Krista Panna Kailawn

16/23

Bung 13—Lalpaa Lawmna

Pathian fate chu Lalpa thatna leh zahngaihna entirchhuak tura koh an ni a. Isuan, Pa nungchang kan hnena A tihlan tak ang bawkin, keini pawh khawvel, A hmangaihna duhawm leh khawngaihna la hrelote hnenah chuan Krista tilang tur kan ni. Isuan, “Nangin khawvela kei mi tir ang khan, kei pawhin anni chu khawvelah ka tirh hi.” “Kei anmahniah, nang keimahah, nangin kei mi tir tih, khawvelin an hriat theihna turin,”1 a ti a. Apostol Paula chuan Isua zirtirte hnenah, ‘‘Krista lehkha... in ni tih chiangtaka lantir a ni si a.” “mi zawng zawng hriat leh chhiar chu in ni e,“2 a ti a. Isua chuan, A fa tin rengahte hian khawvel hnenah lehkha A thawn a. Krista zuitu i nih chuan nangmahah chuan chhungkhat hnenahte, thingtlang khaw hnenahte, kawtthlerahte leh i awmna hmunahte lehkha A thawn che a ni. Isua chuan nangmaha chengin, Amah la hre ngai lo thinlung hnenahte thusawi A duh a. Bible an chhiar kher lo thei a; Pathian hnathawh atangtein Pathian hmangaihna an la hmu lo thei a. Mahse Isua aiawhtu diktak i nih chuan nangmah atang chuan A thatna thenkhat an hrethiamin Amah hmangaih tur leh A rawngbawl tura hnehin an awm thei bawk ang. KPK 91.1

Kristiante chu van lam kawnga eng kengtute an ni a. Krista hnena enna an hmuh khawvel hnena ti engchhawng tur an ni. An nundan leh nungchang chu mi dangin Krista ngaihdan dik tak leh A rawngbawl hna an hmuh phah theihna khawp a ni tur a ni. KPK 91.2

Krista ai kan awh chuan, A rawngbawl hna chu a nihna ang takin, duhawm takin kan lan tir ang. Kristian, an thlarau nguina leh lungngaihna hmua, phunnawi leh vui chuan Pathian aiawhtu diklo leh Kristian nundan diklo an tilang a ni. Pathian chuan A fate hlimna neihtir chu A lawmzawng a ni lo tihte an lantir a, hetiang hi chuan vana kan Pa chanchin an hriattir dik lo a ni. KPK 91.3

Setana chuan Pathian fate, rinlohna leh beidawnnaa a hruai theih phawt chuan a lawm hle thin. Pathian kan rin lohna leh min chhandamna tura A thiltihtheihna leh A duhzawng kan rinhlelhna hi a lawmzawng tak a ni bawk a; tin, Lalpa chuan A-mi enkawlnain min tina ang tih kan hlauhnate hi a duh zawng deuh deuh a ni. Lalpa, khawngaihna leh lainatna tlachham anga lantir hi Setana hnathawh a ni. A chanchinte a sawi diklo thin. Pathian chungchanga ngaihdan diklovin ngaihtuahna te a tikhat a; vana kan Pathian thutak chungchanga chen aiin Setana sawi dan dikloahte chuan kan rilru kan tinghet fo zawk thin a, Pathian chu Amah kan rinlohna leh phunnawinain kan tizahawm lo thin. Setana chuan kan nundan sakhaw mi nihna lungngaih thlak tak anga siam a tum fo thin. Hahthlak tak leh harsatak anga tihlan a duh a. Kristianin ama nundana sakhaw thlirna a neih chuan. ama rinlohnain Setana diklohna a belh a ni. KPK 91.4

