Doawknak Ropi
Bung 24—Hmun Thianghlim Bikah (In The Holy of Holies)
Biakinn cancin cu 1844 ih beidonnak nasa zet umzia thuthup hmuhsuahnak tawh a si. Rem zet ih peh aw in, thutak hlawm cu hmuh theihin a tilang a si. Jesuh ih ratsaalnak a zumtu pawl ill ke kar cu Pathianin a kutin a hruai ih, a mi pawl hrangah um dan ding le ti dan ding cu engah a tilang theu. Jesuh ih dungthlun pawl cu an lungngai le beidon zan cu a liam ih, “Bawipa an hun hmuh tikah cun an lung a awi” zet a si. Jesuh a ratsaalnak beisei ih a thlirtu pawl khal cu vek an si. A siahhlawh pawl hnenah lawmman pe dingin sunglawi zetin a rasaal ding ti an beisei a si. An beidon ah lawngte Jesuh cu an hmu thei lo ding ih, thlan kiang ih Mari vek khan, “Ka Bawipa an feh hloh pi ih, an heihnak ka thei fawn lo,” tiin an au ding. Sihmansehla, an Puithiam Bawi bik, lainatnak le zaangfahnak thawn an Rundamtu dingih ra cu hmun thianghlimah an hmu sal a si. Biakinn ihsi tleu a suakmi cun tui hlan, tu lai le hmai lam tiang a kah eng theh a si. Tisual ve dah lo Pathian cun anmah cu a hruai a rak si ti cu an thei suak. Dungthlun hmaisa pawl vek khan, a thutak ken cu theithiam hrih lo khal hai sehla, dik zetin lam a rak hruai hai ti an thei. Cuih thu cu phuangin Pathian thil tumtah cu an tifamkim a si. Pathianah an hna tuanmi cu a lak lo. Beiseinak nungah hrin tharin an um ih, hlimnak rel cawk lo le sunlawinak thawn an khat a si. DR 355.1
Daniel 8:14 ih hrilhlawknak: “Ni 2300 thlengin, cunah cun biakinn cu thenfai a si ding.” ti le, vangcungmi a pakhatnak ih thucahmi, “A rorel tikcu cu a ra thlen thlang ruangah Pathian cu tih ula, thangthat uh,” timi cun a mi pawl run suak ding le misual pawl tihloral dingih leilungah a ratsaalnak si loin, vancung hmun thianghlim bildh a rorel lawknak ah Khrih in rawng a bawlnak a si. Simsungnak caan sut dan a sual si loin, ni 2300 tawpih thil ra thleng ding sutnakah tisual pang a si sawn. Himi sut sual pangnak ruangah zumtu pawlin beidonnak an tong a si. Sihmansehla, cumi hmuahhmuah pawl cu Baibal hrilhlawknak in a rak sim cia theh. Pathian Cabu ih thutiam beisei ding an neih hmuahhmuah cu theh a si zo. An beiseinak a rak hlawhsam ruangih an lungngai lai fangah, thucahin a rak relcia veldn, Bawipa cu a misa pawl hnenah lawmman pe dingih a ra lan hlanih thil thleng ding cu a ra thleng sawn a si. DR 355.2
Phenthlam rawngbawlnak ih zohter a si vek ih, Khrih cu an beisei veldh leilungah ra loin, vancung biakinn hmun thianghlim bikah a lut a si. Zawlnei Daniel in hi tikcu ah anih cu kumkhua ih a nungmi hnenah ra feh veldn a zohter: “Zan larawknak ah cun, Minung Fapa bang zet, van mero par ihsi ra ka hmu, “Kumkhua ih nungmi hnenah cun anih cu an run hruai,” sawn a si (Daniel 7:13). DR 356.1
Himi tumih a ratnak hi zawlnei Malakhi cun a rak hrilhlawk ve a si. “Nan hawl reromi, Bawipa cu a biakinn ah rinlopiin a ra ding. Nan hngahhlap zetmi ka palai cu a ra ding ih, ka thukamnak cu a ra phuang ding.” ziangkim tithei Bawipain a ti (Malakhi 3:1). A biakinn ih Bawipa a ra cu, amai minung pawl hrang, rinlopiih thil thlengmi a si. Cuih hmunah cun anih cu an rak thlir dah lo. “Pathian a thei lomi pawl (kan Bawipa Jesuh) Thuthang Tha cohlang lo mi pawl parah phu lei sam dingin meisa alh thawn leilungah a rat an rak zum a si (2 Thesalon 1:8). DR 356.2
