Η Χριστιανική Οικογένεια

13. - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΣΗ

Η ετοιμασία για το γάμο είναι ένα ουσιώδες μέρος της εκπαίδευσης. Σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται να συναφθεί η κοινωνία του γάμου πριν οι συμβαλλόμενοι να έχουν γνώση των πρακτικών καθηκόντων της οικογενειακής ζωής. Η σύζυγος πρέπει να έχει πνευματική και έμπρακτη καλλιέργεια, ώστε να είναι ικανή να αναθρέψει τα παιδιά που μπορεί να αποκτήσει. ΧΟ 60.1

Πολλές κυρίες που έχουν αποκτήσει καλή μόρφωση, που έχουν αποφοιτήσει αριστούχες από κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα, παρουσιάζουν επαίσχυντη άγνοια στον τομέα των πρακτικών καθηκόντων της ζωής. Στερούνται τα απαραίτητα κατάλληλα στοιχεία για την πρέπουσα ρύθμιση της οικογένειας, και επομένως της ίδιας της ευτυχίας της. Μπορούν να μιλούν για τα δικαιώματα και την ανώτερη σφαίρα της γυναίκας, αλλά αυτές οι ίδιες βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από την αληθινή γυναικεία σφαίρα. ΧΟ 60.2

Το σωστό είναι κάθε κόρη της Εύας να κατέχει βαθιά γνώση των οικιακών καθηκόντων και να ετοιμασθεί για κάθε τομέα της οικιακής εργασίας. Κάθε νέα οφείλει να είναι εκπαιδευμένη ώστε, όταν κληθεί να αναλάβει τη θέση της συζύγου και μητέρας, να προΐσταται ως βασίλισσα στον τομέα της, να είναι ικανή να καθοδηγεί και να διδάσκει τα παιδιά της, να διευθύνει το υπηρετικό προσωπικό και, στην ανάγκη, να υπηρετεί με τα ίδια της τα χέρια τις ανάγκες του σπιτιού. Οφείλει να γνωρίζει το μηχανισμό του ανθρώπινου σώματος και τις αρχές της υγιεινής, τα θέματα της διατροφής, της ενδυμασίας, της εργασίας, της ψυχαγωγίας και πολλών άλλων πραγμάτων, τα οποία λεπτομερώς αφορούν στην ευημερία της οικογένειάς της. Οφείλει να αποκτήσει γνώσεις των καλύτερων μεθόδων για την καταπολέμηση των ασθενειών, ώστε να φροντίσει τα παιδιά της όταν αρρωστήσουν, αντί να αφήσει τους πολύτιμους θησαυρούς της στα χέρια ξένων νοσηλευτών. ΧΟ 60.3

Η γνώμη ότι η άγνοια μιας χρήσιμης απασχόλησης χαρακτηρίζει έναν αληθινό αριστοκράτη ή μια αληθινή αριστοκράτισσα είναι αντίθετη προς το σχέδιο του Θεού, όταν Αυτός έπλασε τον άνθρωπο. Η νωθρότητα είναι αμάρτημα και η άγνοια των κοινών καθηκόντων είναι συνέπεια ανοησίας, που στο τέλος θα παρουσιάσει αμέτρητες ευκαιρίες για να μετανοήσει κανείς πικρά. ΧΟ 60.4

Οι νέες κοπέλες νομίζουν ότι η μαγειρική και άλλες ασχολίες του νοικοκυριού είναι καθήκοντα των υπηρετριών, και για το λόγο αυτόν πολλά κορίτσια που παντρεύονται και αναλαμβάνουν την ευθύνη της οικογένειας, ελάχιστη ιδέα έχουν για τα χρέη της συζύγου και μητέρας. Θα έπρεπε να γίνει νόμος να μην παντρεύονται τα νεαρά άτομα αν δεν ξέρουν να φροντίζουν τα παιδιά που έρχονται στην οικογένεια. Πρέπει να ξέρουν πώς να φροντίζουν το σπιτικό που τους χαρίζει ο Θεός. Αν δεν κατανοούν τους νόμους που ο Θεός θέσπισε για τη ζωή, δεν είναι σε θέση να καταλάβουν το καθήκον τους έναντι του Θεού και του εαυτού τους. ΧΟ 61.1

