Ki Kam Jong Ki Apostol

7/59

6.—Ha Ka Khyrdop Ka Templ

(La Pynshong Nongrim __ Ki Kam 3; 4:1-31).

Ki synran jong U Khrist ki la don ka jingsngewthuh kaba shai ia ka jingbymbit-bymbiang jong ki hi, bad da ka jingsngewrit bad ka jingduwai ki la pyniasoh ia ka jingtlot jong ki sha ka bor-ka jingkhlain jong U, ia ka jingbieit jong ki sha ka jingstad jong U, ia ka jingbymshongdor jong ki sha ka hok jong U, ia ka jingduk jong ki sha ka spah bymkut shuh jong U. Haba la pynkhlain bad la pynbiang lut kumne, kim shym la pyntud ban iaid shaphrang ha ka jingtrei-ka jingshakri jong U Kynrad. KJA 30.1

Khyndiat por hadien ka jingwanhiar jong U Mynsiem Bakhuid, bad shen hadien ka jingiaduwai bashitrhem, U Petros bad U Ioannis, ki ialeit kiew sha ka templ ban mane, te ki la iohi ha ka khyrdop Ba-itynnad ia uwei u briew uba dkoh anna, kumba sawphew snem ka ryta, uba ka jingim KJA 30.2

jong u, naduh ba kha, ka la long kaba la bat da ka jingpang bad ka jingdkoh-anna. Une u briew uba shem lanot la slem u la thrang ban iohi ia U Jisu, khnang ba yn pynkhiah ia u; hynrei u la jan long uba khlem lah iarap shuh, bad u la jngai eh na ka jaka trei jong U Nongpynkhiah bakhraw. Ki jingkyrpad jong u ha kaba khadduh ki la pynkhih sngewsynei ia katto-katne ngut ki paralok ban rah ia u sha ka khyrdop jong ka templ, hynrei haba u la poi hangta, u la shem ba ia Uta ha Uba u la buh skhem ia ki jingkyrmen jong u, la dep pyniap runar katta-katta. KJA 30.3

Ka jingsngew-kutlad jong u ka la pynkhih ia ka jingsngewlem jong kito kiba la tip la katno slem u la kyrmen shitrhem eh ba ia u yn pynkhiah da U Jisu, te man ka sngi ki la wanrah ia u sha ka templ, lehse ki nongiaid nangta kin isynei ia u bad kin ai khyndiat ka jingiarap ban pyllait ia u na ka jingkyrduh. Katba U Petros bad U Ioannis ki la iaid nangta, u la pan jingai-isynei na ki. Ki synran ki la sngewsynei eh ia u, bad U Petros u la ong, “To khmih ha ngi. Kumta u la khmih dngong ia ki, ba u da kyrmen ban ioh ei-ei na ki. Hynrei U Petros u la ong, Ka rupa bad ka ksiar ngam don.” Katba U Petros u la iathuh shaphang ka jingduk jong u, ka khmat jong une u dkoh ka la noh liprong; hynrei kynsan ka la thaba pat da ka jingkyrmen katba u apostol u la bteng ban ong, “Hynrei ia kaba nga don nga ai ia me: Ha ka kyrteng U Jisu Khrist uba na Nasaret to iaid. KJA 30.4

“Bad u la shim ia u na ka kti kamon, bad u la pynieng ia u: te kumne-kumne ruh ki kjat bad ki matsohlah jong u ki la khlain. Bad haba u la kynrong joit u la ieng, bad u la sdang iaid, u da sied, bad u da iaroh ia U Blei: bad ki la ithuh ia u ba u long uta uba ju shong ban ioh ka jingai isynei ha kata ka khyrdop ka Ba-itynnad jong ka templ: te ki la dap da ka jingsngew phylla bad da ka jingsngew lyngngoh ia kata ba la jia ha u.” KJA 30.5

