Ki Mawjam Sha U Khrist
KA JINGIEIT JONG U BLEI IA U BRIEW
KA PYRTHEI ka mariang bad ka jingpynpaw kumjuh ki phla ia ka jingieit jong U Blei. U Kpa jong ngi uba ha bneng u long ka tynrai jong ka jingim, ka jingstad, bad ka jingkmen. Khmih ha kiei kiei kiba itynnad bad ba iphylla jong ka mariang. Pyrkhat ia ka jingpynbit pynbiang ba phylla jong ki ia ki jing. donkam bad jingsuk, ym tang ia u briew, hynrei ia baroh ki jing- thaw ba im. Ka jingshit ka sngi bad u slap, kiba pynsngewbha bad pynpyngngad ia ka pyrthei. ki lum, ki duriaw bad ki madan, baroh ki kren ha ngi ia ka jingieit jong U Nongthaw. Dei U Blei uba pyndap ia ki jingdonkam kiba man ka sngi jong ki jing. thaw jong u baroh. Ha ki ktien ba sngewtynnad jong u nong- ruai Salm: MSK 5.1
“Ki khymat baroh ki khmih na me. te me ai ha ki ia ka jingbam jong ki ha la ka aiom. Me plie ia la ka kti, bad me pynhun ia ka jingkwah jong ki baim baroh.”1 MSK 5.2
U Blei u la thaw ia u briew uba janai, uba khuid bad uba suk; bad ka pyrthei kaba itynnad, kumba ka la wan na ka kti jong U Nongthaw. kam don dak ne syrngiew jong ka jingtlor ne jingtim. Dei ka jingryngkang ia ka hukum jong U Blei—ka hukum jong ka jingieit—kaba la wallam ia ka jingkordit bad jingiap. Pynban wat hapdeng ka jingjinjar kaba mill na ka pop, ia ka jingieit jong U Blei la pynpaw. La thoh ba U Blei u la tim ia ka khyndew na ka bynta jong u briew.2 Ki shiah bad ki shiah keng. ki jingeh, bad ki jingtynjuh kiba pynlong ia ka jingim jong u briew kaba jinjar—la pynmih na ka bynta ka jingbha jong u kum ka bynta jong ka jinghikai kaba donkam ha ka jingthmu jong U Blei ban kyntiew ia u na ka jingjot bad jinglongpoh kaba la wallam da ka pop. Ka pyrthei, la ka la hap, kam long tang ka jingsngewsih bad jingjinjar. Ha ka mariang hi don ki khubor jong ka jingkyrmen bad jingpyntngen. Don ki syntiew ha ki dieng- shiah bad ia ki dieng-shiah la tap da ki tiewkulab. MSK 5.3
“U Blei u long ka jingieit,” la thoh ha iwei-pa-iwei i shylluid syntiew iba la phuh. bad ha uwei-pa-uwei u phlang. Ki sim kiba itynnad ki pyndap ia ka suinbneng da ki jingrwai ba sngewtynnad jong ki. ki syntiew ba itynnad ha ka jingjanai jong ki ki pyniewbih ia ka suinbneng. ki dieng kiba jrong jong ka khlaw bad ki sla kiba jyrngam bad ba itynnad,—baroh ki phla ia ka jingsumar ba ieit bad ba sbun jong U Blei jong ngi bad ia ka jingkwah jong u ban pynlong ia ki ki khun jong u kiba suk. MSK 5.4
Ka Ktien jong U Blei ka pynpaw ia ka jinglong jong u, u da lade u la pynbna ia ka jingieit bad jingisynei ba iar khlem kut jong u. Haba U Moses u la dwai, ‘‘To pyni ha nga ia ka burom jong Me,” U Trai u la jubab, “Ia ka jingbha jong nga baroh ngan pyniaid ha shiwa jong me.”3 Kane ka long ka burom jong u. U Trai u la iaid ha shiwa U Moses bad u la pynbna, “U Trai, U Trai, U Blei u baisynei, bad ba aiei. u baiaishah slem, bad uba kynrei ha ka jingbha bad ka jingshisha, uba bat ia ka jingisynei ia ki hajar, uba map ia ka jingpallat, bad ia ka jingryngkang, bad ia ka pop.’’4 U long “Uba tud ia ka ban bittar, bad uba kynrei ha ka jingisynei,“5 “namar u sngewbha ha ka jingisynei.”6 MSK 7.1