Η οικογενειακή κατάρτιση πρέπει να αποτελεί διδακτέα ύλη στη μέση εκπαίδευση. Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εκπαίδευση την οποία πρέπει να αποκτήσουν οι νέοι και οι νέες στα σχολεία μας σχετικά με την οικιακή ζωή. Έχει ζωτική σημασία για το σχηματισμό του χαρακτήρα να διδαχθούν οι σπουδαστές που φοιτούν στα σχολεία μας πώς να εκτελούν την εργασία η οποία τους ανατίθεται, απορρίπτοντας κάθε τάση για νωθρότητα. Ας εξοικειωθούν με τα καθήκοντα της καθημερινής ζωής, ας διδαχθούν να εκτελούν τα οικιακά τους καθήκοντα με επιμέλεια, και όσο γίνεται ήσυχα και ανενόχλητα. Καθετί να γίνεται με τάξη και σειρά. Η κουζίνα και όλα τα άλλα τμήματα του σπιτιού να διατηρούνται ευπρεπισμένα και καθαρά. Τα βιβλία να τεθούν κατά μέρος μέχρι να έρθει η ώρα τους, και να μην επιβάλλεται περισσότερη μελέτη από εκείνη που μπορεί να γίνει χωρίς να παραμεληθούν τα οικιακά καθήκοντα. Η μελέτη των βιβλίων δεν είναι για να αποσπάει εντελώς τη σκέψη σε βάρος των ασχολιών του σπιτιού, από τις οποίες εξαρτάται η άνεση της οικογένειας. ΧΟ 61.2

Στην εκτέλεση των καθηκόντων αυτών ατημέλητες, παραμελημένες και ακατάστατες συνήθειες πρέπει να υπερνικηθούν επειδή, αν δε διορθωθούν, θα εισχωρήσουν σε κάθε φάση της ζωής και θα μειώσουν τη χρησιμότητά της. ΧΟ 61.3

Απαραίτητη η γνώση για σπιτικές παρασκευές. Πολλοί κλάδοι σπουδών που απορροφούν το χρόνο των μαθητών, δεν είναι απαραίτητοι ούτε για την ωφελιμότητα ούτε για την ευτυχία. Απαραίτητο όμως είναι ο κάθε νέος να έχει βαθιά γνώση των καθηκόντων της καθημερινής ζωής. Στην ανάγκη, η νέα μπορεί να κάνει χωρίς τα γαλλικά, την άλγεβρα, ακόμη και το πιάνο. Είναι όμως απαραίτητο να μάθει να παρασκευάζει καλό ψωμί, να ετοιμάζει καλοφτιαγμένα ρούχα και να εκτελεί με επιτυχία τα πολλαπλά καθήκοντα του νοικοκυριού. Τίποτε δεν είναι σπουδαιότερο για την ευτυχία ολόκληρης της οικογένειας από την επιτηδειότητα και τη νοημοσύνη της μαγείρισσας. Με την κακομαγειρεμένη, ανθυγιεινή τροφή μπορεί να εμποδίσει ακόμη και να φθείρει τη χρησιμότητα και την ανάπτυξη των παιδιών. Αντίθετα, με τροφή που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σώματος και που ανοίγει την όρεξη και είναι νόστιμη, μπορεί να είναι εξίσου καλό, όπως μπορεί να κάνει κακό στην αντίθετη περίπτωση. Έτσι λοιπόν, με διάφορους τρόπους, η ευτυχία στη ζωή εξαρτάται από την πιστότητα με την οποία εκτελούνται τα συνηθισμένα καθήκοντα. ΧΟ 61.4

Να δοθεί προσοχή στις αρχές της υγιεινής. Στις αρχές της υγιεινής, όπως αυτές εφαρμόζονται στη διατροφή, στη γυμναστική, στη φροντίδα των παιδιών, στην περιποίηση των αρρώστων και σε άλλα παρόμοια θέματα, πρέπει να δίδεται πολύ μεγαλύτερη προσοχή από ό,τι συνήθως γίνεται. ΧΟ 62.1

Στη σπουδή της υγιεινής ο ευσυνείδητος δάσκαλος θα εκμεταλλευθεί κάθε ευκαιρία για να τονίσει τη σπουδαιότητα της άψογης καθαριότητας τόσο στις ατομικές έξεις όσο και σε άλλες γενικά συνήθειες του περιβάλλοντος του ανθρώπου. Διδάξτε στους μαθητές ότι ένα υγιεινό υπνοδωμάτιο, μια πεντακάθαρη κουζίνα και με φιλοκαλία στρωμένο και καλά εφοδιασμένο τραπέζι, εξασφαλίζουν πολύ περισσότερο την ευτυχία της οικογένειας και την εκτίμηση κάθε συνετού επισκέπτη από ό,τι οσαδήποτε ακριβά έπιπλα στο σαλόνι. Το ότι «η ζωή είναι τιμιώτερον της τροφής και το σώμα του ενδύματος” (Λουκ. ιβ’[12]23), είναι μάθημα όχι λιγότερο χρήσιμο σήμερα από ό,τι όταν το ανέφερε ο θεϊκός Δάσκαλος πριν από χίλια οκτακόσια χρόνια. ΧΟ 62.2

