Patriarka ug sa mga Manalagna

Ang Napulo’g Duha ka mga Tigpaniid

Kining kapituluha gibase sa Numeros 13 ug 14.

Sa napulo’g usa ka adlaw tapus sa ilang pagbiya sa Bukid sa Horeb, ang panon sa mga Hebreohanon ningcampo sa Cades, didto sa kamingawan sa Paran, nga dili na halayo gikan sa mga utlanan sa Yuta nga Sinaad. Dinhi gisugyot sa katawohan nga ipadala ang mga tigpaniid aron sa pagsusi sa dapit. Ang maong butang gipaatubang ni Moises ngadto hi Jehova ug gihatagan sila sa panugot, uban sa paghimangno nga usa sa mga pangulo sa matag banay maoy pagapilion alang niining maong tuyo. Gipili ang mga lalake sumala sa pahimangno, ug giagda sila ni Moises sa paglakaw ug sa pagtan aw sa dapit, kong unsa nga matang kini, ang nahimutangan niini ug ang kinaiyahan nga mga bintaha; ug ang mga tawo nga nagpuyo niini, kong mga kusgan bi sila o maluya, diyutay ra ba sila o daghan; papanid an usab ang matang sa yuta ug ang pagkamabungahon niini, ug sa pagdala ug bunga sa mao nga yuta. PM 479.1

Nanglakaw sila ug ilang gisusi ang tibook yuta, nga nagsulod didto sa habagatan nga utlanan, ug nagpadayon ngadto sa kinatumyan sa amihanan. Tapus sa kap atan ka adlaw nila nga pagkawala, sila namauli. Ang katawohan sa Israel naghambin ug hataas nga mga paglaum, ug uban sa maikagon nga pagpaabut, sila naghulat. Ang balita sa paghiuli sa mga tigpaniid gidawatdawat sa matag banay ug gitagbo uban sa pagsadya. Ang katawohan midali sa pagtagbo sa mga mensahero. nga luwas nga nakalikay sa mga katalagman sa ilang makuyaw nga bulohaton. Gidala sa mga tigpaniid ang mga muwestra sa bunga sa kahoy, nga nagpakita sa katambok sa yuta. Panahon kadto sa tingkahinog sa mga ubas ug ilang gidala ang usa ka bulig sa mga ubas nga hilabihan ka dako sa pagkaagi nga giyayongan kini sa duruha ka tawo. Nagdala usab sila sa mga igos ug sa mga granada nga daghan kaayo ang nagtubo didto. PM 479.2

Nangalipay ang katawohan nga mosulod na sila aron sa pagpanag iya sa hilabihan ka maayo nga yuta, ug naminaw sila pag ayo samtang ang taho gihatud ngadto kang Moises, nga walay usa ka pulong ang wala nila madunggi. Ang mga tigpaniid misugod sa pagtaho nga nag ingon, “Kami midangat sa yuta, nga imong gipaadtoan kanamo; ug sa pagkatinuud kini nagpaapay sa gatas ug dugos; ug kini mao ang bunga niini.” Ang katawohan mga madasigon; maikagon sila nga motuman sa tingog ni Jehova, ug motungas dayon aron sa pagpanag iya sa yuta. Apan tapus sa pagsaysay sa katahum ug sa katambok sa yuta, ang tanan, walay labut ang duruha ka mga tigpaniid, nagpadako sa mga kalisdanan ug mga katalagman ang nagahulat sa mga Israelinhon kong ilang himoon ang pagbuntog sa Canaan. Ilang gipanghinganlan ang gamhanang mga nasud nga nahimutang sa nagkalainlain nga mga bahin sa dapit, ug nag ingon pa nga ang mga siyudad pinarilan ug tag as kaayo, ug ang mga tawo nga nagpuyo didto mga kusgan, ug dili mahimo ang pagbuntog kanila. Nagpahayag usab sila nga ilang nakita ang mga higante, ang mga anak ni Anak didto, ug walay kapuslanan ang paghunahuna sa pagpanag iya sa yuta. PM 479.3