“Te katba u dang bat ia U Petros bad ia U Ioannis, uta u paidbah baroh u la iaphet lang sha ki sha kata ka baranda kaba ki khot ka jong U Solomon, ba ki da sngewkyndit eh.” Ki la lyngngoh eh ba ki synran ki la lah ban leh ki kambah baphylla kiba syriem ia kiba la leh da U Jisu. Hynrei hangne u don une u briew, uba la sawphew snem u la long u dkoh anna uba khlem lah ban leh ei-ei ruh, mynta pat u shadkmen ha ka jingkhlain pura ban ieng ban iaid, uba la lait na ka jingpang-jingktha, bad uba suk-uba kmen ha kaba ngeit ha U Jisu. KJA 30.6

Haba ki synran ki la iohi ia ka jinglyngngoh jong ki paidbah, U Petros u la kylli, “Balei phi sngew phylla ia kane? Lane balei phi iakhmih shain ia ngi, kumba da ka bor lane da ka jingriewblei jong ngi hi ba ngi la pyniaid ia une u briew?” U la iathuh skhem ha ki ba ia ka jingpynkhiah la pynlong ha ka kyrteng bad lyngba ka hok jong U Jisu ka Nasareth, ia Uba U Blei U la pynmihpat na kiba iap. “Bad da ka jingngeit ha ka kyrteng jong u, ia une u briew uba phi iohi bad ba phi ithuh,” u apostol u la ong skhem, “ka kyrteng jong u ka la pynkhlain, kata ka jingngeit kein kaba da u, ka la ai ha une ia kane ka jingkhiah khran ha khmat jong phi baroh.” KJA 30.7

Ki apostol ki la kren shai shaphang ka pop bakhraw jong ki Jiw ha kaba kyntait bad kaba pyniap ia U Syiem ka jingim; hynrei ki la sumar bha ban ym beh noh ia ki nongsngap jong ki sha ka jingsngewkutlad. “Ia Uba phi la aiti noh, bad phi la len ia uta U Bakhuid bad U Bahok,” U Petros u la ong, “bad phi la iapan ban pyllait ha phi ia u nongpyniap briew; bad ia U Syiem ka jingim phi la pyniap noh, ia uba U Blei u la pynmihpat na kiba iap; shaphang kata ngi long ki nongphla.” “Hynrei mynta, ko para, nga tip ba na ka jingbymtip phi la leh ia kata, kumjuh kumba ki nongsynshar jong phi ruh ki la leh. Hynrei ia kita kiei-kiei kiba U Blei u la lah pyni lypa da ka shyntur ki nongiathuhlypa baroh, ba un shah U Khrist jong u, u la pyndep kumta.” U la pynbna ba U Mynsiem Bakhuid U la dang iai-khot ia ki ban kylla kaba mut bad wanphai ruh, bad u la pyni shai ha ki ba ym don ka jingkyrmen jong ka jingpynim lait noh lyngba ka jingisynei jong Uta ia Uba ki la sahnarphna. Tang da ka jingngeit ha U ia ki pop jong ki yn lah ban map. KJA 30.8

“Namar kata to kylla kaba mut, to wanphai khmat ruh,” u la pyrta, “ban ioh pyndam noh ia ki pop jong phi, ba kumta kin ioh wan ki aiom shong-pyngngad na khmat U Trai.” KJA 30.9

“Phi long ki khun kita ki nongiathuhlypa, bad ki jong kata ka jutang ia kaba U Blei u la pynlong bad ki kpa jong phi, ba u ong ha U Abraham, Ha U symbai jong me yn kyrkhu ia ki jaid jong ka pyrthei baroh. Ha phi nyngkong U Blei, u la pynmih ia la U Khun, bad u la phah ia u ban kyrkhu ia phi, da kaba pynphai noh ia uwei-pa-uwei na phi na ki jingbymhok jong phi.” KJA 31.1

Kumne ki synran ki la ialap ia ka jingmihpat jong U Khrist. Shibun na kito kiba la shahshkor ki la ia-ap na ka bynta kane ka jingphla, te haba ki la iohsngew ia ka ki la ngeit. Ka la wallam sha ka jingmut jong ki ia ki ktien kiba U Khrist U la kren, bad ki la ieng ha ka liang jong kito kiba la pdiang ia ka gospel. U symbai uba U Nongpynim u la bet u la mih-la san bad u la sei ia u soh. KJA 31.2