Mi tamtak diklohnate, tlinlohnate leh beidawnnate hlir ngaihtuaha nung an awm a, an thinlung chu lungngaihna leh dawihnain a khat thin. Saprama ka awm laiin unaunu pakhat hetianga awm thin, hrehawm nasatak maia awm thin chuan fuihna thu thenkhat ziak turin mi ti a. A lehkha ka chhiar zan chuan ka mumangah huanah hian ka lo awm a, huan neitu ni awm tak hian kawngah mi lo hruai a. Pangpar mawi tak takte ka lo lawr a, a rimte chu tui ka lo ti hle mai a. Chumi lai chuan, chu unaunu ka kianga lokal ve zel, hling lang mang hleilo zinga kal chu ka hmu a. Tahchuan hrehawm ti tak leh lungngai takin a awm a. Kawngah chuan kal ve lo leh hruaitu chu zui ve lo chuan hnim hling nei leh hling zingah chuan a kal zel a. “Aw, hetiang huan mawi tak hlingin a ti khawlo vek hi chu a va pawi tehlul em!” a ti a. Min hruaitu chuan, “Hlingte chu awm mai rawh se. an tina chauh mai ang che. Rose parte, tuktin parte leh pangpar mawi ber berte kha lawrkhawm zawk rawh.” a ti ta a. KPK 92.1

Tun hmalama i awmdan i hriatnaah hmun nuam i tihte a awm lo em ni? Pathian Thlaraua lawmnain i thinlung lawma a phutna hun hlu takte i nei tawh lo em ni? I nundan kal tawh chhunga i hriatna bungte i enkirin phek nuam takte i keu chhuak lo em ni? Pangpar rimtui i kawng sir lawka tote ang chu Pathian thutiamte an ni lo em ni? An mawina leh rimtuina chuan i thinlung, hlimnain i tihkhattir dawn lo em ni? KPK 93.1

Hnim hlingnei leh hlingte chuan an tinain an tilungngai chauh ang che a; chutiang thilte chauh i lawrkhawma, midangte hnena i pek chuan, nangmahin Pathian thatna i ngaihsak lo chang pawh ni lovin, i kianga mite nunna kawnga an kal i khap a ni lo em ni? KPK 93.2

Tun hma lam nundan hrehawm, sualnate, beidawnnate, rilrua lawrkhawma, in tihlunghnual thlenga sawi leh pawi tih hi atthlak a ni. Thlarau lunghnual chu thimnain a khata, ama thlarau tan Pathian enna a khar hnan a, midang kawng a hliah bawk thin. KPK 93.3

Pathian chuan mi lem entur thatak min pek avangin a lawm awm e. A hmangaihna thutiam vanneih thlak chu i dahkhawm angu, kan en fo theih nan: Pathian Fapa chuan A pa lalthutth-leng kalsanin, Setana thiltihtheihna atanga mihringte A chhandam theih nan, A Pathianna chu mihrinnain A thuam ta a; kan tana A hnehna, A ropuina Pathianin A lantirna, van mihringte hmuh atana A hawnte; hnam tlu tawh an sual luhna, chhiatna khur atang chuan A khai chhuak a, Pathian nen A inzawmtir leh a, Tlantu rinna avanga Pathian fiahna tuar zova, Krista felnaa inthuam leh A lalthutthlenga chawimawi—heng milemte hi a ni Pathianin kan ngaihtuah tura a tih chu. KPK 93.4

Pathian hmangaihna ringhlel dawna kan lana, A thutiamte ringloa kan lan chuan, Amah kan zah lovin, Thlarau Thianghlim kan tilungngai a ni. Nuin a fate duhzawng leh thlamuanna tur hlir a beih lai pawh hian, a fate chuan an chunga thalo tak angin sawisel fo sela, a fate chu engtinnge a ngaih ang? Chatuana nun kan neih theih nana A Fapa neihchhun petu hmangaihna chu kan rin loh chuan engtinnge vana kan Pa chuan min ngaihsan theih ang? Apostol chuan, “Ama Fapa ngei pawh zuah lo va, kan zaa aia petu chuan, thil zawng zawng pawh a thlawnin min pe tel lo ang em ni?”3 tiin a ziak a. Chutichung pawh chuan mi engzatinnge an thiltihin, thu a nih loh pawhin, “Lalpa chuan heihi ka tan A turn a ni lo. Kei mi hmangaih lovin, midang A hmangaih a ni awm e,” la ti cheu le. KPK 93.5

