoh bad u ki la long tang ki briew ba la pynkupbor da U Blei ban hikai ia ka jingshisha, ba baroh ki la iatrei ia kajuh ka kam, bad ba kumjuh baroh na ki ki ia-shaniah ha U Blei na ka bynta ka jingjop ha ki jingtrei jong ki. Ka jingiakren kaba la mih hapoh ka balang shaphang ki bor ka jingstad jong ki nongialap ba-iapher kam shym la long ha ka jingpyniaid jong U Blei, hynrei ka la long ka jingmih jong ka jingniewkor ia ki jinglong jong ka dohnud bakynja-doh. “Namar haba uwei u ong, Nga u jong U Paul; uwei pat ruh, Nga u jong U Apollos; hato phim long kiba kynja doh? Uei te U Apollos, bad uei U Paul, hynrei tang ki nongialap tien Blei da kiba phi la ngeit, bad uwei-pa-uwei kumba U Trai u la ai ha u? Nga nga la thung, U Apollos u la ai um; hynrei U Blei u la pynman. Kumta uta uba thung um long ei-ei, lymne uta uba ai um ruh; hynrei U Blei kein uba pynman.” 1 Korinth 3:4-7. KJA 130.5

Dei U Paul uba la ialap nyngkong ia ka gospel ha Korinth, bad uba la seng ia ka balang hangta. Kane ka la long ka kam kaba U Blei U la aiti ha u. Kham hadien, da ka jingbthah jong U Blei, ia kiwei pat ki nongtrei la wallam, ban ieng ha la kajong ka bynta bad ka jaka. Ia u symbai ba la bet-la thung dei ban ai um, bad ia kane U Apollos u la dei ban leh. U la bud hadien U Paul ha ka jingtrei jong u, ban ai jinghikai shuh-shuh, ban iarap ia u symbai uba la bet-la thung ban san. U la jop bad la rung ha ki dohnud jong ki briew, hynrei dei U Blei Uba la pynman-pynroi. Ym dei satia da ka bor u briew, hynrei da ka bor jong U Blei, kaba trei ia ka jingpynkylla thymmai jong ka jinglong. Kito kiba bet-kiba thung bad kito kiba ai um kim pynlong ia ka jingsan jong u symbai; ki trei hapoh U Blei, kum ki nongtalbikam ba la thung jong U, ki da iatrei-lang bad U ha ka kam jong U. Sha U Kynrad Nongtrei long ka burom bad ka jngpyndonburom kaba wan bad ka jingjop bha. KJA 131.1

Ki shakri jong U Blei baroh kim don ia kijuh ki jingai, hynrei baroh ki long ki nongtrei jong U. Uwei-pa-uwei u dei ban nang-ban tip na U Nonghikai Bakhraw, te nangta un sa ai ia kaba u la nang-la tip. U Blei U la ai sha uwei-pa-uwei na ki nongrah-khubor jong U ia ka kam kaba la kajong hi. Don ki jingai kiba iapher, hynrei baroh ki nongtrei kin iasoh ha kawei ka sur, ba la synshar da ka borktah kaba pynkhuid jong U Mynsiem Bakhuid. Katba ki pynbna ia ka gospel jong ka jingpynim, ia shibun yn pynkynduh mynsiem bad yn pynkylla kaba mut da ka bor jong U Blei, te U Khrist U paw kum “uba kongsan tam hapdeng shiphew hajar,” Uta “Uba itynnad naduh haduh.” KJA 131.2

“Te uta uba thung bad uta uba ai um ki ialong kawei; hynrei uwei-pa-uwei un pdiang ia la ka jong ka bainong katba kum ka jingtrei jong u hi. Namar ngi ialong kiba iatrei lem bad U Blei: phi ialong ka lyngkha U Blei, bad ka jingtei U Blei.” Dkhot 8,9. Ha kane ka jingthoh u apostol u ianujor ia ka balang bad ka lyngkha kaba la rep bha, ha kaba ki nongsumar bri ki iatrei, ki iasumar ia ki dieng-sohwain ba U Trai U thung; bad la ianujor ruh bad ka jingtei, kaban long ka templ bakhuid na ka bynta U Trai. U Blei U long U Kynrad Nongtrei, bad U la pynkhamti ha uwei-pa-uwei u briew ia ka kam jong u. Baroh ki dei ban trei hapoh ka jingkhmih bha jong U, u da shah ia U ban trei lyngba ki nongtrei jong U. U ai ha ki ia ka jingstad bad ka jingnang-jingtbit bha, bad lada ki shah shkor ia ka jinghikai-jingbthah jong U, U pynphong pansngiat ia ki jingtrei minot jong ki da ka jingjop. KJA 131.3

