Doawknak Ropi

Bung 33—A Hmaisa Bik Bumnak Tum (The First Great Deception)

Thlahtu hmaisa bik ihsiin, minung hmuahhmuah bum dingah Satan cun bumnak a rak thawk zo. Vanih do awknak a cawksuaktu cun, Pathian thuneihnak a dodal tikah, a lamtang dingin leilung minung hmuahhmuah hi lak thei a duh zet. Adam le Evi cun Pathian daan an thlun sungah cun hlimnak famldm an nei. Cui hlimnak famkim cun, Satanin vanih karbak a rak khuar zomi, “Pathian daan hin in palbet ih, a sersiammi pawl thatnak ding a kham tu a si,” timi hi a hmuh sualtir a si . Sualnak nei lo nupa hrangih a tuah mi hmuan mawi ngaingai a hmuh tikah a halhsik ih, siattir dan ding a ruat thlang. Cuti le, annih cu Pathian thawih tleu aw dingin le amai thuhnuaiih ret dan ding a hawl rero ih, hi leilung hi amai ta a lalnak ram din nghetnaldh hman a turn a si. DR 454.1

Satan hin a mi zia a si nak tak cu tangter mai sehla cun, tuan a hlawh sam rori ding. Ziangruangah tile, Adam le Evi cu, himi ral tihnung lakah fimkhur dingih sim cia theh an si. Sihmansehla, Satan cun thim sungah hna tuanin a thil turn mi cu a tuansuak theinak dingah a mi zia cu a thup hramhram. Cutik laiih rannung mawi zet, rul hmangin Evi hnenah cun, “Pathinin ‘hmuan sungih thei rah hrimhrim hi nan ei ding a si lo’ a lo ti mawsi?” tiin a sut. Evi khan thlemtu hi rak elkalh khanglang hlah sehla cun a him ko ding. Asinan, hmelmapa cu a biak vivo ruangah bumin a um a si kha. Hitiveldn mi tampi cu bumin an um lai rero ko. Pathian thupek cu ringhlelin an dodal ih; Pathian thupek thlun hnaldn midang ngai dan zirtirnak pawl cu an thlun sawn ih, cutivek cu Satan ih bumnak thu thup a cangvaih dan a si. DR 454.2

Nunau cun rul hnenah cun, “Ti lo e, hmuan sungih thing rah hmuahhmuah kan ei thei ko: Asinan,hmuanlai fangih a ummi thing rah hi longte Pathianin, “Ei hlah uh, a tham khal nan tham lo pei. Nan ei a sile nan thi ding a si.” a timi cu a sim. Rulpi cun, “Cutin a si lo, nan thi hrimhrim lo ding. Nan ei a sile nan ei ni in nan mit a vaang ding ih, amah Pathian vekin a tha le a sia theihthiamnak nan nei ding ti kha Pathianin a theih cia ruangah a lo khamnak a si,” tiah nunau hnenah a ti (Seemtirnak 3:2-5). Pathian bangtuk nan si ding ih, a hlan hnakin nan fim sawn ding. Nan dinhmun le nan khawsak dan khal a sang sawn ding tiin Satan cun a sim vethung. Cumi thlemnak ah cun Evi cu a tlu ta riai ih, Adam khal cu sualah a hruai lut ve. Pathianin an hnenih a rel ve menmen vekah Satanin a relmi cu an lung sawn. Pathian daan cu an bawhsiat ahcun an fim sawn ding ih, an dinhmun khal a sang sawn ding ti zumnak le Pathianin an zalennak cu a nekcep a si ti zumnak tla an nei phah ih, anmah a sersiamtu cu an ringhlel sawn a si. DR 454.3

“Na ei a sile na ei ni in na thi ding” timi umzia hi Adam khan an sual hnu ah khan ziangso a hmuh suah kha? Satanin a bum veldn dinhmun sang le khawsak dan sang sawn neih theinak ding siin a thei maw? Bawhsiatnak ihsiin thil zir ding tha a um ih, Satan kha minung pawl duhsak tu vekina langawterin a um a si. Sihmansehla, cuvek cu Pathian remruatnaldh thil tuah dan cu si dingin Adam in a zum ta riai lo. A sual manah, amah tuahnak leilung ah a Idr sal ding a si tiin Pathian cun a phuang. “Leivut na si ih, leivutah na kir sal ding a si,” tiin (Seemtirnak 3:19). “Nan mit a vaang ding” timi hi thleng dik veldh a langnak um sun cu hitin a si; Evi le Adam in Pathian thu an awih lo ihsin, an sual zia sawn kha hmu dingin an mit cu a vaang ih, sualnak cu an thei thiam ih, an bawhsiatnak rah kha zet khal an tuar a si. DR 455.1

Eden hmuan lai fangih nunnak thing, a rahah thih thei lo nak nun a um. Adam cun Pathian thu kha awihin thlun sehla cu, nunnak thing cu zalen takin a ei ringring thei ding ih, catuanin a nung ding nan. Asinan, a sual iruangah cumi thing rah ei lo dingin hmun dangah ret hlo a si ih, thih nak hmabak in a um thlang si. Pathianin “leivut na si ih, leivutah na kir sal ding a si” a timi hi, nun a tawpnak a tih nun zia thu a relnak sawn a si. DR 455.2

Thu awihnak ruangih minung parah thih thei lonak tiammi cu, bawhsiatnak ruangah a hloter theh a si. Adam cun, amai neih lo mi cu a thlah pawl hnenah a pe sawng thei fawn lo. Pathianin a Fapa hlanin, an ngah banah thih thei lonak cu rawn pe sal nawn lo phei sehla cun, sualih tlu zo pawl hrangah cun beisei ding a um hrimhrim lo a si. “Mi hmuahhmuahin thil an tisual ruangah thihnaldn mi hmuahhmuah cu a fan suak theh zo a si. Sihmansehla, Khrih ih “Thuthang Thain nunnak le hlohral thei lonak cu a phuang suak” thung a si (Rom 5:12; 2 Timote 1:10). Khrih ih zarah, thih thei lonak cu neih theih a si. “Zo khal, Fapa zum tu in catuan nun cu an nei zo; Sihmansehla Fapa a zum lotu cun nunnak cu an nei lo ding” tiin Jesuhin in sim a si (Johan 3:36). Himi thlawsuahnak a man siar cawk lo hi, tuah ding a tuahtu pawl lawngih ngah theih a si. “Thil tha tuah hramhram ih, sunlawinak le thangthatnak le hlohral thei lonak a hawltu pawl hnenah cun, catuan nunnak cu pek a si ding” (Rom 2:7). DR 455.3