Hetiang zawng zawng hi chu mahni rilru tihnatna mai a ni; rinhlelhna thu i sawi apiangin Setana thlemnate i sawm tel zel a ni; nangmahah rinhlelhna lam i awnna a tichak lekin, vantirhkoh rawngbawltute i ti lungngai lek chauh a ni. Setanan a thlem che chuan rinhlelhna leh thimna thu chu hiplut suh la. A thu rawtte i ngaihsak duh chuan i rilru chu rinhlelhna leh zawhna thalovin a khat ang. I hriat dan i sawichhuah chuan nangmah chauhah hnu leh a nei lova. Midang nundanah pawh chi a tuhin a rah ang a, i thuina thil a tih chu thiat leh rual lohin a awm thei a ni. Nang chu thlemna hun leh Setana thang atang chuan i chhuak leh thei pawh a ni thei a, mahse midang i thuina a hruaikawih tawhte kha, rinhlelhna thu i sawi atang chuan an chhuak thei ve kher lo thei. Thlarau lam chakna leh nunna thute chauh kan sawi a va pawimawh em! KPK 94.1

Vantirhkohte chuan vana i Hotu chanchin chu khawvel hnenah engtinnge i sawi an ngaithla reng a. I thu sawi chu Pa hmaa min Sawisaktu duhzawng chu ni rawh se. Thian i kawm chuan Pathian fakna i thinlungah leh i hmuiah awm rawh se. Chu chuan a ngaihtuahnate Isua hnen lamah a hip ang. KPK 94.2

Mi zawng zawngin thlemna an nei a; a hrehawm hle mai, thlemnate chu hneh a har si. I harsatnate chu mahni mihringpuite hnena hrilh lovin, Pathian hnenah tawngtainain thlen zawk ang che. Rinhlelhna leh lunghnualna thu kamkhat pawh sawi loh ching ang che. Beiseina thu leh hlimna thianghlimin midangte nundan titha tur leh an beihnaahte tichak turin thil tamtak i ti thei a ni. KPK 94.3

Mi rilru huai tak tak, thlemnaina nasa taka a beih ve bawk, mahnia indona leh sual chaknaa tlu lek lek tamtak an awm a. Chutiang chu a thil beih lai harsaah chuan tilunghnur suh. Fuihna thu tha tak leh beisei awm tak. a nundan kawnga tiphur thei tur chuan tihlim zawk ang che. Tichuan Krista enna chu nangmah atanga a en theihna turin. “Tumah mahni tana nung kan ni lo va.”4 Kan hriatlohhlana kan awmdan hi midang fuihna leh tihchakna a ni thei a, a nih loh leh an beidawng anga, Krista leh A thutak atang chuan umkirin an awm thei ang. KPK 94.4

Isua A tap tih kan hre thin a, nui tih kan hre ngai lo. Kan chhandamtu chu mi lungngai a ni ngei mai, lungngaihna hre tawh mihringte manganna zawng zawng A hriatpui avangin. A nunna chu mahni inphatin, natna leh mangannain zing mahse, A rilru chu a che chuang lo. A landanah lungngai leh lungawilo hmel pu lovin, nelawm tak a ni fo zawk. A thinlung chu sih tui khur ang mai a ni; A kalna piangah hahdamna leh muannate, hlimna leh lawmna a awm zel a ni. KPK 95.1

Kan chhandamtu chu thahnem ngaihah chuan ngaihtak em em mai a ni. Amah zuitute nundan chu thil tuma thahnemngai mi an ni ang a; mahni mawhphurhna la urh mi an ni ang. Tih mai maina tihreh a ni ang a, mumal nei loa hlimna mai mai a awm tawh lo ang a, infiamna chaltlai nen; Isua sakhua chuan lui angin muanna a thlen ang. Hlimna a tireh lo va, hlimna a khap lo va, hmel hlim a tireh hek lo. Krista chu rawngbawlsak turin A lokal lo va, rawngbawl turin a ni zawk; tin, A hmangaihnain thinlunga ro a rel chuan A nundan entir ang chuan kan nung ve ang. KPK 95.2