U Blei u la teh ia ki dohnud jong ngi ha u da ki dak ki bym lah ban niew ha bneng bad khyndew. Lyngba kiei-kiei ki jong ka mariang bad ki jingteh kiba jylliew tam bad ba ieit tam ba kynja pyrthei kiba ki dohnud briew ki lah ban tip, u la wad ban pynpaw ia lade hi ha ngi. Pynban kine la kim long kiba lah janai ki pynpaw ia ka jingieit jong u. La la ai ia kine baroh ki sakhi, pynban u nongshun ia ka babha u pynmatlah ia ki jing- nut jingpyrkhat jong ki briew haduh ba ki khmih ha U Blei da ka jingsheptieng; ki pyrkhat ia u kum uba eh bad u bym ju map. U la mut dur ia U Nongthaw kum u jingthaw uba ka jinglong ba kongsan jong u ka long ka hok ba pyrkhing—U Nongbishar uba eh, uba dom, bad u nongairam u bym ju map. U la mut dur ia U Nongthaw kum uba ap da ka khmat kaba bishni ban iohi ia ka jingbakla jong ki briew khnang ba u lah ban ioh pynshitom ia ki. Ka long ban weng noh ia kane ka syrngiew ba dum, da kaba pynpaw ha ka pyrthei ia ka jingieit ba bymjukut jong U Blei, ba U Jisu u la wan ban im hapdeng ki briew. MSK 7.2
U Khun jong U Blei u la wan na byneng ban pynithuh ia U Kpa. “Ym don mano-mano ruh ba la iohi ia U Blei mynno- mynno-ruh; uta U Khun ba la kha-marwei, uba long ha ka shadem U Kpa u hi u la pynpaw ia u.”7 “Lymne uba ithuh ia U Kpa, hynrei tang U Khun, bad uta ha uba uta U Khun u mon ban pynpaw ia u.”8 Haba uwei na ki synran u la kyrpad. “Pyni ia uta U Kpa ha ngi,” U Jisu u la jubab “Nga la long slem katta- katta bad phi, bad mem put la ithuh ia nga, Ko Philip? Jar uba la iohi ia nga, u la iohi ia uta U Kpa; kumno ba me ong ma-me te, To pyni ia uta U Kpa ha ngi?”9 MSK 7.3
Ha kaba batai ia ka kam jong u ha ka pyrthei, U Jisu u la ong. U Trai “u la pynsleh ia nga ia ka ban ialap ia ka gospel ha kiba duk; u la phah ia nga ban pynbna ia ka jingpyllait ha kiba la set byndi, bad ia ka jingpynpeitpat ia kiba matlah, ban pyllait-noh ia kiba la ban ka shitom.’’10 Kane ka la long ka kam jong u. U la iaid kylleng u da leh babha bad u da pynkhiah baroh kiba la ban bein da U Soitan. La don bun ki nongrit ha kiba ym shym la don jingpang ha kano kano ka ing, namar u la iaid lyngba jong ki bad u la pynkhiah ia kiba pang baroh phar. Ka kam jong u hi ka pynpaw ia ka jingpynsleh ba kynjablei jong u. Ia ka jingieit, jingisynei bad jingsngewlem la pynpaw ha kawei-pa-kawei ka kam jong ka jingim jong u; ka dohnud jong u ka dap da ka jingieit ia ki briew. U la shim ia ka jinglong briew khnang ba u lah ban pyndap ia ki jingdonkam jong u briew. Kiba duk tam bad kiba rit tam kim sheptieng ban wan ha u. Wat ki khynnah kiba rit ki kwah ban Ieit sha u. Ki sngewbha ban shong ha ki khohsiew jong u, bad ban peit ieit ia ka khmat ba pyrkhat, ba isynei da ka jingieit. MSK 8.1
U Jisu um shym la set kawei ruh ka ktien jong ka jingshisha, hynrei u la kren ia ka barobor ha ka jingieit. U la pyndonkam ia ka buit kaba khraw tam, bad ka jingshah shkor ba sbun bad ba pyrkhat ha ka jingiakren jong u bad ki briew. Um ju long uba tohmet, um ju kren ki ktien kiba eh khlem donkam ne pyn- mong ia ka mynsiem kaba tlot. Um ju kynnoh pop ia ka jingtlot ba kynja-briew. U kren tang ia ka jingshisha bad kata barobor da ka jingieit. U pynrem ia ka jingarsap, jingbymngeit bad jing- bymman; hynrei ki ummat ki don ha ka jingkren jong u katba u kren ia ki jingmai jingsneng jong u. U la iam ia ka Jerusalem ka shnong kaba u ieit. kaba la kyntait ban pdiang ia u, uba long, Ka Lynti. Ka jingshisha, bad ka Jingim. Ki la kyntait ia u uba long U Nongpynim, hynrei u la niew ia ki da ka jingieit bad jingsngewlem. Ka jingim jong u ka long ka jinglen ia lade bad kaba pyrkhat na ka bynta ka jingbit jingbha jong kiwei pat. Kawei-pa-kawei ka mynsiem ka long kaba kordor ha khmat jong u. Katba u don halade ia ka burom ba kynja-blei, pynban u pyndem ia lade da ka jingniew burom baieit bad ba sngewlem ia iwei-pa-iwei i dkhot jong ka ing jong U Blei. Ha ki briew baroh u iohi ia ki mynsiem ba la jot ia kiba ka kam jong u ka long ban pynim pat ia ki. MSK 8.2
