Ang Tuburan sa Kinabuhi

Ang Piniling Katawhan

Kapin sa usa ka libo ka tuig ang mga katawhang Judiyo nagahulat sa pag-anhi sa Manluluwas. Diha niining hitaboa ilang napahimutang ang ilang masanag nga paglaum. Diha sa awit ug pagtagna, diha sa bulohaton sa templo, ug sa pag-ampo sa puloy-anan, ilang gimahal ang Iyang ngalan. Apan sa Iyang pag-abut wala sila ma-kaila Kaniya. Ang Hinigugma sa langit alang kanila “sama sa gamot gikan sa mamala nga yuta;” “Wala Siyay porma ni pagkatahum;” ug nakita nila diha Kaniya nga walay kaambong nga ilang handumon Siya. “Mianhi Siya sa mga Iya, apan ang mga Iya wala modawat Kaniya.” Isa. 53:2; Juan 1:11. TK 23.1

Bisan pa niini ang Dios nagpili sa Israel. Iyang gipili sila aron magpabilin sa mga tawo ang kaalam sa Iyang balaod, ug sa mga simbolo ug mga tagna nga na-gatudlo ngadto sa Manluluwas. Iyang gihandum nga sila mahimong mga atabay sa kaluwasan ngadto sa kalibutan. Kon unsa si Abraham sa yuta nga iyang gipuy-an sa mubong panahon, kon unsa si Jose sa Ehipto, ug si Daniel sa mga korte sa Babilonia, ang mga tawong He-breohanon magamao sa taliwala sa mga nasud. Sila mag-pakita sa Dios ngadto sa mga tawo. TK 23.2

Sa pagtawag kang Abraham ang Ginoo nag-ingon, “Ako kang panalanginan: . . . ug ikaw mahimong pina-langinan: . . . ug diha kanimo nga ang tanang banay sa yuta pagapanalanginan.” Gen. 12:2, 3. Ang sama nga pag-tudlo gisubli sa mga manalagna. Bisan pa human ang Israel mabungkag pinaagi sa gubat ug pagkadinakpan, ang saad ila gihapon, “Ang salin ni Jakob maanaa sa taliwala sa daghang katawhan sama sa yamog gikan sa Ginoo, sama sa mga taligsik sa ibabaw sa mga balili, nga nagapabilin dili sa tawo, ni naghulat sa mga anak sa mga tawo.” Mikias 5:7. Kabahin sa templo sa Jerusalem, ang Dios nagpahibalo pinaagi kang Isaias, “Ang Akong balay panganlan nga balay sa pag-ampo sa tanang katawhan.” Isa. 56:7, R.V. TK 23.3

Apan ang mga Israelhanon nagtutok sa ilang pagla-um diha sa kalibutanong pagkahalangdon. Gikan sa panahon sa ilang pagsulod sa yuta sa Canaan, mitalikod na sila sa pagtuman sa kasugoan sa Dios, ug misunod sa mga paagi sa mga hentil. Walay kapuslanan ang pag-padala sa Dios kanila ug pasidaan pinaagi sa Iyang mga manalagna. Walay kapuslanan ang ilang pag-antus sa kastigo sa mga pagbatok sa mga hentil. Tagsatagsa ka repormasyon ginasundan sa halalum nga pagkahulog. TK 24.1

Kon ang Israel nagmaminatud-on pa sa Dios, Iya untang mahuman ang Iyang tuyo pinaagi sa ilang du-ngog ug pagtuboy. Kon sila naglakaw sa dalan sa pagtuman, Iya untang mahimo sila nga “hataas labaw sa tanang mga nasud nga Iyang gihimo, diha sa pagdayeg, ug sa ngalan ug sa dungog.” “Ang tanang mga tawo sa yuta,” miingon si Moises, “makakita nga ikaw ginata-wag sa ngalan sa Ginoo; ug sila mahadlok kanimo.” “Ang mga nasud nga makabati ning tanang mga tulomanon,” makaingon, “Sa pagkamatuod kining daku nga nasud usa ka maalamon ug masinabutong katawhan.” Deut. 26:19; 28:10; 4:6. Apan tungod sa ilang dili pagtuman, ang tuyo sa Dios mahimo lamang pinaagi sa nagpadayon nga ka-lisdanan ug kaulawan. TK 24.2