Adam hnenih thu awih lonak thawih nunnak a tiamtu cu mi bumtuih sunlawinak men a si. Eden hmuan ih, Evi hnenah, “Thi hlah e” tiih rulpiin a sim kha, minungin thi thei lo thlarau nei ding vekih zirtirnak hmaisa bik cu a si. Cumi thu, Satan ih thuneihnak par longih a nghat aw cu, Khristian ramih pulpit tampi par ihsiin phuan sawng a si vivo ih, thlahtu hmaisa pawlin an ti vekin mi tampiin a ziang thei loin an pawm ve vivo a si. Pathian thuin fiangten a phuan suah mi, “thil tisualtu cu a thi ding a si” timi cu, “thil tisualtu cu a thi lo ding ih, a nung kumkhua ding a si.” ti vekah cantir a si sawn a si hi. Pathian thu thlun naklam ih thinking khoh zet siin Satanih thu pawl miin awlten an pawm leh thei mai si hi, a mak ti lo theih a si lo. DR 456.1

Minung hi a tluk hnuah khan nunnak thing kha duhduhin a ei sal sian sak si sehla, catuanin a nung ringring dingih, sual khal hi thi thei lo a si ding. Sihmansehla, cherubim pawl in mei ralnam her vutvo thawn cun nunnak thingkung a kiltu ah ret an si (Seemtirnak 3:24). Cuih ruangah misual thi thei lo cu an um lo a si. DR 456.2

Sihmansehla, tluknak a rak um hnuin, Satan cun a vancungmi pawl cu, minung pawlin thihthei lonak nun hi an pianpi hrimhrim a si ti zumnak nei dingin a fial a si. Cumi zirtirnak dik lo cu an pawmtir hnuah minung pawl cu catuan hremhmun ah nung ringring ding ih zumnak neihtir dingin an tuan vivo ding a si. Tu khal ah hin Satan cun a dungthlun pawl hmangin, Pathian cu phuba lak hmang, lal sual zet veldh rel a si ih, a thu a thlun lo tu pawl cu hremhmunah a hlawn vivo vekin le a thinhengnak cu tuartir rero vekin an zirh a si. Cuntiih catuan meipiin a kang thah lai cu, anmah a sersiamtu cun di zetiriam a zoh ringring vek tlain an zir aw fawn a si. DR 456.3

Cutivekin, ramhuai lalpa cun amai mizia cu minung a duhdawtu Pathian mizia vekin a puh riangri. Nun siatkhatnak hi Satanih mizia sawn cu a rak si. Pathian cu duhdawtnak a si ih, Satanin sualnak a lak luh hlanah cun, sersiammi hmuahhmuah cu an mawiin an duhnung ngaingai a si. Satan rori hi cu, minung hmelma, sual dingih minung a thlemtu le an thih hloh ter a duhtu a si. Minung cu a kutsung sa veldh a theih tikah, minung parih siatnak a thlen tikah a thin di a riam zet. Pathian sian sak sehla cun minung hmuahhmuah hi a thangah a awhtir thluh ko ding. Pathian thiltitheinak in a rak kham lo phei sehla cun, Adam thlah hmuahhmuah cu zohman him damih suak an um lo ding. DR 457.1

Kan nu le pa hmaisa bik kha, Sersiamtu an zumnak kha derthawngter ih um ruangah, Pathian thil ruahman felzia le a daan felzia pawl khal rinhlelhtir hmaisain, Satan cun a bum vek khan, tun khal Satan cun minung pawl neh tumin a zuam lai rero a si. A dungthluntu pawl thawn Satan cun mah le mah thiam cotir aw in, Pathian sawn cu a hnakih sual sawnah an puh a si. Bumtu tihnung hin a nun sia zet cu kan Pathian parah ben a turn ih, Pathian roreltu sual thu hnuaiah a luh duh lo ruangih, dum thlak si vekih a cantir duh ruangah a si. A zaidam zetih a uknakhi cu zalennak dingah le Jehovah ih thupek khoh zet hnuaiih um a khawvel mi tin hnenah a theihtir ih, cutivekin minung pawl cu Pathian an zumnak ihsiin a hruai hlo theu a si. DR 457.2

Misual a thi pawl cu mei le kaatih kangin catuan meipiah hrem ding vekih zir ih, an dam sung caan tawi teih an sualnak ruangah Pathian dam sung hmuahhmuah hremih an um ding thu zirtirnak hi, duhdawtnak, zaangfahnak, zangainak pawl le dik le fel kan theih dan thawn a va bangaw lo lawmmam so! Cuticingin, hitivek zirtirnak hi a darh kau thei zet ih. Khristian pawl tinkim thurinah a um thluh a si. DR 457.3

Pathian thu lamih mithiam zet pakhat khalin hitin a rel asi: “Hremhmunih hrem awknak an hmuh tikah, mithianghlim pawl ih lungawinak cu kumkhuain a tarn sinsin ding. An sinak le pian le murnak thuhmun pawl catuan hreh umnak in a khuhmi an hmuh tikah, an vanthat hlei ce zia an hmu aw a si.” tiin. Mi dang pakhat khalin hitin a ti: “Catuan hremnak tuar dingih ruatnak cu, thinhengnak no ah catuanin tuah rori a si ahcun, anmah hremnak meikhu cu zangainak lantirtuah catuanin a so vethung ding ih, hitivek tuar ve loih a um ruangah, ‘Amen, Bawipa cu thangthatin um seh,’ a ti ding a si.” tiin. DR 457.4

Pathian Cabu sung a khawitawkah ha cutivek thu cu hmuh a si? Rundammi pawl cun vanramah cun lainatnak le zaangfahnak nei lovin, mi nunrawng le mikawlhsen pawlin mi dang tuarnak cu ziangah siar lo in mithianghlim pawl hi an um ding mawsi? A si lamlam lo! Cutivek cu Pathian thu in a zirh dan a si lo. A tlunih thu pawl vawrhdarhtu cu cathiam zet pawl le thinking tluangtlam zet pawl khal an si thei ko. Asinan, Satanih zirh mi le a bum mi pawl an si. Khatnak le thinlung siatnak mawi zetih thluaithlum, Pathian ihsi suak a si lo, mai phuahcawp hmangin Pathian hmu sual dingin mi pawl a hruai kawi theu a si. “A nunih ka nun sung cu, mi suaksual thihnak ah hin lungawinak ka nei lo; sihmansehla, mi suaksualin a sualnak a feh sanih a nun hi ka lungawi nak a si. Nan lamzin tha lo ihsiin kiir sal ula ziangah ha nan thih ke? timi hi Bawipai thusuak a si (Ezekiel 33:11). DR 458.1

