Ki Kam Jong Ki Apostol
56.—Ha Ka Dewlynnong Patmos
Palat sanphew snem ki la iaid-lait naduh ba la seng pynskhem ia ka balang Khristan. Hapoh kata ka por ia ka khubor jong ka gospel khlem kut la ieng ialeh pyrshah. Ki nongshun jong ka kim ju la pynsynjor ia ki jingtrei pyrshah jong ki, bad ha kaba khadduh ki la jop ha kaba pyniasoh ia ka bor jong u patsha ka hima Rom pyrshah ia ki Khristan. KJA 270.1
Ha ka jingpynshitombein bashyrkhei kaba bud, u apostol Ioannis u la leh shibun eh ban pynskhem bad pynkhlain ia ka jingngeit jong ki bangeit. U la ai ia ka jingphla ia kaba ki nongialeh pyrshah jong u kim shym la lah ban kren bad ainia pyrshah bad kata ka la iarap ia ki parabangeit jong u ban iashem da ka jingshlur bad ka jingiaineh ia ki jingtynjuh kiba la wan ha ki. Haba ka jingngeit jong ki Khristan imat kan khih phaloh hapoh ka jingiapyrshah bajur ba ki la hap iakynduh, uta u shakri ba la tymmen, ia uba la tynjuh jong U Jisu u la iai-iathuh da ka bor bad ka jingpnah thylliej ia ka jingiathuhkhana shaphang U Nongpynim Uba la shah sahnarphna bad Uba la mihpat. U la iai-bat skhem ia ka jingngeit jong u, bad na ki rymiang shyntur jong u la ju wanmih kajuh ka khubor bakmen: “Kata kaba la long na kaba mynnyngkong, ia kaba ngi la iohsngew, ia kaba ngi la iohi da ki khmat jong ngi, ia kaba ngi la iohkhmih pyllaw, bad ki kti jong ngi ki la ioh tba, shaphang uta U Ktien ka jingim; . . . ia kata kaba ngi la iohi bad ngi la iohsgew ngi iathuh ha phi.” 1 Ioannis 1:1-3. KJA 270.2
U Ioannis u la im slem bha. U la iohi ia ka jngpynjot ia ka Jerusalem bad ia ka jingpra lynruh-lynram jong ka templ bakhraw-baphuh katta-katta. Une u synran uba sah-im khadduh eh na ki synran uba la iasoh jan katta-katta bad U Nongpynim, ka khubor jong u ka la don ka borktah bakhraw ha kaba pynpaw ia ka jingshisha ba U Jisu U la long U Messiah, U Nongsiewspah jong ka pyrthei. Ym shym la don kiba la lah ban artatien ia ka jingsngur jong u, te lyngba ki jinghikai jong u ia shibun la ialam ban phai na ka jingbymngeit. KJA 270.3
Ki nongsynshar jong ki Jiw ki la dap da ka jingisih bakthang pyrshah ia U Ioannis na ka bynta ka jingiaineh bymkhih phaloh jong u sha ka kam jong U Khrist. Ki la ong shai ba ki jingtrei pyrshah jong ki ia ki Khristan kan ym lah leh ei-ei slem katba ka jingphla jong U Ioannis ka la iai-riew ha ki shkor jong ki paidbah. Khnang ba ia ki kambah bad ki jinghikai jong U Jisu yn klet noh, ia ka ktien jong une u nongphla bashlur dei ban pynsngap jar noh. KJA 270.4
Ia U Ioannis namarkata la khot-hajir sha Rom ba yn bishar na ka bynta ka jingngeit jong u. Hangne ha khmat ki bor synshar ia ki jinghikai tynrai jong u apostol la batai bakla. Ki sakhi balamler ki la mudui ia u ba u hikai ia ki jinghikai ba-bakla kiba pynkhih pyrshah sorkar. Da kine ki jingmudui ki nongshun jong u ki la kyrmen ban wallam bad pynurlong ia ka jingiap jong une u synran. KJA 271.1