Karon nausab ang talan awon. Ang paglaum ug ang kaisug mihatag ug lugar sa tinalawan nga pagbiya sa paglaum, samtang ang mga tigpaniid naghaw as sa mga sentimento sa ilang walay pagtoo nga mga kasingkasing, nga napuno sa kaminghoy nga gihonghong ni Satanas. Ang ilang pagkawalay pagtoo nagsabyag ug masulob on nga landong ibabaw sa katilingban, ug ang kusganong gahum sa Dios nga kanunay gipakita alang sa pinili nga nasud, nalimutan. Ang katawohan wala mohulat sa pagpamalandong; wala sila mangatarungan nga Siya nga nagdala kanila hangtud sa maong dapit sa walay duhaduha makahatag kanila sa yuta; wala nila mahinumdumi ang kahibolongang pagluwas kanila sa Dios gikan sa mga madaugdaugon kanila, nga nagtibhang ug usa ka dalan latas sa dagat, ug nagalaglag sa naggukod nga mga panon ni Faraon. Dang gitalikdan ang Dios, ug nagbuhat nga daw magsalig lamang sila sa gahum sa hinagiban. PM 480.1

Diha sa ilang pagkawalay pagtoo ilang gikutohan ang gahum sa Dios, ug wala magsalig sa kamot nga hangtud niadtong higayona luwas sila nga gigiyahan. Ug ilang gisubli ang ilang sayop kaniadto sa pagbagolbol batok kang Moises ug kang Aaron. Sila miingon: “Busa, kini mao ang katapusan sa tanan natong hataas nga mga paglaum.” “Mao kini ang yuta nga atong napanaw nga walay hunong gikan sa Egipto aron sa pagpanag iya.” Ilang gisumbong ang ilang mga pangulo sa paglimbong sa katawohan ug sa pagdala ug kasamok sa Israel. PM 480.2

Nawad an sa kadasig ang katawohan diha sa ilang kabalo ug sa pagbiya sa paglaum. Ang usa ka dangoyngoy sa paghigwaus misulbong, ug misagol sa mga tingog sa nalibug nga bagolbul. Natugkad ni Caleb ang kahimtang, ug sa walay kahadlok sa pagbarug diha sa pagpanalipod sa pulong sa Dios, gihimo niya ang tanan nga diha sa iyang gahum sa pagsumpa sa dautang impluwensya sa iyang mga kauban nga dili matinumanon. Sulod sa diyutay nga higayon nahilum ang katawohan aron sa pagpatalinghug sa iyang mga pulong sa paglaum ug sa kaisug mahitungod sa maayo nga yuta. Wala niya supaka ang nangasulti na; ang mga paril habug, ug ang mga Canaanhon mga kusgan. Apan ang Dios nakasaad sa yuta ngadto sa Israel. “Manungas kita gilayon, ug manag iya niini,” maoy agda ni Caleb, “kay kita makahimo kaayo sa pagdaug niana.” PM 481.1

Apan gisagbat siya sa napulo, nga naghulagway sa mga kalisdanan diha sa maitum pa nga kolor kay sa sinugdan. “Dili kita makahimo sa pagtungas batok niadto nga katawohan,” sila mipahayag; “kay sila labi pang kusgan kay kanato...ang tanang mga tawo nga among nakita didto maoy mga tawo nga hatag as kaayo. Ug didto nakita namo ang mga higante, ang mga anak nga lalake ni Anak nga kagikan sa mga higante; ug kami sa among pagtanaw. daw ingon sa mga dulon lamang: ug mao man kami sa ilang pagtan aw kanamo.” PM 481.2

Kining maong mga tawo, nga nakasulod sa dili mao nga agianan, nagpagahi sa ilang kaugalingon batok ni Caleb ug Josue, batok ni Moises, ug batok sa Dios. Ang matag uswag nga lakang naghimo kanila nga labi pang matinguhaon sa pagpaluya sa tanan nga paningkamot sa pagpanag iya sa Canaan. Gituis nila ang kamatuoran aron sa pagpadayon sa ilang makadaut nga impluwensya. Sila miiingon, “Ang yuta nga among hiagian sa pagpaniid, mao ang yuta nga magalamoy sa mga pumopuyo niana.” Kini dili lamang usa ka dautan nga taho, kondili usa nga taho nga binakak. Nagkabatsiwa ang ilang taho. Ang mga tigpaniid nagpahayag nga ang yuta mabungahon ug mauswagon, ug ang katawohan higante ang gidak on; kining tanan nga mga pahayag dili mahimo kong ang klima dili maayo ug ang yuta pagaingnon nga “magalamoy sa mga pumopuyo.” Apan kong ang mga tawo motugyan sa ilang mga kasingkasing ngadto sa pagkawalay pagtoo, ilang gibutang ang ilang kaugalingon ilalum sa pagmando ni Satanas, ug walay makatug an sa gilayon kita dad on niya. PM 481.3