Pathian cu nghaisaknak tawp thei lo a hmuh khalih lungawi vekin ngai ningna, ziangha a hlawknak? A sersiammi pawlin hremhmun mei ih an tuar lai, an rum thawmvang pawl le camsiat nak tong kam thawmah cun a lung a awi thei kem? Hibang tuksumza thawmvang pawl hi duhdawtnak tawp nei lo Pathian hnaa ah awnmawi a si thei kei maw? Misual pawl cu harsat nak tawp lo tuar ding an si thuah, lei le vanih hnangamnak le thuawihnak a siattu, sualnak cu Pathianin a huat zia a langtir tiin an puh lai sapbai. Hitivek ngaidan hi Pathian relsiatnak tumpi a va si ha! Pathianin sual a huat tuk ruangih kang curco vekin an rel. Cubang Pathian thu thiam pawl zirh danah cun, zahngainak tel loih hrem awknak cun a hrem mi pawl cu a ti aa ih, thinhengnak camsiatnak le Pathian mizia cu Satanin ziang rawng dik lo ha a hnih ti ruatin, kan Pathian zahngai thei zettu cun, tihnung za le, tuksumza pawl le huat tiang a hlawh hi a mak lem lo? Pathian hmelhmang ten um lo zetih khawvelah a langtirtu, pulpit parih zirtirnak pawl cun, minung a thawng za telin ringhleltu le Pathian a zum lotu pawl a tuah suak a si. DR 458.2

Catuan hremnak thurin hi zirtirnak dik lo lakih pakhat, Babilon tenumnak sabitti, miphun hmuahhmuah an intirmi tuahsuaktu a si (Thuphuan 4:8; 17:2). Cuih fehsualnak cu Khrih ih Thuthang Tha phuangtu pawlin lungawi zetih pawmin, pulpit thianghlim par ihsi an phuang suak theu hi thuthup a si. Cawlh Ni dik lo vekin, hibang hi Rom kohhran ihsiin an ngahmi a si. A dik ko, himi hi mi ropi le mi tha pawlin an zirh. Asinan himi thu ah, tleu nak cun kan hnenih a thleng vek an hnenah a thleng ve lo a si. Atikcu sanih eng an hmuh mi par longah mawhphurhnak an nei. Kannih khal kan laiih eng kan ngahmi ah hin tuan vo kan nei ve a si. Kan pa lein an zirh iruangih thurin dik lo kan rak pawm mi, Pathian thu dik theihnak ihsi kan Idir a si ahcun, Babilon thiamlo cotirnakah kan tlu lut ding ih, borhhlawh mi sabitti kan in ve ding a si. DR 459.1

Misual pawlin catuan hremnak tuar ding vekih zirtirnak a pawm thei lo mi tampi, fehsualnak lamdangah nawr luh mi an um ve. Cubang pawl cun Pathian Cabu ah Pathian cu duhdawtnak le mi zaangfah thei zet a si relnak an hmuh iruangah, catuanih mit dah lo meidilah a sersiammi pawl cu a deng lut dingah an zum thei riai lo thung. Asinan minung hin a thi thei lo thlarau cu a pianpi si ih an zum iruangah, a netnakah cun minung hmuahhmuah hi rundam an si thluh ding ti an zum ih, cumi cu an zir awnak khal a si. Mi tarn zetin Baibalih nunsimnak hi thu awih dingih nungtihtarh awknak fang vekin an ngai ih, ra thleng ngaingai dingah an ruat lo. Cumi cun misual pawl cu Pathian thupek cu ngaihthahin, mai hmasialnak le nawmcen nak thlah cuang loin, a tawp ahcun Pathian lungawinak sungah lut ve tho tho dingin an ringaw. Cutivek thurin, Pathian cu zahngai thei a si silawm ti satliah menin, a dingnak le a diknak cu ngaihthah men cu, mai thinlungihduh zawng tak a si ih, cumi cun misuaksual pawl cu ngaihngamin siatnak lamzin a zawhtir theu a si. DR 459.2

Mi hmuahhmuah rundam an si zumtu pawl (Universalists) in, an thurin thlarau hloraltertu an hmunhimnak dingih Pathian thu an lakkawih mi cu sim fiang ding cun, anmai thu relm rori kha rel ve lehsal a tul theu. Cangsualnak ih thi tlangval pakhat, sakhaw mi lo zet an vuinak ah, an rawngbawltu pakhat cun, Baibal ah David thu ngannak kha a cangthlan ih, ” Amnon a thih thu ah hnangamin a um” timi kha (2 Samuel 13:39). DR 459.3

Thu reltu cun hitin a rel ih, “Sual nei cingih khawvel a suah san tu pawl, zurit ruangah, an sualnak senlar khawlhfai lo, himi tlangval thih vekih a thi pawl, sakhaw nunphung nei dah hrimhrim lo pawl co ding hi in sut theu. Pathian thu hi cu kan duh zet cu a si hi. Cumi pawl sawnnak cun buainak cu a cingfel mai ding silawm. Amnon cu a sual zet ih, a sual khal a rim lo. Zu a ri ih, a rit lai fangah thah a si. David cu Pathian zawlnei a si ih, khawvel ra um leh dingah Amnon hrangah tha ding maw, tha lo ding ti cu a thei ko ding. A thinlung ihsi a thu rel suahmi cu ziangha a si? “David ih thlarau cu Amnon hnenah feh a cak ih, Amnon ih thuhla ah cun a hna a ngam ih, a thi zo ti khal a thei ko si” (2 Samuel 13:39). DR 460.1

Himi tongkam ihsi hin ziang thu ha kan hmuh thei mi um? Kumkhaw tlai tluanih tuar caah conak hi, a sakhaw thu rinahpakhat te hman a tuah lo a si lo maw? Leilung pumpi thianghlimnak le hnangamnak, le theunak le ruahnak kau sawn hrangih a tangkai mi thunak sannak hlawk thlak zet cu kan hmu suak a si. A fapa thih thu thei ruang ih, a hna a ngam. Ziang- ruangah maw? Hrilhlawknak cun nehhnu ih thil thleng ding pawl cu David in a thlir ih, a fapa, thlemnak phunldp lak ihsi hmu him a si cu a hmu ih, saal tannak ihsiin suah a si ih, sual ten um lak ihsiin tlenfai a si ih, thianghlim tawk le fai tawk ih tuah a si hnu cun, thlarau a feh zo pawl, hlim zetih um pawl hnenah lak luh a si zo. A hnangamnak um sun cu hi hi a si; tunah cun sualnak le hreh umnaklak siin, a fapa duh tak cu thlarau thim nak tleuter dingih Thlarau Thianghlim thawkkhumnak sang bik pek a sinak hmunah a feh zo ih, cunah cun a thinlung cu vanlam fimnak le duhdawtnak thlum bik, ziam dah lo in thuam a si thlang ding ih, dinhmun thianghlim zetih um ding le vanmi pawl lak ah hlim zetih a um ding ruangah a si. DR 460.2

“Hibang ruahnak hin vanlam rundamnak cu, hi dam sungih kan thil tuah mi ah zianghman a thum aw lo ti kan theithiam ding a si. Tui kan thinlung kan thlakthlengnakah simaw, zumnakah simaw, kan sakhaw kaihmi ah simaw a thum aw lo” a si. DR 460.3

