Ang Dakung Paglaum
20—Usa ka Dako nga Rilihiyosong Pagpamukaw
Ang usa ka dako nga rilihiyosong pag-pamukaw ubus sa pagsangyaw sa madali nga Pag-abut ni Cristo, gisulti diha sa tagna sa unang mensahe sa manulunda sa Pinadayag 14. Usa ka manulunda nakita nga nagalupad “taliwala sa kalangitan, ug kini siya may gidalang walay katapusang Maayong Balita aron imantala ngadto sa mga nanagpuyo sa yuta, sa tanang kanasuran ug kabanayan ug pinulongan ug katawhan.” “Ug sa makusog nga tingog siya nag-ingon, ‘Kahadloki ninyo ang Dios ug kaniya ihatag ninyo ang himaya, kay nahiabut na ang takna sa iyang paghukom; ug simbaha ninyo siya nga maoy nagbuhat sa langit ug sa yuta, sa dagat ug sa mga tuburan sa tubig.” Mga bersikulo 14:6, 7. ADP 207.1
Usa ka mahinungdanon nga kamatuuran nga ang manulunda maoy gikaingon nga magsasangyaw niini nga pasidaan. Pinaagi sa kaputli, sa himaya, ug sa gahum sa langitnong nga mensahero, ang diosnong kaalam nahimuut pagrepresentar sa halangdon nga kinaiyahan sa buluhaton nga pagatapuson pinaagi sa mensahe, ug sa gahum ug himaya nga maoy magaabag niini. Ug ang paglupad sa manulunda “sa taliwala sa kalangitan,” ug ang “makusog nga tingog” sa pagpahibalo sa pasidaan, ug sa pagsangyaw niini ngadto sa tanan “nga nanagpuyo sa yuta”—“sa tanang kanasuran ug kabanayan ug pinulongan ug katawhan”—naghatag og kamatuuran sa pagkakusog ug pagkamalukupon sa maong kalihukan. ADP 207.2
Ang mensahe mismo naghatag sa kahayag labot sa panahon kon kanus-a moabut kini nga kalihukan. Gipaila kini nga kabahin sa “walay katapusang balita;” ug kini nagpahibalo bahin sa pagsugod sa Paghukum. Ang mensahe sa kaluwasan nawali sa tanang katuigan; apan kini nga mensahe nga kabahin sa ebanghelyo nga iwali lamang sa katapusang mga adlaw, kay niini lamang mamatuud nga kini mao na ang pag-abut sa takna sa Paghukum. Ang mga tagna naghatag sa pasunod nga panghitabo nga naghatud ngadto sa pagsugod sa Paghukum. Matuud kini ilabina sa pahayag sa balasahon ni Daniel. Apan kanang bahina sa tagna mahitungud sa katapusang mga adlaw, gimandoan si Daniel sa pagsira ug pagsilyo niini “hangtud sa katapusan sa panahon.” Dili hangtod nga kita makaabut niini nga panahon nga ang mensahe bahin sa Paghukum ikamantala, pinasikad sa katumanan niini nga mga tagna. Apan sa panahon sa katapusan, matod sa manalagna, “daghan ang manalagan ngadto nganhi, ug ang kahibalo magauswag.” Daniel 12:4. ADP 207.3
Si apostol Pablo nagpasidaan sa iglesya sa dili pagpaabot sa Ginoo sa iyang kaadlawan. “Kadtong adlawa dili pa moabut” matod niya ” hangtud nga mahitabo una ang pagsupil, ug ang pagtungha sa tawo sa kalapasan.” 2 Tesalonica 2:3. Dili pa hangtod moabut ang dakung paglapas, ug ang hataas nga panahon sa paghari sa “tawo sa kalapasan,“nga kita makasaksi sa pagbalik sa Ginoo. Ang “tawo sa kalapasan” nga gitawag usab og “misteryo sa kasal-anan,” ang “anak sa kalaglagan,” ug “ang maong dautan,” nagrepresentar sa papado, nga gitagna, maoy magapadayon sa iyang paggahum sulud sa 1260 ka mga tuig. Kining panahona natapos niadtong 1798. Ang Pag-abut ni Cristo dili mahitabo sa dili pa nianang panahona. Gisakup ni Pablo sa iyang pagpabantay ang tibuuk panahon sa Cristianismo hangtod sa tuig 1798. Mao kining bahina niana nga panahon nga ang mensahe sa ikaduhang Pag-abut ni Cristo igawali. ADP 207.4
Walay sama niini nga mensahe nga nasangyaw sa nangaging katuigan. Sumala sa atong nakita, si Pablo, wala magwali niini; iyang gigiyahan ang mga kaigsoonan sa pagtan-aw ngadto sa halayo nga umalabot pa nga panahon alang sa pagbalik sa Ginoo. Wala kini giwali sa mga repormador. Gipahimutang ni Martin Luther ang takna sa paghukum sa ulamabot nga tulo ka gatus ka tuig gikan sa iyang panahon. Apan sukad sa 1798 ang balasahon ni Daniel selyado pa, ang kahibalo bahin sa mga tagna nagadugang, ug daghan ang nagsangyaw sa solemne nga mensahe sa haduul na nga Paghukum. ADP 208.1
Sama sa dakung repormasyon sa ikanapulog-unum ka siglo, ang kalihukan sa Pagpaabot kang Cristo makita sa nagkalainlaing kanasuran sa Cristianismo sa sama nga panahon. Sa Europe ug America, mga tawo sa pagtoo ug pagampo gimandoan sa pagtoon sa mga tagna, pagsubay sa gituga nga kasulatan, ilang nakita ang madanihon nga kamatuuran nga nagkahaduul na ang katapusan sa tanang butang. Sa nagkalainlaing kayutaan adunay nalahi nga mga pundok sa mga Cristohanon, kinsa sa bug-os nga pagtoon sa Kasulatan, nakadangat sa pagtoo nga haduul na ang Pag-abut sa Manluluwas. ADP 208.2
Sa tuig 1821, tulo ka tuig human maabut si Miller sa iyang pagpahayag sa mga tagna nga nagtudlo ngadto sa panahon sa Paghukum, si Dr. Joseph Wolff, “ang misyonero ngadto sa kalibutan,” nagsugod sa pagsangyaw sa haduul na nga Pag-abut sa Ginoo. Si Wolff natawo sa Germany, sa Judeo nga mga ginikanan, ang iyang amahan usa ka Judeo nga Rabi o magtutudlo. Sa batan-on pa kaayo siya nadani siya sa Cristohanong rilihiyon. Uban sa aktibo nga masusihon nga hunahuna, siya usa ka masibuton nga tigpaminaw sa mga kukabildo nga himoon sa balay sa iyang amahan, ingon nga ang debotado nga mga Judeo magtigum sa matag adlaw sa paghisgot sa mga paglaum ug mga pangandoy sa ilang katawhan, ang himaya sa umalabot nga Mesias, ug ang pagpahiuli sa Israel. Usa niana ka adlaw sa iyang pagkadungog sa ilang paghisgot kang Jesus nga Nasaretnon, nangutana ang bata kon kinsa Siya. “Usa ka tawo nga labing dako og hiyas,” maoy tubag; “apan kay nagpakaaroningnon man Siya nga mao ang Mesias, gihukman Siya sa kamatayon sa Judio nga hukmanan.” “Ngano man,” misukit pagdugang ang bata, “nganong giguba man ang Jerusalem” ug nganong nangabihag man kita?” “Intawon, intawon!” tubag pa sa amahan, “kay gipatay man sa mga Judeo ang mga manalagna.” Nakahunahuna ang bata, “Tingali si Jesus nga Nasaretnon usa usab ka manalagna, ug gipatay siya sa mga Judeo nga walay sala.” Kusganon kaayo ang iyang pagbati, nga bisan og gidid-an siya sa pagsulud sa Cristohanon nga simbahan, magdugay siya sa gawas aron maminaw sa wali. ADP 208.3