“Ug ang tibook nga katilingban mipatugbaw sa ilang tingog; ug nanagsinggit; ug ang katawohan minghilak niadtong gabhiona.” Ang pagsukol ug ang dayag nga pag alsa batok sa pangulo dali ra nga misunod; tungod kay si Satanas may hingpit nga pagmando, ug ang katawohan nawad an sa pangatarungan. Ilang gitunglo si Moises ug si Aaron, nalimot nga ang Dios nagpatalinghug sa ilang dautan nga mga sinultihan, ug nga, ang Manulonda sa Iyang precensia, nga gilimisan sa haligi nga panganod nagasaksi sa ilang makalilisang nga pag ulbo sa kasuko. Sa mapait nga pagbati sila minsinggit, “Apan hinuon nangamatay kami didto sa yuta sa Egipto! o maayo pa unta kong nangamatav kami niining kamingawan!” Unya ang ilang mga pagbati misulbong batok sa Dios: “Ug ngano man nga gidala kami ni Jehova mining yutaa aron mangamatay pinaagi sa espada, ug ang among mga asawa ug ang among mga arak mamahimo nga tulukbonon? Dili ba labing maayo kanamo nga mamalik ngadto sa Egipto? Ug nanag ingon ang usa sa usa: Magbuhat kita ug usa ka kapitan, ug mamalik kita ngadto sa Egipto.” Sa ingon niini ilang gisumbong dili lamang si Moises, kondili ang Dios mismo, sa limbong diha sa pagsaad kanila ug usa ka yuta nga wala sila makahimo sa pagpanag iya. Ang ilang pagpahilayo sa Dios ning abut sa pagtudlo ug usa ka kapitan nga maoy mag una kanila balik ngadto sa yuta sa ilang pag antus ug sa kaulipnan, nga gikan niini giluwas sila sa makusganon nga bukton sa Makagagahum sa tanan. PM 482.1

Diha sa pagpaubos ug sa kalibug, “si Moises ug si Aaron mihapa sa atubangan sa tibook nga pagkatigum sa katilingban sa mga anak sa Israel,” nga wala mahibalo kong unsay arang himuon aron sa pagliso kanila gikan sa ilang dinalidali ug mahinaykon nga tuyo. Si Caleb ug si Josue misulay sa pagpahilum sa kagubot. Uban sa ilang mga bisti nga gigisi timailhan sa ilang kasubo ug kapungot, midasdas sila ngadto sa sulod sa taliwala sa mga katawohan, ug ang ilang nagabagtuig nga mga tingog nadungog ibabaw sa bagyo sa pag agulo ug sa masupilon nga kaguol: “Ang yuta, diin kami miagi sa pagpaniid, mao ang yuta nga hilabihan gayud nga pagkaayo. Kong si Jehova nahamuot kanato, sa ingon niana Siya magapasulod kanato niining yutaa, ug kini igahatag Niya kanato; usa ka yuta nga nagapaagay sa gatas ug dugos. Nga dili lamang unta kamo magmalalison batok kang Jehova, ni mahadlok sa katawohan mahitungod niining yutaa; kay sila ang tinapay alang kanato: ang ilang mga salipdanan kohaon gikan sa ibabaw nila, ug si Jehova uban kanato: ayaw kahadlok sila.” PM 482.2

Gipuno sa mga Canaanhon ang taksanan sa ilang pagkadautan, ug si Jehova dili na moantus kanila. Kong ang Iyang panalipod pagakohaon na, mahimo na sila nga masayon nga tukbonon. Pinaagi sa pakigsaad sa Dios, gisiguro na ngadto sa Israel. Apan gidawat ang binakak nga taho sa dili matinumanong mga tigpaniid, ug pinaagi niini, ang tibook nga katilingban nalimbongan. Ang mga mabudhion nakahimo sa ilang buhat. Kong ang duruha pa ka tawo ang nagdala sa dautan nga taho, ug ang tanan sa napulo nagpadasig kanila sa pagpanag iya sa yuta sa ngalan ni Jehova, sa gihapon ilang pilion ang tambag sa duruha kay sa napulo, tungod sa ilang walay pagtoo nga dinautan. Apan duruha lamang ang nagdapig sa matarung, samtang ang napulo diha dapig sa pagsupil. PM 483.1