Katba ki synran ki la dang kren ha u paidbah, “ki lyngdoh, bad u rangbah ka templ, bad ki Saddusi ki la wan kyndit ha ki, ba ki da sngewsih sat namar ba ki hikai ia u paidlang, bad ba ki ialap da U Jisu ia ka jingmihpat na kiba iap.” KJA 31.3

Hadien ka jingmihpat jong U Khrist ki lyngdoh ki la pynphriang sha kylleng ia ka khubor ba lamler ba ia ka met jong U la tuh noh da ki synran katba ki nongap-phira Roman ki la dang iohthiah. Kam shym la long kaba phylla ba ki la sngewsih sat haba ki la iohsngew ia U Petros bad U Ioannis ba ki ialap shaphang ka jingmihpat jong Uta ia Uba ki la pyniap. Ki Saddusi khamtam eh ki la khih pyrshah jur. Ki la sngew ba ia ka jinghikai ba ki la niewkor eh la buh ha ka jingma, bad ba ka nam-ka burom jong ki ka la don ha ka jingma bakhraw. KJA 31.4

Kiba la kylla sha ka jingngeit bathymmai ki la roi stet, bad baroh ar, ki Pharisi bad ki Saddusi ki la iamynjur ba lada shah ia kine ki nonghikai bathymmai ban iaid ialap khlem da khanglad, ka borktah jong ki hi kan don ha ka jingma kaba kham khraw ban ia kaba ka la long haba U Jisu U la don ha ka pyrthei. Kumta, u rangbah jong ka templ, da ka jingiarap jong kiba bun ki Saddusi, u la kem ia U Petros bad U Ioannis, bad la set byndi ia ki, namar ka la dier palat ha kata ka sngi ban bishar ia ki. KJA 31.5

Ki nongshun jong ki synran kim shym la lah satia ban ym ngeit ba U Khrist U la mihpat na kiba iap. Ka sabut ka shai palat ban dang iai-artatien. La katta ruh, ki la pyneh ia la ki dohnud, ki da kyntait ban kylla kaba mut na kata ka pop bashyrkhei kaba ki la leh ha kaba pyniap ia U Jisu. Ia ki sakhi-sabut ba ki apostol ki la kren bad la leh hapoh ka jingpyrsad mynsiem bakynja-blei la ai kyrhai eh sha ki nongsynshar ki Jiw, hynrei ki la ieng skhem ban kyntait ia ka khubor ka jingshisha. U Khrist Um shym la wan ha ka rukom kaba ki la khmih lynti, bad wat la teng-teng la pynkynduh mynsiem ia ki ba U la long shisha U Khun U Blei, pynban ki la khniot-iap ia kata ka jingsngew kynduh mynsiem, bad ki la sahnarphna ia U. Ha ka jingisynei U Blei U la ai shuh-shuh ha ki ia ka sakhi-ka sabut, bad mynta sa kawei ka lad la ai-ei sha ki ban phai sha U. U la phah ia ki synran ban iathuh ha ki ba ki la pyniap ia U Syiem ka jingim, bad ha kane ka jingpynrem bashyrkhei U la ai sha ki sa kawei ka jingkhot sha ka jingkylla kaba mut. Hynrei da kaba sngew laitsuk bha ha la kajong ka hok, ki nonghikai jong ki Jiw ki la kyntait ba kita ki rangbah kiba la ujor pyrshah ia ki namar ka jingsahnarphna ia U Khrist ba ki kren da ka jingialam jong U Mynsiem Bakhuid. KJA 31.6