Asinan, mipi pawl cu Bawipa tong dingin an ralring hrih lo. An hrangah timtuah awknak hna tuan theh ta ding an nei lai. Vancungih Pathian biakinn lamah an thinking hawiter dingin tleu pek an si. Cutawkih an puithiam Bawi bik cu a rawngbawlnakah zumnak thawn an thlun ahcun, hmabak hna tuan ding cu hmuhter vivo an si ding. Ralrintirnak thucah dang le zirtirnak cu kawhhran hnenah pek a si ding. DR 356.3
Zawlnei cun, “A rat ding ni cu a zoin ha tuar thei ding? A ra lan tikah cun a zo ha luat thei ding? Anih cu rawhtiitnak meipi vek le puansawptuih sahpian vek a si ih; ngun a rawhtiitu le tithianghlimtu vekin thuthen dingah a to thlang ding; thir sertuin sui le ngun a thianter vekin Bawipa ih palai cun puithiam pawl a thianfaiter ding ih, cuti cun a dikmi thawinak kha Bawipaih hnenah a rak keng ding. Cule hlanlaiih a rak si vekin Judah mi le Jerusalem mi pawl ih pekmi thawinak cu Bawipa lungawitertu a si sal ding (Malakhi 3:2,3). Vancung biakinnah Khrih in a rel saknak a theh tikih leilungah a um laimi pawl cu, Pathian thianghlim hmaiah relpitu um lo’n an ding ding. An puan pawl tla a thiangfai ding a si ih, an nuncan khal thisen thawi thehin thianghlim zetin an um ding a si. Pathian zaangfahnak zarih an zuamnak ruangah sual thawn do awknak ah cun nehtu an si ding. Vancungih rorelnak a um lai caan, zumtu sual a sir aw pawlih sualnak cu biakinn ah thianfai a si lai tak ah, leilungih Pathian mi pawl sual ti hloh theh a si ding. Himi hi fiang sawnin Thuphuan 14 ah tarlan a si. DR 356.4
Himi hna hi a theh tikah cun, , Khrih thluntu pawl cu a ratsaalnak hrangah ralrin ding a si. “Hlanlai caan le tui hlan kum vekin Judah ram le Jerusalem thawinak cu Bawipaih hrangah duhnung zet a si sal ding.”(Malakhi 3:4). Bawipa a rat tikih a run lak ding Kawhhran cu, “Kawhhran sunglawi, borhhlawh kai lo le thianghlim” a si thlang ding (Efesa 5:27). Zing eng vek, thlapi le ni eng vekin, ralkap tampi puanzaar keng vekih nasain a ra lang ding a si (Solomon Hla 6:10). DR 357.1
Bawipa cu a Bialdnnih a rat hlei ah, rorel dingih a rat ding thu cu hibang ihsiin Malakhi cun a rak sim cia: “Ziangkimtithei Bawipa in, nan thu then dingah nan hnenah ka ra ding ih, dawithiam pawl, taangtawm sualnak a tuahtu pawl, tetti dik lo pawl, hnatuantu pawl ih nihlawh a ei saktu pawl, nuhmei le ngaktah farah le ramdang mi pawl parih miatnak a hawltu pawl le i upat lotu pawl hmuahhmuah parah mawhnak pe in thu ka then ding a si” tiah a ti (Malakhi 3:5) Judah khalin cumi thu cu hitin a sim; “Pathian cu a vancungmi, mithiang thawng tampi thawn, mi hmuahhmuah thu then dingah le Pathian tihzahnak zianghman nei loin thil a tuahtu hmuahhmuah le Pathian upatnak zianghman a nei lo misual pawlin tuksumza tongsiava thawn Amah a relsetu pawl an thu then dingah a ra ding a si.” (Juda 1:14,15). Hi tawkih Bawipa a rat le Biakinn ih a rat hi thil hran a si. DR 357.2