Ang mga tigpaniid nga dili matinumanon lanog kaayo sa ilang pagsaway ni Caltb ug ni Josue. ug ang singgit sa pagbato kanila mao ang mipatigbabaw. Ang nabuang nga manggugubot migunit ug mga igsusupot aron sa pappatay madtong matinumanong mga tawo. Midasmag sila uban sa singgit sa kabuang, sa diha nga sa kalit nangatagak ang mga bato gikan sa ilang mga kamot, ang usa ka kahilum miadto kanila. ug sila nangurog sa kahadlok Nagpatunga ang Dios aron sa pagsugpo sa ilang linuog nga plano. Ang himaya sa Iyang precensia, sama sa usa ka nagadilaab nga kahayag, maoy naglamdag sa tabenaculo. Ang tanan nga katawohan nakakita sa sinyas ni Jehova. Ang usa nga gamhanan pa kay kanila nagpadayag sa Iyang kaugalingon, ug walay nangahas sa pagpadayon sa ilang pagsukol. Ang mga tigpaniid nga maoy nagdala sa dautan nga taho, ning uk uk sa hilabihan nga kalisang, ug uban sa pinutolputol nga gininhawa nangita sa ilang mga balongbalong. PM 483.2

Karon si Moises mitindog ug misulod sa tabernaculo. Si Jehova nagpahayag ngadto kaniya. “Ako magapatay kanila uban ang hampak sa kamatay, ug sila Akong isalikway aron dili makapanunod, ug pagabuhaton Ko ikaw nga usa ka nasud nga labi pang dako.” Apan nangamuyo na man pag usab si Moises alang sa iyang katawohan. Dili siya makatugot nga sila pagapatyon, ug ang iyang kaugalingon mahimong usa ka gamhanan pa nga nasud. Sa iyang pagpangamuyo alang sa kaluoy sa Dios, siya miingon: “Karon nagaampo ako Kanimo, nga mahimong dako ang gahum sa Ginoo, sumala sa’ Imong gipamulong nga nagaingon: Si Jehova mahinay sa kasuko ug madagayaon sa mahigugmaong kalolot..Pasayloon mo, nangaliyupo ako Kanimo, ang kadautan niining katawohan sumala sa pagkadako sa Imong mahigugmaong kalolot, ug sumala sa pagpasaylo Mo niining katawohan; sukad sa Egipto bisan hangtud karon.” PM 483.3

Si Jehova nagsaad sa pagpalingkawas sa Israel gikan sa dihadiha nga kalaglagan; apan tungod sa ilang kakulang sa pagtoo ug sa katalawan wala siya makapaila sa Iyang gahum sa pagbuntog sa ilang mga kaaway. Busa sa Iyang kaluoy Iyang gimandoan sila, ingon nga mao lamang ang luwas nga dalan, sa pagbalik ngadto sa Dagat nga Mapula. PM 484.1

Diha sa ilang pagsukol ang katawohan nakasinggit sa pag ingon, “Maayo pa unta kong nangamatay kami niining kamingawan!” Karon kining mao nga pag ampo pagatugotan. Si Jehova nappahayag: “Ingon sa inyong gisulti sa Akong mga igdulongog, mao ang pagabuhaton Ko kaninyo: niini nga kamingawan mangapukan ang inyong mga lawas nga patay; ug ang tanang mga naisip kaninyo, sumala sa tanan ninyong gidaghanon, gikan sa kaluhaan ka tuig ang kagulangan ug ngadto sa itaas...Apan ang inyong mga bata nga gagmay, nga inyong giingon nga mao sila ang mga tulokbonon, Ako magapasulod kanila, ug sila mahibalo sa yuta nga inyong gisalikway.” Ug mahitungod kay Caleb siya nag ingon, “Ang alagad nga si Caleb, kay anaa kaniya ang lain nga espiritu. ug sa pagkahingpit nagsunod Kanako, pagapasudlon Ko siya ngadto sa yuta diin siya mosulod, ug ang iyang kaliwatan magapanag iya niini.” Maingon nga ang mga tigpaniid gidantan up kap atan ka adlaw diha sa ilang panaw, mao nga ang mga panon sa Israel magalaroylaroy diha sa kamingawan sa kap atan ka tuig. PM 484.2