Haba ki la aiti ia lade sha ka jingiapyrshah ia U Khrist, kawei-pa-kawei ka jingleh jong ka jingiapyrshah ka la kylla long sha ki lyngdoh ka jingpynkhih jingmut shuh-shuh ban leh ia kane kajuh ka kam. Ka jingmutlop jong ki ka la nang skhem shuh-shuh. Kam shym la dei ba kim lah ban pyndem; ki la lah, hynrei kim shym la mon. Kam shym la long tang namar ba ki la rem bad kiba dei hok ban iap, ym dei tang namar ba ki la pyniap ia U Khun U Blei, ba ia ki la ot noh na ka jingpynim; ka la dei namarba ki la pynkieng atiar ia lade da ka jingialeh pyrshah ia U Blei. Ki la demdiap ha kaba kyntait ia ka jingshai bad ki la pyniap noh ia ka jingpynkynduh jong U Mynsiem. Ka borktah kaba synshar ia ki khun jong ka jingbymkohnguh ka la trei hapoh jong ki, kaba ialam ia ki ban lehbein ia kito ki briew lyngba kiba U Blei U la trei. Ka jingshun bad ka jingiapyrshah jong ki ka la nangjur ha kawei-pa-kawei ka jingleh kaba bud hadien pyrshah ia U Blei bad ia ka khubor kaba U la ai ha ki shakri jong U ban pynbna. Man ka sngi, ha ka jingkyntait jong ki ban kylla kaba mut, ki nongialam ki Jiw ki la pyntrei-kam thymmai ia ka jingiapyrshah jong ki, ki da pynkhreh ban ot ia kata kaba ki la bet. KJA 31.7

Ia ka jingbitar shla jong U Blei ym shym la pynbna pyrshah ia ki nongpop kibym kylla kaba mut tang namar ki pop ba ki la leh, hynrei namarba, haba la khot ba kin kylla kaba mut, ki la jied ban iai-bteng ha ka jingialeh pyrshah, da kaba leh ia kijuh ki pop jong ka mynnor kiba iapyrshah ia ka jingshai ba la ai sha ki. Lada ki nongialam ki Jiw ki la pyndem sha ka bor bapynkynduh jong U Mynsiem Bakhuid, yn jin da la map ia ki; hynrei ki la kut jingmut ban ym pyndem. Ha kajuh ka rukom, u nongpop, da ka jingiai ialeh pyrshah, u buh ia lade ha kaba U Mynsiem Bakhuid Um lah ban ktah shuh ia u. KJA 32.1

Ha ka sngi hadien ka jingpynkhiah ia uto u briew uba dkoh anna, U Annas bad U Kaiaphas, lem bad kiwei pat ki riewkhraw jong ka templ, ki la ialum-lang na ka bynta ka jingbishar, bad ia ki nongshah set byndi la wallam ha khmat jong ki. Ha kata kajuh ka kamra bad ha khmat ki katto-katne kijuh ki briew, U Petros u la len jahburom eh ia U Trai jong u. Kane ka la shai kdar ha ka jingmut jong u katba u la ieng ban shah bishar. Mynta u la ioh ia ka lad ban siewspah na ka bynta ka jingkhawpud jong u. KJA 32.2

Kito kiba la don hangta kiba la kynmaw ia ka bynta ba U Petros u la leh ha ka jingbishar ia U Kynrad jong u, ki la pynkhyllew ia lade ba kin lah ban pyntieng ia u mynta da ka jingbyrngem ba yn pynngat ia u ha ka jingset byndi bad ka jingshah pyniap. Hynrei U Petros uba la len ia U Khrist ha ka por ka jingdonkam bakhraw tam jong U u la long uba law-law bad uba sarong bad basngewkhlain ha lade, uba pher bak na U Petros ia uba la wallam ha khmat ka Sanhedrin na ka bynta ka jingbishar. Naduh ka jingkyllon jong u hi u la kylla kaba mut. Um shym la long shuh uba sarong bad uba kop-pia, hynrei uba donburom bad ubym sngewbiang-lade. La pyndap ia u da U Mynsiem Bakhuid, bad da ka jingiarap jong kane ka bor u la kut jingmut ban weng noh ia ka jingbit-tngit ka jingphai-dien jong u da kaba burom ia kata ka kyrteng ia kaba shisien u la len jahburom eh. KJA 32.3

Haduh hangne ki lyngdoh ki la kiar na kaba kren shaphang ka jingsah-narphna lane ka jingmihpat jong U Jisu. Hynrei mynta, kum ka jingpyndep ia ka jingthmu jong ki, la pynbor ia ki ban kylli na u nongshah-mudui kumno la leh ia ka jingpynkhiah ia u briew uba dkoh anna. “Da ka bor aiu, lane da ka kyrteng aiu, phi la leh ia kane?” ki la kylli. KJA 32.4