U Ioannis u la jubab na ka bynta ia lade hi ha ka rukom kren kaba shai bad kaba pynkohnguh, bad u la kren da ka jingsynlar bad ka jingshongnia bashai ba ki ktien jong u ki la don ka jingktah badonbor. Ki nongsngap ia u ki la lyngngoh ha ka jingstad bad ka jingpnah ktien jong u. Hynrei katba nang donbor ka jingphla jong u, katta nang kham jylliew ka la long ka jingisih jong ki nongialeh pyrshah jong u. U patsha Domitian u la dap da ka jingbitar shla. Um lah ban saidnia pyrshah ia ka jingpyni-nia jong une u riewsaid baiaineh jong U Khrist, lymne um lah ban pyniaryngkat ia ka bor kaba la don ha ka jingkren jong u ia ka jingshisha; pynban u la kut jingmut skhem ban pynsngap jar noh ia ka sur-kren jong u. KJA 271.2
La thep ia U Ioannis sha ka karai-bah ba dap da ka umphniang bathnam; hynrei U Trai U la ri-pynim ia u shakri baiaineh jong U, kumba U la ri-pynim ia ki laingut ki samla Hebru hapoh ka lawarding. Katba ia ki ktien la kren, Kumne ki iap baroh kiba ngeit ha uta u nongshukor, U Jisu ka Nasareth, U Ioannis pat u la ong skhem, U Kynrad jong nga U la aiti iaishah sha baroh ba U Soitan bad ki angel jong u ki la lah ban thawlad sianti ban pynjah burom bad ban pynshitom khop ia U. U la aiti ia la ka jingim ban pynim ia ka pyrthei. Ia nga la pyndonburom ha kaba ailad ba ngan shah shitom na ka bynta jong U. Nga long uba tlot, u briew uba pop. U Khrist U la long Uba khuid, Ubym pynmynsaw iano-iano ruh, Uba khlem bit-tngit. Um shym la leh pop, lymne ym shym la shem ka jingarsap ha ka shyntur jong U. KJA 271.3
Kine ki ktien ki la don ka borktah jong ki, te ia U Ioannis la shim noh na kata ka karai-bah da ki briew kiba la thep ia u shapoh kata ka karai. KJA 271.4
Sa shisien ka kti jong ka jingpynshitombein ka la ban khia ha u apostol. Da ka hukum jong u patsha ia U Ioannis la pynryngkang-par sha ka dewlynnong Patmos, ba la pynrem “na ka bynta ka ktien U Blei, bad na ka bynta ka jingphla ia U Jisu Khrist.” Jingpynpaw 1:9. Hangne, ki nongshun jong u ki la tharai, ia ka borktah jong u yn ym sngew shuh, bad u dei ha kaba khadduh ban iap na ka jingeh bad ka jingshitom bajynjar sat. KJA 271.5
Ia ka Patmos, ka dewlynnong basuda, ba tang u mawsiang len-len ha ka Duriaw Aegean, la jied da ka sorkar Rom kum ka jaka jong ki jingpynryngkang-par ia ki riewbymman; hynrei ha une u shakri jong U Blei kane ka jaka sah ka la kylla long ka khyrdop jong ka bneng. Hangne, ba la pynkhlad bak na ki jaka babun kam huri-hura jong ka jingim, bad na ki jingtrei shitrhem jong ki snem bamynshuwa, u la ioh ia ka jingiasyllok jong U Blei bad U Khrist bad ki angel jong ka bneng, bad na ki u la iohpdiang ia ka jinghikai na ka bynta ka balang kaba dei ia baroh ka por ha ka lawei. Ia ki jingjia kiban jia ha ki por bakut jong ka jingiathuhkhana kane ka pyrthei la buhbeit ter-ter ha khmat jong u; bad hangta u la thoh ia ki jingiohi-paw kiba u la iohpdiang na U Blei. Ynda ka ktien jong u kam lah shuh ban phla ia Uta Uba u la ieit eh bad u la shakri, ki khubor ba la ai sha u ha kata ka rud-duriaw basuda kin leit mih kum ka sharak kaba meh phyrnai, da kaba pynbna shai ia ka jingthmu baskhem jong U Trai shaphang kawei-pa-kawei ka jaid bynriew ha ka pyrthei. KJA 271.6