Sa gipahibalo ni Moises ang katawohan sa diosnon nga hukom, ang ilang kasuko nailisdan ngadto sa pagbalata. Sila nahibalo nga ang ilang silot makiangayon. Ang napulo ka mga tigpaniid nga dili matinumanon, nga gihampak sa balatian, nangamatay sa atubangan sa tibook Israel; ug diha sa ilang gidangatan nabasa sa katawohan ang ilang kaugalingon nga kapaingnan. PM 484.3

Karon daw sa tininuud sila naghinulsol sa ilang makasasala nga pamatasan; apan sila naguol tungod sa resulta sa ilang dautan nga binuhatan. inay unta nga gikan sa usa ka pagbati sa ilang pagkadili mapasalamaton ug sa pagkamasupilon. Sa ilang nakaplagan nga si Jehova wala molunga sa Iyang mando, misugmat ang ilang pagkagahi ug ulo, ug nagpahayag sila nga dili mobalik ngadto sa kamingawan. Sa iyang pagsugo kanila sa pagpahilit gikan sa yuta sa ilang mga kaaway, gisulayan sa Dios ang ilang daw makita nga pagpasakop, ug namatud an nga dili diay kadto tinuud. Nahibalo sila nga hilabihan ang ilang pagkasala diha sa pagtugot sa ilang dalidalion nga mga pagbati nga maoy nagmando kanila, ug diha sa pagtinguha sa pagpapatay sa mga tigpaniid nga nag awhag kanila sa pagtuman sa Dios; apan nalisang lamang sila sa pagkahibalo nga nakahimo sila ug makalilisang nga sayop, nga ang sangputanan niini mamatud an nga makadaut sa ilang kaugalingon. Wala mausab ang ilang mga kasingkasing, ug sila nagkinahanglan lamang ug usa ka pamalibad sa pag okasyon sa usa ka pareha nga kaguliyang. Kini nagpatimaan sa iyang kaugalingon sa diha nga si Moises, pinaagi sa pagbulot an sa Dios, nagmando kanila sa pagbalik ngadto sa kamingawan. PM 484.4

Ang sugo nga ang Israel dili pasudlon sa Canaan sulod sa kap atan ka tuig maoy usa ka mapait nga kahigawad ngadto kang Moises ug kang Aaron, kang Caleb ug Josue; apan sa walay pagbagolbol ilang gidawat ang diosnon nga hukom. Apan sila nga nagsigi ug mulo sa pagdumala sa Dios nila, ug nagpahayag nga mamalik sila sa Egipto, nanghilak ug nagbalata sa hilabihan sa diha nga ang mga panalangin nga ilang gisalikway gikoha gikan kanila. Nagmulo sila sa bisan unsa, ug karon gihatagan sila sa Dios ug hinungdan sa paghilak. Kong nagsubo pa unta sila tungod sa ilang sala sa diha nga kini sa matinumanon giladlad sa ilang atubangan, kini nga hukom dili unta ikapakanaug; apan ilang gikasub an ang paghukom; ang ilang kasubo dili paghinulsol, ug dili makapabali sa ilang hukom. PM 485.1

Gigasto nila ang gabii sa pagbasol; apan sa pag abut sa buntag miabut ang usa ka paglaum. Ilang gikauyonan ang paglukat sa ilang pagkahadlokan. Sa diha nga gimandoan sila sa Dios sa pagtungas ug sa pagkoha sa yuta, sila namalibad; ug karon sa diha nga gimandoan sila sa pagsibug, managsama sila nga masupilon Nagdisidir sila sa pag ilog sa yuta ug panag iyahon kini; tingali ba kaha nga pagadawaton sa Dios ang ilang buhat, ug ilisdan ang Iyang tuyo nganha kanila. PM 485.2