Hmun thianghlim ih kan Puithiam Bawi bik vek ih Khrih a rat, Biakinn thianfai dingih a ratnak Daniel DR 357.3
8:14 ih tar lan pawl, Hlanlaipiih Milai Fapa ratnak thu Daniel 7:13 ih relmi pawl le biakinn ih Bawipa a ratnak Malakhi ih relmi pawl hi thil thleng thubang aw a si. Himi hi thitumnak ih moneitu ratnak vekin fala thianghlim pahra tahthimin Khrih cun a sim fawn a si. DR 357.4
1844 favang laiah khan, “Zoh hnih uh, moneitu cu a ra thlang” timi cu phuan a si zo. Fala thianghlim fim le aa pawlin a zohtermi cu hitin a si; pawl pakhat an Bawipaih ra lannak ding lungawi teih a rak thlir ih, taima zetih amah tong dingih tim a rak tuahtu le tihphannak ih khat ih phuraw ter cawp, thutak cu thei ve fangfang, a tak ih Pathian zaangfahnak nunpi lo tu pawl an si. DR 358.1
Tahthimnak ah cun moneitu cu a rat tikah, “a ralringtu pawl cu amah thawn neihawknak ah an lut ih, saangka cu an khar.” Neihawknak ah cun anmah rori lang ding si lo’n,neihawknak cun Khrih ih uknak ram an cohlannak cu a zohter a si. Khawpi thianghlim, Jerusalem thar, khawpi bik le lai ram cu, “Mo, Tuufa ih nupi” tiih kawh a si. Vancungmi cun Johan ih hnenah, “Ra aw, Mo, Tuufa ih nupi cu ka lo hmuhter ding,” a ti. “Anih cun Thlarau in tlang tumpi par, sang zetah i hruai ih, khawpi ropi zet, Jerusalem khawpi thianghlim cu Pathian sunlawinak kengin, van ihsi rung turn cu i zohter” tiin profet cun a sim (Thuphuan 21:910). Mo cu khawpi Thianghlim cu a si ih, hmuak dingih fehtu fala thianghlim pawl cu Kawhhran hi a si. Thuphuanah cun Pathian mi pawl cu, neihawknak ruai theh dingih sawmmi pawl si vekih rel a si (Thuphuan 19:9). Sawmmi pawl an si ahcun, Mo veldh tahthim theih an si lo. Profet Daniel ih rel vekin, Khrih cun van ah, Catuanminung hnen ihsin, “rorelnak pawl, sunlawinak pawl, uknak pawl,” cu a co ding ih, cun, lalram khawpi Jerusalem, “Mo, a pasal em ih a cei aw cia vek ih timtuah” cu a co ding a si (Daniel 7:14); Thuphuan 21:2). Ram cu co in, “Abraham pawl, Isaak pawl, Jakob pawl thawi a uknak cabuai kiil khawm ding le, ami pawl tlen dingah,” Tuufa no nupi neihnak ruai theh dingah, bawi bik tlunih Bawi Bik vekin a ra ding a si (Matthai 8:11; Luke 22:30). DR 358.2
1844 nipi lai ih, “Mo neitu cu a ra thlang” tiih tlangau cun, Bawipaih ratsaalnak a beiseitu mi thawng tampi a hruai. Moneitu cu caan khiahmi ahcun a ra ko nan, mi pawl beisei vekin leilungah si lo’n vanah Catuanminung hnenah sawn, neihawknak ah a uknak la dingih ra a si. “A mancia pawl thawn neihawknakah cun an lut ih, saangka cu an khar”. Leilungih um lai an si ruangah, neihawknakah cun tisain tel ding an si lo, neihawknak cu vancungih um ding a si ruangah a si. Khrih a thluntu pawl cun, “Neihawknak ihsi an Bawipaih ra kiir sal cu an nghak ding a si” (Luka 12:36). Asinan, a hna tuan cu an theithiam ding a si ill, Pathian hnenih a lut cu zumnakin an thlun lut ve ding a si. Neiawknak ih feh ding an si dan relmi cu cuti vek cu a si. DR 358.3