Hapdeng ki synrang bad ki mawsiang jong ka Patmos, U Ioannis u la iakren-iasyllok bad U Nongthaw jong u. U la phai ban kynmaw pat ia ka jingim jong u kaba la leit noh, bad ha ka jingpyrkhat ia ki jingkyrkhu kiba u la iohpdiang, ka jingsuk ka la pyndap ia ka dohnud jong u. U la im ka jingim jong u Khristan, te u la lah ban ong da ka jingngeit, “Ngi tip ba ngi la lait shiliang na ka jingiap sha ka jingim.” 1 Ioannis 3:14. U patsha uba la pynryngkang-par ia u um long satia kumta. U la lah ban phai shadien bad peit tang sha ki madan-thma bad ka jingpyniap bashyrkhei, sha ki iing bakynjah ha ka jingjot, sha ki riewkynthei bad ki khun-swet kiba ia-iam, u soh jong ka jingkwah rhah jong u ia ka bor bad ka jingpawnam. KJA 271.7
Ha ka iing bakynjah jar-jar jong U Ioannis u la lah ban pule kham bniah shuh-shuh ban ia mynshuwa ia ki jingpynpaw jong ka bor bakynja-blei kumba la thoh kynmaw ha ka kitab jong ka mariang bad ha ki sla jong ka kitab ba la pyrsad mynsiem. Ha u hi ka la long ka jingsngewbha ban puson halor ki kam jong ka jingpynlong bad ban iaroh pyndonburom ia U Nongsaindur bakynja-blei. Ha ki snem bamynshuwa ki khmat jong u ki la khmih sha ki lum ba la tap da ki khlaw, ki them bajyrngam, bad ki pyntha baseisoh; bad ha ki jingitynnad jong ka mariang ka la ju long ka jingsngewbha jong u ban bud ter-ter ia ka jingstad bad ka jingtbit jong U Nongthaw. Mynta la ker sawdong ia u da ki jingiohi kiba ha kiba bun ki briew kin paw kum kiba dum bad kibym itynnad ei-ei ban peit; hynrei sha U Ioannis ki la long da kumwei pat. Katba ki sawdongkun jong u ki lah ban long kiba kynjah bad basuda, ka sahit-bneng bajngum kaba tap halor jong u ka la long kaba phyrnai bad itynnad kum ka suinbneng bad ki lyoh ba-itynnad halor ka Jerusalem baieit jong u. Ha ka mariang bakynjah, ha ki mawsiang bakhohruh-khohram, ha ki jingmaian jong ka jingjylliew, ha ki burom jong ka sahit-bneng, u la pule ia ki jinghikai badonkam. Baroh ki la pynpaw ia ka khubor jong ka bor bad ka burom jong U Blei. KJA 272.1
Baroh sawdong jong une u apostol u la iohi ia ki sakhi-ki sabut sha ka Jingshlei-um kaba la taplin ia ka pyrthei namarba ki nongshong shnong ki la nud ban ryngkang ia ka hukum jong U Blei. Ki mawramsong ba la bret jubor na ka jingjylliew bakhraw bad na ka khyndew da ka jingshlei bakhlain jong ki um, ki la wallam shai kdar sha ka jingmut jong u ia ki jingshyrkhei jong kata ka jngtheh ba-itriem ia ka jingbitar shla jong U Blei. Ha ki sur jong shibun ki um __ ka jingjylliew ka khot sha ka jingjylliew __ une u nongiathuhlypa u la iohsngew ia ka sur-kren jong U Blei. Ka duriaw, kaba shoh bitar da ka lyer kaba khlem isynei, ka mihpli ha u ia ka jingbitar shla jong U Blei ia Uba la ialeh pyrshah. Ki jingat-phyllung bakhlain, ha ka jingkhie bashyrkhei jong ki, ia kiba la bat-synshar pat hapoh u pud-u sam ba la buh thikna da ka kti kabym lah iohi, ki la kren shaphang ka jingsynshar jong Ka Bor bymjukut. Bad ha ka jingpyniapher u la sngewthuh ia ka jingtlot bad ka jingbieit jong ki briew kiba iap, kiba, la ki long tang ki wieh jong ka khyndew, ki leh thaw burom ha kata ka jingstad bad ka jingkhlain bashutharai ba ki don, bad ki pynieng ia la ki dohnud pyrshah ia U Nongsynshar jong ki bneng salonsar, la kumba U Blei U long thik kum na ki hi. Da ki mawsiang ia u la pynkynmaw shaphang U Khrist, U Mawsiang jong ka bor-ka jingkhlain jong u hi, hapoh ka jingiada jong U u lah ban rieh khlem jingsheptieng. Na une u apostol ba la pynryngkang-par halor ka Patmos balong mawsiang len-len la leit kiew ka jingthrang bashitrhem tam jong ka mynsiem ban iohi ia U Blei, la kiew ki jingduwai bapynkhih mynsiem tam. KJA 272.2