Mi dang thiltih ngilnei lo takte leh fel lo takte chu kan rilru ngaihtuah bera kan hman chuan, Kristain min hmangaih angin midangte kan hmangaih ve thei lo ang; mahse kan rilru Krista kan tana A hmangaihna mak leh khawngeihnaa a chen chuan mi dang chungah chutiang ngaihtuahna chu a lo awm ve mai ang. Kan inhmangaihin kan inzahtawn tur a ni, kan diklohnate leh kan famkimlohna hmuh theihlohte inpawisa lo vin. Inngaihtlawm leh mahni inrinloh kan ching tur a ni a, midangte diklohnaah zaidamnaa dawhtheihna kan nei tur a ni. Hetiang awmdan hian mahni hmasialna thalo zawng zawng hi a tireh ang a, min tilianin min tithil phal ang. KPK 95.3

Sam phuahtu chuan, “ 5 Lalpa chu ring la, thil tha ti rawh; he ramah hian awm la, rinawmna um zel rawh.”5 “Lalpa chu ring rawh,” Ni tin hian amaha phurrit, manganna leh buaina a nei a; chung ang harsatnate leh enchhinna kan tawhte chu sawi kan chak hle thin a; tichuan buaina tamtak insiamchawpin, hlauhna tamtak kan insiam a; Chhandamtu duhawm tak. kan dilna zawng zawng hre thei leh kan mamawh apianga min tanpui thei nei lo ang maiin chutiang manganna tamtak chu kan insiamchawp thin. KPK 95.4

Ni tinin Pathian hmangaihzia hriat theihna thilte chuan min hual vel mahse, thenkhat chu hlaua awm fo leh buaina insiamchawpin an awm thin; ni tina A enkawlna tamtak an chen chung pawhin, heng malsawmna an dawn laite pawh hi an hmuh hmaih thin a ni. An rilru chuan thil tha lo, an chunga lo thleng thei kha an ngaihtuah reng thin a; a nih loh leh harsatna pawh a lo awm tak tak thei a, chung chu thil te tham te pawh nimahse, thil tamtaka an lawmna tur thil kha a hmuh loh tir thei. An harsatna tawhte chu an tanpuitu bul ber Pathian hnen atang chuan an la hrang zawk thin a, mahni lungngaihna leh rilru hahna an chawhthawh avangin. KPK 96.1

Chutianga ringlo chuan kan ti tha em? Engahnge lawmnachang hrelo leh ringhlela kan awm ang? Isua kan thian a ni a; vante zawng zawng khian min ngaihsak si a. Kan ni tin nundana buaina leh mangannate hian kan rilru leh kan hmel a tihlungngaih kan phal tur a ni lo. Kan phal chuan vuina leh phunnawina kan nei reng ang. Kan hrehawm tuartea min tanpui si loh chuan lungawilohna keimahni mi tihrehawm leh mi tihmel hemah chuan kan awm reng tur a ni lo. KPK 96.2

I hnaahte i buai hle a ni thei e; nakin hnu lama awmdan turahte beiseina a awm lo tulh tulh theiin chhiat hlauhna i nei thei bawk a; mahse beidawng suh la; Pathian ringin, ngawi rengin hlim takin awm mai rawh. Chhiatna tawk loa i nundan tur i vawn theih nan, finna dilin tawngtai thin rawh. Rah duhawm takte i seng theih nan i chanpualah chuan i theitawp chhuah bawk la. Isuan tanpui min tiam tawh, kan beihvak phawt chuan. Min tanpuitu kan rina, mahni tih theih ang zawng zawng kan tih tawh chuan, kan thawh rah chu hlim taka dawn mai tur a ni. KPK 96.3

Pathian chuan A mite mangang thlu dera an awm chu A duhzawng a ni lo va. Mahse kan Lalpa chuan min bum lo ve. “Hlau suh u, in kawngah hlauhnate a awm lo,” a ti lo va. Harsatnate leh hlauhawmte a awm chu A hria a, chuvang chuan mawltein min tihpui zawk a ni. A mite chu khawvel sualna leh vanduaina atanga lakchhuah A tum lo va, phen tur tha tak erawh chu A kawhhmuh zawk a ni. A zuitute tana A tawngtaina chu, “Nangin anni chu khawvel ata i lak chhuah tura ngen ka ni lo va, mi sual lakah chuan i hum tur ka ti zawk a ni,” tih hi a ni a. ', Khawvelah hian hrehawmin in awm thin; nimahsela, thlamuangtakin awm rawh u, keiin khawvel ka ngam ta,”6 a ti a. KPK 96.4