Sa nag-edad pa siya og pito ka tuig nanghambog na siya sa usa ka tigulang nga Cristohanong silingan bahin sa umalabot nga kadaugan sa Israel pag-abut sa Mesias, sa dayon pag-ingon sa tigulang nga lalaki sa malumong pulong: “Anak ko nga hinigugma, sultihan ko ikaw kon kinsa gayud ang matuud nga Mesias: Siya mao si Jesus nga Nasaretnon, nga gilansang sa imong mga kaapohan, sama sa ilang pagpamatay sa mga manalagna sa karaang panahon. Pauli ug basaha ang Isaias singkwentay-tres, ug makatoo ka nga si Cristo Jesus mao ang Anak sa Dios.”—Ibid., vol. 1, p. 7. Midulut dayon ang maong pagtoo sa iyang hunahuna. Mipauli siya ug nagbasa sa Kasulatan, ug nahibulong siya kon daw unsa ka hingpit ang pagkatuman sa maong pahayag diha kang Jesus nga Nasaretnon. Matuud kaha ang mga pulong niadto nga Cristohanon? Naghangyo ang bata sa iyang amahan nga pasabton siya bahin sa maong tagna, apan gisugat lang dayon siya sa masuk-anon nga kahilum nga niadto wala na gayud siya mousab sa paghisgot sa maong suheto. Nagdugang lang hinoon kini sa iyang pagkamasibuton sa pagpakisusi bahin sa Cristohanon nga rilihiyon. ADP 208.4
Ang kahibalo nga iyang gipangita gitago pag-ayo gikan kaniya sa Judio nga puluy-anan; apan sa nag-edad na siya og napulog usa ka tuig, mibiya siya sa iyang amahan ngadto sa kalibutan aron makaangkon sa usa ka edukasyon, aron sa pagpili sa iyang rilihiyon ug sa buluhaton sa iyang pagkinabuhi. Nagpuyo siya sa hamubo nga panahon sa iyang mga paryente, apan gipapahawa lang dayon sa ilang puluy-anan ingon nga usa ka hulog sa tinoohan, ug nag-inusara nga walay kwarta nagkinabuhi siya ipon sa mga langyaw. Miadto siya sa lainlaing mga dapit, nagtoon sa makugihon, ug nangita og panginabuhian pinaagi sa pagtudlo og Hebreo. Pinaagi sa kabuyohan sa usa ka Catolico nga magtutudlo, gidani siya sa pagdawat sa Romanista nga tinoohan, ug nagandam sa paghimong misyonero ngadto sa iyang katawhan. Milakaw siya uban niini nga tumong, sa pila ka tuig sa ulahi, aron sa pagpadayon sa iyang pagtoon didto sa College of Propaganda sa Roma. Dinhi ang iyang nabatasan sa pagkinaugalingon sa pagpanghunahuna ug pagkamatinud-anon nga pagpanulti nakapaila sa mga tawo kaniya nga usa ka erehes. Iyang giataki sa dayag ang mga pangabuso sa simabahan, ug nag-awhag sa kakinahanglanon sa reporma. Bisan sa sinugdan gipangga siya sa mga kadagkoan sa papado, sa ulahi gipapahawa siya gikan sa Roma. Uban sa pagpaniid sa simbahan miadto siya sa nagkalainlaing dapit, hangtod nga natataw na gayud nga dili na siya mapabalik sa pagpasakup sa kaulipnan sa Romanismo. Gidiklarar siya nga dili na mabag-o, ug gipasagdan na lang paglakaw sa bisan diin siya gusto moadto. Mipanaw siya ngadto sa England, ug sa nagangkon sa tinoohan nga Protestante, miipon siya sa English Church. Human sa duha ka tuig nga pagtoon mipanaw siya, sa tuig 1821, alang sa iyang buluhaton. ADP 208.5
Samtang si Wolff nagdawat sa dakung kamatuuran sa unang Pag-abut ni Cristo ingon nga “usa ka tawo sa kasub-anan, ug nahinasa sa kagul-anan,” iyang nakita nga ang mga tagna nakapatin-aw sa sama nga pagpahayag sa Iyang ikaduhang Pag-abut uban sa gahum ug himaya. Ug samtang siya nagagiya sa iyang katawhan ngadto kang Jesus nga Nasaretnon ingon nga mao ang Gisaad nga Mesias, ug nagtudlo kanila ngadto sa Iyang unang pag-anhi diha sa kaulawan ingon nga usa ka halad alang sa mga sala sa katawhan, iya usab sila gitudloan bahin sa Iyang ikaduhang Pag-abut ingon nga usa ka hari ug Manluluwas. ADP 209.1
“Si Jesus nga Nasaretnon, ang matuud nga Mesias,” matod niya, “kansang mga kamut ug mga tiil gilagbasan, nga gidala sama sa usa ka nating karnero ngadto sa ihawan, kinsa mao ang usa ka tawo sa kasub-anan ug nakasinati sa kagul-anan, kinsa sa human makuha ang setro gikan sa Juda, ug sa gahum sa pagkamagbabalaod gikan sa taliwala sa iyang mga tiil nga mianhi sa unang higayon, moanhi sa ikaduha diha sa mga panganod sa langit, ug uban sa paghuyop sa trumpeta sa ulohang manulonda,” (Joseph Wolff, Researches and Missionary Labors, pahina 62) “motindog ibabaw sa Bungtod sa mga Olivo; ug kadtong kagahum nga kanhi natugyan kang Adan ibabaw sa tanang linalang ug nawala pinaagi kaniya (Genesis 1:26; 3:17) igahatag ngadto kang Jesus. Siya mahimong hari ibabaw sa tibuuk yuta. Ang mga pagagulo ug pagminatay sa kabuhatan mohunong, apan madungog ang pagdayeg ug pagpasalamat.... Kon moanhi na si Jesus uban sa himaya sa Iyang Amahan ug sa balaang mga manulunda...ang matarung nga mga minatay mobangon pag-una. 1 Tesalonica 4:16; 1 Corinto 15:23. Mao kining gitawag sa mga Cristohanon og nahaunang pagkabanhaw. Dayon ang gingharian sa mga mananap mausab sa ilang kinaiyahan (Isaias 11:6-9); ug pagadaugon ngadto kang Jesus. Salmo 8. Mohari ang kalinaw sa uniberso.— JOURNAL OF THE REV. JOSEPH WOLFF, mga pahina 378, 379. “Ang Ginoo motan-aw pag-usab sa kalibutan, ug moingon, “Ania karon, kini maayo kaayo.”— Ibid., pahina 294. ADP 209.2
Nagtoo si Wolff sa haduul nga nga Pagabut sa Ginoo, ang iyang paghubad sa matagnaong mga panahon nga nagbutang sa dakung katumanan sa umalabot nga pila nalang ka tuig sa panahon nga gitudlo ni Miller. Kadtong nagaawhag gikan sa Kasulatan, “Bahin nianang adlawa ug takna walay tawo nga nasayud,” nga ang katawhan nga walay bisan unsa nga mahibaloan bahin sa pagkahaduul sa pag-abut ni Cristo, mitubag si Wolff: “Nagsulti ba ang atong Ginoo nga ang adlaw ug takna kinahanglan dili gayud mahibaloan” Wala ba Siya maghatag kanato og mga timaan sa kapanahunan, aron kita makahibalo sa kahaduul sa Iyang pag-abut, sama sa usa ka tawo nga mahibalo sa pag-abut sa ting-init pinaagi sa pagpangalarag sa mga dahon sa kahoy nga higuera? Mateo 24:32. Dili ba gayud kita kinahanglan mahibalo nianang panahona, samtang Siya nagtambag kanato sa dili lang pagbasa sa Daniel nga manalagna kundili usab sa pagsabut niini? Ug niana gayud nga Daniel diin giingon nga gitakpan ang mga pulong hangtod sa panahon sa katapusan (sukad sa iyang panahon), ug nga ‘daghan ang modalagan ngadto-nganhi’ (pagpahayag sa Hebreo alang sa pagpaniid ug paghunahuna bahin sa panahon), ug ang ‘kaalam’ (bahin sa panahon) ‘magauswag.’ Daniel 12:4. Gawas pa niini, ang atong Ginoo walay tuyo sa pagsulti pinaagi niini, nga ang pagkahaduul sa panahon dili mahibaloan, kundli ang tukma nga “adlaw ug takna walay tawo nga nasayud.” Apan nagsulti Siya nga igo na mahibaloan ang mga ilhanan diha sa kapanahunan, sa pag-awhag kanato sa pagpangandam alang sa Iyang pag-abut, maingon sa pagandam ni Noe sa arka.”—Wolff, RESEARCHES AND MISSIONARY LABORS, mga pahina 404, 405. ADP 209.3