(Σημ. Το βιβλίο αυτό έχει γραφεί τον 19ον αιώνα). ΧΟ 62.3

Συμβουλές σε μια νέα να αποκτήσει συνήθειες εργατικότητας. Έχεις ιδιοτροπίες του χαρακτήρα οι οποίες πρέπει να τεθούν σε αυστηρή πειθαρχία και να ελεγχθούν αποτελεσματικά πριν να είσαι σε θέση να έρθεις σε οποιαδήποτε ασφαλή κοινωνία γάμου. Γι’αυτό, ο γάμος πρέπει να αποκλεισθεί από τη σκέψη σου, μέχρις ότου υπερνικήσεις τα ελαττώματα του χαρακτήρα σου. Διαφορετικά, δε θα γίνεις ευτυχισμένη σύζυγος. Παραμέλησες να μάθεις τη συστηματική εργασία του σπιτιού. Δεν κατάλαβες τη σπουδαιότητα της απόκτησης συνηθειών εργασίας. Η συνήθεια να απολαμβάνεις τη χρήσιμη εργασία, όταν μια φορά αποκτηθεί, δεν πρόκειται να χαθεί ποτέ. Τότε είσαι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσεις οποιαδήποτε περίσταση στη ζωή και θα γίνεις κατάλληλη για τη θέση αυτή. Θα συνηθίσεις να αρέσκεσαι στη δραστηριότητα. Όταν βρεις ευχά- ριστη την ωφέλιμη εργασία, η σκέψη σου θα απασχολείται με αυτή, και δε θα σου μένει καιρός για ανώφελες ονειροπολήσεις. Η εξοικείωση με τη χρήσιμη εργασία θα προσδώσει στην ανήσυχη σκέψη σου δραστηριότητα, επιδεξιότητα και μια ευπρεπισμένη, μετριόφρονη κοσμιότητα που επιβάλλει το σεβασμό. ΧΟ 62.4

Η αξία της πρακτικής μόρφωσης για τα κορίτσια. Πολλοί γονείς που θεωρούν απαραίτητη την κατάρτιση του γιου όσον αφορά στη μελλοντική ατομική του συντήρηση, στο θέμα της κόρης αφήνουν ολότελα στην κρίση της αν της χρειάζεται ή όχι να εκπαιδευθεί για να γίνει αυτοσυντήρητη. Στο σχολείο συνήθως ελάχιστα πράγματα μαθαίνει που μπορούν να τεθούν σε πρακτική εφαρμογή για να κερδίσει τον επιούσιο άρτο της. Και χωρίς την καθοδήγηση της οικογένειας να τη μυήσει στη μαγειρική και στην οικιακή οικονομία, μεγαλώνει εντελώς άχρηστη σε βάρος των γονέων της. ΧΟ 63.1

Μια γυναίκα που έχει διδαχθεί να φροντίζει τον εαυτό της, είναι ικανή να φροντίσει και τους άλλους. Δε γίνεται ποτέ βάρος στην οικογένεια και στην κοινωνία. Όταν η μοίρα είναι σκληρή, θα βρεθεί ένας τόπος γι’αυτή να κερδίσει έντιμα τη ζωή της και να βοηθήσει εκείνους που εξαρτώνται από αυτή. Η γυναίκα πρέπει να μάθει κάποιο επάγγελμα με το οποίο να κερδίσει τη ζήση της, αν παραστεί ανάγκη. Πέρα από τις άλλες έντιμες εργασίες, κάθε κορίτσι οφείλει να μάθει επίσης να χειρίζεται τα της οικογένειας, να είναι μαγείρισσα, ράπτρια, οικονόμος, να είναι ενημερωμένη για όλα εκείνα τα πράγματα που χρειάζεται να γνωρίζει η οικοδέσποινα, είτε πλούσια είτε φτωχή είναι η οικογένειά της. Τότε, σε αντίξοες περιστάσεις, θα βρεθεί προετοιμασμένη για οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη. Θα είναι τότε ανεξάρτητη των περιστάσεων. ΧΟ 63.2