Tlang chunga A thusawinaah, Krista chuan Pathian rin a pawimawh zia thuah chuan zirtur hlu tak A zirtirte A zirtir a. Heng zirtur hlu takte hi Pathian fate nakin thlenga fuihna tura siam a ni a: kan damlai hunah pawh zirtirna leh thlamuannaa khatin a lo thleng ta. Kan Chhandamtu chuan A zuitute chu, chungleng sava fakna hla sa thin, lungkham nei lote hi A kawhhmuh a. “Bull an tuh lo va, an at hek lo,” tiin. Chutichung pawhin Pathian chuan an mamawhte chu A buatsaihsak si a. Kan Chhandamtu chuan, “Nangni chu anni ai chuan nasatakin in hlu zawk lo vem ni?”7 a ti a. Mihring leh rannung tana Buatsaihsaktu chuan A kut pharin A thilsiam zawng zawngte mamawh chu A pe a. Chungleng savate hi A hriattima A pe bik lo ve. An hmuiah chaw A thlak bik lo; nimahsela, an mamawhte chu A buatsaihsak a. Buhfang an tana a tihdarh sate chu an zawng ve bawk tur a ni. An bu atan thil an buatsaih vebawk tur a ni. An note an chawm tur a ni. An hnathawhna lamahte chuan hram chungin an thlawk a, “In Pa van amin A chawm avangin.” A nih leh, “Nangni chu chung ai chuan in hlu zawk lo em ni?” Nangni chu fing tak leh thlarauva Pathian betute in ni si a, chungleng savate ai chuan in hlu zawk em em lo em ni? Kan rinna Bul leh kan muanna —Vawngtu, Amah anga min Siamtu chu kan rin chuan kan mamawhte chu Ani chuan min tihsak lo ang em ni? KPK 98.1

Krista chuan A zirtirte chu, pangpar tamtak, vana Pain mawina A pek anga mawina mawl tak tea tote pawh hi Pathianin mihring A hmangaihzia entir nan a ni tiin A kawhhmuh a. “Ram tuktin par thanzia hi thatakin ngaihtuah rawh u.” tiin. Heng pangpar naran mawl tak leh mawi tak si te hian Solomona ropuina an khum daih a ni. Mi thilthiamte siamchhuah incheina ennawmber pawh hian Pathian thilsiam pangpar mawina ropui takte leh leilung thatnate chu han tehkhin theih rual a ni lo. Isuan. “Chutichuan, ram hnim, vawiin anga nung, atuka thuka tuah leh mai tur mah’ Pathianin chuti kauva a chei chuan, aw nangni rin tlemte u, silhfen a pe zawk em em dawn lo che u em ni?”8 Pathian, thilcheimawi thiam berin pangpar mawl te te, an duhawmna leh an rawng ni khat thil thu leka chhe mai tur mah A pek si chuan, A anpui ngeia A siamte chu A ngaihsak nasa zawk em em dawn lawm ni? Kristain he zirtur A siam hi thinlung nghetlo, duhawm, buaina leh rinhlehnaa khat zilhhauna a ni. KPK 98.2

Lalpa chuan A fate leh fanute chu hlim tak leh thlamuang tak leh thuawi takin awm se A duh a. Isuan, “Keima thlamuanna ka pe a che u; khawvelin a pek angin ka pek loh che u hi. In thinlung mangang suh se, hlauh pawh hlau suh se.” Ka lawm nangmahnia a awm reng nan leh, in lawm a kim nan, heng thu hi in hnenah ka sawi hi,“9 a ti a. KPK 99.1

