Ki Kam Jong Ki Apostol

16.—Ka Khubor Ka Gospel Ha Antiok

(La Pynshong Nongrim _ Ki Kam 11:19-26; 13:1-3.)

Hadien ba ia ki synran la beh noh na Jerusalem da ka jingpynshitom-bein, ka khubor jong ka gospel ka la phriang stet lyngba ki thain kiba don sha lyndet ki pud jong ka Palestine; bad ia shibun ki kynhun barit ki parabangeit la seng ha ki jaka-pdeng badonkam. Katto-katne na ki synran “ki la leit poi haduh Phoiniki, bad Kypros, bad Antiok de, ki da ialap ia kata ka ktien.” Ia ki kam-ki jingtrei jong ki kiba baroh shi katta la pynkyrpang sha ki Hebru bad ki Jiw Grik, ia ki kynhun baheh jong ki la shem ha kane ka por lajan ha baroh ki nongbah jong ka pyrthei. KJA 75.1

Hapdeng ki jaka ba la iathuh ha kiba ia ka gospel la pdiang da kaba kmen eh ka dei ka Antiok, ha kata ka por ka la long ka nongbah bakhraw jong ka Syria. Ka jingkhaii baheh-baiar ba la pyniaid na kata ka nongbah babun briew ka la pynpoi sha ka shibun bah ki briew na ki jaid bynriew ba-iapher. Nalor kata, ia ka Antiok la ju tip bha kum ka jaka shong pyngngad na ka bynta kito kiba ieit ia ka jingsuk-jingsngewbha, namar ka jinglong babha jong ka ia ka koit-ka khiah, ka jingitynnad ki sawdong-kun jong ka, bad ka spah, ka dustur bad ka rukom-im, bad ia ka akor riew-shai bha la shem hangta. Ha ki sngi jong ki apostol ka la kylla long ka nongbah jong ka jingim bapahuh-pahai bad ka jingsniew-jingthala. KJA 75.2

La ialap paidbah ia ka gospel ha Antiok da katto-katne ki synran kiba na Kypros bad na Kyrini, kiba la wan “ki da ialap ia U Jisu uba U Trai.” “Bad ka kti U Trai ka la long lem bad ki,” bad ki jingtrei shitrhem jong ki ki la long kiba sei ia u soh. “Bun byllien kiba la ngeit ki la wan phai sha U Trai.” KJA 75.3

“Te ka jingbna shaphang jong ki ka la poi sha ki shkor jong ka balang kaba ha Jerusalem: bad ki la iaphah ia U Barnabas, ban leit haduh Antiok.” Haba u la poi ha ka jaka trei bathymmai jong u, U Barnabas u la iohi ia ka kam kaba la lah pyndep da ka jingai-ei bakynja-blei, bad u “la sngew kmen, bad u la kyntu ia ki baroh, ba da ka jingthmu skhem ka dohnud kin snoh ha U Trai.” KJA 75.4

Ia ki jingtrei jong U Barnabas ha Antiok la kyrkhu shibun eh, bad ia shibun la pynlang sha ka kynhun jong ki bangeit hangta. Katba ka kam ka la nangsan-nangroi, U Barnabas u la sngewthuh ia ka jingdonkam ia ka jingiarap kaba biang khnang ban pyniar shuh-shuh ha ki jingplie-lad jong U Blei, te u la leit sha Tarsos ban wad ia U Paul, uba, hadien ka jingmih noh jong u na Jerusalem katto-katne por mynshuwa, u la iai-trei sha “ki phang ka Syria bad ka Kilikia,” u da “ialap ia kata ka jingngeit ia kaba u ju pynjot shisien.” Galatia 1:21,23. U Barnabas u la jop ha ka jingwad ia U Paul bad ha kaba pynkohnguh ia u ban leit phai bad u kum u paralok ha ka jingiaid ialap. KJA 75.5