Η γνώση των οικιακών καθηκόντων είναι ανεκτίμητη για κάθε γυναίκα. Αναρίθμητες είναι οι οικογένειες των οποίων η ευτυχία ναυάγησε από την αδεξιότητα της συζύγου και μητέρας. Δεν είναι τόσο απαραίτητο να μάθουν τα κορίτσια μας να ζωγραφίζουν, να κεντούν, να παίζουν μουσικά όργανα, να βρίσκουν την τετραγωνική ρίζα ή τα ρητορικά σχήματα, όσο να ξέρουν να ράβουν και να επιδιορθώνουν τα ρούχα τους, ή να μαγειρεύουν υγιεινά και νόστιμα φαγητά. Όταν ένα κοριτσάκι φθάσει στα εννέα ή δέκα χρόνια της ηλικίας του, πρέπει να το υποχρεώσουν να παίρνει μέρος στις δουλειές του σπιτιού - κατά τη δύναμή του, και να το θεωρούν υπεύθυνο για τον τρόπο με τον οποίο εκτελεί τις δουλειές του. Ένας συνετός πατέρας, όταν ρωτήθηκε τι σχέδια είχε για τις κόρες του, απάντησε: «Σχεδιάζω να τις κάνω να μαθητεύσουν κοντά στην εξαιρετική μητέρα τους για να μάθουν την τέχνη πώς να εκμεταλλεύο- νται το χρόνο και να γίνουν ικανές σύζυγοι και μητέρες, κεφαλή της οικογένειας και χρήσιμα μέλη της κοινωνίας.» ΧΟ 63.3

Ο μέλλων σύζυγος πρέπει να είναι οικονόμος και δεξιοτέχνης. Στην αρχαιότητα η συνήθεια απαιτούσε από το γαμπρό, πριν νομιμοποιηθεί ο γάμος να πληρώσει στον πατέρα της νύφης ένα χρηματικό ποσό ή το αντίστοιχο σε περιουσιακά στοιχεία, ανάλογα με την κατάστασή του. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλιζόταν ο γάμος. Οι πατέρες δε θεωρούσαν ασφαλές να εμπιστευθούν την ευτυχία της κόρης τους σε άνδρες που δεν είχαν ακόμη αποδείξει ότι ήσαν σε θέση να συντηρήσουν οικογένεια. Αν δεν ήσαν αρκετά οικονόμοι και ενεργητικοί για να διευθύνουν επιχείρηση ή να αποκτήσουν κοπάδια ή χωράφια, υπήρχε φόβος να αποτύχουν στη ζωή. Υπήρχε όμως ο τρόπος να δοκιμασθούν εκείνοι που δεν είχαν τίποτε να καταβάλουν για μια σύζυγο. Είχαν την άδεια να εργασθούν για τον πατέρα, του οποίου την κόρη αγαπούσαν, και το χρονικό διάστημα ρυθμιζόταν σύμφωνα με την αξία της απαιτούμενης προίκας. Όταν ο υποψήφιος γαμπρός εκτελούσε τα καθήκοντά του με πιστότητα και αποδεικνυόταν σε όλα άξιος, τότε του έδιναν την κόρη για γυναίκα του, και η προίκα που είχε πάρει ο πατέρας, επιστρεφόταν στην κόρη μετά το γάμο της. ΧΟ 64.1

Η αρχαία αυτή συνήθεια, αν και μερικές φορές γινόταν κατάχρηση - όπως συνέβη με το Λάβαν - έφερνε καλά αποτελέσματα. Όταν απαιτείτο από το μνηστήρα να εργασθεί για να εξασφαλίσει τη νύφη του, με αυτό εμποδιζόταν η βιασύνη στο γάμο, και παρεχόταν η ευκαιρία να δοκιμασθεί τόσο η ειλικρίνεια των αισθημάτων του όσο και η ικανότητά του να συντηρήσει οικογένεια. Στην εποχή μας πολύ κακά αποτελέσματα απορρέουν από την αντίθετα ακολουθούμενη πορεία. ΧΟ 64.2

Κανένας άνδρας δε δικαιολογείται να μην έχει διαχειριστική ικανότητα. Για πολλούς άνδρες λέγουν: Είναι καλόκαρδος, φιλικός, γενναιόδωρος, καλός άνθρωπος ένας Χριστιανός. Δεν είναι όμως άξιος να χειρισθεί την επιχείρησή του. Όσον αφορά στον προγραμματισμό των διατιθέμενων μέσων, απλώς φέρεται σαν παιδί. Δεν ανατράφηκε από τους γονείς του με την κατανόηση, ούτε με την εξάσκηση των αρχών της αυτοσυντήρησης. ΧΟ 64.3