Tahthim thuah cun, neihawknak ih a feh pawl cu mei inn le a ti neitu pawl an si. Baibal ihsi thutak theihnak a nei pawl an si. Thlarau le Pathian zaangfahnak neitu pawl, harnak nasa zet pawl tla thinfual zetih a tuartu pawl, thutak fiang sawn Baibal ihsi a hawltu pawl cun, vancung bialdnn le Rundamtuih hna tuan a danglam awk dan cu an theithiam thlang ih, vancung ih a hna tuannakah cun zumnakin an lut thlang a si. Baibal thu a thei ih cumi thutak a pawmtu hmuahhmuah pawl, palai hna neta bik a tuan dingih Pathian hmaiih a luttu Khrih cu zumih a thluntu pawl, a netnakin uknak a comi pawl; hibang pawl hmuahhmuah hi ruaithehnak ih lut vekin tahthim a si. DR 359.1
Matthai bung 22 sungih tahthimnak thuah hin, neihawknak ruai thu lawnglawng rel a si ih, rorel cianak cu neihawknak ruai theh hlanih um a si ti a fiang. Neihawknak ruai theh hlanah Bawipa cu a mi sawmmi zoh dingin a ra lut ih, mi hmuahhmuahin neihawknak puan timi nungcang, Tuufa thisenih sawp faimi cu an sin maw sin lo ti hliah dingin a ra lut a si (Matthai 22:11, Thuphuan 7:14). Puan a sin lo pawl cu an hlon suak ih, asinan, puan a sintu pawl cu Pathianin a pom ih, a uknak sung le a tohkhamah hmun an co ve a si. Himi nungcang zohdiknak hna hi Pathian uknak ram hrangih a timtuah aw pawl hawlsuahnak hna, rorel cianak hna tuan, vancung biakinn ih tuanmi hna a thehnak ding cu a si. DR 359.2
Zohdik naknah hna cu a theh tikah, hlanlai ihsi Khrih a thluntu ti aw pawl zohfel le thuthen a si hnuah zohdiknak caan cu khar a si thlang ding ih, zaangfaknak saangka cu khar a si thlang ding. “Timtuahcia pawl cu amah thawn neihawknak ruai kil dingah an lut ih, saangka cu an khar,” timi thu tawite, Rundamtuih hna tuan neta, rundam hna sunglawi zet cu theh fel a si thlang ding a si. DR 359.3
Kan theih vekin, leilung biakinn rawngbawlnak cu vancungih rawngbawlnak tahthimnak a si ruangah, tlennak ni ah cun Puithiam Bawi bik cu hmun thianghlimah a luh tikah cun, pindan hmaisa sawn ih rawngbawlnak cu a cem. “Hmun thianghlimbikah remawknak tuah dingih a luh tikah cun amah le a insang pawl le Israel mipi pawl hrangih remawknak tuah thehin a ra suah leh hlan lo cu biakawknak puanthlan sungah zohman an um ding a si lo.”(Puithiam. 16:17). Cu vekin, tlannak neta bik tuan dingin Khrih cu a luh tikah, pindan hmaisa sawn ih a hna tuan cu a cawlh san ih, pindan pahnihnak ih rawngbawlnak cu a thawk ve sal. Phenthlam rawngbawlnak caanah puithiam bawi bikin hmunthianghlim cu a suah san tikah khan, Israel pawl sual a sir hmuahhmuah aiawhin, sual thawinak thisen cu hlan dingah Pathian hmaiah a lut. Cutiveldn kan hrangih in relpitu a si ih, Khrih cun a hna tuan pakhat cu a theh ih, a hna tuan dang tuan leh dingin, misual aiawh in Pathian hmaiah a thisen kengin a dil sak lai ringring a si. DR 359.4
