Ki Kam Jong Ki Apostol
36.—Ka Jingphaidien Ha Galatia
(La Pynshong Nongrim __ Galatia 1-6.)
Katba u dang sah ha Korinth, U Paul u la don ka daw ban sngew sheptieng shaphang katto-katne ki balang ba lah dep seng pynskhem. Lyngba ka borktah jong ki nonghikai lamler kiba la mih hapdeng ki bangeit ha Jerusalem, ka jingiapait, ka jinghikai bakla, bad ka jingim awria ki la ioh rung stet hapdeng ki bangeit ha Galatia. Kine ki nonghikai lamler ki la pynkhleh lang ia ki jinghikai pateng jong ki Jiw bad ki jingshisha jong ka gospel. Da kaba lyndet ia ka rai jong ka jingialang bah ha Jerusalem, ki la pynbor ia ki Jentil kiba kylla kaba mut ban sumar ia ka hukum ka jingknia-jingkhriam. KJA 181.1
Ka jinglong-jingman ka la long kaba ima katta-katta. Ki jingsniew ia kiba la pynrung ki la trei stet ban pynjot ia ki balang ha Galatia. KJA 181.2
Ia ka dohnud U Paul la dung-la ot, bad ia ka mynsiem jong u la pynkhih jur da kane ka jingphaidien kaba paw eh ha kito kiba u la hikai bniah ia ki ain-tynrai jong ka gospel. Mardor u la thoh sha kita ki bangeit kiba la shah shukor, u da pynpaw shai ia ki jinghikai balamler ia kiba ki la pdiang bad da ki ktien ba-eh katta-katta u dumok ia kito kiba khlad noh na ka jingngeit. Hadien kaba khublei ia ki nong Galatia da kine ki ktien, “To long ka jingai-ei ha phi bad ka jingsuk na U Blei uba U Kpa, bad na U Jisu Khrist uba U Trai jong ngi,” u la thoh sha ki ia kine ki ktien dumok kiba nep bad kiba dung ngak. KJA 181.3
“Nga sngew lyngngoh ba phi la kynriah noh shen katta-katta na uta uba la khot ia phi ha ka jingai-ei U Khrist sha kawei pat ka gospel: kabym long kawei pat ka gospel; hynrei tang ba don kiba pynkhuslai ia phi, bad kiba kwah ban pynkylla sniew ia ka gospel U Khrist. Hynrei lada ma ngi, lane u angel na bneng, ngi iathuhkhana ha phi ia kano-kano ka gospel kaba pher na kaba ngi la iathuhkhana ha phi, to ai ba un long uba la tim noh.” Ki jinghikai jong U Paul ki la long kiba iahap-sur bad ki Jingthoh, bad U Mynsiem Bakhuid U la sakhi skhem ia ki jingtrei minot jong u; namarkata u la maham ia ki parabangeit jong u ban ym shahshkor sha kano-kano kaba iapyrshah ia ki jingshisha kiba u la hikai ha ki. KJA 181.4
U apostol u la hukum ia ki bangeit ha Galatia ba kin pyrkhat jylliew da kaba bniah eh ia ka jingiashem banyngkong jong ki ha ka jingim Khristan. “Ah ki Galatia kiba bieit,” u la pyrta jam, “uei ba la pynthame ia phi, haba ha pyrshah ki khmat jong phi la pyni shynna ia U Jisu Khrist ba la sahnarphna ia u? Tang kane kein nga kwah ban tip na phi, Phi la pdiang ia U Mynsiem da ki jingleh ka hukum, ne da ka jingpynsngew ka jingngeit? Hato phi long kiba bieit katta-katta? Haba phi la sdang ha U Mynsiem, la pyndep mynta ia phi ha ka doh? Hato phi la shah lehnoh-ei ia bun kiei-kiei ruh katta-katta? Lada shisha ka long lehnoh-ei. Namar kata uta uba ai ha phi ia U Mynsiem, bad uba leh ki kambah hapdeng jong phi, hato u leh da ki jingleh ka hukum, ne da ka jingpynsngew ka jingngeit?” KJA 182.1