Ka jingiathuhkhana shaphang U Ioannis ka ai ka jingpyni nuksa kaba shai kdar ia ka rukom ha kaba U Blei U lah ban pyndonkam ia ki nongtrei tymmen. Haba ia U Ioannis la pynryngkang-par sha ka dewlynnong Patmos, la don shibun kiba la tharai ba u la palat ia ka ryta ban trei-ban shakri, u la long u khah uba la rim bad ba la khein, uba la kloi ban kyllon ha kano-kano ka por. Hynrei U Trai U la ibiang ban dang pyndonkam ia u. Wat la ia u la pynryngkang-par na ki jaka jong ka jingtrei bamynshuwa jong u, um shym la sangeh ban ai ka jingphla ia ka jingshisha. Wat ha Patmos u la pynlong paralok bad khring ia ki nongkylla-kaba mut. Ka khubor jong u ka la long ka khubor ka jingkmen, u da pynbna ia U Nongpynim Uba ha bneng U iasaid na ka bynta ki briew jong U tadhaduh ba U dei ban wanphai ban shimti ia ki sha lade hi. Bad ka la dei hadien ba U Ioannis u la tymmen ha ka jingshakri ia ka kam U Trai ba U la iohpdiang kham bun shuh-shuh ki jingiasyllok na ka bneng ban ia kaba u la iohpdiang ha ki snem bamynshuwa jong ka jingim jong u. KJA 272.3
Dei ban iaibat ia ka jingniewkor-ka jingniew burom na ka bynta kito ha kiba ia ka jingsngewtynnad ka jingim jong ki la khum lang bad ka kam-ka jingtrei jong U Blei. Kine ki nongtrei tymmen ki la ieng iaineh skhem hapdeng ka eriong bad jingtynjuh. Ki lah ban don ki jingtlot, hynrei ki dang don ia ki sap-ki phong kiba pynbit ia ki ban ieng ha ka jaka jong ki ha ka kam jong U Blei. Wat la ki la thait bad la duh bor, bad kim lah shuh ban bah ia ki jingkit kiba kham khia ia kiba kito kiba dang kham samla ki lah bad ki dei ban bah, ka jingsneng kaba ki lah ban ai ka long kaba kordor eh. KJA 273.1
Lehse ki la leh bakla, hynrei na ki jingshah rem jong ki hi ki la nang ban kiar na ki jingbakla bad ki jingma, te hato kim long kiba tbit bha ban ai ka jingsneng kaba dap da ka jingstad? Ki la shah ia ka jingtynjuh bad ka jingjynjar, te wat lada ki la duh noh katto-katne na ka bor-ka jingkhlain jong ki, U Trai Um kyntait noh ia ki sharud. U ai ha ki ia ka jingai-ei bad ka jingstad. KJA 273.2
Kito kiba la shakri ia U Kynrad jong ki haba ka jingtrei ka la long kaba eh-kaba shitom, kiba la shah ia ka jingduk-jingkyrduh bad kiba la iaisah iaineh skhem haba la don khyndiat eh kiba ieng na ka bynta ka jingshisha, ia ki dei ban niew-burom. U Trai U thrang ba ki nongtrei kiba dang kham samla ba kin ioh ia ka jingstad, ka jingkhlain, bad ka jingsan bapura da ka jingiasyllok bad kine ki tymmen baiaineh. To ai ba ki nongtrei kiba dang samla kin sngewthuh ba ha kaba don ia kum kita ki nongtrei hapdeng jong ki ia ki hi la leh bha eh. To ai ha ki ia ka jaka kaba donburom ha ki jingialang pyniaid kam jong phi. KJA 273.3