Gihimo sa Dios nga ilang katungod ug ilang katungdanan ang pagsulod sa yuta sa panahon nga Iyang itudlo; apan pinaagi sa ilang tinuyo nga walay pagtagad gisibug ang maong permiso. Nakadaug si Satanas sa iyang tuyo sa pagsanta kanila gikan sa pagsulod sa Canaan; ug karon iyang gihulhugan sila sa pagbuhat sa mao gayud nga butang, diha sa atubangan sa diosnon nga pagdili, nga ilang gibalibaran sa diha nga ang Dios nagkinahanglan niini. Sa ingon niini ang dakong limbongan may kadaugan na usab sa pagdala kanila ngadto sa pagsukol sa ikaduha nga bisis. Nawad an sila sa pagsalig sa gahum sa Dios nga moyayong sa ilang mga paningkamot sa pagpanag iya sa Canaan; apan karon ilang gipakaingon nga matuman ang buhat diha sa ilang kaugalingon nga kusog nga wala magkinahanglan sa diosnon nga panabang “Nakasala kami batok kang Jehova,” maoy ilang singgit; “motungas ug makig away kami sumala sa tanan nga gisugo kanamo ni Jehova nga maong Dios.” Deuteronomio 1:41. Dili mao ang Iyang tuyo nga ilang makoha ang yuta pinaagi sa gubat, kondili pinaagi sa estrikto nga pagsugot sa Iyang mga sugo. PM 485.3

Bisan ang ilang mga kasingkasing wala mausab, ang katawohan nadala sa pagsugid sa pagkamakasasala ug sa binuang sa ilang pagsukol diha sa pagtaho sa mga tigpaniid. Karon ila nang nakita ang bili sa panalangin nga sa dinalidah ilang gisalikway. Nagsugid sila nga ang ilang kaugalingon nga pagkawalay pagtoo maoy nakapasira kanila gikan sa Canaan. “Kami nakasala,” sila miangkon, nga nag ila nga ang sayop diha sa ilang kaugalingon, ug dili diha sa Dios, nga ilang gisumbong sa dinautan nga napakyas sa pagtuman sa Iyang mga saad ngadto kanila. Bisan pa nga ang ilang pagsugid wala maggikan sa tinuud nga paghinulsol, kini nagsilbi sa pagpanghimatuud sa hustisya sa Dios diha sa Iyang pagdumala kanila. PM 486.1

Sa gihapon ang Ginoo nagbuhat diha sa usa ka pareha nga paagi sa paghimaya sa Iyang ngalan pinaagi sa pagdala sa katawohan nganha sa pag ila sa Iyang hustisya. Kong sila nga nag angkon sa paghigugma Kaniya magmulo sa Iyang tagana, magtamay sa Iyang mga saad, ug, motugyan ngadto sa panulay, moipon sa dautang mga mulonda sa pagpildi sa katuyoan sa Dios, kanunay balihon ni Jehova ang mga kahimtang sa pagdala niining maong mga tawo nga bisan wala sila tinuud nga paghinulsol. makaila sila sa ilang sala, ug mapugos sa pag ila sa pagkadautan sa ilang giagian, ug sa katarung ug sa pagkamaayo sa Dios diha sa Iyang pagpakigharong kanila. Sa ingon niini magbutang ang Dios ug supak nga mga ahensya nga magbuhat sa pagpaila sa buhat sa kangitngit. Ug bisan pa nga ang espiritu nga nag agda ngadto sa dautan nga dalan dili mausab sa lintunganay, ginahimo ang mga pagsugid nga maoy makabakwi sa dungog sa Dios, ug pakamatarungon ang Iyang matinumanong mga magbabadlong, nga ginasupak ug ginatuis. Sa diha nga “ang Ginoo moabut uban sa napulo ka libo sa Iyang mga balaan aron sa pagpatuman sa paghukom ibabaw sa tanan,” Iya usab “danihon ang tanan nga mga dili diosnon nga mga binuhatan.” Judas 14, 15. Ang tagsatagsa ka makasasala patan awon ug pailhon sa hustisya sa Iyang paghukom. PM 486.2

Sa walay pagtagad sa diosnon nga hukom, ang mga lsraelinhon nangandam sa pagsagubang sa pagbuntog sa Canaan. Sinangkapan sa kalasag ug sa mga hinagiban sa gubat, sila sa ilang kaugalingong pagtan aw, hingpit na nga naadam alang sa bugno; apan diha sa panan aw sa Dios ug sa Iyang nagmasulob ong mga ulipon sila hilabihan nga pagkanakulangan. Sa duulan sa kap atan ka tuig sa ulahi, sa diha nga si Jehova nagmando sa Israel sa pagtungas ug sa pag ilog sa Jerico, Siya nagsaad sa pag uban kanila. Ilang giyayongan ang arka nga gisudlan sa kasugoan nga nag una sa mga kasundalohan. Ang Iyang natudlo nga mga pangulo mao ang naggiya sa ilang mga kalihokan, ilalum sa diosnon nga pagbantay. Uban sa maong pag agak, walay kadautan ang moabut kanila. Apan karon, kasupak sa sugo sa Dios ug sa solemni nga pagdili sa ilang mga pangulo, walay arka, ug wala si Moises, nanggula sila sa pagtagbo sa mga sundalo sa kaaway. PM 487.1