Ki shakri jong U Blei ki dei ban iatrei lang, da kaba iatylli ha ka jingbeit-jingryntih basbun, badon-akor, “ha ka jingianiew burom to long kiba ianiew-kor paralok hi.” Rom 12:l0. Ym dei ban don ka jingkem-daw bymsbun, ym dei ban don ka jngpynpait lyngkhot-lyngkhai ia ka jingtrei jong uwei pat; bad ym dei ruh ban don ki seng-kynhun la kajong-kajong. Uwei-pa-uwei u briew ha uba U Trai U la pynkhamti ia ka khubor u don ia ka kam kaba kyrpang. Uwei-pa-uwei u don la kajong hi ka main long-rynieng, ia kaba um dei ban pynngam jyllop ha ka jong uwei pat u briew. Hynrei uwei-pa-uwei u dei ban trei ha ka jingiahap-sur bad ki parabangeit jong u. Ha ka jingshakri jong ki ki nongtrei jong U Blei ki dei ban ialong shisha shitylli. Ym dei ia uno-uno ban pynieng ia lade kum ka kyrdan jingthew, da kaba kren khlem burom ia ki para-nongtrei jong u lane ban niew ia ki kum kiba kham hapoh. Hapoh U Blei uwei-pa-uwei u dei ban leh ia ka kam ba la ai ha u, ba la niew-burom, la ieit, bad la pynshlur da kiwei pat ki nongtrei. Ryngkat lang ki dei ban pyniaid shaphrang ia ka kam shaduh ka jingpyndep bajanai. KJA 131.4

Ia kine ki ain-tynrai la kren-ban ha ka shithi banyngkong jong U Paul sha ka balang ha Korinth. U apostol u kdew sha “ki shakri U Khrist” kum “ki sordar ki jingmaian ki jong U Blei,” bad shaphang ka kam jong ki u ong shai: “Ka donkam ha ki sordar, ba u briew u long uba lah ban shaniah. Hynrei ha nga ka long i kam iba rit eh ba yn bishar ia nga da phi, lane da ka jingbishar briew: shisha, ngam ju bishar wat ia lade. Namar ngam tip ei-ei pyrshah ia lade; pynban ngan ym ksan na kata: hynrei uta uba bishar ia nga long U Trai kein. Kumta te phi wat bishar ei-ei ruh ha bym pat poi ka ia, tadynda U Trai un wan, uban pynshai ia kiei-kiei ba la buhrieh jong ka jingdum, bad uban pynpaw ruh ia ki jingthmu jong ki dohnud: ynda kumta uwei-pa-uwei un ioh la ka jingiaroh na U Blei.” 1 Korinth 4:1-5. KJA 131.5

Ym shym la ai sha uno-uno u briew ban bishar hapdeng ki shakri ba-iapher jong U Blei. Tang U Blei hi U long u nongbishar ia ka kam-ka jingtrei jong u briew, bad Un ai sha uwei-pa-uwei ia ka bainong bahok jong u. KJA 132.1

U apostol, haba u bteng shuh-shuh, u la kdew beit sha ki jingianujor ba la pynlong hapdeng ki jingtrei jong u bad ki jong U Apollos: “Te ia kine kiei-kiei ruh, ko para-bangeit, nga la pyndei sha lade bad sha U Apollos na ka bynta jong phi; ba phin ioh nang da ngi ban ym palat ia kita kiei-kiei ba la thoh, khnang ba uno-uno na phi un ym leh meng na ka bynta uwei ban ialeh ia uwei pat. Namar uei ba pynpher ia me? Bad me don aiu ia kaba mem shym la pdiang? Te lada me la pdiang, hato balei me leh sarong, kumba mem shym la pdiang? Dkhot 6,7. KJA 132.2

U Paul u la pyni shai ha khmat ka balang ia ki jingma bad ki jingeh kiba ma u bad ki para-nongtrei jong u ki la iashem da ka jingiaishah ha ka jingshakri jong ki na ka bynta U Khrist. “Wat haduh mynta ruh,” u la ong skhem, “ngi thngan, bad ngi sliang, bad ngi lyngkhuid, bad la shoh-bein ia ngi, bad ngimk don ka jaka shong bathikna; bad ngi iatrei minot, da kaba trei da ki kti jong ngi hi: haba kren-bein sat ia ngi, ngi kyrkhu; haba beh-bein ia ngi, ngi iaishah: haba kren sniew ia ngi, ngi kyrpad: la niew ia ngi kum ka jakhlia jong ka pyrthei, bad kum ki synrum jong kiei-kiei baroh jin haduh mynta. Ngam thoh ia kine kiei-kiei ruh ban pynlehrain ia phi, hynrei kum ki khun hep baieit jong nga, nga sneng pynkynmaw ia phi. Namar la phi don shiphew hajar ki nonghikai ha U Khrist, pynban phim don bun ki kpa: namar ma nga kein nga la pynkha ia phi ha U Khrist Jisu da ka gospel.” Dkhot 11-15. KJA 132.3