Apan sa paagi sa paghubad, o sa sayup nga paghubad sa Kasulatan, si Wolff nag-sulat: “Ang kinadak-an nga bahin sa Cristohanong iglesya mitipas gikan sa tin-aw nga pahayag sa Biblia, ug nagsagup sa mangitngit nga pagtoo sa mga Budhista; sila nagtoo nga ang umalabot nga kalipayan sa tawo nagsakup diha sa paglihok pinaagi sa hangin, ug naghunahuna nga kon magbasa sila og mga Judeo; kinahanglan ila kanang sabton nga mga Hentil; ung kon magbasa sila og Jerusalem, kinahanglan ilang sabton nga iglesya; ug kon giingon kana og yuta, nagkahulugan kana og hawan sa ibabaw; ug alang sa pag-abut sa Ginoo kinahanglan ilang sabton nga kalamboan sa mga sosedad sa misyonero; ug ang pagsaka ngadto sa bungtod sa balay ni Jehova, kini nagkahulugan og usa ka dakung klase nga katiguman sa mga Metodista.”— JOURNAL OF THE REV. JOSEPH WOLFF, pahina 96. ADP 210.1
Sulud sa kaluhaan ug upat ka mga tuig gikan sa 1821 ngadto sa 1845, daghan kaayo og gipanawan si Wolff: didto sa Africa, nagbisita sa Ehipto ug Abyssinia; sa Asia, latas sa Palestina, Syria, sa Persia, Bokhara, ug India. Mibisita usab siya sa United States, sa panaw alang sa pagwali sa isla sa Santa Helena. Naabut siya sa New York sa Agosto, 1837; ug human sa iyang pagsulti sa dakbayan, nagwali siya didto sa Philadelphia ug Baltimore, ug sa katapusan nagpadayon siya ngadto sa Washington. Dinhi, matod niya, “sa usa ka mosyon nga gipasupot ni kanhi Presidente, John Quincy Adams, sa usa sa mga balay balaoranan, giusahan pag-uyon sa Congreso sa pagpagamit kanako sa Hawanan sa Congreso alang sa lektura, nga akong gihimo usa niana nga Sabado, gipasidunggan sa pagtambong sa tanang sakup sa Congreso, ug usab sa obispo sa Virginia, ug kaparian ug katawhan sa Washington. Ang sama nga kadungganan gihatag kanako sa mga sakup sa Kagamhanan sa New Jersey ug sa Pennsylvania, nga sa atubangan akong gihatag ang mga lektura sa akong mga tinun-an didto sa Asia, ug usab ang bahin sa personal nga paghari ni Cristo Jesus.”— Ibid., pahina 398, 399. ADP 210.2
Nakapanaw si Dr. Wolff didto sa labing luog nga mga nasod, nga walay panalipod sa bisan unsa nga tinugyanan sa Europe, nagantos sa daghang kalisdanan, ug gilibutan sa dili maihap nga mga katalagman. Gikastigo ug gipagutuman siya, gibaligya ingon nga usa ka ulipon, ug sa makatulo ka besis gihukman sa kamatayon. Gihasi siya sa mga tulisan, ug usahay halos mamatay sa kauhaw. Kausa gibawian siya sa tanan niya nga butang, ug gipalakaw sa ginatus ka mga milyas nga walay sapin sa tiil latas sa kabungturan, ang yelo nagalapdos sa iyang nawong, ug ang iyang mga tiil namanhod sa pagtunub sa yelo sa yuta. ADP 210.3
Sa gipasidan-an siya sa dili paglakaw nga walay hinagiban agi sa mga luug ug bangis nga mga tribo, nagpahayag siya “inubanan sa hinagiban”—“pagampo, kakugi alang kang Cristo, ug pagsalig sa Iyang panabang.” “Ako usab,” matod niya, “gisangkapan sa gugma sa Dios ug ang akong silingan sa akong kasingkasing, ug ang Biblia sa akong kamut.” Ang Hebreohanon nga Biblia ug English maoy iyang ginadala bisan diin siya moadto. Sa usa sa iyang ulahi nga mga panaw nag-ingon siya, “Akong ablihan kanunay ang Biblia sa akong kamut. Akong gibati nga ang akong gahum diha niini nga libro, ug ang kusog niini maoy nakapalig-on kanako.”— Ibid., pahina 201. ADP 210.4
Busa milahutay siya sa iyang mga buluhaton hangtod nasangyaw ang mensahe sa Paghukum ngadto sa dagkong bahin sa kalibutan diin adunay katawhan. Taliwala sa mga Judeo, mga Turko, mga Parsees, mga Hindu, ug daghan pang mga katawhan sa nagkalainlaing kanasuran ug mga rasa, iyang gisabwag ang pulong sa Dios niining nagkalainlaing mga pinulongan, ug bisan diin gisangyaw ang nagkaduul na nga paghari sa Mesias. ADP 210.5
Sa iyang panaw ngadto sa Bokhara iyang nakaplagan ang doktrina sa haduul nga pag-abut sa Ginoo nga gibatonan sa pila ka gagmay nga pundok sa katawhan sa hilit nga mga dapit. Ang mga Arabo sa Yemen matod niya, “nagbaton og usa ka libro nga gitawag og Seera, nga naghatag og pahibalo bahin sa pag-abut ni Cristo ug sa Iyang paghari sa himaya, ug nagpaabot sila sa dagkong panghitabo nga moabut sa tuig 1840. ”— JOURNAL OF THE REV. JOSEPH WOLFF, pahina 377. “Sa Yemen...nagpuyo ako og unum ka adlaw uban sa mga kaliwatan ni Rechab. Dili sila moinum og bino, dili motanum og kaparrasan, dili mosabod og liso, nagpuyo sa mga tulda, ug naghinumdum sa mga pulong ni Jonadab, ang anak nga lalaki ni Rechab; ug akong nakaplagan diha sa ilang pundok ang mga anak ni Israel, sa kaliwatan ni Dan...nga nagpaabot, uban sa mga anak ni Rechab, sa madali nga pag-abut sa Mesias diha sa mga panganod sa langit.” Ibid., pahina 389. ADP 211.1
Usa ka sama nga pagtoo nakaplagan sa usa ka misyonero didto sa Tartary. Usa ka pari nga Tartar nangutana sa misyonero, kon anus-a moabut si Cristo sa ikaduha nga panahon. Sa pagtubag sa misyonero nga wala siya nahibaloan bahin niini, nahibulong pag-ayo ang pari nianang pagkawalay alamag sa usa ka tawo nga nagangkon sa pagkamagtutudlo sa Biblia, ug dayon nagasoy sa iyang kaugalingong pagtoo, pinasikad sa tagna, nga si Cristo moanhi sa 1844. ADP 211.2
