Ang Pagsumponganay

13: Si Whitefield Kag Mga Wesley

Ang daku nga palatukuran nga ginapinan sing dungganon sang mga ginhingabut nga mga Piritano sa Inglatera sang siglo dicisiete,—inang kamatuuran nga. mainuswagon; nga ang mga Kristohanon dapat sa pagtindug nga handa sa pagbaton sang tanan nga kapawa nga magasilak gikan sa balaan nga pulong sang Dios, nalimutan sang ila mga kaliwatan. Ang mga iglesia Protestante, nga ginakahamut-an sing labi sa pagbaton sang mga pagpakamaayo sang Reformasion, linapyo sa pagpadayon sa banas sang reformasion. Bisan nga sa dag-on dag-on may mga pila ka mga matutum nga mga tawo nga magatilindug sa pagbantala sang bag-o nga kamatuuran, ang kalabanan busug na sa pagtoo subung sang pagtoo sang ila mga ginikanan kag sa pagkabuhi subung sang ila pagkabuhi. Aug religion sa liwan nabalik sa dagway lamang kag ang mga kasaypanan kag kababaylan, nga ini sila kunta nasubul pagowa kon ang iglesia nagpadayon sa paglakat sa kapawa sang pulong sang Dios, ginahuptan kag ginahigugma. Ang iglesia nagabayaw kag nagaapin sa mga tradision, sa baylo sa pagpakig-suay “tungud sang pagtoo, nga gintugyan sing makaisa sa gihapon sa mga balaan.”^* Busa ginpanubu ang palatukuran nga sa iya ang mga Reformador nagpalangabudlay kag nag-alantus sing labi. AP 199.1

Sang siglo diceocho, sa dag-on sang labing daku nga kadulum sa Espirituhanon, si Whitefield kag ang mga Wesleys nagpahayag subung nga mga manugdala sang kapawa nga sa Dios. Sa idalum sang mga pagsolondan sang tinukud nga iglesia, ang mga tawo sa Inglaterra nagligad sa isa ka kahimtangan sang religion nga halus nimo makilala ang ginkalainan nila sa mga pagano. Ang religion natural amo ang pinalangga nga estudio sang mga eclesiastico, kag sa iya nalakip ang kalabanan nila nga mga teologia. Ang mga mataas nga klase nagayubit sa pagkamatinoohon, kag nagapalabugal sa ila kaugalingon nga kono mga naibabaw sila sa ila ginatawag nga panatismo. Ang manubu nga klase nga nadulman nga mga ignorante, kag nagapalanugyan sa mga bisio, kag ang iglesia nawalaan sing kabaskug kag pagtoo sa pagtukud sang napukan nga kamatuuran. AP 200.1

Ang labing daku nga pagtolon-an sa pagpakamatarung bangud sa pagtoo, nga ginatudlo sing maathag ni Lutero, diutay lamang madula sing bug-os; kag ang palatukuran sang mga Bomanista sa pagsalig sa maayo nga binuhatan agud maluwas, amo ang nag-ilis. Si Whitefield kag ang mga Wesleys, nga amo ang mga kabahin sang natukud nga iglesia, mga hanuut nga manugpangita sang kahanuut sang Dios, kag ini gintudlo sa ila nga makuha bangud sa matinlo nga kabuhi, kag pagbantay sang mga kasugoan sa religion. AP 200.2

Makaisa nagmasakit si Carlos Wesley, kag ginahunahunaan nga mamatay, ginpamangkot sia kon sa diin niya ginatukud ang iya paglaum sang pagkabuhi nga walay katapusan. Ang sabat niya amo: “nagamit ko ang tanan ko nga maayo nga pagtinguha sa pag-alagad sa Dios.” Tungud kay ang abyan nga namangkot sa iya daw sa wala pagid maayawi sang iya sabat, si Wesley nagpainoino, “Ano! kulang pa nga pasadsaran sang akon pagtoo ang akon maayo nga pagtinguha? Anano kawatan niya ako sadtong akon mga pagtinguha? Wala na ako sing liwan nga saligan.”^* AP 200.3

Ini amo ang ka pit-ipit sang kadulum nga naglikup sa iglesia, nga nagakumbong sang pagpanumbas, nga nagakawat sang himaya ni Kristo, kag lisoon ang painoino sang mga tawo gikan sa amo lamang nga lalauman sang kaluwasan,—ang dugo sang linansang nga Manluluwas. AP 201.1