Uta Uba phah leit ia ki nongtrei jong ka gospel kum ki nongkit-ktien jong U la pynjah burom ia U haba la pynpaw hapdeng ki nongiohsngew ia ka jingteh bakhlain sha ki katto-katne ki nongialap ba la sngewbha kat haduh ka don ka jingbymmon ban pdiang ia ka jingtrei jong kiwei pat ki nonghikai. U Trai U phah ka jingiarap sha ki briew jong U, ym barobor kat kum ka jingjied jong ki, hynrei kat kum ka jingdonkam jong ki; namar ki briew ki long kibym iohi shajngai bad kim lah ban iohi ia kaei kaban long na ka bynta ka jingbha bahakhlieh tam jong ki. Kam ju kham long ba uwei u nongialap u don ia baroh ki jingnang-ki jingtbit kiba donkam ban pynjanai ia ka balang ha baroh ki jingdonkam jong ka niam Khristan; namar kata bunsien U Blei U phah sha ki ia kiwei pat ki nongialap, uwei-uwei u don katto-katne ki jingnang-ki jingtbit ia kiba kiwei pat kim don. KJA 132.4

Ka balang ka dei ban pdiang da kaba sngewnguh ia kine ki shakri jong U Khrist, kumba kin pdiang ia U Kynrad hi. Ki dei ban iaiwad ban ioh lut ia ka jingmyntoi kaba ki lah ban ioh na ka jinghikai kaba uwei-pa-uwei u nongialap u lah ban ai ha ki na ka ktien jong U Blei. Ia ki jingshisha ba ki shakri jong U Blei ki wallam dei ban pdiang bad sngewtynnad ha ka jinglui-lui jong ka jingsngewrit, hynrei ym dei satia ban niew kum u bleithaw ia uno-uno u nongialap. KJA 132.5

Da ka jingai-ei jong U Khrist, ia ki nongialap la pynlong ki nonglam-khubor jong ka jingshai bad ka jingkyrkhu. Katba da ka jingduwai bashitrhem, kaba duwai khlem da pud, ki ioh ia ka jingai jong U Mynsiem Bakhuid bad ki leit mih ba la pynkit khia na ka bynta ka jingpynim ia ki mynsiem, ia ki dohnud jong ki la pyndap da ka jingshitrhem ban pynpyiar ia ki jingjop jong ka diengphna, kin iohi ia u soh jong ki jingtrei jong ki. Da kaba kut jingmut skhem ban kyntait ia ka jingpynpaw-rong ia ka jingstad bakynja briew lane ban kyntiew burom ia ka lade, kin pyndep ia ka kam kaban ieng-pyrshah ia ki jingialeh jong U Soitan. Ia shibun ki mynsiem yn pynphai na ka jingdum sha ka jingshai, bad shibun ki balang yn seng. Ki briew kin kylla kaba mut, kin phai ym sha u atiar bakynja briew, hynrei sha U Khrist. Ia ka lade yn pynieng shadien; tang U Jisu, U Briew jong ka Kalbari, Un paw. KJA 132.6

Kito kiba trei na ka bynta U Khrist mynta ki sngi ki lah ban pynpaw ia kijuh ki jingbha-kor tam kiba la pynpaw da kito kiba ha ka yrta jong ki apostol ki la pynbna ia ka gospel. U Blei U long kumjuh Uba kloi ban ai ia ka bor sha ki shakri jong U mynta ki sngi kumba U la kloi ban ai ia ka bor sha U Paul bad U Apollos, sha U Silas bad U Timothi, sha U Petros, U Jakob, bad U Ioannis. KJA 132.7

Ha ki sngi jong ki apostol la don katto-katne ki mynsiem kiba la shah ialam bakla kiba la kam ba ki ngeit ha U Khrist, pynban kiba la kyntait ban pyni ia ka jingniew-burom ia ki nongkit-ktien jong U. Ki la pynbna ba kim shym la bud ia uno-uno u nonghikai bakynja briew, hynrei la hikai ia ki beit da U Khrist khlem ka jingiarap jong ki nongialap jong ka gospel. Ki la long kiba lait-luid ha ka mynsiem bad kim mon ban pyndem sha ka jingkren jong ka balang. Kiba kum kita ki briew ki la don ha ka jingma jong ka jingshah shukor. KJA 133.1