Kumne U Paul u la mudui ia ki bangeit nong Galatia ha khmat ka jingbishar jong ka jingiatiplem jong ki hi bad u la wadlad ban pynsangeh ia ki ha kata ka jingphaidien jong ki. Da kaba shaniah ha ka bor jong U Blei ban pynim, bad da kaba kyntait ban ithuh ia ki jinghikai jong ki nonghikai ba la phaidien, u apostol u la pyrshang tyngeh ban ialam ia ki nongkylla thymmai ban iohi ba ia ki la shukor sniew eh, hynrei ba da kaba phai pat sha ka jingngeit bamynshuwa jong ki ha ka gospel ki dang lah ban jop bad pynduh noh ia ka jingthmu jong U Soitan. U la shim ia ka rai ban ieng skhem ha ka liang jong ka jingshisha bad ka hok; ka jingngeit bad ka jingshaniah bakhraw jong u ha ka khubor kaba u la ialap, ka la iarap ia shibun kiba ka jingngeit jong ki ka la duh noh, ban wanphai pat sha ka jingngeit-jingkohnguh jong ki ia U Nongpynim. KJA 182.2
Katno ka la long kaba pher na ka rukom thoh jong U Paul sha ka balang ha Korinth kane ka rukom kaba u la thoh sha ki nong Galatia! Sha kaba ha shuwa u la dumok da kaba sumar bha bad da ka jingieit-jem, sha kaba hadien da ki ktien dumok bakhlem tyngkai shuh. Ia ki nong Korinth la jop da ka jingpynshoi. Ba la shukor da ki buit sianti jong ki nonghikai kiba la ialap ia ki jingbakla ha ka dur ka jingshisha, ki la kulmar bad shaiong jingmut-jingpyrkhat. Ban hikai ia ki ban pyniapher ia kaba lamler na kaba shisha, la donkam ia ka jingsumar bha bad ka jingiaishah. Ka jingkren-khor lane ka jingkyrkieh bieit ha ka liang U Paul kan jin da la pynduh noh ia ka borktah jong u halor shibun na kito ia kiba u la thrang eh ban iarap. KJA 182.3
Ha ki balang ha Galatia, ka jingbakla kaba paw, kaba khlem kah ei-ei ka la rat jubor ia ka khubor jong ka gospel. Ia U Khrist, ka nongrim bashisha jong ka jingngeit, la kyntait bak ban pdiang pat ia ki jinglehniam bad ki rukom ba la duh noh ka Niam Jiw. U apostol u la iohi ba lada ia ki bangeit ha Galatia yn pyllait na ki borktah kiba pynma ia ki, ia ki rukom kiba eh dei ban pyndonkam, ia ki jingmaham kiba nep tam dei ban ai. KJA 182.4
Ka jinghikai kaba donkam na ka bynta uwei-pa-uwei u nongialap jong U Khrist ban nang ka long kaba pyniadei ia ki jingtrei jong u bad ki jinglong-ki jingiashem jong kito kiba u wad ban pynmyntoi. Ka jingieit-jem, ka jingiaishah, ka jingskhem jingmut, bad ka jingiaineh skhem ki long ruh kiba donkam; hynrei ia kine dei bn pyndonkam ha ka jingsngewthuh kaba dei-biang. Ban leh ha ka rukom kaba sian ha ki jaid jingmut-jingpyrkhat kiba iapher, hapoh ki jinglong-jingman bapher, ka dei ka kam kaba dawa ia ka jingstad bad ka jingbishar kaba la pynshai bad pynkyntang da U Mynsiem jong U Blei. KJA 182.5