Cutivek cun, Khrih rawngbawltu ih a salawtu pakhat cun Eden hmuanah rulpiin thuphan a relmi kha a rel sal ih. “Thi hlah e, nan ei ni ihsiin nan mit a vaang ding ih, Pathian vek nan si ding” a timi kha. Misual tlaktlai lo, tualthat pawl, rukru pawl le uire pawl tla, an thih hnu ah lungawinak cuai thei lo hmunah lut ding an si tiin tla an phuang a si. DR 461.1

Ziang thu bik ihsiin ha himi Pathian thu herkhawitu in a tlangkawmnak hi a lak? Pathian kilvennakah David a pekawknak thu cang pakhat ihsiin a si. A thlarau cu “Absalom hnenah feh a duh ih; Amnon cu a thi ti a theihin a hna a ngam a si.” A riahsiatnak nasa zet kha cu, tikcu a hung liam khan a run tinem ih, a ruahnak cu a fapa thi zomi par ih a tuar nak nem thlang ih, amai thil tisual ruangih thu then nak a thih ruangih relh hlotu lamah a hawitir a si. Himi hi a si sawn a thisen zawmpi a ihpi ruangah le a zurit ruangih thi, Amnon cu a thih vetein hlimnak hmunah a um vekin le,thianghlimnak co in vancungmi pawl hnenah um ve vekih a relnak san cu a si. Hlimhlawpnak ih thu fim, tisa mi pawl lungawiter ding zawngih phuah rem men mi a si. Himi hi Satanih zirhnak lamzin a si ih, a hlawhtling thei zet a si. Hitiveldh kaihhruai awknak ah hin suahsualnak cu a um ringring a si ti cu, thil mak a si lem ding maw si? DR 461.2

Zirhtu dik lo pakhatin a relmi hin midang khal hivek an si ti cu a langter a si. Baibal cang ihsi thu thenkhat, a thu turn thawih danglam aw zet hi an la suak theu ih, cutivek thu thawn a rem aw lo le kalhaw zetzet pawl cu Pathian thuah tansan ding nei lo thurin pawl hrilhfiahnakah an hmang theu. Amnon zuri pa cu vanah a thleng ti fiahnak dingih a thu laksuahmi hi an ruah nak men a si ih, Baibal thu tluang le dik hin a pawl pi lo sawn ih, zuri pawlin Pathian ram an luah zik si lo (1 Korin 6:10). Cutivekin tihhrut pawl, zumlotu pawl, ringhleltu pawlin thutak cu thuphanah an cantir a si. Mipi pawl cu hrokrawlnak in an bum theu ih, lungawinakah ziang hman ih a tangkai lo mi bum awknak ah an umtir theu a si. DR 461.3

Minung thlarau cu thih vetein vanah an feh mai si sehla, nun hnakin thih hi a dawt um sawn ding a si. Hitivek zumnak ruangih mah le mah that aw tla tampi an um. Buainak le mangbangnak le beidawnnakantuar laiah cun, catuan ram engthawlnaldh lut dingih mai nunnak tawpter men cu thil tha sawn vekin a lang thei a si. DR 461.4

A daan bawhsetu pawl cu a hrem rori ding a si ti cu fiangtaldn Pathianin a thuah a tarlang. Tathianin misual pawl parah a khawkhan mi dik tak cu a langtir ngaingai lo ding, zahngai thei tak a si’ tiih a ngaitu pawl cun Kalvari Khross cu zoh hai seh. Borhhlawh kai lo le hmel hem lo Pathian Fapa thihnak hin, “sual man cu thihnak a si” ti le Pathian daan bawhse tu pawl parah thungrulhnak dik tak cu an tawng ding ti a fiantir a si. Sualnak nei lo Khrih cu minung hrangah misualah a cang zo. A thinking a na ih, a nunnak hlan theh tiangin, a hnenah Pai hmel thupih a um tiangin bawhsiatnak mawh cu phurin a tuar suak theh zo a si, Misual pawl hrangah tlannak a um theinak dingah cu tlukin a tuar a si. Cumi cu sual ruangih hremnak ra um ding lak ihsi minung hrangah pumpelhnak lamzin umsun a si ih, zin dang a um lo. Cu tluldh tlannak sunglawi hman a pawm duh lotu pawl cun, mai bawhsiatnak ruangih hremnak le thiamlo cotnak cu an taksa roriin a tuar duh a si. DR 462.1

Pathian a ngaihsak lo pawl, sual sir lo pawl cu Univeralist pawlin vanramah vancungmi thianghlim le engthawl pawl vekih an pawm mai sak thu hi, Pathian thu ih sin ngun takin kan zir kei uh. DR 462.2

“Ti hal pawl hnenah cun nunnak timing a lakin ka pe ding.” (Thuphuan 21:6). Himi thutiam hi cu ti hal pawl hrang long a si. Nunnak ti mamawhzia theiaw ih, thil ziangkim can huamih a hawltu pawl hnen longah pekmi a si. “A nehtu pawl longin an luah ding; Kei an Pathian ka si ding ih, annih cu ka mi an si ding,” (Thuphuan 21:71). Hitivekin tiamkamnak cu tuah a si. Hi hmuahhmuah hi co theh theinak dingah, sual cu kan doin kan neh a tul a si. DR 462.3

Bawipain zawlnei Isaiah hnenah, ” Mi fel hnenah cun, an tha leh ko ding ti sim uh; an thil tuah man cu an ei leh ko ding a si. Misual pawl cu an hma khua a va pit so! An se tengteng ding; an kutih an tuahmi thungrulhnak cu an hnenah pek a si ding, “(Isaiah 3:10-11). “Misual cun vawi zakhat khal thil sual tuahin dam rei hman sehla, Pathian a tihzahtu pawl cun amah an tihzah ruangah an lungawi tengteng ding ti ka thei fiang a si; sihmansehla mi suaksual hrangah cun a tha lo ding ih, an san sau ter khal sehla thlahlim vek men fang a si ill, Pathian tihzahnaka nei cuang lo ding,” (Thusimtu 8:12, 13). Paul in, misual cun amai parah thinhengnak a hai khawm a si. Pathian cun mi tin an thiltuah vek vivoin a rel sak ding...sihmansehla, suahsual nak tuah ih, thutak thlun loih, fel lonak a thlun sawntu pawl parah cun thinhengnak le mitkem pawl le harsatnak le lungngainak nasa zet a thleng ding,” tiah a ti (Rom 2:5,6,9). DR 462.4

“Nun ngai hmang le mi borhhlawh le mi duham pawl hrimhrim cun (mi duham cu milem betu a si) Khrih le Pathian ramah cun covo zianghman an nei lo ti nan thei zo,” (Efesa 5:5). ” Mi hmuahhmuah thawn remawknak le thianghlimnak cu hawl uh,thianghlimnak tel lo cun, zohmanin Bawipa an hmu lo ding (Hebru 12:14). “Nunnak thingkung parah cun thu an neih theinak ding le saangka ihsiin khuaih an luh theinak dingah a thupek a thluntu pawl cu mi van nei a si. Lenglamah cun uico pawl, dawi thiam pawl, mi ngai hmang pawl, tualthat pawl, milem be pawl, thuphan per hmang pawl an um a si,” (Thuphuan 22:14,15). DR 463.1