Sa sayong bahin sa tuig 1826 ang mensahe sa Pag-abut ni Cristo gisugdan sa pagwali didto sa England. Wala kaayo masagup ang sistema sa kalihukan dinhi sama didto sa America, ang tukma nga panahon sa pag-abut ni Cristo wala kaayo ikatudlo sa kinatibuk-an, apan ang dakung kamatuuran bahin sa kahaduul nalang sa pag-abut ni Cristo diha sa gahum ug himaya maayo kaayo nga pagkasangyaw. Ug dili lamang taliwala sa mga magsusupak ug sa dili motoo. Si Mourant Brock, usa ka English nga magsusulat, nag-ingon nga mga pito ka gatus ka mga ministro sa Iglesya sa England nagwali bahin niining “maayong balita sa gingharian.” Ang mensahe nga nagtumbok sa tuig 1844 sa pag-abut sa Ginoo giwali usab didto sa Great Britain. Ang mga pinatik bahin sa Pag-abut sa Ginoo gikan sa United States gisabwag sa daghang dapit. Mga libro ug mga peryodiko gipatik didto sa England. Ug sa 1842, si Robert Winter, usa ka English nga nakadawat sa mensahe didto sa America, mibalik ngadto sa iyang nasod aron sa pagsangyaw sa pag-abut sa Ginoo. Daghan ang mitabang kaniya sa buluhaton, ug ang mensahe sa Paghukum nawali sa daghang dapit sa England. ADP 211.3
Sa Habagatang America, taliwala sa pagkaluug ug mga kaparian, si Lacunza, usa ka Espanyol ug Jesuita, nakakaplag sa kamatuuran sa Kasulatan, uga nagdawat sa kamatuuran bahin sa madali nga pagbalik ni Cristo. Naaghat sa paghatag sa pasidaan, apan naglikay sa mga pagsaway sa Roma, nagpatik sa iyang mga baroganan ubus sa ngalan nga “Rabbi Ben-Ezra,” nagpaila sa iyang kaugalingon ingon nga usa ka nakabig nga Judio. Nagpuyo si Lacunza sa ikanapulog-walo ka siglo, apan sa tuig 1825 nga ang iyang libro nakaabut didto sa London, gihubad sa pinulongang English. Ang maong pinatik nakadugang sa kasibot nga nahigmata na didto England sa suheto bahin sa ikaduhang pag-abut. ADP 211.4
Sa Germany ang doktrina gitudlo sa ikanapulog-walo ka siglo ni Bengel, usa ka ministro sa Simbahan nga Luterano, ug usa ka nabantog nga Bible scholar ug magtutudlo. Sa pagkahuman sa iyang edukasyon, si Bengel “matinud-anong mitoon sa teyolohiya, diin ang iyang matinguhaon ug rilihiyosong hunahuna, napalig-on pinaagi sa iyang sayo nga pagkabansay ug pagkapanton, natural lang nga nakapadani kaniya. Sama sa ubang batan-ong mga lalaki sa ilang batasan sa pagkalantip sa salabutan, kaniadto ug sukud pa, kinahanglan ang iyang pakigbisog sa mga pagduhaduha ug mga kalisdanan sa rilihiyoso nga kinaiyahan, ug iyang gipanigingon, uban sa mabination kaayo, sama sa ‘daghang pana nga milagbas sa iyang kabus nga kasingkasing, ug maoy nakapabug-at sa iyang pagkabatan-on.’ ” Sa pagkahimong sakup sa katiguman sa Wurttemberg, siya naglaban alang sa kagawasan sa rilihiyon, nag-awhag nga “ang tanang makatarunganon nga kagawasan ihatag niadtong nagbati nga ginapos sa ilang kaugalingon, sa ilang mga kaisipan, sa paggawas gikan sa dakung simbahan.”— ENCYCLOPEDIA BRITANNICA, 9th ed., art. “Bengal.” Ang maayong sangputanan niini nga paagi gipahimuslan gihapon sa iyang natawhan nga probinsya. ADP 211.5
Panahon kadto sa iyang pagandam og wali bahin sa Pinadayag 21 alang sa umalabot nga Domingo nga ang kahayag sa ikaduhang pagbalik ni Cristo misubang sa panghunahuna ni Bengel. Ang mga tagna sa Pinadayag naabli sa iyang pagsabut nga wala pa mahitabo kaniya sukad kaniadto. Hilabihan ang iyang kasibot sa dakung kahinungdanon ug labaw ka mahimayaon sa mga talan-awon nga gipakita sa manalagna, napugus siya sulud sa pila ka panahon sa pagpamalandong niini nga suheto. Sa pulpito gipakita gihapon kaniya kini uban sa tumang ka tin-aw ug sa gahum. Gikan niadto iyang gigahin ang iyang panahon sa pagtoon sa mga tagna, ilabina nianang anaa sa Pinadayag, ug wala madugay nakadangat sa pagtoo nga nagtudlo ngadto sa duul nga pagbalik ni Cristo. Ang petsa nga iyang gitagal nga panahon sa ikaduhang pag-abut pila nalang ka mga tuig nianang pagkatapos sa gitoohan ni Miller. ADP 212.1
Ang mga sinulat ni Bengel natagtag sa tibuuk Cristianismo. Ang iyang mga baroganan bahin sa tagna gidawat sa kinatibuk-an sa iyang kaugalingong estado sa Wurttemburg, ug sa ubang bahin sa Germany Ang kalihukan nagpadayon bisan namatay na siya, ug ang mensahe sa Pag-abut ni Cristo nadunggan sa Germany sa samang panahon nga nakadani kini sa pagtagad sa ubang kayutaan. Sa sayo pa nga petsa nangadto ang pipila ka mga magtotoo sa Russia, ug didto sila namuyo, ug ang pagtoo bahin sa haduul nga pagbalik ni Cristo gibatonan gihapon sa mga simbahan sa Germany niana nga nasod. ADP 212.2
Misidlak usab ang maong kahayag sa France ug Switzerland. Didto sa Geneva diin si Farel ug Calvin nagsangyaw sa mga kamatuuran sa Repormasyon, si Gaussen nagwali sa mensahe sa ikaduhang paganhi. Sa tinun-an pa siya, gihibalag ni Gaussen ang espiritu sa pagpangatarungan o rasyonalismo nga milukup sa tibuuk Europe sa ulahing bahin sa ikanapulogwalo ug sa pagsugod sa ikanapulog-siyam ka siglo; sa pagsulud niya sa ministeryo dili lang kay wala siyay alamag sa matuud nga pagtoo, kundili may hilig ngadto sa pagkamadudahon bahin sa Dios. Sa iyang pagkabatan-on nasibut siya sa pagtoon sa tagna. Human niya mabasa ang “ROLLIN’S ANCIENT HISTORY,” nasibut ang iyang pagtagad sa Daniel 2, ug nahibulong siya pagayo sa pagkatukma gayud sa katumanan sa tagna sumala sa rekord sa maong historian. Aniay pamatuud sa pagkatinuga sa Kasulatan, nga maoy nahimong pundo alang kaniya taliwala sa mga katalagman sa ulahing katuigan. Wala siya matagbaw sa mga pagtolon-an sa rasyonalismo, ug sa iyang pagtoon sa Biblia ug pagpangita sa dugang pa nga ka tin-aw sa kahayag, nagiyahan siya sa katapusan, ngadto sa positibo nga pagtoo. ADP 212.3
Sa iyang pagpadayon sa pakisusi bahin sa mga tagna, nakadangat siya sa pagtoo nga haduul na ang pag-anhi sa Ginoo. Nalipay sa kasolemne ug kaimportante niining dakung kamatuuran, naghandum siya nga iya kini ipahibalo sa katawhan, apan ang sagad nga gitoohan nga ang mga tagna ni Daniel usa ka misteryo o dili masabtan maoy dakung babag diha sa iyang agianan. Nakahukum siya sa katapusan—sama sa gihimo ni Farel nga nag-una kaniya sa pagwali sa Geneva—nga magsugod diha sa mga kabataan, nga pinaagi kanila, iyang gilauman nga iyang mapasibot ang mga ginikanan. ADP 212.4