Ha ka shithi jong u sha ki bangeit ha Galatia U Paul u la pynkynmaw lyngkot ia ki jingjia bakongsan kiba la iasoh bad ka jingkylla kaba mut bad ka jingiashem Khristan banyngkong jong u hi. Da kane ka rukom u la wad ban pyni ba ka la dei da ka jingpynpaw bakyrpang ia ka bor bakynja-blei ba la ialam ia u ban iohi bad sngewthuh ia ki jingshisha bakhraw jong ka gospel. Ka la dei da ka jingbthah ba u la iohpdiang na U Blei hi ba la ialam ia U Paul ban maham bad kyntu ia ki nong Galatia ha ka rukom kaba shongkun bad kaba shai kdar. U la thoh, ym ha ka jingleh-tud bad ka jingartatien, hynrei ha ka jingsngew skhem bad ka jingkynduh mynsiem bathikna bad ka jingtip kaba skhem eh. U la batai shai ia ka jingiapher hapdeng kaba hikai da u briew bad kaba iohdiang ia ka jinghikai beit na U Khrist. KJA 182.6
U apostol u la kyntu jur ia ki nong Galatia ban iehnoh ia ki nongialam balamler da kiba la ialam bakla ia ki, bad ba kin wanphai sha ka jingngeit ia kaba la kyrshan da ki sakhi-sabut bym lah bakla jong ka jingpdiang-hun jong U Blei. Ki briew kiba la trei shitom ban ialam noh ia ki na ka jingngeit jong ki ha ka gospel ki la long ki arsap, kibym khuid ha ka dohnud bad kiba sniew eh ha ka jingim. Ia ka jingngeit niam jong ki la pynlong da ki jinglehniam bad ki rukom kiba khlem kut, da kaba iai-leh ia kine ki la khmih lynti ban ioh ia ka jingdiang-hun jong U Blei. Kim shym la don ka jingthrang ia ka gospel kaba dawa ia ka jingkohnguh ia ka ktien, “Lymda kha pat ia u briew, um lah ban iohi ia ka hima U Blei.” Ioannis 3:3. Ki la sngew ba ka jingngeit niam ia kaba la pynshong nongrim ha kum kata ka jinghikai, ka dawa ia ka jingkheinduh kaba khraw than, te ki snoh-rydin ha ki jingbakla jong ki, ki da shukor ia lade hi bad ia kiwei ruh. KJA 183.1
Ban pynmih bujli da ki dur bashabar jong ka jingngeit niam na ka bynta ka jingkhuid jong ka dohnud bad ka jingim ka dang long kaba pynsngewbha ia ka jinglong bym pat pynthymmai kumba ka la long ha ki sngi jong kine ki nonghikai Jiw. Mynta, kum ha kita ki sngi, don ki nongialam bakynja mynsiem kiba lamler, ba shibun ki shahshkor sngewtynnad eh ia ki jinghikai jong ki. Ka dei ka jingpule bniah jong U Soitan ban pynphai noh ia ki jingmut na ka jingkyrmen jong ka jingpynim lyngba ka jingngeit ha U Khrist bad ka jingkohnguh ia ka hukum jong U Blei. Ha kawei-pa-kawei ka juk u nongshun bakhraw u pyniadei ia ki jingpynshoi jong u sha ki jingkwah lane sha ka mon jong kito ia kiba u iaiwad ban shukor. Ha ki por jong ki apostol u la ialam ia ki Jiw ban kyntiew burom ia ka hukum jong ki jingknia-ki jingkhriam bad ban kyntait pat ia U Khrist; ha ka por bamynta u pynshoi ia shibun ki Khristan kiba tang ka nam, ha ka jingleh mynleh burom ia U Khrist, ba kin krenbein ia ka hukum bakynja mynsiem bad ban hikai ba ia ki ain jong ka lah ban pynkhein khlem kano-kano ka jingshah pynshitom. Ka dei ka kamram jong uwei-pa-uwei u shakri jong U Blei ban ieng ialeh pyrshah skhem thriang ia kine ki nongpynbakla ia ka jingngeit bad da ka ktien jong ka jingshisha ban pynpaw khlem jingtieng ia kine ki jingbakla. KJA 183.2