Ha ka nongbah Antiok kaba bun briew, U Paul u la shem ia ka lyngkha babha eh na ka bynta ka jingtrei-kam. Ka jingnang-jingstad, ka jingshemphang, bad ka jingshitrhem jong u ki la ktah donbor halor ki nongshong-shnong bad ki nongwan sha kata ka nongbah jong ka dustur-ka riti; bad u la pynpaw ba u long shisha ka jingiarap ba U Barnabas u la donkam. Shi snem kynthih kine ki arngut ki synran ki la iatrei da ka jingiatylli kawei ha ka jingiaid ialap baiaineh, ki da wallam sha shibun ki briew ia ka jingtip kaba pynim shaphang U Jisu ka Nasareth, U Nongsiewspah jong ka pyrthei. KJA 75.6

Ka la dei ha Antiok ba ia ki synran la khot Khristan nyngkong eh. Ia kane ka kyrteng la ai sha ki namar U Khrist U la long ka sobjek pdeng jong ka jingialap jong ki, jong ka jinghikai jong ki, bad jong ka jingiakren jong ki. Khlem da pud ki la iapynkynmaw ia ki jingjia kiba la jia ha ki sngi ka jingshakri jong U ha ka pyrthei, mynba ia ki synran jong U la kyrkhu da ka jingdon bamar-khmat jong U. Khlem manthait ki la kren halor ki jinghikai bad ki kambah baphylla ka jingpynkhiah jong U. Da ki rmiang-shyntur bakyiuh bad ki khmat badap ummat ki la kren shaphang ka jingkthang mynsiem jong U ha ka kper, ka jingdie noh ia U, ka jingbishar, bad ka jingpyniap, ka jingiaishah bad ka jingsngewrit da kaba U la shah ia ka jingkren-bein bad ka jingpynshitom ba la pynhap ha U da ki nongshun jong U, bad shaphang ka jingisynei Blei da kaba U la duwai na ka bynta jong kito kiba la pynshitom-bein ia U. Ka jingkiew noh jong U sha bneng, bad ka jingtrei-kam jong U ha bneng kum U Ksiang na ka bynta u briew uba la hap-la kyllon noh, ki la long ki sobjek ha kiba ki la shad-kmen ban iai-kren. La dei shisha ba ki nongmane bleithaw kin khot ia ki ki Khristan, namarba ki la ialap ia U Khrist bad ki la phah ia ki jingduwai jong ki sha U Blei lyngba jong U. KJA 75.7

Dei U Blei Uba la ai sha ki ia ka kyrteng Khristan. Kane ka dei ka kyrteng bakynja-syiem, ba la ai sha baroh kiba pyniasoh ia lade sha U Khrist. Dei ia kane ka kyrteng ba U Jakob u la thoh hadien, “Hato kita kiba riewspah kim ban shitom ia phi, bad kim ring ma ki hi ia phi sha khmat ki khet bishar? Hato kine kim kren-bein sat ia kata ka kyrteng badon-burom da kaba la khot ia phi?” Jakob 2:6,7. Bad U Petros u la ong skhem, “Lada uno-uno ruh u shah shitom kum U Khristan, wat ai un sngew lehrain; hynrei to un pyndonburom ia U Blei ha kane ka kyrteng.” “Lada la kren bein ia phi namar ka kyrteng U Khrist, suk ma phi; naba U Mynsiem jong ka burom bad u jong U Blei u iaishong ha phi.” 1 Petros 4:16,14. KJA 75.8

Ki bangeit ha Antiok ki la sngewthuh ba U Blei U la mon ban trei ha ki jingim jong ki “ia kaban mon ruh bad ia kaban trei namar ka jingsngewbha jong u.” Philipi 2:13. Kiba im, kumba ki la long, hapdeng jong ki briew kibym salia ei-ei ia kita kiba kordor shaduh ka bymjukut, ki la wadlad ban khring ia ka jingpyrkhat jong kiba hok ha ka dohnud, bad ban ai ka jingphla bathikna shaphang jong U ia Uba ki la ieit bad la shakri. Ha ka jingshakri barit jong ki ki la nang ban shaniah beit ha ka bor jong U Mynsiem Bakhuid ban pyntrei-kam shisha ia ka ktien jong ka jingim. Bad kumta, ha ki kam babun jong ka jingim, man ka sngi ki la ai ia ka jingphla ia ka jingngeit jong ki ha U Khrist. KJA 76.1