Si Juan kag si Carlos Wesley, sa tapus na maordenan sa pagkaministro, ginpadala sa pagpangabudlay sa America. Sa sakayan sa lawod may yara nga isa ka kinabon sang mga Moravo (naghiliusa nga mga utod gikan sa Alemania). Mabaskug nga bagyo ang ila nasugata sa ila panakayon, kag si Juan Wesley nga nagaatubang sa kamatayon, nagbatyag nga wala sia'y paglaum sang paghidaet sa Dios. Ang mga Moravo, lain iya, nagapalahayag sing kalinong kag pagsalig nga wala sa kay Wesley. AP 201.2

“Sa nanungatunga ang kalantahon nga ginpamuno sa ila katiponan,” ang siling niya, “Ang dagat nagtabon sa ibabaw rtamon, naggisi sang layag, nagtabon sang sakayan, kag nagsululud ang tubig nga daw subung abi nga ang labing kadadalman magalamon sa amon nga tanan. Ang isa ka makakululba nga pagsininggit nagsugud sa mga ingles. Ang mga Moravo nagpadayon sa pagkanta sing malinong. Ginpamangkot ko sang olihi ang isa sa ila, ‘Wala man ikaw nagakahadluk?’ nagsabat sia, ‘nagapasalamat ako sa Dios, wala gid.’ Namangkot ako, ‘Apang wala bala paghadluki ang inyo mga kababaen-an kag mga kabataan?’ Nagsabat sia sing mahinay, ‘Wala; ang amon mga kababaen-an kag kabataan wala nagakahadluk sa pagpanginmatay.’”^* Sang makaabut sila sa Savannah, nagpuyo si Wesley sing malip-ot nga dag-on kaupod sa mga Moravo, kag binatyag niya sing madalum ang ila pamatasan nga Kristohanon. Sang iya pagkabalik sa Inglaterra nagdangat sia sa labing maathag pagid nga paghangup sang pagtoo sa Biblia. Nagmatuud sia nga kinahanglan sia sa pagsikway sang tanan nga pagsalig sa iya kaugalingon nga mga buhat agud nga maluwas kag magsalig sing bug-os sa “Kordero sang Dios nga nagakuha sang sala sang kalibutan.” Sa isa ka pagkatipOn sang mga Moravo sa Londres, isa ka taga ginbasa gikan sa mga sulat ni Lutero, nga nagapanaysay sang pagbaylo nga ginahikot sang Espiritu sang Dios sa tagiposoon sang mga tumuloo. Sang nagapamati si Wesley ang pagtoo nagdabdab sa iya kalag. “Ginbatyag ko ang akon tagiposoon nga ginpainit sing .makatilingala,” ang siling niya. “Nagbatyag ako sing pagsalig sa kay Kristo, kag kay Kristo lamang, tungud sa kaluwasan; kag ang pagsalig ginhatag sa akon, nga kinuha niya sa akon ang akon mga sala, ang akon gid sala, kag ginluwas niya ako sa kasugoan sang sala kag kamatayon.”^* AP 201.3

Sa sulud sang malawig nga mga tuig sang mabudlay kag walay kalipay nga tinguha, —mga tuig sa pagdumili sing mabaskug sang kaugalingon, sang pagpakahuya kag pagpaubus, —si Wesley nagpabilin sing malig-on sa iya isa ka tuyo sa pagpangita sa Dios. Sa karon nakit an niya Sia; kag nasapwan niya nga ang bugay sang Dios nga iya ginpangabudlayan sa pagdaug bangud sa pangamuyo kag pagpuasa, sa paglimos kag sa pagdumili sa kaugalingon, isa lamang ka hatag, “sa wala sing pilak kag wala sing bili.” AP 202.1

Sang natukud na sia sa pagtoo sa kay Kristo, ang iya bug-os nga kalag nagdabdab sa handum sa pagpalapnag sa bisan diin lamang sang kaalam sa mahimayaon nga balita sang walay bayad nga bugay sang Dios. Ginatamud ko ang bug-os nga kalibutan subung nga amo ang akon parroquia,” ang siling niya. AP 202.2

Ang kabuhi ni Wesley gintugyan sa pagbantala sang labing daku nga kamatuuran nga iya nabaton,—ang pagpakamatarung bangud sa pagtoo sa manugtumbas nga dugo ni Kristo. kag manugpabag-o nga gahum sang Espiritu Santo sa tagiposoon nga nagadala sing bunga sa kabuhi nga nagasuno sa pagsolondan ni Kristo. AP 202.3