Da ka jingshlur bakhuid bad ha ka bor jong U Mynsiem U Petros khlem jingsheptieng u la kren skhem: “To tip phi baroh, bad u paidlang Israel baroh, ba da ka kyrteng U Jisu Khrist uba na Nasaret, ia uba la sahnarphna ma phi, ia uba U Blei u la pynmihpat na kiba iap, da uta kein une u ieng hangne ha khmat jong phi uba la khiah khran. Une u long uta u maw ia uba la kyntait bein noh da phi ki nongtei, ia uba la pynlong ha khlieh ka dong. Bad ym don ka jingpynim hano-hano ha uwei pat: naba ym don kawei pat ka kyrteng hapoh ka bneng ia kaba la ai hapdeng ki briew da kaba dei ba yn pynim ia ngi.” KJA 32.5

Kane ka jingiasaid bashlur ka la pynlyngngoh ia ki nongialam ki Jiw. Ki la tharai ba ia kine ki synran yn jop da ka jingsheptieng bad ka jingkulmar haba la wallam ha khmat ka Sanhedrin. Hynrei, ha ka jaka kata, kine ki sakhi ki la kren kumba U Khrist U la kren, da ka bor ban pynngeit bad kaba la pynsngap jar ia ki nongialeh pyrshah jong ki. Ym shym la don ka dak jingsheptieng ha ka sur kren jong U Petros katba u la pynbna shai shaphang U Khrist, “Une u long uta u maw ia uba la kyntait bein noh da phi ki nongtei, ia uba la pynlong ha khlieh ka dong.” KJA 32.6

Hangne U Petros u la pyndonkam ia ka dak-pharshi kaba la tip bha da ki lyngdoh. Ki nongiathuhlypa ki la kren shaphang u maw uba la kyntait noh; bad U Khrist hi, haba kren ha kawei ka sien sha ki lyngdoh bad ki tymmen-basan, U la ong: “Phim ju la pule ha ki jingthoh, Ia u maw ia uba ki nongtei ki la bred, ia une la pynlong ha khlieh ka dong: kane ka long na U Trai, bad ka long iphylla ha ki khmat jong ngi? Namar kata nga ong ha phi, ba yn shim noh ia ka hima U Blei na phi, bad yn ai ia ka ha ka kynja ki briew kiban pynmih ia ki soh jong ka. Jar uba hap te halor une u maw yn pynmong ia u: hynrei ha uba un hap, un pynlwet jin ia u.” Mathaios 21:42-44. KJA 32.7

Katba ki lyngdoh ki la shahshkor sha ki ktien bakhlem jingsheptieng jong ki apostol, “ki la ithuh ia ki, ba ki la ju don lem bad U Jisu.” KJA 33.1

Shaphang ki synran hadien ka jingkylla-dur jong U Khrist la thoh ba ha kaba kut jong kata ka jingjia baphylla “kim iohi iano-iano ruh, hynrei tang ia U Jisu hi.” Mathaios 17:8. “Tang ia U Jisu hi? __ ha kine ki ktien la kynthup ia ka lad barieh jong ka jingim bad ka bor kaba la buh-dak ia ka khana-barim jong ka balang kaba nyngkong. Haba ki synran ki la iohsngew nyngkong ia ki ktien jong U Khrist, ki la sngew ia ka jingdonkam jong ki ia U. Ki la wad, ki la shem, ki la bud ia U. Ki la don lang bad U ha ka templ, ha ka miej-bam, halor ka ranab-lum, ha ka lyngkha. Ki la long kum ki nongpule bad u nonghikai, man ka sngi ki da iohpdiang na U ia ki jinghikai jong ka jingshisha bymjukut. KJA 33.2