Katba kito kiba la pynlut ia ki jingim jong ki ha ka kam ka jingshakri jong U Blei ki poi sha kaba kut ka jingshakri jong ki ha ka pyrthei, yn shon jingmut ia ki da U Mynsiem Bakhuid ban iai-kynmaw pat ia ki jingiashem ba ki la ioh ha kaba iadei bad ka kam jong U Blei. Ia ka jingthoh shaphang ki jingleh phylla jong U bad la ki briew, shaphang ka jingbha bakhraw jong U ha kaba pyllait ia ki na ki jingjynjar, dei ban iai-kren pynkynmaw sha kito kiba wan thymmai sha ka jingngeit. U Blei U thrang ia ki nongtrei kiba tymmen kiba la tynjuh bha ba kin ieng ha ka jaka jong ki, da kaba leh ia la ka bynta ban pyllait-im ia ki briew shynrang bad kynthei ba la kie-berong arsut ha ki lat-lat jong ka jingsniew, U thrang ia ki ban iai-kieng atiar tad-haduh ba U phah ia ki ban law bad buh noh ia ki. KJA 273.4
Ha ka jingiashem jong u apostol Ioannis hapoh ka jingpynshitom-bein, ka don ka jinghikai shaphang ka jingkhlain bad ka jingtngen baphylla na ka bynta ki Khristan. U Blei Um khanglad ia ki jingsylla sniew jong ki riewbymman, hynrei U pynlong ia ki buit sianti jong ki ban trei na ka bynta ka jingbha jong kito kiba ha ka jingtynjuh bad ka jingialeh pyrshah ki iaibat ia ka jingngeit bad ka jingkohnguh jong ki. Bunsien u nongtrei jong ka gospel u trei ia ka kam jong u hapdeng ki eriong jong ka jingpynshitom-bein, ka jingiapyrshah bakthang, bad ka jingkrenbein bymhok. Ha kum kata ka por to ai ba un kynmaw ba ka jingiashem ba yn ioh ha ka lawarding jong ka jingtynjuh bad ka jingshah jynjar ka long kaba shongdor ia baroh ka jingpang-jingsaja ba ka pynngat. Kumne U Blei U wallam ia ki khun jong U shajan jong U hi, khnang ba Un lah ban pyni ha ki ia ka jingtlot jong ki bad ia ka jingkhlain jong U. U hikai ia ki ban shaniah ha U. Kumne U pynkhreh ia ki ban pynbiang ha ki jingdonkam hak-dak, ban pyndap ia ki jaka ba lait ha ki kyrdan ka jingkit-khlieh, bad ban pyndep janai ia ka jingthmu bakhraw na ka bynta kaba ia ki bor jong ki la ai ha ki. KJA 273.5
Ha baroh ki yrta ki nongphla ba la thung jong U Blei ki la shah ia ka jingkren-bein bad ka jingpynshitombein na ka bynta ka jingshisha. Ia U Joseph la kren sniew bad la pynshitombein namarba u la rikyndong ia ka jinglong babeit-bahok jong u. Ia U Dabid, u nongrah-khubor jong U Blei, la behthong kum ia u mrad na ka bynta ka jingpyniap da ki nongshun jong u. Ia U Daniel la bret sha krem ki sing namarba u la long uba shisha sha ka jingkohnguh jong u ia ka bneng. La pynduh noh na U Job ia ki jingdon-jingem bakynja pyrthei jong u, bad la pynjynjar khait ha ka met-ka phad bad ia u la isih da ki kur bad ki paralok jong u; halor katta ruh u la iaibat ia ka jingbeit-ka jingkhuid jong u. Ym shym la lah ban khang ia U Jeremaiah na kaba kren ia ki ktien kiba U Blei U la ai ha u ban kren; bad ka jingphla jong u ka la pynbitar ia u syiem bad ki rangbah syiem ba ia u la thep sha ka krem kaba isaitmet. Ia U Stephan la lynthem-maw namarba u la ialap ia U Khrist ia Uba la sahnarphna. Ia U Paul la set-byndi, la shoh da ki diengduh, la lynthem-maw, bad ha kaba khadduh la pyniap namarba u la long u nongrah-khubor baiaineh na ka bynta U Blei sha ki Jentil. Bad ia U Ioannis la pynryngkang-par sha ka dewlynnong Patmos “na ka bynta ka ktien jong U Blei, bad na ka bynta ka jingphla ia U Jisu Khrist.” KJA 273.6