Hlimna, rilru chetdan tha lo, pawnlam tihtur kawng atanga zawn chhuah chu thil diklo, bawlhlawh leh hun reilote chhung ami a ni. Hlimna chu a bo thuai a, rilru chu khawharna leh lungngaihnain a khat thin; amaherawhchu Pathian hnaah chuan lungawina leh lawmna a awm a; Kristian chu kawng chin hriat lohva hnutchhiah a ni hek lo; pawitihna leh hnualna mai mai tura hnutchhiah a ni bawk hek lo. He damchhunga nuam tihna hi kan neih loh pawhin nunna lo thleng tur lam thlirin kan hlim thei hle bawk a ni. KPK 99.2

Nimahsela Kristiante chuan he leian pawh hian Krista nena inzawma lawmna chu an nei thei a; A hmangaihna eng, A thlamuanna nghet chu an nei thei a ni. Nundan kawng tinreng hian Isua chu min hnaih tir theiin, muanna in nuam chu min hnaih tir thei zel a. Kan rinna nghet tak hi i paih bo lo ang u khai, tun hma lam aia rinna nghet zawk erawh i nei ang. “Tun thleng hian Lalpan min pui ta a.” 10 Tin, a tawp thlengin min pui ang. Hriatrengna ban, Lalpan min thlamuanna tura A tih takte leh tichhetu kut atanga min chhandam A tumna min hriatnawn tir lehtu chu i thlir reng ang u. Pathianin zahngaihna duhawm takte min entir tak—mittui A hruk hulnate, natna A tihrehnate, malsawmna A vurziate—chutianga kan zinna tura harsatna kan hmaa lo awm zawng zawng atana min tihchaknate hi kan hriatrengnaah hian i vawng thar reng ang u. Harsatna thar lo thleng turte chu kan thlir reng tur a ni a, tun hmalam thil kan thlir angin thil lo thleng turte pawh kan thlir theiin, “Tun thleng hian Lalpan min pui ta,” kan ti thei ang. “I theihna ang zelin i hunte chu a awm ang.”11 Hrehawmna kan theihnain a tuar zawh loh khawp kan chungah a thleng lo ang. Thil eng pawh lo thleng se. harsatna chu theihnain A tiin tawk ang zelin a lokal dawn a ni tih ringin kan hna chu kan hmuhna piangah i thawk ang u. KPK 99.3

Zawi zawiin vanram kawngkharte chu Pathian fate luh nan hawn a lo ni ang a, ropuina Lalber hmui atang chuan hla mawi ber angin an bengah chuan, “Ka Pa voh bikte u, lokal ula, khawvel siam tantirh ata in tana ram buatsaih chu chang rawh u,”12 tih aw a lo ri ang. KPK 99.4

Chutichuan tlansate chu Isuan an tan in A buatsaih sakah chuan lawmluh an ni ang. Chuta an thiante chu leia misualte. dawtheite, milembetute, thianghlimlote, leh ringlotute an ni dawn lo va; amaberawhchu Setana hneha, Pathian khawngaihna zara nungchang famkim lo siam tawhte chu an pawl tawh zawk ang. Sual duhna tinreng leh famkimlohna he leia anmahni tuartir thinte chu Krista thisen, A ropuina enna leh mawina. ni enna aia eng nasa zawk em em chuan a tihbo sak vek ang. A nungchang famkimna leh mawina chuailo chuan he khawvel ropuina aia hlu zawkin anni a chhun eng a. Lallukhum var ropui tak hmaah chuan sual nei lo vin. vantirhkohte chanvo leh ropuina tawmin an awm ta a ni. KPK 100.1

Roluahna ropui tak, ata lo ni thei han thlirin, “Miin a nun ropuina amaha a neih chu khawvel in a nei thei ngai lo. Mihring aiah engnge a pek ang?”13 A rethei hle a ni thei e, hausakna leh tlantawh leh sualna tlenfai tawh, thiltihtheihna ropui taka Pathian hnaa hian thianghlim tawh chu thil hlu tak a ni; mi pakhat tlanchhuah chungah vanah chuan Pathian mithmuhah leh vantirhkohte mithmuhah lawmna a awm thin a. lawmna, hnehna thianghlim fakna hlatea sawichhuah chu. KPK 100.2