Ka nuksa jong ki nongbud U Khrist ha Antiok ka dei ban long ka jingpyrsad mynsiem sha uwei-pa-uwei u bangeit uba sah hapoh ki nongbah bakhraw jong ka pyrthei mynta ki sngi. Katba ka long ha ka jingbuh-beit jong U Blei ba ia ki nongtrei ba la jied kiba la pynkyntang bad kiba don ki talen dei ban buh ha ki sorbah badonkam ban ialam ha ki kam ialap paidbah, ka long ruh ka jingthmu jong U ba ki dkhot balang kiba shong shnong ha kine ki nongbah kin pyndonkam ia ki talen ba U Blei U la ai ha ki ha kaba trei na ka bynta ki mynsiem. Don ki jingkyrkhu bakordor ba la buh kyrpang na ka bynta kito kiba aiti lut sha ka jingkhot jong U Blei. Katba kiba kum kita ki nongtrei ki ialeh ban khring ia ki mynsiem sha U Jisu, kin shem ba shibun ia kiba yn ym lah lano-lano ban kot ha kawei pat ka rukom ki long kiba la kloi ban phai ktien sha ka jingtrei bamarwei-marwei ha ka rukom bastad-bashemphang. KJA 76.2

Ka kam jong U Blei ha ka pyrthei mynta ki sngi ka donkam ia ki nongmih-khmat kiba im ia ka jingshisha jong ka Baibl. Tang ki pastor ia kiba la dep pynkyntang kim lah ban pyndep ia ka kam jong ka jingmaham ia ki nongbah bakhraw. U Blei U khot ym tang ia ki pastor hynrei ia ki doktor, ia ki nos, ia ki nongdie-kot, ia ki nongiapule Baibl, bad ia kiwei-kiwei ki dkhot balang kiba aiti lut kiba don ia ki talen bapher kiba tip bha ia ka ktien jong U Blei bad ia ka bor ka jingai-ei jong U, ban khmih bniah ia ki jingdonkam jong ki sorbah kibym pat la iohsngew ia ka jingmaham. Ka por ka iaid stet, bad dang don shibun ka kam ia kaba dei ban pyndep. Ia kawei-pa-kawei ka lad trei kam dei ban pyntrei-kam, khnang ba ia ki lad-ki kabu kiba mynta yn pyndonkam bha ha ka jingstad-ka jingshemphang. KJA 76.3

Ki jingtrei jong U Paul ha Antiok, da ka jingiatrei-lang bad U Barnabas, ki la pynkhlain ia u ha ka jingngeit ba U Trai U la khot ia u ban trei ia ka kam bakyrpang na ka bynta ki Jentil. Ha ka por ka jingkylla kaba mut jong U Paul, U Trai U la pynbna ba u dei ban long u nongialap sha ki Jentil, “ban pynpeit ia ki khmat jong ki, ba kin ioh phai na ka jingdum sha ka jingshai, bad na ka bor jong U Soitan sha U Blei, ba kin iohpdiang kaba map ki pop, bad ka bynta hapdeng kita ia kiba la pynkhuid da ka jingngeit kaba ha nga.” Ki Kam 26:18. U angel uba la paw sha U Ananias u la ong shaphang U Paul, “U long u atiar ba la jied ha nga, ia kaban kit ia ka kyrteng jong nga ha khmat ki Jentil, bad ki syiem, bad ki khun Israel de.” Ki Kam 9:15. Bad U Paul hi ruh, ha ka jingiashem Khristan jong u kham hadien, katba u dang duwai hapoh ka templ ha Jerusalem, la wan jngoh ia u da u angel na bneng, uba la phah ia u, “To khie leit noh: naba nga ngan phah noh ia me jngai nangne sha ki Jentil.” Ki Kam 22:21. KJA 76.4