Sila gidala nga ulipon ngadto sa Babilonia, ug naka-tagkatag sa mga yuta sa mga hentil. Diha sa kalisdanan daghan ang mibag-o sa ilang pagtuman sa Iyang pakig-saad. Samang ilang gibitay ang ilang mga alpa sa gag-mayng kahoy nga Wilo, ug nagsubo alang sa balaang templo nga gigun-ob, ang kahayag sa kamatuoran mi-dan-ag pinaagi kanila, ug ang kahibalo alang sa Dios mikaylap ngadto sa mga nasud. Ang sistema sa paghalad sa mga hentil maoy pagbalit-ad sa sistema nga gitudlo sa Dios; ug daghan sa maminatud-ong maniniid sa mga tulomanon sa mga hentil nakakat-on gikan sa mga He-breohanon sa kahulogan sa serbisyo nga gisugo gikan sa langit, ug pinaagi sa pagtuo midawat sa saad sa Manluluwas. TK 25.1

Daghan sa mga nadestiero nag-antus sa mga pag-lutos. Dili lang diyotay ang nawad-an sa ilang kinabuhi tungod sa ilang pagdumili nga talikdan ang Sabado ug magsunod sa mga fiesta sa mga hentil. Ingon nga ang mga magsisimba sa larawan mibarog pagguba sa kamatuoran, ang Ginoo nagpadala sa Iyang mga sulogoon atu-bang sa mga hari ug mga magmamando, aron sila ug ang ilang katawhan makadawat sa kahayag. May panahon ngadto sa laing panahon ang labing gamhanang mga hari nadala sa pagpahibalo labaw nga gahum sa Dios kinsa gisimba sa ilang mga dinakpang Hebreohanon. TK 25.2

Pinaagi sa pagkabinihag nila sa Babilonia ang mga Israelhanon nagbug-os pagkaayo sa pagsimba sa mga linilok nga mga larawan. Sa mga ginatus nga katuigan nga misunod, nag-antus sila gikan sa mga pagpiut sa mga kaawayng hentil, hangtud nga ang ilang tinguha nalig-on nga ang ilang kauswagan sa kahimtang naga-salig sa ilang pagtuman sa balaod sa Dios. Apan daghan sa mga tawo nga ang pagtuman wala mandoi pinaagi sa gugma. Ang motibo mao ang gugma sa kaugalingon. Sila mihimo sa serbisyo nga makita sa gawas ngadto sa Dios ingon nga paagi nga makab-ut ang pagkagamhanan sa nasud. Wala sila mahimong kahayag sa kalibutan, apan nagtago sa ilang kaugalingon gawas sa kalibutan aron makakalagiw gikan sa tentasyon pagsimba sa mga larawan. Sa instruksion nga gihatag pinaagi kang Moises, ang Dios nagbutang ug mga pagdili sa ilang pagpakig-uban sa mga magsisimba sa larawan; apan kining mga pagtudlo gilain pagsabut. Ang tuyo niini mao nga sila mapunggan sa pag-uyon sa mga gihimo sa mga hentil. Apan kini gigamit pagtukod sa bungbong nga magaulang sa taliwala sa Israel ug ang tanang uban nga Nasud. Ang mga Judiyo naglantaw sa Jerusalem nga ilang langit, ug sila masinahon kay tingali ang Ginoo magpakita ug kalooy ngadto sa mga Hentil. TK 25.3

Human makauli gikan sa Babilonia, ang dakung pagtagad gihatag sa tinuhoanong pagtudlo. Sa tibuok nasud, ang mga simbahan gitukod, diin ang balaod gipasabut pinaagi sa mga saserdote ug mga escribas. Ang mga tung-haan gitukod, diin, kauban sa mga arte ug mga siyensia, nanagtudlo sa prinsipio sa pagkamatarung. Apan kining mga ahensia nahimong nahugawan. Sa panahon sa pag-kadinakpan, daghan sa mga tawo nakadawat sa mga idi-ya ug batasan sa mga hentil, ug kini gidala sa ilang tinuhoanong serbisyo. Sa daghang mga butang sila miuyon sa daghang gihimo sa mga magsisimba sa larawan. TK 26.1

Samtang sila mitalikod sa Dios, ang mga Judiyo sa dakung bahin nawad-an sa pagtan-aw sa pagtudlo sa mga tulomanon sa mga serbisyo. Kanang serbisyo nga gihimo ni Kristo sa Iyang kaugalingon. Sa tanang bahin kini gisimbolo alang Kaniya; ug kini napuno sa kalig-on ug espirituhanong katahum. Apan ang mga Judiyo nawad-an sa espirituhanong kinabuhi gikan sa ilang mga seremonyas, ug mipabilin sa mga patayng porma. Sila misalig sa mga sakripisyo ug mga ordinansa sa ilang kaugalingon, kay sa pagsalig ngadto Kaniya kang kinsa sila tanan nagatudlo. Aron sa pagdugang sa dapit nga ilang giwala, ang mga saserdote ug mga rabbi midugang sa mga tulomanon sa ilang kaugalingon; ug sa nagadu-gang ang malig-on pagtubo, naminus ang gugma sa Dios nga gipakita. Ilang gisukod ang ilang pagkabalaan pinaagi sa kadaghan sa ilang mga seremonias, samtang ang ilang mga kasingkasing napuno sa pagkamapahitas-on ug pagkasalingkapaw. TK 26.2