1844 ah khan Adventist pawl cun himi thu hi an theithiam lo. Rundamtu an beisei caan a liam hnu hmanah, a rat tikcu ding a naih an zum lai thotho ih, caan harsat lai an thleng a si an zum ih, Pathian hmaiih Khrih in a relpinak hnatuan cu a cem zo ah an ngai. Sihmansehla, vancung mero parin Bawipa a rat ngangai hlan deuh te ah, minung hrangih zaangfahnak saangka cu khar a si ding thu Baibal ihsiin anmah zirhmi si awm taldn an hrangah cun a lang. Miin an hawl ih, an king ih, zaangfahnak saangkaah an au tikah awnsak an si lo ding ti Pathian cabu ah fiang ten a lang. Khrih ratnak ding ni ih an rak thlir mi cu, a ratnak ding ni thlen khelhtu a tikcutanawknak ramri hi a kham thei a si ding maw sitih mi hi an hrang ih an thu suh nak cu a si. Rorelnak a naih thu than a si hnu cun, leilungih anmai hrangih hna tuanmi cu a theh zo ti an thei ih, Pathian a ngaihsak lotu pawl ih tongkam siava le a zaangfahnak hnawltu pawl hnen ihsiin Pathian Thlarau cu laksak a si thu a fiahnak dang pakhat siin a lang. Himi hmuahhmuah hin caan cu a cem zo ih, “zaangfahnak saangka cu khar a si zo” ti zumnak cu a run nemhnget a si. DR 360.1
Sihmansehla, biakinn thuhla ih suhnak um ah cun, tleu fiang sawn a rung lang. Ni 2300 tawpnak kum 1844 cu caan khirh zet le pawimawh zetih an zummi cu an ring dik ti an thei. Sihmansehla 1800 sung cu, miin Pathian pannak lamzin an beiseimi le zaangfahnak saangka cu khar a si veten saangka dang a ra awng aw sal ih, hmun thianghlim bikih Khrih in minung hrangih a dil saknak ruangah, sual ngaidamnak cu minung parah pek a si. Rawngbawlnak ci dangah lut sal ding longin, a rawngbawlnak thennak cu khar a si. Mi sual pawl hrangih Khrili in a relpinak hna a tuannak van biakinn ah cun, “saangka awngaw” cu a um ringring lai a si. DR 360.2
Thuphuan ih Khrih in thu a simmi pawl, tulai caanih Kawhhran hnen ih a simmi, “Mi thianghlim, mi dik tak, David ih tawh nei, zohman ih khar lo dingih a on, zohman ih on lo dingih a khartu khan hibang thu pawl hi a sim a si: Na thil timi ka thei, cahnak malte lawng na nei, cueing khalin ka thu na pawm ih, in phatsan lo ih, zohmanin an khar thei lo ding saangka cu na hmai ah ka lo on a si” ti cu tunah a bunnak remcang hmuhsuah a si thlang (Thuphuan 3:7,8). DR 361.1
Tlennak ropi ruang ih zumnakin Jesuh a thluntu pawlin a palai hna an hlawkpi lai fangah, himi rawngbawlnak tleu a hnawngtu pawl cun ziang hmanah an thathnempi lo. Khrih rat hmaisak tumih a tleunak pekmi a hnawngtu Judah pawl, khawvel rundamtu ah amah a pawm duh lotu pawl cun amai zarih ngaidamnak cu an co thei lo. Jesuh cu vanah a kai ih, a dungthlun pawl hrangih palai hna ihsi thlawsuah vur dingin amaih thisen kengih van biakinn ah a luh lai ah khan, Judah pawl cu an thawnakmannei lo an ti kelin ti vivo dingin thim lakah a tanta a si. Tahthimnak le phenthlam rawngbawlnak pawl cu a cem. Hlan lai ih miin Pathian an pannak lamzin cu on a si nawn lo. Amah a hmuh thei nak van biakinn ih amah hawl cu Judah pawlin an duh lo. Curuangah Pathian thawn pawlawknak kha an nei lo. An hrangah saangka cu khar a si. Pathian hmaiih palai dik le thawiawknak a um sun cu Khrih a si ti an thei lo. Curuangah palai hna cu an thathnempi thei lo a si. DR 361.2