Ha ka jingialeh shitom jong u ban ioh pat ia ka jingshaniah jong ki parabangeit jong u kiba ha Galatia, U Paul ha ka jingstad bad ka bor u la pynskhem ia ka jingieng jong u kum u apostol jong U Khrist. U la pynbna shai shaphang ia lade ba u long u apostol, “ym na ki briew, lymne da u briew, hynrei da U Jisu Khrist, bad U Blei uba U Kpa, uba la pynmihpat ia u na kiba iap.” Ym dei na ki briew, hynrei na ka Bor-ka Iktiar kaba ha bneng, u la lah iohpdiang ia ka jingpynkhamti jong u. Bad ia ka kyrdan jong ka jingtrei jong u la pdiang ithuh da ka dorbar-bah ha Jerusalem, bad ia ki rai jong kata U Paul u la kohnguh ha baroh ki jingtrei-kam jong u hapdeng ki Jentil. KJA 183.3
Kam shym la dei ban kyntiew burom ia lade, hynrei ban pynkhraw ia ka jingai-ei jong U Blei, ba U Paul u la pynpaw kumne sha kito kiba la len ia ka jinglong apostol jong u, ka jingai sabut ba um shym la long uba “duna ei-ei ruh em ia kita ki apostol kiba kongsan tam.” 2 Korinth 11:5. Kito kiba la wadlad ban pynpoh ia ka jingkhot jong u bad ia ka jingtrei-kam jong u ki la ialeh pyrshah ia U Khrist, Uba ia ka jingai-ei bad ka bor jong U la pynpaw lyngba U Paul. Ia u apostol la pynbor, da ka jingiapyrshah ki nongshun jong u, ban shim ia kane ka rukom kren tyngeh ha kaba kyrshan ia ka jingtrei-kam bad ia ka iktiar jong u. KJA 183.4
U Paul u la iasaid jur bad kito kiba shisien ki la tip ha ki jingim jong ki ia ka bor jong U Blei, ba kin wanphai sha ka jingieit banyngkong jong ki ia ka jingshisha jong ka gospel. Da ki jingpyni-nia bym lah ban jubab pyrshah u la buh ha khmat jong ki ia ka lad-ka kabu jong ki ban kylla long ki briew shynrang bad kynthei kiba laitluid ha U Khrist, ba lyngba ka jingai-ei kaba pyniasuk jong U ia baroh kiba aiti lut ia lade la pynkup da ka jainkup ka hok jong U. U la shim ia ka jinghikai ba kawei-pa-kawei ka mynsiem kaba mon ban ioh jingpynim ka dei ban don ia ka jingiashem kaba shisha, kaba marwei-marwei hi ha kiei-kiei ki jong U Blei. KJA 183.5
Ki ktien bashitrhem ka jingkyntu jong u apostol kim shym la long kibym seisoh. U Mynsiem Bakhuid U la trei da ka bor-bah, te shibun kiba ki kjat jong ki ki la iaid sakma sha ki lynti bakhyllah, ki la wanphai sha ka jingngeit bamynshuwa jong ki ha ka gospel. Naduh kata ka por ki la iaineh skhem ha ka jinglaitluid da kaba U Khrist U la pynlong ia ki kiba laitluid. Ha ki jingim jong ki la pynpaw ia ki soh jong U Mynsiem __ “ka jingieit, ka jingkmen, ka jingsuk, ka jingshahslem, ka jingleh-sbun, ka jingbha, ka jingiaineh, ka jingjemnud, ka bor halor lade.” Ia ka kyrteng jong U Blei la pyndonburom, bad kumta ia shibun la pynlang sha ka kynhun ki bangeit ha kylleng kata ka thain jong ka ri. KJA 183.6