Hadien ka jingkiew noh U Nongpynim sha bneng, ka jingsngew ia ka jingdon bakynja-blei, kaba dap da ka jingieit bad ka jingshai, ka la dang don lang bad ki. Ia U Jisu, U Nongpynim, Uba la iaid bad la iakren bad la iaduwai lang bad ki, Uba la kren ia ka jingkyrmen bad ka jingtngen sha ki dohnud jong ki, katba U la dang kren ia ka khubor ka jingsuk ha ki, la shim noh ia U na ki bad U la kiew sha bneng. Katba ka kynhun-bah ki angel ki la pdiang ia U, ki ktien jong U ki la wanpoi sha ki, “Ha khmih ruh nga nga long ryngkat bad phi ha la ka sngi, haduh kaba wai noh ka pyrthei.” Mathaios 28:20. U la kiew sha bneng ha ka dur jong u briew. Ki la tip ba U la don ha khmat ka khet jong U Blei, U dang long hi U Paralok bad U Nongpynim jong ki; ba ki jingsngewlem jong U kim shym la kylla; ba junom Un pyniasoh ia lade bad ka kynja bynriew kaba shem shitom. Ki la tip ba U wallam ha khmat U Blei ia ka hok-ka bor ka snam jong U, U da pyni ia la ki kti bad ki kjat kiba la mong kum ka jingpynkynmaw ia ka dor kaba U la siew na ka bynta kiba la siewspah jong U; bad kane ka jingpyrkhat ka la pynkhlain ia ki ban shah ia ka jingkrenbein na ka bynta jong U. Ka jingiasoh jong ki bad U ka la long kham khlain mynta ban kaba ka la long mynba U la don markhmat bad ki ha ka doh kum u briew. Ka jingshai bad ka jingieit bad ka bor jong U Khrist Uba shongsah hapoh ka la tyngshain lyngba jong ki, kumta ki briew kiba iohi, ki la sngew phylla. KJA 33.3

U Khrist U la shon ia la ka shap ha ki ktien ba U Petros u la kren kum ka jingiasaid namar jong U. Ha syndah une u synran, kum u sakhi bakhlain-baskhem, la ieng uto u briew ia uba la pynkhiah phylla katta-katta. Ka dur jong une u briew, khyndiat kynta mynshuwa u la long u dkoh anna uba khlem bor bad uba khlem jingiarap, hynrei mynta pat uba la pynkhiah khran, u la pynlang shuh-shuh ia ka jingphla badonbor sha ki ktien jong U Petros. Ki lyngdoh bad ki nongsynshar ki la iasngap jar. Kim shym la lah ban ia-tai-nia pyrshah ia ka jingkren jong U Petros, la katta ruh ki la kut jingmut skhem ban pynsangeh shisyndon ia ka jinghikai jong ki synran. KJA 33.4

Ka kambah bakhraw bahakhlieh tam jong U Khrist ka jingpynmihpat ia U Lasaros __ ka la shonshap ia ka jingkut jingmut jong ki lyngdoh ban weng noh na ka pyrthei ia U Jisu bad pynkut noh ia ki kam phylla jong U, kiba pynduh-pyndam stet ia ka bor-ktah jong ki halor u paidbah. Ki la sahnarphna ia U; hynrei hangne pat ka don ka sakhi-sabut kaba skhem ba kim shym la lah shisha ban pynsangeh ia ka jingtrei kambah ha ka kyrteng jong U, lymne pynsangeh ia ka jingialap ia ka jingshisha kaba U la hikai. Ka jingpynkhiah khran ia une u briew uba dkoh bad ka jingialap jong ki apostol ki lah da pyndap ia ka Jerusalem da ka jingkhih bad ka jingsngew phylla. KJA 33.5

Ban tap buhrieh ia ka jingshaiong jingmut jong ki, ki lyngdoh bad ki nongsynshar ki la hukum ban ialam noh ia ki apostol, khnang ba kin iaphylliew jingmut hapdeng jong ki hi. Baroh ki la iamynjur ba kan ym myntoi ban len ba ia une u briew la pynkhiah. Da kaba kmen eh kin jin da la tap buhrieh ia ka jingleh kambah da ki jingiathuh lamler; hynrei ym lah satia ban leh ia kane, naba la leh ia ka mynsngi-mynshai, ha khmat u paid byllien, bad da ki hajar ki lah da tip shai ia ka. Ki la iakut ba ia ka jingtrei-kam jong ki synran dei ban pynsangeh lymda kumta U Jisu Un nang ioh shibun ki nongbud. Te ka jingjah-burom jong ki kan bud, namar yn niew ia ki kiba la rem ha ka pop ka jingpyniap ia U Khun U Blei. KJA 33.6