Kumne U Trai U la ai ha U Paul ia ka kam ban rung sha ka kam ialap baiar hapdeng ki Jentil. Ban pynkhreh ia u na ka bynta kane ka kam baiar bad bashitom, U Blei U la wallam ia u sha ka jingiasoh bajan bad U hi bad U la plie ha khmat ka jingiohi-paw badonburom jong u ia ki jingiohi ba-itynnad bad badonburom jong ka bneng. Sha u la ai ia ka jingshakri jong ka jingpyntip “ia ka jingmaian” ia kaba “la ri jar-jar na ki rta bamyndai kulong” (Rom 16:25), __ “ka jingmaian ka mon jong u” (Ephesos 1:9), “ia kaba ha kiwei ki pateng bynriew ym shym la pyntip ha u khun bynriew, kumba la pynpaw mynta ha ki apostol bad ha ki nongiathuhlypa kiba khuid jong u ha U Mynsiem; ba ki Jentil ki long ki nongioh pateng bad ki para dkhot, na kata ka met, bad ki nongioh bynta lem na kata ka jingkular ha U Khrist Jisu da ka gospel: ia kaba” la ong skhem U Paul, “la pynlong ia nga u nongpyniaid . . . . Ha nga kein, uba kham rit ban ia uba rit tam na ki riewkhuid baroh, la ai ia kane ka jingai-ei, ia kaban ialap ha Ki Jentil ia ka jingkynrei spah bymlah tip shuh ka jong U Khrist; bad ia kaban pynsngewthuh ia ki briew baroh kaei long kata ka jingpyniaid jong kata ka jingmaian, ia kaba la buhrieh na bymjukut ha U Blei uba la thaw ia kiei-kiei baroh: khnang ban ioh pyntip mynta ha ki jingsynshar bad ha ki bor ha ki jaka bneng, da ka balang, ia ka jingstad babun syrtap ka jong U Blei, katba kum ka jingthmu bymjukut ia kaba u la thmu ha U Khrist Jisu uba U Trai jong ngi.” Ephesos 3:5-11. KJA 76.5

U Blei U la kyrkhu kyrhai ia ki jingtrei jong U Paul bad U Barnabas ha ki snem ba ki la iasah bad ki bangeit ha Antiok. Hynrei ia baroh arngut ym pat shym la pynkyntang-kyrpang sha ka jingialap ia ka gospel. Ki la poi mynta sha kata ka jingiashem Khristan ba U Blei Un pynkhamti ha ki ia ka jingpyniaid shaphrang ia ka kam ialap kaba shitom, ha kaba pyntrei-kam ia kata kin donkam ia kawei-pa-kawei ka lad-ka kabu ia kaba lah ban ioh lyngba ka jingtrei-kam jong ka balang. KJA 77.1

“Te la don ha Antiok, ha ka balang kaba la don hangta, ki nongiathuhlypa bad ki nonghikai; U Barnabas, bad U Simeon ia uba la khot Niger, bad U Loukios uba na Kyrini, bad U Manain, . . . bad U Saul de. Te katba ki la shakri ia U Trai, bad ba ki la shah jingit, U Mynsiem Bakhuid u la ong, To pynkyrpang ha nga ia U Barnabas bad ia U Saul sha kata ka kam sha kaba nga la khot ia ki.” Shuwa ban phah noh ia ki kum ki mishoneri sha ka pyrthei bamane bleithaw, ia kine ki apostol la pynkyntang shongkun eh sha U Blei da kaba shah jingit bad kaba iaduwai bad kaba buh ia ki kti. Kumne la pynkup-bor ia ki da ka balang, ym tang ban hikai ia ka jingshisha, hynrei ban leh ruh ia ka jinglehniam jong ka jingpynbaptis bad ban seng-pynskhem ia ki balang, ba la pynkup da ka bor badap-pura jong ka bor ka balang. KJA 77.2

