Ti dackel a panagbinnusor
2. Ti Pannacaidadanes cadagidi Immuna a Siglo
Manipud iti Bantay dagiti Olivo ti Mangisalacan namatmatanna dagiti baggio a nganngani agdissuor iti iglesia dagiti apostol; ket idi iyadadayuna ti cumita iti masacbayan, ti matana nakitana dagiti narungsot ken agdadael a baggio nga aggabsuon cadagiti pasurotna iti umay a panpanawen ti sipnget ken panangidadanes. Iti ababa laeng a sao a nacabutbuteng ti caipapananna, impadtona ti paset nga aramidento dagiti agtuturay ti lubong iti iglesia ti Dios.1 DP 35.1
Ti historia daydi immuna nga iglesia panecnecanna ti pannaeatungpal dagiti sao ti Mangisalacan. Dagiti turay ti daga ken infierno binusorda ni Cristo babaen ti panangbusorda cadagiti pasurotna. Ti Kinapagano nakitana a no agballigi ti evangelio, dagiti templo ken altarna madupracdanton; iti casta inayabanna dagiti buyotna tapno inda dadaelen ti Kinacristiano. Dagiti uram ti panangidadanes nagangtanda. Dagiti Cristianos naagawanda cadagiti cucuada, ket sada napagtalaw cadagiti balbalayda. Sinagabada “ti dackel a culcul dagiti rigrigat.”2 Nasuutda “cadagiti pannacarabrabngis ken babaot, ken dagiti met pannacareppet ken dagiti pagbaludan. ”3 Adu cadacuada, darada ti pinangselloda iti pammanecnecda. Dagiti natacneng ken adipen, dagiti nabacnang ken napanglaw dagiti masirib ken nanengneng, padapadada a napapatay nga awan asi. DP 35.2
Dagitoy a panangidadanes. a nairugi babaen ti panangituray ni Nero idi tiempo a pannacamartir ni San Pablo,4 nagtuloyda cadagiti panpanawen a dimmacdackel wenno bimmasbassit ti dawelda. Dagiti Cristiano naparpardayada a naidarum cadagiti cadacsan a basol, ket naibagbaga nga isudat puon dagiti dackel a rigat—a bisin, angol, ken gingined. Idinto ta nagbalinda a gurguraen ker. atatapen ti caadduan, adda laeng managipulong nga alisto a timmaeder a nangyawat cadagiti awan basolda, gapu la iti ayatda iti pirac. Nadusdusada a cas immalza a maibusor iti imperio, cas cabusor ti religion, ken rugit ti sociedad. Adu dagiti naipasida cadagiti narungsot nga animal wenno napuoran a sibibiag iti uneg dagiti ampiteatro. Dadduma cadacuada nailanzada; dagiti dadduma nabalcutda cadagiti lalat dagiti atap nga animal, ket sada naipalladaw iti pagbuyaan tapno pirpirsayen ida dagiti aso. Ti pannacadusada masansan idi nga isu ti eangrunaan a ragragsacda no adda fifiesta ti ili. Adu unay a tattao dagiti tumabuno nga agbuya, ket iriaganda dagiti asasug ti ipapatayda cadagiti catcatawa ken tiptipat. DP 36.1
Sadinoman a napan nagcamangan dagiti pasurot ni Cristo, naanupda a cas nadawel nga animal. Pilit a sinapulda a naglemmengan dagiti nabaybay-an ken awan matataona a luglugar. “Naiccatda, naparigatda, nacabcabilda; (ket ti lubong saan idi nga isu ti maicari cadacuada), magmagnada a nayawawan cadagiti let-ang, cadagiti banbantay, ket cadagiti rucrukib ken ababut ti daga. ”5 Dagiti catacumba isudat nagcamcamangan dagiti rinibribu. Iti siroe dagiti turturod iti ruar ti eiudad ti Roma, atiddag nga abut dagiti kinalida iti daga ken bato; dagiti nasipnget ken naricut a daldalan nga agcucurzada adu a millas ti madanonda ken lablabsanda pay dagiti bacud ti eiudad. Dagitoy a pagcamangan iti siroc ti daga, isudat nagitaneman dagiti pasurot ni Cristo cadagiti minatayda ; ket ditoy met ti umayda pagtaengan no maatap wenno makednganda a macabasol. DP 36.2
Idi cadawelan ti pannacaidadanesda, dagitoy a sacsi ni Je- sus inaywananda ti pammatida nga awan mulitna. Numanpay nagudas cadacuada ti amin a nam-ay, ket nailingedda iti lawag ti init, ket nagbalayda iti nasipnget ngem naayat a siroc ti daga, nupay casta awan daydayamudumda. Babaen dagiti sao ti pammati, ken anus, ken namnama, pinaturedda ti maysa ken maysa nga agibtur ti rigat ken danag. Ti pannacapucaw ti amin a naidagaan a bendicion dina mapilit ida a mangidian ti pammatida ken Cristo. DP 36.3
Cas met laeng cadagiti adipen ti Dios idi unana, adu cadacuada “napapatayda iti pang-or, a dida inawat ti wayawaya, tapno magun-odanda ti nasaysayaat a panagungar. ”6 Maysa a timec dimteng cadacuada manipud iti trono ti Dios, “Sicat matalec agingga ken patay, ket siac itdecto kenca ti balangat ti biag.”7 DP 39.1
Awan mamaay dagiti aramid ni Satanas a pangpueaw i iglesia ni Cristo babaen ti ranggas. Ti dackel a panagbinnacal isu a nacauyosan ti biag dagiti adalan ni Jesus, saan a simmardeng idi pannacatnag dagiti matalec nga agigiggem ti bandera idiay nagtacderanda. Iti pannacaabacda nagballigida ket di. Dagiti mangmangged ti Apo napapatavda, ngem ti trabajona nagininut a dimraackel. Ti evangelio nagtuloy a nairacurae, ket dimmegdeg ti bilang dagiti pasurotna. No dagiti pasurot ni Cristo mabalinda ti paulbod, ket maiturongda a mangpaladingit iti Dios, iti dayta ti pigsa, tured, ken tibkerda cumurang, ket matnagda a nalaca a pasiloan. DP 39.2