“Naghandum ako nga masabtan kini,” matod niya sa ulahi, bahin sa iyang tumong niini nga buluhaton, “dili tungud sa kagamay sa kahinungdanon niini, kundili sa pagkadako sa iyang bili, nga akong gihandum ang pagpahat niini sa nasinati nga dagway, ug nga akong ipasabut kini sa kabataan. Naghandum ako nga mapaminawan, apan nahadlok ako nga dili kini paminawan sa mga dagko kon ako sila unahon.” “Busa nakahukum ako sa pag-adto sa mga bata. Akong tigumon ang kabataan; kon modako ang pundok, akong maila nga naminaw sila, nalipay, nasibut, nga ilang nasabtan ug gipasabut ang suheto, naglaum ako nga ang ikaduhang sirkulo matigum sa dili madugay, ug sa ilang higayon, ang hamtong nga mga tawo makakita nga adunay kapuslanan ang ilang paglingkod ug pagtoon. Kon mahimo kini, ang kawsa malinampuson.”—L. Gaussen, DANIEL THE PROPHET, vol. 2, Pasiuna. ADP 212.5
Ang paningkamot malampuson kaayo. Samtang iyang gipakigsultihan ang kabataan, miduul ang mga dagko sa pagpaminaw. Ang mga lawak niini nga simbahan puno sa mga naminaw. Uban sa maong pundok mao ang mga bantugan ug maalam nga mga tawo, ug mga dumudoong ug mga langyaw nga namisita sa Geneva, ug busa nadala ang mensahe ngadto sa ubang nga dapit. ADP 213.1
Nadasig niining kalampusan, nagpatik si Gaussen sa iyang leksyon, uban sa paglaum sa pagpadasig sa pagtoon sa mga libro sa tagna sulud sa mga simbahan nga nagsulti og pinulongan nga French. “Pagpatik og mga pagtolon-an alang sa kabataan,” matod ni Gaussen, “mao ang pagpasabut niini ngadto sa mga hamtong, nga sa kanunay dili magtagad niini nga mga libro ubus sa sayup nga pagpatoo nga dili kini masabtan, ‘Unsaon niini pagkadili masabut, nga nasabtan man gani kini sa inyong kabataan?’ ” “Dako ako og handum,” matod pa niya, “sa paghatag og kahibalo bahin sa mga tagna nga nabantog kaayo sa atong mga pundok, kon mahimo.” “Walay gayuy pagtoon nga alang kanako daw maoy mga tubag sa mga panginahanglan sa panahon nga labaw pa niini.” “Pinaagi niini kita mangandam alang sa kagul-anan nga moabut sa dili na madugay, ug magtukaw ug magpaabut alang kang Cristo Jesus.” ADP 213.2
Bisan og ang usa ka inila ug hinigugma sa mga magwawali sa pinulongan nga French, nasuspenso si Gaussen sulud sa pila ka panahon gikan sa ministeryo, ang iyang dakung sala mao nga sa dapit nga maggamit siya sa catesismo sa simbahan sa iyang pagtudlo, ang usa ka naandan ug mapangatarunganon nga manwal, halos walay pagtudlo sa positibo nga pagtoo, iyang gigamit ang Biblia sa paghatag og pahimangno sa mga batan-on. Sa ulahi nahimo siyang magtutudlo sa tulunghaan sa teyolohiya, samtang sa matag Domingo nagpadayon siya sa pagbuhat ingon nga katekista, makigsulti sa kabataan, ug magtudlo kanila sa Biblia. Ang iyang mga buluhaton sa pagtudlo sa mga tagna nakapasibut usab. Gikan sa lingkoranan sa magtutudlo ngadto sa patikanan, ug sa iyang kinaham nga trabaho sa pagkamagtutudlo sa kabataan, nagpadayon siya sa daghang katuigan sa paghatag og dakung kabuyohan, ug nahimong galamiton sa pagtawag sa pagtagad sa daghang katawhan sa pagtoon sa mga tagna nga nagpakita sa ka haduul na sa pag-anhi sa Ginoo. ADP 213.3
Sa Scandinavia gisangyaw usab ang mensahe sa pagbalik ni Jesus, ug napasiga ang halapad nga kasibot. Daghan ang napukaw gikan sa ilang linampingasan nga kasigurohan, aron pagsugid ug pagbiya sa ilang mga sala, ug sa pagpangita sa pasaylo pinaagi sa ngalan ni Cristo. Apan ang kaparian sa iglesya sa Estado misupak niini nga kalihukan, ug pinaagi sa ilang kabuyohan ang uban nga nagwali sa maong mensahe gibilanggo. Sa daghang dapit diin ang mga magwawali alang sa pag-abut sa Ginoo gipahilum, ang Dios nahimuut pagpadala og mensahe, uban sa milagro, pinaagi sa gagmay nga kabataan. Tungud sa ilang linghod pa nga pangidaron, dili makapugong kanila ang balaod sa Estado, ug gitugutan sila sa pagsulti nga walay pagsamok. ADP 213.4
Ang kalihukan kanhi sa kinadak-an diha sa ubus nga hut-ong sa katawhan, ug didto sa kabus nga mga puluy-anan sa mga mamumuo diin ang katawhan magtigum aron maminaw sa pasidaan. Ang mga magwawali nga kabataan sagad mga kabus usab. Ang uban kanila nag-edad ubus sa unum o walo ka tuig; ug samtang nagpamatuud ang ilang mga kinabuhi nga nahigugma sila sa Manluluwas, ug naninguha sa pagtuman sa balaang kasugoan sa Dios, ug sila sagad nagpadayag sa kaalam ug abilidad nga makaplagan diha sa mga kabataan nianang edara. Sa ilang pag-atubang sa katawhan, nakita nga gipalihok sila ubus sa kabuyohan sa dili kasarangan nga mga gasa. Ang paningog ug panglihok nangausab, ug uban sa solemne nga gahum naghatag sila sa pasidaan bahin sa umalabot nga Paghukum sumala sa mga pulong sa Kasulatan, “Kahadloki ang Dios, ug ihatag Kaniya ang himaya; kay miabut na ang takna sa Iyang Paghukom.” Ilang gibadlong ang katawhan sa ilang mga sala, dili lamang sa pagsaway sa imoralidad ug bisyo, kundili sa pagsaway sa pagkakalibutanon ug pagkamalapason, ug pagpasidaan sa mga naminaw nga mokalagiw sa madali gikan sa umalabot nga kapungut. ADP 213.5
Ang katawhan naminaw uban ang pagkurog. Ang nagabadlong nga Espiritu sa Dios nakigsulti sa ilang mga kasingkasing. Daghan ang nagiyahan sa pagsusi sa Kasu-latan uban sa bag-o ug halalum nga kasibot, ang mga walay pagpugong ug mga daotan nangausab, ang uban mibiya sa ilang malimbungon nga binuhatan, ug usa ka buluhaton ang nahimo sa hilabihan kadako nga bisan gani ang mga ministro sa iglesya sa estado napugus sa pag-ila nga ang kamut sa Dios maoy nagamando sa kalihukan. ADP 214.1