Juhdah pawl ih um dan khan tulaiih Khristian ti aw pawl, um duhdah le Puithiam Bawi Bik ih zaangfahnak hman a thei lotu pawl hi a tahthim a si. Hlimthla rawngbawlnak ah cun, puithiam bawi bik cu hmun thianghlimah a luh tikah, Israel hmuahhmuah cu a sehvelah um khawm dingih ti a si. Pathian hnonmi an si lonak dingah tangdor aw zetin Pathian hmaiah an kun ding a si. Cuvekin, tlennak niah cun kan Puithiam Bawi bik ih hna tuan cu ziang a si, ziang ha kan rak ti ve ding ti hi theih a thupi zet a si. DR 361.3
Hremnak kan pumpelh theinak dingah, Pathianin ralrin ding thu zaangfahnak thawn a pekmi cu hrial theih a si lo. Noah caan lai ah khan thucah cu van ihsiin leilung a rung thleng. An rundamnak cu cumi thu an rak donson danah a thum aw a si. Ralrinnak thupek cu an hnon iruangah Pathian Thlarau cu miphun sual zet pawl hnen ihsiin laksak an si ih, tiilik ah an thi theh riai a si. Abraham ih caan lai khalah, Sodom ih misual pawl hrangih ngen saknak cu a tawp. Lot le a nupi le a fanu pahnih hlei lo cu, an za ten van ihsi meisa tla ah an kaang that theh a si. Cuti vekin Khrih caan khanah, a ringlotu Judah pawl hnenah Jesuh cun hitin a sim: “Na biakinn cu a lawng ding ih a thing ding” (23:38). Ni neta cu thlirin, “rundam an si theinak ding ih thutak duhnak a nei lotu pawl” hnenah Pathian cun.... “A hloral ding pawl hnenah cun mibumnak tha lo zet a phunphun a hmang ding. Cu pawl cu an hloral ding, ziangah tile rundamnak ngahnak ding a ummi thutak kha an duh lo ih, an cohlang fawn lo. Curuangah Pathianin a hnenih hna tuan dingah sual palhnak huham a thlah ih a dik lomi kha an zum. Cuti cun thutak zum loin sualnak lam a hriiltu pawl cu siatralnak ah an thleng ding (2 Thesalon 2:10-12). A thu ih zirhnak pawl tla an hnon ruangah Pathianin a Thlarau cu a hnuhkir sak ih, an ngainat sawnmi, bumnak sungah tan ta in an um a si. DR 362.1
Asinan, Khrih cun minung pawl ai awhin a dil sak ringring lai ih, tleunak cu a hawltuih hnenah pek a si lai ding. Himi hi Adventist pawlin a tirlamah khan an rak thei lo ih, an dinhmun dik tak tilangtu Pathian thu cu an hnenah lanter ding a si vekin, a lehhnu ah cun fianter a si thlang. DR 362.2
1844 hnn ah cun, Jesuh a ratsalnak a zumtu pawl hrangih harsatnak nasa zet cu a rung thleng a si. Vanlamih biakinn lamah an thinlung hawitertuih tleunak cun an thin bang cu a tiziam fang a si. Hrekkhatin hrilhlawknak caan an sutnak hmaisa an rak zumnak cu ban sanin, Jesuh ih ratsaalnak thu sim a run thluntu Thlarau Thianghlim hna tuan ropi zet cu, minung simaw, Satan simaw ih hna tuan ah an puh. Then khat dang pawl cun, an tawntheihmi hmaisa ah khan Bawipa in a hruai ringring a si ti an zum. Pathian duh zawng thei dingih an um le, an zum ih thla an cam ahcun, an Puithiam Bawi bik cu hna dang tuan dingah biakinn ah a lut cu zumnakih thlunin, Kawhhran hna a kimnak khal hmuhter an si. Vancungmi a pakhatnak le a pahnihnak thucah pawl cu fiang sawnin an hun theithiam ih, Cutin Thuphuan bung 14 ih vancungmi pathumnak ih ralring dingih a simmi cu, cohlang dingin le khawvel hnenah theihter dingin an timan tuahaw thlang a si. DR 362.3