Ka balang Khristan ha kane ka por ka la rung sha ka juk badonkam. Ia ka kam jong ka jingialap ia ka khubor ka gospel hapdeng ki Jentil mynta yn pyntrei-kam da ka bor bad ka jingshithrem; bad kum ka jingmih ia ka balang yn pynkhlain da ka jinglum ia ki mynsiem. Ia ki apostol kiba la thung ban ialam ha kane ka kam yn pynngat sha ka jingtharai-sniew, ka jingiapyrshah, bad ka jingbishni-pihuin. Ki jinghikai jong ki shaphang ka jingpynduh noh “ia ka kynroh pdeng ka jingpyniakhlad” (Ephesos 2:14) kaba la slem ka la pyniakhlad ia ki Jiw bad ki Jentil, shisha kan pynngat ia ki sha ka jingpynrem kum ki nonghikai ia ka jingbakla kaba sniew eh, bad ia ka iktiar jong ki kum ki nongialap jong ka gospel yn kylli-artatien da kiba bun ki Jiw kiba ngeit shitrhem. U Blei U la iohi-lypa ia ki jingeh ba ki shakri jong U kin iakynduh, te, khnang ba ka kam-ka jingtrei jong ki kan long kabym lah ban shah kynnoh, U la bthah ia ka balang da ka jingpynpaw ban pynkyntang kyrpang ia ki ha khmat paidbah na ka bynta ka jingialap. Ka jingpynkyntang-kyrpang ia ki ka la long ka jingpdiang ithuh paidbah ia ka jingthmu bakynja-blei jong ki ban leit rah sha ki Jentil ia ka khubor babha jong ka gospel. KJA 77.3

Baroh arngut, U Paul bad U Barnabas ki lah iohpdiang ia ka kam jong ki na U Blei hi, bad ka jinglehniam jong kaba buh ia ki kti kam shym la pynlang ia ka jingai-ei bathymmai lane ia ka jingstad-jingtbit badonkam. Ka la long ka jingpdiang kaba paw ia ka kam-ka kyrdan ba la thung bad ka jingithuh ia ka iktiar ha kata ka kam-ka kyrdan. Da ka shap jong ka balang la shon ha ka kam jong U Blei. KJA 77.4

Sha ki Jiw kane ka jingbuh-kti ka long kaba kit jingmut shibun. Haba u kpa uba dei u Jiw u kyrkhu ia ki khun jong u, da kaba niew-burom eh u buh ia ki kti jong u halor ki khlieh jong ki. Haba la aiti ia u mrad na ka bynta ka jingknia, ia ka kti jong uta ia uba la pynkup-bor kum u lyngdoh la buh halor ka khlieh jong uta u mrad uban shah knia. Bad haba ki rangbah jong ka balang ki bangeit kiba ha Antiok ki la buh ia ki kti jong ki halor U Paul bad U Barnabas, ma ki, da kata ka jingleh, ki la pan-kyrpad ba U Blei Un ai ia ka jingkyrkhu jong U ha ki apostol ba la jied ha ka jingaiti jong ki ban trei ia ka kam bakyrpang sha kaba la thung ia ki. KJA 77.5

Ha ka por kaba kham hadien ia ka jinglehniam jong ka jingpynkyntang da kaba buh ia ki kti la pyndonkam bakla eh; ia ka jingmut kabym da dei shisha la pyniasoh sha kane ka jingleh, la kumba ka bor ka wan mardor halor kito kiba pdiang ia kum kane ka jingpynkyntang, kaba pynbit ia ki shisyndon na ka bynta kano-kano ka jaid kam bad ia baroh ki jaid kam pastor. Hynrei ha kaba pynkyrpang ia kine ki arngut ki apostol, ym don satia ka jingthoh kynmaw kaba pyni ba ia kano-kano ka bor baphylla la ai tang da kaba buh ia ki kti halor jong ki. Don tang ka jingbuh jingkynmaw basynlar ia ka jingpynkyntang jong ki bad ia ka jingktah ba ka la don ha ka kam balawei jong ki. KJA 77.6