Kabubut-on sa Dios nga ang maayong balita sa pag-anhi sa Manluluwas ikahatag sa mga nasod sa Scandinavia; ug sa dihang nahilum ang mga tingog sa Iyang mga sulugoon, Iyang gibutang ang Iyang Espiritu ibabaw sa kabataan, aron matuman ang buluhaton. Sa nagkahaduul na si Jesus sa Jerusalem nga giubanan sa nagamaya nga duut sa katawhan, nga uban sa mga pagsinggit sa kadaugan ug ilang pagpakawaykaway sa mga dahon sa palma, nagawit sila alang Kaniya nga Anak ni David, ang masinahon nga mga Pariseo nagsugo Kaniya sa pagpahilum kanila; apan si Jesus mitubag nga kining tanan maoy katumanan sa tagna, ug kon maghilum sila, ang mga bato maoy mosinggit. Ang katawhan nga nakuyawan sa panghulga sa kaparian ug mga pangulo, nanghunong sa ilang malipayong pagpasidungog samtang sila misulud sa mga ganghaan sa Jerusalem; apan ang kabataan didto sa mga hawanan sa templo maoy mipadayon sa pag-awit, ug sa ilang pagpakawaykaway sa ilang mga sanga sa palma, misinggit sila sa pag-ingon, “Hosana sa Anak ni David!” Mateo 21:8-16. Sa hilabihan nga kasuko sa mga Pariseo, miingon sila Kaniya, “Nakadungog ba ikaw sa ilang gisulti?” Mitubag si Jesus, “Oo; wala ba kamo makabasa, Sa mga baba sa kabataan ug sa mga masoso gihingpit mo ang pagdayeg?” Maingon sa pagbuhat sa Dios pinaagi sa kabataan sa unang pag-anhi ni Jesus, magabuhat usab Siya pinaagi kanila sa paghatag sa mensahe sa Iyang ikaduhang pag-anhi. Kinahanglan matuman ang pulong sa Dios, aron ang pagmantala sa pag-anhi sa Manluluwas ikahatag sa tanang katawhan, pinulongan, ug kanasuran. ADP 214.2
Ngadto kang William Miller ug sa iyang masigkamagbubuhat nahatag ang buhat sa pagwali sa pasidaan sa America. Kini nga nasod nahimong sentro sa dakung kalihukan sa pagpaabot kang Cristo. Dinhi natuman sa dayag kaayo ang tagna sa mensahe sa unang manulunda. Ang mga sinulat ni Miller ug sa iyang mga katabang nadala ngadto sa layo nga kayutaan. Bisan diin moadto ang mga misyonero sa tibuuk kalibutan, napadala ang malipayong balita sa haduul nga pagbalik ni Cristo. Sa halayo ug halapad nasangyaw ang walay katapusang balita: “Kahadloki ang Dios, ug ihatag Kaniya ang himaya; kay miabut na ang takna sa Iyang Paghukom.” ADP 214.3
Ang pamatuud sa mga tagna nga daw nagtudlo sa pag-anhi ni Cristo sa tungatunga sa tingtugnaw ug ting-init sa tuig 1844 nakagamut pag-ayo sa hunahuna sa mga tawo. Samtang nasangyaw ang mensahe ngadto sa nagkalainlaing mga Estado, adunay dako nga pagkapukaw sa kasibot niini sa bisan diin nga dapit. Daghan ang nakatoo nga ang mga katarungan gikan sa mga panahon sa tagna husto, ug sa ilang pagsalikway sa garbo sa ilang kanhing panghunahuna, malipayon sila nga nagdawat sa kamatuuran. Ang ubang mga ministro naghiklin sa ilang mga panghunahuna ug mga pagbati sa ilang tinoohan, namiya sa ilang mga simbahan ug sa ilang sweldo, ug nakighiusa sa pagsangyaw sa pag-anhi ni Jesus. Hinoon diyutay ra ang mga ministro nga nagdawat niini nga mensahe; busa natugyan kini ngadto sa yano nga mga layko. Mga mag-uuma namiya sa ilang kaumahan, mga mekaniko sa ilang mga galamiton, mga negosyante sa ilang mga baligya, mga propesyonal sa ilang mga katungdanan; apan ang kadaghanon sa mga magbubuhat dyutay ra kon itandi sa buluhaton nga atimanon. Ang kahimtang sa dili diosnon nga iglesya ug sa kalibutan nga naglunang sa kadaotan maoy nakapabug-at sa mga kalag sa matuud nga mga magbalantay, ug andam sila sa paglahutay sa pagbuhat, pagkahimulag sa ilang mga hinigugma, ug magantos, aron lang sa pagtawag sa katawhan sa paghinulsul ngadto sa kaluwasan. Bisan og gisupak ni Satanas, nagpadayon paglambo ang buhat, ug ang kamatuuran sa Pagbalik ni Cristo gidawat sa mga linibo. ADP 214.4
Sa bisan diin madungog ang nagasusi nga pamatuud, nagpasidaan sa mga makasasala, mga kalibutanon ug mga sakup sa iglesya, sa pagkalagiw gikan sa umalabot nga kapungut. Sama kang Juan Bautista, ang nagauna kang Cristo, ang mga magwawali nagpahimutang sa atsa sa gamut sa kahoy, ug nag-awhag sa tanan sa pagpamunga sa pagpakita sa paghinulsul. Ang ilang makapadasig nga mga hangyo lahi ra kaayo kon itandi sa mga pasalig sa kalinaw ug kasigurohan nga madungog gikan sa nabantog nga mga pulpito; ug bisan diin ihatag ang mensahe kini nagapalihok sa katawhan. Ang yano, laktod nga pamatuud sa Kasulatan, nga gipasantup sa Balaang Espiritu, nagadala og kabug-aton sa pagbati nga dyutay ra ang makasupak sa bug-os. Ang mga magtutudlo sa rilihiyon napukaw gikan sa ilang bakak nga kasigurohan. Ilang nakita ang ilang mga paglapas, pagkakalibutanon ug pagkadili matinoohon, ang ilang garbo ug pagkahakog. Daghan ang nangita sa Ginoo uban sa paghinulsul ug pagpaubus. Ang mga paghigugma nga sa dugay nga panahon nahigut sa yutanong mga butang ila na karong giugbok diha sa langit. Ang Espiritu sa Dios mikunsad kanila, ug uban sa nahumok nga mga kasingkasing sila miapil sa pagpalanog sa singgit. “Kahadloki ang Dios, ug ihatag Kaniya ang himaya; kay miabut na ang Iyang takna sa Paghukom.” ADP 215.1
Mga makasasala nangutana uban sa paghilak, “Unsay akong kinahanglan pagabuhaton aron maluwas?” Kadtong mga kinabuhi nga naanad sa pagpamakak naghandum sa paghimo sa pagpang-uli. Ang tanan nga nakabaton og kalinaw diha kang Cristo nangandoy sa pagpahat sa panalangin. Ang mga kasingkasing sa mga ginikanan nahigugma sa ilang mga anak, ug ang kasingkasing sa mga anak ngadto sa ilang mga ginikanan. Ang mga babag sa garbo ug pagalang-alang nangahanaw. Gihimo ang kinasingkasing nga mga pagsugid, ug ang mga sakup sa panimalay nagabuhat alang sa kaluwasan niadtong anaa sa labing duul ug labing minahal. Sagad madungog ang tingog sa mainiton nga pagampo alang sa uban. Sa bisan diin nga dapit adunay mga kalag diha sa halalum nga kahigwaos, nagpakilooy sa Dios. Daghan ang nakiglayog sa tibuuk gabii diha sa pagampo alang sa kasigurohan sa kapasayloan sa ilang mga sala, o alang sa pagkakabig sa ilang mga paryente ug mga silingan. ADP 215.2