Kum kata ka la long ka jinglong jong U Khrist kumba la pynpaw ha ka jingim jong u. Kane ka long ka jinglong jong U Blei. Dei na ka dohnud jong U Kpa ba ki wahduit jong ka jing¬ieit ba kynja-blei kiba paw ha U Khrist, ki tuid sha ki kynja bynriew. U Jisu U Nongpynim baieit bad ba isynei u long U Blei ‘uba la paw ha ka doh.”11 MSK 9.1
U Jisu u la wan long doh, u la shah shitom bad la iap khnang ia ka ban siewspah ia ngi. U la jia long “u briew jong ka jingsngewsih,” ba ngi lah ban long ki nongiaioh bynta lem ia ka jingkmen ba bymjukut. U Blei u la shah ia U Khun baieit jong u, uba dap da ka jingaiei bad jingshisha, ban wan na ka bneng kaba dap da ka burom bym lah ban batai sha kane ka pyrthei ba la pynsniew dur bad iaptram da ka pop bad ba la pyndum da ka syrngiew jong ka jingiap bad ka jingtim. U la shah ia u ban iehnoh ia ka shadem jong ka jingieit jong u, ia ka jingkyntiew burom jong ki angel bad ban shah ia ka jinglehrain, jingjahburom, jinglong rit. jingshun bad ka jingiap. “Ka jingpynshitom ka jingsuk jong ngi ka la long halor jong u, bad da ki jingjngem snam jong u la pynkhiah ia ngi.”12 Khmih ia u ha ka ri-khlaw, ha Gethsemane, halor ka dieng-phna! U Khun jong U Blei ba khlem pop bad ba lui-lui u la shim halor lade ia ka jingkit jong ka pop. U uba la long shitylli bad U Blei. u la sngewkhia ha la ka myn¬siem ia ka jingpyniakhlad ba shyrkhei kaba ka pop ka la pynlong hapdeng U Blei bad u briew. Kane ka sawa na ki rymiang shyntur jong u ha ka jingpyrta ba sngewkordit, “U Blei jong nga! U Blei jong nga! Balei ba me la iehnoh ia nga?”13 Ka long ka jingkit jong ka pop. ka jingsngew ia ka jingrunar ba shyrkhei jong ka, ia ka jingpynkhlad jong ka mynsiem na U Blei,—dei kane kaba la pynpait ia ka dohnud jong U Khun jong U Blei. MSK 9.2
Hynrei kane ka jingkheinduh kaba khraw ym shym la pynlong khnang ban pynlong ha ka dohnud jong U Kpa ia ka jing¬ieit na ka bynta u briew bad ym ban pynlong ia u uba mon ban pynim. Oh em, em! “Naba U Blei u la ieit katta-katta ia ka pyrthei katba u la aiti-noh ia la U Khun ba la kha marwei.”14 U Kpa u ieit ia ngi, ym namar ka jingpynsuk jingmul ne jingpynhun kaba khraw, hynrei u la pynlong ia ka jingpynsuk jingmut namar u ieit ia ngi. U Khrist u long u pdeng ha uba u lah ban theh ia ka jingieit bymjukut jong u halor kane ka pyrthei ba la kyllon bad ba la rem. “U Blei u dang pyniasuk ia ka pyrthei ha lade hi ha U Khrist.”15 U Blei u la shah shitom lem bad U Khun jong u.Ha ka jingkordit jong ka Gethsemane, ka jingiap ha Kalbari, ka dohnud jong ka jingieit ba bymjukut ka la siew ia ka dor jong ka jingsiewspah ia ngi. MSK 9.3
U Jisu u la ong. “Namar kane kein uta U Kpa u ieit ia nga, naba nga aiti-noh ia la ka jingim, ba ngan ioh shim pat ia ka.”16 Kata ka long. “U Kpa jong nga u la ieit ia phi katta-katta ba u la nang ieit shuh-shuh ia nga namar ba nga la aiti ia la ka jingim ban siewspah ia phi. Ha kaba long U Nongmihbujli bad u Nongbahkhala jong phi. da kaba aiti ia ka jingim jong nga. da kaba shimti ia ki ram jong phi bad ki jingryngkang jong phi, ia nga la ieit da U Kpa jong nga; namar da ka jingknia jong nga, U Blei u lah ban long uba hok, bad pynban U Nongpynksan jong uta uba ngeit ha U Jisu.” MSK 10.1