Ki jinglong-jingman kiba la iasoh bad ka jingpynkyrpang ia U Paul bad U Barnabas da U Mynsiem Bakhuid sha ka jaid kam bathikna jong ka jingshakri ka pyni shai ba U Trai U trei lyngba ki atiar ba la thung ha ka balang ba la seng-pynskhem jong U. Bun snem mynshuwa, mynba ia ka jingthmu bakynja-blei shaphang U Paul la pynpaw nyngkong sha u da U Nongpynim hi, ia U Paul mar-mar hadien la wallam sha ka jingiakynduh bad ki dkhot jong ka balang ba la seng-pynskhem thymmai ha Damaskos. Nalor kata shuh-shuh, ia ka balang ha kata ka jaka ym shym la ieh slem ha ka jingdum shaphang ka jingiashem jong une u Pharisi uba la kylla kaba mut. Bad mynta, haba ia ka jingpynkhamti bakynja-blei kaba la ai ha kata ka por la dei ban pyntrei-kam pura, U Mynsiem Bakhuid, sa shisien U la sakhi shaphang U Paul kum u atiar ba la jied ban leit rah ia ka gospel sha ki Jentil, U la bynshet ha ka balang ia ka kam jong ka jingpynkyntang-kyrpang ia u bad ia u para-nongtrei jong u. Katba ki nongialam jong ka balang ha Antiok “ki la shakri ia U Trai, bad ba ki la shah jingit, U Mynsiem Bakhuid u la ong, To pynkyrpang ha nga ia U Barnabas bad ia U Saul sha kata ka kam sha kaba nga la khot ia ki.” KJA 78.1

U Blei U la pynlong ia ka balang jong U ha pyrthei ka nonglam jingshai, bad lyngba jong ka U pynpaw ia ka jingthmu bad ia ka mon jong U. Um ai ha uwei na ki shakri jong U ia ka jingiashem kaba laitluid na bad kaba iapyrshah ia ka jingiashem jong ka balang. Lymne Um shym ai ha uwei u briew ia ka jingtip ia ka mon jong U na ka bynta ka balang baroh kawei katba ia ka balang __ ka met jong U Khrist __ la iehnoh ha ka jingdum. Ha ka jingplie-lad jong U hi U buh ia ki shakri jong U ha ka jingiasoh bajan bad ka balang jong U khnang ba kin don duna ka jingshaniah ha ki hi bad kham khraw ka jingshaniah ha kiwei pat ia kiba U ialam ban pyniaid shaphrang ia ka kam jong U. KJA 78.2

La ju don hapoh ka balang ki briew kiba dem ka mon khlem da pud sha ka jinglait-luid bamarwei-marwei. Imat kim lah ban sngewthuh ba ka jinglait-luid jong ka mynsiem ka lah ban ialam ia u atiar bakynja briew ban don palat eh ka jingshaniah ha u hi kat haduh un shaniah ha la kajong ka jingbishar ha ka jaka ban niew-burom ia ka jingsneng bad niewkor ia ka jingbishar jong ki rangbah jong u, khamtam jong kito kiba trei ia ka kam ba U Blei U la thung kum ki nongialam jong ki briew jong U. U Blei U la pynkup ia ka balang jong U da ka iktiar bad ka bor bakyrpang ba ia uno-uno ym lah satia ban pynksan ha kaba kyntait bad kaba niewbein ia ka, naba uta uba leh ia kane u niewbein ia ka ktien jong U Blei. KJA 78.3