Uban sa tanan nilang sibu ug mabug-at nga mga pasidaan, maoy malisud ang pagbantay sa balaod. Kad-tong naghandum sa pag-alagad sa Dios, ug kadtong na-ninguha sa pagsunod sa mga tulomanon sa mga rabbi, nagbuhat ilalum sa mabug-at nga lulan. Wala sila ma-kakaplag ug kapahulayan gikan sa pagtulisok sa nasa-mok nga tanlag. Pinaagi niana si Satanas mibuhat sa pagpaluya sa mga tawo, pagpaluya sa ilang pagtagad sa kinaiya sa Dios, ug nagdala sa pagtuo sa Israel ngadto sa walay pagtahud. Iyang gilauman ang pagpalig-on ang pag-angkon nga gihimo sa iyang pagrebelde sa langit, nga ang mga tulomanon sa Dios dili matarung, ug malisud tumanon. Bisan ang Israel, iyang giingon, wala magbantay sa balaod. TK 27.1

Samtang ang mga Judiyo naghandum sa pag-anhi sa Mesias, wala silay matuod nga pagtagad sa Iyang mis-yon. Wala sila mangita sa kaluwasan gikan sa sala, apan hinuon ang pagkaluwas gikan sa mga Romanhon. Ilang gilantaw nga ang Mesias moabut ingon nga mananaug, pagbungkag sa gahum sa magdaugdaug, ug ituboy ang Israel sa pagmando sa tibuok universo. Pinaagi niana ang agianan naandam alang kanila sa pagsalikway sa Manluluwas. TK 27.2

Sa panahon sa pagkatawo ni Kristo ang nasud na-samok ilalum sa pagmando sa iyang mga agalong gawas, ug nauyog sa kagubot sa sulod. Ang mga Judiyo gitugo-tan sa pagpadayon sa pagporma sa linaing kagamhanan; apan walay makatabon sa kamatuoran nga sila ilalum sa Romanhong yugo, kon dili ibalik sila ngadto sa kahig-pitan sa ilang gahum. Ang mga Romanhon nagaangkon sa katungod sa pagtudlo ug pagpapahawa sa hataas saserdote, ug ang katungdanan usahay maangkon pinaagi sa limbong, sa suborno, ug bisan pa sa pagpatay. Busa ang katungdanan sa pagkasaserdote nagdugang sa pagka-mahugaw. Apan ang mga saserdote nagabaton gihapon sa dakung gahum, ug ila kining gigamit sa inisipan ug pagpaninapi sa katapusan. Ang mga tawo gipatuman sa ilang walay kalooy nga mga sugo, ug sila gipabuhis sa mabug-at sa mga Romanhon. Ang kahimtang sa estado makahimog kaylap nga pagkadiskontento. Ang nailhang kasamok kanunay nga mahitabu. Ang kahangol ug ka-samok, ang way pagsalig ug kaluya sa espirituhanong kahimtang, nagakutkot sa kasingkasing sa nasud. TK 27.3

Ang kasuko ngadto sa mga Romanhon, ug ang nasud-non ug espirituhanong garbo, nagdala sa mga Judiyo sa malisud nga pagsunod sa ilang porma sa pagsimba. Ang mga saserdote naninguha sa pagdala sa dungog sa pagka-balaan pinaagi sa maminatngonong pagtagad sa sere-monyas sa tinuhoan. Ang mga tawo sa ilang kangitngit ug kalisdanan, ug ang mga magmamando, giuhaw sa gahum, naghandum sa pag-abut nianang Usa kinsa moda-ug sa ilang mga kaaway ug magpabalik sa ginharian sa Israel. Ilang gitun-an ang mga tagna, apan kulang sa espirituhanong panglantaw. Pinaagi niana ilang nasaylo-an kadtong kasulatan nga nagtudlo ngadto sa mapaub-sanong unang pag-anhi ni Kristo, ug gisayop pagtagad kadtong nanagsulti sa himaya sa Iyang ikaduhang pag-anhi. Ang garbo nakapangitngit sa ilang panan-awon. Ilang gihubad ang tagna sumala sa ilang kaugalingong hinakog nga mga handum. TK 28.1