Mipatunog ang trumpeta sa usa ka alarma, ug gigukod sila ni Moises uban sa pasidaan nga nag ingon, “Ngano nga ginalapas ninyo ang sugo ni Jehova, sa pagtan aw nga kini dili mouswag? Dili kamo manungas, kay si Jehova wala sa taliwala ninyo; aron dili kamo pagpatyon sa atubangan sa inyong mga kaaway. Kay ang Amalekanhon ug ang Canaanhon anaa sa atubangan ninyo ug mangapukan kamo sa espada.” PM 487.2

Ang mga Canaanhon nakadungog mahitungod sa misteryoso nga gahum nga daw nagabantay niining maong katawohan, ug sa mga kahibolongan nga nahimo alang kanila; ug karon sila nagpatawag ug usa ka malig on nga puwersa sa pagpasibug sa mga manunulong. Ang nanulong nga kasundalohan walay pangulo. Walay pag ampo nga gihimo nga ang Dios maghatag kanila sa kadaugan. Ning asdang sila uban sa desperado nga tuyo sa pagbali sa ilang dadangatan o sa pagpakamatay diha sa gubat. Bisan sila wala mabansay sa gubat, sila maoy usa ka daghan kaayo nga katawohan nga sinangkapan sa hinagiban, ug sila naglaum nga pinaagi sa usa ka kalit ug mabangis nga ataki mapildi tanang oposisyon. Sa mapangahason ilang gihagit ang kaaway nga wala mangahas sa pag ataki kanila. PM 487.3

Ang mga Canaanhon nagpahiluna sa liang kaugalingon didto sa batoon nga tagaytay nga maabut lamang pinaagi sa malisud nga mga agianan ug sa usa ka sakaon nga peligroso. Ang hilabihan nga labaw nga makalilisang. Sa hinayhinay ilang gisuot ang mga agianan sa bukid, ug nadayag sila sa makamatay nga mga iglalabay sa ilang mga kaaway nga didto sa itaas. Ang dagko kaayo nga mga bato nangaligid gikan sa itaas nga nagtimaan sa ilang giagian sa dugo sa mga nangamatay nga naligdan. Kadtong nakaabut sa tumoy, nga nangaluya tungod sa ilang pagtungas, makalilisang nga napasibug ug hilabihan ang kadaghan sa ilang patay. Ang dapit nga giawayan napuno sa namutalid nga mga patay. Ang kasundalohan sa Israel napildi sa hingpit. Kalaglagan ug kamatayon mao ang gisangputan niadtong masupilon nga eksperimento. PM 488.1

Napugos sa pag ampo sa katapusan, ang nanghibilin “namalik, ug minghilak sa acubang ui ni Jehova;” apan “si Jehova wala magpatalinghug sa ilang tingog.” Deuteronomio 1:45. Tungod sa ilang talagsaon nga kadaugan, ang mga kaaway sa Israel, nga kaniadto naghulat uban sa pagkurog sa nagakahaduul nga gamhanan nga panon sa Israel, karon nangadasig uban sa pagsalig sa pagsukol kanila. Ang tanang mga taho nga ilang nadunggan mahatungod sa makatingala nga mga butang nga gibuhat sa Dios alang sa Iyang katawohan, ilang giila karon nga bakak, ug nagbati sila nga dili sila mahadlok. Kadtong unang kapildihan sa Israel, pinaagi sa pagdasig sa mga Canaanhon uban sa kaisug ug sa pagtapat, nakapadugang pag ayo sa mga kalisdanan sa pagbuntog sa kaaway. Walay lain nga nahibilin alang sa Israel kondili ang pagsibug gikan sa atubangan sa ilang mananaug nga mga kaaway, ngadto sa kamingawan, nga nasayud nga dinhi tingali ang lubnganan sa usa ka tibook nga kaliwatan PM 488.2