Kito kiba dem ka mon ban niewkor eh ia ka jingbishar jong ki marwei-marwei hi kum kaba ha khlieh duh ki don ha ka jingma bashyrkhei. Ka dei ka jingialeh ba la thmu skhem u Soitan ban pynkhlad ia kum kita na kito kiba long ki nonglam jingshai, da kiba U Blei U la trei ban tei skhem bad ban pyniaid ia ka kam jong U ha ka pyrthei. Ban lyndet lane ban niewbein ia kiba U Blei U la thung ban bah ia ki jingkit-khlieh kum ki nongialam ha kaba iadei bad ka jingpyniaid shaphrang ia ka jingshisha, ka long ban kyntait noh ia ki lad kiba U la thung skhem na ka bynta ka jingiarap, ka jingpynshlur, bad ka jingkhlain jong u paidlang jong U. Ba uno-uno u nongtrei ha ka kam jong U Trai un iaid-lait ia kine, ban tharai ba ka jingshai jong u kam dei ban wan lyngba kawei pat ka lad lait na kaba wan beit-beit na U Blei, ka long ban buh ia lade hi ha ka kyrdan ba ia u lah ban shukor da u nongshun bad yn pynjot noh thiaw. U Trai ha ka jingstad jong U hi U la pynbeit ba da ka jingiasoh bajan ia kaba dei ban pynlong da baroh ki bangeit, ia ki Khristan yn pyniasoh sha ki Khristan bad ka balang sha ka balang. Kumne ia u nongtrei bakynja briew yn pynlah ban iatrei-lang bad uba kynja-blei. Uwei-pa-uwei un pynhapoh ia lade sha U Mynsiem Bakhuid, bad ia baroh ki bangeit yn pyntylli ha ka jingtrei kaba la pynbeit bha bad kaba la ialam beit ban ai sha ka pyrthei ia ka khubor babha-bakmen jong ka jingai-ei U Blei. KJA 78.4

U Paul u la niew ia ka jingjia jong ka jingpynkyntang-jingpynkyrpang jong u kum ka jingsdang jong ka bynta bathymmai bad badonkam ha ka jingim bad ka jingtrei-kam jong u. Ka la dei na kane ka por ba hadien u la buh tarik ia ka jingsdang ka jinglong apostol jong u ha ka balang Khristan. KJA 79.1

Katba ka jingshai jong ka gospel ka la dang tyngshain phyrnai ha Antiok, ia ka kam badonkam la iai-trei da ki apostol kiba la iaisah ha Jerusalem. Man ka snem, ha ka por jong ki jingkhawai-niam, shibun ki Jiw na baroh ki ri ki la wan sha Jerusalem ban mane ha ka templ. Katto-katne na kine ki pilgrim ki la long ki briew kiba riewblei shitrhem eh bad ki nongpule bashongshit ia ki jingiathuhlypa. Ki la iakhmih lynti bad iaithrang na ka bynta ka jingwan jong U Messiah ba la kular, u jingkyrmen jong ki Israel. Katba ia ka Jerusalem la pyndap da kine ki nongwei, ki apostol ki la ialap ia U Khrist da ka jingshlur kabym kynran-dien, wat la ki la tip ba da kaba leh kumta ki buh ia ki jingim jong ki ha ka jingma kaba khlem da pud. U Mynsiem jong U Blei U la shon ia la ka shap halor ki kam-ki jingtrei jong ki; te ia shibun la pynkylla sha ka jingngeit; bad kine, haba ki leit phai sha ki iing jong ki ha ki bynta bapher jong ka pyrthei, ki la pynphriang ia u symbai jong ka jingshisha sha baroh ki jaid bynriew bad hapdeng baroh ki kyrdan long-briew ha ka imlang-sahlang. KJA 79.2

Kiba paw khmat hapdeng ki apostol kiba la trei ia kane ka kam ki la long U Petros, U Jakob, bad U Ioannis, kiba la sngewskhem ba U Blei U la thung ia ki ban ialap ia U Khrist hapdeng ki para-ri jong ki ha la iing bad ha ka shnong lajong hi. Da kaba iaineh bad da ka jingstad ki la trei, ki da phla ia kiei-kiei kiba ki la iohsngew, bad ki da kyntu jur ban phai sha “kata ka ktien ka jingiathuhlypa ba la kham pynskhem” (2 Petros 1:19), ha ka jingialeh ban pynkohnguh ia “ka iing Israel baroh kawei. . . ba U Blei u la pynlong U Trai bad U Khrist ia une Ujuh U Jisu, ia uba” ki Jiw ki “la sahnarphna.” (Ki Kam 2:36.) KJA 79.3