U Blei U la buh hapoh ka balang, kum ki nongiarap ba la thung jong U, ia ki briew kiba iapher ha ki sap-ki phong, ba da ka jingiasoh lang jong ka jingstad jong kiba bun ia ka jingmut-jingpyrkhat jong U Mynsiem yn lah ban shem. Ki briew kiba iaid katkum ki jinglong bakhlain-ba-eh jong ki hi, ki da kyntait ban iasoh bad kiwei pat kiba la don ka jingiashem kaba jlan-por ha ka kam jong U Blei, kin long kiba la pynmatlah da ka jingshaniah tang ha lade, kibym lah ban ithuh ia ka jingiapher hapdeng kaba lamler bad kaba shisha. Kan long kaba ma ban jied ia kum kita kum ki nongialam hapoh ka balang; naba kin bud ia la ka jong ka jingbishar bad ki jingthmu, khlem da niew ia ka jingbishar-jingai jingmut jong ki parabangeit jong ki. Ka long kaba suk ia u nongshun ban trei lyngba kito, kiba ia lade hi ki donkam jingsneng-jingpyni man la ka sienjam, ki shim pynban ia ka jingkit-khlieh ban ialam bad sumar ia ki mynsiem ha ka bor ka jong ki hi, khlem da nang ia ka jingjemnud bad ka jingsngewrit jong U Khrist. KJA 133.2

Tang ki jingsngew hi kim long ka jingialam kaba khlem jingma sha ka kamram. Bunsien u nongshun u pynngeit ia ki briew ba dei U Blei Uba ialam ia ki, haba ha ka jingshisha ki iabud ia ka jingsngew jong ka jingmut briew. Hynrei lada ngi sharai bha, bad ngi iakren-ia-pyrkhat lang bad ki parabangeit, yn ai ha ngi ia ka jingsngewthuh ia ka mon jong U Trai; namar ka jingkular ka long, “Ia uba jemnud un ialam ha ka jingbishar: bad ia la ka lynti un hikai ha uba jemnud.” Salm 25:9. KJA 133.3

Ha ka balang Khristan banyngkong la don katto-katne kiba la kyntait ban ithuh la ia U Paul lane ia U Apollos, hynrei ki la iaiphla ba U Petros u la long u nongialam jong ki. Ki la kren skhem ba U Petros u la iajan eh bad U Khrist mynba U Kynrad U la don ha ka pyrthei, katba U Paul pat u la long u nongpynshitom-bein ia ki bangeit. Ia ki jingpyrkhat bad ki jingsngew jong ki la khum da ka jingsngew pyrshah. Kim shym la pyni ia ka jingkylluid mynsiem, ka jingbha-sbun, ka jingjemnud, kiba pyni ba U Khrist U shongsah hapoh ka dohnud. KJA 133.4

Ka la don ka jingma ba kane ka mynsiem ia-ieng liang kan pynmih ia ka jingsniew bakhraw ha ka balang Khristan, te ia U Paul la bthah shai da U Trai ban kren shitrhem ia ki ktien jong ka jingsneng-jingkyntu bad ka jingpyrshah bashongkun. Sha kito kiba ong, “Nga nga long u jong U Paul; ma nga te, u jong U Apollos; ma nga de, u jong U Kephas; bad ma nga u jong U Khrist,” u apostol u la kylli, “Te la pyniabynta ia U Khrist? La sahnarphna ia U Paul na ka bynta jong phi? Lane la pynbaptis ia phi ha ka kyrteng U Paul?” “Namar kata mano-mano ruh wat ai ba un sngewkmen ha ki briew,” u la iasaid jur. “Namar kiei-kiei baroh ki long ki jong phi; la U Paul, la U Apollos, la U Kephas, la ka pyrthei, la ka jingim, la ka jingiap, la kiei-kiei ruh kiba long mynta, la kiei-kiei ruh kiban sa long; kiei-kiei baroh ki long ki jong phi kein; bad ma phi ki jong U Khrist; bad U Khrist u jong U Blei.” 1 Korinth 1:12,13;3:21-23. KJA 133.5

U Paul bad U Apollos ki la long ha ka jingiatylli bajanai. U Apollos u la sngewsih kthang namar ka jingiaprat hapoh ka balang ha Korinth; um shym la shim kabu na ka jingpyni ia ka jingnoh ka mon-ka jingsngewtynnad jong ki sha u hi, lymne um shym la pynshlur ia kata, hynrei kyrkieh eh u la mih noh na kata ka jaka jong ka jingialeh. Haba U Paul kham hadien u la kyntu jur ia u ban wan jngoh biang ia ka shnong Korinth, u la iaid-kiar noh bad um shym la leit trei shuh hangta tadhaduh slem-slem hadien haba ka balang ka la kot sha ka jinglong bakynja mynsiem kaba kham bha. KJA 133.6