Hynrei la ka jingthrang jong ki ka la long ban pyniap ia ki synran, ki lyngdoh kim shym la nud ban leh palat ban ia kaba shu byrngem ia ki da ka jingpynshitom kaba shyrkhei tam lada ki bteng ban iaikren lane ban iaitrei ha ka kyrteng jong U Jisu. Hynrei U Petros bad U Ioannis ki la jubab: “La ka shong hok ha khmat U Blei ban sngap ia phi kham tam ban ia U Blei, to khan ma phi. Namar ngi ngim lah ban ym kren ia kiei-kiei ruh ia kiba ngi la iohi bad ngi la iohsngew.” KJA 34.1

Da kaba kmen ki lyngdoh kin jin da la pynshitom ia kine ki rangbah na ka bynta ka jingiaineh skhem jong ki sha ka kam bakyntang ba la aiti sha ki, hynrei ki la sheptieng ia u paidbah; “naba ki briew baroh ki la iapyndonburom ia U Blei na ka bynta kata kaba la leh.” Kumta, da ki jingbyrngem shuh-shuh bad ki hukum batyngeh, ia ki apostol la pyllait noh. KJA 34.2

Katba U Petros bad U Ioannis ki la long ki koidi, kita kiwei pat ki synran, da kaba tip ia ka jingshun basniew eh jong ki Jiw, ki la iaduwai khlem da pud na ka bynta ki para jong ki, da ka jingsheptieng ba ia ka jingleh runar ba la leh sha U Khrist yn leh biang. Tang shu la pyllait ia ki apostol, ki la leit wad ia baroh kiwei pat ki synran bad ki la iathuh ha ki ia ka jingmih jong kata ka jingbishar bniah. Kaba khraw eh ka la long ka jingkmen jong ki bangeit. “Ki la iapynjam ia la ka ktien ha U Blei da kawei ka jingmut, bad ki la ia-ong, Ah Trai Kynrad, me U Blei uba la thaw ia ka bneng, bad ia ka khyndew, bad ia ka duriaw, bad ia baroh kat kiba don ha ki: uba da U Mynsiem Bakhuid, da ka shyntur U Dabid u kpa jong ngi u shakri jong me me la ong, Balei ba ki Jentil ki la iabitar lep, bad ba ki paidbah ki la iapyrkhat ia kiei-kiei kiba thala? Ki syiem ka pyrthei ki la ia-ieng ialeh, bad ki nongsynshar ki la ialum lang pyrshah ia U Trai, bad pyrshah ia U Khrist jong u. Namar da shisha ki la ialum lang ia kaban ialeh ia U Jisu U Khun uba khuid jong me, ia uba me la pynsleh, U Herod bad U Pilat, lem bad ki Jentil bad ki paidbah Israel, ki la ialum lang pyrshah ia U Trai, bad pyrshah ia U Khrist jong u. Namar da shisha ki la ialum lang ia kaban ialeh ia U Jisu U Khun uba khuid jong me, ia uba me la pynsleh, U Herod bad U Pilat, lem bad ki Jentil bad ki paidbah Israel, ki la ialum lang, ia kaban leh ia kiei-kiei ruh katba ka kti jong me bad ka jingpyrkhat jong me ki la lah thmu lypa ba kin jia. KJA 34.3

“Te mynta, Ah Trai, to khmih ha ki jingbyrngem jong ki: to ai ruh ha ki shakri jong me, ban kren ia ka ktien jong me da ka jingsngew-shlur suda, da kaba me kner noh ia la ka kti ban pynkhiah; bad ba yn ioh leh ia ki dak khyllah bad ki jingphylla da ka kyrteng U Khun Bakhuid jong me U Jisu.” KJA 34.4