Ki nuksa jong ka jingiaineh skhem jong ki briew ki ai ia ka sakhi sha ka jingiaineh jong ki jingkular U Blei __ ia ka jngiai-donlang ka burom jong U bad ia ka jingai-ei kaba pynshait-bor jong U. Ki phla sha ka bor jong ka jingngeit ban ieng pyrshah ia ki bor jong ka pyrthei. Ka dei ka jingtrei jong ka jingngeit ban jahthait ha U Blei wat ha ka kynta badum tam, ban sngew, la la tynjuh bad la kynting da ka eriong katno-katno ruh, ba U Kpa jong ngi U bat ia u boitha jong ka lieng. Tang ka khmat jong ka jingngeit kaba lah ban peit sha lyndet jong kiei-kiei ki jong ka por ban khein bha ia ka jingshongdor jong ka spah bymjukut. KJA 274.1
U Jisu Um shym la pynpaw sha ki nongbud jong U ia ka jingkyrmen jong kaba ioh ia ka burom bad ka spah bakynja pyrthei, ia ka jingim kaba lait war na ka jingtynjuh. Ha ka jaka kata U khot ia ki ban bud ia U ha ka lynti jong ka jinglen-lade bad ka jingshahkren-bein. Uta Uba la wan ban siewspah ia ka pyrthei la ialeh pyrshah ia U da ki kynhun ba-iatylli jong ka jingsniew. Ha ka jingialum-lang bakhlem isynei shuh, ki briew bathala bad ki angel bymman ki la ia-ieng riang pyrshah ia U Syiem ka Jingsuk. Kawei-pa-kawei ka ktien bad ka jingleh jong U ka pynpaw ia ka jingsngewlem bakynja-blei, bad ka jingbym iadei-dur jong U bad ka pyrthei ka la pynkhih ia ka jingleh runar kaba kthang tam. KJA 274.2
Kan long kumta ruh bad kito baroh kiba mon ban im riewblei ha U Khrist Jisu. Ka jingpynshitombein bad ka jingkren sniew ka ap ia ki briew baroh ia kiba la pynsleh da U Mynsiem jong U Khrist. Ka jinglong bad ka rukom jong ka jingpynshitombein ka kylla bad ka jingiaid ki por, hynrei ka ain-tynrai __ ka mynsiem kaba siang nongrim ia ka __ ka long kajuh kaba la pyniap ia uba la jied jong U Trai naduh ki sngi jong U Abel. KJA 274.3
Ha baroh ki yrta U Soitan u la pynshitombein ia ki briew jong U Blei. U la pynshitom khait ia ki bad u la pyniap ruh ia ki, hynrei ha kaba iap ki la kylla long ki nongjop. Ki la ai ka jingsakhi shai ia ka bor jong Uta Uba kham khlain ban ia u Soitan. Ki riewbymman ki lah ban pynkordit bad pyniap ia ka met, hynrei kim lah ban ktah ia ka jingim ia kaba la buhrieh bad U Khrist ha U Blei. Ki lah ban khum pynshitom khop ia ki briew shynrang bad kynthei hapoh byndi, hynrei kim lah ban khum ia ka mynsiem. KJA 274.4
Lyngba ka jingtynjuh bad ka jingpynshitom-bein ia ka burom __ ka jinglong __ jong U Blei la pynpaw ha kiba la jied jong U Blei. Ki bangeit ha U Khrist, ia kiba la isih bad la pynshitombein da ka pyrthei, la pynnang-pynstad bad la pynbeit bha ha ka skul jong U Khrist. Ha ka pyrthei ki iaid ha ki lynti bakhim; la pynkhuid ia ki ha ka lawar-ding jong ka jingshah jynjar. Ki bud ia U Khrist lyngba ki jingshah shitom bajur; ki shah ia ka jinglen-lade bad ki iashem ia ki jingduh jingkyrmen bakthang; hynrei kumne ki nang-ki tip ia ka jingrem bad ka jingkordit jong ka pop, bad ki peit sha ka da ka jingijli. Ba ki long ki nongiashim bynta ha ki jingshah-shitom jong U Khrist, ki lah ban peit sha lyndet ka jingdum sha ka burom, da kaba ong, “Namar nga khein ba kita ki jingshah-shitom ki jong ka pyrthei sngi kaba mynta kim long ei-ei ruh em ban ianujor bad kata ka burom kaban sa pynpaw ha ngi.” Rom 8:18. KJA 274.5