Minung hnenah Pathianin a mizia phuansuahnak le sualnak parih a tuah dan ding pawl a sim. “Bawipa Pathian cu lainatnakih a khatmi, mi zaangfah thei, thinfual zet, ngilnei le thutak ngah, mi thawng tampi parih a zaangfahnak langtir theu a si ih, khawlohnak le bawhsiatnak pawl, sualnak khal a ngaidam theutu, thiamlo cotu pawl thlah menmen lo.... a si,” (Suahlannak 34:6,7). “Misual hmuahhmuah cu an hloral theh ding. Bawhsetu pawl cu hmun khatin asiattir ding,“( Saam 37:37,38), (Sam 145:20) DR 463.2

Pathian uknak thiltitheinak le thuneihnak cu helnakdai tertu dingah hman a si leh ding ih, sihmansehla thil fel tuahtu hmuahhmuah cu Pathian thatnak co ding an si. DR 463.3

Pathian cun minung duh dan le ruah dan cu a fial hrim dah lo. Sal pawlih thuawihnak phut hrim vek hi a duh dan a si lo. Duhdawt tlak a si ruangah le a sersiammi pawl hin amah cu an duhdawt hi a duh a si. A fimnak le a felnak, a diknak le a thatnak pawl cu ngaisang dingih ruat thiamnak an neihmiin amai thu an awih a duh a si. Hitivek ruahnak a neimi hmuahhmuah cun upat tlak mi a sinakin a hip ruangah amah cu an duhdawt ding a si. DR 463.4

Ngilneihnak pawl, zaangfahnak pawl le duhdawtnak dik tak, Bawipain a zirhmi le a simfiang zomi pawl kha, Pathian duh dan pholan mi cu a si. Pai hnen ihsi a hmuhmi long lo cu a zirh dah lo thu, Khrihin a sim. Pathian uknak ahcun a kaihhruainak hrampi cu rundamtuih thupek, “Nan hmelma pawl cu duhdawt uh” timi thawn a remaw cakci a si. Lei le van a thatnak ding le a hremnak a tuartu pawl tiangih an thatnak dingah Pathian cun misual pawl parah rorelnak a thlentir theu a si. A uknak le a mizia diknak thawn milaw ih a kil ven thei ahcun a lung a awi zet ding a si. A duhdawtnak hmuahhmuah a lantir ih, a daan a theihtir ih, a zaangfahnak pek tumin a thlun ringring a si. Asinan, a duhdawtnak cu an ngainep ih, a daan cu zianghman loah an can ih, a zaangfahnak cu an hnawng theu a si. A thilpek mi pawl cu dawng ringring siin, a petu an thangthat lo ih, an sualnak pawl cu a huazet a si ti an theih iruangah, Pathian cu an duh lo. An thinking kher mei tak cu Bawipa cun reipi a hngak ih; asinan, a netnakah cun an pan ding lam cu relfel sak an si. Hibang mi hel pawl hi a kiangah a kai tang kem? A duh zawng tuah dingin a nawr hrim dah kem? DR 464.1

An hotu ah Satan a hriiltu pawl le a thunun theihmi pawl cu Pathian hnenih feh dingin an tim an tuah lo. Tluangkhawnnak pawl, bumnak pawl le daan pawisak lonak pawl le siatkhatnak pawl cu an nunah a um ringring. Leilungih an hmuhsuam mi pawl le an huatmi pawl thaw um tlang dingin vanah an lut thei kei maw? Thuphan per hmang pawl hrangah cun thutak cu a nei um loding. Tangdawrnak in mi hngal tuk pawl le tluangkhawng tuk pawl cu a lungawiter cuang lo; mi borhhlawh hrangah cun thianghlimnak cu pawm it um a si lo. Mai hmasialnak tel lo duhdawtnak cu, mai hmasial duhtu pawl hrangah cun a duh um lo. Cubang khawvel mi pawl le mai hmasial pawl hnenah cun ziang nawmnak ha van cun a pek thei ding? DR 464.2

An dam sung nun hmuahhmuah Pathian ralsawnnakih a hmang thehtu pawl cu, hmakhatah vanram kaitir hai sehla teh, mi thianghlim le tha famldm, duhdawtnaldh a khatmi le lawmnak hmel hlir pu mi, Tuu Fa le Pathian thangthatnak hla mawi rem awnin a khat mi, siangpahrang tohkham parih a totuih hmel eng mawi zet leh, tlan ciami pawl cu an hung hmu ding ih, Pathian le thutak le thianghlimnak pawl ngaih lotu pawl hrangah cun, an um thei ngai kei maw? An hla sakmi teh an sak pi thei pei maw? Pathian le Tuufa ih sunlawinak cu a tuar kei maw? Teuh lo. Vanram nun danding an zirnak ding caan tampi pek an si zo. Thinlung thianghlim neih an zir duh lo. Vanram tongkam khal an cawng duh lo. An hrangah khua a tlai lutuk zo. Pathian an do ruangah vanramih um tlak an si lo. Vanram nawmnak le hlimnak cu an hrangah hrehumnak a si sawn. Pathian sunlawinak cu an hrangah a kangfai meisa ah a cang sawn ding. Cumi hmun ihsi cun a rang thei bik a tlan hloh an duh sawn ding a si. Anmah tlannak dingih thih tuartuih hmel cu hmuh ban lonak ih tlan hloh an cak zet ding a si. Misual pawl an tawpnak ding cu anmai duhhriilnak rori a si ih, vanram an kai lonak san khal anmai duhhriilnak thotho ih thum nghataw mi a si, cucu Pathian zaangfahnak le a diknak thawn um tlang vivo ding a si. DR 464.3

Tiilik lai vek khan, cumi ni ih meisa cun, mi sual damter theih lo an si zia, Pathian rorelnak cun a langtir ding a si. Pathian thu hnuaiah an pe aw duh lo. An duhhriilnak cu luhlulnak lamah an fehpi zo. Thih zik zawngih Idr sal cu a tlai lutuk. Bawhsiatnak ihsi thu awihnak ah, huatnak ihsi duhdawtnak ih kir salnak ding hrawngah khua a tlai tuk zo. DR 465.1

Tualthattu Kain ih nunnak zuah a si ruangih, misual pawl cu an nun sian sak vivo khal sehla, a rah hmuh mai ding um theu hi mi sual pawl hmuh ding ah Pathianin khawvel hnenah a pek mi a si. “Leilung minung sual dan a nasat zia le an ruahnak a sual danzia cu,” Kain ih ti dan zirzawngin, a tesinfa le tiangin sualah hruai luh an si kha. Lei hi Pathian mithmuhah cun a siat theh zo ih, leilung cu pawngnekawknaldn a khat thlang a si. (Seemtirnak 6:5,11). DR 465.2