Ang tanang hut-ong sa katilingban nangadto sa pagtambong sa katiguman sa nagapaabut sa Ginoo. Adunahan ug kabus, dungganon ug ubus, gikan sa nagkalainlaing mga kalihukan, masibuton kaayo sa pagpaminaw sa doktrina sa ikaduhang pag-anhi ni Cristo. Ang Ginoo nagpugong sa espiritu nga masinupakon samtang nagsaysay ang Iyang mga alagad sa mga katarungan sa ilang pagtoo. Usahay huyang ang galamiton; apan ang Espiritu sa Dios naghatag og gahum ngadto sa Iyang kamatuuran. Gibati ang presenya sa mga manulunda niini nga mga katiguman, ug daghan ang nadugang ngadto sa mga magtotoo matag adlaw. Samtang gisubli pagpahayag ang mga kamatuuran sa haduul nga pagbalik ni Cristo, ang baga nga pundok sa katawhan naminaw sa solemne nga mga pulong nga daw dili moginhawa sa kahilum. Ang langit ug yuta daw magkaduul sa usag usa. Ang gahum sa Dios gibati sa mga tigulang ug mga batanon ug sa mga hamtong. Ang mga tawo manag-awit sa pagdayeg samtang mamauli sila sa ilang mga balay ug ang malipayon nga tingog manganaykanay sa mabugnaw nga hangin sa kagabhion. Walay usa nga nakatambong niadto nga mga katiguman mahikalimot niadtong mga talan-awon nga makasibot pag-ayo. ADP 215.3
Ang pagpahibalo sa tukma nga panahon alang sa pagbalik ni Cristo nakapatumaw sa dakung pagsupak gikan sa daghang grupo, gikan sa mga ministro sa pulpito ngadto sa labing danghag, mahagiton sa langit nga makasasala. Natuman ang mga pulong sa tagna: “Moabut unya sa katapusang mga adlaw ang mga moyam-id, magalakaw sumala sa ilang kaugalingong mga pangibog, ug manag-ingon, Hain naman kanang saad sa Iyang pag-anhi? kay sukad pa sa pagkatulog sa among mga amahan, nagpadayon man gihapon ang tanang butang sa ilang naandan nga kahimtang sukad pa sa paglalang.” 2 Pedro 3:3, 4. Daghan ang nagangkon sa paghigugma sa Manluluwas, nagpamatuud nga wala silay pagsupak sa doktrina sa ikaduhang pag-anhi; igo lang sila nagsupak sa gitumbok nga panahon. Ang mga mata sa Dios nga makakita sa tanan nagbasa sa ilang mga kasingkasing. Dili sila buut nga makadungog sa pag-anhi ni Cristo aron sa paghukum sa kalibutan diha sa pagkamatarong. Kanunay silang dili matinumanon nga mga sulugoon, ang ilang mga binuhatan dili makabarog sa pakisusi sa Dios nga makisayod sa kasingkasing, ug nahadlok sila sa pagsugat sa ilang Ginoo. Sama sa mga Judeo panahon sa unang pag-anhi ni Cristo, wala sila maandam sa pagdawat kang Jesus. Wala lang sila magdumili sa pagpatalinghog sa tin-aw nga mga pangatarungan sa Biblia, kundili nagtamay niadtong nagpaabot sa Ginoo. Nagmaya si Satanas ug ang iyang mga manulunda, ug naglabay sa ilang mga yagayaga sa nawong ni Cristo ug sa balaang mga manulunda, nga gamay ra kaayo ang gugma sa Iyang katawhan alang Kaniya nga wala sila maghandum sa Iyang pagpadayag. ADP 215.4
“Walay tawo nga nahibalo sa adlaw ni sa takna,” maoy labing sagad nga pangata-rungan nga ipadayag sa mga magsusupak sa pagtoo nga Adventista. Ang Kasulatan nagaingon: “Bahin nianang adlaw ug takna walay tawo nga nahibalo, wala, bisan pa ang mga manulonda sa langit, kondili ang Akong Amahan lamang.” Mateo 24:36. Usa ka tin-aw ug nagakauyon nga pagsaysay niini nga teksto gihatag niadtong nagpaabot sa Ginoo, ug ang sayup nga pagkagamit niini sa ilang mga kaatbang gipakita sa ka tin-aw. Gisulti ni Cristo ang mga pulong niadtong halandumon nga pakigsulti uban sa Iyang mga tinun-an didto sa Olibo, ug sa katapusan migikan Siya gikan sa templo. Gipangutana Siya sa mga tinun-an: “Unsa may timaan sa imong pag-anhi, ug sa katapusan sa kalibutan?” Gihatagan sila ni Jesus og mga timaan, ug nag-ingon: “Kong inyo nang makita kining mga butanga, hibaloi ninyo nga haduol na kini, bisan anaa na sa mga pultahan.” Bersikulo 3, 33. Ang usa ka pamahayag sa Manluluwas kinahanglan dili magaguba sa lain. Bisan og walay tawo nga nahibalo sa adlaw ni sa takna sa Iyang pag-anhi, gitudloan kita ug gisugo sa pagkahibalo kon kini haduul na. Gidugang sa pagtudlo kanato nga ang walay pagtagad sa pasidaan, ug ang pagsalikway sa pagkasayod nga haduul na ang Iyang pag-anhi, makatalagmanon alang kanato sama niadtong mga tawo sa kaadlawan ni Noe sa ilang walay pagkasayod sa nagsingabut nga lunup. Ug ang sambingay sa mao ra nga kapitulo nga nagtandi sa matinumanon ug sa dili matinumanon nga sulugoon, ug naghatag sa kangitngit kaniya nga nag-ingon sa iyang kasingkasing, “Nagalangan ang akong agalon sa iyang pag-abut,” nagpakita kon sa unsa nga kahayag nga ilhon ni Cristo ug gantihan kadtong Iyang makaplagan nga nagabantay, ug nagatudlo bahin sa Iyang pag-abut, ug kadtong nagalimud niini. “Busa magbantay kamo,” matod Niya. “Bulahan kanang sulogoon, kinsa sa pag-abut sa iyang Ginoo makaplagan nga nagbuhat.” Mateo 24:3, 33, 42-51. “Busa kong kamo dili magtukaw, moabut ako sama sa usa ka kawatan, ug dili kamo mahibalo kong sa unsa nga takna ako moabut nganha kaninyo.” Pinadayag 3:3 ADP 216.1
Naghisgot si Pablo og klase sa mga tawo nga dili makabantay sa pag-abut sa Ginoo. “Kay nanghibalo gayud kamo nga ang adlaw sa Ginoo moabut ingon sa usa ka kawatan sa gabii. Kon mag-ingon sila: Pakigdait ug kalig-onan, unya sa kalit moabut kanila ang pagkalaglag...ug dili gayud sila makalagiw.” Apan iyang gidugang, alang niadtong nagtagad sa pasidaan sa Manluluwas: “Apan kamo mga igsoon, wala kamo sa kangitngitan, aron pagahikalitan kamo niadtong adlawa maingon sa kawatan. Kay ngatanan kamo mga anak sa kahayag, ug mga anak sa adlaw; dili kita mga anak sa gabii, bisan sa kangitngitan.” 1 Tesalonica 5:2-5. ADP 216.2
Busa ang Kasulatan wala magtugot sa mga tawo nga magpabilin sa pagkawalay alamag bahin sa pagkahaduul nga pagbalik ni Cristo. Apan kadtong naghandum lamang sa pagdumili sa kamatuuran nagasap-ong sa ilang igdulungog niining pagpasabut; ug ang mga pulong “Walay tawo nga mahibalo sa adlaw ug takna,” nagpadayon nga gipalanog sa mapangahasong mayubiton ug bisan pa sa nagangkon nga ministro ni Cristo. Sa panahon nga mapahigmata ang katawhan, ug magsugod sa pagpangutana sa dalan sa kaluwasan, mopatunga dayon ang mga magtutudlo sa rilihiyon tali kanila ug sa kamatuuran, magpahupay sa ilang mga kahadlok pinaagi sa babak nga pagpasabut sa pulong sa Dios. Ang dili matinumanon nga mga magbalantay makighiusa sa pagbuhat sa dakung limbungan, nga magasinggit, Kalinaw; kalinaw sa diha nga ang Dios wala magsulti og kalinaw Sama sa mga Pariseo sa kaadlawan ni Cristo, daghan ang midumili pagsulud sa gingharian sa langit, ug ilang babagan ang gusto modayon. Singilon ang dugo niining mga tawhana diha sa ilang kamut. ADP 216.3