Ki synran ki la duwai ba yn ai ha ki ia ka bor kaba kham khraw ha ka kam ka jingshakri; namar ki la iohi ba kin iashem ia kajuh ka jingkut jingmut baskhem jong ka jingiapyrshah kaba U Khrist U la iakynduh mynba U la don ha ka pyrthei. Katba ki jingduwai bashitrhem jong ki ki la dang kiew ha ka jingngeit sha bneng, ka jingjubab ka la wan. Ia ka jaka ha kaba ki la ialum-lang la pynkhynniuh, te la pyndap thymmai ia ki da U Mynsiem Bakhuid. Ia ki dohnud jong ki la pyndap da ka jingshlur, te sa shisien ki la leit mih ban pynbna ia ka ktien jong U Blei ha Jerusalem. “Bad da ka bor bah ki apostol ki la phla ia ka jingmihpat jong U Trai Jisu,” bad U Blei U la kyrkhu phylla eh ia ki jingtrei-kam jong ki. KJA 34.5

Ka ain-tynrai na ka bynta kaba ki synran ki la ieng khlem jingsheptieng haba, kum ka jubab sha ka hukum batyngeh ban ym kren shuh ha ka kyrteng jong U Jisu, ki la pynpaw shai ia ka da kaba ong, “La ka shong hok ha khmat U Blei ban sngap ia phi kham tam ban ia U Blei, to khan ma phi,” kane ka la long kajuh ba kiba ngeit jong ka gospel ki la ialeh ban iaibat ha ki sngi ka Jingpynthymmai Niam. Haba ha ka snem 1529 ki syiem German ki la ialum-lang ha ka Dorbarbah ha Spires, la pynpaw paidbah ia ka hukum jong u patsha kaba la khanglad ia ka jinglait-luid ka niam, bad ka khanglad ia ka jingialap ia ki jinghikai ba la pynthymmai. Imat ba ka jingkyrmen jong ka pyrthei ka la jan ban duh khoit. Hato ki syiem kin pdiang ia ka hukum jong u patsha? Hato dei ban khangkhop ia ka jingshai ka gospel na ki paid byllien kiba dang sah ha ka jingdum? Ki mat bakhraw na ka bynta ka pyrthei ki don ha ka jingma. Kito kiba la pdiang ia ka jingngeit kaba la pynthymmai ki la iashem lang, bad ka rai jong ki ka la long ha kawei ka jingmut, “To ngin kyntait ia kane ka hukum. Ha ki kam jong ka jingiatiplem ka jingbun-paid kam don bor ei-ei.”__ Merle d’ Aubigne,

    History of the Reformation
, b. 13, ch. 5. KJA 34.6

Ia kane ka ain-tynrai ha ki sngi jong ngi hi ngi dei ban iaibat skhem. Ia ka lama ka jingshisha bad ka jinglaitluid ka niam ba la kyntiew shajrong da ki nongseng jong ka balang ka gospel bad da ki sakhi jong U Blei lyngba ki bun spah snem kiba la iaid lait naduh kata ka por, la aiti ia ka ha kane ka jingialeh bakhadduh sha ki kti jong ngi. Ka jingkit-khlieh na ka bynta kane ka jingai bakhraw ka shong lyngngeit ha kito ia kiba U Blei U la kyrkhu da ka jingtip ia ka ktien jong U. Ngi dei ban pdiang ia kane ka ktien kum ka bor-ka iktiar bahakhlieh-tam. Ngi dei ban pdiang ithuh ia ka sorkar bakynja briew kum ka jingsynshar ba la thung da ka bor bakynja-blei, bad ngi dei ban hikai ia ka jingkohnguh ia ka kum ka kam-ram bakyntang, hapoh ka lyngwiar bashongnia-ba-shong-ain. Hynrei haba ki jingdawa jong ka ki iapyrshah bad ki jingdawa jong U Blei, ngi dei ban kohnguh kham tam ia U Blei ban ia kaba kohnguh ia ki briew. Ia ka ktien jong U Blei dei ban ithuh kum kaba kham halor ia baroh ka jingthaw ain bakynja briew. Ia ka “Kumne ong U Trai” ym dei satia ban kyntait sharud ban pdiang ia ka “Kumne ong ka balang” lane ia ka “Kumne ong ka sorkar.” Ia ka pansngiat jong U Khrist dei ban kyntiew kham shajrong-kham halor ki pansngiat mawkordor jong ki syiem-ki patsha bakynja pyrthei. KJA 35.1