Ym don mano-mano hynrei tang U Khun jong U Blei uba lah ban pyndep ia ka jingsiewspah jong ngi; namar tang ma u uba long ha ka shadem jong U Kpa u lah ban pynpaw ia u. Tang ma u uba la tip ia ka jingjrong bad jingjylliew jong ka jingieit jong U Blei u lah ban pynpaw ia ka. Ym don kano-kano kaba duna ia ka jingknia bakhraw kaba la pynlong da U Khrist na ka bynta u briew uba la kyllon kaba lah ban pynpaw ia ka jingieit jong U Kpa ia u khun bynriew ba la jot bad ba la rem. MSK 11.1
“Naba U Blei u la ieit katta-katta ia ka pyrthei katba u la aiti noh ia la u khun ba la kha-marwei.” U la ai ia u ym tang ba un im hapdeng ki briew hynrei ban kit ia ki pop jong ki bad ban iap kum u jingknia jong ki. U la ai ia u ha ka jaidbynriew ba la hap. U Khrist u la dei ban pyndei ia lade bad ki jingdonkam jong ki briew. Ma u uba la long shitylli bad U Blei u la pyniasoh kyrwoli bad ki khun jong ki briew da ki kyrwoh ki ban nym dkut shuh lano-lano ruh. U Jisu “um sngew-lehrain ban khot para ia ki.”17 U long u jingknia jong ngi, u riewsaid jong ngi, u hynmen jong ngi, uba da phong ia ka dur jong ngi ha khmat ka kliet jong U Kpa, bad lyngba ki yrta ban long shi tylli bad ka jaid bynriew kaba u la siewspah,—U Khun u briew. Bad kane baroh ka long ba yn kyntiew ia u briew na ka jingjot bad jingpynpoh dor jong ka pop, bad ba u lah ban pynphalang ia ka jingieit jong U Blei, bad iohbynta ia ka jingkmen jong ka jinglong khuid. MSK 11.2
Ka dor kaba la siew na ka bynta ka jingsiewspah jong ngi, ka jinglenlade bym lah ban thew jong U Kpa jong ngi uba ha bneng ha kaba u ai ia la U Khun ban iap namar jong ngi, ka dei ban ai ha ngi ia ki jingpyrkhat kiba khraw kiba kumno ngin long lyngba U Khrist. Katba U Ioannis u apostol ba Ia pyndap da U Mynsiem u khmih ia ka jingjrong, ka jingjylliew bad ka pyngkiang jong ka jingieit jong U Kpa ia ka jaidbynriew ba la iap, ia u la pyndap da ka jingiaroh bad jingsngewburom; bad haba um lah ban shem ki ktien kiba biang ban pynpaw ia ka jingkhraw bad jingsbun jong kane ka jingieit, u la khot ia ka pyrthei ban khmih ia ka da lade. “Ha khmih phi kaba kumno ka jingieit uta U Kpa u la ai ha ngi, ba la khot ia ngi ki khun U Blei.”18 Katno ka dor ba kane ka la buh halor u briew! Da ka jing- ryngkang. ki khun jong u briew ki la jia long ki raiot jong U Soitan. Da ka jingngeit ha ka jingsiewspah jong U Khrist, ki khun ki ksiew jong u Adam ki j ia long ki khun jong U Blei. Da kaba shim ia ka jinglong jong u briew, U Khrist u kyntiew ia ka jing- longbriew. Ia ki briew ba la rem bad kyllon la bull ha ka jaka kaba, da ka jingiasoh bad U Khrist, ki lah da shisha ban long kiba bit dur ia ka kyrteng “Ki khun jong U Blei.” MSK 11.3
Kum kata ka jingieit ka long ka bym lah ia nujor. Ki khun jong U Siem bneng! Katno ka kular kaba kordor ka long! Ka sobjek ia ka jingpynleit jingmut kaba jur tam! Ka jingieit bym lah ia nujor jong U Blei ia ka pyrthei ka bym shym la ieit ia u! Ka jingpyrkhat ka don ka bor ban jop ia ka mynsiem bad ka wal- lam ia ka jingmut sha ka jingpyndem ha ka mon jong U Blei. Katta katba ngi nang pyrkhat ia ka jinglong kaba kynjablei ha ka jingshai jong ka diengphna, katta ngin nang iohi khambha ia ka jingisynei, jingsbun bad jingmap ba la milai lang bad ka jing- bymshah shiliang bad ka hok, bad nang sngewthuh khambha ia ki nuksa bym lah ban niew jong ka jingieit kaba bymjukut, bad ka jingisynei ba jem kaba pallat ia ka jingieit jong ka kmie ia u khun ba iaidmon. MSK 12.1