Noah ih sanlaiah khan, Khawvelih misual pawl cu Pathian zahngainak ruangah a hloter zo. Zahngainakin Sodom khaw misual pawl khal a tihloral a si. Cuhleiah, Satanin a bum ruangah sualnak tuah hi an ngaisan ruangah, mi dang khal sualah an hruai vivo a si. Cutiveldn Kain le Noah caan khalah a rak um zo. Abraham le Lot ih caan khalah a hung si vivo. Lei le van khalah hin, a zahngainak ruangah Pathianin a zaangfahnak a hnawngtu misual pawl cu a hloral ter lai ding a si. DR 465.3

“Sualnak ih hlawhman cu thihnak a si; sikhasehla Pathian laksawng cu kan Bawipa Khrih Jesuh zarah cun kumkhua nunnak a si (Rom 6:23). Nunnak cu mi ding pawl comi a si laiah, mi suaksual pawl covo cu thihnak a si. Israel tefa pawl hnenah Moses in, “Tunah hin nan hmaiah nunnak le thil tha, thihnak le thil tha lo ka ret a si,” a ti (Daan pek salnak 30:15). Hitawldh thihnak a simmi hi Adam hnenih a simmi, mi hmuahhmuah hrem tuar ding kha a si lo. Thih hnihnak, catuan thihnak a sim mi a si sawn. DR 466.1

Adam ih sualnak ruangah thihnak cun mi hmuahhmuah a fan theh. Mi hmuahhmuah cu bangrepin thlanah an liam. Rundamnak ih ruahman cia veldn mi hmuahhmuah thlan ihsiin an tho sal ding. “Mi ding pawl le mi sual lo pawl thawh salnak cu a um ding” ti a si (Tirhthlah 24:15). “Adam thawn an pehzom awknak ruangah mi hmuahhmuah thihnak an ton bangtukin, Khrih thawn an pehzom awknak thawngin mi hmuahhmuah nunnak ah thawhter an si ve ding.” (1 Korin 15:22). Asinan, kawhsuah mi pawl cu phun hnihin then an a si. “ Hiti a si ruangah nan mangbang hlah uh; mithi hmuahhmuahin a aw an theih ih, an thlaan sung ihsin an suahnak tikcu a ra thleng ding; thil tha a tuahtu pawl cu nung dingah an tho sal ding; cule thil tha lo a tuahtu pawl cu hnon dingah an tho sal ve ding.” (Johan 5:28,29). “Hibangtukin mithi thawh salnak ih a hmaisa ih a teltu cu mi lungawi le mi thluasuak an si. Voihnih thihnakin an tlunah thu a nei nawn lo. ...’’(Thuphuan 20:6). Sihmansehla, sual sirnak le zumnak ruangih ngaidamnak a co ve lotu pawl cun, an bawhsiat ruangih hremnak, sual man cu an hmu ding. Hremnak an tuar ding tikcu reilam le an tuar dan a nasat ding cu an thil tuah mi zir in a bangaw lo ding ih, sihmansehla thih hnihnakin tawp ter theh ding a si. Pathian hrangah cun a rorel diknak le a zahngainak ruangah, mi sual cu an sual nak thawnin a rundam mai thei lo si. Mai bawhsiatnak le mah le mah tling loih a tuahawk ruangah, nunnak cu cotir lo a si. Thlarau thawkkhumih a ngantu mi pakhat cun, “Reilote ah mi tha lo pawl cu an hlo theh ding” (Saam 37:10). Mi dang khalin, “Nui pum sungih sin suak lo vek an si ding a ti” (Obediah 16). Ningzahnak in an khat ih, beisei ding an nei nawn lo, kumkhuain theih an si nawn lo ding a si. DR 466.2

Cutivekin, sualnak cu mangbangnak le siatnak a thlentirmi hmuahhmuah thawn tawptir a si ding. Thangthatnak hla tuahtu cun, “Mi tha lo cu na siatsuah hai a si. Annih cu kumkhuain an hloral ta ding. In dotu kan ral pawl an cem thluh ih, theih an si nawn lo. An khaw pi pawl cu na thiat theh ih, theih sal ding an um nawn lo. (Saam 9:5,6). Thuphuanah cun Johanin catuan um dan ding thlirin, remawk lonakin a hnaihnawk lomi, thangthatnak hla mawi awn cu a thei. Lei le vanih thil sersiammi phunkipin Pathian hnenah thangthatnak an pek thawmlong cu a thei a si (Thuphuan 15:3). Nghaisaknak cem dah lo mi tuar ruangih Pathian camsetu khal an um nawn lo ding. Hrehum tuar thawmvangin, rundam fa pawl hla sak thawm cu a hnaihnawk fawn lo ding. DR 467.1

Thih thei lonak thurin dik lo parih thumawknak cu, thih hnuih thu theihtheinaknei tiveldh zirawknak pawl, a kumkhua ih hrem ringring ding ti vek pawl hi Pathian thu dokalhtu, kan ruahnak in thu nun theinak men a si. An zumnak lar zetcu, vanih rundam mi pawl cun lei ih thil thleng mi hrimhrim cu thei thluh ih an rualpi an thih san mi pawl um dan cu thei dingin an zum a si. Sihmansehla, mithiin a nungmi pawl buainak le, an duhdawtmi pawlih thil sual an tuah mi rak hmuhpi ih, lungngainak, beidawnnak le dam sung hrehum an tuar ding mi rak hmu ringring cingin ziangtinha hlimnak cu a neih thei ding. Lei parih an rualpi pawl hnenah um ve ringring vek ih hlimnak cu ziang vek fang ha a si ke? Thaw a cem vetein, sual rim lo pawlih thlarau cu meipi ah paih a siah cun, a va rapthlak awm hal Timtuah man aw hrih lo, catuan thawpitnak le hrehumnaldh lut ding mai mi hawipi pawl thlaanih a fehtu ding pawl cu, a har an ti dan ding cu! Mi tarn tak cu hiti veldh ruahnak ruangahan at phah theu tho a si. DR 467.2

Himi cungcang hi Baibalin ziangtin ha a rel? A thi zo cun zianghman an theih nawn lo thu David cun hitin a sim, “An thi ih leivut ah an cang; Cui ni ah an tumtahmi hmuahhmuah a cem theh a si.” a ti (Saam 146:4). Soloman khalin, “A nungmi pawl cun an thih leh ding ti an thei; asinan a thi cia pawl cun zianghman an thei nawn lo. An mi duhdawtnak, an mi huatnak le tumtaknak a neih mi pawl cu an thihpi theh zo a si. Leilung tlunih hna tuannak sungah tel theinak zianghman an nei nawn lo...Na tonmi hnatuan hmuahhmuah cu na thazaang neihmi hmuahhmuahin tuah aw; ziangah tile, na thlennak ding Sheol ahcun hnatuannak siseh, ruahnak siseh, theihnak siseh, fimnak siseh zianghman a um nawn lo (Thusimtu 9:5,6,10). DR 467.3