Ang labing mapainubsanon ug matinu-manon sulud sa mga simbahan sagad maoy unang modawat sa mensahe. Kadtong nagatoon sa Biblia alang sa ilang kaugalingon makakita sa kinaiya sa nabatasan nga pagsabut sa tagna nga dili subay sa Kasulatan; ug bisan diin nga dapit nga ang katawhan dili magamhan sa kabuyohan sa kaparian, bisan diin sila nga nanagsusi sa pulong sa Dios alang sa ilang kaugalingon, ang doktrina sa pag-anhi ni Cristo nagkinahanglan lamang nga itandi sa Kasulatan alang sa paghimutang sa iyang balaang kagamhanan. ADP 217.1
Daghan ang ginalutos sa ilang dili matinoohon nga mga kaigsoonan. Aron sila magpabilin sa baroganan diha sa iglesya, ang uban magpakahilum na lang bahin sa ilang paglaum; apan ang uban nagbati nga ang pag-unong sa Dios nagdili kanila sa pagtago sa mga kamatuuran nga natugyan ngadto kanila. Daghan ang gipangtagak gikan sa ilang pagkasinakup sa simbahan sa walay laing katarungan gawas sa ilang pagpahayag sa pagtoo bahin sa pag-anhi ni Cristo. Mahal kaayo alang niadtong nagantos niini nga pagsulay sa ilang pagtoo ang pulong sa manalagna: “Ang inyong kaigsoonan nga nagadumot kaninyo, nga nagsalikway kaninyo tungod sa akong ngalan, nagaingon, Pagahimayaon ang Ginoo. Apan siya magpakita sa inyong kalipay, ug sila mangaulaw.” Isaias 66:5. ADP 217.2
Ang mga manulunda sa Dios nagbantay uban sa dakung kasibot sa sangputanan sa pasidaan. Kon adunay kinatibuk-an nga pagsalikway sa mensahe sa mga simbahan, mopahawa ang mga manulunda uban sa kasubo. Apan aduna pay daghan nga wala pa masulayi bahin sa kamatuuran sa Pag-abut ni Cristo. Daghan ang napahisalaag pinaagi sa mga bana, mga asawa, mga ginikanan, o mga anak, ug gipatoo nga usa ka sala ang pagpaminaw niining mga erehes nga pagtolon-an nga gitudlo sa mga Adventista. Ang mga manulunda gisugo sa pagbantay niini nga mga kalag; kay aduna pay lain nga kahayag nga modan-ag ngadto kanila gikan sa trono sa Dios. ADP 217.3
Uban sa dili maasoy nga handum, kadtong nakadawat sa mensahe nagpaabot alang sa pagbalik sa ilang Manluluwas. Ang panahon nga ilang gipaabot sa pagsugat Kaniya haduul na. Ilang gipaabot kini nga takna uban sa malinawon nga kasolemne. Nagpahulay sila diha sa matamis nga pakigsulti sa Dios, mahinalangpon alang sa kalinaw nga maila sa masanagon nga kaugmaon. Walay usa nga nakasinati niini nga paglaum ug pagsalig ang makalimut niadtong bililhon nga mga takna sa pagpaabot. Sa pila ka mga semana sa wala pa ang panahon, ang kalibutanong pamatigayon gihiklin sa kadaghanan. Ang matinud-anon nga mga magtotoo mainampingon nga nagasusi sa matag hunahuna ug pagbati sa ilang mga kasingkasing nga daw diha na sila sa ilang mga higdaanan sa kamatayon ug sa pila nalang ka takna magtak-up sa ilang mga mata sa kalibutanong mga talan-awon. Wala nay pagpanghimo sa “mga bisti sa pagkayab” (tan-awa ang Appendix); kundili ang tanan nanagbati sa panginahanglan sa ebidensya sa sulud nga bahin aron nga sila andam alang sa pagsugat sa Manluluwas; ang ilang puti nga mga bisti mao ang pagkaputli sa kalag—mga kinaiya nga nahinloan gikan sa sala pinaagi sa nagapasaylo nga dugo ni Cristo. Maayo unta nga makabaton ang mga nanagangkon nga katawhan sa Dios sa sama nga espiritu sa pagsusi sa ilang mga kasingkasing, sama ka mainiton, matinguhaon nga pagtoo. Kon nagpadayon pa unta sila sa pagpaubus sa ilang kaugalingon atubangan sa Ginoo, ug nagaduul uban sa ilang mga hangyo sa dapit sa kalooy, makabaton unta sila sa labaw pa ka madagayaon nga kasinatian kay sa ilang nabatonan karon. Gamay ra kaayo ang panahon sa pagampo, gamay ra kaayo ang matinud-anon nga pag-ila sa sala, ug ang kakulang sa buhi nga pagtoo nagbiya sa daghan katawhan diha sa kakulang sa grasya nga sa madagayaon gisangkap sa atong Manunubos. ADP 217.4
Ang Dios nagtuyo sa pagsuta sa Iyang katawhan. Ang Iyang kamut nagatabon og usa ka sayup diha sa pagsabut sa matagnaon nga mga panahon. Wala mamatikdi sa mga Adventista ang sayup, ni hingkaplagan sa ilang labing maalamon nga mga kaatbang. Nakaingon sila sa ulahi: “Husto ang inyong pag-isip sa matagnaon nga mga panahon. Adunay moabut nga dagkong panghitabo sa dili madugay; apan kini dili mao ang gitagna ni Mr. Miller; ang pagkakabig kini sa kalibutan, ug dili ang ikaduhang pag-anhi ni Cristo.” (Tan-awa ang Appendix.) ADP 217.5
Milabay ang gipaabot nga panahon, ug si Cristo wala moabut alang sa pagluwas sa Iyang katawhan. Kadtong maminatud-on sa pagtoo ug sa gugma nagpaabot sa ilang Manluluwas, nakasinati sa usa ka mapait nga pagkasaguyo. Apan natuman ang mga katuyoan sa Dios: nagsulay lang Siya sa mga kasingkasing niadtong nagangkon nga nagpaabot sa Iyang pagpadayag. Adunay uban kanila nga nagpaabot sa dili hataas nga tumong kundili tungud sa kahadlok. Ang ilang pagangkon sa pagtoo wala makapausab sa ilang mga kasingkasing ug mga kinabuhi. Sa pagkapakyas sa maong hitabo, kining mga tawhana nagpamatuud nga wala sila masaguyo; wala gayud sila magtoo nga mobalik sa Cristo. Sila ang uban sa unang nanagtamay sa kasub-anan sa matuud nga mga magtotoo. ADP 218.1
Apan si Jesus uban sa langitnong mga panon nagatan-aw diha sa gugma ug kahingawa niadtong gisulayan ug mga matinud-anon nga nangasaguyo. Kon matukas pa unta pagbalik ang tabil nga nagbahin sa makita ug sa dili makita nga kalibutan, ang mga manulunda makita unta nga nagpaduul niining maunungon nga mga kalag, ug nanalipod kanila gikan sa mga pana ni Satanas. ADP 218.2