Hezeldah ih thlacamnakcu hlawhtlingin a nun cu kum hieing tiang sauter a si ih, Pathian zaangfahnak nasa zet ruangah a lung a awi ih thangthatnak hla a tuah. A hla a lungawi nak san cu hitin a sim, “Mithi khua ihsiin zohmanin an lo thangthat thei lo ding; Mithi pawlin rin tlak na sinak cu an ring thei lo a si. A lo thangthattu cu minung pawl an si; A tu ih ka lo thangthat bangtukin. Rin tlak na si zia cu pa le pawlin an fate pawl an sim a si..” (Isaiah 38:18,19). Zirawknak tarn tak hi cun mi ding pawl thi cu vanah um vekin, hlimnakah lutin a tawih thei lo kan lei hmangin Pathian cu an thangthat thlang vekin an rel theu. Sihmansehla, Hezekiah cun, thih hnu ih thil sunglawi tuah thei nak cu a hmu. Aniih sim mi le thangthatnak hla phuahtuih thu hi a milaw a si. “Thih hnu ah cun zoso a lo thei thei ding, Sheol ah zoso a lo thangthat ding. Bawipa cu mithi pawlin an thangthat lo; tong thei lonak hmun a thlengtu pawl cun an thangthat lo a si.” (Saam 6:5; 115:17). DR 468.1

Penikos ni ah khan Piterin David ih cungcangah, ” Ka u le ka nau pawl, David cu a thi ih an phum; A thlaan tla tuihsun tiang kan lakah a um. David longte vanah a kai so hrih lo.” tiin (Tirthlah 2:29, 34). Thawhsaalnak a ra thlen hlan lo cu David cu thlaanah a um hrih lai ringring nak hin, thih vetein miding pawl khal vanah an kai mai lo ti a tifiang. Thawhsaalnak le Khrih ih thawhsaalnak ruangah hin, David cu caan cem tikah Pathian vawrhlamah a to ding fang long a si. DR 468.2

Paul khalin, “Ziangah tile, a thimi thawhter an si lo ahcun Khrih khal thawhter a si ve lo. Cuih tlunah Khrih a zumih a thimi pawl khal an hloral ve ding, tiin a ti (1 Korin 15:16,18). Kum thawngli sungah hin, mi ding pawl cu vanah an feh nghal si sehla, ziangahso thawhsaalnak um lo vekin Paulin “Khrih ih a itthat zo pawl cu an hloral ve ding” a ti thei? Vanah feh zo si hai sehla, thawhsaalnak cu an mamawh nawn ding maw si. DR 468.3

Zumnak ruangih nunnak tiang rak hlan zotu Tyndale cun, mithi cungcangah hitin a sim, “Mithi pawl cu Khrih le Pathian vancungmi pawl umnakah sunglawi zetin an um a si timi hi ka pawm thei lo a si. Ka zum dan khal a si lo; cutivek cu si sehla, taksa thawhsaalnak thu zirawknak hi thulolak men ah a cang ding.” (Tindal, Frith, Barrie; p. 349) DR 468.4

Thih hnu khalih thih theilonak beisei nak hin, Baibal ih thawhsaalnak thurin hi ngainepnak a tamter a ti hi zep ding um a lo. Dr. Adam Clarke cun himi thil um dan hi a rel ih, “Thawhsaalnak thurin hi tulai Khristian pawl hnakin, hlanlai Khristian pawlin an ngai sang sawnin a lang. Himi hi ziangti dan so a si? Tirhthlah pawl khan an phuang camci ih, cu ruang taima dingin, thu awih dingin le lungawi dingin Pathian minung pawl cu tha an pe aw theu. An ai awhtu pawl khalin tulaiah cun an rel tuk nawn lo. Tirhthlah pawl in an phuang ih, Khristian hmaisa pawl cun an zum mai a si. Cutiveldn kan nih khalin kan phuang ve ih, kan thu a theitu pawl cun an zum ve mai. Thuthang Tha zirhawknak thurin ah, uar hlece mi a um lo. Tulaiih thurin phuan dan khalah, ngaihthahmi a um cuang lo.” tiin (Commentary, Remarks on 1 Korin 15, para 3.) DR 469.1

Thawhsaalnak thutak ropi zet hi a za te deuhthaw in thuh mi le Khristian khawvel in a hmuh ban lo tiangih tuan dingih hmalak vivo a si. Sakhawlam thu ngantu pakhat khalin, Paul ih thu simmi, 1 Thesalon 4:13-18 thu hi a hrilhfiah nakah, hitin a ngan, “Hnangamnak tak taldh a thil turn hmuahhmuah lakah, mi fel pawl catuan nun nak duhnung zet thurin in, kan hrangih Bawipai ratsaalnak ding thu in rinhlelhter nak thlak thlengtu a si. Bawipa cu kan hrangah a ra. Kannih khalih kan hngah mi le kan zum dingmi cu a si. Mithi pawl cu sunlawinakah an lut zo. Rorel sak an sinak dingah le malsawm an sinak dingah tawtawrawt neta bik cu an nghak cuang lo.” tiin. DR 469.2

Sihmansehla, a dungthlun tu pawl a feh san zik zawngah khan, annih khal a hnenih an feh ve mai ding thu Jesuh in a sim lo. “Ka Pai innah umnak tampi a um ih, nan hrangah umnak rem dingin ka feh ding. Cuti si hlah sehla hitin ka lo sim lo ding. Cule ka fehih nan umnak ka rem ngah hnuah ka ra sal dingih ka hnenah ka lo hruai ding. Cuti cun ka umnakah nan um ve ding.” (Johan 14:2,3). Paul khalin hitin in sim, “Van ihsiin Bawipa ih thupeknak aw a thang ding, vanih vanmi upabik aunak aw a thang ding, Pathian ih tawtawrawt aw thawng a thang ding ih, Bawipa ih vancung ihsiin a rung turn ding. Khrih a zumtu a thi ciami pawl an tho hmaisa ding; cule kannih a nunglai mi pawlin Bawipa cu a tho hmaisa pawl thawn mero lakah kan hmuak ding. Cule hi thu hin pakhat le pakhat hneemaw uh.” tiin hnangamnak thu in sim bet a si. Cumi hnangamnak thu cu universalist thu simtu ih rel dan thaw cun a bangaw lo zet. Mithi cu ziangveldh sual khal si sehla, a nunnak a thaw ih a suah zo ahcun, vancungmi pawl lakih lawmluh ding veldn Universalist pakhat cun a rualpi lungngai pawl cu a hnem a si. Pual vethung cun a unau pawl hnenah, Bawipa cu a rat sal ding, thihnak khaidiat cahter a si ding thu, “Khrihah a thi zomi pawl” cu catuan nunnak nei ih thawhter sal an si ding thu pawl a rel vethung a si. DR 469.3

Malsawmnak inn ih zohman an luh thei hlanah, an thuhla cu zodik thluh a si ding ih, an nungdan le a thil tuahmi pawl cu Pathian hmaiah zoh sal thluh a si ding. Mi hmuahhmuah cu an thil tuah mi hminsinnak cabu ih hminsin nakin an thuhla rel a si ding ih, an thil tuahmi vek vivo ih laksong pek ding an si. Himi rorelnak hi thih veten a si nghal mai lo. Paulin a relmi hi hminsin tlak a si, “Ziangah tile, a hriil ciami pakhatin leilung pumpuluk hi dingnak thawn thuthen cat dingah ni a tiam zo. Cuih thu cu thudik a si, ti kha mi hmuahhmuah hnenahtheihternak a nei zo. cupa cu thihnak ihsiin a thoter sal zo,” tiah a ti (Tirhthlah 17:31). Hinah hin Tirhthlah cun fiah taldn ni tiam, nehhnu ih um ding, leilung parih rorelnak ding ruatmi cu a sim a si. DR 470.1

Cui caan thu thotho cu Judah khalin hitin a sim ve, “Vancung mi an si nakpawm duh lo in an din hmun a tlan santu vancungmi pawl kha ciing ringring uh. Annih cu leilung hnuai khawthim sungah kumkhuain thir cikcin ih khih an si ih, a maksakmi ni ah Pathianin an thu a then leh lai ding. Pathian cu a vancungmi, mithianghlim thawng tampi thawn, mi hmuahhmuah thu then dingah le Pathian tihzahnak zianghman nei lo pawltu hmuahhmuah le Pathian upatnak zianghman nei lo misual pawlin tuksumza tongsiava thawn amah a relsiattu pawl, an thu then dingah a ra ding a si.” tiin (Judah 6’14,15). Johan khalin hitin a ti, “Mithi pawl, a turn a fate in, Pathian hmaiih ding,” a hmu,cabu cu an kau ih, mithi pawl cu cabu sungih hminsinmi, an thiltuahmi vek cio in an thu then sak an si.” tiin (Thuphuan 20:12). DR 470.2

Sihmansehla, mithi pawl cun van nawmnak cu an cen simaw, hremhmun meipi an tuar rero simaw a si ahcun, nehhnuih thuthen sak rero an tul nawn ding maw si? Himi thu pawimawh zet hi Baibalin a zirhmi ah afiang lo le a milaw lo a um lo. Vun ruah mai mai khalah cun theihthiam awl te a si. Sihmansehla, tulai zirtirnak ah hin, thinlung tluang tlam pawlin teh fimnak le felnak an hmu thei pei maw? Mi fel pawl cu an thil tuahmi zoh dik theh a si hnuah, “Saal tha le mi rinum na si, na puih lungawinak ah lut aw” tiih fak an si lai ding? misual pawl cu, hrem nak hmun ih sin Bawipai hnenah ko leh salin, “Nannih camsiat mi pawl, kumkhaw meipi ahcun in feh san uh.” tiin an sim sal ding maw? Cu vek a si ah cun, Pathianhmuhsuamnak nasa tak a si ding! Pathian fimnak le dik nak relsiatnak a va si ha! DR 471.1

Thlarau thi thei lo um ding veldh zirawknak dik lo hi, Rom in ramhuai betu pawl hnen ihsi a laklut mi, Khristian Kohhran sungih a run zeh telmi a si. Himi hi Martin Luther cun, “thuanthu phuah cawp rapthlak zet a si” a ti (The Problem of Immortality, p. 255) . Solomon cun Thusimtu ah, “Mithi pawl cun zianghman an thei lo” a timi a hrilhfiahnak ah cun, Luther cun hitin a sim, “Himi hi mithi pawl cun theihnak an nei lo ti a fiannak dang cu a si. Cunah cun tuan ding simaw, thiamnak simaw, theihnak simaw, fimnak simaw a um lo. Soloman cun mithi cu itthat, zianghman thei lo an si a ti. Mithi pawl cu an um men rori ih, ni le kum khal an siar lo. Asinan, thawh salter an si tikah cun minit khat te vun sing sung duak vek an si ding.” ( Martin Luther, Exposition of Solomon’s Book Called Ecclesiasttes, p. 152.) DR 471.2

Thih vetein misual pawl cu hremhmunah an feh mai veldh relnak simaw, mi fel pawl cun laksong an co mai vekih relmi simaw hi, Baibal khawitawk hmanah a um lo. DR 471.3

Thlahtu pawl le zawlnei pawl khalin cutivek zirawknak in tanta mi an nei lo. Khrih le a dungthluntu pawl khalin cutiveldh rel langnak an nei fawn lo. Thih vetein mithi cu vanah an feh mai lo a si ti hi, Baibal ih in zirh dan cu a si sawn. Thawhsal ni a thlen hlan lo cu itthat vekih rel a si (1 Thesalon 4:14, Job 14:10-12). ” Ngun cikcin kha a cat ding ih, sui mei-inn kha a tlu dingih a kuai ding. Tikhur ih hri kha a cat ding ih, ti thannak bel khal a kuai theh” vetein minung ruahnak cu a hlo nghal theu a si (Thusimtu 12:6). Thlaanih liam zotu pawl cu thawm vang a nei nawn lo, ni hnuai ih thil tuahmi hrimhrim run thei nawn lo. Mi fel thi zo pawl hrangah cun, caan cu a rei simaw, a rei lo simaw, mitthep kar vek fang a si ding. Itthat an si ih, Pathian tawtawrawt cun thi thei lo sinak sunlawinak thawn a tho ter ding a si. “Kan zaten kan thi theh lo ding, sikhasehla neta bik tawtawrawt an turn tikah mitthep kar hlanah kan thlengaw theh ding. Ziangtin tile, tawtawrawt awthawng a than tikah mithi pawl cu thawhter an si ding ih, annih cu an thi nawn lo ding; cule kannih pawl cu in thleng sak theh ding a si. Ziangah tile a thi theimi cu a thi thei nawn lomi ah thleng sak kan si ding. A thi dingmi cu a thi lo dingmi ah thleng theh an si ding. Cubangtuldn a thi theimi cu a thi thei nawn lo mi ih thleng an si tikah cun Ca Thianghlimin: “Thihnak cu siatralter theh a si, nehnak cu a famkim zo a si” timi cu a kim ding. “Maw thihnak, na mi nehnak khuiah so a si? Maw thlaankhur, na tur cu khuiah so a si?” ti hi a kim thlang ding a si (1 Korin 15:55). DR 471.4